Passchendaele New British Cemetery

Het dorp Passendale was op 20 oktober 1914 in Duitse handen gevallen. De heuvelrug, bij de Britten bekend als 'Passchendaele Ridge' (scheiding tussen Leie- en Ijzerbekken), vormde tijdens de eerste oorlogswinter 1914-1915 de verst vooruitgeschoven frontlijn van de 'salient'. Ze werd verdedigd door Franse troepen, die begin april 1915 afgelost werden door Britten en Canadezen. Na de Duitse gasaanvallen eind april 1915 (Tweede Slag om Ieper), zagen de Britten zich genoodzaakt zich terug te trekken tot de lijn Wieltje � Frezenberg � Hooghe. De Duitsers hadden de strategisch belangrijke hoogte ('Flandern Riegel') in handen en bouwden er de komende jaren verdedigingsstellingen met betonnen schuilplaatsen en bunkers uit ('Flandern � Stellung' geheten). De Derde Slag om Ieper, die op 31 juli 1917 losbarstte en pas op 10 november 1917 be�indigd werd - honderdduizenden slachtoffers later - ging de geschiedenis in als de 'Slag om Passendale' of 'Passchendaele'. Bevelhebber Douglas Haig wou koste wat kost de Duitse linie doorbreken richting kust en havens, maar de Britse troepen bleven meer dan 3 maanden lang quasi ter plaatse ploeteren. De slag wordt beschreven als een hel van modder en vuur, ��n der bloedigste veldslagen aller tijden (er zouden bijna een half miljoen militairen gewond, vermist of gedood worden). Op 6 november heroverde de '5th Canadian Infantry Brigade' Passendale. Half april 1918, met het Duitse Lenteoffensief, dienden de geallieerden hun zuur verdiend territorium van de nazomer van 1917 opnieuw prijs te geven en kwam het dorp opnieuw in Duitse handen. Dit bleef zo tot het Belgische 4de Regiment Karabiniers en Grenadiers het dorp definitief heroverden op 29 september 1918, met het geallieerde Eindoffensief. De 'New British Cemetery' werd pas na de oorlog aangelegd door de concentratie van verspreide graven op de slagvelden rond Passendale en Langemark. Het merendeel van de doden is gestorven in de herfst van 1917. Opmerkelijk is het groot aantal Canadezen. Op 9 juni 2003 werden de stoffelijke overschotten van 3 Canadese militairen op 'Passchendaele New British Cemetery' herbegraven. Ze waren tijdens archeologische opgravingen door 'The Diggers' gevonden.

Bron:De Inventaris van het Wereldoorlogerfgoed

Château Breuvart

Op de hoogten van de Hutte berg ziet men de ruïnes van het Breuvart kasteel. Hij werd bij het begin van de vijandelijkheden in 1915 vernield. Dit rijkelijk verblijfoord, 2de verblijfplaats van een belangrijke familie uit Armentières, diende als uitkijkpost voor het Britse leger voor en na zijn vernieling.

Prowse Point Military Cemetery

Prowse Point Military Cemetery (Ploegsteert in België) werd genoemd naar Brigadier-General Prowse, die in juli 1916 stierf als bevelhebber van de 11th Infantry Brigade, en die zelf op Louvencourt Military Cemetery begraven is. Charles Bertie Prowse gaf zijn naam aan een boerderij op die plek, ‘Prowse Point Farm’. Bij deze boerderij hielden in oktober 1914 het 1st Batallion Hampshire Regiment en het 1st Batallion, Somerset Light Infantry stand tegen de oprukkende Duitsers, waarbij hij een bijzonder heldhaftige rol gespeeld schijnt te hebben. De begraafplaats werd gebruikt van november 1914 tot april 1918. Er liggen 159 Britten, 13 Australiërs, 42 Nieuw-Zeelanders, 1 Canadees en 12 Duitsers begraven. In het nabijgelegen bos ‘Ploegsteert Wood’ liggen nog meerdere kerkhoven.

