Bron: Reportage van Marion de Boo

In meren waar aalscholvers vis vangen, groeit de visstand harder dan in meren zonder aalscholvers, zo beweert althans Ronnie Veldkamp, zelfstandig bioloog die al ruim 20 jaar veldonderzoek pleegt en een aalscholverkolonie volgt.

Hij probeert de rol van de aalscholver in het ecosysteem te ontrafelen. Om er achter te komen wat aalscholvers nu precies eten, heeft hij al meer dan 5 000 braakballen met onverteerbare visresten uitgeplozen. 
Een aalscholver produceert elke dag een braakbal. Hij braakt zijn maagslijmvlies uit, met daarin verpakt de graatjes, schubben en ander slecht verteerbare resten van de vis. Karperachtige prooiresten zijn op grond van de kauwplaatjes te determineren. Dat zijn een soort aambeeldjes in de vissenkeel, waarop keeltanden zitten die het voedsel vermalen.
Door de braakballen met gehoorsteentjes [onderdeel van het evenwichtsorgaan] en kauwplaatjes na te pluizen kan de bioloog nauwkeurig afleiden hoeveel visjes een aalscholver per eetmaal verorbert, om welke soorten vis het gaat en hoe groot ze waren.

Volgens Ronnie Veldkamp is de aalscholver geen visrover, maar net andersom een viskweker.  In wateren die door aalscholvers worden bevist, groeit de visstand sneller aan dan in wateren zonder aalscholvers.

Volgens de bioloog dunnen aalscholvers de visstand uit zoals een tuinder zijn groenteplantjes dunt. De overblijvers krijgen dan meer ruimte en dat leidt tot een grotere productie.

Eigenlijk zijn die aalscholvers liever lui dan moe. In het najaar zitten ze soms tot 11 uur ’s morgens op stok. Daarna gaan ze een uurtje vissen, waarbij ze vaak heel veel kleine [eerstejaars] vissen [visbroed] en rivierkreeftjes vangen.

Om 12 uur zitten ze alweer in hun kolonie te relaxen.
Tijdens de broedtijd heeft de aalscholver het gemunt op de middenklasse vis van 15 tot 30 cm. Door op zo’n manier de visstand uit te dunnen, krijgen de kleinere vissen veel meer overlevingskansen.
In april wanneer veel vogels grote jongen hebben, eten aalscholvers gemiddeld 500 g vis per dag, in het najaar gemiddeld de helft.  Favoriet zijn blankvoorn, brasem, pos en baars.

De kolonie van honderden aalscholvers kent een strikte hiërarchie. De oudste, meest dominante vogels zitten bovenin op stok.

Ronnie Veldkamp ontdekte dat de aalscholvers niet alleen veel brasems wegvangt, die de bodem omwoelen, maar ook blankvoorns, die schelpdieren eten. Schelpdieren filteren het water schoon. Wegvangen van blankvoorns en andere karperachtigen zou best eens tot een betere waterkwaliteit kunnen leiden. De aalscholver produceert weliswaar een grote hoeveelheid mest, maar dat gaat dan om lozingen op de plek waar hij broedt.

Volgens Ronnie Veldkamp eten aalscholvers weinig commercieel interessante vis, maar in oktober eten ze wel jonge snoekbaars.
In het najaar verschuilen de snoekbaarzen zich in dichte drommen op diepere plekken, zoals in oude stroomgeulen, die aalscholvers vaak goed weten te vinden. De snoekbaars krijgt het sowieso moeilijker naarmate het water helderder wordt, want zijn natuurlijke biotoop is troebel water.

Vervolging van de aalscholver zou – afgezien van de ethische en juridische aspecten – alleen maar averechts werken, zo besluit Ronnie Veldkamp.

18-06-2011 om 00:00 geschreven door birdy

De aalscholver wordt zowel aanbeden als verketterd. Je hebt aalscholverliefhebbers bij de vogelvrienden en aalscholverhaters bij de viskwekers en hengelsporters.

Volgens de Zweedse visserijbioloog, ornitholoog en milieubeschermer Christer Olburs ontbreekt in beide rivaliserende kampen de strikt wetenschappelijke benadering van de aalscholverproblematiek.

Christer Olburs uit Stockholm heeft zijn heel professionele carrière in de visserij en aquacultuurbranche gewerkt. Daarnaast is hij een fervent vogelaar en milieuactivist, maar ook een sportvisser en jager.

Onderzoeken die hij vanaf de jaren ’90 deed voor de provincie Stockholm op gebied van visserijmanagement, leidden tot een studie naar de rol van de aalscholvers.

In 2008 publiceerde OLburs het eindrapport: “The Chinese cormorant, Phalacrocorax carbo sinensis, an alien bird”, een niet-inheemse vogel of exoot die ons met een ferm biologisch vraagstuk opzadelt.  

Om de aalscholverkwestie correct in te schatten, is het van belang te weten om welke aalscholver het nu eigenlijk gaat. Het overgrote deel van de aalscholvers in uitgestrekte gebieden van Noordwest-Europa valt wel onder de soortnaam Phalacrocorax carbo of de Atlantische ‘grote’ aalscholver, maar behoort tot de ondersoort Phalacrocorax carbo sinensis of Chinese aalscholver.

De Chinese waterraaf is de grootste bedreiging van de inheemse visfauna in het zoete water en de kustwateren in Europa. Het wrange is dat de Europeanen het probleem ooit zelf hebben binnengehaald.

Immers tijdens de 16^de eeuw werden aalscholvers, speciaal getraind voor de visvangst, geïmporteerd vanuit China. Vissen met aalscholvers was toentertijd een aristocratische rage, in Nederland, maar ook in Frankrijk en vooral in Engeland. In de 18^de eeuw verwaterde deze sport, om in de 19^de eeuw in Engeland nog even kort op te leven.

Volgens Olburs hebben de aalscholverlovers geen idee van de bedreiging die de Chinese aalscholver vormt voor de visstand in kust - en binnenwateren.

Beide aalscholvers zijn opportunistische creaturen die de meest voorkomende en makkelijkst vangbare vissoorten (baars, snoekbaars, paling, snoek, blankvoorn, brasem, putaal, zeeforel, …) bejagen.

Toch is er een heel belangrijk verschil: de Chinese waterraaf foerageert in brak en zoet water, terwijl de ‘grote aalscholver’ voornamelijk een zeevogels is.

Daardoor bedreigt de invasieve en exotische veelvraat zelfs genetisch en ecologisch de inheemse Atlantische grote aalscholver.

Misschien dienen weloverwogen beheersmaatregelen genomen van tijdelijke aard of beperkt tot duidelijk afgebakende gebieden om de snel aangroeiende aalscholverpopulaties af te remmen en onder controle te houden.

Wie de uitgebreide identiteitskaart van de schollevaar of waterraaf in het archief wil raadplegen, dient terug te gaan naar 04/01/2009

Een merkwaardig onthullend filmfragment

http://www.youtube.com/watch?v=N7l6Pe0CKsg&feature=related

13-06-2011 om 16:20 geschreven door birdy

Bron: Natuur & Landschap

De driehoek Leuven – Kortenberg – Kampenhout kan je intussen als het groene hart van Midden-Brabant beschouwen.

