Bereken de dag van de week waarop 'n bepaalde gebeurtenis uit het verleden plaatsgreep (bvb. je geboortedag) >>> Kalender
T I L D O N K
Gemeente Haacht Prov. Vl.-Brabant
4 km > Haacht
5 km > Werchter 8 km > Tremelo 11 km > Leuven
18 km > Mechelen 20 km > Aarschot 30 km > Brussel
E-MAIL
Druk op onderstaande knop om te e-mailen (vragen, suggesties, opmerkingen, toevoegingen,...).
Je kan ook de 'reageer'-knop gebruiken onder elk bericht.
GASTENBOEK
Dit is onder meer de plaats om je mening te geven over de blog 'Tilloenk vruger'. Of om te lezen wat anderen ervan vinden.
Druk oponderstaande knop om een berichtje achter te laten in mijn gastenboek
TILLOENK VRUGER
DEZE BLOG BEGON OP 29 NOVEMBER 2005 EN STOPTE EI ZO NA OP 16 APRIL 2011 NA HET BEREIKEN VAN 1000 ITEMS OVER HET VERLEDEN VAN TILDONK.
MAAR HET BLOED KRUIPT WAAR HET NIET GAAN KAN,
DUS AF EN TOE MAG JE JE NOG AAN WAT MOOIS VERWACHTEN...
Jan Gordts
We hoorden het nog net op het nieuws, 2008 krijgt er een extra seconde bij...
DENK JE ER EVENTJES AAN BIJ HET AFTELLEN VANAVOND ?
Je hoeft je er om middernacht evenwel nog niet teveel van aan te trekken. Volgens welingelichte bron - dankje Kurt - wordt die schrikkelseconde er immers pas om 1 uur in de ochtend bijgevoegd (= 0.00.00 GMT)!
S. Silvester (Jacques Callot, 1ste helft 17de eeuw)
31 december: Oudejaarsavond, ook wel Silvesteravond,
Vernoemd naar de heilige paus Silvester (geboortedatum onbekend, + Rome, 31 december 335), 33ste paus van de Rooms-Katholieke Kerk.
Na middernacht, wanneer het nieuwe jaar is begonnen, is het traditie dat er vuurwerk wordt afgestoken. De Chinezen, die hun eigen oud- en nieuwviering hebben, geloofden dat ze met vuurwerk de geesten zouden wegjagen.
Door het tijdsverschil is het in Azië eerder oudejaarsavond, gevolgd door Europa, en wat later in Amerika...
Wellicht reeds sinds mensenheugnis het meestgezongen liedje door de kinderen op de laatste dag van het jaar in Tildonk! Dit 'koekenzingen' is een van de laatste folkloristische gebruiken die nog tot op vandaag voortleven. Het is dan ook zeer populair bij het jonge volkje. Van huis tot huis doen de zingende kinderen hun rondgang, waarbij ze getracteerd worden op koekjes en ander snoepgoed. De gemeente moedigt het gebruik ook aan. Naast het plaatsen van waarschuwingsborden langs de straten 'Zingende kinderen' voorziet de gemeente al een aantal jaren in elke deelgemeente een standje met warme chocomelk. In Tildonk is the place to be: Klein Eikeblok nr. 50 (tussen 10.00 en 12.00 u.).
En ook vanuit de Tilloenk-blog kunnen we dit gebruik alleen maar aanmoedigen.
Dus, beste mensen, hou op 31 december in de voormiddag, de deur op een kier en de zak met koekjes en snoepgoed in aanslag!
In het gastenboek werd enkele dagen geleden de vraag gesteld of er foto's bestaan van het 'koekenzingen' en 'driekoningenzingen' vroegerjaren. Bij nazicht stelden we vast dat, op een enkele foto na, dit onderwerp niet aan bod komt in het Tildonks fotoarchief. Daarom een oproep! Bezit je dergelijke foto's van pakweg 20 jaar geleden of ouder, of interessante oude nieuwjaarsbrieven, stuur ons een mailtje. Binnenkort zie je dan het resultaat op deze blog... Met dank vooraf.
Aan de tekst op deze slappe nieuwjaarskaart te zien was de economische toestand bij de jaarwisseling van 1908 op 1909 ook niet bepaald wat je noemt rooskleurig...
Zij aan zij, Tildonks twee bekendste oudstrijders van Wereldoorlog I: links Juul Vandenheuvel, rechts Nolle Lens. Overladen met herinneringsmedailles: Oorlogskruis met palm, Medaille van den Strijder-Vrijwilliger, Zege- en Herinneringsmedaille, Houders van de Vuurkaart, enz...
Portret
Juul VANDENHEUVEL en Nolle LENS
Jules Vandenheuvel, °Tildonk 10/1/1891, zoon van Franciscus en van Florentine Boogaerts, stoker in het klooster, x met Theresia Janssens
Arnoldus Lens, °Tildonk 7/9/1887, zoon van Joannes Eduardus en van Theresia Freys, x met Leontine Lambrechts
Beiden waren kameraden en fervente aanhangers van de lijst de Behault ('de varkens'). Bij het uitbreken van de oorlog dienden zij zich aan als oorlogsvrijwilliger. Over Nolle Lens schreven we vroeger reeds (n° 422, 29/3/08 en n° 423, 30/3/08: 'Oorlogsheld Nolle Lens').
Van dr.hist. Henri Vannoppen ontvingen we recent kopies van een zeer interessant werkje uit de Franse Tijd: Oudiette Ch., Description géographique et topographique du Département de la Dyle, en forme de dicitonnaire, Bruxelles, an VII. (1) Op bladzijde 161 komt het toenmalige Tildonk aan bod. De schets is echter vrij ruw, we hebben hieronder in de voetnoten enkele opmerkingen aangebracht.
THILDONCK, commune dans le canton dHérent, ci-devant village et paroisse du duché de Brabant, diocèse de Malines, au quartier de Louvain, avec un chateau nommé Terest.(2)
Cétait une seigneurie avec titre de comté, (3) ressortissante de la mairie dudit Hérent.(4)
Sa population est denviron cinq cents ames; elle na pour dépendance que la ferme du St.-Esprit (5) et plusieurs maisons isolées sur la campagne.
Ses productions sont assez abondantes en grains de toute espèce ; il y a peu de pâturages et peu de bois.(6)
Cette commune a une brasserie.(7)
Elle est à une lieue au Nord-Ouest du chef-lieu, et à une lieue trois quarts également au Nord-Ouest de Louvain, entre le canal et la chaussée de Malines.
(1) Het jaar VII van de Republikeinse kalender liep van 22 september 1798 tot 22 september 1799.
(2) Bedoeld wordt het kasteel Ter Elst (nu Trebos). De benaming Terest stond ook al foutief vermeld op de Ferrariskaart uit ca. 1777.
(3) In 1699 werd Tildonk inderdaad tot graafschap verheven door patentbrief van Karel II in handen van graaf Charles l'Archier, toenmalige heer van Tildonk. Dit patent was hem toegewezen omdat zowel zijn grootvader, zijn vader als hijzelf het koninklijk huis trouw gediend hadden, zowel in bestuursambten als in oorlogen. (Van Nieuwenhuysen A., Inventaire des archives de la famillie de Lalaing, Brussel, 1970, 15).
(4) De dorpsstructuur zat wel iets complexer in mekaar ten tijde van het Ancien Régime. Naast de heerlijkheid Tildonk, die rechtstreeks van het hertogdom Brabant afhing, waren er nog vier andere heerlijkheden die meespeelden: Lauwendries, Oudenborg, Nieuwenborg en een heerlijkheid die toebehoorde aan het Leuvense Sint-Pieters kapittel.
(5) Buiten de hoeve van de Grote Heilige Geest van Leuven (het oude Hof Ter Leeps), waren er nog meerdere grote pachthoven in bedrijf alhier: de hoeven van de Oudenborg, de Nieuwenborg ('t Kasteeltje), de Dormaalhoeve, Bertrodehoeve, hof Ter Elst, hoeve van Terbank, Voetemhoeve,
(6) Weinig bossen...? Ook dit beeld schijnt ons niet helemaal juist te zijn. Op het einde van de 18de eeuw liep er nog een waaier van bossen doorheen Tildonk: Lipsebos, Bertrodebos, Clamottisbos, Plantsoenbos, Eikeblok, Puttebos, Hambos, Anderzijds weten we dat er midden achttiende eeuw, ten tijde van de Oostenrijkse Successieoorlog, in onze contreien massale houtkap is verricht. Dus toch 'peu de bois'?
(7) Dit klopt: de familie Schodts baatte in de Kruineikestraat, een kleine familiebrouwerij uit, ongeveer op de plaats waar het latere Hôtel Le Cygne (het Zwaantje, nu dr. Monden) gelegen was. Na 1820 was er in het pas opgerichte klooster eveneens een brouwerij in werking.
Op tweede Kerstdag vrijdag 26 december om 14u30 grijpt in het Hannah-huis het traditioneel Kerstconcert plaats met Herman Van Puyenbroeck aan de cello, Lode Luts aan de piano en Mark Meekers die poëzie leest.
Voor 10 euro krijgt u een hartverwarmend concert, warme wijn, koffie, thee en taart. Er zijn nog enkele plaatsen vrij (uw bijdrage gaat integraal naar "Moeders zonder vakantie").
Op kerstavond, woensdag 24 december, is er een gezinsviering om 19.00 u. Dit is een woord- en communiedienst waarin ook de kinderen kerstpakjes mogen meebrengen voor een kindertehuis.
Alfons Leonard Jozef SIMONS werd te Oelegem geboren op 6 maart 1895 als zoon van Ludovicus Simons, gemeentesecretaris en koster-orgelist, en Maria Paulina Verheyen. Hij werd na zijn priesterwijding onderpastoor van Tildonk (31 december 1920), waar hij zich gedurende 23 jaar zeer actief inzette in het verenigingsleven. In volle oorlogsperiode werd hij pastoor benoemd te Beigem (17 oktober 1943), alwaar hij luttele jaren later op amper 51-jarige leeftijd overleed (26 juli 1946). Als onderpastoor had hij in Tildonk een zeer goede indruk nagelaten. Hij was o.m. actief in het Davidsfonds, richtte mee de Tildonkse Boekerij op, maar werd bovenal door de jeugd op handen gedragen. Alfons Simons was een broer van de bekende schrijver en dichter Jozef Simons (Eer Vlaanderen vergaat, Susa Nina,...).
Een karretje, zoals men er 100 jaar geleden af en toe eentje over de kasseien zag snorren...
Wielen met volle banden en houten spaken, zwengel vooraan, carburelichten, lederen fauteuil, wegklapbare voorruit (?), en voor de rest... veel koperwerk, zo te zien!
Als met Sint Thomas de dagen lengen, beginnen de nachten te strengen!
De kortste dag van het jaar, 21 december, is gewijd aan de heilige Thomas. De apostel Thomas is vooral bekend omdat hij niet geloofde dat Christus werkelijk was opgestaan uit de dood ('de ongelovige Thomas'...).
Rond 21 december bestaan allerlei gebruiken en rituelen. De bekendste zijn het gebruik dat langslapers op deze dag moeten trakteren en het luiden van de klokken (Friesland). Op Sint Thomas mochten kinderen hun ouders of meester buitensluiten totdat hun een traktatie of een verhaal werd beloofd...
Rond deze dag begint de winter. De zon staat op de eerste dag van de winter loodrecht boven de Steenbokskeerkring. De verschillen in tijdstippen en soms ook data zijn het gevolg van het feit dat het tropisch jaar (het jaar waarop de kalender is gebaseerd) geen geheel aantal dagen telt, en van het invoeren van de schrikkeldag. De zon staat bij het begin van de winter het laagst boven de horizon. Deze dag is de kortste van het jaar, maar dat betekent niet dat de zon dan het laatst opkomt en het vroegst ondergaat.
De familie Bisschop baatte generaties lang het Klein Terbankhof uit. Nu nog steeds wordt de hoeve bewoond door een telg uit dit oude Tildonkse geslacht, nl. Jean Bisschop. In Tildonk hadden ze de bijnaam 'van Rikkes'; zo sprak men van Fons van Rikkes, Jerome van Rikkes... Dit dienen we nog eens uit te pluizen; we denken stellig in de richting van een voorzaat die Henricus Bisschop heette.
Op de foto (L-R): Alfons Bisschop (huwde Florentina Puttemans) Jerome Bisschop (huwde Celine Boedts) Louis Bisschop (de boer) Sidonia Vande Velde (de boerin) Victorine Bisschop (huwde Theofiel Puttemans)
Elke vrijdagmorgen kijken we uit naar het
weekend...
Vrijdag 19 december: * KAARTTORNOOI in zaal Familia, aanvang 20 uur. Ingericht door KWB.
Zaterdag 20 december: * KERSTFEEST van FCVV in zaal Concordia. Aanvang (?).
Zondag 21 december: * Om 15 uur in de kerk van Tildonk: KERST-STONDE, een namiddag luisteren, meezingen, bezinnen en nagenieten bij een glaasje in de pastorie. Samen met het koor Enchanté.
Afscheidshulde aan Z.E.H. NIJS, pastoor van Tildonk
E.H. Pastoor Nijs heeft donderdagavond 18 december in alle stilte afscheid genomen van zijn parochianen, stilte vooral omwille van zijn zwakke gezondheid, die de emoties en de vermoeienis van een langdurige publieke hulde niet meer toestond. ... Wat heeft E.H. Pastoor Nijs niet al verwezenlijkt in Tildonk, vanaf het ogenblik dat hij er pastoor werd benoemd d.i. vanaf september 1950, dus op 8 jaar tijd ? - Invoeren van een middernachtmis met Kerstmis. - Jaarlijkse zegening der voertuigen met speciaal Kristoffel vlaggetje. - Bij de eersten voor het invoeren van een avondmis op de eerste vrijdagen. - Volledig herstel in- en uitwendig van de kerk. - Slaagde er in het aantal H. Kommunies jaarlijks te doen stijgen. - Maakte van het jaar 1954 een waar Mariaal jaar, door ieder kind in dit jaar geboren, een Maria-kind te noemen; ontwierp voor hen een herinneringsplakket. Er waren in het jaar 1954 54 geboorten, het is bijna symbolisch te noemen. Verenigde de moeders en liet daaruit groeien "De bond der jonge moeders", met zijn 200 leden. Regelmatig werden studiekringen gehouden in verband met het materieel en spiritueel welzijn van het gezin. - Aktie van de Maria-kapelletjes aan de huizen. - Onder zijn impuls kwam er eenheid onder de plaatselijke afdelingen van de Christelijke Mutualiteit met daarbij één bestuur en regelmatig zitdagen. - Oprichten van de Christelijke Middenstand met zijn jaarlijkse handelsfoor. - Hij was de bezieler van het organisatieleven, naast de bestaande groepen: ACW - Boerenbond, richtte hij een jongens- en meisjes Chiro op en gaf de doorbraak aan de parochiale atletiek-groep (P.A.K.T.). - Reorganiseerde de K.A.J. - Richtte Comité op van Vrijheid en Democratie met de actie voor school en gezin. - Hij was de moderne bouwer en restaurateur. - Bracht een juweel van een Chirolokaal tot stand in de hof van de pastorij; hier was hij uitgever, aannemer, architect, metser, timmerman en schilder, en dit omdat zijn liefde voor de jeugd sterker was dan de last van dit te zware werk. - Bracht een nieuwe verwarming in de kerk en in de parochiezaal en vergaderplaatsen. - Zorgde er voor dat de klokken weerom in de toren klonken zoals vóór de oorlog.
De traditie van de witte kerst wordt vaak opgehangen aan "I'm dreaming of a white Christmas" van Bing Crosby. Irving Berlin schreef het in 1942 voor de musical "Holiday Inn", die zich afspeelt in Vermont in het noordoosten van de Verenigde Staten. Volgens de Amerikaanse weerdienst is de kans dat 25 december een sneeuwdek heeft hier groter dan 75%. De componist Irving Berlin is van Russische afkomst, maar emigreerde naar New York waar hij verlangde naar de witte kerst: "just like the ones I used to know". Ook Charles Dickens leverde met zijn Christmas Carol een grote bijdrage aan de populariteit van de witte kerst. De in 1812 geboren Engelse schrijver maakte tal van zeer koude en sneeuwrijke winters mee, vooral in zijn jonge jaren toen Engeland het koudste decennium ooit beleefde. In de eerste tien jaar van zijn leven beleefde hij zes keer een witte kerst.
In een verder verleden viel nog vaker sneeuw met Kerstmis. De Kleine IJstijd, die rond 1430 begon en tot halverwege de 19e eeuw duurde, bevatte veel strenge winters. In Londen was het vooral in de jaren 1782-1811 vaak wit: eens in de vier jaar viel er sneeuw op de kerstdagen. In de vroeger eeuwen lag Londen zeker twaalf keer in honderd jaar met kerst onder een sneeuwtapijt. In de 20e eeuw gebeurde dat slechts vijf keer, maar elders vaker. In 1968 kreeg Zuid-Engeland 15 cm en meer noordelijk viel een halve meter. In 1993 beleefden vier miljoen Engelsen een witte kerst. Parijs had in 1970 zijn laatste witte kerst met 3 cm sneeuw.
Uit historische gegevens blijkt dat ook Nederland in de vorige eeuwen twee tot drie keer zo vaak een witte kerst had dan in de 20e eeuw die er zeven telde. In Nederland wordt een witte kerst geboekt als op er op beide dagen in De Bilt een sneeuwdek ligt. Het KMI in Ukkel noteerde sinds 1941 zes keer sneeuw met kerst die bleef liggen, twee keer zo vaak dan bij de noorderburen. Kerst 1964 leverde hier 17 cm op. Parijs had in 1970 zijn laatste witte Kerst met 3 cm sneeuw,
Uiteraard hebben de Ardennen en de Duitse middelgebergten vaker sneeuw. Grote delen van Duitsland beleven eens in de vijf jaar een wat zij een witte kerst noemen met sneeuw op 24, 25 en 26 december. Regionaal zijn er echter grote verschillen: zo heeft München eens in de drie jaar een witte Kerst, Hamburg eens in de negen jaar en Frankfurt en Aken eens in de tien jaar. Plaatsen 300 meter hoogte tellen jaarlijks vijftig tot zestig dagen met een sneeuwdek, dat is ruim het dubbele van het aantal in ons binnenland. Het hele land had, net als ons land, in 1981 de laatste witte kerst. Sneeuwgarantie met Kerst biedt het Finse KNMI. In de noordelijke helft van het land is er 95 tot 100% kans op een witte Kerst met een sneeuwdek van gemiddeld 30 à 40 cm.
Onderstaande unieke foto's van de ravage die de gevechten in 1914 alhier teweegbrachten, stonden afgedrukt in het tijdschrift Le courrier de l'Armée - De Legerbode n° 668-669 (21/28 september 1919). De middenste foto verscheen reeds in blogbijdrage nr. 100, 15/5/2006.
De volledige artikelenreeks (foto's incluis) vind je terug op de onvolprezen forumsite:
(Forum Eerste Wereldoorlog, Forum Index -> Overige oorlogstonelen in België -> De Eerste Uitval stad Antwerpen 24/26 Augustus 1914; De Tweede Uitval stad Antwerpen 9/13 September 1914)
Opm. De twee eerste foto's slaan terug op het brughuis en niet op het sashuis.
Mon Massant construeerde wanmolens in zijn atelier in de Bertrodestraat. We hebben het er in deze blog al meermaals over gehad (zie bijdragen: 21/12/05, 21/6/07). Twee jaar geleden werd op de Tilloenk-weblog nog een authentieke Massant-wanmolen aan de liefhebber aangeboden (zie: 4/3/06), doch er waren geen gegadigden. De molen is ondertussen 'verschwunden', jammer... De dochter van Mon, Leenke Massant, trouwde met Edmond Gellens. En momenteel wordt het oudershuis bewoond door hun dochter Denise Gellens. Deze heeft het werkhuis van haar grootvader en vader zoveel mogelijk intact gehouden. Een unicum, zoals bijgaande foto's aantonen.
Elke vrijdagmorgen kijken we uit naar het
weekend...
Vrijdag 12 december: * KERSTFEEST in de zaal Familia om 19.30 u., ingericht door KVLV-Vrouwen met vaart. * Het ZANGKOOR houdt zijn zangherhalingen van 19.00 tot 20.00 u. in zaal Familia. Nieuwe leden zijn steeds welkom!
Zondag 14 december: * Unieke KERSTMARKT van 13 tot 19 u. op de Zuiddijk en in de Gebrs. Persoonsstraat. Organisatie: café De Brousse en F.C. Alpia.
Een klasfoto uit het begin der dertiger jaren van vorige eeuw. We ontvingen de foto van Johanna Ver Elst (°16 oktober 1923), dochter van Gerardus Augustinus Ver Elst en Maria Josephina Verdonck (zij staat op de foto, middenste rij, 4de van rechts).
Johanna Ver Elst kon zowat iedereen op de foto achterhalen! Doch opgelet, de volgorde binnen de rij is niet noodzakelijk correct... Bovenste rij: Madeleine Verzonnen, Paula Ver Elst, Jeanne Engelborghs, Maria Piot, Clara Vandeberghe, Maria Bisschop, Gabrielle Bisschop Middenrij: Juffrouw Helène, Jeanne Van Gorp, Gusta Van Gorp, Gabrielle Van de Velde, Joanna Ver Elst, Georgette Engelborghs, Pauline Vandevenne, Jeanne Janssens, Maria De Keyser Onderste rij: Jeanne Meulemans, Madeleine Vandenbalck, Leontine Sunt, Yvonne Sunt, Lucienne De Keuster, Mariette Pashuyzen, Elvire De Lombard, Maria Houben, Paula Verhaegen, Margriet Verhaegen
Als afsluiter
van een succesvol toeristisch jaar organiseert gids Willy Vranckx in
samenwerking met de Toeristische Dienst van Kampenhout op 27 december de Antizjélwandelink(dialectenwandeling).
Dees
joar vertrekke we oep de parkin van SK Kampelaar, in de Votvinkestroat. We loepe
langs achter de wisse en de Bergsaa tot in t Stienkesbos. Weudde dat er mier as
delft van de wandeleirs doa nognoeitofvanseleive geweist zen. Vertrek oem 14u
zjust. Goei wandelschoene en iene euro meebringe!
(gelezen in de november-nieuwsbrief van Toerisme Dijleland)
Een dialectenwandeling bij onze buren. Zoiets moet ook bij ons succes hebben. Misschien brengt het bepaalde Tildonkse verenigingen op een idee bij hun volgende jaarplanning?!
HAGOK (De Haachtse Geschied- en Oudheidkundige Kring vzw) richt in, samen met het O.C.M.W. Haacht
woensdag 10 december 20u in de zaal Familia - Tildonk
VOORDRACHTAVOND door historica Caroline Vleugels
ARMOEDE BESTREDEN De geschiedenis van het Werkhuis van Weldadigheid in het Leuvense Van Dalecollege (1802-1866)
Deze instelling had tot doel bedelaars werk te verschaffen. In ruil voor brood en soep produceerden de armen kleding voor de weldadigheidsinstellingen uit Leuven, maar ook uit het kanton Haacht. ------ Er worden enkele interessante documenten uit deze periode van de plaatelijke weldadigheidsinstellingen (voorlopers van het huidige O.C.M.W.) tentoongesteld.
De toegang is gratis!
Foto: Oproep tot het afhalen van kleding voor de Instelling van Gevonden en Verlaten Kinderen van Leuven (OCMW-archief Leuven).
In 1964 werd in café De Tortelduif een supportersclub van de toenmalige nieuwelingenrenner Etienne Vandenbalck (Karrestraat, Herent) over de doopvont gehouden. Oprichters waren o.m. Rikske Grauwels en Pierre Heusdent (de uitbater van café De Tortelduif).
Bijgaande foto werd een jaar later genomen en toont de toenmalige inrichters van een Koers voor de Nieuwelingen. We herkennen (L>R): ?, Pierre Heusdent, Albert Janssens, Marcel Vanhorenbeek, Marie-Jeanne Heusdent, ?, Yvonne Stevens (echtgenote van Pierre Heusdent en uitbaatster van de café; een andere naam voor het café was dan ook 'Bij Yvonne'), ?. De inrichtende wielerclub noemde waarschijnlijk 'De Spurters'. Deze naam kwamen we toch tegen op latere affiches...
De 'villa Persoons', het latere 'Appelburg' in de Kruineikestraat.
De villa werd in de periode 1914-1919 gebouwd door Alfons Persoons. Deze had samen met zijn broer Jules I Persoons rond 1900 een fabriek van melkontromers opgericht. Na de teloorgang van het bedrijf startte Jules II Persoons, zoon van Alfons, in 1954 een fruitteeltbedrijf op. De villa kreeg vanaf toen zijn naam 'Appelburg'. Op het verdwijnen van twee daktorentjes na, bleef deze villa in eclectische stijl nagenoeg intact bewaard.
"Als ik me goed herinner spraken de mensen over de "koekenoven" bij dergelijk beeld. Maar ik kan het niet meer juist situeren.De ondergaande zon (meestal nog wat roder) gaf een beeld van een oven waar koeken werden in gebakken" (Fred Timmermans).
Weet iemand hoe men zulke felle zonsondergang alhier noemde? Een bekende weerspreuk gaat als volgt:
"Avondrood, mooi weer aan boord, morgenrood, regen in de sloot."
(foto F. Timmermans; genomen vanaf de Sussenhoek, richting Lipsestraat; 7 december 2008)
Een groep toeristen neemt deel aan een bootexcursie op de Leuvense vaart. Op een bepaald ogenblik wordt er versast aan het sas van Tildonk. Maar er is een probleem, de boot blijft met zijn overstekende boordrand vasthaken aan de rand van de saskom. De boot begint flink over te hellen, de toeristen zijn zich blijkbaar van geen kwaad bewust.
Kapitein en bootsjongen weten wel beter. Dankzij een bliksemsnel ingrijpen van de bootsjongen, die overboord springt en aan de sasmeester vraagt om onmiddellijk terug water op het sas te laten, wordt een ramp vermeden. De boot komt terug los en vaart even later het sas uit. De toeristen genieten verder van een heerlijk dagje varen.
Maar stel u voor wat er eind anno 2008 kan gebeuren, in een hermetisch afgesloten sas, waar niemand aanwezig is om in te grijpen? (de sassen worden namelijk geautomatiseerd, de bediening zal vanuit Kampenhout gebeuren). Stel dat een boot kapseist in de saskom. Als ratten zitten de passagiers dan in de val. We mogen er niet aan denken...
Met dank aan NN uit Herent die ons onderstaande fotogetuigenis bezorgde
De plezierboot komt toe aan Tildonk-Sas.
De boot, afgeladen vol met toeristen, vaart het sas binnen.
De boot haakt vast aan de rand van de saskom en begint te kapseizen!
De scheepsjongen haast zich naar de sasmeester.
Wat een plezierreisje moest zijn, draaide bijna uit op een ramp!
De argeloze toeristen zijn zich blijkbaar van geen kwaad bewust...
Nadat de boot terug vlot kwam werd de reis verdergezet.
Alles terug peis en vree in de omgeving van Tildonks sashuis.
Vorige week plaatste NV Zeekanaal, beheerder van de vaart, sloten op de poortjes langs het sas van Tildonk. Niet alleen brak Zeekanaal hiermee zijn gegeven woord, doch met deze actie stelde deze semi-overheidsinstelling meteen abrupt een einde aan het gebruik van de sasovergang door de bevolking van Tildonk en omgeving. Eén voorbeeld: wie van de Sussenhoek of Lipsestraat naar het station van Hambos moet, dient vanaf nu de hele omweg langs de brug van Tildonk te maken. En dat op een ogenblik dat alle verkeer naar Wespelaar en Haacht langs de onveilige vaartdijk afgeleid wordt. Onverantwoord!! We hopen ten stelligste dat ons gemeentebestuur naar een oplossing toe werkt! Maar tot nu toe horen of zien we weinig...
Vraag: Hoeveel jaar hebben de Tildonkenaren (zonder problemen) van de sasovergang gebruik gemaakt?
OPLOSSING 'welke bloemen?' (vraag 6/11/08) Op de foto zie je witloofzaad in bloem staan! Tot in de jaren '70 kwam je in Tildonk zowat overal mini-perceeltjes met witloofzaadplanten tegen. Meer dan 70% onder jullie wist dit!
Elke vrijdagmorgen kijken we uit naar het
weekend...
Vrijdag 5 december: * KWB organiseert KAARTTORNOOI (21/11/2008 tot 23/1/2009). Start: 20.00 u. Zaal Familia. * Sinterklaasfeest in de kantien van FCVV. Alle spelertjes (debutantjes, duiveltjes en preminiemen), alsook hun kleine broers en zusjes zijn welkom en ontvangen een geschenk van de sint. 19u: pannekoeken!
Zaterdag 6 en zondag 7 december: * FCVV.STEAKDAGEN >>> verplaatst naar 'een nog te bepalen datum'...
Zondag 7 december: * FCVV Tildonk - HO Veltem. G. Pinnoystadion, 7de Liniestraat 11. Aanvang: 15.00 u.
Het moet zowat putje winter 1954 geweest zijn toen deze foto genomen werd. Chocoladefabrikant Jacques deed in een promotietoer overal te lande de scholen aan met zowaar echte kamelen! En wij mochten op de kameel, én op de foto! Plaats waar het gebeuren zich afspeelde: de speelplaats van de lagere meisjesschool.
(L>R): (een glimp van) Odette Sunt, Huguette De Bie, Jan Gordts, hoog en droog. De man met de hoed hoorde bij de kameel.
Wie er onder de nonnenkap uiterst rechts schuilde? Daar hebben we wel voor eeuwig het raden naar... tenzij iemand aan de hand van een andere foto die toen genomen werd, de ware identiteit van deze kloosterzuster kan onthullen. Wie verlost ons uit onze prangende onwetendheid?
In het kader van de adventscampagne 'Armoede schaadt de gezondheid' neemt Welzijnszorg op zondag 28 december deel aan de EINDEJAARSCORRIDA een jaarlijkse loopwedstrijd in hartje Leuven.
Je kan zelf meelopen! Afstanden: 4 km, 8 km en 12 km. Inschrijven tot 7 december (6 EUR) via www.dcla.be (ter plekke: 10 EUR)
Iedere deelnemer ontvangt een lekker aandenken!
Hoe je de adventscampagne van Welzijnszorg kan sponsoren verneem je op: www.welzijnszorg.be
Ofschoon Hermine nog pas zes jaren oud was, wist zij toch wel, dat de goede God overal is en dat Hij alles ziet, wat de menschen doen. Hare moeder had haar dat dikwijls gezegd.
Eens kwam de kleine Hermine in de keuken. Hier stond een mand vol prachtige appels, die de moeder eerst zoo pas op de markt had laten koopen.
Bij het zien van die appels kreeg het meisje ook dadelijk lust, om in een te happen. "Ze zullen zeker heerlijk smaken," dacht zij. "En daar toch niemand in de keuken is, wil ik er maar een van nemen."
Meteen stak Hermine haar handje uit, tastte in de mand en nam daar een van de grootste en mooiste appels uit. Hierop sloop zij de keuken uit en ging ergens in een donker hoekje zitten, Hier wilde zij de zoete vrucht in stilte opeten.
"Hier ziet mij geen mensch," dacht Hermine. "En moeder merkt ook niet, dat er een appel minder in den korf is, want zij heeft de appels zeker niet geteld."
Toen Hermine den appel echter al aan den mond had en er in bijten wou, schoot haar iets te binnen. Zij dacht aan wat hare moeder haar eens gezegd had.
"Neen," dacht zij, "al ziet ook moeder of de keukenmeid niet en al ziet ook niemand, dat ge hier een appel eet, de lieve heer zal het toch zien. En wat zou die zeggen? Hermine, zou hij zeggen, dien appel heb je gestolen. Ge zijt een dief. En nog ondeugender dief zijt ge, omdat ge uwe goede moeder hebt bestolen. Neen, dat wil ik niet. Liever wil ik dezen appel weer stilletjes in de mand leggen. En dan wil ik moeder verzoeken, dat zij mij een van die mooie appels geeft."
Hermine nam den appel van haar mondje weg, ging er mee in de keuken en legde hem bij de andere in den korf. Hierop ging zij bij hare moeder en zei: "Lieve moeder, geef mij toch een van de appels, die in de keuken in de mand liggen. Ze zullen vast heel lekker zijn."
Hierop kreeg Hermine van hare moeder niet één, maar twee appels. En die twee appels smaakten het kleine meisje overheerlijk.
J.J. Goeverneur, De arme houthakker, Uitg. Sijthoff, Leiden, 1885.
23/09/1933Te koop: Volle VEERS, einde dracht, bij Emiel VAN ESSCHE, Thildonck. (Foto: Emiel Van Essche, alias Miel van Lieres, baatte 'Lierespachthof' uit in de Lipsestraat, nu garage Heymbeeck)
TE KOOP TE KOOP TE KOOP
Wat zetten de Tildonkenaren zoal te koop in 1933? Een antwoord vonden we in de kleine advertenties van het toenmalige regionale weekblad De Haechtenaar...
8/7/1933 Men vraagt PIKKERS voor den oogst, Goeden prijs. Zich aanbieden bij Eduard GOESEELS, Thildonck
8/7/1933 Te koop: 2 schoone volle VEERZEN, in de laatste maand, bij Vict. VERHAEGEN, Bertrodestraat 192, Thildonck
8/7/1933 Te koop: Een lange KAR, dragende 3000 kilos, in goeden staat. Ongeveer 1 hekt. wassende KOORN uit ter hand te koop, bij Henri VALCKENAERS, achter 't Sas, Thildonck
15/7/1933 Te koop: Volle VEERS, in de laatste 8 dagen, bij Guill. VANDEVENNE, Mortelstraat Thildonck.
15/7/1933 Te koop: Schoone volle VEERS, 15 maanden oud, gereed voor den stier, bij de wed. LELIEVRE, aan de Brug, Thildonck.
15/7/1933 Te koop: Groote partij Boomsche Pannen in goeden staat, aan 25 fr. de 100, alsook een paar karwielen van 11 centim., bij Louis VAN DEN HEUVEL, Dorp, Thildonck
22/7/1933 Het einde der wereld is nabij! Komt en vermaakt U dus een laatste maal op de VLAAMSCHE-KERMIS te Tildonk, in de Meisjesschool, op 13 en 15 Oogst.
22/7/1933 Partij KOREN, TARWE en HAVER, verdeeld in koopen, uit ter hand te koop onder Thildonck, bij de weduwe August DE COSTER, Lipsestraat, 165, op Zondag 23 Juli, om 2 ure namiddag.
22/7/1933 PIKDORSCHMACHIEN met schudder, elektrische motor, laatste nieuw model, te koop bij Henri VALCKENAERS, achter het Sas, Thildonck.
5/8/1933 Jonge POELJEN, Witte LEGHORNS, 3 1/2 maanden oud, te koop bij Henri WOLFS, Hambosch, 64, Thildonck.
5/8/1933 Te koop: Schoone volle VEERS, den 14 Augustus den tijd om, bij Jozef DE MEESTER, Thildonck.
12/8/1933 Te koop: Beste volle VEERS, den 18 Augustus den tijd om, bij Joseph DE KEUSTER, Lipsestraat 102, Thildonck.
12/8/1933 Te koop: Volle VEERS, dicht bij 't kalven, bij Victor VERHAEGEN, Bertrodenstraat, Thildonck.
12/8/1933 Te koop: Schoone, goede en stille PONEY, met of zonder getuig en kar, doet alle werk, bij de wed. August DE COSTER, Lipsestraat 165, Thildonck.
19/8/1933 Te koop: Beste volle VEERS, in de laatste maand, alsook een jonge VEERS , 1 jaar oud, bij Henri VALCKENAERS, Sussenhoek, Thildonck.
19/8/1933 Te koop: Zwaar MERRIEPAARD, 2 1/2 jaar oud, geleerd in alle gespan, braaf en stil, bij Jos. BISSCHOP, Houthandel, Thildonck.
dH 19/08/1933 Beste Russisch KLAVERZAAD (Rooden Top), eigen gewin, te koop bij Jan VAN DEN ACKER, nabij 't Dorp, Thildonck.
12/09/1933 Te koop: Schoone volle VEERS, in de laatste maand, bij Emile STERCKX, Mortelstraat, Thildonck.
2/9/1933 AUTO FORD, in allerbeste staat, nieuwe banden, radiateur en batterie, kunnende goed dienen voor camionette, te koop bij Alfons CORNELIS, bakker, te Thildonck.
9/9/1933 Te koop: Volle KOE, 8 maanden drachtig, alsook een verschkalvige VEERS, beste melkgeefster, bij Jos. VAN DE GOOR, achter 't Sas, Thildonck.
9/9/1933 Te koop: Volle KOE, van haar vierde kalf in de laatste maand, bij P. ENGELBORGHS, Dorp, 273, Thildonck.
9/9/1933 Te koop: Schoone zware volle VEERS, in de laatste maand, bij Emile STERCKX, Mortelstraat, Thildonck.
9/9/1933 Uit te hand te koop: PAARD met getuig, Stortkar, Lage kar, Beerbak en allerhande kleinigheden - Een PIKDORSCHMACHIEN met elektr. motor. Alsook 35 are BEETEN, 25 are WITLOOF en 2000 kg Hooi. Te bevragen bij: H. VALCKENAERS, Voethemstraat (Sussenhoek), Thildonck.
9/9/1933 Te koop: 35 aren Schoon WITLOOF, bij Frans ONS, achter 't Klooster, Thildonck.
9/9/1933 PRACHTIGE SLAAPKAMER en KEUKEN te koop, gansch volledig, in nieuwen staat - Buitengewoon goedkoop - Zich wenden bij M. VAN CAMPENHOUT, Thildonck, nabij de Statie van Wespelaer.
16/9/1933 MANDENMAKERIJ Sterke Witloofmanden aan 4,5 fr Guil. JANSSENS, Lipsestraat, Thildonck, maakt kenbaar dat bij hem te bekomen zijn Witloofmandjes aan 4,5 fr, alsook: Patatenmanden, Korven, witte Waschmanden, Duivenkorven en verder al wat de Mandenmakerij betreft. Alle Reparatiën. Alles opperbest afgewerkt en aan zeer voordeelige prijzen. Op aanvraag bestelt men ten huize.
16/9/1933 Te koop: Beste volle VEERS, den 18 September den tijd om, bij Jozef VERDONCK, Lipsestraat, Thildonck.
16/9/1933 Te koop: KAR, ploeg en Beirbak voor poney, alles in goede staat, bij P. ENGELBORGHS, Dorp, Thildonck.
23/09/1933 Te koop: Volle VEERS, einde dracht, bij Emiel VAN ESSCHE, Thildonck.
23/9/1933 Hotel ST. URSULE, Thildonck, vraagt Vrouw of Meisje met goed voorkomen, om 's Zondags de tafel te doen. Veel drinkgeld.
30/9/1933 Te koop: Schoone volle VEERS, in de laatste maand, bij de weduwe VERSTREKEN, Cauberg, Thildonck.
30/9/1933 PLANTAARDAPPELEN. Landbouwers, wilt U de echte Hollandsche Plantaardappelen bekomen, wendt U tot Charles DE RUYTER, Maalder, Thildonck. Raadpleegt de andere klanten.
30/9/1933 35 aren beste WITLOOF, te koop bij Jan ENGELBORGHS, Lipsestraat, Thildonck.
30/9/1933 AFBRAAK TE KOOP. Groote partij Boomsche pannen, steen, kepers, rijboomen, enz. voortkomend van het oud pachthof van Jozef JANSSENS, Thildonck. Zich aldaar bevragen.
7/10/1933 Huis van vertrouwen, SCHOENHANDEL Constant DEVUE-LENS, "In de Congo", Dorp, Thildonck, laat weten aan het geacht publiek dat de laatste nieuwe modellen ingekomen zijn voor den winter... Allerhande reparatiën. Spoedige bediening. 5% afslag aan de Kroostrijke gezinnen.
7/10/1933 Te koop: Schoone VEERS, 15 maanden oud, bij Henri CLEYNHENS, Vijf Eikenstraat, 178, Thildonck.
14/10/1933 30 aren BEETEN en 150 aren beste KRUID(rapen) verdeeld in koopen, te koop bij H. VALCKENAERS, Sussenhoek, Thildonck.
21/10/1933 Allo! Allo! Hier Chocolade Ideal. Volgende personen hebben door het verbruik der chocolade Ideal een Velo gewonnen. De chocolade werd geleverd door Aloïs Maes, Suikerbakker te Boortmeerbeek. ...VAN DEN HEUVEL J., Thildonck.
28/10/1933 CHRYSANTEN. Partij Schoone Chrysanten in potten zijn te bekomen bij JAKKE TIE, rechtover de kerk, Thildonck-Dorp.
4/11/1933 Te koop: Schoone VEERS, 16 maanden oud, Hollandsch ras, bij Frans ARTOOS, Thildonck-Sas.
18/11/1933 BROEIMACHIENEN. 250 - 400 eieren, zoo goed als nieuw, voordeelige prijzen, te koop bij G. DUPONT, te Thildonck.
25/11/1933 Te koop: Een MEUTTEN, 7 maanden oud, bij Louis BUEDTS, Brug, Kruineikestraat, Thildonck.
9/12/1933 Bij uitscheiding van bedrijf: Verschgekalfde KOE, gevende 28 liters melk, alsook een beste zware volle VEERS, in de laatse maand, en Beste dubbele PONEY, bij Jules STERCKX, achter 't Sas, Thildonck.
9/12/1933 1500 schoone KANADA PLANTBOOMEN, 3 en 4 jaar wasdom, te koop bij Jan Baptist VAN DEN ACKER, Postweg, 312, Thildonck.
Gevraagd: Proper
Meisje voor 2 of 3 namiddagen per week te helpen. Loon 2 fr. per uur en
drinkgeld.
Te bevragen Hotel "Ste Ursule", Thildonck.
TE KOOP TE KOOP TE KOOP
Wat
zetten de Tildonkenaren zoal te koop in 1933? Een antwoord vonden we in
de kleine advertenties van het toenmalige regionale weekblad De Haechtenaar...
7/1/1933 Schoone volle VEERS, in de laatste maand, bij Eduard SCHOETERS, Thildonck.
14/1/1933 Waschmachien Morissons, in nieuwen staat, aan voordeeligen prijs te koop bij Jules GOOVAERTS, Thildonck-Sas.
21/1/1933 Bericht aan de Herbergiers en Caféhouders: Ik ondergeteekende maak bekend dat ik mij gelast met het maken van een nieuw model RUSSISCHE BILJART, gebreveteerd apparaat, aan de voordeeligste prijzen. Men bestelt ten huize. Armand PARDON, Schrijnwerker, Thildonck
21/1/1933 PATATENBAKKEN, best afgewerkt, aan 1,50 fr en 1,80 fr per bak, te bekomen bij Jos. BISSCHOP, Thildonck-Sas.
21/1/1933 Te koop: Schoone volle VEERS, in de laatste maand, bij J.B. VAN DEN SCHRIECK, Mortelstraat, Thildonck.
4/2/1933 Te koop: Volle KOE, derde kalf, en volle VEERS, einde der dracht, bij Eduard GOESEELS, Thildonck.
4/2/1933 Te koop: Schoone volle VEERS, in de laatste maand, bij Louis VAN DEN HOUDT, Vaartdijk, Thildonck.
11/2/1933 Te koop: Schoone volle VEERS, in de laatste maand, bij Jef CLAESSENS (De Lange), Hambosch, Thildonck.
18/2/1933 Te koop: Beste volle VEERS, einde der dracht, bij Emile VAN ESSCHE, Dorp, Thildonck.
18/2/1933 Te koop: Schoone volle VEERS, 16 maanden oud, beste ras, bij Petrus ENGELBORGHS, Dorp, Thildonck.
18/2/1933 Te koop: Schoone volle VEERS, 11 maanden oud, bij de weduwe SUNT, Lipsestraat 144, Thildonck.
18/2/1933 2 Volle SCHAPEN te koop, bij Alfons MEULEMANS (Jules), Hambosch 86, Thildonck.
18/2/1933 Een Breimachien, Mark Harisson, zoo goed als nieuw, te koop bij Alfons MEUTERMANS, Thildonck.
25/2/1933 Een BAKKAR, alsook een paar KARWIELEN van 11 cmt, alles zoo goed als nieuw, te koop bij Louis VAN DEN HEUVEL, Dorp, Thildonck.
11/3/1933 Bericht: De ondergeteekende, vrouw Lambert VAN AEKEN, Cauberg, Thildonck-Hambosch, maakt bekend dat zij zich gelast met het breien en aanbreien van kousen. Matige prijzen en spoedige bediening.
18/3/1933 Te koop: Schoone volle VEERS, 8 maanden dracht, bij Florimond GIJSEMANS, achter 't Sas, Thildonck.
18/3/1933 Te koop: Schoone VEERS, 17 maanden oud, bij Frans ONS, nabij 't Klooster, Thildonck.
18/3/1933 Te koop: Schoone VEERS, bij Louis BOEDTS, Kruineikestraat 30, Thildonck.
18/3/1933 GARAGE Frans DE BECKER, gekende Elektrieker en Mekanieker, Lipsestraat 244, Thildonck. Elektrische instellingen op autos en motos. Revisiën van moteurs, autos en motos. Repareeren en bobineeren van magnetos, dynamos, demarreurs en moteurs. Speciale prijzen voor elektriekers en garagisten. Laden en herstellen van accumulatoren. Naft, Oliën en Vet.
25/3/1933 Bij uitscheiding van bedrijf: beste WERKPAARD bij Jan Baptist STERCKX, Sussenhoek 101, Thildonck.
25/3/1933 10.000 kilos half-suikerbeeten te koop bij de wed. VAN HORENBEECK, Woeringstraat, Thildonck.
1/4/1933 Te koop: Schoone volle VEERS den 7 April den tijd om, bij de wed. JANSSENS, aan de Kerk, Dorp-Thildonck.
8/4/1933 Beesten in de weide: Wie verlangt beesten in de weide te zetten van M. VAN HORICK, achter 't Sas te Thildonck, wende zich tot M. Francis ARTOOS, schepene, Thildonck.
8/4/1933 Te koop: Volle VEERS, in de laatste maand, bij Jules GORDTS, Lipsestraat 163, Thildonck.
8/4/1933 Beesten voor in de weide: Jan CLEYNHENS, achter 't Sas te Thildonck, laat weten dat hij veerzen aanneemt om op de weide te zetten.
8/4/1933 Landbouwers en Witloofkweekers. Voor uwe Handzaaimachienen en HAKMACHIENEN, wendt u bij Eduard VAN KRIECKEN, Dorp, Thildonck (vroeger wonende te Bueken).
15/4/1933 Te koop: Beste volle VEERS, in de laatste maand, bij Jos. VALCKENAERS, Hambosch, Thildonck.
15/4/1933 Partij Witloofzaad, eigen gewin, uit gesorteerde wortelen, te koop bij Jules VER ELST, Berthrodestraat, Thildonck.
15/4/1933 Te koop: Schoone volle VEERS, den 8 Mei den tijd om, bij Petrus VER ELST, Berthrodestraat, Thildonck.
6/5/1933 Te koop: Twee volle VEERZEN, bij Xaveer PEETERS, Kasteeltje, Thildonck.
13/5/1933 Gevraagd: Proper Meisje voor 2 of 3 namiddagen per week te helpen. Loon 2 fr. per uur en drinkgeld. Te bevragen Hotel "Ste Ursule", Thildonck.
24/6/1933 Te koop: Nieuwe RESSORTKAR dragende 1500 kilos, bij Frans VAN DEN BROECK, aan de Kerk, Thildonck.
24/6/1933 Een put Stalmest en 1000 kilos Koornstroo, te koop bij Jan STORMS, Voethemstraat 119, Thildonck.
Als Sint Andries onder de sneeuw moet bukken, zal ook dit jaar geen koren lukken!
Op Sint-Andriesdag diende in onze streek de pacht betaald te worden. Het is dus niet te verwonderen dat menig arm Tildonks boerengezin bevreesd uitkeek naar de dag van 30 november...
De foto werd genomen op het voetbalplein van Wespelaar in het oorlogsjaar 1941. Zo te zien lapte Marcel Goovaerts een paar ezelsoren bij zijn vriend Gust Decoster; of was het soms de kleine Gust Neefs...
L>R: Paul Vandermosen, Frans Vendredy, René Cauwenbergs, Gust Neefs, Gust Decoster, Marcel Goovaerts, Leon Albert.
* 100 jaar geleden... Eerste gemotoriseerde vliegtuigvlucht in België *
Ne vlieger oep ne vêlau?
1908: Pierre Henri Marie Amédée baron de Caters de Bosschaert maakt eerste gemotoriseerde vlucht in het Belgisch luchtruim
Op 6 en 7 en 13 en 14 december 2008 wordt in s-Gravenwezel (Feestzaal Karel Borstlap, Kerkstraat 41-45 te s-Gravenwezel) onder de rook van Antwerpen, een kleine tentoonstelling gewijd aan luchtvaartpionier en eerste Belgische aviateur, Pierre Henri Marie Amédée Baron de Caters de Bosschaert (Berchem, 25 december 1875 - Parijs, 21 maart 1944). De Caters was een luchtvaartpionier, autocoureur en bootracer. Hij zou één van de eerste Belgen zijn die een gemotoriseerde vlucht in de lucht maakte in 1908. Hij bewoonde het kasteel "Kattenhof" te 's-Gravenwezel.
De Caters had echter ook nog andere pijlen op zijn boog. Zo brak hij tot driemaal toe het wereldsnelheidsrecord over land. In 1901 met 122 km/u, het eerste record met een benzinemotor. In 1903 met 135 km/u en het jaar daarop te Oostende met 156 km/u. Alleen dit laatste record werd internationaal officieel erkend.
Zijn lotgevallen zijn goed voor een boek dat kleinzoon Guy de Caters en de Heemkring De Drie Rozen in samenwerking met de Aviation Society of Antwerp hebben samengesteld.
Op 5 december 2008 wordt het boek Baron de Caters. Een leven vol beweging gepresenteerd.
NV Zeekanaal, eigenaar van de 'Leuvense vaart' heeft een tijd geleden het plan opgevat om de overgangen via de sasdeuren te verbieden. Na massaal protest vanuit Tildonk (er zijn immers momenteel geen alternatieven in de buurt om de overkant van de vaart te bereiken), beloofde NV Zeekanaal aan de burgemeester van Haacht om de vrije passage van de sasdeuren te gedogen zolang er geen andere oplossing uit de bus kwam.
Een gegeven woord is hun echter niet veel waard blijkbaar! Al enige tijd is de sasomgeving afgespannen met een draadomheining en hangen er poortjes. Vandaag stelden we echter vast dat de poortjes langs de kant van Trebos van kettingen en slot voorzien werden.
FLAGRANT TEGEN DE AFSPRAAK IN OM DE DOORGANG VOOR VOETGANGERS EN FIETSERS TE GEDOGEN!!
Tildonk, 1771 Franciscus Vanden heuvel, pachter van het Hof Ter Leeps, ook gekend als de hoeve van de Grote Heilige Geest van Leuven en gelegen op de grens van Tildonk met Herent en Winksele, was overleden.
De erfgenamen besloten daarop om de inboedel van de boerderij (een der grootste pachthoven van Tildonk), met inbegrip van de veestapel, te koop te stellen. De verkoop zelf werd geregistreerd binnen de Tildonkse schepenbank*. We geven de inhoud van het document hierover integraal weer. Het verschaft ons een goed inzicht over de inboedel van een toenmalig groot pachthof. We zien dat een belangrijk gedeelte van de goederen opgekocht werd door de nieuwe pachter Frans Vanden Schrieck (afgekort FVDS).
Conditien ende voorwaerden waerop die meijer ende schepenen des graefschappe van Thildonck ter instantie ende requisitie van Guill. Vanden heuvel ende Isaek Poidts momboir over de minderjaerige kinderen achtergelaeten bij wijlen Franciscus Vanden heuvel aen de meestbiedende sullen vercoopen de naerbe(schreven) meubiliaire effecten ende dat op de naervolgende conditie. In den eersten worden de selve effecten ende bestiaelen vercocht met permissen wisselgelde den schellinck tot sesse stuivers ende alle andere specien naer advenant gerekent dan in cas van preciese betalinghe op den naer te specifieren valdagh sullen de coopers gestaen met couranten gelde. Item de betalinghe deser sal moeten geschieden in handen van Sr Jo(ann)es De Coninck meijer deser graefschappe ten sijnen woonhuijse ende dat halff maert naerstaende ende degene niet betaelt hebbende op den gestelden daeghe dat hij daer over soude moeten vermaent worden, sullen voor iedere vermaeninghe moeten betaelen thien stuijvers. Item soo haest de naerbes(chreven) effecten sullen wesen afgeslaegen sullen de selve staen tot laste ende perijckel van de coopers sonder dat sij in cas van eenigh verlies ofte schaede eenighe moderatie sullen comen ofte mogen pretenderen, ende sullen deselve geene der effecte van den bijvangh mogen amoveren ten sij aen den inhaude deser conditie sal wesen voldaen. Item in cas van eenigh dispuet tusschen de coopers gebruijckelijck gesproecken hebbende dat men niet en saude connen oordeelen wie den positieven hooger is, sal sulckx gerediepeert worden bij heroproepinge sonder contradictie van iemant. Item sullen de cooperes van allentgene vercocht wordt boven de drij guldens in prompter maet betaelen te weten van ieder gls twee stuijvers van iederen coop seven stuijvers van ieder peert 1-8 (JG, d.i. 1 gulden en 8 stuivers) van ieder veulen - van iedere koeije 0-7 vanden veir 0-7 van ieder runt 0-3-2 van ieder calff - van ieder vercken 0-3-2 ende het gene niet excederende de drij gls sal beneffens het voors(chreven) ongelt in promptis moeten betaelt worden. Item sullen de coopers oock in promptis moeten stellen goede ende suffisante borghe deser jurisdictie bedwangbaer die hun sullen moeten verobligeren een ende voor al als p(rinci)pael met renutiatie aen d' exceptie exempionis et divisionis van het effect dijer onderricht sijnde. Verclaeren wij schepenen bovengenoempt, dese conditie executionael tot laste van de gebreckelijcke.