Kerstbestand 1914

In het volle zicht van de vijand werden velddiensten gehouden zonder dat er een schot werd gelost. Beide partijen zwaaiden naar elkaar en enkele moedige soldaten liepen het niemandsland in om elkaar te begroeten. Aanvankelijk vormden zich kleine groepjes, vervolgens steeds grotere, totdat op sommige plekken honderden soldaten bij elkaar stonden. Er werden handen geschut, men bood elkaar een vuurtje aan en wisselde geschenken uit: sigaretten, Duitse worsten en sigaren, ingeblikte hutspot, tabak, familiefoto’s en Londense kranten. Op diverse plaatsen in België vonden dit soort verbroederingen plaats. Vermoed wordt dat het Kerstbestand op tweederde van het Westfront in acht werd gehouden. Het bestand duurde minstens tot het einde van Tweede Kerstdag. Op sommige plaatsen duurde het tot de jaarwisseling of zelfs tot ver in januari 1915. De legerleidingen waren fel tegen deze ‘pax noel’. Een spontaan bestand was uiterst ongewenst en tastte de discipline aan: de soldaten konden immers gaan denken dat de vijand ook maar een mens was. Het zorgvuldig opgebouwde vijandsbeeld moest koste wat kost in stand worden gehouden. Niemand had ook gedacht dat de spontane Kerstvrede lang zou aanhouden. Al spoedig begon het te regenen, de modder keerde terug en de stemming sloeg om. De legerleidingen kregen hun zin: de soldaten keerden weer terug naar hun loopgraven en de strijd zou spoedig weer worden hervat. De Eerste Wereldoorlog zou na Kerstmis 1914 nog zo’n kleine vier jaar duren en nog vele honderdduizenden slachtoffers eisen. Toch was er even vrede op aarde geweest. De geweren en kanonnen verstomden een moment. Even was er plaats voor het Kerstfeest, voor een beetje kameraadschap en menselijkheid. Per slot van rekening deelden de soldaten dezelfde ellendige levensomstandigheden en doodsdreiging.

Memorial For The Missing

Het Ploegsteert (in het Engels vaak vermeld als ‘Plug Street’) Memorial to the Missing staat centraal op Berks Cemetery Extension in Komen-Waasten (Comines-Warneton). Het memoriaal (met een diameter van 21 m en een hoogte van 11, 73 m) werd onthuld op 7 juni 1931 door de toenmalige hertog van Brabant, de latere koning Leopold III van België. Het Ploegsteert Memorial to the Missing bevat een lijst van 11 447 vermiste Gemenebestmilitairen, afkomstig van de volgende veldslagen in de omgeving: Armentières, Aubers Ridge, Loos, Fromelles, Estaires, Hazebrouck (deel van de Slag bij de Leie), Scherpenheuvel (ook deel van de Slag om de Leie) en Outtersteene Ridge. De tekst op het memoriaal: ‘Aan Gods glorie en de nagedachtenis van 11 447 officieren en manschappen van de strijdkrachten van het Britse Rijk, die vielen in de strijd gedurende de jaren 1914-1918 tussen de rivier Douve en de steden Estaires en Veurne, wier namen hier staan vermeld maar die, in tegenstelling tot hun dode kameraden, door oorlogsomstandigheden een gekend graf en een eervolle begrafenis bleven ontzegd.’ Het memoriaal bevat de namen van drie Victoria Cross gelauwerden: Sapper William Hackett, Private James MacKenzie en Captain Thomas Tannatt Pryce, die vanzelfsprekend ook geen gekend graf hebben.

Tyne Cot Cemetery

'Tyne Cot(tage)' was de naam die door het Britse leger werd gegeven aan een schuurtje dat stond te midden van een vijf- of zestal 'pillboxes'. Het werd door de 3rd Australian Division veroverd op 4 oktober 1917. De middelste van deze pillboxes was ongebruikelijk groot en werd na de verovering ingericht als een Advanced Dressing Station. Van 6 oktober tot eind maart 1918 werden er 343 bijzettingen verricht langs weerszijden van de bunker door de 50th (Northumbrian) en de 33rd Divisions en door 2 Canadese eenheden. Van 13 april tot 28 september was het terrein weer in vijandelijke handen. Toen werd het door Belgische troepen heroverd. Na de oorlog werd de begraafplaats uitgebreid door de concentratie van geïsoleerde graven van de slagvelden rond Langemark en Passendale en door de ontruiming en overbrenging van kleinere begraafplaatsen.
Nu is het de grootste Commonwealthbegraafplaats ter wereld. Er worden 11952 Commonwealthdoden en 4 doden van een andere nationaliteit herdacht. Meer dan 8300 daarvan zijn niet-geïdentificeerden. 'Special memorials' "Known/Believed to be buried in this cemetery" werden opgericht voor 38 militairen uit het Verenigd Koninkrijk, 27 uit Canada, 15 uit Australië en 1 uit Nieuw-Zeeland. Andere 'special memorials' vermelden de namen van 16 militairen uit het Verenigd Koninkrijk en 1 uit Nieuw-Zeeland die op andere begraafplaatsen werden begraven maar van wie de graven door artillerievuur vernield werden.
De begraafplaats heeft een oppervlakte van 34941 m² en is omgeven door een muur van silexkeien ('flintstones'). Op de centrale pillbox werd het Cross of sacrifice opgericht. Twee andere bunkers bevinden zich aan de voorzijde van de begraafplaats, twee andere bevinden zich onder de paviljoenen langs weerszijden van de vermistenmuur achteraan. De oostelijke blokken zijn in eenhalfcirkelvorm aangelegd met paden die naar het kruis toeleiden. Het hoge silexmuur van 152 meter lang sluit de oostkant van de begraafplaats af. Op deze muur staan ook de namen van bijna 35000 militairen uit het Verenigd Koninkrijk en Nieuw-Zeeland die sneuvelden in de Ypres Salient in 1917-1918 en die vermist of niet-geïdentificeerd zijn.