Het Silsombos ligt centraal in een cluster van beheerde natuurgebieden: de Molenbeekvallei, het Kastanjebos, Rotte Gaten en het Torfbroek. Deze gebieden samen kan je ook wel de groene vallei van Midden-Brabant of de Groene Vallei van de Weesbeek noemen.

Het Silsombos bestrijkt op zijn breedst een gebied van 3 km. Het ligt pal op de grens van twee gemeenten, Kampenhout en Kortenberg en op de grens van twee arrondissementen, Brussel-Halle-Vilvoorde en Leuven.

Korte historiek

Zowat 900 jaar geleden was de drassige bodem van het Silsombos ongeschikt voor bewoning en landbouw. De droge en hoger gelegen gebieden daarentegen, nu beter bekend als Dorenveld en Groot veld, waren met hun vruchtbare grond ideaal voor landbouw. Toch was er ook in de natte en lager gelegen gebieden menselijke activiteit. Dorpsbewoners haalden uit deze drassige zones hooi en hakhout voor eigen gebruik.

Na de tweede wereldoorlog verdween systematisch de functie van het gebied als leverancier van hooi voor koe en varken en hakhout voor de stoof.

Rond de jaren '70 besliste men de vochtige graslanden met populieren te beplanten.

Al de landschappelijke structuren, de diverse biotopen en de bloemenrijke vegetaties werden vervangen door monotone populierenaanplant met ruigtes van brandnetels en bramen.

Begin jaren '90 ondernamen enkele pioniers beschermacties in de hoop het gebied, het landschap en de biodiversiteit ooit weer in volle glorie te herstellen.

In januari 1997 werd een dossier met beheerplan ingediend om het gebied te laten erkennen als natuurreservaat.

In augustus 2001 startten de eerste grote inrichtingswerken; 12 ha populierenaanplant werd omgevormd tot een mozaïek van moerassige en soortenrijke graslanden en bosschages (bosjes struikgewassen).

In de winter van 2008 nam een nieuw conservatorduo de uitbouw van dat breed beheerplan voor haar rekening.

De monotone populierenplantages maakten plaats voor het gevarieerde landschap van weleer: structuurrijke schrale graslanden, natuurlijke bossen en open moeras.

In het voorjaar zorgen duizenden bloemen voor een kleurrijk schouwspel in het Silsombos.

In de bodem zit opgeloste kalk afkomstig uit de onderliggende aardlagen in het opwellend grondwater, wat maakt dat het natuurbeheer onmiddellijk resultaten oplevert.

Toegankelijk voor iedereen

Om van al dat moois te genieten werd de voorbije 2 jaar gewerkt aan een ambitieus openstellingplan. Dit jaar werden 2 bewegwijzerde paden gecreëerd met 2 hoofdstartplaatsen voorzien van een startbord met het wandeltracé: één aan de kerk van Kwerps en één aan de kerk van Nederokkerzeel.
In het gebied is eveneens een kijkwand geplaatst waar je vogels kan observeren zonder ze te verstoren.
Om de natste delen – die er nu wel erg droog bij liggen – van het gebied te overbruggen en beter toegankelijk te maken voor iedereen is er een plankenpad van 800 m aangelegd.
Onderstaande illustraties tonen een bosorchis, een weidebeekjuffer, een zeggekorfslak en een sprinkhaanzanger.

Wie al een voorsmaakje van de ‘Walk for Nature’ en meer info wenst met als blikvanger een knappe reportage van ROB-TV, kan onderstaande weblink aanklikken.

http://www.walkfornature.be/

03-06-2011 om 12:08 geschreven door birdy

Vogels die zingen doen dit vooral om hun territorium te markeren en een vrouwtje te lokken. Roodborstjes zingen het hardst, langst en indringendst in de lente als ze op zoek zijn naar een partner. Het gezang in de vroege ochtend heeft meestal te maken met de afbakening van het leefgebied. Anders dan de meeste van onze vogels zingen roodborstjes bijna het hele jaar door. Als ze in de nazomer in de rui zijn, worden ze duidelijker stiller. De zachte en melancholisch herfstzang gebracht door zowel jonge als volwassen vogels van beide geslachten geeft het winterterritorium aan. Mannetjes beginnen vaak al in februari met hun feestelijker klinkend voorjaarslied.

Er wordt van april tot juli gebroed, maar vaak proberen roodborstjes al in februari te nestelen. Zodra het wijfje haar 5 tot 7 witte eieren met roestbruine vlekken heeft gelegd, blijft ze 11 tot 14 dagen op het nest zitten: doordat enkel haar bruine rug te zien is, blijft het legsel met een prima schutkleur uit het zicht.

Gedurende deze tijd wordt zij door het mannetje gevoerd, soms wel 3 keer per uur. Ook om de eerste drie weken de jongen te verzorgen worden de taken onder beide ouders mooi verdeeld. Daarna kunnen de jongen vliegen en zijn ze op zichzelf aangewezen. Bijna ¾ van alle jonge roodborstjes sterven voordat ze één jaar zijn. Ze vallen ten prooi aan roofdieren of sterven omdat ze niet voor zichzelf kunnen zorgen.

De roodborst is helemaal geen vriendelijk ramentikkertje; hij is zelfs erg onverdraagzaam.

Hij palmt een gebied in van 6 000 tot 8 000 m² en dat terwijl hij zo’n groot territorium niet eens nodig heeft. Er is vastgesteld dat territoriumgevechten tussen twee mannetjes er zeer fel aan toe gaan.

Op het ogenblik dat het mannetje een rivaal in zijn gebied bemerkt, fungeert de oranjerode borst als een signaal om angst in te boezemen.

Zelfs als men een mannetje een lapje oranje stof voorhoudt, wordt het al enorm agressief.

Hij wipt naar de bedreiger, plaatst zich demonstratief voor hem, zet zijn borst uit, schudt zijn lichaam heen en weer en stormt tenslotte al pikkend naar zijn belager; 10% van de oudere vogels gaan dood bij het verdedigen van hun leefgebied.

Als je in het archief teruggaat tot 03/12/07 dan kan je de identiteitskaart van de roodborst vervolledigen!

29-05-2011 om 23:00 geschreven door birdy

Bron: Alfred Blok, bioloog en reigersdeskundige

Een reigerjong moet wel veel van het leven houden om uit het ei te kruipen. Het  ziet eruit als een punker, lijkt al meteen op apegapen te liggen en als de peuter groter wordt, moet hij het opnemen tegen de kou, hebberige nestgenoten en boze buurmannen. 

Als een kletsnat vodje ligt het jonge punkertje in het nest, nadat het zich uit de eierschaal heeft geworsteld. Enkele uren later is het droog en lijkt het stakkertje op een donsbal met een punkerkuif.