-in den eersten eenen pender aen Cath. Vanden heuvel 0-8 -item een ha..er vat aen Arnoldus de Ridder Velthem 0-15 -item een melckcruijc aen Anna Poets 1-15 -item een melckcruijc aen Remigius De Coster Buecken 5-10 9-5 -item eenen melckheemer aen Anthoen Walraevens 0-17 -item een schael aen Hend. Blockmans Herent 0-10 -item eene copere marmitte aen Frans Vanden Schrieck (FVDS) 0-6 -item eene coperen hulsel (?) aen Frans Corbeels Buecken 8-10 (B: Lambertus Boogaerts 1-4 solv. ongelt) -item eenen spoel .k aen FVDS 0-6 -item een botervat aen Anna Poets 1-17 -item een botervat aen Anthoen Walravens 1-15 -item een saenvat aen Peeter Van Essche 0-19 -item alnoch een saenvat aen FVDS 1-2 -item een soutvat aen FVDS 0-12 -item eene taeffel aen Jan Feyaerts 0-16 -item twee tenne schotels aen Peeter Vanden Poel (1-4 solv. ongelt) 3-15 -item eene eijseren ketel aen FVDS 3-0 -item een spinnewiel aen Jan Van Hamme Winxel 0-18 27-1 -item een spinnewiel aen Peeter Ruijts Thildonck 0-12 -item eene rooster hangeijser aen Guilliam Gillis Winxele 1-10 -item 2 lampen aen Jan Janssens 0-8 -item twee tenne schotels aen Hend. Van Impe Campenhaut 3-0 -item soutvat mostaertpot aen Jacobus Stroobants Loven 1-0 -item tange ende vuurschup aen Peeter Boschmans 0-12 -item twee tenne schotels aen Anna Poets 2-11 -item eene lantaeren aen Jan Janssens 0-16 -item twee tenne schotels aen Jan De Wil Wespelaer 1-16 -item twee tenne schotels aen FVDS 2-5 -item vier tenne tailloeren aen Jan De Wil Wespelaer 2-6 -item een vuereijser aen den mijer 3-1 -item eene sift ende eenen aerden pot aen Gillis Vander Elst 0-5 -item eenen ..ijsel ende eene spille aen Lambertus Boogaerts Winxel 2-0 22-2 -item ene banck aen FVDS 0-6 -item twee spaense lerne stoelen aen FVDS 0-18 -item twee stoelen aen Jaspar Godts 0-13 -item twee stoelen aen den mijer 0-19 -item twee stoelen aen Jan Vermeulen 0-12 -item eene eijsere lath aen FVDS 1-12 -item eene eijren corff aen Jan Janssens 0-1 -item eenen vlecken gieter ende aen FVDS 1-9 -item eene leere aen Peeter Minne Herent 0-3 -item een spinnewiel aen Jacobus Vander Auwera 0-5 -item een branteijser aen FVDS 2-8 -item een saet cleedt aen Peeter Vanden houck Winxel 6-0 -item eenen graensift aen FVDS 0-15 -item eenen kieckenkorff aen Peeter Immerechts Winxel (1-19 solv. ongelt) 0-4 -item eene voorket aen FVDS 1-13 17-18 -item eene tonne aen Jan Janssens 1-12 -item eene tonne aen Peeter Coremans 1-18 -item twee tonnen aen FVDS 0-15 -item twee tonnen aen Arnoldus Vanden Schrieck Buecken 3-0 -item twee tonnen aen FVDS 2-5 -item een tonne aen Arnoldus Vanden Schrieck Bueken 1-10 -item twee tonnen aen Peeter Coremans 3-0 -item eenen strooback met een schup aen FVDS 1-1 -item twee spaense lere stoelen aen FVDS 0-15 -item eenen crabber met een gaffel aen FVDS 0.15 -item eene haeverkiste aen FVDS 2-0 18-1 -item een ledicant met het bausel aen FVDS 9-0 -item een coppel eijsere stringen aen Jan Janssens 3-0 -item eenen koperen ketel aen FVDS 5-0 -item eenen heemer aen FVDS 1-4 -item eene saeghe aen Adriaen Simons Rotselaer 1-9 -item eene schapraeij aen FVDS 1-5 -item eene lere aen FVDS 0-16 -item eene cleerschapraije aen FVDS 6-15 -item eene staende orlogie aen FVDS 13-10 -item eenen cafmeulen aen Jan Vande Schriek Winsel 3-10 -item eenen vleeschblock aen FVDS 0-5 45-14 -item eenen graenmolen aen FVDS 14-10 -item eene beddecoetse aen FVDS 2-4 -item eene wascuijpe aen FVDS 2-9 -item drije clijn cuijpe aen FVDS 2-0 -item een cuijpe aen Arnoldus Vanden Schrieck Buecken 0-12 -item eenen waegen aen FVDS 42-0 -item eene karre aen FVDS 29-0 -item eene roode koeije aen FVDS 50-0 -item eene roode koeije aen Anthoen Walraevens, Loven in de Ierschestraet 34-0 (B: Gillis Vander Elst Campenhaut - ongelt 4-2) -item eene roode koeije aen Hend. Vander Elst Campenhaut 23-10 (B: Gillis Vander Elst Campenhaut - ongelt 3-1) 200-5 -item eene roode rint aen Peeter Minne (?) Herent 22-10 (B: Hend. Blockmans Erent 2-15 1/2 solv. ongelt) -item eene roode rint aen Peeter Schueremans 13-0 -item eene rooden veir (sic) aen Philippus Peeters 12-10 (B: Jan Feyaerts 1-15 1/2 solv. ongelt) -item een roode rint aen Anthoen Van Lint Veltem 22-0 -item eenen rooden hos (sic) aen Fr. Vander Hulst Veltem 11-10 (B: Anthoen Vander Hulst 1-13 1/2 solv. ongelt) -item eene roode rint aen Hend. Van Doren Winsel 13-0 (B: Peeter Janssens Veltem 1-16 1/2 solv. ongelt) -item eene roode koeije aen Anthoen Vervoort Campenhaut 55-0 -item eene roode koeije aen FVDS 38-10 -item eene roode rint aen FVDS 12-0 200-6 -item eene roode koeije aen FVDS 32-10 -item eene roode koeije aen Anthoen Walraevens Loven 28-0 (B: Isaek Poedts 3-10 solv. ongelt) -item eene roode rint aen Peeter Janssens Veltem 9-10 (B: Hend. Van Doren Winghsel 1-9 1/2 solv. ongelt) -item eene roode rint aen Adriaen Meutermans Winsel 9-5 (B: Jan Janssens Thildonck 1-9 solv. ongelt) -item eenen grooten veir aen FVDS 35-0 -item eene soegh ofte vercken aen Peeter Lanciers Erent 27-0 (B: Cornelis Verhulst Erent 3-4 1/2 solvit ongelt) -item eene soeght oft vercken aen Peeter Kempts Veltem 13-10 (B: Hend. Vanden Goer Winxel 1-17 1/2 solv. ongelt) -item een idem aen Cornelis Verhulst Erent 14-0 (B: Hend. Blockmans Erent 1-18 1/2 solv. ongelt) 169-14 -item een swarte merie aen Peeter Olemans Ocht 54-0 (B: Peeter Hamels Ocht 7-3 solv. ongelt) -item eene swarte merie aen Hendrick Bloeckmans Erent 134-0 (B: Joseph Bloeckmans Campenhaut 15-3 solv. ongelt) -item eene swarten ruijn aen FVDS 71-0 -item eene bruijn merie aen FVDS 70-0 -item eenen kaersuijl aen FVDS 3-11 -item eenen idem aen Guill. Vander Borght Erent 3-0 -item een kaer suijl met den halshaeck aen FVDS 0-10 -item eenen eijseren pot met den grep aen FVDS 2-3 -item een gareel aen FVDS 0-8 340-12 -item een gareel aen Gillis Verhulst Veltem 0-10 -item eenen peerdentoem aen Jaspar Leijtens Wespelaer 1-7 -item eenen idem aen Peeter Coremans 0-174 -item eene ploeghlijn aen Jan Francis Laming 0-5 -item een ploeghlijn aen Adriaen Simons 0-3 -item twee ringhe van eijser aen FVDS 0-12 -item eenen crepier aen Frans. Corbeel Buecken 0-5 -item eenen stalbant aen FVDS 0-1 -item den eersten coop hoeij naest t huijs aen FVDS 0.14 -item den tweeden hoep hoeij aen FVDS 1-2 -item den derde hoep aen FVDS 0-18 6-14 -item eene eijsere ketinghe met den halsbant van den hondt aen FVDS 0-9 -item eene schuijftafel aen FVDS 1-1 -item eene eijsere ploeghe met de egge aen FVDS 15-0 -item eene idem aen Anthoen Humberechts 2-4 -item eene idem aen FVDS 4-13 -item eene stetkarre aen FVDS 4-8 -item een deel riepen aen Jan De Wil Wespelaer 1-11 -item eenen haemer met een bautel aen Hend. Vander Goor Winsel 0-11 29-17
Aldus gedaen ende vercocht binnen Thildonck desen 12 e December 1771, coram de ondergeteekende schepenen ende ten overstaen der momboris (handtekeningen) Isaek Poodts Guilliam Van den heuvel Hendrick Gorts Jan De Wit Gilliam Fijaerdts Peeter Coremans et me C. De Lellio secr(etari)s Item is het cruijt bij conventie der momboirs gelaeten aen Francis Vande Schriek voor de somme van twee en viertigh guldens, actum et coram ut ante Drio (?) 42-0 De conditie beloopt 1087-0 44 borghtochten 15-8 ongelt 98-8 (totaal) 1242-16
Zoals elk jaar biedt Bond Zonder Naam een prachtkalender aan, de vertrouwde kaarsen en ook enkele leuke nieuwigheden. Alle kansen voor een mooie tafel, een gezellige sfeer, een warm geschenk. En het werkt dubbel, want Mensen in Nood zijn er ook mee geholpen! Kaarsen en kalenders zijn te koop bij:
De Bond Zonder Naam is wellicht bij iedereen het meest gekend met zijn doordachte spreuken, waarvoor Phil Bosmans tekende. Zo werd vorige maand de 600ste spreuk op rij gelanceerd! De eerste Bond Zonder Naam-spreuk dateert van 1938 en werd verdeeld vanuit Nederland. In 1958 werd de eerste Vlaamse spreuk gedrukt. Bond Zonder Naam is een maatschappijkritische beweging die actief is op domeinen als werken rond waarden met jongeren, kinderrechten en opvoedingsondersteuning, zingeving, armoedebestrijding en gelijke kansenrecht. Het ledenbestand van BZN telt 200.000 gezinnen en ruim 200 ondernemingen.
* 100 jaar geleden - 'n Uitzonderlijke gebeurtenis *
100 jaar geleden
... toen de geboorte van een drieling dusdanige gebeurtenis was dat er zelfs postkaarten rond gedrukt werden. Hier de drieling Vander Perre uit Laken, geboren op 23 maart 1908!
In december 1931 greep in Tildonk een naaicursus plaats die ingericht werd door de naaimachinefabrikant Singer. Mét resultaat! De nieuwe elektrische naaimachine veroverde stilaan zijn plaats op het oudere broertje, de trapnaaimachine. Toch zou deze laatste in de meeste Tildonkse huiskamers nog een lang leven leiden. Men ging in die jaren niet over één nacht ijs bij de aanschaf van een nieuw huishoudtoestel. Van de wegwerpmaatschappij was toen immers nog bijlange geen sprake... We herkennen enkele dames in het gezelschap: uiterst links, Irma Van Gorp; zittend achter de 2de naaimachine, Elvire Bisschop en achter de derde machine, Wilhelmine Vanstappen. Kan iemand verder aanvullen? Wie herkent het leslokaal?
Vorige zondag rond kwart voor twee kwam Sinterklaas, vergezeld van zijn trouwe helpers, aan de brug van Tildonk toe. De boot Dolfijn werd opgewacht door zowat 300 kinderen en volwassenen. Op dat ogenblik was het vrij koud, maar de eerste sneeuw was nog niet gevallen. Het kinderfeest werd verdergezet in Familia en rond vier uur was het aanschuiven door meer dan 140 kinderen om een pakje bij de goede sint in ontvangst te nemen. In verse sneeuw konden de kinderen en hun ouders en begeleiders naar huis na het genieten van een mooie feestnamiddag.
Ik werd heel langzaam wakker, ik wreef m'n ogen uit, ik werd heel langzaam wakker, ik wreef m'n ogen uit, ik kon het niet geloven, maar voor de vensterruit, viel zacht naar beneden, de eerste sneeuw.
Mijn mama kwam naar boven, 't Is tijd om op te staan, mijn mama kwam naar boven, kom trek je kleren aan, mama, lieve mama, kijk eens naar beneden, ga je met mij mee, in de eerste sneeuw.
Kijk eens naar omhoog en kijk de lucht is grijs en zit vol vlokken 'k wou dat dit kon blijven duren dat het nooit meer zou stoppen. 'k Voel me zo gelukkig in de eerste sneeuw, 'k Voel me zo gelukkig in de eerste sneeuw.
Waar is mijn wollen muts nu, waar is mijn dikke sjaal, waar is mijn wollen muts nu, waar is mijn dikke sjaal, en ergens in de kelder ligt toch nog die slee, papa moet me duwen door de eerste sneeuw.
Kijk eens naar omhoog en kijk de lucht is grijs en zit vol vlokken 'k wou dat dit kon blijven duren dat het nooit meer zou stoppen. 'k Voel me zo gelukkig in de eerste sneeuw, 'k Voel me zo gelukkig in de eerste sneeuw.
Nu twintig jaren later, heb ik geen zin om op te staan, nu twintig jaren later, kijk ik weer uit het raam, mijn mama zal niet komen, mijn mama is lang dood, ze ligt al lang beneden, in de eerste sneeuw.
Kijk eens naar omhoog en kijk de lucht is grijs en zit vol vlokken. 'k Wou dat dit kon blijven duren, dat het nooit meer zou stoppen. 'k Voel me zo alleen in de eerste sneeuw, 'k Voel me zo alleen in de eerste sneeuw, in de eerste sneeuw, eerste sneeuw, eerste sneeuw...
(meisjesnaam Maria Francine Georgette De Coster) °Tildonk 6 maart 1930, dochter van Emiel Frans De Coster en Maria Leonia Francisca Mariën
Schrijfster van de roman Andreas (Manteau, Brussel, 1966), verhalend proza (o.m. Augustijn, Manteau, Brussel, Marnix pocket 'Werk van nu 2', 1967; Zo zei de vrouw, Leuvense Schrijversaktie, Leuven, 1975), cursiefjes (De Vlaamse Linie, De Bond), novellen (Mattie, Leuvense Schrijversaktie, Leuven, 1980) en korte verhalen voor een aantal vrouwentijdschriften. Publiceerde verder in bloemlezingen en tijdschriften , o.a. in Literair akkoord, Yang en Argus. Zetelde in de redactieraad van de Leuvense Schrijversaktie.
Studeerde aan de K.U.Leuven. Vertaalster (uit het Frans, Engels en Duits). Was secretaresse van beroep.
Elke vrijdagmorgen kijken we uit naar het
weekend...
Vrijdag 21 november: * KWB organiseert KAARTTORNOOI (21/11/2008 tot 23/1/2009). Inschrijven: 19.30 u. Start: 20.00 u. Zaal Familia.
Zaterdag 22 november: * KINDERFUIF en FOUTE FUIF in zaal Concordia. Aanvang: ? u. Ingericht door FCVV.
Zondag 23 november: * Bezoek van SINTERKLAAS. Om 13.30 u. verwelkomen we zijn schip aan Tildonk-brug. Om 14.00 u. is er animatie in de zaal Familia voor ál de Tildonkse kinderen (en hun ouders en begeleiders). Elk kind ontvangt een pakje van de Sint. Einde omstreeks 16.00 u. Organisatie: Landelijke Gilde.
Vrijdag 21 november organiseert KWB Tildonk in zaal Familia om 20.00 u. een
KAARTTORNOOI
Er zijn 2 speelbeurten per avond en er is 1 kip per tafel te winnen. -------------- Andere speeldagen zijn: vrijdag 5 en 19 december, vrijdag 9 en 23 januari. Prijsuitreiking op vrijdag 6 februari. Iedereen is van harte welkom.
Van die oprolbare afbeeldingen, op linnen geplakt, die aan de klasmuren hingen. Prenten over planten en dieren en over aardrijkskunde lieten aan kinderen zien wat op een andere manier (in kleur!) niet eenvoudig te tonen was. Dierenleven in het bos of in de weide, de zoetwatervissen en afbeeldingen uit de natuur, het leven op de boerderij, ... Hoe zouden kinderen anders een voorstelling kunnen hebben van hoe dat eruit zag? Allerlei bijbelse taferelen, geschiedkundige prenten met Godfried van Bouillon, de doop van Clovis of de Mull Jenny, de steenkoolmijnen in de Borinage, taferelen uit de Congo, ... Veel van dat alles is allang verdwenen, samen met zoveel andere zaken die in het begin van de twintigste eeuw gewoon waren.
Nu betekenen deze platen pure nostalgie. Op zeker ogenblik waren ze ouderwets geworden, boeken met kleurenplaatjes, dias, films en later ook televisie en computer namen de taak over. De didactische schoolplaten verhuisden naar de zolder of gingen zelfs met de vuilkar mee...
Wie herinnert zich nog dergelijke schoolplaten? Welke platen hingen er in jullie klas omhoog? (op oude klasfoto's duiken ze wel eens tegen de achtergrond op...)
Nadat men zich jarenlang met een noodbrug had moeten bedienen kwam er in 1948 eindelijk een nieuwe basculebrug over de vaart. Deze werd opgetrokken achter de noodbrug, zodat passage over de vaart verzekerd bleef tijdens de werkzaamheden. Tijdens de feestelijke opening lieten enkele omwonenden zich vereeuwigen op de foto (L>R): Gustke Vanden Acker, Jozef Mommaers (de brugdraaier, bijgenaamd Jef van de brug), Clotilde Op de Beeck (de echtgenote van burgemeester Jules I Persoons), dokter Jozef Petit, de chauffeur van dr. Petit (?). We vermoeden dat de auto (type?) toebehoorde aan dokter Petit. Op de achtergrond de villa van de familie Jossa.
6de Stambomendag van het Genootschap voor Heemkunde van Herent
Tevens tentoonstelling 'Sporen van de Grote Oorlog in Herent'
15 en 16 november in de "Speelplaats" van het G.C. De Wildeman Schoolstraat15 te Herent
ZA 15/11 van 13.00 tot 18.00 u. ZO 16/11 van 10.00 tot 18.00 u.
M.m.v. VVF-Leuven, HAGOK (Haacht), Ravensteyn (Boortmeerbeek), Die Semse (Zemst), Erfgoedkamer (Bertem). Ook 'Tilloenk-vruger' zal je er tegenkomen! Zondag (15.00 u.) is acteur Steph Goossens, met roots in Herent (maar ook in Tildonk!) er te gast.
(L>R) Jozef Paeps (°Tildonk 1867), in Tildonk gekend als Jef Profeet, Jules Paeps, Marie Paeps, Fiene Paeps, Octavie De Coster (°Tildonk 1876, echtgenote van Jef), Tille Paeps. Kind links vooraan: Alfons Le Roy (zoon van Marie Paeps), kreeg later de bijnaam de Lange Profeet. Het huis op de achtergrond, was afgezonderd gelegen en werd door Alfons Le Roy nadien verder bewoond. In de jaren '50-'60 werd het verbouwd. Het bestaat vandaag nog steeds (adres: Eikeblok 89), en werd zowat ingesloten door deze nieuwe wijk uit de jaren '70.
Elke vrijdagmorgen kijken we uit naar het
weekend...
(heel af en toe speuren we wel eens voorbij onze dorpsgrenzen)
Zaterdag 15 en zondag 16 november:
* DAG VAN DE NATUUR: Tijdens dit weekend kan je op bijna 100 plaatsen in Vlaanderen de handen uit de mouwen steken in de natuur. In onze gemeente: beheerwerken Antitankgracht (Natuurpunt vzw), kap- en snoeiwerken als voorbereiding op de slibruimingswerken in de gracht. Van 14.00 tot 17.00 u., bunker Hansbrug (Keerbergsesteenweg). Info:www.natuurpunt.be
Zondag 16 november: * FCVV
Tildonk- VV Houtem, G. Pinnoystadion, 7de
Liniestraat 11. Aanvang: 15.00 u.
* DAG VAN DE JEUGD: Jeugddienst gemeente Haacht + alle jeugdverenigingen van Haacht: van 14.00 tot 18.00 u. in het Breughels Gasthof. Toffe attracties en leuke animaties voor groot en klein. Inkom: gratis.
De Sint-Jan-de Doperkerk werd in verschillende perioden gebouwd en herbouwd. In 1584 werd de toenmalige kerk door de Geuzen in de as gelegd en ongeveer twintig jaar later heropgebouwd. In 1630 werd de kerk opnieuw door brand verwoest... De huidige kerk dateert hoofdzakelijk uit de 18de eeuw, de toren zou 14de eeuws zijn. In de muur van de noordelijke kruisarm bevinden zich nog sporen van een primitieve kerk of kapel, die wellicht teruggaan tot de 13de eeuw!
Sporen van een Romaans kerkje uit de 13de eeuw? Zie de opstaande muur van een 3-tal meter breed, die gevormd wordt door merendeels onregelmatige breukstenen, maar ook enkele fragmenten van vloertegels, tichels en dakpannen.
Een tijdje terug bezochten we met het Verbond voor Heemkunde Vlaams-Brabant het prachtige bedevaartkerkje van Sint-Jezus-Eik, o.l.v. de gids Jean-Pierre Binnebeek.
Na afloop gingen we samen, zoals het naar goede traditie past, een 'pot' drinken in een van de nabijgelegen etablissementen. En daar kwamen we van de gids het fijne te weten over de oorsprong van het Leonardkruispunt, wellicht het bekendste kruispunt van het land, want dagelijks in het nieuws wegens de files...
Hij was zo vriendelijk om ons een tekst hierover te bezorgen, die we hieronder brengen.
Alhoewel het niets met Tildonk te maken heeft, vonden we het verhaal leuk genoeg om het op de Tilloenk-blog te brengen.
Straat na straat van Huldenberg, Loonbeek, Neerijse, Ottenburg en Sint-Agatha-Rode, schuimt hij af op zoek naar de betekenis van de bijnamen der bewoners. Enig!
LEONARD EN HET BOS
Het is heel lang
geleden gebeurd, in een tijd waarin nog geen autos bestonden zodat iedereen
zich te voet of met paard en kar moest verplaatsen.Er leefde in die tijd een eenvoudig man
dichtbij een groot bos1.Hij
woonde samen met zijn ouders, broers en zussen.Zijn naam was Antoine Leonard Boon2, maar iedereen noemde hem Leonard.
Het landbouwersgezin
woonde in een klein dorp dat een merkwaardig oord was dat Jezus-Eik heette, op
zich al een naam om niet te vergeten.Dagelijks kwamen er bedevaarders van heinde en verre hun liefde en dank
betuigen aan Onze-Lieve-Vrouw, want Jezus-Eik was een oord van toewijding aan
de Moeder Gods.
Het gezin waarvan
Leonard deel uitmaakte, hield ook een herberg en u begrijpt waarom :met landbouw viel er niet zoveel te verdienen
; het gezin telde zeven kinderen en een tweede inkomen was nodig om al die
mondjes te voeden3. Bedevaarders waren graag
geziene gasten.
Enkele jaren voordien
hadden grote verkavelaars een flink deel van het bos gerooid4.Enkele boerderijen waren er opgetrokken en werkkrachten waren er welkom5.Nu was er eindelijk veel werk in de buurt.
Op een dag stierf
Jean-Baptiste, de vader van Leonard6.Snel werd het grote gezin ontmanteld.De oudere broers verlieten het nest7 en iedereen zocht zijn eigen weg.Zo ook Leonard : hij was een werklustig
man.Ik word stukadoor zei hij.En zo gebeurde het.
Maar de roep van het
bos en de herinneringen aan zijn jeugd en de herberg van zijn ouders brachten
hem op een idee.Dwars door het woud
liep een weg die Jezus-Eik met de grote stad verbond : de Caseijde Domaniael8.Daar kwamen reizigers en wandelaars te voet of met paard en kar voorbij
; ook waren er landlopers die de doortocht door het woud onveilig maakten.
Leonard dacht : Als
ik langs deze weg een uitspanning maak, kan ik misschien de voorbijgangers iets
verkopen.
Het duurde niet lang
of Leonard liet een woonwagen midden tussen de bomen, niet ver van de weg,plaatsen.Hij had de beste plaats uitgekozen want een paar honderd meter verder
kruiste de weg een tweede baan die ook druk gebruikt werd9.
Leonard betrok de
wagen.Rond de klassieke Leuvense
stoof waarvan de buis boven het dak uitstak, had hij een bed, een kast, een
tafel en een paar stoelen geplaatst.Als
hij zijn stoof liet branden bleef de rook als een mist tussen de bomen hangen
en hulde zijn woonst in geheimzinnigheid.Onder de woonwagen had hij ook een gracht gegraven die hij als kelder
gebruikte.Daar kon hij proviand
stockeren, al het heerlijks dat hij zijn gasten wilde bieden.
Boven de ingangsdeur
had één van zijn vrienden het volgende opschrift geschilderd :
A lambulance estaminet Leonard Boon
Vive le bon faro.
Zijn woonwagen was dus
meer dan een gewoon staminee.Het was
een ambulance, een plaats waar mensen in nood altijd hun toevlucht konden
nemen.Je wist tenslotte maar nooit met
al die landlopers en boeven in het woud.
Maar eerst en vooral
kon je bij Leonard je dorst lessen. Faro bijvoorbeeld was een welbekende
biersoort die in de nabije stad gebrouwen werd.
De klanten lieten niet
op zich wachten.Koetsiers kwamen er hun
pint pakken terwijl hun paarden een korte pauze gegund werd. Voorbijgangers en
reizigers konden er even uitblazen : dames in mooie lange jurken en heren op
hun paasbest.Het bier vloeide
rijkelijk.Als het weer het toeliet
werden de klanten buiten bediend onder een primitief zeildoek.
Leonard was een
joviaal en sterkgebouwd man.Hij trok de
klanten aan.Het was aangenaam met hem
enkele ogenblikken door te brengen want hij had immer iets te vertellen.Ook was hij altijd bereid hulp te
verlenen.Zijn woonwagen in het bos was
voor velen een zekerheid. Men wist dat, in geval van nood, Leonard de geschikte
man was om je toevlucht bij te zoeken.
Maar mooie liedjes
duren niet lang.Op een dag kreeg
Leonard bezoek van het bestuur van Water en bossen.Toon ons je papieren eens, Leonard.Leonard had nooit stappen ondernomen om een
vergunning aan te vragen.Zonder
toelating mag je hier niet blijven ; als je hier niet snel weg bent, zal je
gerechtelijk vervolgd worden, dreigden ze.
Dit was een streep
door de rekening.Leonard werd verplicht
op staande voet zijn kroeg te sluiten.De wanhoop nabij trok hij nog diezelfde dag het bos in.Doelloos zwierf hij tussen de prachtige
beuken.Wat moet ik nu in godsnaam nog
beginnen op mijn leeftijd? dacht hij.Tot hij ineens, ter hoogte van het Kapucijnenbos10, een jonge jager op zich af zag komen
lopen.
Kan u mij helpen,
mijnheer? vroeg de jonge man.Zijn
jagerstenue was van de allerfijnste kwaliteit.Zo een mooi kostuum had Leonard nog nooit gezien.Hij sprak ook een beleefde en verzorgde taal:
Ik ben verdwaald en loop hier reeds de hele dag in het rond.Ik zou voor het donker wordt naar de stad
terug willen.
Leonard stelde de
jongeman gerust.Hij kende het woud door
en door en was graag bereid hem uit zijn benarde situatie te helpen.Terwijl zij samen door het bos liepen
vertelde hij zijn slechte ervaringen met de administratie en drukte zijn
vertwijfeling uit.De jongeman luisterde
aandachtig maar zei niets.
Toen Leonard de
jongeman de weg uit het woud had getoond, namen ze afscheid van elkaar.Toen zei de jonge jager.Misschien kan ik u helpen.Mijn naam is Boudewijn, ik ben officier bij
de grenadiers en ... kroonprins11.En hij voegde daaraan toe : Ik zal deze zaak
laten onderzoeken.Hij noteerde de naam
van Leonard in een boekje dat hij op zak had en nam de richting van de stad en
het koninklijk paleis.
Leonard kon zijn oren
niet geloven. Opgewekt keerde hij terug
naar zijn woonwagen enheropende
terstond zijn staminee.
Enkele dagen later
kwam de marechaussee12 op
bezoek.Zij kwamen wel vaker iets bij
hemdrinken, maar die dag brachten zij
een opzienbarend bericht : Leonard, wij hebben heel goed nieuws voor jou: je
mag je wagen hier laten staan.
Leonard was opgetogen
en begon dadelijk plannen te maken.Hij
zou uitbreiden; zo legde hij achter de wagen een vijvertje aan. Zijn energie
kon niet op.Hij plantte zes sparrenbomen,epiceas, om zijn uitspanning duidelijk te
markeren in die uitgestrekte beukenkathedraal. Ernaast installeerde hij een
breed terras, kocht twee waakhonden en een zestigtal kippen die vrij in het bos
rondscharrelden.Naast lekkere dranken
kon hij op zijn menu met één specialiteit uitpakken : Omelet op zn
juzekeseiks.
Het staminee trok
opnieuw veel volk.Het waren gouden
tijden.Leonard was alom bekend.Sommige reizigers maakten zelfs een omweg om
bij hem in de vrije natuur een pint te komen pakken en een omelet te eten.
Toch begonnen al
spoedig allerlei geruchten de ronde te doen dat Leonard toch de woonwagen zou
moeten verlaten.Dat liet hij niet
zomaar gebeuren : in Jezus-Eik woonde de Hofmaarschalk van de koning die
Leonard goed kende13.Mijnheer de Comte, vroeg hij, zou u voor
mij geen goed woordje kunnen doen en Prins Boudewijn op de hoogte
brengen?.In minder dan geen tijd werd
het gerucht de kop ingedrukt en Leonard kon zijn zaak verderzetten.
Toen gebeurde wat niet
mocht gebeuren.De jonge prins werd
ziek, zwaar ziek.Na vier dagen stierf
hij ; het verdriet van de koning, zijn familie en de hele bevolking was
groot.Het land was zijn kroonprins
kwijt14.
Ook Leonard vernam het
droevige nieuws.Hij wist wat hem boven
het hoofd hing.Het duurde niet lang of
de mannen van de administratie sloegen opnieuw toe.Ditmaal was het menens.Leonard moest opdoeken.De droom was uit: hij moest zijn levenswerk
tussen de bomen achterlaten.
Leonard vestigde zich
in een huisje aan de rand van het woud dat hij eigenhandig had gebouwd, maar op
grond die niet van hem was.Zo duurde
het niet lang of hij moest opnieuw verhuizen. Toch bleef hij daarna aan de rand
van het woud wonen en wel in een herberg die hij zelf uitbaatte15.
Ongelukkig was hij
niet.Op late leeftijd vond hij toch nog
de ware en stichtte een gelukkig gezin met drie kinderen, een zoon en twee
dochters16.Het waren gelukkige jaren.Maar
zijn verhaal is nog niet gedaan.
Achter zijn huis,
midden in het bos liet een prinses17 het Kasteel
van de Eenzaamheid bouwen18.Zij betrok het kasteel met haar vier kinderen
en wou de toegang tot het domein dwars door het goedje van Leonard laten
trekken.Daarvoor zou het huis gesloopt
moeten worden en Leonard werd verplicht voor de zoveelste keer een andere
woonst te zoeken.Ditmaal werd het hem
echter teveel en enige tijd later overleed hij19...
zijn huis werd nooit afgebroken.
Het is vijf voor acht.
De wagens flitsen in een hels tempo voorbij.Aan de overkant staan ze in vijf rijen aan te schuiven; de twee tunnels,
over mekaar gebouwd,kunnen het verkeer
haast niet meer aan.De decibels halen
topwaarden, de pollutie is niet meer te meten.
Als enige getuigen
staan zes epiceas er een beetje triest bij; ze vallen wat uit de toon tussen
hun hoge broers.Kippen scharrelen er
niet meer rond.De vijver is gedempt en
de woonwagen reeds lang verdwenen.
(nota JG: de epicea's zouden recent omgehakt zijn; de plaats waar de woonwagen ooit stond is nog steeds zichtbaar)
Niemand weet nog wie
hij was en waar de naam vandaan komt.
Op de radio wordt de
verkeerssituatie toegelicht: Lange file op de E411 tussen Jezus-Eik en het
Leonardkruispunt.
Jean-Pierre Van
Binnebeek
Bibliografie
Het Leonardkruispunt. R. Deraemaeker. Brabant,
januari 1991, Samen, mei 1991 Zoniën, december 1991.
Groetjes uit Oudergem. L. Schreyers.Uitg. Het streekboek. 1993.
1. Het
Zoniënwoud.
2. Antoine
Leonard Boon werd op 23 oktober 1842 te Jezus-Eik (Overijse) geboren.
3. Jan Baptiste Francotte en Maria
Désirée Kumps hadden 3 kinderen : Désiré, Charles en Eugène.In een tweede huwelijk hadden Maria Désirée
Kumps en Jean-Baptiste Boon 6 kinderen : Antoine Leonard (°1842), Hendricus
(°1845), Felix-Theophilius (°1847), Anna Maria Adelaïde (°+1850), Cornelius
(°+1851) en Rosalie Désirée (°1852).Er
bleven 7 kinderen in leven.
4. Bij wet van
26 augustus 1822 werd het meer dan 12000 ha grote Zoniënwoud eigendom van de
Koning der Nederlanden, Willem I van Oranje.Twee dagen later werden deze goederen bij koninklijk besluit geschonken
aan een op te richten maatschappij die zou heten Algemeene Nederlandsche
Maatschappij ter Begunstiging van de Volksvlijt later beter bekend onder de
naam Generale Maatschappij.Deze
maatschappij werd opgericht om de economie van het land een nieuw élan te
geven.Het was pas na 1830, de
onafhankelijkheid van België, dat grote perifere delen van het woud werden
verkocht.Jezus-Eik werd direct
getroffen : 856 ha bos gingen verloren want deze verkoop werd spoedig gevolgd
door ontbossing.Dit werd het keerpunt
in de ontwikkeling van Jezus-Eik.
5. In de buurt
van de Welriekendedreef lieten de eigenaars boerderijtjes bouwen die zij
verhuurden aan de landbouwers die het ontgonnen land bewerkten en het overige
bos rooiden.Jezus-Eik kende in die tijd
een toevloed aan werkkrachten.
6. 2 maart
1870
7. Désiré
Francotte vertrok naar Mortret en werd er rijkswachtbrigadier ; Charles
Francotte werd koetsier te Luik ; Eugène Francotte en Hendricus Boon vestigden
zich te La Louvière en werden er mijnwerker ; Felix-Théophilius Boon werd
brouwersgast te Fayt.
8. De weg werd
tussen 1725 en 1730 door het Zoniënwoud getrokken, in 1736 tot Overijse, in
1768 tot Waver en onder het Hollands regime tot Namen.
9. In
september 1831 besloot de bestuursraad van de Société Generale een rechte weg
dwars door het woud te trekken tussen Sint-Jansberg en de Vier Armen te
Tervuren. Vanaf 15 november 1833 werd het toegelaten op deze weg te rijden.
10. Het
Kapucijnenbos ligt tussen Tervuren en Jezus-Eik ; het dankt zijn naam aan het
Kapucijnenklooster dat er in 1626 gebouwd werd met toelating van aartshertogin
Isabella, die daartoe aan de Kapucijnenorde een stuk bos schonk. In 1796 werd
het klooster door het Franse bewind afgeschaft en in 1798 verkocht om gesloopt
te worden.
11. Boudewijn
(Brussel 4 juni 1869 23 januari 1891) was de oudste zoon van Filips, graaf
van Vlaanderen en van Marie von Hohenzollern-Sigmaringen.Na het overlijden van de enige zoon van
Leopold II (zijn oom) in januari 1869 werd hij de vermoedelijke troonopvolger.
12. Militair
politiekorps.
13. Graaf
Charles de Marnix was hofmaarschalk van Koning Leopold I.In 1853 kocht hij van de koning 290 ha bos
dat in het noordelijk gedeelte van Jezus-Eik ligt.Daarna breidde hij zijn bezittingen nog
uit.Vanuit 2 pachthoeves liet hij zijn
landerijen bewerken. In 1875 erfde zijn zoon Ferdinand het domein en liet er
een kasteel bouwen op de grens met Eizer.
14. Het is
nooit duidelijk geweten waaraan de jonge prins gestorven is : griep,
longontsteking, nierbloeding ?
15. Hij baatte
er de Laiterie des Trois Fontaines uit, het laatste huis van de stad, aan de
rand van het bos.
16. Op 4
augustus 1894 huwde hij met Catharina Debecker (Oudergem, 6 januari 1869- 21
februari 1960). Ze kregen samen 3 kinderen : Marie Anne Boon (°Oudergem, 26
augustus 1895), Jean Baptiste Boon (°Oudergem, 27 maart 1898) en Josephine Boon
(°Oudergem, 25 januari 1902).
17. Prinses
Marie dArenberg (Duchesse de Croy) (19 juni 1870 - 9 september 1953), weduwe
van Hertog Charles de Croy overleden op 28 september 1906 in Hongarije.
18. Het
Château de la Solitude werd gebouwd op een domein van 11,3 ha gekocht op 19
oktober 1909.Het kasteel werd bewoond
door de prinses en haar vier kinderen (Charles, Isabelle, Englebert en Antoine
de Croy) in 1913.
19. Oudergem, 25 februari 1912
De woonwagen van Leonard in het bos (foto JP Van Binnebeek)
Antoine Leonard Boon, de man naar wie het Leonardkruispunt werd genoemd (foto JP Van Binnebeek)
Op 11 november 1918 werd te Parijs de wapenstilstand getekend. Aan vier verschrikkelijke oorlogsjaren kwam een eind. De tol was groot, ook in Tildonk. Op een bronzen herinneringsplaat naast de kerkpoort prijken de namen van de vele Tildonkse slachtoffers.
"Het beste middel tegen armoede is waardig werk" (Kofi Annan, ex-Secretaris-Generaal VN)
11.11.11
Op zaterdag 10 november gaan in onze gemeente meer dan 100 vrijwilligers van deur tot deur om jouw bijdrage voor 11.11.11 op te halen.
De envelop vind je binnenkort in je brievenbus
Dank bij voorbaat voor je bijdrage!! Wil je zelf ook meehelpen?
Vrijwilligers die in hun deelgemeente aan de inzamelactie wensen deel te nemen, komen samen:
om 10.00 uur voor: Haacht: Gemeentehuis
om 13.30 uur voor:
Tildonk: Familia
Wespelaar: Gemeentelijke basisschool
Wakkerzeel/Kelfs: Kerk
Het bovenstaande staat te lezen op de website van de gemeente. Zaterdag 10 november?? Tja, bedoelde men nu zaterdag 8 november of maandag 10 november? Hopelijk werd aan de vrijwilligers de juiste datum meegedeeld...
Het bericht bereikte ons dat de vrijwilligers verzamelen op dinsdag 11 november om 13 uur aan de Familia. Men zegge het voorts!
Wie wil steunen kan ook overschrijven op 000-0000011-11 of online via:
In 1982 werd in Tildonk een Boerenmarkt opgericht. Deze wekelijkse markt greep elke zaterdagnamiddag plaats in de Pastoor Lambertzdreef. Grote promotor van dergelijke boerenmarkten was destijds ir. Jef Geldof die met zijn vzw Plattelandsontwikkeling duurzame landbouw in zelfstandige gezinsbedrijven beoogde. Rechtstreeks van producent naar consument was het motto. De Tildonkse Boerenmarkt was een van de eerste in Vlaanderen, doch na enkele jaren bleek het steeds moeilijker om voldoende boeren-standhouders te vinden en stierf het experiment alhier een stille dood. We noteerden indertijd de datum niet op het krantenartikel, dat hieronder afgedrukt staat. Eerste verjaardag staat in het onderschrift, dat moet dus 1983 geweest zijn.*
Momenteel bestaan er in Vlaanderen nog een 30-tal boerenmarkten, waaronder deze van Baaigem, waarmee het allemaal begonnen was.
http://www.platteland-stad.be/Boerenmarkten/
* In het onderschrift van de foto staat dat de Boerenmarkt haar 1ste verjaardag vierde op zaterdag 20 augustus. De 'eeuwige kalender' verklapte ons dat dit overeenstemde met het jaar 1983.
* TILDONK ZENDT ZIJN ZONEN UIT... Antwerpen - Banjul (21)
Als afsluitertje volgt een toelichting die we vandaag ontvingen van Roger Engelborghs in verband met het project dat door het team gesponsord werd, vergezeld van een reeks foto's met commentaar. Eindconclusie: Antwerpen-Banjul oktober 2008 was op zijn minst een verrijkende ervaring voor de deelnemers. Roger stelt het als volgt: "Deze challenge zal voor eeuwig in mijn geheugen
gegrift blijven als een onvergetelijk project Wat we meegemaakt hebben, de
verschillende culturen waar we mee geconfronteerd werden, de prachtige natuur,
anderzijds de grote armoede die er nog heerst..., dit alles onder woorden brengen
is niet mogelijk."
Na de eerste dag door de woestijn (foto) kwamen we aan in Nouadhibou (Mauretanie). Dit was het tentje waar we 2 nachten in geslapen hebben in de woestijn, naast de auto's. Geen luxe, maar toch goed geslapen (waarschijnlijk door de vermoeidheid!) Tweede overnachtingsplaats in de woestijn - Nouamghar (Mauretanie). Je had je auto nog niet geparkeerd of de kinderen stroomden in groten getale uit het niets toe. Op deze foto proberen onze gidsen, die ons door de woestijn hebben geloodst, de kinderen wat te animeren (en te kalmeren). Foto genomen aan Lac Rose (Dakar - Senegal) - de vroegere aankomstplaats van de rallye Paris-Dakar. Hier zijn buitenlanders (meestal Malinezen) bezig met zout boven te halen uit het meer. Zeer zwaar en ondankbaar werk, dat slechts gedurende een beperkte tijd per dag mag gebeuren, omwille van de gezondheid! Er zit 380 gr. per liter water in het meer, je blijft dus automatisch bovendrijven! Een vrouw in typische klederdracht, met op haar hoofd allerlei plaatselijk gemaakte spullen (beeldjes, armbanden .....) die zij ons te koop aanbood. Een plaatselijk groep djembéspelers, die optrad in ons hotel aan Lac Rose. Foto genomen in de omgeving van Banjul, van het restaurant "Kunta Kinteh". Jaren geleden werd er op TV een reeks uitgezonden " ROOTS " rond de slavenarbeid. De centrale figuur die hiertegen in opstand kwam heette " Kunta Kinteh". We hebben nog met hedendaagse afstammelingen van Kunta Kinteh in Gambia gesproken! Foto genomen in een restaurantje in de omgeving van het hotel waar we de laatste dagen verbleven. We zaten daar in het gezelschap van de "Desert Lions", de groep uit Ninove die ons meermaals uit de penarie heeft geholpen bij onze autoproblemen. In deze groep bevonden zich twee automechaniekers. Hun leuze was "onmogelijk bestaat niet!" Toen we op de laatste heuvel in de woestijn een barst in de karter hadden gereden en we dachten dat het "over and out" was voor ons, kroop Alain onder de auto, keek even naar de schade, zette zich terug recht en zei lakoniek : "Ik heb al groter scheuren in mijn leven gezien, no panic!" Een half uur later waren we terug aan 't rijden, was het lek gestopt en reden we met nieuwe olie verder, richting het einddoel. Nooit hebben ze ons in de steek gelaten! Prachtkerels, ik heb het al meermaals gezegd! Lees meer over de 'Desert Lions' op:
Schoolproject, gesteund door onze Nederlandse challengers (o.a. Johan van Bergen), dat we bezocht hebben. De Marent Nursery School kan als voorbeeld gesteld worden van hoe een project een succes kan worden, ondanks de moeilijkheden die er steeds optreden. Deze kleuterschool telt 200 leerlingen, verdeeld over 4 klasjes. Het project werd officiëel opgestart op 25 oktober 2007 en wat men daar al verwezenlijkt heeft op deze korte tijd is fenomenaal. De directeur van de school is een zeer geëngageerd persoon (hij is kok van opleiding), maar volgt nu lessen om zijn job van schooldirecteur officiëel te kunnen uitoefenen. Het is iemand met veel organisatietalent en hij heeft zelf kinderen op deze school lopen. Johan van Bergen is zelf adjunct-directeur in een Nederlandse lagere school en begeleidt dit project van nabij. Zo trekt hij meermaals per jaar naar Gambia om het project te begeleiden. Deze moderne school staat temidden van de krottenwijken. Van een contrast gesproken!
* TILDONK ZENDT ZIJN ZONEN UIT... Antwerpen - Banjul (20)
Roger Engelborghs en
Danny Cammaerts namen deel aan de Antwerpen-Banjul Challenge, de alternatieve
Paris-Dakar. Van 11 oktober tot 29 oktober
leidde de tocht hen doorheen zeven landen, drie in Europa, vier in
noordwestelijk Afrika. We gaven op deze blog dagelijks
rendez-vous. Ze bereikten de eindmeet en hadden nadien nog een weekje tijd om van hun avonturen te bekomen.
Vanavond kwamen ze behouden toe te Zaventem, alwaar een ontvangstcomité hen opwachtte.
En volgend bericht van Roger belandde reeds in onze mailbox, samen met een ganse reeks foto's. De foto's van hun aankomst te Zaventem tref je hieronder al aan.
Kleinkunst was in op het eind van de jaren '60. De chiromeisjes van Tildonk organiseerden op 23 november 1969 hun hippe Harbalo met een optreden van de op dat ogenblik razend populaire Dimitri Van Toren. De zaal Familia zat afgestampt vol. Bals waren er in die jaren ook in overvloed. De streekorkestjes "The Midnights", "The Dragons", maar vooral "William and his Jets" waren zeer geliefd. En doping in de wielersport was, toen al, onderwerp van de dag ('het geval Merckx')...
(merk op hoe stilaan nieuwe woorden uit de jongerentaal in het dagelijkse taalgebruik binnenslopen)
kleine advertenties (1969)
Wat
stelden de Tildonkenaren zoal te koop in 1969? Als we ons baseren op de
kleine advertenties in het toenmalige regionale weekblad De Haechtenaar dan werd er toen quasi niets meer verkocht! Doch dat is maar schijn, de advertenties waren verhuisd naar Het Klokske, een advertentieblad dat een leven naast De Haechtenaar kreeg. Op het einde van de jaren '60 kende Tildonk een ongemeen bloeiend en druk verenigingsleven. We hebben de aankondigingen in De Haechtenaar van de vele activiteiten op Tildonkse bodem hieronder weergegeven.
25/1/1969 Veldloop Morgen zondag 26 januari heeft te Tildonk de 16de Internationale Veldloop plaats, ingericht door de plaatselijke atletiekclub P.A.K.T. De wedstrijden worden gelopen op de terreinen van het klooster. Voor inlichtingen en inschrijvingen zich wenden tot Emiel Vermeulen, brugdraaier, Tildonk-Brug.
22/2/1969 Feestavond. Ten voordele van de Bond der Gepensioneerden V.V., wordt een feestavond ingericht heden zaterdag in zaal Concordia. Te 19 uur opening door de koninklijke fanfare Verenigde Vrienden. Vanaf 20 uur dans met het orkest "The Dragons". Tombola altijd prijs. Pensen of gebak met koffie te bekomen.
22/3/1969
Dansavond. Door en ten voordele van de atletiekclub P.A.K.T., wordt een DANSAVOND ingericht op zaterdag 22 maart in zaal Familia. Orkest : "William and his Jets".
22/3/1969 Toneelavond. Het toneelgezelschap Tijl van Buken geeft zaterdag 29 maart in zaal Alpia een voorstelling van "Valstrik voor een man alleen", thriller van K. Thomas. Begin te 20 u.
5/4/1969 Groot sportbal. Op zaterdag 12 april heeft in zaal "Concordia" bij Jan Fillet, het jaarlijks Groot SPORTBAL plaats ten voordele van de spelers van FC VV Tildonk. Het orkest "William and his Jets" speelt ten dans.
26/4/1969 Sint Barbaragilde. Op maandag 28/4 wordt een uitstap ingericht naar Nederland (Breda, Moerdijk, Rotterdam, Madurodam, Keukenhof Lisse). Deelname : 175 fr.
23/8/1969 Autozoektocht te Tildonk. Zondag 31 augustus 1969 ; 35 km ; gezellige familie-uitstap in het Brabantse landschap, langs rustige wegen. Afsluiting met een knus avondfeestje in "Bertembos" te Bertem. Deelname : 100 fr. per persoon, koud buffet met fritten en deelname aan de zoektocht inbegrepen. Organisatie Davidsfonds Tildonk ; inschrijven bij dr. Karel Monden, Kruineikestraat.
20/9/1969 Debatavond bij Davidsfonds. Dinsdag 23 september in zaal Familia : Debatavond, onderwerp : "Doping", onder leiding van Prof. Hebbelynck van de V.U.B. Sinds het dopingsgeval van Eddy Merckx in Italië, schijnt zich iedereen aan "Doping" te interesseren
11/10/1969 CVP Bal. De CVP afdeling richt een dansavond in op zaterdag 11 oktober in zaal Familia. Orkest "William and his Jets".
11/10/1969 BSP Bal. De BSP afdeling richt een dansavond in op zaterdag 11 oktober in zaal Alpia. Orkest "The Midnights".
18/10/1969 Kleinkunst is in! Davidsfonds brengt kleinkunstavond. Vrijdag 24 oktober te 20,30 uur : "Pol Van Mossevelde en zijn Skifflegroep".
25/10/1969 Sportbal. Vandaag zaterdag 25 oktober te 20,30 uur : Jaarlijks Groot Sportbal in de zaal "Concordia" bij Jan Fillet,
Ingericht door FC VV Tildonk, met het orkest "The Vibrations".
25/10/1969 Jaarlijks herfstbal. Morgen zondag 26 oktober te 19,30 heeft het jaarlijks Herfstbal plaats in de zaal "Familia", ingericht door de plaatselijke KAJ-afdeling. Orkest : "William and his Jets".
1/11/1969 Te koop : Vette VARKENS en WATERPOMP Storck, bij Victor VAN RILLAER-THIJS , Bertrodestraat 51, Tildonk
22/11/1969 Rode Kruisbal. Ten voordele van de Rode-Kruis-afdeling kanton Haacht, op zaterdag 22 november, Dansavond met het orkest "The Midnights". Begin te 20 u.
22/11/1969 Chiromeisjes in feest. Op zondag 23 november te 20 uur organiseren de chiromeisjes van Tildonk hun hippe Harbalo met Dimitri Vantoren. Men begint reeds van in de middag, want vanaf 15 u. serveert het restaurant reeds pannekoeken, terwijl er voor de liefhebbers te 17 u. mosselen en frites opgediend worden.
22/11/1969 Gemeente Tildonk, Zondag 23 november 1969 4de GROTE DUIVENSHOW, in zaal "Alpia", bij J. Jacobs-Van Krieken, Dorp 34. Binnenbrengen der duiven te 10 uur ; 11 uur officiële opening door burgemeester Dr. de Behault du Carmois en schepenen der gemeente ; vanaf 15 uur verkoop der geschonken bons en duiven. Medewerking verzekerd ondermeer van volgende kampioenen : Tildonk : Artoos J., Caluwaerts Louis, De Becker Alfons, De Coster Paul, De Plé G., Gordts Louis, Laurens K., Moelants L., Swiggers G. (smid), Van Aerschot Em., Vandenhoudt Albert (bakker), Van Horenbeeck Em. (minkes), Van Horenbeeck Modest, Van Horenbeeck Cyr., Van Langendonck J. (sekretaris), Van Krieken Jules, Van Meerbeeck J. , Verdrengh Edward, Verhulst Jules.
6/12/1969 Dansavond. De Supportersclub Geel-Groen richt een dansavond in op zaterdag 6 december in de zaal Concordia. Orkest "Jerry Vill and his Crooners". Begin te 20 uur.
Maandag 10 november: * FCVV Tildonk organiseert 1ste GRIEZELZOEKTOCHT op haar terreinen in de 7de Liniestraat 11 (vanaf 18.00 u. tot 23.00 u.).Na de tocht mogelijkheid tot drankje en pastabuffet.
* KVLV: om 21.00 u. in zaal Familia: ENERGETICS (conditietraining).
Deze keer testen we jullie kennis over de plaatselijke flora in de jaren '50 van vorige eeuw. We vonden nog een zwart-wit foto terug uit die periode. Zowat op de vreemdste plaatsen in Tildonk trof je deze bloemetjes aan. Weten jullie over welke bloemen het gaat?? Geef je antwoord op de rondvraag/poll (zie linkerkolom).
OPLOSSING 'interieurfoto' (vraag 5/10/08) Het glasraam bevindt zich in de onlangs gerestaureerde kapel in de Lipsestraat. De meeste blogbezoekers (75%) hadden het dus bij het rechte eind!
Ook onze striphelden versmaden een lekkere wafel niet op het einde van hun avonturen... (Uit: De verdwenen Nero)
Op zondag 9 november kan je weer overheerlijke wafels smullen van KLJ Tildonk
De
leiding heeft zich op zaterdag teruggetrokken om niets anders te doen
dan wafels te bakken, maar op zondag zullen ook de leden aan het werk
gaan. Want op zondagvoormiddag krijg je de kans om na de mis een pakje wafels van hen te kopen.
En
op zondagnamiddag tussen 14.00 en 17.00 u. kan je enkele enthoesiaste
KLJ'ers aan je voordeur verwachten met de vraag of je een pakje van hun
heerlijke wafeltjes wil kopen.
Tildonkse mannen kunnen hun mannetje staan aan de kookpot, zoveel is zeker. Naast hun companen van de TGV (Tildonkse gastronomische vereniging; zie blog 26/8/08) en die van KWB (Café Mangé, blog 11/9/08) hebben de mannen van Landelijke Gilde Tildonk recentelijk ook de koksmuts opgezet. Vorige maand stonden 18 mannen paraat om samen met chef Eddy enkele culinaire hoogstandjes uit de pan te toveren. Om al enkele gerechten te verklappen: aspergeflan met gambas, zalm met dragonsaus en
kruidentoast, fazantfilet met boschampignons en zilveruitjes, koude
soep van komkommer en avocado... En wij die zoiets als gezonde boerenkost verwachtten... ;-) De reeks wordt afgesloten met een 'demo-avond', waarbij de vrouwelijke wederhelften gastronomisch verwend zullen worden.Mooi toch!
Als je vanavond na acht uur in de buurt van het klooster wandelt, hoef je niet verbaasd te zijn dat hemelse geuren u tegenwaaien, want in de keuken van de lagere school grijpt op dat moment immers de tweede les in de reeks plaats.
De Heikantkapel rond 1900. Potloodschets door de Werchterse kunstschilder Frans Van Leemputten (1850-1914). (Bart Minnen).
4. TE BEEWEGEN NAAR DE HEIDEKANTKAPEL TE ROTSELAAR
Ook in Rotselaar-Heikant speelde de Mariaverering een grote rol. Vooral wie geplaagd werd door koorts, maar ook vrouwen met kwade borsten zochten soelaas in de kapel
De Haachtse pastoor Vanden Bruel schreef er het volgende over in 1861: (5)
Er bestaet op het grondgebied van Rotselaer, twintig minuten van de kerk, eene kapel heidekant kapel genaemd. In het jaer 1627 is door den eerweerdigen pastoor Mertens in de koor van Onze Lieve Vrouw een autaer afgebroken, in denwelken een Lieve Vrouw beeld geplaetst was. Dit beeld stond lang vergeten, toen een schrynwerker die eenige veranderingen in de kerk maekte, oorlof vroeg om dit beeld mede naer huis te nemen; deze gaf het voor speeltuig aen de kinderen van Frans Dirick, woonende te Beversluis, alwaer het lang verbleef, tot dat de beeldstormers het wegnamen om tot spotting en heiligschending te dienen, en hetzelve weg wierpen omtrent de plaets waer het zich vandaeg bevindt.
Het beeld waervan hier sprake is werd door een zekeren Pelsmaker in stukken gevonden en aen eenen boom gehangen, en allengskens kwam er een groote toeloop van menschen geplaegd met de koorts en vrouwen met kwade borsten hunnen troost zoeken;
De toeloop was zoo groot dat de eerweerdige heer pastoor van Wesemael, onder wiens geestelyk gezag het zich toen bevond, eene kapel oprigte gelyk die nog heden bestaet. In het jaer 1820 zyn er door den eerweerdigen Pater Riga veertien statiën opgerigt; elk heeft een steenen vierkantigen pilaer, in dewelken een nis is in dewelke de Heilige Mysteriën worden verbeeld van het lyden van Christus; alle vrydagen des jaers wordt er op het heilig Sacrificie der Misse geofferd; daerenboven op Goeden Vrydag en op Onzer Lieve Vrouwen geboortedag is er een groote toeloop van volk.
(5)Vanden Bruel J.Bt., Beschryf der dorpen van het kanton Haecht, drukkerij Fonteyn, Leuven, 1861.
In HOGT (het Haachts Oudheid- en Geschiedkundig tijdschrift), een uitgave van de geschiedkundige kring HAGOK, verschijnt volgende maand een zeer lezenswaardig en diepgaand artikel over deze kapel door historicus Bart Minnen:
De Mariakapel van Rotselaar-Heikant. Ontstaan en oudste geschiedenis (17de-18de eeuw).
---
Hierbij maken we nogmaals graag reklame voor HAGOK (en HOGT). Lidmaatschap voor 2009 blijft onveranderd 20 EUR. Hiervoor krijg je meer dan 300 bladzijden streekgeschiedenis in je bus, verpakt in 3 afleveringen van een glossy magazine. Boordevol interessante artikels, gestoffeerd met tientallen unieke fotos!
---
Het is bijna kerstmis en nieuwjaar, je moet sowieso binnenkort weer de hort op, op zoek naar allerlei kadootjes... Waarom eens geen abonnement op HOGT schenken? Wordt gegarandeerd door de begunstigde met veel dank aanvaard! Meer info (zie linkerkolom op de blog) of
Detail uit 'De bedevaart van de epilepsielijders naar de kerk van Molenbeek', (gravure (1642) van Hendrik Hondius naar een schilderij (1564) van Pieter Brueghel de Oude).
3. DE MIRACULEUZE GENEZING VAN ANNEKEN PALLAIJ (1615)
Het nabije Werchter bezit een O.-L.-Vrouwenbeeld waarnaar
eertijds grote toeloop van het volk geschiedde. Zo is er sprake van
verschillende mirakelen die in de 16de en 17de eeuw in
Werchter plaatsgrepen en waar het wonderbeeld een rol in speelde.
Een van deze mirakelen is in detail beschreven en handelt
over een inwoonster van Tildonk, die bezeten is van twee (!) boze geesten. Ze
wordt per kar naar de kapel te Werchter gevoerd om hiervan verlost te geraken.
Het verhaal werd in 1940 gepubliceerd door dr. Jos Cools uit
Haacht (4).
Hij had de tekst gevonden in het Rijksarchief, maar gaf geen nadere
bijzonderheden over de archiefbundel, n beetje volgens de toen
heersende
geest van wantrouwen tussen geschiedkundigen onderling.
Omdat
het zo een interessant verhaal betreft, geven we het hieronder integraal weer.
Het vergt natuurlijk enige inspanning om dit te lezen, maar om het toch
wat meer hapklaar te maken hebben we de tekst in paragraafjes verdeeld.
Veel leesgenot!
" Attestaet des pastoirs van Werchter van seker mirakel
geschiet in onser liever vrouwe cappelle tot Werchter op den Sinxen dach anni
1615.
Int jaer ons heeren XVIc vijffthien den 29 dach van Meye isser
een vrou persoon bij naem Anneken Pallaij gebracht, op een carre met zeelen
zeer vast gebonden, ut het dorpe van Thieldonck naer Wackerzeel ende van daer
naer het dorp van Werchter, ende comende op de eerde van Werchter heeft het
peert doe carre niet of zeer qualijck konnen voort trecken. Dit hoorende V of
VI mans persoonen van Werchter dat alsulcken vrou, die men seijde beseten te
sijn van twee boose geesten, gebracht worden naer Onser Liever Vrouwen Cappelle
van Werchter, zijn met grooter vuricheijt geloopen, ende hebben dese carre
metter vrouwen, met groot betrouwen ende viericheijt met grooter crachten voort
ut den slijck getrocken nae die Cappelle van Onser Liever Vrouwen tot Werchter,
ende comende opde eerde van Werchter, ontrint der Cappellen
heeft dese vrouwe grouwelijck getiert, ende haer tonge seer blau ende swert
dobbel ende zeer affgrijselijck uut gesteken ende comende inder cappellen
voors. is aldaer met zeelen ende boyen zeer vast gemaect, ende aldaer sonder
spreken, sonder eten, sonder merckelijc verstant, heeft zeer dickwils getoont
een zeer grouwelijck gesicht ende groot getier gemaect dickwils naer diversche
persoonen spouwende, ende het speecsel stinckende als eenige vuijle prije,
men heeft aldaer inder cappellen den dienst van Onser Liever
Vrouwen gedaen, met vasten ende met een geduerich gebet godt almachtich ende
die hemelsche coningine Maria aengeroepen tot alicheijt ende gesontheijt van
deser vrouwen.
Dit aldus gedaen ende geschiet tot opden 7 dach Juny 1615
wesende den heyligen Sinxendach het smorgens voor den Sonnen opganck isser in
de cappelle van Onser Liever Vrouwen van Werchter voors. geschiet ende gehoort
een zeer groot gethier gelijck ofter een groot geschudt had affgegaen, waeraff
die moeder van den voors. vrouwen bij naem Heylken Deweaer, wacker is geworden,
ende dese siecke vrouwen heeft geroepen ende geseet, moeder helpt mij, moeder
helpt mij, moeder staet mij bij.
Die moeder comende, soe heeft die dochter geseet, moeder ick
bin nu een van desen quaden geesten quijt geworden ende van eenen verlost, ende
terstont isser inde cappellen geweeste eenen zeer affgrijsselijcken ende vuylen
stanck, duerende een poose tijts. Ende binnen een halff ure daer nae, heeft
dese vrou wederom tot haer moeder geroepen ende geseet, moeder helpt mij,
moeder helpt mij, moeder staet mij bij,
ende de moeder comende, heeft dese vrou tot haer moeder
geseet, moeder ick bin nu oick den anderen quaeden geest quyt ende van hem
verlost ende van te vooren oick was daer oick een gethier als van een geschut,
ende oick volghde een grooten onverdrachelycken stanck als voor.
Ende ontrint den 7 uren onder die vroechmisse in inder
Cappellen voors. ontrint deser vrouwen geschiet ende gebeurt een zeer
affgrysselijck gethier van roepen ende schreuwen alsoe dat scheen dat dese
quaeden geesten wederom wilden keeren daer zy ut waren gegaen, maer is deur
godts hulpe ende goede middelen beter geweest ende ten zelven dage heeft men
deser vrouwen de banden ende boyen affgedaen ende haer in alles zeer stille
ende geschietelyck gedragen, ende seer weselyck ende minnelyck aensicht
getoont, ende zeer verstandelyck gesproken, ende weynich beginnen te eten,
maer heeft gelegen als een cranck ende sieck mensch van
leden, ende het dijstdaechs naer Sinxen, wesende den IX juny 1615, is dese vrou
inder processien achter het beelt van onser liever vrouwen om gedragen, ende is
alsoe geheel gecomen tot gesontheyt van lichaem ende haer verstant ende haer
vijff sinnen, ende heeft terstont daer naer wel ende hertelijck geten ende
gedroncken,
ende ten lesten op den sesthiensten dach dat zij inder
cappellen voors. had geweest, heeft dese vrouwe voors. Anneken Pallay inder
Cappellen voors. zeer devotelyck den dienst der missen ghehoort, ende heeft
haer bichte met goeden berou gesproken by den pastoor, ende het teecken des
heylichs cruys gemaect, ende haeren vader onse, ende weest gegruet ende die X
geboden, ende het gelooven perfectelycken gesproken, ende daernae met grooten
devotien inde presentien van verscheyen persoonen, ut handen van den pastoor
ontfangen het werdich heylich Sacrament,
ende corts daernae is metten pastoor met haeren man ende met
haer moeder, ende met een van haer kinderen ende metten meyer van de dorpe, Jan
van Lantrop, ende meer ander, uut de Cappelle met blysschappen gegaen, ende
genomen hebbende spyse ende dranck ten huyse van den meyer, is metten
pastoorende met haeren man ende haer
moeder met grooter blyscappen, wel vroemelycken ende sterckelycken naer huys
gegaen tot Thieldonck alwaer sy alnoch woonachtich is, ende op deser tyt alnoch
wel warende is tot meerder loff, prys ende glorie van godt almachtich ende der
glorieuser ende hemelsche coninginne Maria.
Tot meerder kinnisse ende waerheyt van der voors. is,heb ick heer Michiel Luyten pastoor tot
Werchter, dese onderteeckent bij naem ende toenaem, desen 28 juny 1615.
Ita attestor et
certifico manu prpria F. Michael Luyten pastor eccelsie parochialis
Werchtrensis indignus."
(vervolgt)
(4) Cools Jos., 'De devotie in het Land van Rotselaar', Eigen Schoon en de Brabander 23 (1940), 9-28.
TILDONK
- De zes vestigingen van Duferco in ons land sluiten van 1 december tot
7 januari. De 84 werknemers van Trebos Duferco Tildonk zijn daardoor een
aantal weken technisch werkloos. 'Het is nog afwachten wat er nadien
zal gebeuren', zegt Rudi Goris, hoofdvakbondsafgevaardigde van het ACV.Het bedrijf is het slachtoffer van de crisis in de automobielsector.
Door de slechte conjunctuur worden er minder nieuwe wagens verkocht.
'Als leverancier hangen we af van die sector', zegt Goris.Het
nieuws over de tijdelijke sluiting werd gisteren bekendgemaakt tijdens
een ondernemingsraad op de hoofdzetel. 'Het bedrijf sluit de hele maand
december. Begin januari zou de situatie herbekeken worden', zegt Goris.
'Duferco Charleroi sluit drie maanden, daar staat
de belangrijkste hoogoven van de groep. Ons moederbedrijf bevindt zich
in La Louvière, en we kregen maandag al officieus het bericht dat die
vestiging in december zou sluiten.' De arbeiders
die in Tildonk werken, stempelden in oktober al twee dagen per week.
'Volgende maand worden dat drie dagen en in december gaat het om
zeventien werkdagen', weet de vakbondsman. 'Tot tegenbericht zou het
werk hervat worden op 6januari. We hadden dit al wel voelen aankomen en
het is slecht nieuws. Het ergste is dat de arbeiders nu een loonverlies
van drie- à vierhonderd euro per maand oplopen.'
Voor de bedienden wordt nog een regeling uitgewerkt. Duferco stelt in
ons land vierduizend mensen tewerk en heeft ook twee vestigingen in
Frankrijk. (dbp)
All Saints Day. Dit wandtapijt in de Cathedral of Our Lady in Los Angeles werd in een Belgisch atelier geweven. Er werd Egyptisch katoen gebruikt en het digitaleontwerp is van de hand van artiest John Nava. Wat dit tapijt zo speciaal maakt is dat erkende, canonieke heiligen zij aan zij staan met onbekende heiligen, gewone mensen...
De Katholieke Kerk kent al sinds
de eerste jaren van het Christendom vele martelaren. Martelaar (van het griekse
woord martus = getuige) was de bijzondere eretitel voor degenen die gedurende
de christenvervolgingen in het Romeinse Rijk hun trouw aan het christelijke
geloof met de dood moest bekopen. Deze martelaren werden oorspronkelijk in een
gezamenlijke herdenking van alle martelaren vereerd, maar Gregorius III
veranderde in 732 het martelarenfeest in Allerheiligen. Niet alleen martelaren,
maar ook heiligen, dit zijn gelovigen die door hun leven een bijzonder
getuigenis hebben afgelegd van hun geloof in Christus, worden dan herdacht.
In844 werd de oorspronkelijke datum (van 13
mei) veranderd in 1 november (begindag van de winterperiode volgens de regel
van Benedictus) en werd het een herdenking van alle heiligen - benoemden en
onbenoemden - die geen eigen feestdag of gedachtenis hebben.
Aan het feest van Allerheiligen
zijn verschillende andere vieringen voorafgegaan.
De eerste was in de zevende eeuw
en was de jaarlijkse herdenking van de inwijding van het voormalige pantheon te
Rome als kerk van Maria en alle martelaren.
De tweede was in de 8ste en 9de
eeuw (en werd gepropageerd door de geestelijke raadslieden van Karel de Grote
en Lodewijk de Vrome) en betrof de gedachtenis van alle categorieën van
'hemelingen' (Maria, engelen, aartsvaders en profeten, apostelen en martelaren,
priesters en andere geloofsleraren, de godgewijde maagden en de monniken en
alle anderen die in hun gezelschap 'de aanschouwing van God' genieten). (1)
Vandaag worden in de Katholieke
Kerk alle overledenen geëerd. En heel speciaal, zij die ons het
laatste jaar verlieten.
Het lijstje van 2008 voor Tildonk is lang: (2)
+
Brian Augustynen
Willy Cleynhens
Joris Coen Jeanne Coffyn Louis Coppens Rosa De Becker René De Lessine Louis Galmans Maria Galmans Gustaaf Gordts Willy Gordts Gustaaf Hermans Philomena Janssens Maria Jennes Jos Lens Maria Mertens Simone Persoons Frans Vendredy Laura Verhoogen Denise Verwimp Milleke Verwimp
Mooi glas
van Henny Joris, deels gekleurd, deels wit en zeer sober en daarnaast de
abstracte schilderijen van Karine Gutschoven in een prachtig kleurenpallet.
Hartelijk
welkom tot en met zondag 2 november.
Vrijdag, zaterdag en zondag van 14 tot 18 uur en
op afspraak.
* TILDONK ZENDT ZIJN ZONEN UIT... Antwerpen - Banjul (19)
Roger Engelborghs en Danny Cammaerts namen deel aan de Antwerpen-Banjul Challenge, de alternatieve Paris-Dakar. Van 11 oktober tot 29 oktober leidde de tocht hen doorheen zeven landen, drie in Europa, vier in noordwestelijk Afrika. We gaven op deze blog dagelijks rendez-vous. Ze hebben de eindmeet bereikt!
Zo lang de berichten doorkomen van ginds houden we u verder op de hoogte. Maar aan alle schone liedjes komt natuurlijk een einde. Eerst rest hen nog een weekje vakantie, doch volgende week vrijdag worden de koffers gepakt en gaat het met het vliegtuig terug, richting Zaventem.
Dus, als er de volgende dagen nog nieuws te rapen valt, brengen we het op de Tilloenk-blog. Hou deze laatste alvast in het oog...
Het bedevaartsoord het dichtst bij huis vanuit Tildonk was Wakkerzeel, waar
al voor 1150 een kapel stond die toegewijd was aan Sint-Hubertus (655-727), de
schutspatroon van de jagers. Volgens de legende genas deze een man van
hondsdolheid en werd hij daarom later speciaal aangeroepen tegen deze ziekte.
In Wakkerzeel bestond er een broederschap van de H.
Hubertus. De bedevaarders konden zich daar tegen betaling laten inschrijven op
de eerste zondag na Bamis (1 oktober). Deze broederschapsfeesten, een
jaarlijkse traditie, bleven eeuwen bestaan. Drie dagen duurde het feest en er
werd goed gegeten. Het lidgeld bedroeg 7,5 stuivers (1698).
Een reclameaffiche die elk jaar aan de kerkdeuren van de parochies
in Brabant en Antwerpen werd opgehangen teneinde de gelovigen naar Wakkerzeel
te lokken, beloofde een volle aflaat!
Wie wat te veel op zijn kerfstok staan had kon op de
bedevaartsdag een aflaat van zeven jaar verdienen, en dat scheelde een slok op
een borrel. De hoogmis zat stampvol. Iedereen ging te biechten en te communie
om deze korting binnen te halen. De vrome gemeenschap zat even later onbezorgd
te tafelen. (3)
De verering van St.-Hubertus en de bedevaarten namen
verbazingwekkend toe tot in de 19de eeuw. Door de ontdekking in 1885
van een virus-vaccin tegen hondsdolheid door de Fransman Louis Pasteur werd de
razernij zo goed als onschadelijk gemaakt.
Wakkerzeel verschrompelde en dommelde in
(vervolgt)
(3) Aerts A., Wakkerzeel het stille dorp, Hagok, 2005. De
St.-Hubertusverering te Wakkerzeel werd ook beschreven in: Hendrickx F., Wat was
Wakkerzeel?, Handzame, 1977.
* TILDONK ZENDT ZIJN ZONEN UIT... Antwerpen - Banjul (18)
Roger Engelborghs en
Danny Cammaerts nemen deel aan de Antwerpen-Banjul Challenge, de alternatieve
Paris-Dakar. Van 11 oktober tot en met 31
oktober leidt deze tocht hen doorheen zeven landen, drie in Europa, vier in
noord-westelijk Afrika. We hopen u op deze blog
regelmatig wat nieuws van deze avontuurlijke knapen te kunnen
meedelen. (wordt
vervolgd)
Dag 20 (29
oktober): AANKOMST BANJUL !!!
Het zit erop! De laatste rit vandaag met bestemming Banjul (Gambia). 22u00: nog geen sms ontvangen van ons team (624), maar aan de berichten van de anderen te constateren is zowat iedereen op het eindpunt toegekomen! Bloedheet lezen we ergens, en dit terwijl de temperaturen hier in ons Belgikske vannacht onder het nulpunt zullen duiken...
Om 22u17 kwam het verlossend bericht binnen: ook het Rodan-team (624) heeft de eindstreep bereikt! Een hele dikke P R O F I C I A T !! vanwege de achtergebleven koukleumen
Werkloosheid bij Trebos Duferco Crisis in automobielsector laat zich voelen
TILDONK - Staalbedrijf Trebos Duferco trekt de geplande werkloosheid van twee dagen per week op naar drie dagen per week en zou de activiteiten in de maand december zelfs voor negentig procent terugschroeven. Dat is een gevolg van de crisis in de automobielsector. Morgen is een bijzondere ondernemingsraad gepland. De toekomst dient zich voor de 84 arbeiders en vijftien bedienden van Trebos Duferco in Tildonk (Haacht) niet meteen rooskleurig aan. Sinds 1 oktober moeten de arbeiders twee dagen per week gaan stempelen. Die geplande werkloosheid werd intussen opgetrokken tot drie dagen per week. Het staalbedrijf levert staaldraad aan de toeleveranciers van de autofabrikanten. De crisis in die sector maakt dat ook bij Trebos Duferco de alarmbel wordt geluid.
'Maandag werd op een ondernemingsraad beslist dat negentig procent van de activiteiten wordt stilgelegd in de maand december', zegt vakbondsafgevaardigde Rudy Goris (ACV). 'Door de geplande werkloosheid draaien we sinds 1 oktober al op halve kracht en in december zullen we dus zo goed als geen werk hebben. Zoals het er nu naar uitziet, worden de activiteiten begin januari weer opgestart.' Helemaal zeker is dat echter nog niet. Donderdag staat een bijzondere ondernemingsraad op het programma. 'Onze vestiging in Tildonk is afhankelijk van die in La Louvière. Als donderdag beslist wordt dat de activiteiten daar worden stilgelegd, zijn de gevolgen voor ons natuurlijk naargelang.'
Staaldraadtrekkerij Trebos Duferco maakt veren voor matrassen, materiaal voor winkelkarretjes maar vooral ook staaldraad voor de auto-industrie. Het is daar dat het schoentje wringt. Vorige week al luidden de vakbonden de alarmbel. Door de teruglopende economische conjunctuur, de bankencrisis en het dalende consumentenvertrouwen zijn de mensen minder snel geneigd een nieuwe wagen te kopen. Dat maakt dat er in de automobielsector de nodige onrust heerst. Die laat zich voelen bij Trebos Duferco, maar ook andere bedrijven delen in de klappen...
Bij Duferco was gisteren niemand bereikbaar voor commentaar.
Pelgrim met lepel, Pieter Brueghel den Ouden (1525-1569).
Nog tot in de jaren vijftig van vorige eeuw zochten onze volksmensen, bij ziekte of tegenslag, in bedevaarten troost en genezing. Voor elke kwaal van mens en dier kenden ze een beschermheilige of wisten ze een mirakuleus beeld of een bevoorrechte plaats. Naar deze plaats - kerk, kapel, heiligdom of bron - stroomden dan de bedevaarders langs alle kanten toe.
Bedevaartsoorden kwam men overal zo wat tegen. Het kon een plaats zijn die verbonden was met de stichter of een heilige, of die op een andere manier een belangrijke plaats innam in de geschiedenis van de religie. Of van een openbaring, een verlichting of een religieus bovennatuurlijk wonder
Te beewegen gaan en begankenis waren aldus courante woorden in het taalgebruik. Helemaal uitgestorven is het fenomeen niet, zo kennen we tegenwoordig nog de bedevaarten naar Lourdes, Banneux of Scherpenheuvel,(1) waar O.-L.-Vrouw vereerd wordt. Maar ook in Leuven is er nog een jaarlijkse beeweg naar Sint-Jozef (de jefkes).
Om een idee te geven van de alomtegenwoordigheid van de vroegere volksbedevaarten geven we u een lijstje van bedevaartsplaatsen in het nabije Hageland:(2)
St.-Remigius te Holsbeek (kinkhoest), St.-Maurus te Holsbeek (hoofdpijn), St.-Antonius te Holsbeek (ziekte bij varkens), St.-Quirinus te Nieuwrode (slappe, kwijnende en ziekelijke kinderen), St.-Katrien te Kortrijk-Dutsel (huidziekte), St.-Marcoen te Kortrijk-Dutsel (zweren en puisten), St.-Wivina te Sint-Pieters-Rode (keelpijn, maar ook ziekte bij rundvee)...
De meeste bedevaarten werden ondernomen omwille van kinderziekten.
(vervolgt)
(1) Zie blogbijdrage nr. 431 (25/4/2008). (2) Peeters L., Over vroegere volksbedevaarten, De Holsbeek 14 (1996) 13-14.
* TILDONK ZENDT ZIJN ZONEN UIT... Antwerpen - Banjul (17)
Roger Engelborghs en
Danny Cammaerts nemen deel aan de Antwerpen-Banjul Challenge, de alternatieve
Paris-Dakar. Van 11 oktober tot en met 31
oktober leidt deze tocht hen doorheen zeven landen, drie in Europa, vier in
noord-westelijk Afrika. We hopen u op deze blog
regelmatig wat nieuws van deze avontuurlijke knapen te kunnen
meedelen. (wordt
vervolgd)
Hieronder een fragment uit de Popp-kaart van Tildonk uit ca. 1850, waarover we het in het eerste deel hadden. We hebben de kaart gedraaid zodat het noorden min of meer bovenaan ligt. Daarmee is de kaart ook beter te vergelijken met deze van Vincent Anthony uit 1650...
Legende: 1. het ursulinenklooster (ca. 1815 gebouwd) 2. het vroegere dorpsplein of de Plaetse van Tildonk, die we denken te kunnen vereenzelvigen met den Cleijnen Meurtere; later werd de Dreef (huidige Pastoor Lambertzdreef) rechtgetrokken, verdween het straatje dat schuin langs de tuin van de pastorie liep, waarmee ook het dorpsplein verdween (en werd ook nog het tracé van de Kouterstraat opgeschoven in de richting van de Lipsestraat) 3. de L-vormige gracht waarin we een mogelijk relict zien van een vroegere omgrachting van een perceel of gebouw (op de zuidelijke grens van de Deugniet) 4. perceel land door de vroegere Tildonkenaren steevast het Meuterke genoemd (overkant van de vaart, die uit 1750 dateert)
* TILDONK ZENDT ZIJN ZONEN UIT... Antwerpen - Banjul (16)
Roger Engelborghs en
Danny Cammaerts nemen deel aan de Antwerpen-Banjul Challenge, de alternatieve
Paris-Dakar. Van 11 oktober tot en met 31
oktober leidt deze tocht hen doorheen zeven landen, drie in Europa, vier in
noord-westelijk Afrika. We hopen u op deze blog
regelmatig wat nieuws van deze avontuurlijke knapen te kunnen
meedelen. (wordt
vervolgd)
Dag 18 (27 oktober):Vertrek naar Dakar met overnachting op camping Lac Rose
Dakar.
Gisteren werd de Cultuurprijs 2008 van de gemeente Haacht uitgereikt in de mooie kloosterkerk van Tildonk.
De prijs ging naar Louis Deca
uit Haacht, bij het grote publiek bekend als Lewie (van Lewie en
Lewiske), maar al heel zijn leven bezig met theater, film, dictie,... Meer dan verdiend!
Maar
ook Tildonk viel in de prijzen. Beide andere genommineerde laureaten
waren: het organisatiecomité 'Tildonk 900' en de projectgroep
restauratie kapel Lipsestraat.
Op
de foto (L>R): Louis Deca, cultuurfunctionaris Ferre Pauwels (op de
achtergrond), schepenen Steven Swiggers en Ann Somers, Fred
Timmermans (projectgroep kapel), Paula Van Kerckhoven (comité Tildonk
900), schepenen André Leroy en Paul Jacobs.
In het familiearchief de Lalaing (de vroegere graven van Tildonk) bevindt zich een farde met processtukken die dateren uit halverwege de 17de eeuw, aangaande een betwisting over de eigendom van de bomen die vroeger langs de straten werden aangeplant.
Wie was er eigenaar van: de heer van Tildonk (toen Karel vanden Campe) of de eigenaar van de gronden die langs deze wegen lagen? Belangrijk aldus was om uit te maken of het s heeren wegen waren; indien ja, dan was de heer van Tildonk de eigenaar. Uiteindelijk werd in die richting beslist, waardoor het recht van boomkap toekwam aan jonker vanden Campe!
Wat ons echter in onderstaand document nog meer interesseert is de vermelding van den Cleijnen Meurtere. Deze was gelegen langs de baan van Leuven op Mechelen (nu Lipsestraat, Kruineikestraat) en tegen het huis van jonker Jan vanden Heetvelde. We vernemen in de documenten dat iedereen op deze gemeijne (=gemeenschappelijke) ofte ledighe plaetse zijn dieren mocht hoeden.
Getuige Aert de Riddere (geboren rond 1586) wist nog te vertellen dat er verschillende leemputten op deze plaats hadden gelegen. Nu is het zo dat we aan de hand van andere archiefteksten menen te weten dat het huis van de familie vanden Heetvelde zich ongeveer op de plaats bevond waar nu de ingang van het klooster is. Er bestaat zelfs nog een afbeelding van ca. 1650 waarop dit stenen huis voorkomt. En dan denken we meteen ook den Cleijnen Meurtere te kunnen vereeenzelvigen als de Plaetse van Tildonk: het driehoekig dorpsplein in het centrum van Tildonk!
Dit dorpsplein is nog goed te herkennen op de Popp-kaart uit ca. 1850 (mét drenkpoel; denk aan de leemputten hierboven).
Doch, laten we de documenten zelf spreken:
Farde van proces-stuckx tusschen den heere van Tieldoncq ter eenre ende dheere Ketelboetere en vanden Heetvelde ter ander sijden. Nopens het recht van planten op s heerenstraeten tot Tildoncq, gedecideert bij arrest in faveur van den heere van Tildoncq.
* 14/9/1656
Voor meier en schepenen. Verklaringen van : Aert de Riddere, ca. 70 jaar; Beijken Meuris, x Aert de Riddere, ca. 66 jaar; Jan vander Meeren den ouden, ca. 66 jaar, (°Tildonk). De deponenten hebben altijd in Tildonk gewoond.
gesien dat teghen over t huijs van joncker Jan vanden Heetvelde staende aende herbaene van Loven op Mechelen was liggende eene gemeijnte ofte ledighe plaetse die genoempt werde de Cleijnen Meurter, al waer een ider vermocht sijne beesten te hueden, voor redenen van wel wetentheijt dat hij deponent diversche reijsen metten waeghen ende peerden daer over gedaen heeft te merct naer Loeven doen hij bij sijne ouders was woonede en alsdoen sijt gesien te hebben dat daer op diversche beesten werden gehuet als gemeijnte ende s heerenstraete liggende vooe een ieder dan dat nu tsedert eenighe iaeren herwaerts deselve plaetse door de pachter van mijnheere Heetvelde is affgegraven ende gesepareert vande straete ende nu wordt gehouden voor erffve Aert de Riddere, die iets ouder was had nog een toevoeging : eene gemeijne ofte ijdele plaetse die genoempt werde den Cleijnen Meutere ende aldaer sien staen hebbende diversche leemputten
1. het stenen huis van jonker Jan vanden Heetvelde 2. de 'plaetse' van Tildonk die we denken te kunnen vereenzelvigen met 'den Cleijnen Meurtere'
(Dorpscentrum van Tildonk in 1650, kaart V. Anthony)
Naschrift Honderd procent zeker zijn we niet van het bovenstaande. Er staat immers op bewuste kaart nog een ander, zelfs imposanter stenen huis met drie verdiepingen getekend (bovenaan de kerk), blijkbaar het belangrijkste huis van het dorp. Normaal zouden we denken dat dit het huis van de heer van Tildonk moet wezen. Het bevindt zich op de zuidelijke grens van de Deugniet. Op de hierboven reeds geciteerde 19de eeuwse Popp-kaart zien we op deze plaats een L-vormige gracht getekend. Overblijfsel van de omgrachting van een gebouw of perceel? Het land, genoemd de Deugniet, dat zich uitstrekte richting het verdwenen gehucht Beek (Nederassent), was van oudsher eigendom van het Iers College te Leuven. Het betreffende huis zou uiteraard ook hen kunnen toebehoord hebben. Ook is er nog het perceel land aan de overzijde van de vaart, achter het brughuis - beiden waren er toen natuurlijk nog niet - , dat bij de Tildonkenaren gekend is als het 'Meuterke'. Benaming lijkt aardig overeen te komen met den Cleijnen Meurtere. Moeten we concluderen dat het huis van vanden Heetvelde en den Cleijnen Meurtere zich daar situeerden? Verder onderzoek moet het uitwijzen, het is in elk geval een piste om ook te volgen.
* TILDONK ZENDT ZIJN ZONEN UIT... Antwerpen - Banjul (15)
Roger Engelborghs en Danny Cammaerts nemen deel aan de Antwerpen-Banjul Challenge, de alternatieve Paris-Dakar. Van 11 oktober tot en met 31 oktober leidt deze tocht hen doorheen zeven landen, drie in Europa, vier in noord-westelijk Afrika. We hopen u op deze blog regelmatig wat nieuws van deze avontuurlijke knapen te kunnen meedelen. (wordt vervolgd)
Dag 16 (26 oktober): Rustdag op camping L' Ocean - Hotel Dior. Mogelijkheid tot een daguitstap naar St.-Louis... Op naar Dakar...
De mammoetboom of reuzensequoia is een boom uit de cipressenfamilie en de grootste boom ter wereld qua volume. Hij komt van nature voor in Californië waar hij groeit op de westelijke hellingen van het Sierra Nevada gebergte. Voor de ijstijden kwam de boom algemeen voor op het noordelijk halfrond. In bijvoorbeeld Europa is de boom bekend als fossiel in bruinkoollagen. (Wikipedia) Op de foto zie je een reuzensequoia in het Nationaal park Yosemite (USA, Cal).
Triestig
Ik heb er geen ander woord voor.
Vandaag vertelde iemand uit de buurt me dat onlangs in de tuin van wijlen
dokter Petit een unieke mammoetboom (sequoia) werd omgehakt. Het absolute pronkstuk van de tuin en als dusdanig nog beschreven in 'Historische tuinen en parken van Vlaanderen'! (1)
In bewuste tuin heeft men namelijk recent een reuzengroot gat gegraven
in verband met de collectorwerkzaamheden Aquafin, en blijkbaar stond die boom in
de weg. Dit zal natuurlijk een zaakje worden voor de
verzekeringsmaatschappijen, doch: weg is weg!
Het doet denken aan die andere eeuwenoude monumentale boom,
een ginkgo biloba, die rond 1981 sneuvelde in de tuin van Trebos. Die boom
diende te wijken voor de uitbreiding van de fabriek, al is er op die plaats nadien nooit gebouwd geweest. Hierbij was men wel uit het oog verloren (of men
wist het gewoon niet) dat dit een van de oudste exemplaren ter wereld van deze boomsoort buiten
China betrof.
Men neemt aan dat deze ginkgos in de 18de eeuw
door missionarissen alhier ingevoerd werden. Is plausibel, want het Hof Ter
Elst, dat zich toen op dit terrein bevond, was in die periode eigendom van
de geestelijke, kanunnik van t Sestich. De meeste oude ginkgos vindt men in onze contreien
trouwens in de tuinen van kloosters, pastorieën, en dergelijke.
Een ander schrijnend geval was het ondoordacht kappen van de
lindebomen rond de kapel O.-L.-Vrouw-van-Troost door de gemeente Haacht, eveneens circa 1981. Nadien heeft men die fout willen herstellen door aanplant van nieuwe
linden. We zullen wel nog meer dan 100 jaar moeten wachten vooraleer deze laatsten
dezelfde stamomtrek zullen bereiken (als men ze ondertussen niet opnieuw
omhakt tenminste).
Het herinnert ook aan de oude lindebomen in de Dreef (nu Pastoor Lambertzdreef), beeldbepalend voor het dorpscentrum van Tildonk, die indertijd wegmoesten omdat omwonenden last hadden van een verstopte dakgoot...
Dit alles getuigt van weinig normbesef of eerbied voor ons erfgoed.
Geldgewin en kortzichtige politiek of gewoonweg desinteresse halen het telkens weer...
Triestig!
(1) Bewuste mammoetboom (Sequoiadendron giganteum) werd
recent nog aangestipt in het standaardwerk: Historische tuinen en parken van Vlaanderen.
Monumenten en Landschappen cahier 14, eindredactie Roger Deneef, 2007; Haacht-Tildonk, Villas aan de Vaartdijk, Roger Deneef en Jo Wijnant, p. 187-188.
* TILDONK ZENDT ZIJN ZONEN UIT... Antwerpen - Banjul (14)
Roger Engelborghs en
Danny Cammaerts nemen deel aan de Antwerpen-Banjul Challenge, de alternatieve
Paris-Dakar. Van 11 oktober tot en met 31
oktober leidt deze tocht hen doorheen zeven landen, drie in Europa, vier in
noord-westelijk Afrika. We hopen u op deze blog
regelmatig wat nieuws van deze avontuurlijke knapen te kunnen
meedelen. (wordt
vervolgd)
Dag 15 (25 oktober): Via Rosso naar de grensplaats Diama. De overnachting is op verzamelplaats
camping L' Ocean-Hotel Dior in Senegal (dé rendez-vousplaats van 'overlanders' van alle mogelijke nationaliteiten).
Tegenslag blijft onze helden achtervolgen, maar ze geven niet op! Het einde van de tocht komt immers stilaan in zicht.
De speelplaats van de 'groten', of cour des grandes, zoals het in de taal van Molière geschreven staat op de kaart. Let op de leerlingen in uniform. De kaart dateert van na de kloosterbrand in 1928. Zie verdwenen puntdak kloosterkerk (midden helemaal achteraan).
* TILDONK ZENDT ZIJN ZONEN UIT... Antwerpen - Banjul (13)
Roger Engelborghs en
Danny Cammaerts nemen deel aan de Antwerpen-Banjul Challenge, de alternatieve
Paris-Dakar. Van 11 oktober tot en met 31
oktober leidt deze tocht hen doorheen zeven landen, drie in Europa, vier in
noord-westelijk Afrika. We hopen u op deze blog
regelmatig wat nieuws van deze avontuurlijke knapen te kunnen
meedelen. (wordt
vervolgd)
Dag 14 (24 oktober): Laatste deel van de Sahara en aankomst in de laatste grote plaats in Mauritanië;
Nouakchott.
Volgend
sms'je kwam binnen van de Desert Lions die in teamverband rijden met het
Tildonks gezelschap (met bijnaam 'de Butekes', zie vorige bijdragen).
In panne dus, maar blijkbaar al gerepareerd...
Een nieuw item op de blog. Elke vrijdagmorgen kijken we uit naar het weekend.
Wat valt er dit weekend te beleven in Tildonk?
Vrijdag 24 oktober * FCVV Tildonk organiseert 3de BINGOAVOND in de kantine van FCVVT, 7de Liniestraat 11. Aanvang: 20u00.
Zaterdag 25 oktober * Sint-Angela-Basisschool, Kouterstraat: 6de HALLOWEENWANDELING doorheen de meest mysterieuze plaatsen van het dorp. Vanaf 18u00. (2,5/volw. en 1 kind).
Zondag 26 oktober * Gemeente Haacht organiseert Uitreiking CULTUURPRIJS 2008, gevolgd door CONCERT door OXALYS, met werken van Mozart en van Beethoven. Kloosterkerk. Aanvang: 11u00. (vvk: 10, kassa: 12).
* FCVV Tildonk- K. Stormvogels Haasrode, G. Pinnoystadion, 7de Liniestraat 11. Aanvang: 15u00.
Aan de verenigingen: sein tijdig uw activiteiten door!
We aanschouwen Jef Weckx op de foto met zijn Porsche-tractor. Lokatie: Postweg Tildonk.
Bewuste tractor was fel oranje van kleur en viel als dusdanig erg op in het Tildonkse landschap. Die kleur zag je bijna niet, veruit de meeste tractoren hadden toen een groene kleur, ook wel eens wit, blauw of rood...
* TILDONK ZENDT ZIJN ZONEN UIT... Antwerpen - Banjul (12)
Roger Engelborghs en Danny Cammaerts nemen deel aan de Antwerpen-Banjul Challenge, de alternatieve Paris-Dakar. Van 11 oktober tot en met 31 oktober leidt deze tocht hen doorheen zeven landen, drie in Europa, vier in noord-westelijk Afrika. We hopen u op deze blog regelmatig wat nieuws van deze avontuurlijke knapen te kunnen meedelen. (wordt vervolgd)
Dag 12 en 13 (22-23 oktober): Tocht door de Sahara (Nationaal Park Nouâmghâr), met overnachting in de woestijn. Hier zijn stofmaskers onmisbaar!Vervolg met opnieuw een rit door de Sahara en een
overnachting.
GEEN CONTACT met het RoDan-team... Daarom een groepsfoto van voor het vertrek (herken je Roger en Danny?) alsook ook nog een sfeerfotootje. Allebei gevonden op:
Over de roots van ons aller Ludwig van Beethoven en het Tildonkse Hof ten Bettenrode schreven we al iets in de blogbijdrage van 12/10/2006. We zullen daar eerstdaags wat meer over vertellen. Tussen haakjes, opsteller van de affiche, het is wel degelijk vanBeethoven...
Uitreiking Cultuurprijs 2008 gemeente Haacht
Vorig jaar mocht ondergetekende de Cultuurprijs van de gemeente Haacht in ontvangst nemen. De 'Tilloenk'-weblog, alsook de publicaties 'Tilloenk vruger' en 'Stenen getuigen uit het verleden van Tildonk' hebben daar zeker hun rol in gespeeld.
Op zondag 26 oktober vindt de uitreiking van de Cultuurprijs 2008 plaats. Deze prijsuitreiking gaat door om 11.00 uur in de Kloosterkerk van Tildonk, net voor de aanvang van het Klassiek Concert van Oxalys.
Genomineerden voor de Cultuurprijs 2008: - Het organisatiecomité 'Tildonk 900' - Louis Deca - De projectgroep 'restauratie kapel Lipsestraat'
* TILDONK ZENDT ZIJN ZONEN UIT... Antwerpen - Banjul (11)
Roger Engelborghs en Danny Cammaerts nemen deel aan de Antwerpen-Banjul Challenge, de alternatieve Paris-Dakar. Van 11 oktober tot en met 31 oktober leidt deze tocht hen doorheen zeven landen, drie in Europa, vier in noord-westelijk Afrika. We hopen u op deze blog regelmatig wat nieuws van deze avontuurlijke knapen te kunnen meedelen. (wordt vervolgd)
Dag 11 (21 oktober): Grenspassage Marokko - Mauritanië. Overnachting en samenkomst op camping ABBA in Nouâdhibou. Hier moeten spullen ingeslagen worden voor de tocht door de Sahara woestijn. Dag 12 (22 oktober): Tocht door de Sahara (Nationaal Park Nouâmghâr), met overnachting in de woestijn. Hier zijn stofmaskers onmisbaar! Dag 13 (23 oktober): Vervolg met opnieuw een rit door de Sahara en een overnachting. Dag 14 (24 oktober): Laatste deel van de Sahara en aankomst in de laatste grote plaats in Mauritanië; Nouakchott.
Maria Theresia Dumoulin (°1715), sedert 1754
trouwe meid van de Tildonkse pastoor Petrus Dominicus Van Elder, ligt ziek te bed en is er niet gerust in. Ze
roept notaris Lanciers bij zich en dicteert hem haar testament in het bijwezen van de pastoor. (1) Zoals uit dit
laatste blijkt is ze niet gans onbemiddeld, al komen we de omvang van haar
goederen en kapitaal niet te weten in het bewuste document. Het levenseinde van de pastoorsmeid is dan echter
nog niet in zicht. We komen haar jaren later immers nog tegen, namelijk in een
bevolkingstelling uit 1795, als dienstmeijte van pastoor Van Elder. Ze is op
dat ogenblik 80 jaar oud en heeft naast zich een jongere meid, Anna Catharina
Dubouij (36 jaar) en de dienstbode Josephus Dubouij (26 jaar), blijkbaar broer
en zus.
Thildonck, 12 junij 1783
Testament van Theresia Dumolen meerderjaerighe dochter,
wonende ten huijse van den Eerw heere pastor, "sieck te bedde
liggende".
- zij wil begraven worden in de kerk van Tildonk rechtover
het O.-L.-V.-altaar (2)
- de dag van de uitvaart moeten er drie gezongen missen met
drie kaarsen opgedragen worden, tot dan een dertigste volgens gewoonte
- 100 gelezen missen bij de Groote Minderbroeders tot Loven
- 50 gelezen missen bij het Clooster van Betheleen
(jg, Betlehem, Herent)
- vier halsters tarwe in gebakken brood aan den armen
- alsook420 gulden
in geld, aan vier procent uitstaande tot last van Arnoldus Feijaerts uit
Tildonk, op last van jaarlijks ten eeuwigen dage twee jaargetijden te
verrichten met uitdeling van twee halsters koren in gebakken brood
- verder 100 gulden aan den armen, staande tot laste van
Jacobus Put
- van de rest van al haar goederen, gaat een derde naar haar
zuster Anna Maria ("innegesetene Marienelle omtrent Charleroye"),
een derde naar de kinderen van wijlen haar broer Josephus, en het laatste derde
naar het kind van wijlen haar zuster Elisabeth.
"Opgemaeckt in de pastorije boven op eene caemer ter
presentie E.H.P. Dom. Van Elder".
(handtekening: Theresia Dumolen)
(1) Algemeen Rijksarchief Brussel, Notariaat van Brabant, 15749,
67 (not. G. Lanciers, Tildonk).
(2) Het was toen nog gebruikelijk om de (welstellende en
notabele) inwoners te begraven in het kerkgebouw zelf. Soms hing er jaren een geurtje
in de kerk, de inwoners hadden het wel eens oneeerbiedig over een stinkende
rijke
* TILDONK ZENDT ZIJN ZONEN UIT... Antwerpen - Banjul (10)
Roger Engelborghs en Danny Cammaerts nemen deel aan de Antwerpen-Banjul Challenge, de alternatieve Paris-Dakar. Van 11 oktober tot en met 31 oktober leidt deze tocht hen doorheen zeven landen, drie in Europa, vier in noord-westelijk Afrika. We hopen u op deze blog regelmatig wat nieuws van deze avontuurlijke knapen te kunnen meedelen. (wordt vervolgd)
Dag 10: Was voorzien op 20 oktober: laatste rustdag in Dakhla, doch niet voor team 624, ook gekend als het 'Rodan'-team. Zij moeten vandaag nog een trip van meer dan 500 km doen om Dakhla te bereiken! Weinig geslapen, en erg vermoeid. Hun bijnaam 'de Butékes' ontvingen ze toen de koppeling van hun auto (de boite) het begeven had...
Graindelavoix, je weet wel het ensemble met o.m. Tildonkenaar Paul De Troyer, is genomineerd voor de KLARA-muziekprijzen 2008 met hun cd 'Poissance d'Amours'. (> zie de bijdrage van 3 april 2008 op deze blog, over Graindelavoix)
Poissance d'Amours Het verhaal achter deze cd is aantrekkelijk zoals alle dromen: Leuven (!) was ooit, lang geleden, een klein Parijs met een mini-Île de la Cité in de vorm van een mandorla, de amandel die staat voor de plaats waar de twee kreitsen, hemel en aarde, God en mens, elkaar raken. Daar, in Leuven, floreerde een hof en ontstonden geleerdheid en kunst. Tegen die achtergrond verzamelden en construeerden Björn Schmelzer en zijn ensemble Graindelavoix een Brabants repertoire uit de dertiende eeuw. Ze brengen het op hun inmiddels vertrouwde manier, niet pseudohistorisch maar ook niet pseudoactueel, met een mengeling van volkse (zelfs folky) en verfijnde, Arabische en Vlaamse, geleerde en spontane elementen. Hoewel soms de twijfel toeslaat (zó ruw zullen ze toch aan geen enkel hof ooit gezongen hebben?) waan je je op meer dan één moment in de middeleeuwen. Dat is uiteraard een illusie, maar het is er een die verdomd goed werkt.(****) Stephan Moens (De Morgen)
Dit 'niet zichtbaar' metselwerk uit het begin van de 20ste eeuw kwam bloot te liggen bij werkzaamheden aan het oud-gemeentehuis van Tildonk. 't Stak waarschijnlijk in die jaren ook niet zo nauw, gaten werden opgevuld al moest men de stenen er schuin in plaatsen.... Maar loodrecht is deze muur anders wel, en dat is toch 't prinsepêulste, nietwaar...
* TILDONK ZENDT ZIJN ZONEN UIT... Antwerpen - Banjul (9)
Roger Engelborghs en Danny Cammaerts nemen deel aan de Antwerpen-Banjul Challenge, de alternatieve Paris-Dakar. Van 11 oktober tot en met 31 oktober leidt deze tocht hen doorheen zeven landen, drie in Europa, vier in noord-westelijk Afrika. We hopen u op deze blog regelmatig wat nieuws van deze avontuurlijke knapen te kunnen meedelen. (wordt vervolgd)
Dag 8 en 9: Laâyoune, voorziene aankomstplaats (18 oktober)
Laayoune has through less than 25 years risen to legendary status in Morocco- the further north you get in Morocco, the more enthusiastic the accounts of the beauty of Laayoune get. The average Moroccans living here (in Laayoune there is a clear difference between Moroccans and the Sahrawis), seems to long to the day that he can move back north.
Laayoune is not without charm, and even if it appears to be a standard Moroccan town at first, there is enough to sustain the interest of the visitor for a couple of days. But a little knowledge of the town's history will be of help.
The town was founded in 1930 by the Spanish, but there were settlements in the area long time before that. A town grew up along the southern shores of the wadi (seasonal river) Seguiat al-Hamra. Laayoune's importance came principally of being the administrative centre of the phosphate industry. In 1975 Morocco annexed Laayoune, and a second town centre grew up on the hills over old Laayoune. The town has today more than 200,000 inhabitants (due to the undecided status of Western Sahara, population size is a political question), and is the town in Morocco that survives most on governmental subsidies.
Een pentekening van Wilfried Mommaerts uit 1980. Da's dus ook weeral zo'n kleine dertig jaar geleden. En wat bemerken we achter het Sint-Jozefkapelletje, rechts vooraan? Het 'hoellekot van Proo'!
Het leven is lang niet altijd leuk nieuwsberichten en bange dromen en dan ook nog een keertje jeuk op een plekje waar je niet bij kan komen.
Je draait en zwaait en wringt en wiebelt je ellebogen kraken ervan maar nog altijd jeukt en kriebelt dat plekje waar je niet bijkomen kan.
Je draait je in kreuken en bochten en vouwen het lijkt wel alsof er vanbinnen iets knapt. Daarom dat er zoveel mensen trouwen: dan is er tenminste iemand die krabt!
* TILDONK ZENDT ZIJN ZONEN UIT... Antwerpen - Banjul (8)
Roger Engelborghs en Danny
Cammaerts nemen deel aan de Antwerpen-Banjul Challenge, de alternatieve
Paris-Dakar. Van 11
oktober tot en met 31 oktober leidt deze tocht hen doorheen zeven landen, drie
in Europa, vier in noord-westelijk Afrika. We hopen u op deze blog
regelmatig wat nieuws van deze avontuurlijke knapen te kunnen
meedelen. (wordt
vervolgd)
Dag 7: 17 oktober, vertrek van Marrakech naar Sidi-Ifni.
We ontvingen vanavond een mail, vergezeld van veel foto's. De foto's die je hierna ziet werden genomen op de weg naar Tafraoute (de verblijfplaats van vandaag). Prachtige omgeving, niet?
* TILDONK ZENDT ZIJN ZONEN UIT... Antwerpen - Banjul (7)
Roger Engelborghs en Danny
Cammaerts nemen deel aan de Antwerpen-Banjul Challenge, de alternatieve
Paris-Dakar. Van 11
oktober tot en met 31 oktober leidt deze tocht hen doorheen zeven landen, drie
in Europa, vier in noord-westelijk Afrika. We hopen u op deze blog
regelmatig wat nieuws van deze avontuurlijke knapen te kunnen
meedelen.
Getuigenis van André Uytterhoeven, laatste eigenaar van de auto. De Mercedes 300 is na 19 jaar trouwe dienst (5 jaar bij een vorige eigenaar) en
met 390.000 km op de teller, vervangen. Omwille van de ouderdom begonnen
rubbers en slangen sleet te vertonen. De motor is nooit open geweest en was nog
in perfecte staat. Op de 14 jaar dat ik er mee gereden heb is de motor van de
ruitenwisser en de mekaniek van de schakelpook vervangen. De rest was alleen
normaal onderhoud. Ondanks zijn 3.000cc was zijn gemiddeld verbruik maar
ongeveer 7 liter per 100 km. (minder op autostrade en meer bij gebruik rond de
kerktoren). Het was een trouwe bondgenoot!
* TILDONK ZENDT ZIJN ZONEN UIT... Antwerpen - Banjul (6)
Roger Engelborghs en Danny
Cammaerts nemen deel aan de Antwerpen-Banjul Challenge, de alternatieve
Paris-Dakar. Van 11
oktober tot en met 31 oktober leidt deze tocht hen doorheen zeven landen, drie
in Europa, vier in noord-westelijk Afrika. We hopen u op deze blog
regelmatig wat nieuws van deze avontuurlijke knapen te kunnen
meedelen.
(wordt
vervolgd)
Dag 5 & 6:
15 oktober: Aankomst in Marrakech. 16 oktober: Vrije dag voor een bezoek aan Marrakech en om eventueel wat
aan de auto's te sleutelen. Maar aan onderstaand sms'je te zien, is er veel kans dat ons tweetal morgen al 'n stoigge verder rijdt. Wait and see...