Wanneer je één van de ouders voorover gebogen ziet staan met kop en snavel verdwenen in de nestkom dan mag je aannemen dat een pasgeboren jong wordt gevoederd. Een paar uur na de geboorte wordt namelijk de eerste maaltijd verstrekt. Dat moet erg langzaam en voorzichtig gebeuren; minutenlang staat de oudervogel in die gebogen houding terwijl hij of zij heel geleidelijk voedsel uitbraakt en dit zo dicht mogelijk tegen de snavel van het jong brengt. De peuter is nog erg zwak en zijn slappe halsje is amper in staat zijn kopje op te tillen. Het lijkt wel of het nog gedeeltelijk natte scharminkel op sterven na dood is.

Wanneer de broedperiode in een reigerkolonie op gang is gekomen, weerklinkt er één en al rumoer. Op sommige nesten wordt nog op de eieren gebroed, in andere liggen pasgeboren jongen of jongen van een paar dagen tot een week oud. In weer andere nesten krakelen opgeschoten lummels, die ongeduldig de komst van vader of moeder afwachten. Alle stadia van deze periode spelen zich af in een luidruchtig reigerconcert. Maar na een overvloedige maaltijd valt het nest stil; de jongen hebben zich letterlijk suf gevreten.

Het uiterlijk van een reigerjong verandert in snel tempo; al na een week steken de eerste pennen uit hals, rug en vleugels en onze punker komt overeind en gaat op zijn voeten zitten.

Tussen de 2^de en de 3^de week wordt de kleine reiger in een nest met meer jongen steeds zelfbewuster en strijdvaardiger tegenover zijn zusjes en broertjes.

Die strijdvaardige attitude is echter noodzakelijk, want juist in deze periode wordt de behoefte aan voedsel met de dag groter en neemt de concurrentie in het nest sterk toe. Ook hebben de jongen meer ruimte nodig. Ze klapperen dapper met de vleugeltjes maar zijn tegelijkertijd erg kwetsbaar. Het donzige verenkleed kan de warmteregulering van het lichaam nog niet in de juiste balans brengen. De oudervogels weten dit instinctief en blijven om beurt op het nest om hun kroost te beschutten en ook te ‘bebroeden’.

Bij aanhoudend slecht weer met veel regen, wind en lage temperaturen kan er grote sterfte onder het reigervolkje optreden. Ook het jagen van de ouders wordt dan bemoeilijkt, waardoor minder voedsel kan worden opgebraakt. De kleintjes gaan kleumen, verzwakken, worden suf en kwijnen weg.

Behalve aanhoudend slecht weer bedreigt de jongen nog een ander gevaar: de ongepaarde mannetjes. Om huns kans op het vinden van een partner te vergroten, moeten ze een nest hebben. Als alle nesten bezet zijn, aarzelen ze niet om geweld te plegen. Zolang de ouders samen of om beurten bij hun kroost waken, zal de jongen niets overkomen. Maar na 3 tot 4 weken, blijven de ouders samen geregeld geruime tijd weg en blijven de kleine reigers onbeschermd achter. Dan nemen de ongepaarde mannetjes hun kans door omzichtig een nest met jongen te benaderen en te bedreigen. De jongen dreigen zelfverzekerd en moedig terug, alsof ze schermles hebben gevolgd. Toch zijn ze nog niet krachtig genoeg om zich met succes te verweren. Als niet één van de ouders tijdig terugkeert, volgt er een regelrechte slachtpartij, waarbij de belager echt op de kleintjes inhakt. Een dergelijk drama is beslist geen regel in de kolonie, maar het gebeurt zo nu en dan wel. Vaak vertoeven de ouders in de buurt, waardoor zij via het geschreeuw van hun jongen worden gewaarschuwd.

Als zo’n heerschap een week later tot de aanval overgaat, zijn de jongen meestal mans genoeg om zelf de indringer af te schrikken.

Maar ondertussen vormen ze ook een gevaar voor elkaar. Bij voedselgebrek delen ze elkaar houwen uit. Ze zijn inmiddels ook beweeglijker geworden en rommelen door en over elkaar en slaan hun vleugels uit. Zolang het tot vechtpartijen beperkt blijft, valt de schade mee.

Een valpartij overleven ze echter niet. Wordt er eentje over de nestrand gekieperd dan kan het zijn val niet met de vleugels afremmen. Het kwakt tegen de takken aan, breekt zijn botten en blijft jammerlijk ergens hangen of stort neer op de grond.

Bij de overlevenden boven in de bomen ontwikkelen de vleugels zich snel en groeien krachtig uit. In de laatste weken is  het oefenen van de vliegspieren de voornaamste bezigheid. Om de 6 à 8 uur komt één van de ouders een flinke portie voedsel afleveren. Dan breekt de hel los! Hele vissen worden verzwolgen, maar steekt bij de één nog net een staartje uit de snavel, dan trekt de ander de vis er als de bliksem weer uit. Dat agressief geruk maakt de ouders een beetje schichtig, daar de krachtige jongen uit ongeduld in staat zijn de snavel van pa of ma te pakken en deze in het nest te trekken voor het opwekken van de braakreflex, maar hierbij de ogen kunnen raken.

Na een 6-tal weken kunnen de jonge reigers in principe vliegen, al beseffen de meesten dat nog niet. Door minder voedsel te brengen, stimuleren de ouders de hongerige jongen tot uitvliegen. Dan volgt de eerste schuchtere poging, niet langer dan een paar honderd meter, zwabberend door de lucht, moeizaam landend, soms hangend in een boom als een verwaaide vlag. Nog zeker 2 tot 3 weken worden ze af en toe gevoerd, maar ze proberen ook te profiteren van voederbeurten op andere nesten. Een riskante periode breekt aan wanneer ze zelfstandig in eigen voedsel moeten voorzien.

Tot 70% van de jonge reigers haalt het eerste levensjaar niet, vooral wanneer in de herfst de temperatuur van het water gaat dalen en de vis moeilijk bereikbaar wordt.

21-05-2011 om 00:00 geschreven door birdy

De blauwe reiger is een algemene rechtopstaande blauwgrijze vogel van oevers, die vaak bewegingloos met ingetrokken hals langs ondiep water staat of uitgestrekt als hij actief aan het vissen is. Hij brengt ook veel tijd door in nabijgelegen akkers en bomen.

Vergeleken bij de schuwe purperreiger en roerdomp is de blauwe reiger veel beter in staat te overleven in een stedelijke omgeving met stadsparken of in de buurt van tuinvijvers, waaruit hij de siervissen kan meegraaien.

Kenmerkend aan het verenkleed zijn de lange zwarte koppluimen en het wit gezicht. De nek vertoont een licht roze beige zweem. Op de rug vallen de zilvergrijze pluimen op.

De blauwe reiger haalt een lichaamslengte die wisselt van 90 tot 100 cm, een spanwijdte die varieert van 175 tot 195 cm en een gewicht dat schommelt tussen 1 en 2.3 kg.

De blauwe reiger foerageert door geduldig stil te staan langs de waterkant of door langzaam te waden in ondiep water uitkijkend naar prooi. Hij jaagt op vis [voorns in rietvelden, forellen in stromend water, maar ook op stekelbaarsjes, paling, baars en snoek], slangen, kikkers, rivierkreeften, slakken, wormen, grote kevers, kleine zoogdieren en vogels die hij met een plotse uitval met zijn dolkachtige snavel weet te verschalken.