Helping Hands vzw is een vereniging zonder winstoogmerk met als doelstelling: Het verlenen van materiële, financiële en morele steun aan humanitaire projecten voornamelijk doch niet uitsluitend in Gambia, door het organiseren van tochten, challenges en dergelijke met autos en motoren. Wij steunen door de Gambiaanse regering en Jammeh Foundation For Peace(JFP) erkende projecten. De JFP is een in Gambia gevestigde foundation waarvan de president beschermheer is. In samenwerking met de JFP worden alle voertuigen ingebracht in een veiling. De veiling zal binnen vijf dagen na aankomst in Gambia plaatsvinden. De opbrengsten worden door de JFP overgemaakt naar de, door de rijders, gekozen projecten.
* TILDONK ZENDT ZIJN ZONEN UIT... Antwerpen - Banjul (5)
Roger Engelborghs en Danny Cammaerts nemen deel aan de Antwerpen-Banjul Challenge, de alternatieve Paris-Dakar. Van 11 oktober tot en met 31 oktober leidt deze tocht hen doorheen zeven landen, drie in Europa, vier in noord-westelijk Afrika. We hopen u op deze blog regelmatig wat nieuws van deze avontuurlijke knapen te kunnen meedelen.
(wordt vervolgd)
Dag 4: 14 oktober: Oversteek naar het Afrikaanse continent. Vanaf Ceuta in Marokko wordt doorgereden naar Rabat. Er is een alternatieve route via Fes.
3 belangrijke regels in de Antwerp-Banjul Challenge 1. De deelnemende auto is van goede kwaliteit (met een aanschafprijs van maximaal 1000 euro) 2. De auto reisklaar maken mag niet meer dan 250 euro kosten 3. Aan het eindpunt in Gambia wordt de auto geveild t.b.v. het zelf gekozen goede doel
Schoenmaker Peeter Maes heeft het echtelijk dak in de Ambachtstraat verlaten en komt
in Leuven aan met alleen maar een zak met wat oude schoenen en zijn
schoenmakersgerief. Zijn vrouw, Joanna Verloo, kijkt tegen heel wat
schulden aan die haar man gemaakt heeft. Dat is in een notendop het relaas dat we aantroffen in het archief van de
Tildonkse schepengriffie ten jare 1775.(1)
25/03/1775 Vertoonders: Joanna Verloo huijsvrouwe van Peeter Maes, Guilliam Feijaerdts ende Peeter Vanden Bosch, momboirs(2) kinderen Peeter Maes. Joanna Verlooij en haar kinderen werden verlaten door Peeter Maes op 10/02/1773. Daardoor bevindt ze zich 'in eenen bedroefden staet met swaere ende menighvuldighe schulden' en 'de rentheffers geintentioneert sijn haere panden te evinieren (?) welck oorsaeck soude geven van haer totael ruien ende onderganck ' Zij vraagt en verkrijgt de toestemming om 'haere meubelen ende immeubele goederen' te verkopen. De echtelieden Isaek Janssens en Maria Robert, inwoners van Leuven,
legden de hierna volgende verklaring af:
"Dat op den thienden februarij van desen jaere 1775 ontrent
thien oft elf uren s morgens ten huijse van hun attestanten is gecomen den
voors(eijden) Peeter Maes bij hem hebbende eenen boeck sack waerin stack
eenighe quaede schoenen ende schoenmaeckers gereeschap.
Dat den voorseijden Peeter Maes aen hun attestanten alsdan
heeft geseijdt dat hij aen gonck, hun te kennen gevende dat hij sijn vrouw ende
kinderen soude verlaeten.
Dat sij attestanten aen dito Peeter Maes hebben gevraeght
waer dat hij henen gonck, waerop hij heeft geantwoordt dat hij niet en wist
waer hij soude gaen, dat sijn handen sijne kost weirdt waeren, waer dat hij was
oft niet.
Dat sij attestanten aen den meer genoemden Maes hebben
gevraeght oft het voor sijne schulden was dat hij aen gaen wilde, waerop hij
antwoorden ick hebbe schulden maer als mijn vrouw alles wildt vercoopen ofte
laeten vercoopen dan salder genoegh bevonden worden om alle de schulden te
betaelen, hebbende den voors(eijden) Maes hun attestanten voorder geseght dat
hij niet en geloofde dat sij ofte sijne vrouw hem noch oijnt soude sien.
Gevende sij attestanten het gene voors voor redenen van
wetenschap als allen het selve alsoo gebeurt te zijn ende aen hun attestanten
noch seer wel indachtigh te wesen met gelofte van dese te hullen houden staen
ende onder hunnen deughdelijcken eede te sullen bevestigen voor alle heeren
hoven ende rechters competent des versocht sijnde, actum Loven desen 11° meert
1700 vijfenseventigh."
De verklaring wordt gevolgd door een lijst van de schulden waarmee de vrouw van de schoenmaker geconfronteerd werd. Niet min: verschillende kopen hout, een redelijke hoeveelheid bier (aan de bedragen te zien,) achterstallige belastingen en leningen op het huis,..
Tussen haakjes werd het bedrag van de schulden telkens weergegeven, in resp. gulden,
stuivers en oorden.
Leest der schulden waermede Joanna Verloo huijsvrouwe van
Peeter Maes haer belast is vindende:
- Baron van Spanghe, 2 coopen boomen (34-0)
- idem, 1 coop boomen (19-0)
- Erfg. Adams, Loven, 1 coop boomen (1773) (22-0)
- Comm. Pitzemborgh ofte Camerijck, helft van een wijktiende
(1774) (41-8-0)
- not. G.
Lanciers, 1 coop boomen (1773) (12-0-3)
- de Witte heeren, Vilvoorde, 1 coop boomen (1774) (26-10-0)
- Judocus Joostens, collecteur Thildonck, bede XXe penn
(1773/74) (4-13-3)
- d' heer Vranckx, meester-brouwer Loven, bier (1774) (10-5-0)
- Wed. Moels, Loven, bier (1773) (16-11-2)
- het huijs ende hof, aen de voornoemde Joanna Verloo
competerende en gelegen onder Thildonck, groot van erfve ontrent 1 D,(3) is belast
als volght: 1. cap. rente 500 gl, aen E. H. G. G. Sas, president Pels College,
Loven, waervan een jaar croisen te betaelen staen; 2. cap. rente 200 gl,
Philippus Cnops, waervan seven jaeren croisen te betaelen staen a rathe van 8
gl sjaers.
(1) RA, Leuven, Schepengriffies arr. Leuven (Tildonk), 2002. (2)'momboir' = voogd. (3) In hetzelfde archief vinden we een document terug dat dateert van 16/11/1784, waarin Peeter Maes terug opduikt te Tildonk als huurder van een huis, palend aan de Oude Postweg (de huidige Postweg, verlengde van de 7de Liniestraat) en waarvan het erf toevallig eveneens 1 dagmaal groot is. We kunnen ons afvragen: betrof dit soms het huis dat zijn vrouw in 1775 in eigendom bezat? Lees even mee... Peeter
Bastiaens, momboir van de 2 wezen van Jan Verstraeten en Elisabeth
Guldentops voor 3/4 en Jan Mommens als vader en momboir van zijn 2
onmondige kinderen en van zijn vrouw Elisabeth Guldentops, i.v.m. de
verhuur van een huis met toebehoren, met 1 D erve voor 3 jaar vanaf St
Andries 1787. Regenoten (= aanpalende percelen): 1) den ouden Postweg,
2) J. B. Michiels, 3) Peeter Gordts, 4) Aert Faijaerts. 'Den huerder sal moeten beplekken tot aen den 2 reijgel nederwaerts '. Verhuurd aan Peeter Maes tegen 41 gl 10 st.
* TILDONK ZENDT ZIJN ZONEN UIT... Antwerpen - Banjul (4)
Roger Engelborghs en Danny Cammaerts nemen deel aan de Antwerpen-Banjul Challenge, de alternatieve Paris-Dakar. Van 11 oktober tot en met 31 oktober leidt deze tocht hen doorheen zeven landen, drie in Europa, vier in noord-westelijk Afrika. We hopen u op deze blog regelmatig wat nieuws van deze avontuurlijke knapen te kunnen meedelen.
(wordt vervolgd)
Dag 3: aankomst Sotogrande
13 oktober: Samenkomst en overnachting in hotel Las Camelias
in Sotogrande (Spanje). Hier worden de tickets gekocht voor de boottocht naar
Marokko.
De alternatieve Dakar rally (low-Budget versie) De opdracht: koop/regel een auto of motor en ga de uitdaging aan om dwars door de Sahara via Dakar naar Gambia te rijden. Na een spectaculaire reis van bijna 7000 km en een geweldige ervaring rijker, schenk je de auto in Gambia aan een goed doel van jouw keuze.
* TILDONK ZENDT ZIJN ZONEN UIT... Antwerpen - Banjul (3)
Roger Engelborghs en Danny Cammaerts nemen deel aan de Antwerpen-Banjul Challenge, de alternatieve Paris-Dakar. Van 11 oktober tot en met 31 oktober leidt deze tocht hen doorheen zeven landen, drie in Europa, vier in noord-westelijk Afrika. We hopen u op deze blog regelmatig wat nieuws van deze avontuurlijke knapen te kunnen meedelen.
(wordt vervolgd)
Dag 2: aankomst Madrid
12 oktober: na een overnachting in midden-Frankrijk wordt
koers gezet richting Spanje.
Aangaande de ontmoeting tussen de Antwerpse afgevaardigden en generaal von Beseler op het klooster van Tildonk vonden we nog volgend krantenartikel weer op het web*. Een artikel dat op 31 januari 1915 verscheen in De Nieuwe Rotterdamsche Courant. In Tildonk werden de voorbereidende besprekingen gevoerd die uiteindelijk leidden tot de overgave van de stad Antwerpen.
Een Bladzijde
Geschiedenis van Antwerpen
Van onzen E. d. B. correspondent
De
Overgave van Antwerpen - 1914
In dit huis te Contich, werd de
overgave getekend.
Antwerpen, 16 Januari 1915
Heden is de honderdste dag ingetreden sedert de
Duitsche troepen de stad Antwerpen hebben ingenomen.
Nu ons gelegenheid gegund was om de noodige
gegevens bij elkaar te brengen en de gewenschte tijd
om het verloop ervan op eenigen afstand te overzien,
wordt het eindelijk mogelijk om een overzichtelijk
relaas te schrijven van de werkelijke toedracht der
gebeurtenissen. De feiten staan nog te dicht bij ons,
en de omstandigheden zijn er niet naar, om uitvoerige
eindbeschouwingen of gevolgtrekkingen toe te laten.
Maar, dat de feiten in hun onvervalscht daglicht
worden geplaatst, is om velerlei redenen dringend
noodig. Aan den plicht om die feiten mede te deelen
mag iemand die in een gezaghebbend blad de pen voert
zich niet onttrekken. Wat ik hier neerschrijf is
historie. Het werd uit inlichtingen van verschillende
zijden saamgebracht. De lezer zal er zich rekenschap
door geven, hoe Antwerpen's lot inderdaad aan een
zijden draadje heeft gehangen. Ook kan men er menige
onjuiste lezing van de feiten uit verbeteren. Werd er
niet ergens beweerd, dat te Antwerpen de
havenbevolking aan het muiten was geslagen tijdens
het bombardement en aldus de overgave had bespoedigd?
Puur verzinsel: de bevolking is ontegensprekelijk
kalm gebleven. Werd er niet verteld, dat de
burgerlijke overheid, met name de heer Louis Franck,
die, als voorzitter der pas ingestelde Inter-
communale Commissie, op verzoek van burgemeester de
Vos mede de leidende hand aan het roer had geslagen,
tegen de inzichten der militaire overheid zou hebben
gehandeld? Of nog, dat door een overhaaste overgave
der stad het aftrekkende Belgische leger werd
ingehaald, en zoo de Hollandsche grens over moest om
niet in handen van de Duitschers te vallen? De
waarheid is heel anders, zooals uit wat volgt blijken
zal.
Op 4 October 1914 stemde
de Gemeenteraad, in besloten vergadering, de volgende
motie: «dat aan de Regeering en de militaire
overheid mededeeling zou worden gedaan van den vasten
wil der bevolking, dat de verdediging van de
versterkte positie van Antwerpen tot het uiterste zou
worden voortgezet, met geen andere bekommering dan
wat het algemeen nut en de verdediging vergden, en
zonder zich door het gevaar voor de personen of
eigendommen der ingezetenen te laten weerhouden».
Op Woensdag 7 October
brachten de ochtendbladen het officieele bericht van
den bevelhebber van Antwerpen, dat de beschieting der
stad aanstaande was; dit bericht was gedateerd van
Dinsdag 6 October 10 uur 's avonds.
De aftocht van het veldleger begon op 5 October.
Op Woensdag, 7 October om 11 uur 's avonds ving het
bombardement van Antwerpen aan. Vrijdag ochtend
duurde het nog onafgebroken voort, terwijl de stad
brandde op een twintigtal plaatsen. Op het stadhuis
hield de stadsoverheid zich sedert het begin der
beschieting bestendig op: daags op de eerste
verdieping, waar een paar bommen zeer in de nabijheid
terecht kwamen, en 's nachts in den grooten kelder,
dezelfde nog steeds uit den tijd van de Spaansche
furie.
Omstreeks 4 uur in den morgen kwam aldaar het
gerucht toe, dat ons leger aanstalten maakte om de
pontbrug over de Schelde te laten springen. Weldra
bleek inderdaad, dat het leger, met uitzondering van
de bezetting der nog niet gevallen forten, Antwerpen
had verlaten met opperbevelhebber en staf. Tevens,
dat alle telefoon- en telegraafverbindingen
afgesneden waren.
Van genoemd voornemen der militaire overheid was
aan het stadsbestuur niets bekend. Kort daarop
dreunde de lucht van zware ontploffingen: het waren
de ponten der brug die sprongen.
Onder dit gedreun en het geluid van het
bombardement vergaderden, onder voorzitterschap van
den heer Franck, de volgende notabelen: burgemeester
de Vos, baron van de Werve van Schilde, gouverneur
der provincie, senator Rijckmans, de schepenen
Albrecht, Cools, Strauss, de heer Garlier, beheerder
der Nationale Bank, en de Consul Generaal van Spanje,
de heer Francisco Sebra y Saïz, als deken van het
Consulaire korps.
Het was 5 uur in den morgen.
Het zal wel niet vaak zijn voorgekomen, dat de
burgerlijke overheid van een der machtigste vestingen
der wereld vóór een even hachelijke taak heeft
gestaan.
Twee oplossingen lagen vóór de hand: ofwel men
zou de gebeurtenissen afwachten, met de zekerheid der
voortduring van het bombardement en de kans op een
geweldigen inval misschien; ofwel handelen uit naam
van de eenige te Antwerpen aanwezige autoriteit, de
burgerlijke overheid. Beide oplossingen boden
bezwaren. Maar tegenover het bombardement dat
voortging, de branden en het gebrek aan middelen om
het vuur te bestrijden, viel er niet te aarzelen. Er
was geen uur te verliezen. Eenige bommen méér en
een windvlaag waren voldoende om onherstelbare rampen
te stichten. Er dienden onverwijld stappen aangewend
om het bombardement te doen ophouden: tot dien prijs
alleen kon de stad van een wissen ondergang gered
worden; ondergang die trouwens zonder eenige baat
voor 's lands verdediging zou zijn geschied.
De toestand werd rijpelijk overwogen en besproken.
Eindelijk werd er besloten, dat een afvaardiging,
samengesteld uit burgemeester de Vos, den heer
Franck, voorzitter, en den heer Rijckmans,
ondervoorzitter der Intercommunale Commissie, waarbij
zich de Consul Generaal van Spanje welwillend
aansloot, zich naar den Duitschen opperbevelhebber
zou begeven om te trachten het bombardement te doen
staken.
Terwijl deze beraadslagingen gebeurden was de brug
over de Schelde vernield geworden. Het Belgische
leger had hiermede voorsprong genoeg om zich in
veiligheid te brengen, althans indien van uit de
richting Dendermonde de aftocht niet werd afgesneden. Ondertusschen woedden de branden en het leek
niet mogelijk het gevaar nog te laten verergeren.
Een korten tijd was er in het bombardement een
zekere verstilling waar te nemen geweest, maar toen
de afgevaardigden op de hoogte der Warande kwamen,
herbegon het met groote heftigheid. Met als eenig
richtsnoer de sporen der bommen, reden zij
rechtstreeks in de richting van waar gevuurd werd.
Nabij het Nieuwe Park werden, in de onmiddellijke
nabijheid der auto welke hen vervoerde, twee mannen
gedood. Op het zelfde oogenblik werd een der
nabij-liggende forten der tweede linie door de
Duitsche artillerie onder vuur genomen. In de
tusschenruimten der forten waren geen troepen meer
aanwezig.
De tweede fortenlinie voorbij, op de hoogte van
den Boomschen steenweg, stuitten de afgevaardigden,
een paar honderd meters verder, op de Duitsche
voorposten.
Een officier verzocht hen zich te laten
blinddoeken. De politieagenten met de witte vlag
bleven ter plaatse en de auto reed, door de Duitsche
troepen heen, een uur lang verderop. Te schatten naar
de lengte van den rit was er een groote troepenmacht
aanwezig.
Te Mechelen aangekomen, vernam men, dat het
Duitsche hoofdkwartier te Thildonck (tusschen
Mechelen en Leuven) gevestigd was, en daar werd
dadelijk de komst der Antwerpenaren aangekondigd. Het
was toen halfelf.
Een auto met officieren in reed voor en,
ongeblinddoekt ditmaal, volgden de Antwerpsche heeren
de baan naar Thildonck.
Generaal von Beseler, omringd door zijn staf,
ontving er de afgevaardigden in het Groote Klooster.
De Consul Generaal van Spanje maakte de heeren bekend
en zette uiteen, dat zij de vertegenwoordigers der
burgerlijke macht waren. Hij voegde er aan toe, dat
zij kwamen aandringen om staking van het bombardement
te bekomen.
Omtrent de nadere toedracht dier eerste
onderhandelingen zijn mij geen uitvoerige
bijzonderheden ter kennis gekomen; deze zullen
natuurlijk later uit de bestaande oorkonden bekend
worden.
Alleen moet generaal von Beseler erg opgekeken
hebben, toen hij zich tegenover uitsluitend
burgerlijke autoriteiten bevond, en hij wenschte te
weten, waar het Belgische leger verbleven was; een
vraag, waar de heer Franck, die namens de
parlementairen het woord voerde, verklaarde niet te
willen op antwoorden.
Ook is mij nog bekend, dat de Duitsche
opperbevelhebber een der drie onderteekenaars in zijn
kamp wilde houden en de twee anderen naar Antwerpen
terug laten gaan om een gevolmachtigd officier te
halen, opdat de stad en de forten nog dienzelfden
avond in zijn bezit zouden zijn. Maar ten slotte gaf
hij toe en stelde voor, dat de onderhandelingen te
Contich, dichter bij Antwerpen, zouden worden
voortgezet. Meteen vernamen de parlementairen, dat
het bombardement was geschorst, van het oogenblik af
dat hun aankomst in de vijandelijke linie was
gesignaleerd. Dit was dan een eerste resultaat en het
te vernemen zal zeker voor hen een opluchting zijn
geweest in een uiterst pijnlijk moment.
Tegen vier uur 's namiddags bereikten zij Contich
en de onderhandelingen werden hervat, ergens in een
alleenstaande villa, half weggedoken onder welkend
loof. Het was er doodsstil, geen ziel roerde in het
verlaten dorp, waar de Antwerpsche afgevaardigden
wederom stonden tegenover den Duitschen
opperbevelhebber.
Het bleek nu, dat reeds tusschen twaalf en een
uur, juist om den tijd toen de parlementairen
Thildonck bereikten, de Duitsche troepen, die geen
weerstand meer hadden gevonden, na den val van fort
5, Antwerpen waren binnengetreden.
De stad bevond zich dus alreeds in 's vijands
handen.
Dat privaat eigendom en vreedzame burgers en de
ontwapende burgerwachten geen letsel te vreezen
hadden werd bepaald; ook dat de politie in handen der
stedelijke overheid zou blijven.
Maar nadat men het hierover zonder veel
moeilijkheden eens was geworden, werden de
onderhandelingen lastiger.
Het gold de overgave van de nog overblijvende
forten. Generaal von Beseler wilde de afgevaardigden
verplichten om de forten over te geven. Deze
verklaarden, dat de civiele autoriteit te Antwerpen
voor het behoud der orde kon instaan en beloven, dat
de burgerlijke bevolking zich niet aan vijandelijke
daden tegen de Duitsche troepen zou overleveren, maar
dat het hun onmogelijk was te antwoorden uit naam van
de commandanten der forten.
Eindelijk werd een redactie voorgelegd, waar de
eisch werd in uitgesproken, dat de forten
onvoorwaardelijk zouden worden overgegeven vóór 's
anderendaags middags te 12 uren, en dat ze te dien
einde tot overgave zouden gesommeerd worden bij monde
van een Duitsch officier, die zou vergezeld worden
door een Antwerpsch notabele. Geschiedde dit niet,
dan zou het bombardement herbeginnen.
De Antwerpsche afgevaardigden gaven te kennen, dat
zij niet wenschten een stuk te onderteekenen waar van
overgave der forten sprake in was. De generaal
antwoordde, dat het hem niet mogelijk was daar vrede
mede te nemen.
Nadat de bespreking eenige minuten geduurd had,
nam generaal von Beseler zijn horlogie in de hand en
verklaarde: «Met het oog op de mij toevertrouwde
belangen heb ik tot plicht te handelen. Ik ga u
eenige minuten laten om te besluiten het dokument te
onderteekenen, ja of neen. Ik geef u mijn woord als
soldaat, dat, zoo gij het niet onderteekent, ik
vanavond het bombardement laat herbeginnen, na aan de
regimenten die in Antwerpen zijn de noodige orders
gegeven te hebben om zich in veiligheid te brengen».
De afgevaardigden bleven alleen. Na onder elkaar
beraadslaagd te hebben, besloten zij de conventie te
onderteekenen om de voortzetting van het bombardement
te beletten, die een ramp zou zijn voor de stad en
haar kunstschatten, en zulks zonder eenige militaire
compensatie.
Maar alvorens te onderteekenen, verklaarde de heer
Franck aan generaal von Beseler, dat hij toelating
verlangde om denzelfden nacht, onvergezeld, de nog
standhoudende forten te bezoeken om vrijelijk aan de
commandanten den toestand bloot te leggen. Dit werd
hem toegestaan.
Rond 7 uur kwamen de afgevaardigden terug te
Antwerpen. De stad bood een tragisch schouwspel aan:
in de straten geen leven; de nog aanwezige inwoners
hielden zich in hun woningen opgesloten; Duitsche
soldaten overal. Over heel de stad, de gloed der
laaiende branden. Op het stadhuis, het oude
eerbiedwaardige gebouw, in de fraaie zalen op de
eerste verdieping, overal officieren en soldaten,
overal de vijand. De Duitsche vlag op het stadhuis.
In de trouwzaal lagen de Belgische vlaggen door den
overwinnaar neergehaald.
Aan het College van Burgemeester en Schepenen werd
verslag gegeven. De Conventie van Contich werd
goedgekeurd.
De Intercommunale Commissie werd bijeengeroepen
om, in de bijna ontvolkte stad, in de nachtelijke
uren, de talrijke en hoogdringende maatregelen te
nemen door de Conventie opgelegd in zake rekwisities,
automobielen, vaartuigen, enz.
Een groot deel van den nacht werd daaraan besteed;
en men zag aanzienlijke kooplieden, rijke bankiers,
bekende advocaten, bij 't krieken van den ochtend nog
op weg, bellend aan verlaten huizen, om te trachten
alles in gereedheid te krijgen op het bepaalde uur en
aldus de eerste moeilijkheden te vermijden.
Denzelfden avond, tegen 10 uur, vertrok de heer
Franck naar de forten, ondanks de waarschuwing van
zijn vrienden, die achtten dat hij er nooit in zou
slagen om de linies van een leger te overschrijden,
hetwelk voor de eerste maal onder de wallen van een
veroverde stad kampeerde, en dat hij in de Belgische
forten des nachts groot gevaar liep om op
geweerschoten onthaald te worden. De moeilijkheden om
de Duitsche posten te overschrijden bleken inderdaad
groot. De heer Franck kon zich vergewissen, dat al de
forten van de tweede linie reeds in handen van den
vijand waren.
Na omtrent drie uren rijdens over een afstand van
zoowat 14 kilometers, bereikte de heer Franck tegen 1
uur des ochtends een der forten van de eerste linie,
te Schooten. Hij werd ontvangen door den commandant
en diens adjunct. Hij bracht hen op de hoogte van den
toestand.
Uit de beraadslaging bleek maar al te duidelijk,
dat, uit een militair standpunt, de afzonderlijke
forten van de eerste linie, die nog overbleven, geen
rol meer konden spelen. Het Duitsche leger ophouden
was een onmogelijkheid. Nochtans waren de officieren
besloten zich niet over te geven, tenzij in geval van
absoluten nood. Was het gevaar om het bombardement
van Antwerpen te laten voortduren zonder nut, niet de
absoluutste nood? De officieren verklaarden, dat zij
de mededeeling van den heer Franck aan de overige
forten in het Noorden zouden overmaken en met de
betreffende commandanten rijpelijk beraadslagen over
het te nemen besluit.
De heer Franck keerde tegen half vijf te Antwerpen
terug.
Kort daarop, te 5 uur, vergaderden het College en
de Intercommunale Commissie om de delegaties aan te
duiden die zich naar de onderscheiden forten zouden
begeven ter begeleiding van de Duitsche officieren,
die ook ter vergadering aanwezig waren.
Bekende figuren uit de hoogste kringen van handel,
kunst en politiek, als senatoren Rijckmans en van
Peborgh, volksvertegenwoordiger Delvaux, de heeren
Ed. Bunge, wijlen Ch. Corty, voorzitter der
Handelskamer, de dispacheur Langlois, Carlier, Rob.
Osterrieth, Frans Franck, stonden daar, met anderen
meer, geschaard rond Burgemeester en Schepenen en den
voorzitter der Intercommunale Commissie, als trouwe
Antwerpenaren, handelend uit vrijen wil en bereid tot
een ondankbare en ge- vaarvolle taak. Stonden zij
niet met hun leven in voor de veiligheid der Duitsche
officieren, die als parlementairen naar de forten
zouden vertrekken? Geen onder hen aarzelde noch
weigerde.
De noodige maatregelen vereischten eenigen tijd.
Op het oogenblik toen die gereed kwamen en de
afgevaardigden gingen vertrekken, werden twee
Belgische officieren binnengeleid, die als
parlementairen van de overzijde der Schelde waren
aangekomen. Het waren generaal Werbroeck en een ander
hoog officier.
Generaal Werbroeck verklaarde, dat
luitenant-generaal de Guise, opperbevelhebber van
Antwerpen, achtende dat de weerstand lang genoeg had
geduurd, wenschte te vernemen, onder welke
voorwaarden de versterkte stelling zou kunnen
kapituleeren.
De Duitsche gezant, Frhr. von der Lancken, die
daags te voren van generaal von Beseler te Contich
opdracht had gekregen om de onderhandelingen met de
vertegenwoordigers der stad te voeren, in bijzijn van
generaal Frhr. von Schütz, die tot Kommandant der
plaats was benoemd, antwoordde hem, dat te Contich
een conventie was gesloten geworden met de eenige
autoriteit die ter plaatse gebleven was nadat de
opperste militaire overheid en het garnizoen de stad
hadden verlaten.
De heer Franck verklaarde hierop, dat, indien
generaal Werbroeck inzage wilde nemen van de
voorwaarden der Conventie van Contich, hij zich
overtuigd hield, dat de generaal niet zou aarzelen
deze overeenkomst te bekrachtigen.
De gezant Fhr. von der Lancken las den tekst der
conventie aan generaal Werbroeck voor. Deze nam
kennis van het stuk en verklaarde, dat hij de termen
ervan goedkeurde. Hij onderteekende vervolgens het
stuk namens generaal de Guise en wel in de volgende
bewoordingen:
«Le Lieutenant
Général De Guise, Commandant de la Position
fortifiée d'Anvers, ratifie pour lensemble de
la position les stipulations de la convention qui
précède.
Anvers, le 10 octobre
1914. Le Lieutenant général commandant
par ordre
Le Général Major, chef
d'Etat Major (s) WERBROECK»
Daarna overhandigde generaal Werbroeck geschreven
orders voor de overgave der verschillende forten en
de Duitsche officieren en de Antwerpsche notabelen
vertrokken, voorzien van deze orders.
Tegen den middag keerden de delegaties terug. De
Duitsche officieren en de notabelen waren eensgezind
om hulde te brengen aan de moedige houding der
Belgische officieren die zij nog in de forten hadden
aangetroffen. Van het fort te Schooten en van de
commandanten der overige forten van het Noorden werd
vernomen, dat zij de verdedigingswerken hadden
onbruikbaar gemaakt en met hun troepen waren af-
getrokken vóór de komst van den Duitschen
parlementair.
Wat generaal de Guise betreft, deze, ofschoon hij
de middelen en het recht had om zich in veiligheid te
brengen, gaf zich ridderlijk op het fort St. Marie
over.
Nadat enkele schoten van den linkeroever door
eenige achtergebleven manschappen naar dezen kant van
den stroom waren gelost geworden, hebben Duitsche
kanonnen daar gedurende een korten tijd op
geantwoord, trouwens zonder belangrijke schade aan te
richten.
Een brug, die de Duitschers trachtten te bouwen
over de Schelde, kon niet tot stand komen, vanwege de
sterke tij van den ouden landsstroom. Ook kwamen er
dien dag Zaterdag namiddag 10 October
en volgende dagen slechts weinige Duitsche troepen
van uit Antwerpen over de rivier: niets meer dan
garnizoenen voor de forten op den linkeroever. Een
aanzienlijker Duitsche troepenmacht was reeds over
Dendermonde, vóór den val van Antwerpen, het Land
van Waas binnengerukt: deze troepen zijn het, en
geenszins Duitsche troepen uit Antwerpen, die aan
eenige korpsen van het terugtrekkende leger den
aftocht afsneden. Dit was gebeurd op Vrijdag 9
October omstreeks het middaguur, bij Quatrecht en
Moerbeke, juist om den tijd dat de eerste Duitsche
krijgslieden Antwerpen's grondgebied betraden. Het
aldus overvallen deel der Belgische troepen, een
hopelooze minderheid, vond toevlucht in Nederland.
Dit is het trouw verhaal der gebeurtenissen. De
lezer kan ze nu met een blik overzien.
Om het leger te redden heeft Antwerpen zich, van
Woensdag 11 uur tot Vrijdag ochtend, met
stoïcijnsche berusting laten bombardeeren, terwijl
reeds het grootste deel der troepen, en ten slotte
alle, hare muren hadden verlaten.
Het is geen gewone zaak onder zulke omstandigheden
verantwoordelijkheden, die de uwe niet zijn, te
aanvaarden. Door te handelen zooals zij het deden,
waar de laatste troepen vertrokken waren, hebben onze
stadsautoriteiten onbetwistbaar aan de stad de
gruwelen van een verder en nutteloos bombardement
gespaard.
Het binnenrukken der Duitsche troepen tusschen 12
en 1 uur op Vrijdag 9 October, en de bekrachtiging
der Conventie van Contich namens generaal de Guise
bewijzen wel, dat de door de burgerlijke overheid
gekozen gedragslijn de goede was en het energiek
ingrijpen een wijze daad. Wie zal niet met
dankbaarheid erkennen, dat dit moedig en schrander
optreden, in de hachelijkste uren, onze stad voor den
ijselijksten der ondergangen heeft behoed?
Ik herhaal ten slotte wat ik reeds eenmaal
schreef: «in bevoegde kringen weet men, dat Koning
Albert en zijn regeering er geen geheim van hebben
gemaakt, dat de burgerlijke overheid en de
Antwerpsche bevolking in de bekende bezwaarlijke
omstandigheden geheel hun plicht hebben gedaan». En
de latere geschiedschrijver zal daar durf ik u
gerust de verzekering van geven de bladzijde
die ik u hier stuur, in bijzonderheden behoorlijk
aangevuld en met erkenning van ieders ware
verdiensten, in allen deele volmondig bevestigen.
* TILDONK ZENDT ZIJN ZONEN UIT... Antwerpen - Banjul (2)
Roger Engelborghs en Danny Cammaerts nemen deel aan de Antwerpen-Banjul Challenge, de alternatieve Paris-Dakar. Van 11 oktober tot en met 31 oktober leidt deze tocht hen doorheen zeven landen, drie in Europa, vier in noord-westelijk Afrika. We hopen u op deze blog regelmatig wat nieuws van deze avontuurlijke knapen te kunnen meedelen.
Feest op zaterdag 25 oktober 20.00 u Zaal 'Onder de Toren' (achter de kerk van Haacht)
Strijdkoor KONTRARIE zingt geëngageerde liederen uit hun programma Klaprozenrood
Iedereen welkom Gratis toegang
Al 20 jaar kan je (h)eerlijke producten kopen in de Stationsstraat, Haacht-centrum. Een heel verhaal, veel mensen, inzet, gedrevenheid en bovenal de noodzaak om eerlijke handel te blijven steunen.
Het strijdkoor KONTRARIE uit Herent zingt geëngageerde liederen uit hun programma 'Klaprozenrood'.
Illegale graffiti - je kent het wel, de snelle krabbels op muren, abri's, winkelpanden, etc. die vaak in het donker worden geplaatst - is een vorm van vandalisme die de omgeving niet mooier maakt, maar juist leidt tot gevoelens van onveiligheid, normvervaging en vaak meer vandalisme aantrekt.
We scharen ons dan ook 100 procent achter het opzet van de gemeente om dergelijk onzinnig gedoe in de kiem te helpen smoren!
De brief die vandaag bij de inwoners in de bus stak.
Graffiti op de muren van de vroegere jongensschool (omgeving nieuwe kerkhof van Tildonk).
Da's nou het leuke aan een blog: je schrijft een stukje over een onuitgenodigde gast in 1914 (zie bijdrage nr. 526 dd. 7/10/2008), en onmiddellijk krijg je reactie van een van de blogbezoekers!
(Met dank aan Stien Verbelen uit Antwerpen, die me volgend krantenknipsel doormailde.)
De heilige Dionysius van Parijs was de eerste bisschop van die stad in de 3e eeuw. Hij werd door paus Fabianus naar het toenmalige Lutetia gezonden. Hij bouwde de eerste kerk op het eiland waarop nu de Notre Dame ligt. Met zijn gezellen Eleutherius en Rusticus werd hij om het leven gebracht door de heidense bevolking. Eerst werden zij in een gloeiende oven geworpen, maar bleven ongedeerd, vervolgens werden zij onthoofd Dionysius staat bekend als "cefalofoor". Dat wil zeggen dat hij het oneens was met de plaats van zijn martelaarschap (Montmartre oftewel "martelaarsberg"), zijn afgehouwen hoofd oppakte en ermee naar de plaats liep waar hij begraven wilde worden (Saint-Denis oftewel: Sint-Dionysius.) Hij wordt dan ook vaak afgebeeld met zijn hoofd in zijn handen, bijvoorbeeld aan de gevel van de Notre Dame... (Wikipedia)
9 oktober: H. Dionysius
Regen met Sint Denijs voorspelt een natte winter en weinig ijs!
In de knipselmappen van wijlen streekreporter Jan Van Goethem troffen we bijgaand stukje aan over een geslaagde 'happening' bij de Tildonkse Chiromeisjes, ten jare 1967 (jaartal dat achteraf nogal uitdrukkelijk op het knipsel werd aangebracht...). De toenmalige krantenfoto's waren meestal vrij korrelig, hetgeen het uiteraard niet gemakkelijk maakt om er personen op te herkennen. Toch menen we tussen de diensters telgen van de families Hamels, Gordts, Marien en Godts te bespeuren. Wie kleeft de juiste namen op deze 'Sixties Girls'? * Een eerste poging (Y. Meeus): Anny Hamels, Hilda De Cuber, Yvette Meeus... * (Jacinta Verbelen): van links naar rechts, zoals ik ze meen te herkennen?! Hilda De Cuber (achteraan), Annie Hamels, Godelieve Decoster (achteraan), Chris Gordts, Greet Mariën, Yvette Meeus of Nicole Geens, Myriam Godts. * (Lieve Decoster): L>R, achteraan: Hilda De Cuber,Godelieve Decoster, Greta Marien; vooraan: Annie Haemels, Chris Gordts, Nicole Geens, Myriam Godts
Slechts 1 twijfelgeval, 2e onderaan rechts: Yvette Meeus of Nicole Geens.
Medaille 'General von Beseler, dem Eroberer von Antwerpen' (1914)
De Duitse generaal von Beseler arriveerde op 7 oktober 1914, dag op dag 94 jaar geleden, in het klooster te Tildonk, en vestigde hier zijn hoofdkwartier
Toen het Belgische leger zich op 20 augustus 1914 had teruggetrokken binnen de Vesting Antwerpen, meenden de Duitsers dat de rol van de Belgen bijna uitgespeeld was. De grote massa van het Duitse leger marcheerde in snel tempo op naar Frankrijk en tegenover Antwerpen lieten zij een legerkorps achter om de Belgen in 't oog te houden. Dit Derde Reservelegerkorps, onder bevel van generaal von Beseler, bezette een lijn die grosso modo liep van Aarschot over Werchter en Haacht, Boortmeerbeek en Mechelen. Het hoofdkwartier ervan was gevestigd in het klooster van de ursulinen te Tildonk. Een gedeelte van het klooster diende ook als hospitaal. Tijdens de twee uitvallen van het Belgisch leger werd het gebouw zwaar beschoten door de Belgische artillerie. Onze troepen geraakten echter niet over de vaart. Begin oktober hadden in het Tildonks klooster ook de voorbereidende besprekingen plaats die zouden leiden tot de overgave van Antwerpen.
(Uit: Slagveldroute, een uitgave van HAGOK i.s.m. gemeente Haacht, 2008).
Hans Hartwig von Beseler(1904 geadeld), * Greifswald, 27 april 1850, Neubabelsberg bij Potsdam, 20 dec. 1921, Duits generaal. von Beseler trad in 1868 in dienst van het Pruisische leger, nam deel aan de Frans-Duitse Oorlog van 1870/71 en kwam in 1880 bij de generale staf. Van 1904 tot 1911 voerde hij het bevel over het ingenieurs- en pionierskorps en was inspecteur-generaal der vestingwerken. Hoewel inmiddels uit actieve dienst, kreeg von Beseler bij het uitbreken van de Wereldoorlog in 1914 het bevel over het 3de reservekorps opgedragen en veroverde op 9 okt. 1914 Antwerpen. Aan het oostelijk front bedwong hij op 19 aug. 1915 Nowogeorgijewsk (de Russische naam van de Poolse vesting Modlin ten noorden van Warschau) en was na de Duitse verovering van dit gebied van 27 aug. 1915 tot nov. 1918, het laatst als kolonel-generaal, gouverneur-generaal van Polen. Van hem was het denkbeeld afkomstig, te komen tot de stichting van een koninkrijk Polen, dat door von Beseler zelf op 5 nov. 1916 in naam van de keizer werd geproclameerd. Zijn hoop, daardoor een Pools vrijwilligersleger op de been te kunnen brengen, bleek echter ijdel. von Beseler schreef o.m.: "Gedanken über Ausbildung und Truppenübungen" (1913). (Wikipedia)
Vrijdagavond stond er heel wat volk te kijken naar het dak van de woning van brugdraaier Vermeulen te Tildonk. Het voorwerp van deze nieuwsgierigheid was een grote vogel, dewelke tenslotte een ooievaar bleek te zijn.Men wou het dier, dat zeer uitgeput was en gekwetst scheen aan de linkervleugel, vangen, maar dat ging niet zo heel gemakkelijk. Tenslotte werd de vogel toch gegrepen in de Kruineikestraat. Men nam inlichtingen bij een veearts nopens het voedsel dat een ooievaar eet en dat bleken wormen, vis, vlees, enz. te zijn, waarop men de vogel zijn bekompste gaf. Zondag kon iedereen de ooievaar bij de brugwachter van dichtbij bekijken en het moet gezegd worden dat er heel wat nieuwsgierigen waren die de gelegenheid te baat namen. De kinderen vonden er groot vermaak in wormen (pieten) te vangen en deze aan de ooievaar te geven die ze met een grote gretigheid verslond.
Er zijn in Vlaanderen en Brussel 13 Centra voor Basiseducatie. Volwassenen die niet lang naar school zijn geweest, kunnen hier les volgen. De Centra bieden verschillende soorten cursussen aan, overdag en 's avonds. In de Open School in Tildonk (vroegere Gemeentelijke jongensschool) worden volgende gratis cursussen ingericht:
* 'Kennismaken met de computer' (60 uren, 3 uren per week). Deze cursus legt een stevige basis om met de pc te werken. Er is geen voorkennis vereist.
* 'Voorbereiden op het leren van Frans en Engels'. Deze opleiding biedt een basiskennis van deze talen aan, voornamelijk voor mensen die nog geen enkele voeling met Engels of Frans hebben. De cursus omvat woordenschat, uitspraak en inzicht in het leren van een taal, en bereidt voor op het verder leren in volwassenenonderwijs.
* 'Nederlands opfrissen'. Deze cursus helpt om vlot een verslag of bericht op te stellen. Het is een kwestie van oefenen en de nieuwe spelling onder de knie te krijgen.
Bij Basiseducatie volg je een cursus in groep. Meestal zijn dat kleine groepen. Je leert veel van elkaar. Je leert ook zelfstandig werken, op je eigen tempo en op je eigen niveau. Wat je leert is praktisch bruikbaar: thuis, op je werk, in je dagelijks leven.
Open School Tildonk, Zevende Liniestraat 15 3150 Tildonk. Info en inschrijvingen: 016/60.75.75
Een nieuwe vraag. Tildonk is qua bedehuizen niet slecht bedeeld. Naast de dorpskerk tref je er ook een fraaie neogotische kloosterkerk aan en aardig wat kapellen, groot en klein. Herken je deze interieurfoto? Geef je antwoord op de rondvraag/poll (zie linkerkolom).
OPLOSSING 'kasseiwegje' (vraag 4/9/08) Het laatste kasseiwegje van Tildonk bevindt zich in de industriezone van Hambos, meer bepaald in de Klein Terbankstraat. De overgrote meerderheid onder jullie wist dit. We hadden het niet anders verwacht!
Een mooi zicht op het klooster in de jaren '20. Op de voorgrond links bemerk je de ommuring van de 'Bisschoppenhof'. We vermoeden dat deze laatste benaming wel eens zou kunnen terugslaan op de familie Bisschop, die steeds prominent aanwezig was in Tildonk. Mogelijk was het perceel grond vroeger in handen van deze familie, dat moet nog onderzocht worden. In de annalen (ofte jaarboeken) van het klooster wordt deze groententuin eveneens vermeld als 'Bisschoppenhof'.
Toen de gemeente Haacht op de geschiedkundige kring HAGOK beroep deed om een gepaste naam te geven aan het nieuwe straatje in de recente verkaveling, werd deze naam dan ook gesuggereerd. De bouwfirma noemde de verkaveling 'Kloosterhof', doch officieel (en historisch correct) is het 'Bisschoppenhof' geworden.
* TILDONK ZENDT ZIJN ZONEN UIT... Antwerpen - Banjul (1)
Omgeving van Banjul (Gambia)
Onderstaande mail belandde vanmiddag in onze brievenbus. We zullen proberen om met deze blog op geregelde tijdstippen verslag uit te brengen van de avontuurlijke trip Antwerpen-Banjul die Roger en vriend Danny binnenkort aanvangen. Deze Antwerpen-Banjul Challenge staat bekend als de alternatieve Paris-Dakar. We wensen onze avonturiers alvast een geslaagde missie toe en uiteraard een behouden aankomst.
Roger, zet hem op!
Tildonk, 3 oktober 2008
Beste vrienden ,
Zaterdag 11 oktober is het zo ver en vertrek ik,
samen met mijn vriend Danny Cammaerts uit Tervuren , vanuit Antwerpen richting
Banjul ( Gambia) voor een tocht van 21 dagen.
Hieronder vinden jullie wat meer info over mijn vertrek naar Gambia voor
het " goede doel ". Zoals sommigen van jullie al wel weten wordt de wagen die
we hier gekocht hebben ginds op een veiling verkocht en wordt de opbrengst aan
een door ons bepaald project geschonken ( je kan al deze info terug vinden op de
website www.antwerpenbanjul.com
)
Tevens worden de ontvangen giften ( in speciën en
natura ) eveneens ter plaatse overgemaakt ten voordele van ons project
.
Ons project : een boorput van 45m diep met
een handpomp, zodat de kinderen van de school in Farafani drinkbaar water
hebben.
Wij starten onder deelnemersnummer 624 aan deze
tocht. Regelmatig zul je info van ons terugvinden op de vermelde website
.
Wij hopen dat alles goed mag verlopen , dat we goed
aankomen en dat we een mooie opbrengst kunnen overhandigen aan de school , zodat
ze kortelings over drinkbaar water beschikken.
Mocht ik jullie vóór mijn vertrek niet meer zien ,
dan wens ik jullie ook het beste toe en tot ná 07 november ek.
Beste groeten,
Roger Engelborghs
DE ROUTE
De route loopt door zeven landen, drie in Europa en vier in
noord Westelijk Afrika.
Vertrekpunt Waalse Kaai 40 te Antwerpen.
11 oktober: Start in Antwerpen.
12 oktober: Na een overnachting in midden Frankrijk wordt
koers gezet richting Spanje.
13 oktober: Samenkomst en overnachting in hotel Las Camelias
in Sotogrande (Spanje). Hier worden de tickets gekocht voor de boottocht naar
Marokko.
14 oktober:
Oversteek naar het Afrikaanse continent. Vanaf Ceuta in Marokko wordt
doorgereden naar Rabat. Er is een alternatieve route via Fes.
15 oktober: Aankomst in Marrakech.
16 oktober: Vrije dag voor een bezoek aan Marrakech en om
eventueel wat aan de auto's te sleutelen.
17 oktober: Vertrek van Marrakech naar Sidi-Ifni.
18 oktober: Reis naar Laâyoune.
19 oktober: Vertrek naar de verzamelplaats; een camping in
Dakhla.
20 oktober: Laatste rustdag in Dakhla.
21 oktober: Grenspassage Marokko - Mauritanië. Overnachting
en samenkomst op camping ABBA in Nouâdhibou. Hier moeten spullen ingeslagen
worden voor de tocht door de Sahara woestijn.
22 oktober:Tocht door de Sahara (Nationaal Park Nouâmghâr),
met overnachting in de woestijn. Hier zijn stofmaskers onmisbaar!
23 oktober: Vervolg met opnieuw een rit door de Sahara en
een overnachting.
24 oktober: Laatste deel van de Sahara en aankomst in de
laatste grote plaats in Mauritanië; Nouakchott.
25 oktober: Via Rosso naar de grensplaats Diama. De
overnachting is op verzamelplaats camping L' Ocean - Hotel Dior in Senegal.
26 oktober:Rustdag op camping L' Ocean - Hotel Dior. Mogelijkheid tot een daguitstap naar St.-Louis.
27 oktober: Vertrek naar Dakar met overnachting op camping
Lac Rose Dakar.
28 oktober: Een echte rustdag.
29 oktober: Vertrek richting Banjul in Gambia.
30 oktober: Aankomst in Banjul. Verblijf op Equator Lodge in
Kartong (finishplaats!).
31 oktober: Rustdag en het schenken van de auto's aan het gekozen
goede doel.
De vlucht terug is volgens eigen planning te maken.
Is Zeekanaal toch van plan om de sasdeuren te Tildonk te versperren? We vroegen het ons af toen we enkele dagen geleden constateerden dat er poortjes geplaatst waren.
Wat ons opviel aan bijgaande foto is dat het 18de-eeuwse kunstwerk, wat het sas toch is, flink wat geweld wordt aangedaan (kijk eens naar de aangewende materialen, de 'moderne' rode stenen muur bijvoorbeeld). Het verwondert dat Monumenten & Landschappen hiermee akkoord gaat...
De Sterckxsen zetten
voet op Tildonkse bodem in 1822 op het ogenblik dat zekere Gielielmus (Willem)
Sterckx er trouwt met de alhier geboren Anna Maria Weltens. In Tildonk spreekt men van 'die van Pukker'.
(Weet iemand de betekenis van deze bijnaam trouwens?)
Willy Van Langendonck vermeldde in zijn Glossarium van hedendaagse persoonsnamen uit het dialect van Tildonk (1), naast 'Pukker' (Onze Pukker) ook nog de bijnaam 'Pukkeres'. We veronderstellen dat daarmee de vrouwelijke leden van deze familie werden aangeduid.
Hieronder volgt een summiere stamreeks, vertrekkend van Guilielmus Sterckx en eindigend bij Jules Sterckx. We hebben de zijtakken weggelaten. Oudere Tildonkenaren hebben waarschijnlijk nog horen spreken van 'Bet van Pukker', 'Marie van (Pië van) Pukker', 'Frans van (Pië van) Pukker', enz... Kortom, 'die van Pukker' waren goed vertegenwoordigd in Tildonk!
1. Gielielmus STERCKX (°Gelrode, ca. 1800, +Tildonk, 18/07/1836), x Tildonk, 24/05/1822, met Anna Maria WELTENS (°Tildonk, 24 thermidor an VIII; d.i. 12/08/1800, +?), dochter van Joannes WELTENS uit Tildonk en van Anna Maria GORDTS uit Herent. In 1846 wordt zij vermeld als weduwe, wonende in de Voetemstraat, huis nr. 62, samen met haar 4 kinderen Francis (°1822), Henricus (°1825), Petrus Philippus (°1827) en Maria (°1830).
2. Petrus Philippus STERCKX Pukker (°Tildonk, 18/11/1827, +?), x Tildonk, 12/11/1855, met Anna Catharina VAN HOREBEEK (°Tildonk, 20/10/1828, +?), dochter van Jan Baptist VAN HOREBEEK landbouwer in de Woeringstraat (°Tildonk, 16 floreal an X; d.i. 06/05/1802) en van Anna Catharina RAETS (°Tildonk, 02/02/1802). Tussen 1846-1855 was Petrus STERCKX knecht op het pachthof bij zijn peter Petrus WELTENS in de Bertrodestraat, huis nr. 104 (2).
3. Petrus Henricus STERCKX Pië van Pukker (°Tildonk, 09/11/1858, +?), landbouwer in de Lipsestraat, x Tildonk, 05/05/1884, met Anna Rosalia PAEPS (°Tildonk, 29/12/1849, +?), dochter van Jan Franciscus PAEPS uit Tildonk en van Maria ENGELBORCHS eveneens uit Tildonk.
4. Alfons STERCKX Fons van Pië van Pukker (°Tildonk, 12/06/1893, +?), handwerker in de Lipsestraat , x Merksplas, ?, met Maria MOORS (3) (°Merksplas, 05/02/1900, +?), dochter van Julianus Henricus MOORS en van Maria Catharina GEERTS.
5. Jules STERCKX, bewoont het ouderlijk huis in de Lipsestraat.
(2) Het pachthof betreft het Bertrodehof dat toen eigendom was van de familie de LAMOTTE en dat gepacht werd door de broer van zijn moeder, nl. Petrus WELTENS (°Tildonk, 20/11/1790) en diens echtgenote Anna Catharina DECOSTER (°Tildonk, 08/12/1794).
(3) Marie was een innemende persoonlijkheid, maar tevens erg corpulent van postuur. Haar bijnaam, 'Dikke Marie', was dus snel gegeven in Tildonk. Haar zoon werd aldus automatisch 'Zjulle van dikke Marie'. Men ging wel niet zover om hem 'Juul van Fons van Pië van Pukker' te noemen...
- Een echte Breugheliaanse stemming - De charme van een romantisch Wandelpark - De gemoedelijkheid van een typisch Breughel's Gasthof - Zijn speeltuinen voor de kleuters - Zijn visrijke vijvers voor de hengelaars (inschrijvingen worden steeds aangenomen)
Ruime parkeringsmogelijkheden.
Orkest: Dolf Pelgrims
Het bovenstaande stond te lezen in De Haechtenaar van 5 april 1958. Nu, een halve eeuw na datum, plant men de afbraak van de zaal van het Breughel's Gasthof, om er een nieuw gemeentehuis op te richten. De levenstijd van een gebouw is heden ten dage blijkbaar amper 50 jaar...
3/09/2008 HAACHT - De gemeenteraad startte de procedure op voor de realisatie van een nieuw gemeentehuis met een cultuurhuis. De voorwaarden voor de aanstelling van een ontwerper werden door de gemeenteraad goedgekeurd. Bedoeling is het nieuwe gebouw in te planten op de huidige locatie Breughels Gasthof. Het historisch waardevolle Kasteeltje, waarin het kantoor van de burgemeester, de leeszaal en de trouwzaal zijn gevestigd, werd reeds opgeknapt en zal volledig behouden worden. De rest van de site, met de huidige feestzaal Breughels Gasthof en alle aanbouwsels, gaat wel tegen de vlakte. In een nieuw gemeentehuis zal de rest van het gemeentepersoneel, dat nu met een nijpend plaatsgebrek kampt, gehuisvest worden. Er zal ook een gloednieuw cultuurhuis worden gebouwd. (dbp) (Het Nieuwsblad)
TE KOOP in 1952: o.m. een vette geit bij Ferdinand Demets (Nante Mets)...
Voor alle duidelijkheid: de afbeelding van de geit in het karretje hebben we gewoon van het net geplukt. Zou dat geitenmelk zijn die deze (melk)boer vervoert?
TE KOOP TE KOOP TE KOOP
Wat zetten de Tildonkenaren zoal te koop in 1952? Een antwoord vonden we in de kleine advertenties van het toenmalige regionale weekblad De Haechtenaar...
12/1/1952 Te koop: Nest Jonge Duitse VARKENS, bij Gommaire Peeters, Kasteeltje, Tildonk.
2/2/1952 Te koop: 2000 kgr. HOOI, lichte STORTKAR, BEERTON van 500 liter, RESSORTKAR en PAARDENGETUIG, bij Aug. VER ELST, Lipsestraat 182, Tildonk.
2/2/1952 Te koop: Essen en plonen BOONSTAKEN en PRINCESSESTAKEN, bij Juels VER ELST, Bertrodestraat 205, Tildonk.
9/2/1952 Te koop: Schone VAARS, 8 maanden oud, bij Jan MEULEMANS, Hambos 95, Tildonk.
23/2/1952 SPROEIMACHIEN op wielen (goeden staat), in occasie te koop, 80 liter inhoud. Zich wenden: DE SAEGHER, Tildonk.
1/3/1952 Te koop: Een VAARS van 20 maanden, vrij van T.B.C., bij Victor VAN RILLAER, Bertrodestraat 208, Tildonk.
8/3/1952 Te koop: Partij HALF-SUIKERBETEN, bij Ferdinand VANDER LINDEN, aan het Sas te Tildonk.
8/3/1952 Te koop: 3000 kg BETEN, bij Philip CLEYNHENS, Lipsestraat 248, Tildonk.
8/3/1952 Te koop: 900 Kanada PLANTBOMEN "Raverdau Extra", 3 en 4 jaar, bij Jozef BISSCHOP, Zagerij, Tildonk-Sas.
8/3/1952 WITLOOFLAND te huur, 55 aren, bij Jozef VAN GORP, Lipsestraat 150, Tildonk.
15/3/1952 Te koop: Volle GEIT, 12 April den tijd om, bij Frans VANDEN BROECK, Ambachtstraat, Tildonk.
22/3/1952 PLANTAARDAPPELEN. De beste hollandse Planters zoals: Eerstelingen, Krugers, Muizen, Voorrangs, in alle maten te bekomen bij Herman Van Horenbeeck, Dorp, Tildonk. Tel. 61190
22/3/1952 Te koop: Vette GEIT, bij DEMETS Ferdinand, Kruineikestraat 38, Tildonk.
29/3/1952 Te koop: Volle VAARS, einde der dracht, bij Eduard GOESSEELS, Postweg 507, Tildonk.
12/4/1952 Te koop: Partij BETEN, bij Frans VAN LANGENDONCK, Vaartdijk 46, Tildonk.
12/4/1952 Te koop: BEETZAAD, lange voederbetensoort, bij THIJS Egied, Hambos 52, Tildonk.
26/4/1952 Te koop: Partij tarwe- en haver STRO en MERRIE van 8 jaar, bij Gommaire PEETERS, Kasteeltje 48, Tildonk.
3/5/1952 Te koop: WINKELTOOG, RESSORTKAR, BEIRVAT voor poney, bij Frans COSTERS, Terbankstraat 113, Sussenhoek-Tildonk.
10/5/1952 Te koop: Beste volle KOE, einde dracht, zwart bont, T.B.C.-vrij, bij Leopold VERBELEN, Hambos, Tildonk.
10/5/1952 Alle soorten PLANTEN te bekomen bij DE WEL Herman, "Sas", Tildonk.
10/5/1952 Te koop: Grote partij eiken BRANDHOUT en WEIDEPALEN, bij Jan VAN DEN ACKER, Postweg 351, Tildonk.
24/5/1952 Te koop: Volle VAARS, einde dracht, bij Marcel VAN GEYSEL, Terbankstraat 143, Tildonk.
24/5/1952 Dringend gevraagd: KAMIONS kippers, van 4 tot 6 T, voor grondwerk. Werk verzekerd voor 4 maanden. Zaterdag vrij. Zich wenden: K. SERVAES, Kruineikestraat 10, Tildonk.
7/6/1952 Te koop: Een electrische WASMACHINE, in goede staat, bij Arthur PEETERS, Dorp, Tildonk.
7/06/1952 Gevraagd: DRAAIERS en DECOLTEERDERS: PERSOONS te Tildonk; 5 min. van de statie van Wespelaar - Schrijven bureel blad.
14/6/1952 Te koop: Partij jonge HAANTJES, bij Gommaire PEETERS, Kasteeltje 48, Tildonk.
21/6/1952 Te koop: RAAP- en MERGKOOLZAAD, eigen gewin, bij Leopold VERBELEN, Hambos, Tildonk.
28/06/1952 Men vraagt goede MEID, bij Mev. Jules PERSOONS-OPDEBEECK, Dorp 399, Tildonk.
5/7/1952
Te koop: 1500 kgr. ROGGESTRO, bij Wed. BISSCHOP Jozef, Woeringstraat 325, Tildonk.
12/7/1952 Te koop, wegens vergroting: Zware PONEY , alsook 1 groot en 5 jonge SCHAPEN, bij Leopold UYTTERHOEVEN, Vaartdijk 47, Tildonk.
26/7/1952 Te koop: 1 MEUTTEN van 17 maanden, bij Jan VAN DE GOOR, Sussenhoek 111, Tildonk.
9/8/1952 Te koop: Nest jonge VARKENS, van 25 tot 30 kg, Vlaanders ras, bij Louis LAEREMANS, Postweg 353, Tildonk.
9/8/1952 Te koop: MOTO "Royal Infield", culbut. 350, in goede staat, volledig nagezien, bij VENDREDI, Mortelstraat, Tildonk.
23/8/1952 Te koop: Nest BIGGEN, rond 25 kgr, bij Leopold VERBELEN, Hambos, Tildonk.
23/8/1952 Te koop: Leuvense STOOF, koperen WASDOUCHE, SMISVIJS, Electrische MOTOR 1/3, HAAGSCHAAR, ZEIS, PIK, VLEGEL, GRITSELS, enz., bij Alfons MEUTERMANS, Kruineikestraat 13, Tildonk.
30/8/1952 Te koop: 10 KOEIEN van 2 maanden dracht tot 9 maanden, bij Jean THEYS, Klein Terbankstraat 71, Tildonk.
30/8/1952 WITLOOFLAND te huur: 26 aren, gelegen Woeringstraat. Zicht wenden Wed. VANDE VELDE, Woeringstraat 308, Tildonk.
20/9/1952 Te koop: 25 aren wassend WITLOOF, gewoon, bij Joseph UYTTERHOEVEN, Hambos 83, Tildonk.
25/10/1952 Te koop: Grote partij beste WINTERAPPELEN, bij Mevr. J. PERSOONS-OP DE BEECK, nevens de kerk, Tildonk.
13/12/1952 Te koop: Partij droge ERWTEN "Chemin Long", dienstig voor planterwten en voor duiveneten, en binnen een 14-tal dagen ook nog "Nain d'Annonay", beide kleine witte erwten, bij Gommaire PEETERS, Kasteeltje 48, Tildonk.
Robert Maistriau is vorige donderdag overleden, zo lazen we in de krant. Wellicht kent u hem niet, maar mogelijk doet zijn naam een belletje rinkelen bij het volgende straffe verhaal:
De overval op het XXste konvooi (19 april 1943)
Vanaf 1942 begonnen de Duitsers in ons land met het aanhouden van de Joden. Deze werden samengebracht in de Dossinkazerne te Mechelen en vertrokken vandaar met treinladingen naar het uitroeiingskamp Auschwitz. In totaal zijn er zo vanuit Mechelen 28 konvooien vertrokken (meer dan 25.000 Joden, waarvan er amper 1.300 zouden terugkeren! Aanvankelijk gebeurde de deportatie met gewone reizigerswagens, maar wegens het groot aantal ontsnappingen onderweg stapten de Duitsers algauw over op gesloten goederenwagens. In elke wagen werden een 50-tal mensen samengeperst, de schuifdeur ging dicht en de vergrendeling werd met prikkeldraad extra vastgemaakt.
Een drietal jongemannen (Livschitz, een Joodse dokter, Jean Franklemon en Robert Maistriau, alle drie tussen 20 en 25 jaar oud), vrienden sinds hun humaniorajaren aan het atheneum te Ukkel, ontwierpen het stoutmoedige plan één van de konvooien te overvallen. Ondanks hun aandringen weigerden verschillende weerstandorganisaties, aan wie ze om hulp vroegen, aan het gevaarlijke plan mee te werken. Zij vreesden in een gevecht in regel met de Duitse konvooibegeleiders geconfronteerd te worden. Indien er al van hun mensen zouden gevangengenomen worden, zouden de Duitsers er met hun foltermethoden wel in slagen sommigen te doen praten en de beweging geheel of gedeeltelijk kunnen ontmantelen. Het enige wat de drie gedaan kregen was dat ze aan een pistool en enkele patronen geraakten.
In de vooravond van 19 april 1943 fietste het drietal van Brussel naar Haacht-Station. Naast het pistool dat Livschitz op zak had, beschikten ze over een drietal tangen (om de eventuele afsluiting van de grendels door te knippen), een stormlantaarn en wat doorschijnend rood papier. Dat laatste moest dienen om het licht van de lantaarn rood te maken, zodat de indruk zou gewekt worden van een noodsein. Ze hoopten dan maar dat de machinist de trein inderdaad tot staan zou brengen... Het konvooi naderde rond 23 u., op grondgebied Boortmeerbeek nabij Haacht-Station, de stormlantaarn werd tussen de sporen geplaatst en de machinist reageerde zoals ze verwacht hadden. Livschitz sprong op de locomotief en hield met zijn pistool de machinist en stoker in bedwang. Ondertussen rende Maistriau naar een van de wagens en slaagde er met enige moeite in om de schuifdeur open te krijgen. Een zeventigtal inzittenden waagde de ontsnapping. Omdat de Duitse bewakers met geweerschoten reageerden moest ook het drietal de vlucht nemen. Op het verdere traject ontsnapten nog een groot aantal mensen. Sommigen werden neergeschoten, sommigen werden aangehouden en kwamen nadien toch in de verbrandingsoverns van Auschwitz terecht.
Het wapenfeit van het drietal was niet miniem, want, zoals op de herdenkingsbordjes langsheen de spoorweg heden ten dage nog aangeduid staat, is dit: 'De enige plaats in Europa waar een Jodentransport door de weerstand gestopt werd om ontsnappingen mogelijk te maken'!
En het lot van de drie overvallers? Livschitz werd later door de Duitsers gevat en kwam als 'gijzelaar-terrorist' in Breendonk terecht waar hij op 17 februari 1944 gefusilleerd werd als represaille voor een bomaanslag. Franklemon kwam uiteindelijk terecht in het concentratiekamp van Sachsenhausen, maar overleefde de oorlog. Maistriau werd later ook aangehouden en kwam, eveneens via Breendonk, achtereenvolgens terecht in de concentratiekampen van Büchenwald, Dora en Bergen-Belsen, waar hij door de Amerikanen bevrijd werd.
Zie: Slagveldroute, Hagok & Gemeente Haacht, 2008. Deze brochure is gratis te verkrijgen aan de cultuurbalie op het gemeentehuis te Haacht.
Ook dit jaar krijg je de kans om via de haagcampagne streekeigen plantgoed voor hagen, houtkanten en vogelbosjes aan te kopen tegen voordelige prijzen. Zo kan je de eigen tuin ingroenen en de natuur binnen handbereik halen.
Samen met de Regionale Landschappen Noord-Hageland en Dijleland, de Vrienden van Heverleebos en Meerdaalwoud, Natuurpunt, Interleuven, de lokale plantencentra en de deelnemende gemeenten organiseert IGO ook in 2008 weer de haagcampagne.
Het belangrijkste "product" in een haagcampagne zijn de klassieke haagpakketten. Als het iets "ruiger" mag, zijn er de houtkantpakketten. En heb je veel ruimte dan is een vogelbosje misschien wel iets voor jou. De haagplanten worden aangeboden in gemengde pakketten van 30 planten. Je kan kiezen tussen de klassieke geschoren haag, de doornige haag en de bredere bessen- en bloesemhaag. In elk pakket zitten 3 soorten, dus 10 planten per soort. Alleen de doornige haag bevat maar 2 soorten.
Na het doorgeven van je bestelling, wordt je een bevestiging opgestuurd met alle informatie over het afhalen van de pakketten en een overschrijvingsformulier. De pakketten kunnen afgehaald worden tijdens de week van 8 tot en met 15 november 2008 in één van de deelnemende plantencentra.
Als je onderstaand stukje leest dan krijg je de stellige indruk dat men tijdens het 'Ancien Régime' ook wel eens te maken had met een teveel aan mest...
Het Bertrodehof stond te koop. De Tildonkse schepenen werden door de eigenaar de Lamotte opgedragen om de toestand van het pachthof en de landerijen te bekijken. Vergezeld van de garde (de officier), een boswachter en de pachter van het Bertrodehof deden ze hun toer op de velden en stelden vast dat de akkers meer dan overvloedig bemest waren, zodanig zelfs dat de landvruchten eronder verstikten. Het mest was bovendien te laat gestort, hetgeen de nodige problemen opleverde, te meer daar het voordien een nat seizoen was geweest. We vermoeden dat de bewerker van de akkers, met name pachter Goovaerts, er wel niet graag zal bijgeweest zijn!
Verneem hieronder deze historie, die in een taal is gesteld die iets of wat afwijkt van het huidige Nederlands.
7 April 1795 Wij Guillielmus Faijaerts sone Alexander, Joannes Frans Vandenschrieck, Hendricus Gordts ende Arnoldus Evenepoel, respective schepenen van den dorpe van Thildonck verclaeren op heden desen 7 april 1795 ter manisse ende overstaen van Cornelius Van Essche officier loco des meijers mitsgaders ten bijwesen van Philippus Goovaerts pachter op t hoff genoempt het Bettenrode hoff gestaen onder Thildonck ende ter aenweijsinghe van Peeter Vandenhoute(2) boschwachter ende innegesetenen van desen dorpe, ons begeven te hebben op de volgende landen dependerende van het voorschreven pachthoff competerende den heere Delamotte tot Brussel:
1. Op seker stuck lants groot ontrent de twee bunderen gelegen tegen het voorschreven hoff staende besaijt met terwe 2. Item op seker stuck lants groot ontrent de ses daghwant daer neffens gelegen besaeijt met claveren 3. Item op seker stuck lants daer recht over gelegen, besaijt met coren 4. Item op seker stuck lants daer tegens gelegen besaijt met terwe 5. Item op seker stuck lants groot vijff daghwand genoempt den Mottouck gelegen opt scheijdinghe van Winxele en Thildonck besaijt met terwe 6. Item op seker stuck lants groot drij daghwand salvo justo besaijt met terwe gelegen ontrent het Lipservelt 7. Finalijck op seker stuck lants groot een half bunder gelegen aen den Cattenbergh besaijt met terwe.
Verclaeren de ondergeteekende schepenen de voorschreven stucken lants sub 1, 2, 5, 6 et 7 bevonden te hebben overvloedigh overmest te sijn, soodanigh dat de vruchten op sommige plaetsen alreede vernietight ofte gedestrueert sijn ende vele nog sullen versmaght worden bij aldien het mest daer niet teijdelijck afgedaen wort. Die voorseijde schepenen vermeijnen dat het selve mest buijten saisoen immers te laet op die vruchten gebracht is, ende ten sij het lanck mest van die vruchten geraept oft gegritselt wordt, dat het niet mogelijk sal wesen de claveren te connen saeijen tot proffeijt, oft de graenen behoorelijck te picken, ende doordien het voorseijde mest in soo een nat ende laet saisoen is gebracht, hebben sij oock bevonden dat er veel hinder aen de vruchten is toegebracht door de peirden ende voituren, sij sijn selfs van gevoelen dat op de twee eerste stucken besaijt met terwe en claveren alwaer tegens de aenpaelende straete enen sporewegh is gemaeckt, dat op die plaetse geene de minste vruchten ten voorschijn sullen comen, gelijck oock niet op de stucken lants sub n° 3 et 4 alwaer eenen onnoodigen wegh oft dobbelspore is gemaeckt in welcke spore ten minsten gelegen is eene quantitijt van drij vierendeelen lants aen ieder stuck. Eijndelijck verclaeren de bovengenoemde schepen dat die doeninge van het mest in soo een laet saisoen en met sulcke abondantie te brengen op de vruchten, gelijck t selve daer op nog bevonden wort, irregulier, buijten gebruijck ende contrarie aen het ploeghs recht is, indervoegen dat tselve, indien het niet teijdelijck afgedaen wort, nog meer nadeel sal veroorsaecken, soo hierboven bemerckt is, ende oversulckx derven sij met waerheijdt seggen, dat waer t saecken hun aenginck sij dit bevonden mest op die vruchten niet en souden laeten, des toirconden hebben sij schepenen bovengenoempt daer bij gepersisteert ende dese onderteeckent binnen Thildonck, actum dathe als boven, coram als hier onder.
(handtekeningen) Giliam Fijaerts schepen, J F Vanden Schrieck schepenen, Hendricus Gordts schepen, Arnoldus Evenepoel schepenen, 'd hantmerck + van Cornelius Vanessche officier')
(1) Schepengriffies arr. Leuven, (Tildonk) nr 2002, Rijksarchief Leuven. (2) Peeter Van den hout, °Tildonk 2 juli 1762, +Tildonk 1 november 1817 was een eerste maal gehuwd (Tildonk 5 september 1790) met Maria Elisabeth Cockaers, +Tildonk 29 januari 1803 en hertrouwde te Tildonk op14 augustus 1803 met Adriana Denckens, °Tildonk 3 november 1773, +Tildonk 20 december 1844. Bij zijn eerste vrouw kreeg hij 3 kinderen, bij zijn tweede vrouw 9 kinderen. Hij is een rechtstreekse voorouder van de huidige Tildonkse families Van den houdt en komt ook voor tussen mijn eigen voorouders (KW44). Zijn vader was Christiaen Van den hout, °Mol, +Tildonk 9 oktober 1781, xTildonk 21 februari 1762 met Petronella Joostens, °Tildonk 20 oktober 1725, +Tildonk 1 augustus 1795 (weduwe van Joannes Engelborghs, stamvader van de Tildonkse familie Engelborghs). Christiaen Van den hout kwam als boswachter in dienst van de graaf van Tildonk. Hij had er wel de geknipte naam voor...
Een reus is niet zomaar een pop, het is vaak de weerspiegeling van een gemeente of stad. Een reus wordt dan ook als echte inwoner van de stad beschouwd. Reuzen worden niet gemaakt maar geboren, ze krijgen een doopakte of een plaats in het volksregister. Vervolgens worden ze feestelijk gedoopt en krijgen een peter en een meter. Reuzen kunnen ook onderscheidingen krijgen, zo draagt Ferdinand (zie foto) verscheidene eremedailles en draagt Sinterklaas een gulden medaille aan zijn koorkap. Andere reuzen krijgen dan een grootlint met de kleuren van het wapenschild van de stad. Later kunnen ze ook trouwen met een andere reus en kinderen krijgen zodat een reuzenfamilie ontstaat. Deze gebeurtenissen gaan gepaard met een groot volksfeest, en iedereen wordt door de peter en de meter uitgenodigd. Normaal gezien sterven reuzen niet, ze gaan eeuwig mee (tenzij door verval) en kunnen na verloop zelfs herdoopt worden. Sommige steden zijn al eeuwenlang in het bezit van stadsreuzen en hun lot is vaak aan elkaar verbonden, vaak krijgen ze ook de functie als vertegenwoordiger van de stad mee, een soort mascotte.
Afbeelding van de Slag bij Woeringen uit het Manesse Handschrift (1305-1340). De voorstelling toont de banier van Hertog Jan van Brabant in de slag bij Woeringen met, vooruitlopend op de afloop, de reeds verenigde Limburgse en Brabantse Leeuwen. (Wikipedia)
Heeft de Tildonkse Woeringstraat soms iets te maken met de Slag bij Woeringen (1288)?
Dit is een vraag die wel eens meer gesteld wordt. Woeringen, het Duitse Worringen nabij Keulen, lijkt wat ver van ons bed te liggen. Maar er is een andere verklaring mogelijk... Om de betekenis van een naam te achterhalen dient men terug te gaan naar de oude schrijfwijzen ervan.Zo merken we dat deze straat vroeger ook als Hoorinck straete (1) vermeld werd. 'Horinc' (hornic) was de oude naam voor een hoek (2). Nu maakt de Woeringstraat vandaag de dag nog altijd die fameuze bocht of hoek van 90 graden! Bovendien noemt het aansluitend veldwegje richting Mechelsesteenweg (op grondgebied Winksele - Rijgelstraat), in de volksmond nog steeds 't Hoerestraatje. Wij stelden ons daar vroeger wel iets anders bij voor... Van Hoorinck naar Woerinck, respectievelijk Woering, is maar een kleine stap (3). Als onze veronderstelling juist is, dan zou naar huidig taalgebruik, de Woeringstraat nu de Hoekstraat heten.
In Tildonk kwam een familie Van Horick voor, nl. Joannes Ludovicus (Louis) Van Horick x Maria Bernardina Persoons, die het Hôtel de Londres uitbaatten. De Van Horicks waren afkomstig van Keerbergen en weken uit naar Wespelaar. De vader van Louis, Albertus Van Horick, was molenaar op de windmolen de Ruygmolen op het gehucht Beek en was burgemeester van Wespelaar in de periode 1864-1866. De familie Van Horick zou dus even goed Vandenhoek kunnen geheten hebben...
(1) 1792 (Rijksarchief Leuven, Schepengriffies arr. Leuven, (Tildonk) nr. 2002): (eigendommen 'Hoff van Nieuwenborg') 'item thien daghwant land aldaer op het Mortelveld te weten een bunder paelende noord west de Hoorinck straete, noord oost de P.P. Augustijnen tot Loven, oost zuijt de volgende partije, zuijt west Aert Van Essche...'
(2) Hornic, hoornic, hoirnic, hurnic, horninc, horec, horinc, : hoek. (J. Verdam, Middelnederlandsch handwoordenboek, s Gravenhage, 1956; p. 258; A. De Jager, Taalkundig Magazijn of gemengde bijdragen tot de kennis der Nederduitsche taal, dl. 3, Rotterdam, 1840 - Library of the University of Michigan, gedigitaliseerd door Google:
Twee huysen geheeten de GROOTE en de CLEYNE SUMME (voortyts) gelegen opten hornick van de Eykenstrate, by Bloemendale. 1505. (E. Van Even, Louvain dans le passé et le présent, Leuven, 1895; p. 195). (3) Al is de overgang van 'h' naar 'w' wel wat eigenaardig... We zoeken nog verder naar oudere schrijfwijzen.
De Haachtse Geschied- en Oudheidkundige Kring (HAGOK) vzw &Davidsfonds afdeling Tremelo nodigen u uit op een:
V O O R D R A C H T
door de gekende Tremelose volkskundige
RIK WOUTERS vrijdag 26 september 20.00u op de zolder van hetgemeentehuis van Tremelo
Inkom gratis!
Over messenvechters, geheimstokers, kiekendieven, helers en smokkelaars
Als de bedienden van de douane en accijnzen het 'hol' van een geheimstoker doorzoeken is ook al een vrachtwagen besteld. Die moet het aangeslagen materiaal naar het dichtstbijzijnde douane-entrepot brengen, voor deze streek naar Mechelen of Leuven. (Uit: Rik Wouters, Geheimstokers, vechters & smokkelaars, 2006, p. 33; tekening Jules Geens)
Jacques le Moyne
de Morgues, Apple (Malus pumila Millervar) 1568-1572, Victoria
& Albert Museum, London.
Oude en vergeten fruitsoorten
De appels die wij op de markt, bij de boer of in de
supermarkt kopen (Malus domestica),
stammen allemaal af van de wilde appel. Dit is de oervader van de bekende
veredelde appelsoorten die er in de loop van de jaren door selectie en kruising
uit zijn verkregen. Sporadisch vinden we de wilde appel nog in bossen van
Europa en West-Azië.
Oude en dikwijls vergeten fruitsoorten zijn fruitsoorten die
vroeger veel voorkwamen en bij oudere mensen nog gekend zijn. Jonge mensen kennen
ze dikwijls niet meer, men weet niet meer hoe ze eruit zien of hoe ze smaken.
Typische vormen en smaken zijn verloren gegaan en de kennis om typische
gerechten klaar te maken is vergeten.
Sommige fruitsoorten en fruitrassen zijn verdwenen omdat ze
moeilijk houdbaar waren en niet goed over lange afstanden vervoerbaar waren.
Sommige fruitsoorten zijn verdwenen omdat de bereiding veel tijd in beslag nam.
Ook is de productie van sommige fruitsoorten en rassen veel kleiner dan bij
andere fruitsoorten en rassen. In de meeste tuincentra zijn oude fruitsoorten
en rassen niet meer te bekomen omwille van de lage verkoopbaarheid.
Sommige oude fruitsoorten en oude fruitrassen zijn echter opvallend
lekker! Ze zien er ook anders uit en geuren anders dan de overige
fruitsoorten. Meer smaak en variatie dus!
Smaken in fruit veranderen. Door plantenveredelaars is
gericht gewerkt aan gewassen die meer produceren, steviger zijn en een hoger
uitstalleven hebben. Ook streefde men naar een uniform uitzicht inzake grootte,
vorm en kleur. Op die manier verdwenen oude, lekker smakende oude appelrassen
zoals 'Sterappel' (1830), Notarisappel (1890), Keuleman 'Bellefleur',
'Court-Pendu' en de 'Oogstappel' ('Transparente Blanche'). Ook kroosjespruimen
of mirabelpruimen zijn nauwelijks nog te vinden.(*)
Als liefhebber-kweker is het daarom verstandig om oude
fruitrassen te kiezen. Deze leveren ook zonder bespuitingen voldoende vruchten. Oude fruitrassen stammen uit de tijd dat er nog geen
bestrijdingsmiddelen waren en hebben dus bewezen zonder deze middelen te
kunnen. Een bijkomend voordeel van de keuze voor oude fruitrassen is dat je
meehelpt om een stukje cultuurhistorie in stand te houden. Dat is zeker het
geval wanneer je rassen aanplant die uitsluitend in deze regio werden (en
worden) geteeld.
25 jaar geleden heb ik een 10-tal appelbomen aangeplant. Ik koos voor halfstam en hoofdzakelijk voor oude soorten. Na enkele jaren bleek echter dat de bomen te kort op mekaar geplant waren. De helft ervan diende daardoor te sneuvelen. De resterende appelbomen hebben echter een en ander goedgemaakt en zorgden de laatste jaren voor een meer dan uitbundige oogst. Teveel om zelf te verorberen, en zonde om te laten verrotten. Daarom het bordje voor m'n deur: lekkere appelen te koop!
* Oud ras, Biesterfelder Renette (1850). Zeer zoete en sappige appel, om zo te eten of voor compote. Beperkt bewaarbaar (tot december).
* Melrose (1937), kruising van Jonathan en Delicious. Goede smaak, zwak aromatisch. De vruchten zijn het mooist donkerrood na een tijd van bewaring. Lange bewaartijd.
* Oud ras, Schone van Boskoop (Goudrenet)(1850). Licht zurig, lange bewaartijd. Lekkere bakappel, maar is best ook een smakelijke handappel.
Prijs: 4 voor 5 kg. Waar: Kapelleweg 48 - 3150 Tildonk (opgelet, momenteel éénrichtingsstraat) Geef liefst een seintje vooraf als je langskomt (016/60.47.85)
De vlag van de fanfare De Verenigde Vrienden. De fanfare werd 100 jaar geleden gesticht (1908). Ter gelegenheid van haar 50-jarig bestaan in 1958 mocht ze zich voortaan 'Koninklijke fanfare' noemen. Onderaan de vlag bevindt zich het wapenschild van de familie de Behault du Carmois.
Opsporing verzocht
De vlag van de andere gewezen fanfare, 'Sint-Cecilia' (de oudste fanfare van Tildonk), is al verschillende jaren spoorloos. Is er soms iemand van de blogbezoekers die een tipje van de sluier kan oplichten? We vermoeden en hopen dat de vlag, netjes weggeborgen, ergens in een of andere kast berust (bij familieleden van één der voormalige kopstukken?).
Onderstaande foto werd genomen op de tentoonstelling 'Processiekleding en -vaandels', die plaatsvond in de pastorie op 15 en 16 september vorig jaar.
ECCE PANIS ANGELORUM
(Lied door: Thomas van Aquino, 1225-1274) Het lied 'Ecce panis angelorum' werd vaak tijdens sacramentsprocessies gezongen. De priester zong het solo, terwijl hij naar alle kanten zegenend de meegaande hostie toonde.
Ecce panis Angelorum, factus cibus viatorum. Vere panis filiorum. Non mittendus canibus.
Zie, het brood dat engelen eten, wordt de spijs der aardse pelgrims. Waarlijk,brood der kind'ren is het. Dat men niet voor honden werpt.
In figuris praesignatur. Cum Isaac immolatur. Agnus Paschae deputatur. Datur manna patribus.
Het werd eens voorzegd in beelden. Isaac die zich schikt ten offer. 't Voorschrift van het Joodse paaslam. 't Manna voor de vaderen.
Bone pastor, panis vere. Jesu, nostri miserere. Tu nos pasce, nos tuere. Tu nos bona fac videre in terra viventium.
Goede herder, brood waarachtig. Jesus, toon ons uw ontferming. Wil ons weiden en beschermen. En ons de goederen tonen in het land der levenden.
Tu, qui cuncta scis et vales. Qui nos pascis hic mortales. Tuos ibi commensales. Coheredes et sodales fac sanctorum civium. Amen. Alleluja.
Gij, alwetend en almachtig. Hier de spijs der stervelingen. Maak ons daar de disgenoten. Medeërven en gezellen van de burgers in uw rijk. Amen. Alleluia.
De dertigerjaren waren gekenmerkt door veel vlaggenvertoon. In Tildonk was dat niet anders.
Hier de vlag van de Socialistische Werkersbond, die evenals deze van de KAJ (zie bijdrage 516) het jaartal 1932 draagt. Deze prachtige vlag wordt in ere gehouden door Treske Van Vlasselaer, weduwe van Julien Magits.
In 1957 werd de vlag van de K.A.J.-afdeling Tildonk gewijd. De vlag werd geborduurd door de gezusters Van Gorp. Het jaartal 1932 verwijst waarschijnlijk naar de oprichting.
En nu is het aan jullie, beste blogbezoekers, om er de juiste namen bij te plakken... Wie bijt de spits af?
De voorlopige lijst met namen (L>R): boven: Frits Vandenberghe, Frans Dewel, André Van den houdt, pastoor Nijs, E.H. Van Oostveldt (verbondsproost van de Christilijke arbeiders), Remi Vandevenne, Jos Verbelen, Camiel Booten, Ludo Verbelen, Willy Cleynhens; onder: Emiel Gordts, Jos Dams, Jean-Paul Janssens, Jean Bosmans, ?, Marcel Vandenhoudt, Raymond Vandenhoudt, Willy Vanhorenbeek, Paul Bosmans.
De lijst is nog voor aanvulling/verbetering vatbaar. Zou je graag deze foto in hogere resolutie willen ontvangen? Stuur gewoon een mailtje...
Een periode met mooi najaarsweer wordt ook wel oudewijvenzomer genoemd, maar over de datering van dit begrip bestaan misverstanden. Volgens oude gezegden mag alleen warmte rond 8 november zo worden genoemd, maar volgens klimatologen gaat het om warme dagen tussen 17 en 25 september. Oorspronkelijk komt het begrip uit de Noordse of Germaanse mythologie, waarin noodlotsgodinnen wevend of spinnend werden afgebeeld. Ze beeldden daarmee de menselijke levensdraden uit. De term "oudewijven" is waarschijnlijk terug te voeren op een vrouwelijke watergeest met lange witte haren. Later werd het toegeschreven aan oude breiende vrouwen en aan veldspinnen die bij rustig nazomerweer lange draden spinnen. De verwarring is begrijpelijk want het najaar kent verschillende oplevingen van de zomer met uiteenlopende benamingen. In Nederland en Vlaanderen wordt een zomerse periode rond 29 september wel Sint Michielszomertje genoemd, begin oktober heet dat kranenzomer, rond 11 oktober Sint Gummaruszomertje en 11 november spreekt men van de Sint Maartenszomer.
Aardgasbedrijf FLUXYS laat er geen gras over groeien. Zo is de vergunning voor de nieuwe aardgasleiding nog hangende (het openbaar onderzoek loopt tot 16 oktober 2008), maar zagen we vanmiddag dit kereltje al laag bij de grond rondcirkelen. Fotokes nemen van het traject zeker...
Onder deze, ons aangenaam in de oren klinkende, naam wordt een vervolg gebreid aan de schitterende viering vorig jaar van Tildonks 900-jarig bestaan. Er was nog een bescheiden bedrag in kas, voldoende om ook in de toekomst nog iets te realiseren voor Tildonk. Want iedereen was het er over eens, de unieke samenwerking van verenigingen en individuele Tildonkenaren tijdens 'Tildonk 900' mag niet zomaar verloren gaan. Daarom werd een datum vastgelegd om terug eens bij mekaar te komen. En om nog wat leven in de brouwerij te brengen!
Iedereen met een hart voor Tildonk is van harte uitgenodigd op de bijeenkomst vanavond WOENSDAG 17 september om 20 u in de Familia.
De Tildonkse KLJ, voor zover we weten momenteel de enige actieve jeugdvereniging alhier, nam de belangstelling tijdens de jaarlijkse vlottentocht te baat om flink wat reclame te maken voor hun startbijeenkomst die op zondag 21 september plaatsvindt. Ze zijn vast van plan om de plaatselijke afdeling een nieuw elan te geven, zoveel is duidelijk!
Een blik op de enthoesiaste bemanning van het KLJ-vlot.
Een spandoek waar je niet naast kon zien... Andere foto's van de VLOTTENTOCHT 2008 zijn uiteraard zeer welkom! Wie klimt in de pen en maakt verslag van deze (hoeveelste?) editie?
De gemeente Haacht legt een INFO-VERGADERING in
omtrent de plannen van nv Fluxys om een nieuwe aardgaslijn aan
te leggen, naast de twee bestaande leidingen, op het traject
Winksele-Dalhem (Berneau). De nieuwe leiding loopt over het
grondgebied Wespelaar-Tildonk.
Diogenes
heeft het 'n beetje lastig hierbij. Achteraan zijn tuin komt dus die
derde enorme pijpleiding, maar vooraan in zijn straat vindt 'de
compagnie' het de moeite niet waard om de huizen van aardgas te voorzien
Wel de lasten, niet de lusten!
Diogenes
PS
De gemeente Haacht is weer aan de rappe kant; pas vandaag kregen de omwonenden
een uitnodiging tot de vergadering van morgen in de bus...
Aan de stand van Tildonk Bloemendorp was er een ruime belangstelling voor de fotocollage van de tuinen der 70 deelnemers.
Tijdens het evenement van de jaarlijkse 'Vlottentocht' gisteren werden ook de prijzen van Tildonk Bloemendorp uitgereikt. Alle deelnemers ontvingen de herinneringstegel met het thema 'water', een ontwerp van de Tildonkse kunstenares Sigrid Joosen. De volgens de jury mooist bebloemde tuinen waren dit jaar van Jef en José Buelens-Ergo, Godelieve Moeur, Jan en Kris Gordts-Gilis, Alphonsine De Preter en Linda Vermeylen. Luc en Vera Janssens-Loockx ontvingen de publieksprijs.
Aan de 70 deelnemers wensen we nog veel tuinplezier en wij rekenen op hun medewerking bij de volgende editie.
Waar zich nu de fabriek van Trebos bevindt, stond vroeger het kasteel Ter Elst. Dit kasteel bleef echter in een brand in 1837. Op dezelfde plaats werd in 1848 een nieuw landhuis opgericht. Maar ook dit gebouw was geen eeuwenlang leven beschoren, in 1981 moest het wijken voor een uitbreiding van de staalfabriek.
Bernadette Soubirous zag op 7 januari 1844 te Lourdes het levenslicht. Zij overleed op 16 april 1879 te Nevers. Op 11 februari 1858 verscheen de Maagd Maria aan de 14-jarige Bernadette. Nadien zou ze nog 17 andere verschijningen ervaren. Op 8 december 1933 verklaarde paus Pius XI Bernadette heilig.
Lourdes werd de belangrijkste katholieke bedevaartplaats. Ook vanuit Tildonk ondernamen doorheen de tijd talloze bedevaarders, meestal georganiseerd (door Boerinnengilde-KVLV, KWB, Ziekenzorg), een tocht naar het verre oord aan de voet van de Pyreneeën. Sporadisch gebeurde dit ook wel eens individueel (zie bijdrage nr. 471 dd. 29/6/08; zie ook de foto bij bijdrage nr. 500 dd. 21/8/08).
Paus Benedictus XVI is vandaag in Parijs aangekomen voor een vierdaags bezoek aan Frankrijk. De kerkleider bezoekt onder andere het Zuid-Franse bedevaartsoord Lourdes, waar 150 jaar geleden Mariaverschijningen werden gezien.
Het feest werd in Wespelaar gevierd, alwaar de jubilarissen woonden, hun wieg stond echter in Tildonk.
Zij zagen alhier het levenslicht op exact dezelfde dag van het jaar, weliswaar met een jaartje verschil.
Fille Aerts (°Tildonk 15 oktober 1876, zoon van Louis Aerts, afkomstig van Wakkerzeel en Marie Bisschop, afkomstig van Tildonk) en Marie Winnepenninckx (°Tildonk 15 oktober 1877, dochter van Antoon Winnepenninckx, afkomstig van Buken en Maria Virginia De Keyser, afkomstig van Kampenhout) gaven mekaar het jawoord te Tildonk op 11 mei 1901. De verdere hoofdpunten van hun leven lees je in onderstaand krantenartikel.
Etymologie van de familienamen
Aerts, de familie stamt van iemand af die de voornaam Aert droeg.
Winnepenninckx, deze familie is afkomstig van iemand die penningen wint, die dus geld verdient (of er met andere woorden 'goed zal ingezeten hebben').
(Uit het knipselarchief van wijlen Jan Van Goethem)
s e d e r t z i j n o n t s t a a n k r e g e n o p d e z e s i t e a l m e e r d a n 5 0 0 i t e m s o v e r T i l d o n k h u n p l a a t s ; v e r s c h e e n h e t b o e k " T i l l o e n k V r u g e r " ; v i e r d e T i l d o n k z i j n 9 0 0 ste v e r j a a r d a g . . .
1948: Jules Engelborghs (Juul van Warreke), in bakkerstenue, met zijn zoon Roger. 'n Trotse vader. Zoals het hoort te zijn.
De persoon, links op de foto, zal het ons wel niet euvel duiden dat we dit tafereeltje zo ongeveer zestig jaar na datum op het wereldwijde web hebben geplaatst ...
Voor wie ons nog niet kent: wij zijn KLJ Tildonk, een superleuke jeugdbeweging voor kinderen van 6 t.e.m. 16 jaar in Tildonk, uiteraard. We hebben twee leeftijdsgroepen: de KriebeLtJes (1e leerjaar-4e leerjaar) en KaLoeJers (5e leerjaar-4e middelbaar). Elke zondag kan je ons vinden in de Kruineikestraat naast nummer 6, achter de rode KLJ-poort. Je kan ons herkennen aan onze rode KLJ-sjaaltjes en blauwe T-shirts met KLJ-Tildonk-egel.
Op zaterdag 27 september gaan we met de Landelijke Gilde kajakken
van Durbuy naar Barvaux op de Ourthe. Deze tocht van ongeveer
8 km duurt zo'n 2 tot 2,5 uur. Er zijn geen gevaarlijke passages en
daardoor is de tocht ook uitermate geschikt om met kinderen af te
leggen. Je kan solo of per 2 in een kajak.
De prijs bedraagt voor leden en hun gezin 16 (+12 jaar) of 12 (-12 jaar). Niet-leden betalen 3 extra. Inbegrepen in de prijs: huur van de kajak, lunchpakket en drank.
We
vertrekken om 10u aan de kerk van Tildonk om rond 11u30 in Durbuy aan
te komen. Iedereen rijdt met eigen wagen of probeert te carpoolen. Indien je rechtstreeks naar Durbuy rijdt, gelieve dit vooraf te melden.
Inschrijven voor 14/09/08 : via sms naar 0475 94 00 53 of telefonisch - na 18u - op hetzelfde nummer.
In Wespelaar zal je tijdens Open Monumentendag ook de gedrukte plannen kunnen bewonderen van het voormalige kasteel van de hand van architect Hendrik Beyaert (de man die ons op de bankbiljetten van 100 frank aanstaarde). Dit kasteel, dat slechts van net voor de 20ste eeuw dateerde, werd in 1954 afgebroken en vervangen door het huidige, meer praktische landhuis.
Het prachtige kasteeldomein van de burggraven de Spoelberch te Wespelaar kan zondag 14 september opnieuw bezocht worden, o.l.v. de gidsen van HAGOK. Meer info over Open Monumentendag vind je op: www.openmonumenten.be
OPEN MONUMENTENDAG 2008
Zondag 14 september
Het is reeds een traditie geworden dat HAGOK met Open Monumentendag rondleidingen verzorgt in het domein van de burggraven de Spoelberch te Wespelaar. Alleen geleide wandelingen zijn toegelaten. Vanaf 13.30 u. zullen de gidsen van HAGOK de wandelaars begeleiden en hun de nodige uitleg verstrekken over het hedendaagse domein en zijn rijk historisch verleden. Om het halfuur vertrekt er een nieuwe groep, de laatste rond 16.30 u.
Voor de vermoeiden, de dorstigen en de hongerigen: vóór en/of na de wandeling is er gelegenheid om even uit te rusten bij een fris drankje, een warme koffie en een smakelijke koffiekoek of stuk taart. De prachtige omgeving zal het dubbel laten smaken! Ook de boekenstand van HAGOK zal aanwezig zijn. Inkom: gratis!
Benjamin Steens,
die in Haacht opgroeide, bespeelt op Open Monumentendag (14 september) het gerestaureerde
orgel van de Sint-Martinuskerk in Rijmenam.
Benjamin Steens is één van de beste jonge organisten van Europa. Deze
unieke concerten beginnen om 11.30 u, 14 u en 16 u en duren een half uur. Voor
en na elk concert kan u het orgel van dichtbij gaan bekijken op het doksaal.
Benjamin-Joseph Steens staat u graag te
woord!
Benjamin Steens is eerste organist
titularis van het Cattiaux-orgel in de Saint-Remi Basilique van
Reims (Frankrijk), waar hij ook curator is. Als
verantwoordelijke voor het Bernard Aubertin-orgel in Vertus (Marne), treedt hij
geregeld op als solist in het kader van kamermuziekconcerten of
orkestrale producties. Hij is geregeld te horen op radio en
televisie. Meer info: 015/50.28.72 sandra.verschueren@bonheiden.be
De Bukense doopakte uit 1865 van Petrus Henricus Van der Mosen, 'voordien In de Modder'.
(klik op de afbeelding om te vergroten)
Vorige woensdag maakten we met het Verbond voor Heemkunde Vlaams-Brabant en de Gidsenbond Dijleland een uitstapje naar Jezus-Eik (Overijse). Onder deskundige leiding van gelegenheidsgids, Jean-Pierre Van Binnebeek, bezochten we er het onlangs prachtig gerestaureerde barokke kerkje. Alleen al de er aanwezige (unieke) votiefschilderijen maken een bezoek aan deze fraaie 18de eeuwse bedevaartskerk meer dan de moeite waard!
Het leuke in zulk een gezelschap van 'gelijkgestemde zielen' is dat je er allerlei andere interessante zaken te weten komt. Zo kwam Willy Vander Velden, voorzitter van de Gidsenbond Dijleland, met een merkwaardig verhaal aangaande de Bukense familienaam Van der Mosen op de proppen... Alleen al het feit dat telgen van deze familie ook in Tildonk voorkomen, deed me de oren spitsen. (We denken hier aan beenhouwer Louis Van der Mosen in de Woeringstraat - nu Electro Mariën -, gehuwd met Marie Schoeters, die op 3 maart 1944 door de Duitsers werd opgepakt en naar het concentratiekamp van Ellrich-Dora werd gevoerd, waar hij een half jaar later overleed.)
Willy ontdekte dat de familie oorspronkelijk 'In de Modder' heette. De oudste naamdrager was waarschijnlijk een vondeling - in de modder gevonden - die aldus deze toepasselijke, doch erg ongebruikelijke, familienaam toebedeeld kreeg. Een Bukense doopakte uit 1865 vertelt ons het volgende:
Anno domini 1865, die 27ma Augusti baptizatus est, pridie natus hora nona matutina Petrus Henricus In de Modder, filius Joannis Baptistae et Joannae de Greef, utriusque ex Bueken, in quae matrimonio junctorum. Quod attestor Rev. Wouters Pastor in Bueken. Suscepere Petrus In de Modder et Joanna Maria de Greef. (marge: Van der Mosen olim In de Modder Petrus Henricus; + 25 martii 1932).
Aldus te vertalen:
In het jaar ons heren 1865, de 27ste augustus, is gedoopt, de dag voordien geboren om 9 u 's morgens: Petrus Henricus In de Modder, zoon van Jan Baptist en van Joanna de Greef, beiden van Buken er er ook getrouwd. Geattesteerd door Eerw. H. Wouters, pastoor in Buken. Getuigen: Petrus In de Modder en Joanna Maria de Greef. (in marge: Van der Mosen voordien In de Modder Petrus Henricus; + 25 maart 1932)
De woorden 'Van der Mosen olim' werden er klaarblijkelijk achteraf bijgeschreven; de overlijdensdatum uiteraard ook (jg).
Blijkbaar was iemand (hoogstwaarschijnlijk de betreffende dopeling himself) op een later tijdstip van mening dat Van der Mosen beter bij ons taalgebruik aansluit dan In de Modder, of op zijn minst minder modderig klinkt. 'Moos' in ons dialect staat immers voor modder...
Simone Persoons, °Tildonk 30 april 1931, dochter van Jules Persoons, nijveraar en gewezen burgemeester van Tildonk, en van Clotilde Op De Beeck, echtgenote van Roger Decremer en moeder van Michel, Werner en Carl, overleed op 1 september 2008 in het Imeldaziekenhuis te Bonheiden. Samen met haar echtgenoot richtte ze de pantoffelfabriek Perro op en nadien, mede met haar kinderen, de schoenzaken Carmi.
Haar Tildonk droeg ze in het hart! Zo heeft ze nog vorig jaar ter gelegenheid van de viering van 900 jaar Tildonk haar volle medewerking verleend aan de totstandkoming van de succesvolle tentoonstelling in de pastorie over de vroegere processie.Steeds stond ze klaar als we op haar beroep deden, om inlichtingen te bekomen, om een oude foto op te sporen, ... De plechtige uitvaart van Simone greep vandaag onder massale belangstelling plaats in de kloosterkerk der ursulinen van Tildonk.
Een mooi en liefdevol aandenken aan Simone tref je aan op de website van familielid Raf Van der Donckt:
Beste Tildonkenaar, bloemen- en tuinliefhebber en deelnemer aan de actie Tildonk Bloemendorp
De zomer van 2008 was geen echte bloemenminnende zomer. Integendeel. Liefst 70 deelnemers hebben ingeschreven voor de actie Tildonk Bloemendorp. De leden van de werkgroep willen je toch graag feliciteren met de speciale inspanning die je hebt gedaan. Ook diegenen die het accent "Waterhebben uitgewerkt. Wij hopen dat je ook de volgende jaren zult verder werken. Proficiat ! Van harte dank aan alle deelnemers, die elk op hun manier zich ingespannen hebben om van Tildonk een meer bloemen- en leefbare gemeenschap te maken. En in dit kader willen we ook het gemeentebestuur danken voor de steun. Tildonk wil op de bloemenkaart in de streek staan! Tijdens de maand juli werd een eerste selectie gemaakt. En eind augustus werd een laatste oordeel geveld, rekening houdend met de gegevens van de eerste selectie. Dit maakt de beoordeling zeker niet gemakkelijk. Tuinen kunnen op enkele weken (en zeker bij minder goed weer) snel evolueren.
Op zondag 14 september 2008 worden de prijzen uitgereikt aan alle deelnemers.
- de affiche en de brochure (waarde 4) hebt u reeds ontvangen - het gedenksteentje 2008 wordt aan elke deelnemer overhandigd - de best - geklasseerden ontvangen nog een speciale prijs - en er is ook nog de publieksprijs
Alle deelnemers worden verwacht tijdens de Vlottentocht . De uitslag wordt bekend gemaakt rond 15u30 à 16 uur aan de brug van Tildonk. Nog even meegeven dat de actie Tildonk Bloemendorp gesteund wordt door de gemeente Haacht, KVLV, Landelijke Gilde, KWB, KLJ, en Tildonk Leeft.
De werkgroep Tildonk Bloemendorp 2008:
Ann Somers (schepen), Paula Van Kerckhoven, Ann Blauwens, Greet Hamels, Risjaar De Cuber, Roger Engelborghs en Fred Timmermans.
NB. Kaartje Publieksprijs al ingevuld ? Nog tot 7 september in te leveren.
Vlak aan het station van Hambos bevonden zich vroeger twee herbergen: bij Louis Wellens (het latere 'Café Korea', bij Madeleine Pacquay) en bij Miel De Haes (voordien Fille Meulemans). In de tuin van deze laatste werd op de vooravond van de laatste oorlog een bunker neergepoot. Het café kreeg daarop toepasselijk de benaming 'In den Abri' mee.
L > R: ?, Leonard Verstreken (woonde op de Cauberg), Louis De Haes, Olva Vanderelst (woonachtig in Wallonië), 'Jef van Fitte' (uit Rotselaar), Miel De Haes, ?, Marie Verboven en Angeline Verbieren (echtgenote van Jos De Haes).
Een nieuwe vraag. Tildonks laatste kasseiwegje; pure nostalgie. Ken je de naam van dit straatje? Geef je antwoord op de rondvraag/poll (zie linkerkolom).
OPLOSSING 'fabrieksgebouw' (vraag 9/7/08) Als je de foto vergroot en aandachtig bekijkt dan zie je bovenaan het gebouw in kleine lettertjes 'PERSOONS' staan, wat uiteraard meteen het juiste antwoord is!
De steigers zijn verwijderd rond de Sint-Angela Basisschool.
De firma IN RE BO heeft haar complexe taak erop zitten (nieuw buiten-
en binnenschrijnwerk, houtbehandeling van het hoofdgebouw en de toren,
herstel van de kroonlijsten en het opschilderen ervan, behandelen van
opstijgend vocht, herstel van het metselwerk en natuursteen,
binnenschilderwerk en reinigen en hervoegen der buitenmuren).
Op de bovenverdieping van het hoofdgebouw van het klooster bevond zich een museum dat door de brand volledig verwoest werd.
DE GROTE KLOOSTERBRAND TE TILDONK IN 1928 (6)
VI. HET VERDWENEN MUSEUM.
We kunnen deze bijdrage moeilijk afsluiten zonder verder in te gaan op het museum dat eens onderdak vond in het klooster. De inboedel ervan is, voor zover we konden nagaan, nooit gemaakt geweest. Zuster Dorothée had al opgemerkt: er lag van alles uit de missies en er waren bovendien lachspiegels! In de krantenartikels die verschenen n.a.v. de brand werd dit museum ook vermeld: Het museum bevatte unieke collecties van de fauna en de flora van Congo en Engels Indië, herinneringen aan de 1ste Wereldoorlog, wetenschappelijke apparatuur, een collectie exotische vogels [30]; Er is verwoest een laboratorium, een museum waarvan de collecties voornamelijk kwamen van Congo en Indië"[31]; "Jammerlijk dat men het mooie en welingerichte museum niet kon redden, de gedurende zoo lange jaren en moeilijk bijeengebrachte verzamelingen van faunen en flora, uit de kolonie China en meer andere landen.Ook bezat het museum nog kostbare gedenkenissen uit den wereldoorlog en zeldzame voorwerpen die moeilijk te vervangen zijn[32].
Op de postkaarten die indertijd van dit museum werden gemaakt zien we een vrij geordend geheel van opgezette reptielen en vogels, Afrikaanse wapens, dierenhuiden, borstbeelden van o.m. koning Leopold II. Langs de muren staan talrijke vitrinekasten waarvan we de inhoud echter niet kunnen herkennen. Duidelijk is echter wel dat met het teloorgaan van dit museum zich een kleine ramp voltrokken heeft. Op enkele objecten na is alles onherroepelijk verloren gegaan. De kostbare gedenkenissen uit de 1ste Wereldoorlog die er tentoongesteld lagen intrigeren ons. Wat stelden ze voor ? We weten dat het klooster tijdens die oorlog een zekere rol heeft gespeeld: het werd in 1914 door de Duitsers gebruikt als lazaret en als hoofdkwartier van Generaal von Beseler, die vanuit Tildonk het beleg van Antwerpen leidde en er de onderhandelingen voerde tot de overgave van Antwerpen[33]Hadden de geëxposeerde voorwerpen hierop betrekking? Ook het verdwenen laboratorium en de zeldzame voorwerpen die moeilijk te vervangen zijn verdienen onze interesse.
VII. SLOT.
De brand heeft, voor zover we weten, weinig afbreuk gedaan aan de verdere ontwikkeling van het klooster met zijn scholen.
Dank zij het moedig optreden van de bewoners van het klooster en de plaatselijke bevolking, alsook de vlugge en gepaste interventies van de betrokken brandweerkorpsen werden belangrijke gedeelten van het vuur gevrijwaard, we denken o.m. aan de unieke Art nouveau-zaal en de neogotische kloosterkerk...
Uiteraard heeft de brand op iedereen een diepe indruk nagelaten en zo zien we tot op vandaag nog in het patroon van de gebouwen de littekens die hij naliet.
Verder verloor Tildonk een - voor de streek - toch wel uniek museum, waarvan we momenteel wegens het ontbreken van gegevens de echte waarde niet goed kunnen achterhalen. Gelukkig waren er geen dodelijke slachtoffers te betreuren. De schade was dan wel enorm, doch dat heeft de zusters niet weerhouden om het klooster en de scholen verder uit te bouwen tot het complex zoals we het vandaag kennen. Zo is het schooljaar 1928-29 normaal van start kunnen gaan...