De directe vlucht met ingetrokken kop en uitgestrekte poten, is stabiel, haast log met regelmatige slagen van de brede en diep gewelfde vleugels. Tijdens de balts is in de vlucht de meest gehoorde roep een krachtige ’fraaank’.

De blauwe reiger heeft nog een bredere waaier lokroepen en op het nest maakt hij een luid mechanisch lawaai met zijn klepperende snavel.

De nesten bevinden zich in de toppen van bomen of van struiken als er geen hoge bomen beschikbaar zijn. Ze zijn gemaakt van dikke takken en stengels, die jaren achtereen worden herbruikt, waardoor enorme platformen ontstaan.

De 4 tot 5 eieren worden vroeg in het jaar gelegd; vanaf maart komen ze na 25 tot 26 dagen uit; de jongen blijven 50 dagen in het nest.

Over iedere reiger en zijn dagelijkse activiteitenpatroon kan een apart verhaal worden verteld.

Een blauwe reiger beweegt zich tijdens het broedseizoen tussen de kolonie, foerageergronden en één of meerdere ‘roesten’ of gemeenschappelijke rustplaatsen. In de winter pendelen ze tussen de roesten en de voedselgronden.

Naast de actieve broedzorg ziet men in de kolonie vogels die poetsen, slapen of rusten. Uit observatiegegevens blijkt dat er op de roest vooral wordt gerust [3/5], geslapen [1/5] en gepoetst [1/5].

Heel merkwaardig is dat reigers overdag altijd op de grond rusten in een wei of langs een rivier.

’s Nachts slapen ze in bomen, waarschijnlijk als beveiliging tegen eventuele roofdieren.

Een precies dagritme valt moeilijk af te bakenen, maar algemeen genomen speelt de grootste bedrijvigheid zich af tijdens de schemerperioden.

Wie de eerder verschenen identiteitskaart van de blauwe reiger wenst te raadplegen, kan in het archief teruggaan tot 01/11/08 en wie een kort filmpje wil bekijken, kan onderstaande weblink activeren.

http://www.youtube.com/watch?v=YH5uOAzBm98

14-05-2011 om 19:16 geschreven door birdy

Dit korte afstandtrekkertje met overwinteringgebieden in Zuid-Frankrijk, Spanje en noordelijk Afrika heeft een kleine gedrongen gestalte net als het roodborstje.

De roodborsttapuit is vaak boven in struiken of op hoge uitkijkposten in het open veld te zien.

Heidelandschappen, hoogvenen met moerassen en stukken grasland met struweelopslag, vaak hoog opschietende kruiden, braam- en doornstruiken boven kustrotsen zijn ideaal voor hem.

Toch treft men hem ook al eens vaker aan in kleinschalige cultuurgebiedjes met heggen, greppels, ruige wegbermen, zelfs op spoordijken.

Tijdens de winter vliegt hij naar de kust om te ontsnappen aan de kou en na zware winters kunnen landinwaarts wel eens hele broedpopulaties tegelijk verdwijnen.

Trekkende Siberische roodborsttapuiten lijken erg op bleke paapjes, maar ‘residente’ roodborsttapuiten zijn duidelijk te onderscheiden.

Het 12.5 cm kleine vogeltje met een spanwijdte die varieert van 18 tot 21 cm en een lichaamsgewicht dat schommelt tussen 14 en 17 g, heeft een bruine zwartgestreepte rug, een gitzwarte kop en keel met een witte vlek opzij in de hals, een roest- tot roodbruine borst en blekere buik, een korte vrijwel zwarte staart en dunne zwarte pootjes.

In de vlucht zie je een V-vormige tekening gevormd door de bleke stuit en de markante witte schoudervelden.

Als hij een indringer van op een hoge uitkijkpost in zijn territorium opmerkt, laat hij zijn schor klinkende en scheldende alarmroep horen.

Soms in de lage, snelle, directe vlucht op zoek naar een geschikt uitsteeksel maakt hij een twitterend lied met kwetterende en schrapende tonen dat minder muzikaal klinkt dan dat van het paapje.

Roodborsttapuiten speuren de omgeving af vanuit een waarnemingspost. Glijdend naar de grond vanaf die open zitplaats pikt de roodborsttapuit insecten op, soms na een korte achtervolging om dan de buit, zittend op een takje, op te peuzelen. Ook sommige zaden, larven, wormen en spinnen staan op de spijskaart.

Zelf staat de roodborsttapuit op het menu van torenvalk, sperwer, bruine kiekendief en buizerd.

Mannetjes zingen vanaf open zangposten op weipalen, toppen van bomen en struiken of tijdens een golvende biddende zangvlucht. Ze spreiden hun dekveren om de grote witgekleurde velden in hun verenpak te onthullen. De zang is een rommelige riedel.

Het goed verborgen nest is een holletje in een dichte graspol net boven de grond, gevoerd met mos, haren en veertjes, doorgaans bereikbaar via een toegangstunnel. Tijdens de periode mei – juli zijn er twee legsels van 5 tot 6 eieren, die na 13 tot 14 dagen uitkomen.

Dat iedere vogeltje zingt zoals het gebekt is, kan je met deze weblink horen!

http://www.youtube.com/watch?v=m9k_B8jJWlo

08-05-2011 om 11:57 geschreven door birdy

Een groot deel van de bizarre baltsbewegingen komt voort uit het alledaagse vogelgedrag zoals het poetsen van het verenpak of het vliegen. Dat de bewegingen zo vreemd lijken, komt doordat ze uit hun verband zijn gelicht of sterk worden overdreven. Vaak ook worden ze tijdens de balts met heel andere handelingen gecombineerd.

Om verwarring bij de hofmakerij te voorkomen worden de onderlinge plichtplegingen altijd volgens hetzelfde patroon afgehandeld.

De gezamenlijke balts van mannetje en vrouwtje heeft veel weg van een ballet vol pas de deux en pirouettes. In beide gevallen volgen de verschillende gedragingen elkaar immers netjes in volgorde op.

Maar terwijl twee choreografen dezelfde basisbewegingen in verschillende volgorde op dezelfde muziek kunnen rangschikken, kent de balts van dieren die vrije uitvoering niet.

Elke schakel in de gedragsketen dient in de balts als onontbeerlijke prikkel voor de volgende, die alleen aan bod komt als de voorgaande correct is afgewerkt.

Bij de hoogst verfijnde balts van een dier zoals de fuut stort het hele gebeuren in elkaar als er een onderdeel ontbreekt of ook maar voortijdig wordt afgebroken. Zo’n voorwaarde mag een nadeel lijken, maar is juist een garantie voor succes. Net zoals een wachtwoord tegen ondermijnende infiltraties beschermt, voorkomt de voorgeschreven baltsgedragketen dat een dier per ongeluk met een vreemde soort paart.