VIII.BRONNEN.
1.Koninklijke Bibliotheek Brussel, afdeling Dagbladen en Tijdschriften, augustus 1928: -La Libre Belgique, 26 en 28 augustus 1928
-Het Laatste Nieuws, 26 en 27 augustus 1928
-Het Nieuws van den Dag, 26/27 en 28 augustus 1928
-De Haechtenaar, 1 september 1928
-Gazet van Haecht, 1 september 1928
-Le Patriot illustré, 2 september 1928.
2. De Annalen van de Ursulinen van Tildonk, Archief Ursulinenklooster Tildonk[34].
3. R. Casteels, G. Vandegoor, 1914 in de regio HaachtKleine dorpen in de Grote Oorlog, HAGOK, Haacht, 1993.
4. M. Rosier, Beschermingsdossier Art Nouveau zaal en neo-gotische kloosterkerk Ursulinenklooster Tildonk, tesis 5e Arch. St.-Lukas Brussel, 1993/94.
5. M. Rosier, Het Ursulinenklooster te Tildonk : een bouwhistorisch en iconografisch overzicht, HOGT, jaargang 10, februari 1995 ; M. Rosier, Het Ursulinenklooster te Tildonk : de Art Nouveau zaal uit 1903, HOGT, jaargang 10, november 1995.
6. L' Echo de Thildonck, tijdschrift uitgegeven door de Ursulinen van Tildonk.
7. De Morgen, 9 september 1992 : Monumentale voornaamheid, verfijnde interieurs Driemaal Art Nouveau-schoolarchitectuur (Open Monumentendag 13/9/1992).
8. Het Nieuwsblad, 7 september 1989 : Kloosterkerk in Tildonk voor het eerst toegankelijk (Open Monumentendag 10/9/1989).
9. A. Ver Elst, Wespelaer-Tildonk in oude prentkaarten deel 2, EuropeseBibliotheekZaltbommel (NL), 1982. 10. E. H. Fr. Holemans, De Heilige Pastoor van Thildonck, Joannes C. M. Lambertz,Druk. A. De Bievre Brasschaat, 1922.
(einde)
[30]La Libre Belgique, 26 augustus 1928 (vertaling uit het Frans). [31]Le Patriot illustré, 2 september 1928 (vertaling uit het Frans). [32]Het Nieuws van den Dag, 28 augustus 1928; De Haechtenaar, 1 september 1928. [33] R. Casteels, G. Vandegoor, 1914 in de regio Haacht Kleine dorpen in de Grote Oorlog, HAGOK Haacht, 1993. [34]Deze Annalen (12 registers) schetsen de dagelijkse geschiedenis van het klooster van de beginperiode tot nu. Zij werden aangevangen in 1875, heel waarschijnlijk o.l.v. mère Cathérine Vanden Schrieck (1793-1888), één der eerste zusters van Tildonk.
't Is weer voorbij die mooie (?) zomer, die zomer die begon zowat in mei. Ah, je dacht dat er geen einde aan kon komen, maar voor je 't weet is heel die zomer alweer lang voorbij!
Nanana naa na naa Na nana nana naa nanaa Nanananana nana na naa na Nana naa na nananananananananananaa...
Jules Vandenheuvel, de stoker van het klooster, die zich samen met de anderen fel inzette bij de eerste bluswerken.
DE GROTE KLOOSTERBRAND TE TILDONK IN 1928 (5)
IV.FIGUREN.
Iedereen die hielp bij de evacuatie van de
oude en zieke zusters en bij de eerste reddings- en bluswerken werd in de
bloemetjes gezet door de media. Dit gold voor de vele dorpsbewoners en
ook de zusters en de geestelijkheid.
Bepaalde personen werden uitdrukkelijk met naam vermeld in de Annalen van het
klooster en in de diverse krantenartikelen.
-Emiel
Lens [21]: « Een
dorpsbewoner, met name Emile Lens, had opgemerkt dat de verbindingstrap, tussen
het museum boven de kerk en het gebouw dat het gesloten gedeelte van het
klooster bevatte, bovenaan reeds vuur had gevat. Met de hulp van een pompier
heeft hij de trap met een bijl weggehakt, en heeft op die manier de « clôture »
gered ! », Annalen.
-Jules
Vandenheuvel[22]: « Onze stoker is de eerste die toekomt. Geheel buiten zichzelve
neemt hij de trap met 4 treden tegelijk, en dat 5 verdiepingen hoog, met op
zijn rug een brandblustoestel van 50 liter inhoud ; wanneer hij inziet
dat dit niet echt helpt, rent hij naar beneden om het vuur aan te steken van
een verwarmingsketel, teneinde de pomp te activeren waardoor de reservoirs
gevuld geraken» , Annalen.
- François
Mertens (Suske) [23]: « Een van
onze oudste werklieden, François Mertens, beter gekend met de naam Suske, had
reeds vele glazen deuren [24]gered van de gang waar zich de klassen van de groten bevinden. Toen hij
de brandende ingangsdeur van de kerk bemerkte begaf hij zich ondanks de dichte
rook naar binnen en verwijderde de brandbare lambrizeringen », Annalen.
- Jules Persoons [25]: « Te Thildonck
is iedereen het er over eens om hulde te brengen aan den achtbaren
burgemeester, M. Persoons », Het Nieuws van denDag.
-Dokter
Petit [26]: « Men moet dr. Petit feliciteren dat hij zo vlug hulp zocht bij
de pompiers van Leuven en Wijgmaal », La Libre Belgique.
-
Mère Caroline [27]: « Heel den nacht heeft de Moeder-Overste Zuster Caroline in den
wereld mej. Peters bewijzen gegeven van een onverstoorbare koelbloedigheid.
Zij zelf leidde de reddingswerken zoo kranig als gold het ook het normale
bestuur van de instelling », Het Nieuws van den Dag.
V. OOGGETUIGE
Een heel speciale ooggetuige is wel de
thans 92-jarige zuster Dorothée (°Tildonk, 18/05/1906, als Maria Julia
Engelborghs) die het jaar vóór de brand ingetreden was in het klooster. Zij
herinnert zich nog als gisteren de turbulente gebeurtenissen van eind augustus
1928.
Hier haar verhaal [28]:
« Ik
was een der oudsten van de novicen en ik sliep bij de kinderen. Ik moest s
morgens de bel luiden.
Die bewuste nacht van 24 op 25 augustus luidde de klok heel vroeg in de morgen,
ik dacht nog : dat moet een vergissing zijn.
Mère Herman Joseph had als eerste onraad geroken, ze had iets horen vallen en
was gaan zien. Ze zag dat er vuur was. Ze is dan beginnen de klok te luiden en
heeft niet opgehouden tot de koord van de klok doorgebrand was.
Van de dortoir van de novicen zijn we langs het museum gegaan en langs de
dortoir van de kleintjes die al vol rook was. Die slaapzaal was pas afgewerkt,
we hebben nog wel de lopers kunnen redden. Ook hebben we een en ander uit het
museum kunnen wegdragen. Deze zaken bevonden zich later in de klas van mère
Alberte (dierenkoppen, huiden, ).
Dat museum werd indertijd druk bezocht, alle bezoekers van het klooster vroegen
ernaar. Opzij bevonden zich glazen kasten, daar lag van alles in uit de
missies. Er waren ook van die spiegels, waarin men zichzelve vervormd zag. De
bezoekers hadden steeds veel pret met deze lachspiegels. Ik denk dat die in de
brand zijn gebleven, nadien heb ik ze niet meer opgemerkt in het klooster.
Die brandramp was een
verschrikking, we zagen de balken naar beneden vallen. We waren echt ziek van
deze zaak, we zijn naar t externaat gegaan en hebben daar onze boterham met
een stukske peperkoek opgegeten. Als ik de gezichten van de andere zusters zag,
t was precies of zij van t graf waren teruggekomen, zo een schrik hadden ze.
Er zijn veel mensen van het dorp afgekomen om te helpen, zo ook mijn vader die
in de Lipsestraat woonde en daar de klok had horen luiden. Wetende dat ik me in
het klooster bevond, is hij tot daar gelopen om te helpen.
De pompiers zijn gekomen, maar het duurde enige tijd eer ze water hadden.
Ik herinner me nog dat de noodklok door de « paljé » is terecht
gekomen en gesmolten is van de hitte. Die dortoirs, klassen, zalen en
trappen waren allemaal van hout en parket, kurkdroog.
Er is ook een pompier door het plafond gevallen. De zieke zusters zijn naar
mijnheer Holemans gedragen.»[29]
(vervolgt)
[21] Emiel Lens (°Tildonk, 30/03/1889), gehuwd met Victoria Wauters, was eerst koetsier van dr. August de Behault du Carmois (+1920), de oude burgemeester van Tildonk, en werkte nadien in de fabrieken van Remy te Wijgmaal (Bron: Jos Lens). [22] Jules Vandenheuvel (°Tildonk, 10/01/1891), gehuwd met Maria Theresia Janssens, was een vuurkruiser uit de Eerste Wereldoorlog. Hij was de stoker van het klooster. Op zijn militiekaart van 1915 stond reeds als beroep chauffeur vermeld (Bron: Maurice Vandenheuvel). [23] Frans Mertens (°Tildonk, 18/10/1876), gehuwd met Maria Vandenbroeck, woonde in de Vijfeikenstraat. Men noemde hem Suske de verver; hij was dus de verver of schilder in het klooster. [24] Deze deuren bevatten geëtste glasramen, versierd met Art Nouveau elementen. (Zie: M. Rosier, 'Art Nouveau zaal en neo-gotische kloosterkerk', o.c.). [25] Jules Persoons (°Wijgmaal, 31/1/1874), gehuwd met Clotilde Op de Beeck, was burgemeester van Tildonk van 1912 tot 1929. Hij was nijveraar, (mede-) stichter van de N.V. Ontromers Persoons, en erevoorzitter van de fanfare Sint-Cecilia en alzo uiteraard betrokken in de Tildonkse dorpspolitiek van "varkens en beren. [26] Dokter Jozef Petit (°Herent, 23/6/1887, vrijgezel) was een echte figuur. Hij bekommerde zich om de weeg (Kinderheil) en was ook jarenlang de voorzitter van het feestkomiteit van Tildonk. [27] Zuster Caroline (°Antwerpen, 13/7/1866, +Tildonk, 20/12/1945), was veertig jaar lang overste van de Ursulinen te Tildonk (1903 1943). [28] Interview zuster Dorothée, 12 februari 1998. [29] Naar het huis van directeur Holemans dat gelegen was in de huidige Pastoor Lambertzdreef op 50 m. afstand van het klooster.
Update 20/6/2011: Lieven, ondertussen directeur Toerisme Vlaams-Brabant, werd in de blog opgevolgd door collega Vital. De blog 'Vlaam-Brabant toeristisch doorkeken' stopte ermee op 8/5/2011. Ondertussen heeft Lieven een interessante nieuwe blog lopen... http://sportieveprestaties.skynetblogs.be/
Graag stellen we even de fantastische blog 'Vlaams-Brabant toeristisch doorkeken' van dorpsgenoot Lieven Elst aan u voor. Lieven is marketingspecialist bij Toerisme Vlaams-Brabant en is dus beroepshalve dagdagelijks met tekst in het getouw. En dat merk je ook aan zijn blog: steeds knap en origineel geschreven, taalzuiver ook. De lay-out is meer dan verzorgd, hier zit een professioneel iemand achter het klavier.
In zijn vrije tijd is Lieven een fervent ruiter, maar evenzo een verwoed jogger, fietser. Leuk toch dat zijn job er juist uit bestaat in het ontwikkelen en bekendmaken van wandel-, fiets- en ruiterroutes, manifestaties, verblijfsarrangementen en dies meer... Hoeft het hier gezegd? Ik ben een fan!!
Op de voorgrond het belvédère met de watervergaarbak.
DE GROTE KLOOSTERBRAND TE TILDONK IN 1928 (4)
III. OORZAAK EN GEVOLGEN VAN DE BRAND.
Het vuur is ontstaan op de zuidelijke zolder tegen het belvédère, door de inslag van de bliksem. Langs deze zolder heeft het vuur de rest van het gebouw bereikt. Ooggetuigen spraken van een hevige bliksemschicht («gelijkend op een lange slang»), die de wolken doorkliefde en zich op het klooster stortte. De zusters waren eigenlijk niet beducht voor dergelijk onheil vermits overal op het dak bliksemafleiders geplaatst waren. Wel was het zo dat bij twee vroegere herstellingswerkzaamheden van de daken aan de arbeiders was gevraagd om deze bliksemafleiders te inspecteren en terug in goede staat te brengen. Dit was echter nog niet gebeurd op het ogenblik dat de brand plaatsgreep...
Het belvédère met watervergaarbak bevond zich aan het uiteinde van een groot gebouw, 6 verdiepingen hoog en met een totale lengte van 100 m, met inbegrip van het 40 m lange kerkgebouw [16]. Dat enorme gebouw bestond uit: - gelijkvloers: de klassen van de kleintjes - 1ste verdieping: vier leslokalen van de groten, waarvan één pas ingericht, namelijk de wetenschapsklas («la classe des sciences»); - 2de verdieping: de klassen van de middelbare en de naaizaal («la salle de coupe»); - 3de verdieping: twee slaapzalen van de groten, een slaapzaal voor onderwijzend personeel («les demoiselles institutrices») en de prachtige schilderzaal («la salle de peinture»); - 4de verdieping: drie slaapzalen van de middelbare en verschillende logeerkamers; - 5de verdieping (zolderverdieping, onder het puntdak gelegen): de slaapzaal van de kleintjes, daarnaast twee zolders en boven het kerkgebouw een museum;
Behalve het gelijkvloers, waarvan het plafond gewelfd was, werd het ganse gebouw in de as gelegd [17], evenals de aanpalende trappenzaal: vanaf de overloop vóór de kerk kon men de hemel zien!
De sacristie en de toegangsdeur tot de kerk moesten er ook aan geloven. De kerk zelf bleef evenwel gespaard. Ook de aangrenzende Art Nouveau-feestzaal is ongeschonden gebleven. Als bij wonder was geen enkele ruit van het glazen dak gesneuveld; wel had de vloer van de feestzaal het zwaar te verduren van al het bluswater. De boerderij van het klooster, grenzend aan de zuidkant van het grote gebouw, bleef ook intact. De brandweer heeft er alles aan gedaan om het oude gedeelte van het klooster te vrijwaren, met succes.
De zusters zagen talrijke tekenen van voorzienigheid en protectie van O.L.Vrouw: zo was er het fameuze beeld «O.-L.-Vrouw in de kogelkrans» [18] dat zich in de toren van het Belvédère bevond, en dat ongeschonden op zijn sokkel bleef. Verder was er het toch wel uitzonderlijke feit dat er toen geen dodelijke slachtoffers te betreuren waren ...[19] Ahoewel men bij drie verschillende maatschappijen verzekerd was, heeft de brand toch nog zware financiële gevolgen gehad voor de kloostergemeenschap. De polissen waren al oud en men was bovendien onderverzekerd. Dat is dan ook de reden waarom de bovenste verdieping nadien niet terug werd heropgebouwd. Er werd later voorkeur gegeven aan nieuwbouw.
De dag na de brand kende het centrum van Tildonk een ware volkstoeloop. «Overal stonden langs de straten autos, motocycletten en rijwielen van toegestroomde nieuwsgierigen. Natuurlijk bracht die brandramp eene groote opschudding teweeg in heel de streek» [20]
(vervolgt)
[16] De toren van het Belvédère was 32 m hoog (momenteel nog 26 m) en domineerde de ganse omgeving. Gedurende de bezetting in 1914 hebben Duitse soldaten de toegangspoort geforceerd vermits men weigerde hen de sleutels te overhandigen en hebben ze daarboven een observatiepost geïnstalleerd. [17]Dit gebouw kwam er in 3 fazen: in 1877 werd de neogotische kerk opgericht, in 1880 startte men met de klaslokalen en gang in het verlengde van de kerk en van 1901 tot 1903 werd het derde gedeelte met de Belvédèretoren opgericht naar de plannen van de architecten Gellé en Prémont. Zie: M. Rosier, Beschermingsdossier Art Nouveau-zaal en neogotische kloosterkerk Ursulinenklooster Tildonk, St.-Lukas Brussel, 1994. [18] Onze-Lieve-Vrouw in de kogelkrans: In augustus-september 1914 werden op de hoogste verdiepingen van het Ursulinenklooster in Tildonk uitkijkposten door het Belgisch leger geplaatst. Daarom beschoot de vijand het klooster van achter het kanaal. Granaatscherven troffen de omgeving van dit O.-L.-Vrouwbeeldje, zonder het zelf te raken. Het beeldje (genoemd Onze-Lieve-Vrouw in de Kogelkrans) wordt, nog vandaag, als herinnering aan dit feit in zijn historische omgeving bewaard. A. Ver Elst, Wespelaar-Tildonk in Oude prentkaarten, dl. 2, Europese Bibliotheek-Zaltbommel (NL), 1982. Nog tijdens de Eerste Wereldoorlog werd een mirakelgedicht geschreven door de Duitse zuster Hehl, en uit het Duits vertaald door zuster Alphonse Vermoesen. Dit gedicht werd verspreid door HAGOK tijdens een voordrachtavond op 20 juni 1991. [19] Toen dat vaststond reageerde Rev. Mère Caroline uitermate opgelucht en wendde zich tot de andere zusters met de volgende woorden : Remerçions le bon Dieu, il ny a pas de victimes! [20] Het Nieuws van den Dag, 26/27 augustus 1928.
Onthaasten met Jan Bosmans schaapherder, natuurminnaar, filosoof
Vertrek om 12.30 uur aan de oude Hansbrug te Haacht.
Wandeling van 6 à 7 km met herder en schapenkudde langs de oever van de Dijle naar Werchter.
Aankomst in Werchter omstreeks 16.00 uur.
Omwille van de schapenkudde vordert de wandeling langzaam. Honden aan de leiband toegestaan.
Bijdrage: 1 per persoon.
Autobezitters spreken om 12.00 uur stipt af aan de kerk van
Werchter, daar laten we de wagens staan (voor de terugweg) en rijden
we met één of twee wagens naar het vertrekpunt. Deze uitnodiging geldt ook voor uw huisgenoten en vrienden.
Vooraf inschrijven hoeft niet. Wie wil meehelpen het zwerfvuil te verzamelen, brengt een plastic zakje mee.
'La classe des grandes' staat er achteraan op de foto geschreven. Een triestige aanblik...
DE GROTE KLOOSTERBRAND TE TILDONK IN 1928 (3)
2. De brandweer komt er aan.
De brandweerkorpsen komen vrij snel ter plaatse en beginnen te blussen. Zij zien dadelijk dat het grote gebouw niet meer te redden is en dat het veeleer hun taak is om de aanpalende gebouwen te beschermen. De pompiers van Wijgmaal moeten hun tussenkomst ongeveer beperken tot het surveilleren omdat hun brandslangen te kort zijn om tot aan de vaart te geraken. Andere korpsen worden opgeroepen [10]. Om 5 uur arriveren die van Brussel met groot materiaal en installeren zij onmiddellijk een pomp [11] op de zuidelijke oever van de Leuvense vaart. Met niet minder dan 25 lansen wordt het vuur nu langs alle kanten bestreden! Op een bepaald ogenblik stort de klok van de toren naar beneden en smelt weg van de hitte, ook vallen muren met veel gedruis in. Delen van de dakgoot van de kerk komen op de sacristie terecht, waardoor die ook afbrandt.
Opdracht wordt gegeven om te evacueren. De meeste zusters trekken zich terug in het externaat, de zieke zusters worden naar het huis van de directeur van het klooster gevoerd, dat zich naast de dorpskerk bevindt. Verschillende autos staan klaar om de zusters eventueel naar de andere nabije kloosters van de congregatie te voeren; dat blijkt later evenwel niet nodig te zijn.
In een der lokalen van het externaat gaan de zusters over tot de gewone gebedsstonden van elke dag (de oefeningen van de Heilige Regel): de morgengebeden met meditatie, waarbij de overste met luide stem voorbidt. Om 6 uur begeeft men zich in groep naar de nabije parochiekerk, om de mis bij te wonen die opgedragen wordt door directeur Holemans [12]. Voor sommige zusters is het de eerste keer sedert hun professie dat ze het kloostergebouw verlaten!
3. Vijf pompiers gekwetst.
Tussen 8 en 9 uur s morgens gebeurt er een ongeval. Het plafond van de muziekzaal stort in waardoor vijf pompiers vrij ernstig gewond blijken te zijn; twee ervan dienen van tussen het puin gehaald worden.13] De gewonden worden naar de woning van dokter Petit gedragen en van daar met een auto van het Rode Kruis naar het Sint-Jansgasthuis van Brussel gevoerd, alsook naar het gasthuis van Leuven . De vier Brusselse spuitgasten zijn gewond aan handen, voeten en gelaat, zonder echt in levensgevaar te zijn. Een Leuvens brandweerman wordt tijdens de reddingswerken tamelijk ernstig aan het oog gekwetst [14].
4. Al bij al, een gelukkige afloop!
Om 10 uur s morgens zijn de brandweergasten het vuur meester. Zij blijven echter nog de ganse dag nablussen en de werklieden van het klooster zullen zelfs nog verschillende nachten nadien blijven waken om mogelijke opflakkeringen in de kiem te smoren. Het parket van Leuven stapt eveneens ter plaatse af. Op dat ogenblik is immers de oorzaak van de brand nog niet geheel duidelijk. In de namiddag begint men al met het ruimen van de grote hoeveelheden puin in de gangen Alhoewel de schade enorm is acht men zich gelukkig dat er geen dodelijke slachtoffers zijn gevallen, want stel u voor welke paniek er zou ontstaan zijn indien de brand had plaatsgevonden tijdens het schooljaar, op een ogenblik dat alle leerlingen aanwezig waren. De gevolgen waren niet te overzien geweest[15]!
(vervolgt)
[10] Hier heerst er onduidelijkheid in de berichtgeving: De meeste bronnen spreken over de komst van de brandweer van Brussel (Annalen, Gazet van Haecht, Het Laatste Nieuws). La Libre Belgique heeft het over de brandweer van Elsene en van Brussel. In Het nieuws van den Dag is sprake van de korpsen van Ukkel en Mechelen. [11] Ibid. Al naargelang de bron is er sprake van een stoom- of een motorpomp, een mechanische of een hydraulische pomp [12] Zo was er iemand die beweerde dat hij zijn trouwdag wel nooit zou vergeten, want dat de kerk van Tildonk toen vol met de nonnetjes van het klooster zat ! (Bron: Richard De Cuber). Inderdaad had de morgen na de brandramp in de Tildonkse parochiekerk de huwelijksmis plaats van Tist Vandenschrieck en Julia Engelborghs (JG). [13] Jules Vandenheuvel, de stoker van het klooster, vertelde het volgende: We hebben nog geroepen naar die pompiers: pas op, dat is daar geen steen meer (de speelzaal van de moyennen op de tweede verdieping had een houten vloer, in tegenstelling tot de vloer van de eerste verdieping). Even later stortte het plafond in en kwam op hen terecht (Bron: Maurice Vandenheuvel). [14] Eén van de Brusselse brandweerlieden, zekere de Chonck, is er erg aan toe. Men is verplicht om zijn laarzen door te snijden bij de behandeling van zijn wonden. Van de Leuvense pompier Neeckx werd het linkeroog, dat verdraaid zat, terug op zijn plaats gebracht door oogarts Tits uit Leuven (Het Laatste Nieuws). [15] In 1928 telde het klooster 300 leerlingen (La Libre Belgique).
Zo te zien een vrolijke bende van 12 vrienden die regelmatig de culinaire toer opgaan. Volstrekt onschuldig dus... Het portret dat ROB-TV van hen een tijdje geleden maakte, vind je op youtube:
Het klooster kwam fel gehavend uit de verwoestende brand. Het is een half mirakel dat hier geen dodelijke slachtoffers vielen!
DE GROTE KLOOSTERBRAND TE TILDONK IN 1928 (2)
II. DE BRAND.
1. Het klooster brandt!
We verplaatsen ons naar de zomer van het jaar 1928. Het schooljaar is geëindigd op 24 juli en de leerlingen zijn naar huis teruggekeerd, uitgezonderd drie buitenlandse kostschoolgangers die een maand aan zee verbleven bij de «Dames du Sacré Coeur» te Oostende en terug te Tildonk aankomen op vrijdag 24 augustus [7]. Ze worden om 7 uur s avonds te slapen gelegd in de chambretten van de slaapzaal der «moyennes». Een zuster blijft bij hen en zal trouwens als een der eersten de brand opmerken.
De zusters hebben van de eerste vakantiemaand geprofiteerd om het pensionaat in orde te brengen; de schoonmaak is omzeggens gedaan, de matrassen en de overgordijnen zijn vernieuwd, de nieuwe ijzeren bedden voor de slaapzaal van de kleintjes zijn juist aangekomen, kortom alles is klaar om na de vakantie de nieuwe kostschoolgangers op te vangen.
Diezelfde vrijdag 24 augustus is het drukkend heet en alles laat voorzien dat het op een onweer zal uitdraaien. In de omgeving van Brussel breekt zulk een onweer uit omstreeks halfelf s avonds: felle bliksemschichten gevolgd van krakende donderslagen die gepaard gaan met hevige regenvlagen Omstreeks twee uur in de morgen is het onweer er op zijn felst.
Zaterdagmorgen halftwee in het klooster van Tildonk: het noodweer heeft in al zijn hevigheid Tildonk bereikt en de zuster-portierster ziet opeens grote rookwolken opstijgen uit de toren op het hoofdgebouw, en daarna de eerste vlammen. Ze rept zich naar de kloosterkerk en begint het klokje te luiden. De andere zusters zijn gauw te been maar denken in een eerste reactie dat de gebedstijd reeds is aangebroken [8], zij beseffen het onheil nog niet direct! Eens dat de ware toedracht is doorgedrongen schiet iedereen echter in actie. Een zuster spoedt zich naar de nabije parochiekerk om daar eveneens de noodklok te luiden, andere zusters trachten de brand te bestrijden met de aanwezige «Minimax»brandblusapparaten, die echter weinig resultaat geven. Zusters beginnen matrassen en dekens en dies meer uit de bedreigde slaapzalen te verwijderen. Een tijdje later arriveren de werklieden van het klooster. De stoker is de eerste. Hij neemt de trap met vier treden tegelijk en dat vijf verdiepingen hoog, met een blustoestel van 50 liter op zijn rug! Weldra zijn ook de gealarmeerde inwoners van het dorp ter plaatse; onder hen burgemeester Jules Persoons en dokter Petit. Buiten op straat en binnen in het kloostercomplex wemelt het van het volk: de religieuzen, de werklieden van het klooster, de dorpelingen, maar ook de Zwitserse «volontaires» [9]. Allen lopen ze heen en weer om zoveel mogelijk spullen in veiligheid te brengen. De ganse inboedel van de slaapzalen St.-Angela en St.-Marie (matrassen, linnen en beddengoed en zelfs de meubels en bedden) wordt door de ramen naar buiten gegooid en bij buurtbewoners geborgen. Men vreest immers dat het vuur weldra zal overslaan naar het oudste gedeelte van het klooster. De dorpsbewoners ondervinden echter de grootste moeite om zich te oriënteren in het labyrinth van kloostergebouwen. Voortdurend hoort men vragen langs waar men dient te gaan. Ondertussen wordt ook de inboedel van de sacristie naar het huis van kloosterdirecteur Holemans verhuisd. Het H. Sacrament en de gewijde vaten worden door de pastoor en de onderpastoor dan weer naar de parochiekerk overgebracht. Na korte tijd stelt moet men vaststellen dat men het vuur zelf niet meester kan en dat dringend beroep dient gedaan te worden op de brandweer. Dokter Petit, één der weinigen van Tildonk die over een auto beschikt, spoedt zich naar het politiecommissariaat van Herent. Want daar is men in bezit van een telefoon en van daaruit is het dus mogelijk om snel de pompiers van Leuven en van de fabrieken Remy uit Wijgmaal te verwittigen...
(vervolgt)
[7] In de krant Het Nieuws van den Dag van 26 augustus 1928 lezen we op de frontpagina evenwel in een artikel met hoofding: Groote Brand te Thildonck het volgende: de kostscholiersters, rond de 60 à 70 meisjes, werden uit hun bedstede gewekt en, mede met de hulpvaardige toegesnelde burgers, waren zij aanstonds klaar tot de redding . Dichterlijke vrijheid van de verslaggever? Volgens het verslag in de Annalen waren er (gelukkig maar) slechts 3 leerlingen op dat ogenblik aanwezig! [8] Normaal werd de klok geluid om 5u.30 voor het morgengebed, gevolgd door het Officie (gebeden voor O.-L.-Vrouw) en een halfuur meditatie. Verder kende men nog het gebed voor het eten en de Vespers s avonds, omstreeks 18u.30. (Bron: Zuster Dorothée). [9] Volontaires: daarmee bedoelde men de interne scholieren die zekere diensten verleenden (opdienen in de refter, de afwas doen ) en op deze manier hun lesgeld verdienden. Gedurende een zekere periode waren dat bijna allemaal Zwitsersen, nadien waren er ook Belgische volontaires. Naast deze volontaires had men ook nog andere keukenhulpjes in dienst, die betaald werden voor hun werk (Bron: Zuster Emilie). Het Tildonkse klooster speelde een sociale rol in het dorp. Vele, dikwijls arme, dorpelingen vonden er werk. De kinderen van de grote gezinnen konden er hun kost verdienen. Zo vernam ik van mijn tante Palmyre Gordts (° Tildonk, 9/11/1901), dat ze reeds op zesjarige leeftijd aardappelen ging schillen in het 'patattenkot' van het klooster...
Exact tachtig jaar geleden, tijdens de nacht van 24 op 25 augustus 1928, heeft er in het klooster van Tildonk een grote en hevige brand gewoed. Dit werd de dagen daarop frontpaginanieuws voor de toenmalige Belgische dagbladen. Het Tildonkse klooster was immers ruim bekend in binnen- en buitenland! We hebben over de brand al wel bericht op deze blog met korte fotobijdragen (nrs. 331-333 van 25/9/07 tot 28/9/07). Doch deze tachtigste verjaardag is reden genoeg, dachten we, om alles wat er zich toen in Tildonk heeft afgespeeld, wat meer uitgebreid op deze blog uit de doeken te doen. We grijpen daarvoor terug naar een brochure die ter gelegenheid van de herdenkingstentoonstelling van de brand tijdens Open Monumentendag op 13/9/1998 door HAGOK werd uitgebracht.[1]
DE GROTE KLOOSTERBRAND TE TILDONK IN 1928 (1)
I. HET KLOOSTER VAN TILDONK.
1. Historiek.
Het klooster werd gesticht door Joannes Cornelius Martinus LAMBERTZ (°Hoogstraten, 8/2/1785, +Tildonk, 12/5/1869). Hij was onderpastoor in Tildonk van 1812 tot 1815, en pastoor van 1815 tot in 1866. Daar hij vaststelde dat het maar pover gesteld was met het onderwijs zette hij zich daar volledig voor in. Zo richtte hij in 1818 met drie juffrouwen, waarvan er twee geboortig waren van Tildonk, een schooltje op in de verbouwde stal van de pastorie. Vrij vlug was dit te klein en werd besloten om een klooster met school te bouwen langs de Kruineikestraat (1821). De eerste lesgeefsters leefden als kloosterlingen samen en kregen de naam «Dochters van de Heilige Ursula». Na de nodige perikelen onder het Hollands bewind, spraken in 1832 de eerste 18 zusters hun eeuwige geloften uit in aanwezigheid van Mgr. Sterckx, aartsbisschop van Mechelen. Tildonk werd officiëel erkend als «Congregatie van de Ursulinen van Tildonk». Reeds enkele dagen nadien werd een nieuwe kloosterschool opgericht in Hoogstraten, de geboorteplaats van pastoor Lambertz. Dit was de tweede in een reeks van 40 zustergemeenschappen, door pastoor Lambertz gesticht. Samen met 3 aangeslotenen vormden zij de Ursulinencongregatie van Tildonk. Ze waren verspreid over België, Nederland, Engeland, Duitsland en Indonesië. Na zijn overlijden werden nog andere kloostergemeenschappen opgericht in Transvaal, Engels Indië, Canada, Verenigde Staten, Belgisch Kongo [2] Tildonk was alzo de aanzet en het centrum geworden van een wereldwijd complex van kloosters en scholen!
2. De scholengemeenschap.
Oorspronkelijk was er de lagere school met gratis onderricht voor de dorpskinderen. Daarnaast kwam het «pensionaat», met als studieaanbod: «les six primaires»: lager onderwijs van 6 tot 12 jaar; «les trois moyennes»: middelbaar onderwijs van 12 tot 15 jaar; «les trois années de cours supérieur»: idem van 15 tot 18 jaar, met 2 richtingen, de «littéraire» en de «scientifique». De voertaal in de school was Frans [3]: men stuurde zijn dochters naar de kostschool van Tildonk om er een goede opvoeding te krijgen en om er Frans te leren. Het pensionaat van Tildonk was al befaamd van vóór de Eerste Wereldoorlog, ook buiten de landsgrenzen: leerlingen kwamen van Engeland, Duitsland, Polen, Nederland, Zwiterland, Spanje Dit houdt zeer zeker verband met de vele kloosters die pastoor Lambertz indertijd in het buitenland gesticht heeft. Als men vroeger hogere middelbare studies wou volgen moest men intern zijn [4]. De meeste internaten zijn echter na de Tweede Wereldoorlog leeggelopen omdat men overal begon met externen aan te nemen. Het internaat van Tildonk heeft zich weliswaar nog lang kunnen handhaven. De reden hiervoor was het feit dat na de bevrijding in 1944 een Engels militair hospitaal ondergebracht werd in het klooster [5]. Daardoor was de bekendheid van de school in Groot-Brittannië fel toegenomen, met als gevolg dat nadien vele Engelse meisjes naar hier zijn gekomen. Zij kwamen om Frans te leren, maar ook om zich voor te bereiden op latere studies aan de universiteit van Oxford. Vanaf toen was er hier ook sprake van de «Internationale School»[6]. In 1942 werd gestart met een Middelbare Landelijke Huishoudschool, erkend door de staat en met officiële diplomas. Dergelijke scholen werden toen veel opgericht omdat men hiervoor subsidies bekwam, wat niet het geval was voor de humaniorarichtingen. De scholen kozen dan een eigen titel, en op voorstel van de toenmalige overste Zr. Caroline, werd het de «Sint-Angela-school». Dit was het pril begin van het huidige Sint-Angela-Instituut dat algemeen vormend, technisch en beroeps secundair onderwijs biedt. De lagere school werd de Sint-Angela Basisschool".
(vervolgt)
[1] Gordts J., De grote kloosterbrand te Tildonk in 1928, HAGOK, 1998. [2] Holemans F., De Heilige Pastoor van Thildonck, Joannes C. M. Lambertz, Druk. A. De Bievre Brasschaat, 1922. [3] De omgangstaal in het klooster was Frans, zoals algemeen gebruikelijk was in dergelijke instellingen tijdens die periode. Ook de 'Annalen' van het klooster, waaruit we veel geput hebben, waren in het Frans opgesteld en het taalgebruik van de zusters is eveneens doorspekt met Franse termen. Omdat deze termen zo algemeen in voege waren hebben we ze wel eens overgenomen, zij het met vertaling dikwijls. [4] Tot aan de Eerste Wereldoorlog waren de meeste internen van Belgische origine. [5] Dit 32th General Hospital was een Psychiatrisch Hospitaal waar zon 600 à 800 patiënten werden behandeld, in hoofdzaak Britse soldaten (Vandenheuvel M., 'In 1945 was het klooster van Tildonk een Brits legerhospitaal', HOGT 16 (2001) 158-169). [6] Tildonk was in Engeland al in de tweede helft van de 19de eeuw een begrip: vele Engelse leerlingen hebben in Tildonk een opleiding genoten. (Zie bijvoorbeeld de advertentie uit 1856 die we in de blog afdrukten, bijdrage 472 van 3/7/08). Er bestond zelfs een Oxford-examen waarvoor de vragenlijsten speciaal uit Engeland opgestuurd werden, met de bedoeling toegang te verkrijgen tot de desbetreffende universiteit. De Tildonkse Internationale School stopte ermee na het schooljaar 1976-1977.
Proficiat aan de mannen/vrouwen van buurdorp Wespelaar !! Je moet het maar kunnen, al voor de 21ste keer een 'gratis en voor niets' bluesfestival uit de mouw schudden!
'Voor grof geld spelen is altoos gevaarlijk', aldus het boekje der Burgerlijke Wellevendheid. Nochtans woedde de kaartmanie in de hoogste kringen, waaronder de vorstenhoven en de hogere geestelijkheid. Het was niet ongebruikelijk dat kardinalen en bisschoppen als "bank" optraden en hoge inzetten accepteerden. In Engeland ruïneerde de adel zich aan de kaarttafel. Voor de aan kaarten verslaafde Lord Sandwich werd een speciaal broodje bedacht dat hij, met de kaarten in de andere hand, kon eten. Sommigen hadden geluk; Lord Carlyle won jaar-in-jaar-uit zoveel geld dat hij Castle Howard kon bouwen. Maar een Schotse edelman zette op een dag de Hebriden in en verloor...
Hfst. XIV. Over het spel en andere uitspanningen.*
V. Is het toegelaten eenige drift voor het spel te laten uitschijnen?
A. Neen; immers het spel moet voor iedereen slechts eene uitspanning wezen.
V. Is het geraadzaam voor grof geld te spelen?
A. Dit is altoos gevaarlijk. Wil men, om meer belangstelling voor het spel op te wekken, een inzet doen, deze moet altijd gering zijn.
V. Is het welvoegelijk zich korzel te toonen, als men verliest, of uitermate vroolijk, als men wint?
A. Men moet integendeel trachten dezelfde gemoedsstemming te behouden.
V. Betaamt het, dat hij, die wint, het spel staakt tegen het verlangen van den verliezer?
A. De persoon, die verliest, kan ophouden te spelen, als hij zulks goedvindt; maar de welvoeglijkheid eischt, dat de winner, vooraleer op te staan, aan hem, die verliest, de gelegenheid verschaffe om terug te winnen.
V. Is men gehouden de regels van het spel stiptelijk te volgen?
A. Ja; men moet zelfs vermijden de minste verdenking van oneerlijkheid op te laden.
V. Wat zult gij doen, zoo de eene of andere slag aan het spel betwist wordt?
A. Ik zal met bedaardheid mijne meening uitdrukken, en mij graag naar de uitspraak schikken van personen, die geen belang bij het spel hebben.
V. Mag men anderen op strengen toon den misslag verwijten, dien zij aan het spel zouden begaan hebben?
A. Indien men noodig vindt desaangaande eene opmerking te maken, zal men dit altijd doen met de grootste beleefdheid.
V. Hoe noemt gij de handelswijze van personen, die bij kaartspel luidruchtig op tafel slaan?
A. Dit zijn boersche manieren, die geen man van opvoeding navolgen mag.
V. Wat zal men doen, zoo er eene kaart of een dominosteen van tafel valt?
A. Men zal een persoon, dien men achting schuldig is, de moeite sparen die op te rapen, door het zelf doen.
V. Mag men, na eene kaartpartij in een bijzonder gezelschap, de winst medenemen?
A. Het gebruik wil, dat men ze geheel of gedeeltelijk voor de bedienden bestemme, en dit geld op tafel late liggen.
V. Wat zal men doen, als men in een gezellig samenzijn uitgenoodigd wordt om te zingen of zich op de piano te laten hooren?
A. Indien men zingen of piano spelen kan, zal men zich niet lang laten smeeken om het gezelschap daarmee te veraangenamen.
V. Waarop moet een zanger bedacht zijn, die eene romance of een ander stuk uitvoeren wil?
A. Dat het onderwerp des gezangs niet ongepast zij, noch voor de leden des gezelschaps, noch voor den ouderdom, het geslacht of den bijzonderen toestand van hem, die zich laat hooren.
V. Mag men onder het zoingen groote gebaarden maken?
A. Een theatrale voordracht betaamt niet in een gewoon gezelschap.
V. Wat eischt de wellevendheid, als eene juffer of dame er in toestemt de piano te bespelen?
A. De wellevendheid eischt in dit geval, dat een heer de dame naar de piano geleide, en haar weder naar hare plaats brengt, als het stuk ten einde is.
V. Mag men de muziek met de oogen volgen?
A. Dit is enkel toegelaten aan den persoon, die zich gelast het blad om te keeren, indien de pianist zulks noodig heeft.
V. Mag men door trappen met den voet de maat volgen?
A. Dit is hinderlijk voor de uitvoerders en onaangenaam voor de toehoorders.
V. Mag een toehoorder met halve stem een gezang vergezellen, om, bij voorbeeld te toonen, dat hij het stuk ook kent?
A. Dit is hoogst onbetamelijk.
V. Is men gehouden onder de uitvoering van een stuk oplettend te zijn?
A. Het tegenovergestelde ware een bewijs van minachting geven aan den uitvoerder. Ook zal men zich wachten iets af te keuren in hetgeen een ander, tot genoegen des gezelschaps, voordraagt.
(slot)
* 'Uitspanningen' staat er telkens. Is dit soms een samentrekking van 'ontspanningen' en 'uitspattingen'?
Op reis gaan was voor de Eerste Wereldoorlog nog niet aan de gewone burger besteed. De Tildonkse fabrikantenfamilie Persoons reisde in stijl naar Lourdes, met twee luxevoituren en chauffeurs 'in tenue'!
Hfst. X. Gedrag op reis.
V. Welke zijn de voornaamste beleefdheidsplichten, die men op reis te onderhouden heeft?
A. Men moet zich voorkomend en dienstvaardig toonen jegens de reisgenooten, en vooral zorgen, dat men hen in niets hindere of lastig valle.
V. Welke plaats zal men in een wagen of openbaar rijtuig nemen?
A. Men is, in den regel, vrij eene plaats te nemen naar verkiezen; doch een beleefde jongeling zal het zich tot zijne plicht rekenen een gemakkelijkere plaats aan eene dame of een bejaarden persoon af te staan.
V. Welke is de rang der plaatsen in een bijzonder rijtuig?
A. De eerste plaats is rechts aan den achterkant, de tweede links aldaar, de derde en vierde rechts en links van voren.
V. Hoe plaatst men de goederen, die men bij zich heeft?
A. Deze zal men zóó plaatsen, dat de reisgenooten er het minst last van hebben.
V. Mag men de raampjes van een rijtuig willekeurig openen en sluiten?
A. De wellevendheid eischt, dat men zulks alleen doe, na vooraf de reisgenooten gevraagd te hebben, of zij er mede instemmen.
V. Mag men met reisgenooten, die men voor de eerste maal ziet, openhartig en over alles spreken?
A. Dit ware een bewijs geven van onbescheidenheid en vermetel betrouwen. Men zal ook aan geene reizigers vragen stellen, die een onbetamelijke nieuwsgierigheid zouden verraden, zooals over hunnen naam, hunne betrekking, het doel hunner reis, enz.
V. Waarvan zal men zich onthouden?
A. Men zal zich nog onthouden van gedurige klachten over de lengte van den weg, den slechten staat der baan, het ongemak der rijtuigen, enz. Men zal ook de conducteurs of postiljons geen twist zoeken, noch hen onbeleefd aanspreken.
V. Wat zult gij doen, zoo iemand u eene inlichting vraag over den afstand der plaatsen, de merkwaardigheden, die men op reis ontmoet, enz.?
A. Ik zal hem met alle bereidwilligheid de inlichtingen geven, waartoe ik in staat ben.
V. Is men vrij zich in een algemeen gesprek te mengen?
A. Gewoonlijk; doch men is ook vrij het stilzwijgen te bewaren, te lezen, naar buiten te zien, of zelfs te slapen.
V. Met welke gesprekken zal men zich vooral niet inlaten?
A. Met zulke, waarin over godsdienst- of partijkwestiën gehandeld wordt, of die in 't minst de eerbaarheid zouden kunnen kwetsen.
V. Welke zijn de algemeene vereischten eener welvoeglijke kleeding?
A. Onze kleeding moet eenvoudig en zedig zijn; elkeen moet zich kleeden volgens zijnen stand en ouderdom, maar daarbij alle ijdelen en overdreven opschik vermijden. Slordigheid en achteloosheid in de kleeding zijn insgelijks af te keuren. Men zij nooit de eerste om een nieuwe kleederdracht aan te nemen, noch de laatste om een verouderde mode te verlaten. Het gebruik van veelkleurige of levendig geverfde stoffen verraadt geen goeden smaak, evenmin als het dragen van veel goud of juweelen.
V. Hoe kan men nog tegen de fatsoenlijkheid in de kleeding zondigen?
A. Door onzindelijke kleederen te dragen, of zulke, waaraan knoopen of haken ontbreken, of die gescheurd of ontnaaid zijn. Verder misstaat het ook, als onder de kleedingstukken, die men aan heeft, het eene nog nieuw en het andere schier versleten is. Zware schoenen worden in den regel alleen bij landlieden en werkvolk geduld.
V. Hoe moet het hoofddeksel zijn?
A. Een zwarte zijden hoed is het hoofddeksel, dat men bij voorkeur gebruiken zal, als men een bezoek bij een aanzienlijken persoon wil afleggen. Gekleurde hoeden of hoeden van stroo zijn een dagelijksche dracht. Eene klak of pet wordt wel achter huis gedragen, maar kan niet dienen om zich te kleeden.
V. Wat valt er nopens de handschoenen aan te merken?
A. Om een ceremonieel bezoek af te leggen, doet men handschoenen aan. In de steden zullen personen van stand, vooral dames, niet zonder handschoenen ter wandeling gaan of naar kerkelijke diensten, openbare vertooningen, enz.
Ook vroeger stak men al wel eens de draak met de overdreven regels van de etiquette...
In het documentatiecentrum van HAGOK berust een boekje uit 1895, getiteld: Handboekje der Burgerlijke Wellevendheid, (7de uitgave, drukker-uitgever J. Vanderdonck-Robyns, Boschstraat nr. 12, Maaseyck Prijs: 30 centimen).
In achttien hoofdstukjes wordt de burger de geldende regels van wellevendheid bijgebracht. Boeiende lectuur, we pikten er voor u enkele hoofdstukjes uit. Alhoewel een aantal der regels naar huidige normen lachwekkend overkomt, of zelfs helemaal niet meer van pas is (wie draagt er tegenwoordig nog een hoed?), stellen we toch vast dat de basisregels vandaag de dag nog steeds gelden. Toch was deze 'Burgerlijke Wellevendheid' er eentje die het verschil in rang en stand angstvallig in ere hield...
Hfst. VIII. Over het groeten.
V. Maakt men onderscheid in de manier van groeten, volgens de personen, aan wie men deze beleefdheid bewijst?
A. Ja; men groet niet op dezelfde wijze een persoon van hoogen rang, een gelijken of vriend, en een persoon van lageren rang. In een groet aan den eersten, moet eerbied uitschijnen; in een groet aan den tweeden, eene beleefde openhartigheid; in een groet aan den laatsten, eene zachte welwillendheid.
V. Mag men dadelijk den hoed weder opzetten?
A. Neen; men moet wachten om den hoed op te zetten, totdat de persoon, dien wij eerbied schuldig zijn, ons daartoe uitnoodigt. Binnen in huis zal men ontdekt (sic) blijven.
V. Wat zal men met zijnen hoed doen, als men in eene zaal ontdekt blijven moet?
A. Indien men recht staat, mag men hem onder den arm of in de hand houden; is men gezeten, dan zal men hem op de knieën plaatsen, totdat men ons verzoekt dien elders te leggen. Zoo er zich een kapstok of standerd buiten de deur der zaal bevindt, kan men er zijn hoed aanhangen, vooraleer men binnengaat.
V. Wanneer zal men uit godsdienstreden den hoed afnemen?
A. Christenen zullen dit doen, als zij voorbij eene kerk of kapel gaan, of een heiligenbeeld, dat daar ter vereering gesteld is; ook bij het voorbijgaan of tegenkomen van een godsdienstigen stoet, zooals eene processie, eene begrafenis, enz.
V. Is het genoeg zich te ontdekken, als men eene processie ontmoet, waarin het Heilig Sacrament wordt gedragen?
A. Neen; dan moet men tevens stilhouden, en eerbiedig neerknielen.
V. Wien moet men groeten?
A. Op het dorp, ist de gewoonte den goeden dag te zeggen aan alle personen, die men tegenkomt, zich ontdekkende voor hen, die men eerbied schuldig is. In de stad, groet men alleen zijne kennissen, en verder geestelijken en overheidspersoonen.
V. Is men verplicht den persoon, die ons groet, tegen te groeten?
A. Ongetwijfeld; al ware het ook een kind of een arme daglooner.
V. Wat moet men nopens het groeten in acht nemen, als men een vreemden persoon vergezelt?
A. Als men een vreemden persoon vergezelt, moet men al degenen groeten, voor wie hij den hoed afneemt. Ontmoet men zelf iemand, die aan hem onbekend is, en dien men verplicht is te groeten, dan zal men zulks doen zonder staan te blijven, en na verwittigd te hebben, dat men de vrijheid neemt zulken persoon te groeten.
V. Wat zal men doen, als men een bekenden persoon aan een venster of balkon ziet?
A. Men is niet gehouden eenen persoon door het venster of in een balkon te groeten. Wil men dit evenwel om een bijzondere reden doen, dan groete men zonder staan te blijven.
V. Hoe moet men groeten, als men zich in een gezelschap aanbiedt?
A. De eerste groeten moeten zijn voor den meester of de meesteres van het huis. Vervolgens stuurt men links en rechts een algemeenen groet tot het gezelschap, en eerst daarna mag men iemand een bijzonderen groet aanbieden.
V. Wat is er aan te merken nopens het geven der hand?
A. 1° Onze handdruk moet hartelijk en oprecht zijn. Het is aanstootend iemand alleen den vinger te bieden, of onze hand met koudheid en onverschillig in de zijne te leggen. 2° Een mindere moet niet de hand aanbieden aan eenen meerdere. Indien deze hem de beleefdheid doet, zal hij zich onthouden zijne hand gemeenschappelijk te drukken, zooals zulks onder gelijken plaats heeft. 3° Dames of geestelijke persoonen biedt men, in den regel, de hand niet aan.
Jozef Hamels liep, samen met nog enkele andere kinderen uit Delle, school in de lagere jongensschool te Tildonk. Hij bezorgde ons bijgaande foto van een schoolreis naar Monschau en vertelde er het volgende bij:
"Ik ben toen voor het eerst in mijn leven naar het buitenland geweest! Ik weet nog dat we toen een speciaal kaartje moesten hebben (want als jonge kerels hadden we nog geen paspoort om over de grens te geraken). We moesten aan de grens dit kaartje rond onze nek hangen. Een strenge Duitse douanier kwam op de bus en keek of we allemaal ons kaartje hadden. En ja hoor, we mochten de grens over. Ik meen ook nog te weten dat we op de terugreis de waterval van Coo zijn gaan bewonderen. Kortom een fantastische reis!"
We herkennen op de foto:
Eerste rij zittend: Jos Thijs, Jos Swiggers; Tweede rij zittend: August Gille, Willy Truyens, Edward Thijs, Roger Engelborghs, Luc Dams, Roger Van den houdt, André Vandenschrieck, Roger Vosters; Staand: Jozef Hamels, Paul Gordts, Jozef Decoster, Raymond Janssens, Willy Devue, Ricky Janssens, Paul Mertens, Danny Wollebrants, Marc Sunt, Pierre Swiggers (?), Georges Van Aerschot, Hubert Evers, Angeline Evers (zus van Hubert).
Beste bezoeker van de 'Tilloenk-blog', Beste vrienden uit Nederland,
Ergens in de linkerkolom op deze blog ligt een tellertje verscholen. Elke dag vertelt dit tellertje ons hoeveel dagen dat de blog bestaat. Vandaag verschijnt het cijfer 974; bijna duizend dagen dus of het equivalent van 2,67 jaar. Nog even volhouden en deze blog blaast zijn drie kaarsjes uit! Een ander tellertje zegt iets over het aantal webpagina's dat tot nu toe op deze blog bezocht werd. 245.321 lees je dan; da's geen klein getal. Een cijfer, niet zo direct zichtbaar op de blog, verwijst naar het aantal werkelijke bezoekers op deze site. En hier staat de teller op dit ogenblik op 76.793 (>foto). Al bij al niet slecht voor een weblog die over een dorpje gaat van amper drieduizend zielen! Maar de statistieken verrassen nog meer. Zo verklappen ze ons dat maar liefst 14 procent van de bezoekers afkomstig is van buurland Nederland. Tot vandaag bezochten zo maar eventjes 9.174 noorderburen de Tilloenk-blog!
Wel, de liefde is, wat ons persoonlijk betreft, wederzijds. Net terug van een weekje 'uitwaaien' in Renesse (Schouwen-Duiveland/Zeeland) en vorige maand nog grote ogen trekkend in de Strabrechtse Heide (Mierlo), staat ons op het einde van de zomer nog een trip naar de Veluwe te wachten. We kijken er naar uit!
Ziekenzorg Tildonk biedt aan mensen die ziek
zijn, de ziekenzorgmedewerkers en alle geïnteresseerden, een vorming aan met als
thema:
Onthouden
en vergeten
woensdag24 september - zaal Familia
Het overkomt immers iedereen wel eens, zowel
jong als oud: waar heb ik mijn bril nu weer gelaten, hoe heet die dame/ meneer
nu ook weer??? Over het geheugen, zeker op oudere leeftijd,
wordt veel verteld! Helaas is niet alle info even betrouwbaar. We merken dat er veel misverstanden bestaan,
misverstanden die vaak veel angst en bezorgdheid in stand houden. Daarom gaan we wat sleutelen aan onze kennis
over het geheugen en krijgen we enkele gouden geheugentips, ook op latere
leeftijd.
Vormingsbegeleidster hierbij is Ann Janssen.