Vanwege de strenge baltsregels moeten de soorten over een middel beschikken om de reeks prikkels van hun eigen gedragsketen van alle andere te onderscheiden, hoe sterk ze ook op elkaar lijken. Het baltsgedrag mag op een waarnemer nog zo ingewikkeld overkomen, toch zijn de verbindende sleutelprikkels altijd eenvoudig. Zodra een dier ziet dat een gedragssleutel [bv een hoofdknik] correct wordt aangereikt, komt reflexmatig een mechanisme op gang dat toegang tot het volgende onderdeel van het ritueel geeft.

De fuut leeft monogaam. Voordat hij nestelt, moet er een sterke band tussen het paar worden gevormd. Om te beginnen maakt het mannetje de vrouwtjes met opgezette kuif en oorpluimen op zijn aanwezigheid attent. Zijn partner benadert hij in kattenhouding: met gekromde hals spreidt hij de vleugels om de witte tekening te laten zien. Vervolgens knikken de vogels met ver omhoog en omlaag wijzende snavelpunten naar elkaar.

Het kopknikken mondt vaak uit in de pinguïndans. Beide partners duiken dan naar de bodem, pikken een stukje plant in de snavel en duiken recht tegenover elkaar op. Dit is een rituele vorm van voeren. Maar het gebeurt ook dat een van de twee zich na het kopknikken terugtrekt. Deze komt echter al gauw terug in kattenhouding. Nadat de vogels het geheel enkele keren hebben herhaald, gaan ze een nest bouwen.

Het laatste stadium, de paringsceremonie begint wanneer het nest klaar is. Het mannetje gaat op een speciaal daartoe vervaardigd platform bij het nest staan en lokt het vrouwtje met kopbewegingen. Ze komt bij hem en laat haar kop met platgedrukte kuif hangen.

Het mannetje blijft in vol ornaat, met kuif en oorpluimen opgericht. De paring wordt onder veel geroep en vleugelgeklap van het mannetje voltrokken.

18-04-2011 om 00:24 geschreven door birdy

Evenals de tureluur is de grutto van oorsprong geen weidevogel, maar een bewoner van hoogvenen en open moerassen die zich wonderwel aan de omstandigheden heeft aangepast.

Grutto’s zijn de ambassadeurs van het polderlandschap. Doordat de vogel en zijn eieren vroeger als een lekkernij werden beschouwd, zijn ze in het verleden zwaar bejaagd, waardoor in Engeland de soort geheel verdween.

De winter wordt doorgebracht in West-Afrikaanse riviermondingen, die meestal smal zijn en ingesloten door rijke modderoevers, alsook in moerassige gebieden of rijstvelden.

Grutto’s halen een lichaamslengte van 36 tot 44 cm; de spanwijdte varieert tussen 62 en 70 cm en het gewicht schommelt tussen 280 en 500 g.

De bovenzijde van het verenpak is grijsbruin met zwarte vlekken; de buik is lichter van kleur en voorzien van donkere flankstrepen; de kop, hals en borst van het zomerkleed zijn roestbruin.

De vleugels vertonen een brede witte vleugelbaan en de staart heeft een zwarte eindband.

De lange rechte gele snavel, welke in de zwarte punt een grote bundeling van zenuwen bezit, is een ultragevoelig eetinstrument. Met de opmerkelijk lange steltpoten is de grutto één van de fraaiste en elegantste weidevogels.

In IJsland bezetten grutto’s enorme gebieden van moerassig hoogveen, drogere pollen en vochtige weilanden. Elders gebruiken ze hoogvenen en zelfs heidevelden, maar de meeste grutto’s broeden bij voorkeur op natte en vochtige kruidenrijke veenweidegebieden met een hoge grondwaterstand, vaak in de buurt van andere weidevogels zoals de tureluur, de watersnip en de kievit.

Doorgaans zoeken ze staand tot de buik in het water naar voedsel. Volwassen vogels eten emelten, slakken, kreeftachtigen en grote aantallen regenwormen, die de mannetjes aan hun roestrode kleur helpen. Jonge vogels jagen in lang gras op insecten, zoals langpootmuggen.

De door alle weidevogels gevreesde vijand is de wezel. Wordt er door één vogel een indringer opgemerkt, dan bundelen alle vogels de krachten en openen een felle tegenaanval die meestal succes heeft. Op de grond heeft de grutto de neiging met zijn snavel verticaal te foerageren en dicht bij zijn tenen in de grond te peuren. Hij vindt zijn prooi op zicht en gevoel, waarbij hij met zijn lange, uiterst gevoelige snavel peurt in het water en in de zachte modder. De vogel boort verticaal en behoorlijk heftig met plotselinge, snelle diepe steken zodra hij een prooi heeft ontdekt. De worm of mossel wordt dan opgehaald en meteen doorgeslikt.

De baltsvluchten van het mannetje zijn gevarieerd, met stijgende en dalende vluchten en vaak maakt hij halve kunstige pirouettes op een zijde voordat hij een duik steil naar de grond toe inzet. Tijdens deze vluchten zijn de witte vleugelbanen goed te zien en ook het sterke contrast tussen de witte ondervleugels en de donkere buik. In de vlucht steken de poten ver voorbij de staart.

Het onopvallend nest van grashalmen en stengels is een kuiltje tussen lange vegetatie, bij voorkeur in de nabijheid van ruigere delen in het veld. Meestal worden 4 lichtgroene eieren gelegd, die door beide ouders in ca 3 weken worden uitgebroed. Na een maand vliegen de jongen uit.

Elk jaar is deze prachtige maar bedreigde vogel te vinden in onze weilanden

http://www.schooltv.nl/beeldbank/clip/t20090317_vogeltrek02

11-04-2011 om 18:36 geschreven door birdy

Dagdieven in de eerste lentezon

Die de eerste warmtestralen schijnt

Overschaduwt dat wat slechter kon

Alle narigheid verdwijnt

De natuur in al zijn pracht ontwaakt

Een eind aan winterdromen maakt

Het preludium van ’t vieve zomerseizoen

Reïncarnatie van het eerste groen

Bloem en plant met een weergaloze kracht

Integer het eerste zonnelicht betracht

Heerlijkheid en luister der natuur

In vol ornaat

’s Mensen hart dat een ander ritme slaat

Des morgens en des avonds laat

Een concerto van helder vogelzang

Een bloempje her en der dat opengaat

In fluwelen kleuren

Desideratum voor het leven lang …

Bron: www.1001gedichten.nl 

20-03-2011 om 16:31 geschreven door birdy

De mens heeft zich eeuwenlang ingespannen om het aantal varianten door middel van kunstmatige selectie te vergroten. Steeds fokte men verder met bepaalde eigenschappen.

Zo is de postduif een prima vlieger met een fenomenaal uithoudingsvermogen; de tuimelaar heeft de zigzagvlucht en salto’s tot een ware kunst verheven.

Duiven pikken graag al eens een korreltje zout mee. Er moet een verband bestaan met de liefhebberij die rotsduiven hebben in het bewonen van woeste kusten en bergachtige gebieden aan zee. Als je langs de kusten van Ierland of Schotland vaart, doet het nogal vreemd aan om tussen het krijsend meeuwenvolk ineens doodgewone duiven te zien vliegen. Toch horen ze hier wel degelijk thuis, net als in de landen rondom de Middellandse Zee, Noord- Afrika, Oost-Europa en meer naar het oosten toe in grote delen van Azië en het Midden-Oosten. Het is een ware bewoner van rotsrichels aan zee, maar ook van spelonken in het binnenland op plaatsen waar veel boomloos terrein is om voedsel te zoeken.

De rotsduif haalt een lichaamslengte die varieert tussen 31 en 34 cm; haalt een spanwijdte die wisselt tussen 63 en 70 cm en bereikt een gewicht dat schommelt tussen 250 en 350 g.                                             

Het verenpak is hoofdzakelijk helder blauwgrijs met een groene en paarse metaalglans op de hals. Verder heeft de duif een witte stuit en twee zwarte vleugelbanen. De snavel is slank en vertoont een kleine witte vlezige washuid. De ogen zijn oranjerood.

Ornithologen vermoeden dat de oorspronkelijke woonplaats van de rotsduif de half-woestijn is geweest. Dit vanwege het feit dat de rotsduif zelden nestelt in een boom.

De rotsduif zoekt zijn eten vooral in de open velden met weinig plantengroei en voedt zich hoofdzakelijk met alle mogelijke plantenzaden, groenvoer zoals scheuten, knoppen en zachte bladeren van kruiden. Een regenworm of slak gaat er – af en toe – ook wel in.

De rotsduif is een prima vlieger die grote afstanden kan overbruggen.

De twee eitjes broeden doffer en duif om de beurt uit in een nestje van grashalmen, plantenwortels, zeewier of twijgjes in rotsspleten, die 16 tot 18 dagen later uitkomen. Daar is hun kroost veilig voor de havik en de slechtvalk. Bij luchtaanvallen trachten de rotsduiven aan de aanslag te ontsnappen via onvoorspelbare zigzagvluchten.

Dit weekend werden opnieuw in heel Vlaanderen massaal houtduiven geschoten

De initiatiefnemers van deze georganiseerde jachtpartij hopen hiermee de populatie van houtduiven in de hand te houden om zo de schade die ze aanbrengen aan groenten, fruit en granen te kunnen beperken.

Vogelbescherming Vlaanderen is van mening dat het massale afschot van houtduiven geen enkele invloed heeft op de broedvogelpopulatie in Vlaanderen en dus ook niet op het beschermen van land- en tuinbouwgewassen tegen vraatschade later op het jaar. Het grote aantal houtduiven in het (landbouw)landschap in Vlaanderen is overigens door de landbouw zelf veroorzaakt via een overaanbod aan oogstresten van maïs.

Eerder verschenen artikels over de tortelduif en de houtduif, verschenen respectievelijk op 14/04/08 en 17/01/09.

Onderstaande weblink sleurt je mee op reis met wedstrijdduiven …

http://www.youtube.com/watch?v=p5yZEuPxUyg&feature=related

27-02-2011 om 17:56 geschreven door birdy

12-02-2011 om 15:00 geschreven door birdy

Inspiratiebron: beleidsflits Natuurpunt / De Standaard / Panorama

Het debat over de uitbreiding van de vossenjacht en – bestrijding blijft volop woeden. Ook in de Vlaamse Mina-raad werd er grondig gedebatteerd met een fel omstreden advies tot gevolg.

Ten gronde zijn de verschillende actoren binnen de Mina-raad het niet eens geraakt over de zin en de onzin van bijkomende jacht op de vos, wat ook al bleek tijdens de jongste Panoramareportage op Canvas. Er zijn wel enkele vaststellingen neergeschreven die het vervolg van het debat belangrijk zijn.

Het huidig voorstel is onwettelijk, onwenselijk en onwerkbaar.

Een grondige afweging moet duidelijk maken wat in Vlaanderen een duurzame vospopulatie inhoudt voor we gaan discussiëren of en zo ja hoe de jacht daarin een grotere rol moet en kan spelen.

Mogelijke conflicten die vossen en beschermde diersoorten uit balans halen, moeten worden geregeld via het natuurdecreet [bv. via soortbeschermingsprogramma’s] en niet via de jachtwetgeving.

Er moet en duidelijke definitie komen van wat ‘schade’ is en welke ‘preventieve maatregelen [bv. nachthok] noodzakelijk zijn, alvorens er van bestrijding sprake kan zijn.

Meer info: www.natuurpunt.be/vos

Jagers uit Panoramareportage hebben klacht aan hun been

Vogelbescherming Vlaanderen dient bij de Natuurinspectie van het Agentschap Natuur en Bos een klacht in tegen een groep jagers die bij sneeuw heeft gejaagd.

In de Panoramareportage “Vossenstreken” van afgelopen zondag was te zien hoe de groep in de sneeuw aan het jagen was.

Artikel 2 paragraaf 4 van het jachtvoorwaardenbesluit bepaalt dat het – met uitzondering van de jacht op reewild – verboden is om te jagen bij sneeuw, welke ook de hoeveelheid sneeuw is die de grond bedekt op de locatie waar er wordt gejaagd. Uit de beelden blijkt dat minstens één fazantenhaan uit de lucht wordt geknald, wat een duidelijke jachtovertreding is.

“Als jagers de geldende regelgeving al aan hun laars lappen als er een cameraploeg mee op pad is, dan kan men zich inbeelden wat er allemaal gebeurt als de heerschappen alleen met hun geweer de natuur intrekken”, aldus Jan Rodts directeur van Vogelbescherming Vlaanderen.

Wie de uitzending zou hebben gemist, kan ze hier nog eens belijken:

http://video.canvas.be/panorama-vossenstreken-0602-2

10-02-2011 om 05:57 geschreven door birdy

Het duidingprogramma 'Panorama' op Canvas houdt vandaag zondag 6 februari om 20.10 u de jacht in Vlaanderen tegen het licht. Is Vlaanderen groot genoeg voor de vos? Of is het te klein voor de jacht? Traditioneel staan natuurverenigingen en jagers in het groen tegenover elkaar: de laatsten vinden dat zij door ‘het oogsten van wild’ aan natuurbeheer doen; de eersten vinden het een ongeoorloofde verstoring van de natuurlijke gang van zaken.

Panorama richt het vizier op een omstreden bezigheid in het buitenleven.

De voorbije week bogen zowel de Permanente Werkcommissie Natuurbeleid als de Minaraad zich over de voorstellen van Vlaams minister van Leefmilieu, Natuur en Cultuur Joke Schauvliege om het zogenaamde Jachtvoorwaardenbesluit op verschillende punten aan te passen. Een van die aanpassingen is de uitbreiding van de bestrijding van de vos om het vermeende probleem van schade aan pluimvee aan te pakken. De vos is dan ook de rode draad in de documentaire 'Vossenstreken' van Panorama.

Vogelbescherming Vlaanderen roept de leden van zowel het Vlaams Parlement als die van de Vlaamse Regering op om zondagavond af te stemmen op Canvas.