Iedereen die geïnteresseerd is, wordt
uitgenodigd op deze vormingsavond. Je hoeft dus geen lid van ziekenzorg te zijn. De vorming van maximum 2 uurtjes gaat door in
zaal Familia te Tildonk op woensdag 24 september 2008 en start om 19.30u.
Russische icoon van de Ontslapenis van de Moeder Gods door Feofan de Griek (ca. 1340 - ca. 1410)
Halfoogst
15 augustus wordt van oudsher alhier 'halfoogst' genoemd (augustus is de oogstmaand). In de katholieke Kerk is 15 augustus de feestdag van de opneming 'met lichaam en ziel' van Maria in de hemel. In 1950 kondigde Paus Pius XII officieel het dogma fidei van de Tenhemelopneming af . In de Oosters-Orthodoxe Kerken wordt het feest nog traditioneel aangeduid met de 'Ontslapenis van de Moeder Gods'.
15 augustus (halfoogst): O.-L.-V. Hemelvaart
Op onsliefvrouwke hemelveirt, keert het were zijne steirt!
Het bovenstaande document betreft een interne dienstnota van de Spoorwegen waarin opdracht gegeven werd om alle treinen die op 29 augustus 1849* tussen Mechelen en Leuven reden, te doen stoppen in Wespelaar. Dit naar aanleiding van de
prijsuitreiking in het pensionaat van Tildonk.
Wat ik me hierbij afvraag: welke school krijgt zoiets vandaag de dag nog voor mekaar?!! Het verwondert dat de prijsuitreiking pas plaatsgreep op 29 augustus. Logische vraag: wanneer hadden die leerlingen eigenlijk 'grote vakantie'?
Dirk Vercruysse gaf een plausibel antwoord (mail 13/8):
De proclamatie gebeurde pas
na de tweede zit. Zij die in eerste zit
slaagden hadden een grote vakantie, anderen dan weer een iets kortere...
* De spoorlijn Mechelen-Leuven, de tweede oudste spoorweg van het land, was in 1849 nog maar 12 luttele jaren in gebruik.
Foto's (van boven naar onder): 1. Costa Rica, zo te zien een paradijs voor de toerist! 2. Hotel in de jungle... 3. De hoteluitbaters: Mrs. and Mr. Vanmeerbeek.
Onderstaande info plukten we zo uit de hotelsite:
The Belgian-owned beach hotel Celaje is situated almost on the ultimate point of the Peninsula de Nicoya in Cabuya, 7 km from Montezuma, 5 km from Malpais/Santa Teresa and 2 km away from Natural Reserve of Cabo Blanco. Directly on the beach and surrounded by exotic tropical gardens, you will find the ideal place to relax. Live the Pacific atmosphere while reading in a hammock or just listen to the noises of the jungle or take a dive in the largest swimming pool of the area. The owners, who welcome you personally, speak Dutch, French, English and Spanish.
Voor de eerste keer wordt er dit jaar een PUBLIEKSPRIJS uitgereikt. De kandidaat-deelnemers, die in aanmerking willen komen, vindt u op de lijst onderaan. Vul max. 3 adressen in en bezorg de print (uiterlijk op 1 september 2008) bij een van volgende personen:
P. Van Kerckhoven, Lipsestraat 19 R. De Cuber, Kapelleweg 24 F. Timmermans, Berkenlaan 20 R. Engelborghs, 7e Liniestraat 54 G. Hamels, 7e Liniestraat 12 A. Blauwens, Wijgmaalsestwg 103
Namens de 70 deelnemers, Werkgroep Tildonk Bloemendorp Uw naam en adres: (Alle inwoners van Tildonk mogen deelnemen)
..
(max 1 formulier per persoon) De beoordeling door de werkgroep zelf staat los van deze publieksprijs. In juli werd reeds een eerste selectie gemaakt. In augustus volgt een tweede beoordeling. Publieksprijs 2008 Tildonk Bloemendorp
* Het verhaal van de Tiendaagse Veldtocht (1831) *
Op het net* vonden we de integrale inhoud weer van een boekje getiteld: Grootvader's glorie. Het verhaal van den tiendaagsche veldtocht, door H.G. Cannegieter (uitgegeven door Noordhof, Groningen in 1930). Het betreft het dagboek van een Fries plattelandsdokter die in 1831 de Tiendaagse Veldtocht meemaakte als kapitein bij de vijfde kompagnie van het tweede bataljon der eerste afdeling Friesche Rustende Schutterij.
In het hoofdstuk XVI worden de gevechten in de streek van Leuven besproken. De dorpsnamen zijn enigszins verhaspeld: Bautersum (=Boutersem), Louvensouin (=Lovenjoul) en Korbeek staat uiteraard voor Korbeek-Lo. Leest u even mee:
XVI. VOOR LEUVEN
Vrijdag den 12den Augustus 1831.
Eene verbazende dikke mist omringde ons toen wij reeds zeer vroeg ons bivouak verlieten. De mist was zóó dik, dat wij van den rechtervleugel van ons in bataille staand bataillon den linkervleugel niet konden zien. Het doffe rumoer, dat wij van alle kanten rondom ons hoorden, bewees ons echter dat er vrij wat te doen was, hetgeen ook wel te denken viel, daar wij zoo digt in de nabijheid van den vijand waren. Gelukkig klaarde die dikke nevel bij het hooger klimmen der zon op en toen wij op de hoogte kwamen van waar men het dorp Bautersum op een kleinen afstand vóór en beneden zich ziet liggen, was de mist geheel verdwenen. In het dorp, waarin geen levend wezen zich vertoonde, wijl alle inwoners gevlugt waren, vonden wij nog verscheidene gesneuvelden in de huizen en aan den weg liggen, welke zekerlijk niet begraven hadden kunnen worden, want de hier en daar boven de aarde uitstekende beenen, armen en halve hoofden, toonden dat de Belgen in de uiterste haast bezig waren geweest om de lijken met aarde te bedekken. Ook de in de drooge slooten met stroo bedekte lijken bewezen, dat zij het getal hunner gesneuvelden, dat zeker nogal aanzienlijk geweest is, voor ons poogden te verbergen.
Wij hielden in het dorp een oogenblik halt, om de rijdende artillerie, die ons ventre à terre voorbij reed, te laten passeeren, waarna ook al heel schielijk het gevegt een aanvang nam en de grond daverde door het gebulder van het geschut. In het dorp sloegen wij een weg links af, vergezeld van de Prinsen en derzelver stad; marcheerden door boekweit- en korenlanden, en vernielden zoo in ééns de schoonste hoop van den landman. Het dorp was schielijk van vijanden gezuiverd, die zich nu in de daaracher gelegen bosschen verschuilden. Uit alle bosschen, achter elke heg werd op ons geschoten, behalve uit een dennenbosch op een kleinen afstand vóór ons. Men zond eenige, (ik geloof Groninger jagers) derwaarts om het bosch te onderzoeken. Vlak vóór het bosch gekomen, sprongen de in hinderlaag - achter de met kreupelhout en heesters begroeijde aardruggen - liggende Belgen eenklaps op. Onze jagers, verschrikt door dit overwacht gezigt, keerden zich om en liepen terug zoo hard zij konden en ik zag hoe een Belg onder het loopen de tromp van zijn geweer op den rug van een der jagers plaatste en toen losbrandde, zoodat deze direct achterover dood nederviel. Aanstonds kwam er eene sectie artillerie bij ons, welke ter dege op het bosch inblies, met het gevolg dat de vijand ook al heel schielijk het bosch ontruimde. Hij trok terug op het dorp Louvensouin, een schoon in bosschen gelegen dorp.
Na over eenige bouwlanden, over hoogten en door laagten gemarcheerd te zijn, kwamen wij weer op den straatweg, vonden op het land naast den weg enkele gekwetsten en dooden, weggesmeten brooden, petten, stukgeslagen geweren, ransels, katoenen epauletten, zeer netjes bewerkt, die de onderofficieren der Belgische chasseurs droegen etc. Vóór het dorp hielden wij halt. De Belgen hadden de beste positiën op de bergen verlaten, waarvan onze artillerie gebruik maakte om die stellingen weer in te nemen, vanwaar zij eene hevige kanonnade op het dorp maakte, die van den kant der Belgen niet onbeantwoord bleef. Nadat hier eenigen tijd van beide kanten een matig vuur onderhouden was, scheen de vijand het raadzaam te oordeelen om te retireeren. Van dit gansche gevecht konden wij niets zien, omdat onze oogen niet door de geweldige kruitdampen konden heendringen. Toen de vijand zich buiten het dorp vertoonde kreeg hij van onze artillerie nog een goed uitgeleide mede. Het duurde echter niet lang of het schieten hield geheel op en wij kwamen in het dorp, alwaar wij wederom halt hielden. Men verhaalde mij hier, dat de Belgen een parlementair tot den Prins hadden afgezonden, om te onderhandelen, maar dat de Prins zoude geantwoord hebben, dat hij van geen onderhandelen wilde weten, vóór hij in Leuven was. De bagagewagen der vijanden, welke ons in handen was gevallen werd ontladen. Kisten, koffers, etc. werden opengeslagen, maar ik geloof niet, dat er in gevonden werd, waarnaar men eigenlijk zocht. Boeken en administratiestukken, alsmede brieven, (waaronder minnebrieven!) waren er in overvloed te vinden, maar geen geld.
Wij kregen hier eenige flesschen wijn, want men was achter een welvoorziene wijnkelder gekomen, welke bron echter, na eenige dorstige harten gelaafd te hebben, (want het was smorend warm!) vóór onzen opmarsch geheel uitgedroogd was. In het dorp Korbeek, dat wij vervolgens passeerden, werd nog een parlementair tot den Prins afgezonden, maar, met dezelfde boodschap als boven, teruggestuurd. Zoo kwamen wij voor Leuven, welke stad in een dal ligt, rondom door bergen omgeven. De Prins nam zijn intrek in een wit huis, aan den voet van een berg, ter rechter zijde van den straatweg gelegen. Hier kwamen wederom parlementairs tot den Prins, doch met elken uitslag werd men niet gewaar. De Belgen hadden zich nu geheel in Leuven teruggetrokken en onze armée werd op eenen kleinen afstand van Leuven voor de stad geplaatst, bataillonsgewijze, in geslotene colonnes. Wij stonden rechts van den straatweg, met het flankbataillon der 13de afdeeling en de lanciers en kurassiers achter ons. Wat verder achter ons, boven op een hoogen steilen berg eene batterij (veldartillerie No. 8). Bijna onze geheele armée werd hier in het zigt van Leuven geplaatst, misschien om aan de Belgen onze macht eens te toonen, en nu verspreidde zich het gerugt dat men bezig was met onderhandelen over de overgave der stad en dat er gedurende de onderhandeling, een oogenblik van wapenschorsing was. De geweren werden vóór en nà, zonder dat het juist gecommandeerd werd, in rotten gezet en iedereen zette zich te ruste neder en ammuseerde zich met praten of te zien naar de stad, of met het heerlijk gezigt op onze hier bijeen verzamelde armée.
Ook ik zette mij met den heer kapitein Schwartsenberg neder in eene greppel naast den straatweg, toen wij van verre de Belgische cavallerie op de boulevards der stad gerangeerd zagen staan. Na hier eenigen tijd rustig over den voorspoed onzer wapenen, over de gevechten van dezen dag en over den eindafloop der zaak gediscoureerd te hebben, begaf ik mij naar eene herberg, die wat meer achterwaarts aan den straatweg stond, om te zien of ik wat bier konde krijgen, want niets kwelde ons in deze ondragelijke hitte meer dan de dorst. De cavallerie, welke vlak tegenover deze herberg stond, was ook afgestegen en men hoorde geene vijandelijkheden, dan alleen een flaauw tirailleurvuur aan den kant eener groote abdij, alwaar men zeide dat onze in 1830 krijgsgevangen gemaakte officieren een geruimen tijd hadden zitten zuchten.
---------------------------------------------- * Zie de zeer interessante website van Eveline Houweling:
Op de hoek van de Ambachtstraat met de Bukenstraat, en schuin tegenover café 'Het Anker' gelegen (Toinke Proo, nadien Pië van Laa), had Joseph Winnenpenninckx zijn glashandel. Jef was getrouwd met Elisabeth Decoster (Liza van Tiske de Strijker). Hij adverteerde op 29/11/1925 in De Haechtenaar als volgt:
Aan de Bouwers, Schrijnwerkers en Meubelmakers.
Aangezien de verkoop van dag tot dag nog aangroeit, ben ik verplicht mijne aankoopen ook in 't groot te doen, en daardoor ben ik in staat mijne prijzen nog merkelijk te verlagen, voor al hetgeen den artikel van glas, spiegels, portretten en inlijstingen betreft. Het is dus voor ieders profijt, vooraleer iets te koopen, prijzen te vragen en te vergelijken met de mijne.
Die gepensioneerden van tegenwoordig toch: boogschieten, volksdansen, taalcursussen... Je zou soms denken dat het leven dan pas begint!!
Wat in het bovenstaande krantenartikel echter niet vermeld werd, is
dat Eduard Bohets jarenlang zowat dé spil was van het Tildonkse voetbal. Hij
werd hiervoor in 1969 uitgebreid gehuldigd. Zo schreef het streekblad De
Haechtenaar op 28/6/1969 het volgende onder een foto van het jeugdige koppel Warre & Alice. n Foto die we spijtig genoeg niet gekopieerd hebben. Maar misschien kan iemand
hem vooralsnog bezorgen, we drukken hem dan zeker af!
Ter gelegenheid van
het tienjarig bestaan van FCVV Tildonk werd kapitein Eduard Bohets vorige
zondag feestelijk gehuldigd op het Tildonks terrein. Warre is de enige
overblijvende van de ploeg waarmede men tien jaar geleden van wal stak en heeft
reeds meer dan 300 wedstrijden achter de rug in het eerste elftal. Als tien
jaar aanvoerder van de groen-gele ploeg en liefdevol clubspeler werd hij, samen
met zijn echtgenote Alice, door het bestuur letterlijk en figuurlijk in de
bloemen gezet en met enkele nuttige geschenken bedacht. Na de plechtigheden en
toespraken speelde de Tildonkse ploeg een vriendschappelijke wedstrijd tegen de
reserven-juniores van Olympia Wijgmaal, welke door jubilaris Bohets en zijn
jongens werd gewonnen met 5 2. Hier de gevierde Eduard Bohets, samen met
echtgenote Alice, tijdens het overhandigen der geschenken en bloemen door het
Tildonks bestuur, terwijl de spelers van beide elftallen zich rond de Tildonkse
kapitein hebben geschaard.
Van
wielersportspecialist Jozef Hamels uit Winksele-Delle (o.m. auteur van het succesvolle boek Wielerparels uit de regio
Haacht), ontvingen we de affiche van een
tentoonstelling en andere evenementen naar aanleiding van 100 jaar STOEMPERS te
Leuven. Uiteraard werkt Jef mee aan de totstandkoming van deze
tentoonstelling.
De fiets, het stalen ros, staat in de belangstelling, zoveel is
duidelijk. Zo schreef Gust Vandegoor nog maar pas voor het septembernummer van het
tijdschrift HOGT een indringend artikel
over de opkomst van de fiets in onze regio: Een bijdrage tot de geschiedenis
van de fiets in de streek van Leuven en Haacht.
(Voor een abonnement op HOGT of de aanschaf van het boek Wielerparels: tel. 016/60.45.92 of surf naar
www.hagok.be )
Een staaltje van brutale koelbloedigheid in het misdadigers bedrijf werd verleden Zondag vertoond door een jonge nietdeug te Tildonk. In de Kruineikenstraat aldaar woont de bakker-winkelier Alfons Cornelis. De 17-jarige dochter moest op zeker ogenblik in den winkel komen om een jonge man te bedienen die naar een pakje sigaretten vroeg. Terwijl zij het gevraagde overhandigde vroeg de kerel haar of zij hem niet teruggeven kon op een briefje van 100 fr. Het jonge meisje opende de toonbanklade en telde hem het kleingeld voor, doch ziende dat hij haar geen briefje aanbood vroeg zij er hem naar. Heel kalmpjes haalde de bezoeker een revolver voor den dag en richtte hem op het doodelijk verschrikte meisje. Is dit u soms niet voldoende ? vroeg hij glimlachend. En zonder haast raapte hij het kleingeld op en verwijderde zich dan. Doch eenmaal hij op de straat was kreeg ook het jonge meisje haar tegenwoordigheid van geest terug en riep dadelijk op haar vader, die zich achter in het huis bevond. Deze kwam toegesneld, en enkele minuten nadien zette hij de achtervolging in met zijn auto. Hij reed eerst in de richting van Wespelaar, en een eindje verder op de baan ontmoette hij een rijkswachtmeester uit Haacht. Deze werd inderhaast van het feit op de hoogte gesteld, en daar de gendarm op zijn weg geen verdacht persoon had ontmoet, werd rechtsomkeer gemaakt, en in vliegende vaart ging het terug naar Tildonk toe. Op een paar honderd meter van zijn winkel, zag de winkelier thans ineens de persoon, zoals zijn dochter hem beschreven had. De rijkswachtmeester beval den bestuurder van de auto door te rijden tot vlak bij den kerel en dan plots te stoppen, hetgeen dan ook gebeurde. Dadelijk beval den gendarm Handen op, doch de aangeroepene, in stede van te gehoorzamen, greep naar zijn revolver. Hierop was de man der wet echter voorbereid, want met een goed berekende beweging wierp deze zich op den nietdeug, vooraleer deze er kans toe kreeg om zijn hand uit den zak te krijgen. De sterke armen van den gendarm sloten als een knijptang om hem heen en een oogenblik later was hij onschadelijk gemaakt. Hij werd dadelijk ontwapend en later op den dag naar de gevangenis van Leuven overgebracht, ter beschikking van den heer prokureur des Konings. Het is een zekere Mertens R., 21 jaar oud, en wonende bij zijn ouders, aan den Wijgmaalsche steenweg te Herent. De rijkswachtmeester en de winkelier dienen beiden gelukgewenscht om hun snel en moedig ingrijpen.
(*) Voor de goede verstaander: 'streek' heeft hier de betekenis van schandelijke daad (en niet die van gebied, regio).
"a
hilarious satire of social norms" ( **** ) - four stars TIME OUT NEW YORK
"mind-stimulating work - recalls
Ionesco's best" BACKSTAGE
"real
political bite" THE BROOKLYN RAIL
"Doyle's
writing & staging are exemplary" NYTHEATRE
"darkly comic and perfectly
absurd" THE NEW YORK
SUN
"achieves brilliance in deconstruction" NYTHEATRE
"brilliant, vapid chitchat" VILLAGE
VOICE
"Paul Newport breaks the mold" THE NEW YORK TIMES
"artfully structured drama" SAN
FRANCISCO BAY
GUARDIAN
"playful & funny writing on an enjoyable,
dizzying ride" OFF OFF ONLINE
"captivating" DOWNTOWN
EXPRESS
"one of the smart new playwrights
on the New York theatre scene" NYTHEATRE
"elliptical dialogue & big
laughs" THE
NEW YORK TIMES
"a fine graphic indictment ... contemporary, frightening
& engrossing" SANTA
CRUZ SENTINEL
"thought-provoking, serious and
hilarious" BERKSHIRE
RECORD
"an
offbeat pace of banal brutal meta-language" BERKELEY DAILY
PLANET
"creates a curtain of meaningless sound" DENVER
WESTWORD
"hilarious & poignant" EAST BAY
EXPRESS
"resembles Kafka and Beckett in its sense of pointless
repetition" AMERICAN THEATRE WEB
"Doyle is clearly poised to become a leading writer for our theatre" PLAYS
& PLAYWRIGHTS
2006
ICE FACTORY 2008
presents W.M.D. ( just the low points ) Created by SPONSORED BY NOBODY Conceived and directed
by KEVIN DOYLE
This year marks the
15th anniversary of the OBIE Award-winning summer festival of new theatre
presented by Soho Think Tank.
"The summer festival with the
hippest downtown cred." - TIME OUT NEW
YORK
"New York's most impeccably curated
summer festival." - THE
GOTHAMIST
AUGUST 13-16, 2008 ( all shows at 7:00pm )
Opening Night post-show
reception August 13 hosted by Soho Think Tank
& Sponsored By Nobody.
Reception is made
possible with generous support from the Consulate General of Belgium in New
York. The
Ohio Theatre 66 Wooster Street New York, NY
10012
SPONSORED BY NOBODY
is thrilled to announce that our latest work -- W.M.D. ( just the low points )
-- has been invited to appear at the 2008 Ice Factory Festival. We are
honored to mark our company's return to the Ohio Theatre and our second
appearance at the Ice Factory Festival -- (The Position, Ice Factory
'05) -- with this urgently relevant new work.
W.M.D. ( just the low points
) is a
large-scale deconstruction of our culture's preoccupations that incorporates
elements of theatre, dance, film, installation art and live music. Structured
around the events of a single date -- January 8, 2004 -- SBN uses found-texts
to investigate Americans' relationship with their media during wartime while
touching upon Scott Peterson, Donald Trump, Iraq Body Count,
David Wojnarowicz, Richard Clarke, The National, The Wooster Group, the
New York Giants -- and the failures of an American avant-garde.
Created
in collaboration with Belgian actress Jessa
Wildemeersch and expatriate Iraqis living in Belgium and the United
States -- W.M.D. ( just
the low points ) -- is the rare work of theatre which fuses
experimentation with a sense of social responsibility and urgent relevance to
contemporary events.
It is nothing less than a titanic attempt to
rediscover a nation's soul.
W.M.D. ( just the low points
)
Created by SPONSORED BY
NOBODY Conceived and directed by KEVIN
DOYLE
Featuring CEM BAZA,
McKENNA KERRIGAN, SCOTT MILLER, PAUL NEWPORT, SEAN O'HAGAN, JESSA
WILDEMEERSCH ELIZABETH WOODARD and MOKHALLAD RASEM.
Music - CAPTAIN
TOM Lighting design - PETER HOERBURGER Dance Guy - DAN SAFER Film - GARRET SAVAGE Audio/Video engineer - BRENDAN REGIMBAL Video design - KAZ PHILLIPS
FROM LEFT TO RIGHT: Cem Baza, Paul Newport,
Elizabeth Woodard, Sean O'Hagan, Jessa Wildemeersch, Scott Miller & McKenna
Kerrigan. Lighting by Peter Hoerburger. All photographs are Copyright 2008
Garret Savage.
W.M.D. ( just the low points ) is scheduled for
a residency and tour of Belgium in Feb/March 2009. Support for SPONSORED BY NOBODY
and the development of W.M.D. ( just the low points
) has been provided by
:
BAX/Brooklyn Arts
Exchange chashama The Ontological-Hysteric
Incubator The
National Endowment for the Arts The Puffin
Room The
Puffin Foundation Performance Space 122 Soho Think
Tank The
Flemish Minister of Culture The Flemish Community of
Belgium The Consulate General of Belgium in New York Vooruit Arts Center
-- Ghent, Belgium Monty Arts
Center - Antwerp, Belgium Beursschouwburg
Arts Center -- Brussels, Belgium Braakland Arts
Center -- Leuven, Belgium & The Friends & Patrons of
SBN
SPONSORED BY NOBODY is a
Brooklyn theatre company committed to developing new work that
is immediately relevant to contemporary America. Founded in 2005, SBN has
established a reputation for presenting abrasive theatre while refusing to
relinquish the idea of art as a catalyst for social
change. We
work hard. We move fast. We party like it's 1999 (in an '80's
sense). This
year we kind of dig the phrase -- Blue Collar
Avant-Garde.
JESSA WILDEMEERSCH works as an actress in America,
Belgium and France. In 2005, she was awarded a Lifetime Membership at the
Actors Studio in New York. Since 2007, she has worked to develop W.M.D. ( just the low points ) in New York
with support from the Flemish Community of Belgium.
SPONSORED BY NOBODY retains
non-profit status under the Sponsored Artist program with THE
FIELD. Donations to SPONSORED BY NOBODY are tax-deductible under The Field's
Sponsored Artist program. THE FIELD is a non-profit,
tax-excempt, 501 (c)(3) organization serving the New York City
performing arts community. Contributions to THE FIELD and earmarked for "SPONSORED
BY NOBODY" are tax-deductible to the extent allowed by law. For more information on THE
FIELD, please contact: The Field, 161 6th Avenue, New
York, NY 10013. (212) 691-6969 - or visit -
www.thefield.org
SBN logo design by Sean
Doyle.
For more information on SPONSORED BY NOBODY,
please visit online at -- -- SPONSORED BY NOBODY on MYSPACE
-- or check out our company page on FACEBOOK here at -- -- SPONSORED BY NOBODY on
FACEBOOK --
For all press inquiries regarding
the ICE FACTORY '08 engagement of W.M.D. ( just
the low points ) please contact: David Gibbs at DARR
PUBLICITY david@darrpublicity.com -- or -- +1 (718)
728-7907
Binnen een goede week (5 augustus) wordt de Kruineikestraat, gedeelte tussen Tildonk-brug en Wespelaar, maandenlang voor alle verkeer afgesloten. We hadden gehoopt zo een en ander hierover te kunnen lezen op de website van de gemeente Haacht, maar hoe we ook zochten, we vonden niets! Nochtans zal de impact van deze werken niet min zijn: omleidingen allerhande, handelaars moeilijk bereikbaar, omwonenden in de puree, ...
We weten het, de Primusfeesten slorpen op het ogenblik heel wat energie op van onze beleidsmensen; brood en spelen... Maar het dagelijkse leven gaat verder, ook de periode na 5 augustus.
Laat ons meteen maar hopen dat de weergoden ons Tildonkenaren, maar vooral ook de aannemers der werken, gunstig gezind zijn en dat de voorziene termijn van de werkzaamheden gehaald zal worden. Veel goede moed aan iedereen toegewenst!
Ets. Ontroomers Persoons NV, àl ontromers wat de klok sloeg...
Rond de eeuwwisseling 19de-20ste eeuw startte Jules I Persoons, samen met zijn zusters Clara en Irma en zijn broer Fons, een constructiebedrijf op van ontromers op de Dormaalhoeve in de Tildonkse Hambos. Luttele jaren later richtten ze een nieuw atelier op in de Kruineikestraat, op de grens met Wespelaar. De 'Ets. Ontroomers Persoons' (Ecrémeuses Persoons) werd een begrip in landbouwmiddens in België, maar ook in de buurlanden Nederland en Frankrijk. Het bedrijf bereikte een hoogtepunt in de jaren 1920-1930. Na de tweede wereldoorlog ging het bergaf met het bedrijf, dat in 1954 de boeken diende neer te leggen. Een hernieuwde opstart nadien kon het uiteindelijke faillissement, van wat ooit Tildonks trots was, niet afwenden.
De foto's die we u voorschotelen werden voor reclamedoeleinden gemaakt in de jaren dertig. Naast ontromers werden er bij Persoons ook onder meer wasmachines en automatische melkinstallaties gefabriceerd.
Leopold I, Hertog van Saksen, prins van Saksen-Coburg-Gotha, werd geboren te Coburg op 16 december 1790 als zoon van Prins François-Antoine en Hertogin Auguste-Caroline-Sophie. Leopold werd weduwnaar op 6 november 1817 van Prinses Charlotte-Augusta, Kroonprinses van Groot-Brittannië, dochter van Koning George IV van Groot-Brittannië en Ierland. Op 4 juni 1831 werd hij door het Nationaal Congres van België verkozen tot KONING DER BELGEN. Hij aanvaardde voorwaardelijk de Kroon op 26 juni en definitief op 12 juli. Hij hertrouwde te Compiègne op 9 augustus 1832 met H.M. Louise-Marie-Thérèse-Caroline-Isabelle, Prinses van Orléans (geboren te Palermo op 3 april 1812 en overleden te Oostende op 11 oktober 1850). Leopold I overleed te Laken op 10 december 1865.
De Belgische nationale feestdag werd vastgesteld op 21 juli door een wet van 27 mei
1890. Het was op 21 juli 1831 dat Leopold I, de eerste Koning der
Belgen, plechtig werd ingehuldigd en de grondwettelijke eed aflegde. Hij zwoer trouw aan de
Belgische Grondwet, die door het Nationaal Congres werd uitgewerkt en
op 7 februari 1831 werd erkend, alsook aan de Belgische wetten.
Ondanks haar mateloos populaire verering is niets over haar leven met zekerheid te zeggen. Vrijwel alles is gebaseerd op legendevorming. Geboren als dochter van een heidense priester in Antiochië liet ze zich toch bekeren tot het christendom. Daarop werd ze het huis uitgestuurd en werd schaapsherder. Maar vanwege haar schoonheid liet de prefect een oogje op haar vallen. Vanaf hier weer het aloude liedje. Margaretha moest niets van de prefect hebben en als wraak hierop liet hij Margaretha als christen gevangen zetten en folteren. In de gevangenis kreeg ze bezoek van een duivelse demon. Deze verslond haar, maar het kruis dat Margaretha droeg bleef in de strot van het monster steken. Margaretha werd weer uitgebraakt. (Dit maakte haar tot patrones van de geboorte van kinderen). De volgende dag werden voorbereidingen getroffen voor executie op de brandstapel. Duizenden toeschouwers zagen hoe Margaretha de brandstapel overleefde en bekeerden zich massaal. Edoch, alle toeschouwers werden daarop als christen zelf uitgemoord en Margaretha werd, volgens de legende, onthoofd. Dat ze geleefd heeft en mogelijk een martelares was kan waar zijn, al het overige is met grote waarschijnlijkheid slechts fictie. Toch werd Margaretha met dit verhaal in de Middeleeuwen een van de meest aanbeden heiligen en zelfs Jeanne d'Arc zou haar in een visoen gesproken hebben...
Op de midden-19de eeuwse Popp-kadasterkaart van Werchter staat in het gehucht Veldonk een 'Thieldonckwegel' aangegeven. Een wegje naar Tildonk dus. Moeten we toch eens uitpluizen hoe dit wegje verder liep!
Eigenaardig: het gehucht Veldonk, met centraal de Veldonkhoeve, ressorteerde al onder Tremelo op dat ogenblik. Toch vond Popp het nog nodig om een uitsnede ervan bovenaan de kaart van Werchter in te lassen. Het was dan ook een grensgeval...
Algemeen Rijksarchief Brussel, Archief familie de Lalaing, nr. 1667 (Heerlijkheid Lauwendries, afhangend van het Feodaal Hof van Brabant. Cijnsboek. Verheffen, 1449-1685 (extracten).
Het archief van de adellijke familie de Lalaing, voormalige graven van Tildonk, is van buitengewone waarde voor de geschiedenis van het dorp. Meer bepaald de heerlijkheid Lauwendries met als centrum het Hof Ten Dormaal, waarover de Lalaings in de loop van de 18de eeuw de macht verwierven, komt hier aan bod. Zo treffen we in dit archief bijvoorbeeld bijgaand document uit 1721 aan. Het document behelst een extract uit de leenverheffen in het hoofdleenboek van het Leenhof van Brabant en geeft ons de vroegste heren van Lauwendries op een presenteerblaadje! Deze lieden behoorden tot de belangrijkste Leuvense patriciërsgeslachten: vanden Heetvelde, vuijten Lijemingen, van Tuijdeken, van Redinghen... De gegevens in dit document gaan zo maar eventjes terug tot halverwege de 15de eeuw!!
Extract
vuijt den hoofleenboeck vanden quartiere van Loven ende Thienen berustende ter
greffie vanden Souvereijnen Leenhove van Brabant, alwaer onder de capitulatie
van Thieldonck, fol. 35 vso onder andere staet als volght:
Jan Baptista van den Heetvelde xxij januarij 1605 bij doode ende volgende den
testamente wijlen meester Anthonis vanden Heetvelde zijns vaders onderges.
Meester Anthonis van Heetvelde 27 jan(ua)rij 1587 bij doode Philips van Heetvelde
sijns brueders onders. ende volgende der scheijdinge ende deijlinge tusschen
hem ende sijn mede erffgenaemen daer af gemaeckt.
Philips vanden Heetvelde ultima 7bris xvc lx viij (31 september 1568) bij doode Jans vanden
Heetvelde sijns brueders onderges.
Jan vanden Heetvelde xvij novembris xvc lx vj (17 november 1566)bij doode wijlen meester
Berthelemeus vanden Heetvelde huers vaeders onderges. tot behoef van hem ende
sijne mede erffgenaemen. Berthelemeus
vanden Heetvelde xx junij xvc xxxix (20 juni 1539) bij doode meester Jans sijns vaders
onderges. desen ontfanck is oick gedaen onder Aerschot ten tijde als
voren.
Jan vanden Heetvelde Jans sone op ten voirs. dagh int selve jair (?) lxxiiij (1474) bij
opdreuchten ende overgeven des voors. heeren Willems van Grimbergen.
Her Willem van Grimbergen xxix septembris xiiij c xlix jair (29 september 1449) bij coope
goederen tegen jouffrouwen Marien van Tuydeken ende Lodewijckx ende jouffouwen
Marien van vuten Lijemingen brueder ende zuster.
Jouffrouwe Marie van Tuijdeken weduwe wijlen Gielis vuijten Liemingen met Jacop
de Paue hueren geleverden momboir op den voors. xxix dach van septembris xiiij c
xlix jair (29 september 1449) bij doode van wijlen jouffrouwen Margiete van Tuijdeken haer suster
onderges.
Jouffrouwe Margriete van Tuijdeken, Goert van Redingen sin breueder, Arnt
Sijmaers sone van Redinghen, houdt vijffthien bunderen lants een bundere
elsbroec bos, vier mudden evenen, viere ende een halff manschapen, achte
capuijnen, achtentwintigh schellingen loeven, achte late, een vierendeel vanden
dincbanck, viere ghichtdraegers ende t' pontgelt vande voors. goederen als die
vertiert worden in den Lauwerts driesch in de voors. prochie van Thieldonck
gelegen.
Accordeert met den voors. hoofleenboeck als boven, (handtekening) vanden Boom
Zaterdag overleed Olive Riley, een Australische vrouw die bekend stond
als de oudste blogger ter wereld. Ze is 108 jaar geworden.
Vorig jaar begon Riley te bloggen over haar leven en hoe ze de twintigste eeuw had ervaren. Duizenden mensen volgden haar blog, waarvoor Riley meer dan zeventig posts schreef.
In haar laatste blog van 26 juni vertelde Riley nog hoe ze vrolijke
liedjes had gezongen met haar buurvrouw in het verzorgingstehuis in
Sidney.
Riley werd in 1899 geboren, leefde dus in drie eeuwen en maakte twee
wereldoorlogen mee. Ze bracht drie kinderen groot en was onder andere
kokkin en serveerster.
Tildonk kende vroegerjaren verschillende hoeken. Ikzelf ben opgegroeid in wat wij, de bewoners, 'onzen hoek' noemden. Die bestond uit een vijftal huizen in de afgelegen Bertrodestraat, in Tildonk beter gekend als de Bèddelestraat. Wat verder naar het dorp toe had je 'dén hoek', daar waar Mortelstraat, Bertrodestraat, Vijfeikenstraat, de huidige 7de Liniestraat en Lipsestraat mekaar raken. Op dén hoek werd in de jaren 60 de jaarlijkse Hoekskes-kermis ingericht. Nog een andere hoek was achter het sas gelegen en noemt nog altijd deSussenhoek
Maar laat het ons hier even hebben over onzen hoek, vijf huizen dus, met hun respectievelijke bewoners. Op wat eens het historische Hof ten Bettenrode was woonden Fikke van Pikeur (Victor Verhaegen), zijn echtgenote Nathalie Heremans, alsook hun zoon Jean van Pikeur (Jean Verhaegen) en schoondochter Fin van Pikeur (Josephine Behets) met hun dochter Maria van Pikeur (Maria Verhaegen). Ook de hoogbejaarde moeder van Fikke (Juliana Claessens, 1866-1962) had er haar stek. In de geburen noemde iedereen haar meter Jèine. Fikke was witloofkoopman en reed rond met legumen. In zijn vrije tijd maakte hij allerlei wissen manden en korven (duivenkeven waren zijn specialiteit) en ook het fijnere werk in pitriet. Jean boerde op een gemengd bedrijf (zoals de meeste boerenbedrijven in Tildonk waren): witloof en rundvee. Het eerstvolgende huis lag een eindje achterin en werd bewoond door vrijgezel Jan van Muskes (Jan Vanmeerbeek). Over Jan hebben we het al meermaals gehad, hij was dan ook een volksfiguur eerste klas. Jan werkte als stielman bij Persoons en leefde voor de rest zowat als God in Frankrijk. Al was zijn bedoening nogal verkommerd, Jan heeft in zijn huisje nooit elektriciteit of waterleiding gekend! In het volgende huis woonden Mille van Oschot (Emiel Van Aerschot) en Jeanne van de Smalle (Jeanne Janssens) met hun twee kinderen Georges en Marcel, alsook de moeder van Mil, Lewis (Louise). Ook Mil boerde. Dan had je het huisje van Pros (Prosper Verheyden). Pros was een jongman en werkte heel zijn leven in de zagerij van Jef van Woil (Jozef Bisschop) op de Sussenhoek. Het laatste huis in de rij was mijn oudershuis, met als bewoners René Gordts, officieel Albertus Gordts, maar in Tildonk beter gekend als René van Nette Lemmes of Peuzel (achter die laatste bijnaam gaat nog een oude cafégeschiedenis schuil waarover we het later mogelijk nog wel eens zullen hebben) en Marie-Madeleine Heyneman met hun kinderen Fernande en Jan (Jean) - ondergetekende. Ook hier werd witloof geteeld, naast de uitbating van een kleine veestapel. En daarmee stopte de bewoning van onzen hoek.
Op de boerderij bij Pikeur was t de zoeten inval, daar was alle dagen wel volk op bezoek. In de zomer zaten de mannen van onzen hoek buiten op straat in de gezzekant. De gespreksonderwerpen gingen meestal over het weer (dat nooit was zoals het moest zijn voor de boeren), de duiven (want t waren bijna allemaal duivensjappers) en over de koers. Soms werden de klein mannen, wij dus, de stuipen op het lijf gejaagd met verhalen over de Witte Madam, de Kaurepôter en Lodder mei z'n keet of over den Duvel die zijn eigen achter doechelen weggestoken had. Heel af en toe keken we eens in de lucht als er een vliegtuig overvloog richting Melsbroek of Zaventem. In het donker ontwaarden we tegen de einder de lichtjes van de radiotoren van Veltem. Magische dingen.
Pikeur was toen de enige op onzen hoek die een auto bezat. Een Peugeot-bestelwagen met houten chassis en canvasdak, als ik me nog goed herinner. De Bèddelestraat, een bol kasseiwegje van een paar meters breed, werd s avonds nauwelijks verlicht door enkele peertjes. In de herstperiode zaten er honderden zwaluwen op de elektriciteitsdraden
PS We hebben een aantal dialectwoorden onvertaald gelaten. Wie ze verklaard wil hebben, gebruikt de reageerknop onderaan het artikel.
Boven: Centraal het boerenhuis waarin ik opgroeide, links ernaast de kleine woning van Pros (Prosper Verheyden).
(Aquarel en gewassen pastel, Jos Hermans)
Onder: Pros in zijn deuropening. In de sneeuw bemerk je de contouren van een witlooflaag in de hof van zijn gebuur Mille van Oschot (Emiel Van Aerschot).
Twee groepen Eucharistische Kruistochters met in hun midden pastoor De Roeck en onderpastoor Simons en aan de zijkanten geflankeerd door respectievelijk schoolmeester De Winter en juffrouw Ida Perckmans (die later intrad bij de Tildonkse ursulinen onder de kloosternaam zuster Berchmans). Let op de vlag met centraal de hostiebeker.
In 1926 verzorgden de Tildonkse jongens- en meisjes-Kruistochters samen een toneelfeest. Het programma werd als volgt aangekondigd in de Gazet van Haecht (14/2/1926):
Gemeente Thildonck Eucharistische Kruistochtdag op Zondag 14 Februari 1926 Tooneelfeest in het lokaal der Meisjesschool Feestwijzer: 1. Ook een duel, luimig kindertooneeltje 2. Mijn Broertje, lied In t Woud, lied 3. MIELKE, tooneel in 2 bedrijven 4. Jezuken in de Sneeuw, gedicht 5. HET HERDERINNETJE van LOURDES, drama in 4 bedrijven 6. Een kwartier in de krijgskunde 7. De Pruimeboom 8. Dieven en Spoken, klucht in 1 bedrijf 9. Ons toekome Uw Rijk
Dezelfde krant schreef er nadien (28/2/1926) volgend verslag over (let op het taalgebruik!):
EK dag Tildonk Op Zondag 14e dezer, vierden de E. Kruistochters hun jaarlijksch feest in de lokalen der meisjesschool. De geestelijke overheid der parochie en den zeer geachte Heer Raskin, Opziener voor t vrij onderwijs, waren aanwezig. Er werd aangevangen met een luimig kindertooneeltje en een paar liederen. Dan volgden de Eucharistische tooneelstukjes Mielke door de jongens, Het Herderinnetje van Lourdes door de meisjes, en de klucht Dieven en Spoken opgevoerd door de grootere meisjes, welke de schoolbanken reeds verlieten. Tusschen in werden gedichten voorgedragen en kleinere vroolijke schetsen vertoond. Alles werd flink opgevoerd, tot de kleinste kleinigheden werden uiterst goed verzorgd. Om 3 u. begonnen liep het feest om 6u 30 ten einde. De zeer gevierde Heer Opziener richtte aanzocht door den Z. Eerw. Heer Pastoor een woord tot de aanwezigen. Hij drukte zijn spijt uit, het feest niet gansch te kunnen bijwonen (De Heer Opziener moest vertrekken na de opvoering van Het Herderinnetje). Leve Tildonk riep nog bij t uitgaan de heer Raskin Proficiat allen ! Ja, t spel was voltallig, want de jongens waren op post. Nu is de wedijver ingezet ! Vooruit om t meest en om t best ! Jongens en meisjes Kruistochters, Vooruit ! En laat het nu uit zijn t gepraat: In Tildonk is er geen leven In Tildonk is er niets aan te vangen Eendracht is er in die rangen: klein en groot, jongens en meisjes, allen streven hand in hand naar één doel: Jezus-Eucharistie. Dank daarom U allen : Eerw. Zuster, Juffrouwen Onderwijzeressen en Heer Onderwijzer, voor de opvoeding die GIJ Tildonks jeugd geeft. Gij doet het leven in Tildonk bloeien en t zal dan ook vruchten voortbrengen vruchten Gode ter eere en Vlaanderen ten bate. Tildonk leeft ! Heil U ! Leve Tildonk ! ---- Zondag ll. 21ste dezer, werd dezelfde vertooning gegeven, weerom voor eene eivolle zaal met evenveel bijval. Proficiat.
Pius X, die paus was tussen 1903 en 1914, legde binnen de katholieke kerk fel de klemtoon op de beleving van de eucharistie. In ons land nam de abdij van Averbode het initiatief om deze gedachte uit te dragen. Onder de bezieling van priester Edward Poppe gaf de abdij een eigen tijdschrift uit, 'Zonneland', dat op zijn hoogtepunt rond 1930 meer dan 200.000 leden-abonnees telde.
Deze leden beloofden eenmaal in de week ter communie te gaan en verbonden zich ook ertoe te bidden, uit zelfverloochening een offer te brengen voor een bijzondere intentie, die tijdens de catechese of in de vergadering werd aanbevolen. Hun vurig optreden voor het geloof noemden ze kruistocht; de bewegingen uit die tijd gebruikten graag de woorden strijd en kamp. Ze speldden fier hun opvallend kenteken op met een wit kruis en een kelk. Ouderen kennen nog wel hun krijgslustig strijdlied: In dichte drommen staat, o Heer, uw kruisleger bereid .
We moeten natuurlijk een en ander in zijn context plaatsen. Het was nu eenmaal de periode van HET RIJKE ROOMSE LEVEN waarin de katholieke cultuur haar ongekende bloei beleefde en waarin fel werd gedacht in termen van 'wij' en 'ons' tegen 'de anderen'...
Ook in Tildonk waren de Kruistochters erg actief, zowel bij de jongens als bij de meisjes. Onderpastoor Simons was er de bezieler van. Vooral de stichtende toneelstukjes zijn tot ons gekomen...
- A. Ons is hoogstwaarschijnlijk Anna Ons (°Tildonk 12/1/1908 x Josephus Schaerlaekens) - Jeanne Van Den Houdt (°Tildonk 9/7/1908) valt te vereenzelvigen met de latere zuster Elisa, ingetreden bij de ursulinen van Tildonk op 11september 1928 (met dank aan François Ons voor deze inlichtingen).
In de jaren '60 en '70 van vorige eeuw was de jaarlijkse Hoekskes-kermis een begrip in Tildonk. Opgericht door de Supportersclub van FC Verenigde Vrienden Tildonk zorgde de kermis ervoor dat 'de Hoek' telkenmale een gans weekend in de ban van het gebeuren bleef. Een grote spiegeltent werd opgericht op het lege veld op de hoek van de Mortelstraat met de Lipsestraat. De fanfare De Verenigde Vrienden verzorgde een bal, een tweede bal werd opgeluisterd door William and his Jets of een ander lokaal orkestje. Naast de tent kon je mosselen-friet eten en stond er een schietkraam, een bootjeszwier, een kermismolen. In het ganse gebeuren draaide ook de plaatselijke drankgelegenheid, café De Tortelduif, goed mee. Daar werd het idee geopperd (en meteen ook ten uitvoer gebracht) om een vrouwenkoers te organiseren. Die sloot meteen mooi aan op de nachtelijke droppingkoersen die toen veel succes kenden. Uiteraard bleek het om een ludieke bedoening te gaan, doch het lokale weekblad De Haechtenaar wijdde er een serieuze reportage aan...
Verslag De Haechtenaar 21/9/1963
Vrouwenkoers
De wedstrijd
voor vrouwen, ingericht ter gelegenheid van Hoekskens-Kermis, kende een grote
publieke belangstelling en het werd een hard betwiste wedstrijd. Na een zeer
zware slotfaze was het Maria Pijpe die zich, in het zicht van de spandoek, van
de groep kon ontdoen en met een 80-tal meter voorsprong als schitterende
overwinnares over de eindmeet kwam. In de groep werd er ondertussen hard op de
pedalen geduwd met het gevolg dat wij een volledige verbrokkeling kregen en de
aankomstrechters het moeilijk hadden om iedereen juist te rangschikken. Technische
uitslagen: 1. Maria Pijpe, de 10 km in 21'27"; 2. Jeanne Pashuyzen op 20
m; 3. Simone Anthoon, 15"; 4. Liza, Hambos, 20"; 5. Germaine De
Vleeschouwer, 23"; 6. Celine Behets, 35"; 7. Yvonne Stevens,
38"; 8. Germaine Van Berghe, 45".
Op de foto (L-R) Marie-Jeanne Heusdent, Gaby Gordts, Alfred Gordts, Gustaaf Gordts, Yvonne Stevens, Germaine De Vleeschouwer, Germaine Van Berghe, Jozef Pashuyzen, op de vespa: André Laurens en Roger Gordts, Fé Pashuyzen, Maria Pyppe, Jeanne Pashuyzen, de man met de stok: Frans Moelants.
Wie vult verder aan? Tildonkse fototheek. Gezocht: Foto's van Hoekskes kermis (de spiegeltent, optredens fanfare, op de kermis...). Ook foto's genomen op Tildonk kermis vroeger, tijdens de bals en andere evenementen.
In 'The Catholic Directory', editie 1856,* staat een interessant lijstje afgedrukt waarin de op dat ogenblik regerende Europese vorsten worden opgesomd.
Bij het overlopen van het lijstje dienen we te constateren dat de Europese landkaart wel erg grondig gewijzigd is in een tijdspanne van goed anderhalve eeuw...
Naast het nog jonge koninkrijk België met Leopold I tref je de ondertussen al lang verdwenen, koninkrijkjes Beieren (Bavaria), Hannover, Napels & Sicilië, Pruisen, Sardinië, Saksen en Würtemberg aan. Oostenrijk, Frankrijk, Rusland & Polen waren in 1856 nog keizerrijken. Zweden en Noorwegen werden samen door één vorst bestuurd. In Engeland zwaaide Queen Victoria de scepter en in Spanje koningin Isabella II, terwijl in Turkije de Ottomaanse sultan Abdul Medjid het voor het zeggen had. In Rome zat paus Pius de elfde op de troon. Sedertdien zijn er wel al een tiental andere pausen de revue gepasseerd...
Ben je jong of oud, stram of fit, groot of klein, alleen of in groep, iedereen kan meedoen met de
26ste fotozoektocht van Landelijke Gilde Tildonk
Deelnemen kan vanaf 28 juni tot 1 september. Koop op één van onderstaande adressen een deelnemingsformulier en los de vragen op door details van foto's terug te vinden langs de reisweg : kerk Tildonk, Pastoor Lambertzdreef, Dorpsstraat, Woeringstraat, 7de Liniestraat, Bertrodestraat, Grensstraat, Tildonksesteenweg, Rozendaalstraat, Karrestraat, Zijpstraat, Blakstraat, Terbankstraat, Papendriesweg, Lipsestraat, Vijfeikenstraat.
Heb je gewonnen, je verneemt het op de uitslagavond die doorgaat op zaterdag 6 september in zaal Familia vanaf 19u30. En zoals steeds zijn er heel wat mooie prijzen te winnen. Een deelnemingsformulier kost 4; elk lid van de Landelijke Gilde Tildonk heeft recht op 1 formulier aan 2,5. Vanaf 28 juni zijn de formulieren te koop bij de bestuursleden van Landelijke gilde (zie site hieronder), en ook bij de Fortis Bank (Kruineikestraat 25) en KBC Bank (Lipsestraat 35).
In de buurt van de Kapelleweg (Hambos) zie je dezer dagen een roofvogel laag boven de velden vliegen. Zo lijkt het althans, want bij nader toezien constateren we dat het hier om een imitatieroofvogel gaat. En dat blijkt een interessant alternatief te zijn in bewoonde buurten voor de toch wel als irritant ervaren veldkanonnetjes. Bij het zien van een dergelijke (nep)-roofvogel herkennen vogels en bosduiven hun natuurlijke vijand, voelen ze zich bedreigd en druipen het dan maar af naar 'veiligere' oorden. En, we moeten het bekennen, ook wij tuimelden er bijna in
De Sint-Barbaragilde (of Boerinnegilde), voorloper van het huidige KVLV, richtte meerdere malen bedevaartsreizen in naar Lourdes.
In 1965 (20/3/65) luidde een kort berichtje in De Haechtenaar als volgt:
Sint Barbaragilde Tildonk
Dinsdag
16 maart: Algemene Vergadering met toespraak door Z.E.H. Achille Van
Camp, pastoor-deken van Kessel-Lo: "Geloof, ballast of houvast".
Uitloting jaarlijkse gratis Lourdes-reis: Mevr. Irma Van Gijsel- Vanderlinden.
Dateert de foto soms uit deze periode? We herkennen er alvast Irma Van Gijsel op. Wie vult verder aan?
De deelnemers (L>R) onderste rij: 2) Anna Magits middenrij: 3) Irma Van Gorp, 4) Anna Uytterhoeven, 6) Maria Verbelen, 8) Bertha Thijs, 10) pastoor Emiel Van Hoof bovenste rij: 1) Jan De Bie
Ons (weer eens) moeten ergeren... Ligt er een briefje in de bus van de gemeente Haacht: "Aan de inwoners van Tildonk. AANVRAAG PLANOLOGISCH ATTEST NV CIBO. Infovergadering 1 juli op het gemeentehuis." Punt aan de lijn. Weet iemand soms wat we ons hierbij dienen voor te stellen? Hangen er zware donderwolken boven het grondgebied van Tildonk? En, is het de moeite waard om onze schaarse vrije tijd op te offeren om deze vergadering bij te wonen? Waarom kon daar geen klein miniscuul woordje uitleg bij? Op het blad papier op A4-formaat was anders nog ruim plaats genoeg aanwezig...
Het doet denken aan die andere infovergadering over de Aquafin-werkzaamheden in de Kruineikestraat, die vorige week in de Familia plaatsgreep. Ook georganiseerd door de gemeente. De inwoners van de Kruineikestraat kregen pas in de loop van de dag zelf een papiertje in de bus, de inwoners van Vaartdijk, Kasteeldreef, Caubergstraat en Kapelleweg ontvingen helemaal niets (nochtans ook betrokken, want langs daar zal alle verkeer omgeleid worden tijdens de werkzaamheden). Blijkbaar is er een probleem geweest met de Post. Maar ook op de website van de gemeente stond niets aangekondigd. Daarvoor kon men uiteraard de Post niet als zondebok aanduiden... En dan was er nog het feit dat de sprekers voor het gros van de zaal onverstaanbaar waren wegens 'vergeten de micro aan te sluiten'...
Jammer toch allemaal, onbegrijpelijk zelfs. De gemeente doet dan al inspanningen om infovergaderingen voor de bevolking in te leggen en dat wordt dan op zo'n knullige manier verknoeid. En zeggen dat er in Haacht een schepen van informatie is. Misschien moet men in Haacht ook eens beginnen denken aan een schepen van organisatie?!
Niet enkel de buitenkant van de school wordt gerestaureerd, maar ook het interieur wordt grondig aangepakt. Leuke bijkomstigheid is dat de restauratie uitgevoerd wordt door de bouwfirma IN RE BO uit Wilsele, die onder leiding staat van Jozef Decoster. Deze laatste is een getogen Tildonkenaar. Wellicht doet de naam 'Jokke van Belle' bij sommigen een belletje rinkelen?
Voor Jozef maakt, naar eigen zeggen, de emotie van een gelukkige voorbije jeugd in Tildonk, deze opdracht zo bijzonder. Eind augustus zouden we de resultaten al moeten kunnen aanschouwen. Hier alvast enkele foto's die genomen werden tijdens de werkzaamheden. Wordt vervolgd...
De tijdens het strijdgewoel in 1914 fel beschadigde woning (foto) van Jules I Persoons werd in 1917 afgebroken. In de plaats kwam een villa in eclectische stijl, waarover de schrijver in het stukje hieronder erg opgetogen deed.