06-02-2011 om 00:00 geschreven door birdy

04-02-2011 om 19:59 geschreven door birdy

De wilde zwaan is een grotere uitgave van de kleine zwaan, maar broedt in minder noordelijke gebieden. Vaak overwinter de wilde zwaan apart, al gebeurt het ook dat je hem in overwinteringgebieden aantreft in het gezelschap van de kleine en de knobbelzwaan.

De wilde zwaan is een schuwe vogel die zich veel moeilijker laat benaderen dan de knobbelzwaan en leeft net als de kleine zwaan veel meer op het land. Hoewel hij net zo groot is, is hij wendbaarder dan de knobbelzwaan. De wilde zwaan mist echter de elegantie van de gebogen hals van de knobbelzwaan en diens mooie snavelkleur.

De lichaamslengte wisselt tussen 1.45 en 1.60 m; de spanwijdte bereikt een lengte die varieert van 2.00 tot 2.40 m en haalt een gewicht dat schommelt tussen 9 en 11 kg.

Het verenkleed is geheel wit, de korte staart is recht; de lange hals mondt uit in een lang plat voorhoofd en snavel met een ruitvormige gele vlek die loopt tot over de neusgaten en eindigt in een zwarte punt. Bij onrust wordt de lange slanke hals gestrekt met horizontale kop.

De wilde zwaan vliegt met langzame en krachtige vleugelslagen, die nauwelijks hoorbaar zijn.

Wilde zwanen blijven de gehele winter in familiegroepen bijeen en grazen dan op weilanden en stoppelvelden. Ze plukken bladeren en stengels van korte begroeiing op droge grond of graven wortels en knollen uit omgeploegde akkers; eten ‘s zomers vooral waterplanten, weekdieren en insecten.

De wilde zwaan brengt een schelle trompettende roep, iets lager dan de kleine zwaan, vaak drie of vier tonen in plaats van twee.

Tijdens de balts welven ze hun vleugels niet, maar ze kennen rumoerige begroeting- en dominantierituelen met halfgeopende vleugels en met naar voren bewegende kop en nek.

In het groot overkoepeld bouwwerk van rietstengels, waterplanten en gras aan de waterkant of op de bodem van een ondiep meer worden in april - juni 5 tot 8 eieren gedeponeerd, die na 30 à 35 dagen uitkomen. Na 8 weken vliegen de jongen uit.

Wie over de knobbelzwaan [foto 5] het verschenen artikel wenst te raadplegen, kan dit in het archief vinden op 14/02/09.

31-01-2011 om 13:50 geschreven door birdy

Deze fraaie compact gebouwde zwanensoort uit het Arctische Siberië kiest wel vaker onze regio als overwinteringgebied.

De korte hals en de ronde kop onderscheiden de soort duidelijk van de nauw verwante wilde zwaan. De kleine zwaan is aanzienlijk kleiner dan de wilde en de knobbelzwaan. De gele vlek op de snavel is gewoonlijk kleiner en ronder dan die van de wilde zwaan.

De lichaamslengte varieert van 115 tot 130 cm; de spanwijdte wisselt van 180 tot 210 cm en het gewicht schommelt tussen 5 en 6.5 kg.

De V-vormige vliegformaties van honderden kleine zwanen doen denken aan ganzenvluchten.

De kleine zwaan brengt een luid gakkend geluid voort, evenwel niet met het trompetachtige timbre van de wilde zwaan.

De kleinste zwaan eet in de buurt van brakke randmeren en binnenwateren groot zeegras, granen, aardappels, wortelstokken van fonteinkruiden, gedoornd hoornblad en slijkgras of andere gewassen in omgeploegde akkers. Zelden foerageert de kleine zwaan in het water.

De balts verloopt rumoerig met uitgebreide begroetings- en triomfceremoniën en gaat gepaard met vleugelgeklapper en kopbewegingen, vaak met muzikale roepen.

Luid roepend nadert het mannetje het wijfje, de snavel recht omhoog. Hij en zij strekken daarna in een snelle reeks bewegingen de nekken recht tot gebogen, terwijl het roepen luider klinkt. Dan volgt de omhelzing: man en vrouw drukken de borst tegen elkaar, terwijl ze ritmisch met hun vleugels klapperen. De wijze waarop ze met elkaar praten, doet denken aan klarinetachtige conversaties, die je hoofdzakelijk tijdens het foerageren en op de slaapplaatsen hoort. Deze slaapplaatsen liggen meestal op ondergelopen stukken weiland.

Het op een eilandje gebouwde nest bestaat uit een grote hoop mos en andere planten met in het midden een kuiltje voor de 3 – 5 eieren. De jongen van de kleine zwaan groeien sneller op dan de kroost van andere zwanensoorten en kunnen reeds na 45 dagen vliegen.

23-01-2011 om 20:00 geschreven door birdy

Persmededeling: Vogelbescherming Vlaanderen

Zowel in naam van zijn eigen organisatie Vogelbescherming Vlaanderen als in naam van Natuurpunt overhandigde Jan Rodts gisteren 10.000 handtekeningen aan de Vlaamse minister van Leefmilieu, Natuur en Cultuur Joke Schauvliege. De ondertekenaars van de petitie vragen een doelmatige aanpak voor het voorkomen van schade aan pluimvee, aangericht door vossen. Die doelmatige aanpak bestaat erin pluimvee degelijk af te schermen in plaats van het uitbreiden van de jacht op vossen. Vogelbescherming Vlaanderen dankt zowel de ondertekenaars van de petitie als de 4.150 natuurliefhebbers die de voorbije drie maanden een ‘vossenpostkaart’ naar de minister stuurden. Vóór de eigenlijke overhandiging van de petitie vond een gemoedelijk gesprek plaats. De minister feliciteerde beide organisaties voor de pragmatische aanpak van deze gevoelige problematiek, nl. de realisatie van de bevattelijke brochure Slimmer dan de vos. Begin februari zal de Milieu- en Natuurraad van Vlaanderen (de zgn. Minaraad) advies uitbrengen over het ontwerpbesluit van de Vlaamse Regering tot wijziging van het zogenaamde ‘Jachtvoorwaardenbesluit’. Daarna moet het besluit voor advies naar de Raad van State en pas daarna zal de Vlaamse Regering het al dan niet in deze vorm definitief goedkeuren.
Met betrekking tot de beslissing van de burgemeester van Koksijde om heel het jaar door op vossen te jagen, liet de minister weten dat ze op 3 januari 2011 de gouverneur van West-Vlaanderen Paul Breyne heeft aangeschreven met de vraag om het besluit van de burgemeester van Koksijde in zijn uitvoering te schorsen. Vogelbescherming Vlaanderen had zich op 25 november 2010 vragen gesteld bij het bedenkelijke initiatief van de burgemeester. Die had beslist dat één persoon, aangeduid door wildbeheereenheid Westhoek, het hele jaar door op vossen mocht jagen. De jager moest over de nodige vergunningen beschikken en hij moest de politie op de hoogte brengen als hij ging jagen. Vogelbescherming Vlaanderen was het daar niet mee eens en bracht de Vlaamse minister van Leefmilieu, Natuur en Cultuur Joke Schauvliege – die als enige bevoegd is voor de jacht – op de hoogte. Burgemeester Marc Vanden Bussche (Open Vld) werd vorige vrijdag teruggefloten en zijn dubieuze besluit belandde in de prullenmand. De minister droeg de gouverneur op om dezelfde boodschap over te maken aan alle burgemeesters van zijn provincie. Vogelbescherming Vlaanderen bedankte de minister voor haar kordaat optreden in dit dossier. De vereniging gaat ervan uit dat de minister rekening houdt met de mening van de ondertekenaars van de petitie en met die van de 4.150 natuurliefhebbers die haar een postkaart stuurden. 

19-01-2011 om 10:50 geschreven door birdy

Deze verborgen levende vogel wordt vaker gehoord dan gezien. Zijn uit dichte rietkragen komend geluid klinkt als het geschreeuw van een angstig biggetje.

Een glimp is echter voldoende om de waterral te herkennen.

Zijn lange, rode snavel en zijn prachtig blauwgrijze onderdelen met fraaie zwart-wit streeptekening op de flanken onderscheiden hem duidelijk van andere Europese vogels.

Door de eisen die waterrallen aan hun leefmilieu stellen, is hun verspreiding zeer lokaal en zijn zij eerder zeldzaam. Niettemin kunnen grote rietvelden aanzienlijke populaties herbergen, die je het makkelijkst kan lokaliseren door in de schemering te luisteren naar hun luide, klagelijke kreten.

De rug is mooi lichtbruin met donker gezoomde veertjes; de stuit onder de korte rechtopstaande staart is lichter van kleur. De krachtige poten zijn roze; de ogen opvallend rood.

De lichaamslengte varieert tussen 22 en 28 cm; de spanwijdte reikt van 38 tot 45 cm; het gewicht schommelt tussen 85 en 190 g.

Met zijn lange poten en tenen kan de waterral over drijfplanten lopen en zijn bijzonder slanke postuur stelt hem in staat snel tussen de dicht tegen elkaar groeiende stengels van de planten in zijn biotoop door te sluipen. Hierdoor kan hij zich in elke richting van en naar het nest verplaatsen, zonder verraderlijke sporen achter te laten.

Waterrallen waden door het ondiepe water in dichtgegroeide greppels, modderige vijvers, tussen biezenvelden en rietbedden, alsook in moerassige wilgen- of elzenbosjes op zoek naar voedsel, waarbij ze af en toe eens aan de rand van die vegetaties opduiken.

Ze eten voornamelijk insecten, kleine visjes, kikkervisjes, schelpdieren, salamanders, kikkers, maar versmaden geen woelmuizen en kleine vogels [vaak jonge karekieten], krengen, zaden en bessen.

De vlucht is meestal kort, laag en fladderend met snorrende vleugels en bengelende poten. Tijdens trekvluchten vliegen waterrallen wel met een krachtige vleugelslag en gestrekte poten.

Het meestal vlak boven water of in een moeras tussen het riet verborgen nest is een grote, slordige kom gemaakt van verdorde stengels en bladeren van oeverplanten. 

De schichtige vogel camoufleert het nest door de omringende rietstengels omlaag te trekken.

De in april en juli [2 broedsels] gelegde 6 tot 12 eieren zijn roomkleurig wit met vele kleine en enkele grote blauwachtig grijze en roestbruine vlekken.

De zwarte donsjongen verschijnen na ca 3 weken. Om beurt bewaken de ouders de jongen terwijl de ander voedsel verzamelt; na 7 tot 8 weken zijn de kuikens onafhankelijk.

Een kortfilmpje toont hoe de waterral behoedzaam en dicht in de buurt van dekking een visje verschalkt.

http://exposureroom.com/members/vandenbroek/4fb4aa3da301450884dfaa5c7d23f17b/

Wie een hieraan gerelateerde bijdrage over “De Vink Suskewiet” wil lezen kan in het archief terecht op 16/11/08

14-01-2011 om 18:59 geschreven door birdy

Vinken zijn algemeen voorkomende en bekende vogels in vele gebieden, maar soms onverklaarbaar schaars in andere regio’s. Nochtans overal waar je bomen, hagen, houtwallen, singels, bossen, tuinen en parken aantreft, leven vinken.
In landelijke gebieden zijn ze opmerkelijk tam, alsook onverschrokken rond parkeerplaatsen en picknickplekken, waar ze vaak rondhippend op zoek zijn naar kruimels en zelfs eten uit een uitgestoken hand. Ze komen ook vaak in tuinen, meestal op zoek naar de zonnepitten in zadenmengsels of geduldig wachtend op zaadjes onder een vetbol of voederhuisje, die door andere vogels worden gemorst.

Wintergroepen op akkers zijn echter beducht voor verstoring en zullen snel opvliegen om zich te verbergen in een heg of boom in de buurt.

Het fraaie verenpak van het mannetje vertoont een merkwaardige combinatie van kleuren: roze, grijsblauw, zwart, wit, groen en roodbruin. Kenmerkend zijn de witte brede en tweede smallere vleugelbanen op de voorvleugel, alsook de donkere staart met brede witte zijkant, die  duidelijk te onderscheiden zijn tijdens de vlucht, de balts of dreighouding. De vlucht is direct, vrij snel, golvend met snelle vleugelslagen tussen glijvluchten met gesloten vleugels.

Heel karakteristiek is de helder lei blauwe kop en grote kegelvormige grijze snavel, het zwarte voorhoofd, de warm beige onderdelen, de groenige stuit, de bruine rug, de donkere vleugels met gelige randen, de bruinroze wangen en keel, de roze, oranjebruin tot wijnrode onderkant, witter op de buik en onder de staart.

De vink haalt een lichaamslengte tussen de 15 en 16 cm; de spanwijdte varieert tussen 25 en 28 cm; het gewicht schommelt tussen 19 en 23 g.

In de zomer eten vinken enorme aantallen rupsen, larven en insecten, die zich verschuilen tussen het gebladerte.

’s Winters zijn zaden, die meestal op de grond worden gezocht, veel belangrijker. Vinken hippen rond op akkers, waar ze uit zijn op gras- en kruidenzaden [paardenbloemknoppen bv.], ook vruchtjes van bomen zoeken, vooral beukennootjes, jonge loten en bessen of zachte plantendelen, zoals bladknoppen.

Een mannetje baltst met de witte tekening op zijn vleugels, laat een vleugel afhangen en buigt zich naar een vrouwtje. Hij zingt ook van opvallende zangposten met een eenvoudige, levendige, ratelende en vrolijke frase met een snellere riedel op het einde.

Het nest is een keurig, perfect gecamoufleerd kommetje gevoerd met bladeren, gras, mos, korstmos, spinrag en donsveertjes in een boomvork of hoge struik. De 4 à 5 lichtblauwe tot bruinachtige witte eieren met vrijwel altijd stippel- en streeptekening komen na 12 à 13 dagen uit en de jongen vliegen als ze 2 weken oud zijn.

Wie een eerder verschenen artikel uit het archief wil opdiepen, kan eens naar de bijdrage van 16/11/08 zoeken.

08-01-2011 om 16:52 geschreven door birdy