(foto: Simone Persoons)
Het onderstaand epistel lazen we in t Kanton Haacht onder de Wapens, een kosteloos Frontblad voor de soldaten van het kanton Haacht, nr. 2 October 1917. De correspondent ondertekende met zijn initialen: J.J.
Dit soldatenkrantje aan het IJzerfront werd uitgegeven door legeraalmoezenier Jozef Casteels uit Wespelaar. Naast artikels die het moreel, de moed en het besef van rechtvaardigheid der zaak waarvoor ze vochten, moesten opkrikken, bracht hij hierin allerlei nieuws van het thuisfront. Voor mensen die, door de omstandigheden gedwongen, jarenlang van huis weg zijn, moet dat inderdaad wel heel gevoelig gelegen hebben! (1)
Thildonck
Deze maand vieren de Zusters Urselienen de honderdste verjaring der stichting van t klooster. Verleden jaar in October zijn er op nen laten avond 1100 vluchtelingen van Meenen en omstreken met pak en zak in t klooster toegekomen. Tien dagen lang hebben de Zusters ze geherbergd. Zij kregen viermaal daags te eten. Toen hebben de komiteiten ze over de nabijliggende dorpen verspreid. Dertien families nochtans zijn in t klooster gebleven; zij wonen in t externaat en op het pachthof. De algemeene Moeder Overste van wier gouden jubileum wij in ons vorig nummer gesproken hebben, had zich zoozeer vermoeid, dat zij doodelijk ziek gevallen was. Goddank is zij nu terug aan de beterhand. Overleeden: Soeur Perpétue, 34 jaar oud.
In Thildonck gaat alles wel. De Fabriek der H.H. Persoons werkt straf en ze hebben zelfs hun personeel moeten verdubbelen. Jules Persoons heeft een nieuw kasteeltje gebouwd langs de achterzijde van zijnen hof, een echt prachtstuk. Zijne vroegere woning was erg beschadigd gedurende de veldslagen daar geleverd in t begin van den oorlog. Alfons Persoons woont in zijne nieuwe villa. De Heeren Fallony, Bisschot, Alph. Denef en J. B. Casteels zijn nog altijd bedienden in de fabriek. Fallony en Bisschot wonen in Brussel en gaan alle weken naar huis. Zij zijn in pensioen bij L. Feyfer (Polle Schoen) te Wespelaer. Alfons Denef woont in het huis van Jules Persoons, vroeger bewoond door Fallony. Madame Van Horick gaat immer voort met hare boerderij en hotel (2) en maakt goede zaken. Edmond Van Horick houdt zich met den koop, verkoop en opkweeken van vee en gelukt heel wel. Leus Arnold (3) werd gekwetst in eenen aanval te Stuyvekenskerke den 8 December 1917 doch is hersteld en terug op t front.
(1) Uit: Casteels Roger,Priester en legeraalmoezenier Petrus Jozef Casteels uit Wespelaar (1884-1969), HOGT 7 (1992) 105-114. (2) Dit is het Hôtel de Londres, dat schuin tegenover de woning van Jules I Persoons gevestigd was. Madame Van Horick, oftewel Bernardine Persoons, was getrouwd met landbouwer Louis Van Horick (zoon van landbouwer-maalder en gewezen burgemeester van Wespelaar, Albert Van Horick). Zij was een tante van Jules I Persoons. (3) Zetfoutje, er diende Lens Arnold te staan. Lees in verband met diens lotgevallen tijdens de Eerste Wereldoorlog de blogbijdragen nrs. 422 en 423 (28/3/08 en 29/3/08): 'Oorlogsheld Nolle Lens'.
Johannes de Doper. Titiaan. ca. 1540. Gallerie dell' Accademia, Venetië. De boeteprofeet Johannes is afgebeeld met zijn gebruikelijke attributen: een schaap (of lam, wijzende op het Lam Gods) en een wandelstok.
24 juni: St. Jan
Plant men kolen in mei, ze worden zo groot als een ei. Maar plant men ze met Sint Jan, ze worden zo groot als een wan*!
* Wan: een platte mand waarmee het koren indertijd werd gewand (hierbij werd het koren met de mand in de wind omhoog geworpen zodat het lichtere kaf werd weggeblazen). In het heemkundig museum De Botermolen in Keerbergen tref je nog verschillende exemplaren aan.
Momenteel staat de vroegere lagere meisjesschool volledig in de steigers. Het resultaat van het slijp- en voegwerk belooft prachtig te worden. We kijken er alvast naar uit!
Deze postkaart behoorde tot een serie die indertijd door Jef Albert (kruidenierszaak, beter gekend als 'bij Fiene Goris', op de hoek Kruineikestraat - Kouterstraat) werd uitgebracht. We schatten zo halverwege de jaren '50. Wie brengt uitsluitsel?
Het boek 'Wielerparels uit de regio Haacht' werd onder ruime belangstelling voorgesteld op de Voetbal- en Wielerbeurs te Winksele-Delle. Voor de uitgave stond HAGOK borg. Op de foto (L > R): J. Gordts, P. Pollet, R. Casteels (alledrie van HAGOK) en auteur Jozef Hamels.
Jozef Mommaers, alias Jef van de brug, op een onbewaakt ogenblik
verrast door de fotograaf. Geen wonder dat hij al eens in slaap viel
achter zijn krant, met zo'n druk leven zou je voor
minder... (zie bijdrage 467)
Steenlossers ter hoogte van Tildonk-brug rond 1930. Op de achtergrond Maurice Mommaerts, zoon van 'Jef van de brug'. Links vooraan Felix Vankrieken, tweede van rechts Frans Ons.
Stellen dat Jef van de brug (Jozef Mommaers, °Tildonk 7 januari 1873, +Tildonk 26 april 1968) een bezige bij was is eigenlijk een eufemisme. Jef hielp van jongsaf zijn ouders op de boerderij, volgde later zijn vader op als brugdraaier en hield café open ('t Brughuis), loste mee de boten die geladen waren met kassei, bakstenen en steenkool, was lokale agent voor de verkoop van pulp en speelde bovendien ook nog voor transporteur. Zo vervoerde hij gedurende verschillende jaren met paard en kar de bakstenen die aangewend werden voor de bouw van het erwtenfabriek La Corbeille te Wespelaar (1898) en de nieuwe fabriek van de gebroeders Persoons in de Kruineikestraat (1900). Deze bakstenen kwamen vanuit de Rupelstreek per schip toe te Tildonk-brug. Jef was één der kopstukken van de 'beren' (lijst Persoons) en was voorzitter van de fanfare Sint-Cecilia. Hij zetelde aldus een hele periode in de Tildonkse gemeenteraad. En of dit alles nog niet genoeg was oefende hij daarboven nog de functie van gemeenteontvanger van Tildonk uit ... Tot op hoge leeftijd bleef Jef actief. Hij werd 95 jaar.
Geniet even mee van dit kort fragment uit zijn memoires, dat zich situeert in het Tildonk van ca. 1890. De handelsgeest van de jonge Mommaers komt er tenvolle in tot uiting...
'Gedurende onze jonge jaren was onze pree 0,50 fr., wij konden onze kameraden niet meer volgen en besloten nog wat bij te verdienen. Onze ouders lieten ons begaan. Zekeren dag lag hier een schip kassei, 70 ton. Den aannemer had last, ik nam het aan en wij begonnen te lossen met nog 3 andere mannen. Het bracht ons 17,50 fr. per man op. Wij waren content maar daarmee was het nog niet gedaan. In dien tijd kochten de boeren hier veel pulp. In Leuven was ene grote man die het ene schip achter het andere aankocht en ik ging daar naartoe om agent te worden in Tildonk. Hij pakte mij aan en ik begon de boeren af te lopen, wel te verstaan des avonds als ons taak in de schuur af was. Dat bracht mij 0,25 fr. per duizend kilos op. Het schip bleef hier liggen en als de boeren genoeg hadden vaarde het door naar Leuven...'
Foto: Pee Verhaegen na zijn overwinning in Parijs-Brussel (1929). Een pracht van een foto, bekijk de uitdrukking op de gezichten maar eens goed.
Zaterdag stelt Jef Hamels zijn boek, Wielerparels uit de regio Haacht, voor op de Voetbal- en Wielerbeurs in de parochiezaal van Winksele-Delle (10-13u).* Het boek gaat over de wielervedetten van onze streek, en geloof me, Jef heeft ze allemaal hun plaatsje gegeven!
Eén van de kleppers indertijd was Pee Verhaegen (Petrus Verhaegen, °Tremelo 20/2/1902, +Tremelo 5/4/1958). Pee was een icoon in de streek, want hij was iemand die internationale wielersuccessen kon behalen. Zo schreef hij de klassieker Parijs-Brussel op zijn naam en won hij in de Ronde van Frankrijk verschillende ritten. En net zoals in de omliggende gemeenten, stond ook Tildonk op zijn kop toen 'de Pee' in de laatste kilometer van Parijs-Brussel in 1929 vriend en vijand verraste met zijn demarrage!
* Het boek Wielerparels uit de regio Haacht, (176 blz., 200 foto's, kostprijs 20 Eur), kan je ook bestellen op deze blog. Stuur gewoon een mailtje.
Niet dat we direct plannen hebben om de fotokwis terug in voege te brengen, maar we kunnen het niet nalaten om als afsluiter van de reeks 'TILDONK VANUIT DE LUCHT' jullie parate kennis over jullie dorp eens te testen.
Hoe noemt dit straatje met 1 huis?
Met wat zoekwerk op onderstaande site kom je er zeker achter! www.maps.live.com
Op zaterdag 21 juni richt gaat te Winksele-Delle voor de achtste keer de
VOETBAL- en WIELERBEURS
door in de parochiezaal achter de kerk
van 9.00 u. tot 13.00 u.; inkom: 2
Op deze wielerbeurs kunnen de voorintekenaars hun exemplaar van het door Hagok uitgegeven boek Wielerparels uit de regio Haacht komen afhalen. Auteur Jozef Hamels signeert. Het boek is ook verkrijgbaar op dinsdagen 24 juni en 1 juli in het Documentatiecentrum van Hagok (oud gemeentehus Wespelaar) tussen 19.00 u. en 22.00 u. Bijkomende exemplaren zijn nog verkrijgbaar (20 ). Info: 016-60.73.33
De
voorbereidende Aquafin-werkzaamheden in de Kruineikestraat zijn volop bezig. Dat
brengt uiteraard de nodige hinder met zich mee. Maar wat de aannemer er hier van bakt tart de verbeelding. Op dergelijke wijze opgelapte fietspaden smeken toch om ongevallen! Fietsers
worden er bovendien gedwongen om te pas en te onpas het fietspad te verlaten en aangepaste signalisatieborden bespeur je er niet.
Onverantwoord!
Gelezen op de website van gemeente Haacht Vanaf 31 maart zal de VMW ( watermaatschappij ) haar leidingen en aansluitingen vernieuwen. Deze
fase zal een lichte hinder meebrengen. Op het grootste gedeelte van het
traject kan er gewerkt worden naast het fietspad. Er zal steeds
doorgaand verkeer blijven gedurende de drie maanden die deze werken
zullen duren. De tweede fase zal starten na het bouwverlof. Hierover zal in de maand juni een infovergadering worden georganiseerd. Deze werken moeten nog gegund worden. Bijgevolg kunnen we hierover nog geen tijdsduur of voor (sic)... Voor meer informatie over de werken kan u terecht bij de gemeentelijke Technische Dienst op het nummer 016 - 26 94 50.
Info: Fred Timmermans (016/60.03.73), Richard De Cuber (016/60.29.14), Paula Van Kerckhoven (016/60.19.61), Jozef en José Buelens-Ergo (016/60.33.75), KBC-kantoor, Fortiskantoor
Inschrijven voor TILDONK BLOEMENDORP kan nog tot 15 juni. DOEN !!!
Screenshot satellietfoto (MS Virtual Earth) dorpscentrum van Tildonk
(dank aan A. Uytterhoeven voor de hint)
Gewoonweg indrukwekkend, de satellietbeelden die Microsoft Virtual Earth ons voorschotelt van ons eigenste dorp. Je kan ons moeilijk fan noemen van grote slokop Microsoft, maar wat hier uit de lucht valt is prachtig! Voor wat Tildonk betreft zijn de beelden stukken beter dan die van concurrent Google Earth...
Deze klasfoto uit schooljaar 1949-1950 werd genomen op de koer van de oude jongensschool achter het toenmalige gemeentehuis. We herkennen (L > R), bovenaan: Jules Sterckx en Fons Behets; middenrij: Marcel Decoster, Jean Bisschop, François Vanhorenbeek, Ludo Verbelen, Paul De Saegher, André Vanhorenbeek; onderste rij: Paul Decoster, Joris Decoster, Remi Vandevenne, Gaston Vankrieken, Miel Vandermosen, Willy Decoster, Jozef Paeps.
Over de figuur, 4de van links op de middenrij - Ludo Verbelen, kregen we zekerheid na een reactie van zijn broer, pater Jos Verbelen. Wie brengt nog uitsluitsel over de Decoster op de onderste rij (tussen Paul Decoster en Remi Vandevenne)? (Opgelost > zie reactie Remi Vandevenne).
Het Martyrologium Romanum, dat op de 31ste mei haar feestdag opgeeft, leert ons haar kennen als een doopleerlinge van de apostel Petrus. Volgens de kerkelijke traditie zou ze als huishoudster - de eerste pastoorsmeid - haar leermeester te Rome gediend hebben. Daarom wordt ze soms iconografisch voorgesteld met een bezem in haar hand Petronella was de patrones der steenkappers en werd vereerd tegen koorts en verlamming. Zij was een populaire heilige, vele meisjes werden dan ook naar haar genoemd.
31 mei: H. Petronella
Als het met Petronel regent word je met weinig koren gezegend!
De alboom of witte abeel (populus alba), hier op een vignet afgebeeld, was al gekend in de oudheid. Heden ten dage spreken we over de populier of meer gemeenzaam, de canada (de recente abelenvariëteit).
Over
albomen en abelen...
In de vorige blogbijdrage was er sprake
van een huis op de Abbeellendries te Tildonk (1786).
Dries is een frequent voorkomende plaatsnaam met nogal wat mogelijke verklaringen: gemeenschappelijke weidegrond, driesprong van wegen, dorpsplein, gerechtsplaats, braakland,... Tildonk telde vele driesen: Lauwendries, Custersdries, Papendries, Bertrodendries, Stappendries, Gemeynen Dries (= de dorpsdries, meestal Dries zonder meer genoemd), enz...
Het Brabantse woord alboom was tot ongeveer in het
midden van de 15e eeuw de courante benaming voor de witte populier (populus alba). Vanaf de 15e eeuw verscheen
de vorm abeel in het taalgebruik, die de oudere vorm alboom in vrij snel
tempo verdrong. Met het woord abeel duidde men naast de witte ook de grauwe
populier aan.
Tildonkse toponiemen
- 1547: de Alboomen,
Alboomendriesch (regenoten: de
Weyestraete)(Lalaing 1622). - 1605: t Albome block
(Lalaing 1662). - 1636: den Alboomen
hoff (Bettenrode) (ARAB, KAB n° 1363 Cijnsboek heerlijkheid te Tildonk en
Winksele van het Sint-Pieterskapittel van Leuven). - 1656: t Alboom
block (nabij de Bertrodehoeve) (Fig. kaart goederen abdij van Park,
landmeter J. Subil). - 1657: de Colckstraete oft Alboomendries (Lalaing 1616). - 1693: den
Aelboomdriesch (regenoten: het straetken comende van het Beeckvelt, de Craijeneijckestraete) (Lalaing 1680) . - 1749: den Abbeelendries
(Lalaing 1642). - 1786: den Abbeelendries (RAL, Schepengriffies Arr. Leuven, 2002).
We menen dat de benamingen Alboomendries en Abbeelendries (en varianten) over hetzelfde stuk grond gaan, gelegen in het centrum van Tildonk, begrensd door de Kruineikestraat en het Beekveld. De Weyestraete, waarvan sprake in 1547, kunnen we niet lokaliseren. Tenzij we deze straat mogen vereenzelvigen met het Weyperstraetken, een van de straatjes die rond het oude kerkhof liepen. De in 1657 vermelde Colckstraete is ons evenmin bekend; we komen ze althans niet tegen in andere archiefbescheiden. Ook nog in Tildonk trof je een Alboomblok (resp. Alboomenhof) aan, dat zich situeerde in het gehucht Bettenrode (Bertrodestraat).
443) De nalatenschap van Peeter Caluwaerts (verdronken in de vaart - 1786)
Tekening: Een drenkeling wordt op het droge getrokken.
Op 30 april 1786 verdronk de genaamde Peeter Caluwaerts in de Leuvense vaart alhier(1). In het archief van de schepengriffie van Tildonk(2) vinden we een aantal dossierstukken betreffende de afhandeling van zijn nalatenschap. Hieruit leren we dat hij weduwnaar was en nog twee minderjarige kinderen in huis had. Hij bewoonde een boerderijtje aan de Abbeelendries(3). In het Tildonkse parochiearchief komen we meerdere personen tegen die Peeter Caluwaerts heetten, maar de ware hebben we er niet tussen gevonden. Ook naar de juiste toedracht van diens dood hebben we, 222 jaar na datum, alleen nog het raden. Ongeluk, wanhoopsdaad ?
03/10/1786
Pauwel Bellyn, inwooner van Thildonck, wettelycken curateur over de kinderen van wylen Peeter Caluwaerts, sal publieckelyck verkoopen: coren op den Craeneyck, terff daer ontrent, pataten cruyt, haver, clavere, potagerije in den hoff, stroot, mest, huysgerief (beperkt), 1 coije (koe), De totale opbrengst bedroeg 240 gulden.
03/10/1786
Condities verhuering door Pauwel Bellyn * van seker anderhalf daghmael blockx gelegen aenden Abbeelendriesch onder Thildonck, gelyck welcke in huere is gehouden geweest by wylen Caluwaerts van de kercke alhier. Vanaf Sint Andries 1786-1787 aen Judocus Vanden Schrieck voor 14 gulden 10 stuyvers sjaers.
03/10/1786
Wegens Pauwel Bellyn, vercoop van seker batiment ofte gebouw staende op anderhalff daghmael blockx gelegen aen den Abbeelendries onder Thildonck; den cooper moet het batiment afbrecken; aan Judocus Van den Schrieck voor 39 gulden; vercoop van boomen staende op voormeld goed (12 willige en nog eenige boomen).
03/10/1786
Pauwel Bellyn verhuert van 15den julij 1786 tot 1789: seker huys ende hoff, groot van erven 1 daghmael, te Thildonck aen den Abbeelendries, soo ende gelyck t'selve by den voorschreven P: Caluwaerts gebruyckt is geweest, in huere gebleven aen Pauwel Bellyn voor 7 gulden s'jaers.
20/02/1787
Vercoop van wortelen en cruijt, staende in syne coopen op de goeden in huere van de kercke, gelegen op den Craeneyck, door Pauwel Bellyn, curator der kinderen Peeter Caluwaerts (wortelen: 2,5 ruggen, 2 beddens, 2 beddens, 2,5 ruggen; cruyt: 2 ruggen, 2 ruggen).
06/03/1787
Naerlaetenheydt van weylen Peeter Caluwaerts: invoordering ende betaeling synder schulden, deselve presenterende aen Pauwel Bellyn als aengestelden curator over de twee kinderen van Peeter Caluwaerts. Ontfanck: 224 gulden en 9 stuijvers (voornamelijk verkochte granen en meubelen). Uytgeeff: 87 gulden 11 stuyvers en 2 oorden (ondermeer: betaelt aen Peeter Gordts drij guldens thien stuyvers over gemaeckt te hebben een doodkist gedient voor het lichaem van wylen Peeter Caluwaerts; betaelt aen Guillielmus Vandenbosch over eenig winckelwaer door hem aen wylen Peeter Caluwaerts gelevert drij guldens vier stuyvers en drij oorden).
(1) Parochiearchief Tildonk (PAT), overlijdensregister 1729-1873: Anno 1786, 30 aprilis in canali Lovaniensi submersus est Petrus Caluwaers, viduus.
(3) Over de Abbeelendries > zie volgende blogbijdrage.
* Pauwel of Paulus Beleyn was afkomstig van Perk (°4 juli 1747) en huwde op 3 maart 1778 met de Tildonkse Catharina Verrijt, waarmee hij tussen 1778 en 1787 vijf kinderen had. Hij overleed in Tildonk in de Franse Periode (10 thermidor van het jaar 13 oftwel 29 juli 1805). Zijn vrouw overleed in het kinderbed (7 november 1787) en Pauwel hertrouwde n goede twee maanden later te Wakkerzeel met Anna Maria Geerdts. Daarmee had hij tussen 1788 en 1796 nog eens drie kinderen.
°Hoevenen 28 oktober 1868, zoon van Cornelius Fr. Peeters en Angelina Janssens, +Tildonk 31 augustus 1940, getrouwd op 23 augustus 1905 met Philippine Persoons (°Wijgmaal 2 februari 1872, +Kampenhout 17 augustus 1955)
Victor Peeters werd onderwijzer te Tildonk in het jaar 1900. Het jaar daarop schopte hij het reeds tot hoofdonderwijzer en hij verhuisde meteen van Wespelaar naar Tildonk. Op 23 augustus 1905 trouwde hij met Maria Philippina Persoons, de zuster van burgemeester Jules I Persoons. In 1930 ging hij in pensioen en werd opgevolgd door Fons Andries. Meester Peeters woonde in een villa in de Kruineikestraat (met latere bewoners Jean Persoons - Irène Decremer). Schoolkinderen noemden hem achter zijn rug ook wel eens 'de brilleman'...
In café 'In 't Sashuis' tapte men Costo en Castar, bieren van de brouwerij Mena uit Rotselaar. Deze prachtige zwart-witfoto met impressionistische toets dateert uit 1952.
Een uitgebreide brochure over de nieuwe fietsroute, 16 pagina's tekst en foto's, werd samengesteld door Roger Casteels en Jan Gordts. De brochure is gratis verkrijgbaar aan de balie van de Cultuurdienst, gemeentehuis Haacht.
SLAGVELDROUTE
Onder deze benaming wordt op zondag 25 mei een nieuwe fietsroute te Haacht ingereden door de Haachtse Geschied- en Oudheidkundige Kring (HAGOK).
Gezinsfietstocht Het 25 km lange traject loopt hoofdzakelijk langs rustige wegen. Vertrek in groepen tussen 13.30 u. en 14.30 u. aan het gemeentehuis (Breughels Gasthof). Duur van het traject, ca. 2.30 u. Op 5 plaatsen langs het parcours zullen gidsen uitleg verschaffen. Alle deelnemers ontvangen voor de luttele som van 1 euro de SLAGVELDROUTEBROCHURE en er bovenop een DRANKENBON!
Augustus-september 1914: hevige gevechten langsheen de vaart (Wespelaar, Tildonk); 20 augustus 1914: Duitse ulanen trekken doorheen het centrum van Haacht; 16 augustus 1914: uitmoording familie Valckenaers te Hambos-Tildonk; september 1914: Duitsers brengen kerktorens en windmolens in de streek tot ontploffing (kerken van Haacht en Boortmeerbeek, windmolens van Wakkerzeel en Haacht); september 1939: bouw van de antitankgracht en muur te Haacht; 19 april 1943: overval 20stekonvooi Jodentransport (Boortmeerbeek-Haacht Statie); 1944: tijdens razzias worden weerstanders aangehouden en naar Duitse concentratie-kampen overgebracht (Wespelaar, Tildonk); 1945: Engelsen vestigen een militair hospitaal in het klooster te Tildonk; enz
Zondag 18 mei 08 waren vanaf 7 uur reeds ijverige handen
bezig om alles klaar te zetten voor Ontbijt en wandeling. Meer dan 90 mensen schoven aan voor de ontbijttafel: een
goed gevulde tafel met een ruim buffet van verschillende soorten brood en
allerhande lekkere toespijs. Alles erop en eraan, zoals het bij Landelijke
Gilde en KVLV past. Een 70-tal volwassenen en kinderen trokken om 10 uur de
botten aan voor een verrassende wandeltocht in het Haachts Broek. Een
ontdekking voor velen. Nooit eerder waren de meeste deelnemers reeds in dit
uniek natuurgebied gaan wandelen. En meester Luc Bijnens en zijn vele
assistenten brachten een goede uitleg over planten en het nuttige gebruik
voor allerlei dagelijkse zaken en kwalen. Een aanrader voor een wandeltocht met
familie en kennissen. Binnen enkele maanden zal de bewegwijzering en beschrijving
klaar zijn. Dat zal het individueel gebruik van deze wandelwegen
vergemakkelijken.
Een foto die ons recent bereikte. Zo te zien betreft het 'De Moedige Stoempers', een legendarische fietsclub uit het Tildonk van de jaren '30 - '50. Zowat iedereen in Tildonk had toen nog een bijnaam. De volgende personen werden herkend: op de bovenste rij, derde van links: Swoi Potter (Frans De Potter), tweede van rechts ? Susse van Godskes (Frans Gordts); op de onderste rij (L>R): Fokke Verkrieke (Alfons Neefs), Jan van Muskes (Jan Vanmeerbeek), Fikke Kieze (Victor Van Meerbeeck) en Boske Verkrieke (Jules Van Krieken). De foto werd genomen ter hoogte van café-zaal Alpia.
Een olijke bende... Let eens op de kledij van bepaalde personen links en rechts op de foto. Hoe men het bewuste kledingstuk in Tildonk noemde, vernam je in de blogbijdrage van 23/6/2006 (> dialectwoord nr. 992).
Ergens in de tweede helft van de 19de eeuw nam de familie Albert haar intrek in de Postweg in Tildonk. Ter situering: het huis werd later bewoond door Jakke Vanden Acker. Op de foto aanschouwen we (L > R): Jan Baptist Albert (°Antwerpen), zijn dochter Louisa Albert (°Tildonk 1869, x Jomme Janssens), Antonia Servranckx (vrouw van Jan Baptist), dochter Philomeen Albert, dochter Marie Albert (x Vanderlinden), zoon Constant Albert (vader van Jef, grootvader van Leon) en zoon Frans Albert. Charel Albert was fotograaf van dienst.
(Foto + uitleg ontvingen we indertijd van Maria Hamels-Janssens)
Het overlijden van schepen Jan vander Meeren werd door pastoor
Ludovicus van Rillaert aldus genoteerd in het Tildonkse
overlijdensregister (PAT):
"24 ipso festo joannis Baptista misere et innocens occisus fuit a milite gallico legionis de belfont joannis van der meeren schabinus pagi"
Franse bezetting, 1744-1748(4)
De moord op de
Tildonkse schepen Jan vander Meeren (1748) [11]
Op zondag 24 juni 1748 op het feest van Sint-Jan de
Doper, parochieheilige van Tildonk, speelt zich ten huize van meier Peeter
Bisschop een waar drama af dat voor de nodige opschudding zorgt in het dorp. Schepen Jan vander Meeren is na de
zondagse vespers even binnengesprongen bij meier Peeter Bisschop. Andere
aanwezigen op dat ogenblik zijn de Tildonkenaren Engel Bisschop, Peeter Gordts,
Jan Janssens en Jan Schodts, samen met zekere Antoon Lambrechts uit Winksele en
Peeter van Grootven uit Nederassent (Beek). Een Frans ruiter van het regiment de
Bellefond komt aankloppen en vraagt wie de heer des huizes is. Er volgt een
woordenwisseling met de meier en de ruiter begint deze met een stok te slaan,
waarop de meier de ruiter naar buiten duwt. Even later stormt dezelfde ruiter
terug het huis binnen, deze keer echter vergezeld van een kompaan die met
getrokken sabel op alles en iedereen begint in te slaan. De meier kan wegkomen en ook de andere aanwezigen kunnen vluchten,
doch Jan vander Meeren krijgt een sabelhauw in de buik. De ongelukkige schepen overlijdt de dag nadien aan
de gevolgen van zijn verwondingen. Op 27 juni 1748 noteert drossaard Jan
Baptist Beullens, in gezelschap van de schepenen Jan Schodts en Francis
Vandenheuvel, de verschillende getuigenverklaringen. Pastoor Ludovicus van Rillaert maakt
eind 1748 in een brief aan de graaf van Tildonk, waarin hij erop staat dat de
weth en de schepenbank van Tildonk dringend moeten veranderd worden, eveneens gewag van de moord:
'Van vijf
scepenen isser door de Fransen eenen dootgesteken, eenen seer aut en blint,
eenen derden sigh wijnigh de saken aentreckende ende de twee andere die
resteren onbequaem.[12]
We kunnen niet anders dan besluiten dat ook het
Tildonkse schepenenbestand erg berooid uit deze woelige oorlogsperiode kwam!
Pancraas, Servaas en Bonifaas, ze geven vorst en ijs helaas!*
IJsheiligen
Mamertus (11 mei)
Pancratius (12 mei)
Servatius van Maastricht (13 mei)
Bonifatius van Tarsus (14 mei)
De naamdagen van de genoemde IJsheiligen vormen een periode in mei die wordt gezien als de grens tussen weer met mogelijk nachtvorst en zomers weer. Het kan wel eens gebeuren dat na half mei nog nachtvorst optreedt, maar die kans is heel klein.
IJsheiligen is een van de oudste en wellicht bekendste begrippen uit de volksweerkunde. De eerste berichten over deze "strenge heren" dateren van rond het jaar 1000. De naam IJsheiligen komt van de naamdagen van vier heiligen die hierboven genoemd zijn. Drie is het heiliggetal en daarom rekent men in de meeste landen maar drie tot de IJsheiligen. In sommige landen wordt St. Mamertus (11 mei) niet meegeteld, in andere landen hoort St. Bonifatius er niet bij.
* Het deficit van de weerspreuken? Mamertus gaf ons dit jaar 25°C...
Fragment uit een lijst van de in 1746 en 1747 gefoerageerde landen en bossen, eigendom van het kerkbestuur en van de armendis van het graafschap Tildonk (KPT, 62).
Franse bezetting, 1744-1748(3)
Gefourageerde landen ende bosschen competerende de Kercke ende Armen des graefschappe van Thildonck, voorgevallen ten jaere 1746 ende 1747 als wanneer het Frans leger alhier is gecampeert geweest[7]
Dit document bevat een opsomming van de geleden schade op de huurlanden en bossen, die eigendom waren van het Tildonkse kerkbestuur en de armendis. De bevolking krijgt naast de vele plunderingen op het veld en in de schuren bovenop nog extra belastingen te verteren. Tuur Troch, die indertijd de complexe 18de-eeuwse belastingsheffing te Tildonk bestudeerde waaronder ook de oorlogslasten, schreef daarover het volgende:[8]
De militaire of oorlogslasten werden meestal betaald in natura. Door levering van bepaalde voedingswaren, paarden, wagens, hout e.a. woog deze belasting tamelijk zwaar op de plattelandsbevolking. De inwoners van Tildonk moesten ook talrijke ontberingen ondergaan vanwege de oorlogen. Zo verbleef van 28 mei tot 26 juni 1747 het Franse leger in Tildonk met als gevolg dat 212 bunders land van hun vruchten werden beroofd, wat meer dan 1/3 van het Tildonkse areaal betekende. Hieronder waren o.a. 134 bunders koren en 74 bunders haver inbegrepen. Vele schuren werden geplunderd; ook legden de Fransen beslag op het transportmateriaal.[9] In datzelfde jaar werden settingen gedaen ende omgeslaegen bij de meijer, schepenen ende medezetters des graefschappe Tildonck tot betaelinge aen de volkeren van oorloghe. Niet verwonderlijk dus dat in de bevolkingsstatistiek van 1755 meer dan de helft van de Tildonkse inwoners (52 van de 97 huisgezinnen) genoteerd staat als zijnde behoeftig.[10]
(vervolgt)
[7] KPT, 62. [8] Troch A., Het graafschap Tildonk onder de familie de Lalaing (18de eeuw), lic. verhandeling K.U. Leuven, 1977, 146. [9] De auteur relativeert echter in een voetnoot: Aanmerkingen opgesteld door secretaris Quirini, die waarschijnlijk een weinig overdreven heeft. [10] Cosemans A., De bevolking van Brabant in de XVIIe en XVIIIe eeuw, Brussel, 1939, 157; Rijksarchief Leuven (RAL), Schepenarchief arrondissement Leuven (SAL), 7486.
KAMPENHOUT/BOORTMEERBEEK/HAACHT - De drie
gemeenten starten samen een overlegcomité om te reageren tegen de plannen van
Recover Energy om aan het sas in Kampenhout een afvalenergiecentrale te bouwen.
De drie gemeenten zijn tegen de komst. In het comité, dat een van de
volgende dagen voor het eerst samenkomt, zetelen de drie burgemeesters, de
schepenen van Leefmilieu en de milieuambtenaren. Jean Meeus, burgemeester van
Kampenhout, stelt voor om bijstand te vragen aan een advocaten/adviesbureau. De
kosten daarvoor zouden voor de helft door de gemeente Kampenhout gedragen
worden. Haacht en Boortmeerbeek betalen dan elk nog een vierde.
Via het
overlegcomité zouden de gemeenten op het juiste ogenblik actie kunnen
ondernemen. Burgemeester Meeus wil in ieder geval niet overhaast handelen. Tegen
eind dit jaar zou het Milieu-Effecten Rapport voor de verbrandingsoven klaar
moeten zijn. Als het project groen licht krijgt, volgen er dan nog een aantal
openbare onderzoeken. Inmiddels hebben omwonenden het actiecomité STOP DE OVEN in het leven geroepen.
Donderdag 8 mei om 20 u is er een
informatievergadering in de parochiezaal te Wespelaar.
Het Gravenhuis (detail uit de kaart van 1650 van landmeter Vincent Anthony). Hof en boomgaard werden 'gefoerageerd' (lees: leeggeplunderd). Bewoner Peeter Schodts diende bovendien Franse officieren in te kwartieren (1746).
Franse bezetting, 1744-1748(2)
2. Sporen in de Tildonkse archieven
In de Tildonkse archieven worden we op diverse plaatsen geconfronteerd met documenten die verwijzen naar de Franse bezetting alhier tussen 1744 en 1748. In het Gravenhuis in het centrum van Tildonk, bewoond door Peeter Schodts, worden de officieren ingekwartierd, terwijl tuin en boomgaard gefoerageerd [2] worden. Verder worden heel wat bomen gekapt, ondermeer om de stallingen van de ruiterij te Leuven te bouwen en de brug over de Dijle te Haacht te herstellen. Er bestaat een lange lijst van de velden en bossen, eigendom van het kerkbestuur en de armendis van Tildonk., die door de Franse troepen in de jaren 1746 en 1747 leeggeroofd worden. Daarin is ook sprake van schade die veroorzaakt wordt door de aanleg door de Fransen van een weg doorheen de velden.[3] Ronduit dramatisch is de moord op schepen Jan vander Meeren op 23 juni 1748 door een ruiter van het Franse regiment de Bellefond.
Foeragie in het Gravenhuis (1746) [4]
Wij onderschrevenen verclaeren als dat Peeter Schodts [5] is gefourageert in den hof enden boogaert van het graven huijs tot Thildonck, competerende den heere graeve van Lalaing ende Thildonck, etc., te weten door het Frans leger ten jaer 1746 en daerenboven het voorschreven huijs meestendeel moeten laeten tot dienste van de officiers (ondertekend door:) Francis Vanden Heuvel, Hendrick Gordts als schepenen geweest dien tijden, Peeter vanden Bosch als gebuer, Engel Biscops als gebuer, (pastoor) Van Rillaert als gebuer, J. Schodts en F. Schodts.
Tauxaet van boomen en wishoudt gecapt op s heerenstraete onder de jurisdictie van Thildonck ten jaere 1746 ende 1747 ten behoeve van het Frans leger, etc [6]
- Ierst moeten die van Thildonck ingevolghe het beschreijf vanden heer Hooghuijzer binnen de stadt Loven leveren 218 plancken van widt houdt tot het construeren der stallinge voor de ruijterije (Loven 26 8-ber 1746) ende hebben daertoe gecapt twee witte boomen in de Roijestraet bij het huijs van Anthoen Hermans (6 gl stuck) (12 gulden 0 stuivers 0 oorden) - Item op den 16 ende 17 Appril 1747 sijn der alnoch gekapt door de militairen ende timmerlieden van den Koninck ettelijcke boomen op den Abbeelendries ende op den dries voor s' Heerenhuijs tot het maecken van de brugge over de Deijl tot Haecht (43-15-0) - Item bevonden volghens notitie ende aengevinge vande houdtmaeckers gelevert te hebben vande boomen die op den voorschreven dries gekapt waeren door de soldaeten, aen de offeciers ende wachten de quantiteijt van het werckvolck afgetrocken getauxeert op 30 stuijvers de wisse (27-15-00) - Item ten jaere 1748 alsnoch bevonden een clijn boomken op s' heerenstraet dat met den wint in stucken gevolgen was is geslaeghen in wishoudt, door den offecier was ontrent een wisse dese gelevert aen de wachten (1-0-0). Aldus gedaen opgenoemen ende getauxeert ten versoecke van den meijer Peeter Bisschops, door de schepenen Jan Baptist Beullens, Franciscus vanden Heuvel, Hendrick Gordts, present Gooris Marrant, offecier, ende Jan Peeters, geautoriseerden notitiehouder van desen graefschappe, etca. Actum, 1 Appril 1749. Ita est (ondertekend door:) Jan Peeters.
(vervolgt)
[2] Foerageren (in de militaire betekenis): voeder, inz. hooi en stro voor de paarden, verschaffen. [3] Kerkarchief pastorie Tildonk (KPT), zie: Gordts J., Inventaris van het kerkarchief van Tildonk, Hagok, 1997, 62. '...item het half bunder in huere bij Gillam Feijaerts voor 10 gulden 10 stuyvers s'jaers is ten jaere 1747 de hellicht gedestrieert door den wegh die daer door was gemaeckt door de Fransche guidden...' [4] Algemeen Rijksarchief Brussel (ARB), archief familie de Lalaing (AFL), 1634. [5] In een document uit 1732 (ARB, AFL, 1648), waarin drossaard van Haegenborch geschikte kandidaten voorstelt aan de graaf van Tildonk om te zetelen in de 'weth' of als kerkmeester, is er sprake van Peeter Schots, gewezen schepen, 'wonende int Hoeffeijser, oudt in de 50 jaeren', alsook van Peeter Schots 'den jonghen'. Het is waarschijnlijk deze laatste over wie het hier gaat. [6] ARB, AFL, 1642.
Kortelings komen er nieuwe sasdeuren in het sas van Tildonk. Het worden identieke kopieën van de bestaande deuren. De huidige loopbrugjes en het bestaande windwerk zullen integraal overgebracht worden naar de nieuwe sasdeuren. Op het informatiebord, dat de voorbije dagen aan het sas werd geplaatst, lezen we dat de werken zullen beëindigd zijn in september. De NV Waterwegen en Zeekanaal voorziet verder dat eind 2008 de afstandsbediening van het sas een feit zal zijn.
Wat ons echter nog meer interesseert is of er een oplossing in het verschiet ligt voor de passage van voetgangers ter hoogte van Tildonk-sas! Het blijft verdacht windstil...
De slag bij Fontenoy had plaats op dinsdag 11 mei 1745 van vijf uur s morgens tot twee uur in de namiddag. De verliezen waren verschrikkelijk: ongeveer 5000 doden, 9000 gewonden en 2000 gedode, gewonde of verdwenen paarden.
(Battle of Fontenoy, ill. A. De Neuville, uit: Guizot Fr., A Popular History of France, ca. 1869).
Franse bezetting, 1744-1748(1)*
1. De politiek-militaire situatie in onze gewesten in het begin van de 18de eeuw
Als gevolg van erfenissen, oorlogen en vredesverdragen komen de Zuidelijke Nederlanden bij het begin van de 18de eeuw in het bezit van de Oostenrijkse Habsburgers. Op 20 oktober 1740 sterft Karel VI, keizer van het heilige Roomse Rijk, en wordt opgevolgd door zijn dochter Maria Theresia. In de Nederlanden zelf is er ook een regimewissel: landvoogdes Maria Elisabeth overlijdt in 1741 en Karel van Lotharingen wordt de nieuwe gouverneur-generaal. Tot aan de dood van Karel VI hadden onze gewesten ruim 25 jaar zonder oorlog geleefd, dat was zelden voorgekomen. Doch bij de troonsbestijging van Maria Theresia stellen Spanje, Beieren en Saksen een aantal territoriale eisen. Onmiddellijk valt koning Frederik II van Pruisen Silezië binnen. Het conflict breidt zich uit. Frankrijk kiest de kant van de Pruisen en weigert Maria Theresia als troonopvolgster te erkennen. Engeland, wiens koloniale belangen door Frankrijk worden bedreigd, blijft trouw aan Oostenrijk.
De Oostenrijkse Successieoorlog is een feit.
De eeuwige bondgenoten van Frankrijk en Pruisen zijn Spanje en Beieren. Oostenrijk wordt gesteund door het Verenigd Koninkrijk (Engeland), de Verenigde Provincies, Sardinië en Saksen. Lodewijk XV van Frankrijk, die meer aandacht heeft voor la duchesse de Châteauroux en la marquise de Pompadour dan voor zijn ministers, valt in 1744 ons land binnen. Hij behaalt de overwinning in de slag van Fontenoy (1745) en de Vlaamse steden worden door de Franse troepen bezet. Het jaar daarop komt ook Brabant in Franse handen en kan de befaamde veldheer comte Maurice de Saxe, na de verovering van Antwerpen, zijn koning Lodewijk XV, welkom heten. Ook in onze streek is de militaire bedrijvigheid groot. Zo richten de Franse legereenheden alhier tussen 1744 en 1748 een kampement in. Langsheen de Dijle, die een natuurlijke frontlinie vormt, worden op een aantal plaatsen bruggenhoofden uitgebouwd. Dit is het geval te Werchter en te Rotselaar (molen). Ten noorden van Haacht leggen de Fransen tussen Werchter en Rijmenam vijf schansen aan. Vanaf de watermolen van Rotselaar loopt een kanaal in een hoekig tracé, ten noorden van Wakkerzeel (alwaar een artilleriekamp is geïnstalleerd), via het Wakkerzeels Gat naar het Schorisgat te Wespelaar, met de bedoeling om het water van de Dijle af te leiden naar de drassige beemden van de Leibeek. [1]
(vervolgt) *Uit: Gordts J., 'Tildonk ten tijde van de Oostenrijkse Successieoorlog (1741-1748)', HOGT (2006) 20-28. [1] Mooi aangeduid op een Franse militaire kaart uit 1749; zie blogbijdrage nr. 376: De 'Beek van Tildonk'... (10/1/2008).
Hij werd te Leuven geboren op 14 augustus 1957 als zoon van Eduard Verbeeck en Germaine Lens en groeide op in de Postweg in Tildonk. Marc studeerde archeologie aan de KU Leuven, was actief in de gemeentepolitiek (sp.a) en was burgemeester van Haacht in de periode 1998-2000.
De Burgerlijke Uitvaartplechtigheid grijpt plaats op de begraafplaats van Tildonk op woensdag 7 mei om 10u.
Wij betuigen hierbij ons oprechte medeleven aan de familie.
.....................................
Marc, die belangstelling voor het verre verleden van ons dorp hadden we gemeen. Het verslag van je archeologisch 'Prospectieonderzoek van de gemeente Tildonk' heeft nog altijd een ereplaats in mijn bibliotheek. Ik zal je niet snel vergeten!
In 1958 vierde de toenmalige BSP-afdeling van Tildonk zijn 25ste verjaardag.* In de optocht in de straten van Tildonk herkennen we verschillende kopstukken uit de partij, o.m. provincieraadslid Jean Brasseur, minister-volksvertegenwoordiger en burgemeester van Leuven Franz Thielemans, senator Vital Henckens, senator Paul Decoux. Tussen de Tildonkenaren: Julien Janssens, Stenne Laurens, Frans Mathijs, Julien Magits.
* Zie ook blogbijdrage nr. 20 (4/1/2006), 1958 - 25 jaar Tildonkse socialisten.
De Dag van de Arbeid (in België ook Feest van de Arbeid genoemd) is een feestdag van de socialistische en communistische arbeidersbeweging. De dag vindt in Nederland en België elk jaar op 1 mei plaats. Andere landen wijken soms af van deze datum. Voordat 1 mei als "Dag van de Arbeid" bekend werd, gold het als een "viering van de meimaand", ofwel een lentefeest. Aan de 1 mei-viering als viering van de arbeidersbeweging ligt de invoering van de 8 urendag ten grondslag.
Uitzonderlijk valt dit jaar Rerum Novarum op dezelfde dag als de Dag van de Arbeid. Het feest van Rerum Novarum wordt veertig dagen na Pasen gevierd op Hemelvaartsdag en is zowat de katholieke tegenhanger van de socialistische 1-mei viering.
Mooie foto van het nieuwe brughuis en omgeving in de jaren '30. Het oude brughuis werd volledig vernield tijdens de gevechten in 1914. In 1948 kwam er een nieuwe basculebrug over de vaart in de plaats van de oude, zijdelings wegdraaiende, brug.
* De foto werd indertijd genomen door de vader van Wilfried, met name Maurice Mommaerts. Deze was de zoon van brugdraaier Jozef Mommaers, door iedereen gekend met zijn bijnaam 'Jef van de brug'. Maurice was eerst beenhouwer in het oudershuis en verhuisde nadien naar Wijgmaal en Diest. Met zijn 'kodakske' legde Maurice de omgeving van brug en brughuis vast in de jaren '20 en '30. Maar ook de oude gebouwen en de processie van Tildonk waren geliefkoosde onderwerpen. Hij liet op die manier een schat aan unieke foto's na van het vooroorlogse Tildonk, en daarvoor zijn we hem meer dan dankbaar!
De bedevaart naar Scherpenheuvel kent een lange traditie. Zo wordt bijvoorbeeld vanuit Boom, al sedert 1810 tot op vandaag, jaarlijks in groep ter bedevaart gegaan.
De
bedevaartgeschiedenis van Scherpenheuvel gaat mogelijk terug tot de dertiende
eeuw. Er wordt een klein houten beeldje vereerd van de Maagd Maria, dat
wonderdadig zou zijn. Nu, anno 2008, is Scherpenheuvel nog steeds de meest bezochte bedevaartplaats van België. In 1605 namen de aartshertogen Albrecht en Isabella het initiatief tot de bouw van de huidige basiliek. Dit barokke gebouw, het werk van bouwmeester Wenzel Coebergher (1561-1634), hofarchitect van de aartshertog, werd ingewijd in 1627.
In 1922 werd de kerk verheven tot basiliek. De basiliek bevat beelden van De Nole en schilderijen van Theodoor Van Loon.(1)
Op een steenworp afstand van de basiliek bevindt zich het paviljoen met de waterput. De put dateert uit 1632, was ooit ruim 62 meter diep en verkeert nog steeds in goede conditie. (2)
(1) Van het schilderij Opdracht van het Kind Jezus in de tempel van Theodoor Van Loon (1585-1660) zijn drie exemplaren bekend: een in de basiliek van Scherpenheuvel, een ander in het stadsmuseum van Diest en een derde in de Tildonkse parochiekerk!
Zie: Gordts J., Het rijke interieur van de Sint-Jan de Doperkerk te Tildonk. De Tildonkse processie van weleer, tentoonstellingsbrochure, 2007, p. 10.
(2) Rond 1800 was het metselwerk van de put grotendeels ingestort, zodat de bewoners verplicht waren het nodige drinkwater in het naburige Zichem te halen. Na veel arbeid en grote kosten heeft men in 1819 de put kunnen herstellen. Tot 1910 gingen de inwoners van Scherpenheuvel in de rij staan aan de put om water te scheppen. Naar gelang men zelf putte of liet putten diende men te betalen!
KWB Tildonk richt in
Vrijdag 2 mei
VOETTOCHT naar SCHERPENHEUVEL
Vertrek aan het klooster om 5 u.
Naar jaarlijkse traditie gaan een aantal moedigen te voet naar Scherpenheuvel. Iedereen die wenst kan mee. De terugreis gebeurt met de wagen.
De reuzen Jan en Babs tijdens de stoet TILDONK 900 vorig jaar.
(foto: Rita Hamels)
TILDONKSE REUZEN IN HET NIEUW?
De Tildonkse reuzen, steeds paraat bij allerlei festiviteiten, zitten maar pover in de kleren... Dit viel vorig weekend nog eens op toen ze de plechtige inhuldiging van de monumentenborden in Tildonk met hun hoog bezoek vereerden.
De kerngroep van TILDONK 900 blijft ook in de toekomst bestaan onder de naam 'Tilloenk leeft!'. Er is nog een kleine som in kas (ca. 1400 ) waardoor een toekomstige werking mogelijk blijft. Op 17 september 2008 is een vergadering voorzien (Familia, 20u) met de bedoeling om samen te bekijken waarrond er kan gewerkt worden. Een vergadering waarop trouwens iedere geïnteresseerde welkom is!
De Tildonkse reuzen in het nieuw steken, is zeker één van de zaken die dan op tafel zullen liggen.
Inschrijvingen worden afgesloten 10 minuten voor de start van elke afstand!
Prijsuitreiking 200m verrassingspakket bij aankomst 500m verrassingspakket bij aankomst 4-8-12 km tombola vrij af te halen na aankomst 12km dames volgens aankomst af te halen na de start van de halve marathon 1/2 marathon na aankomst van alle deelnemers
Brussel - Achtjarige kijkt verwonderd naar Wereldtentoonstelling
Lut Wolfs (58), consulente bij de VDAB in Gent, heeft scherpe herinneringen aan Expo 58. 'Mijn ouders hadden een abonnement. We gingen bijna elke zondag, met onze picknickmand. Dat was een feest.'
'Ik was acht jaar in 1958', zegt Lut Wolfs. 'Mijn ouders waren nieuwsgierige mensen, met een interesse voor wat er omging in de wereld. Ze hadden zich een abonnement voor de Expo aangeschaft en in mijn herinnering was het ook een goeie zomer. We woonden op de Leopold II-laan in Brussel. De trams die de verbinding verzorgden tussen de Expo en het Noordstation, passeerden voorbij onze deur.' 'Mijn vader was slager, de winkel was ook op zondagvoormiddag open. Maar in de namiddag gingen we als ontspanning naar de Expo. Daardoor heb ik er zo'n precieze herinneringen aan. En weet je wat? Door de grote drukte aan de hoofdingang slaagden mijn ouders erin om hun kroost telkens zonder betalen binnen te smokkelen: ik, mijn broer van zeven en mijn zusje van vijf.'
'Het was ook de eerste keer dat we vreemde mensen zagen. Ik bedoel daar geen zwarten mee. Die zagen wij ook in Brussel, in mijn klas zat een zwart meisje. Neen, het ging om Indiërs. Mannen met een tulband op en vrouwen gehuld in zo'n lange sari. En Amerikanen met een Stetson-cowboyhoed.' 'Mijn ouders hadden niet veel vrije tijd. Hun zondagse bezoek aan de Expo was in dat jaar hun manier van reizen. We hebben bijna alle paviljoenen bezocht, soms verscheidene keren. Maar we deden niet veel geld op. We namen onze picknick mee. Er bestond nog niet zo'n consumentisme als vandaag.' 'Wat ik me ook herinner, is dat we voor elk bezoek kleurige kledij aantrokken. Mijn vader was amateurfotograaf en voor het eerst nam hij foto's in kleur. Hij had een nieuw, semi-professioneel toestel gekocht, een Rolleycord. De filmrolletjes stuurde hij voor ontwikkeling op naar Amerika.'' Het Nederlandse paviljoen lag onmiddellijk rechts na de ingang. Er stonden koeien. En de waterwerken met de aanleg van de dijken werden er getoond. Ik zie pompen voor me, en reuzenschroeven die het water omhoog haalden.'
'Het paviljoen van Frankrijk bestond uit imposante gebogen constructies van staal en glas. In de omgeving van het Zwitserse paviljoen rook het altijd lekker. We mochten er raclette proeven, aan een chalet. Ja, de Expo was ook rond clichés opgebouwd. En in het Amerikaans theater kon je films in panoramisch zicht bekijken. Je weet wel, zo'n trein die op het publiek afkomt en waarvan je de indruk had dat hij uit het scherm zou breken. Dat vonden we indrukwekkend.' 'Televisie bestond wel al, maar nog niet veel gezinnen hadden een toestel. De verkoop ervan is in België pas massaal op gang gekomen met het huwelijk van koning Boudewijn in 1960. Van het Russische paviljoen weet ik alleen nog dat de spoetnik er stond. Een maquette uiteraard, maar wij dachten in die tijd dat het de echte was.' 'Tegen etenstijd, rond vijf uur, trokken we naar het paviljoen van Coca-Cola. Dat was een ritueel. Mijn vader kocht er één flesje voor mij en mijn broer. Dat was een feest, en ook vaak ruzie over wie al te veel had gedronken. De smaak van Coca-Cola was nieuw voor ons, we kenden dat niet.'
'In mijn idee stond het paviljoen van het Vaticaan daar in de buurt, Civitas Dei. Daar gingen we zondagavond naar de mis van zes uur. Dat kwam mijn ouders goed uit. Ik zie ook de stand van België nog voor me. Ons land werd voorgesteld in miniatuurvorm, als een soort Madurodam. Via een passerelle die aan een betonnen pijler hing, kon je erover lopen. Je zag elke grote stad met haar eigen blikvangers liggen. Gent met zijn drie torens bijvoorbeeld. Tussen Brussel en Oostende lag de nieuwe autosnelweg en er reden zelfs miniatuurautootjes heen en weer. Je kon er ook veel typische Belgische producten krijgen: chocotoffees van Côte d'Or bijvoorbeeld. Er bestond zelfs Expo Brood: heel luchtig, wit brood. Vandaag zou niemand dat nog willen. En industrieel ijs, ik denk van het merk Artic. Geen schepijs, maar zo'n rechthoekig blokje dat in een karton zat verpakt en je tussen twee wafeltjes kon leggen.' 'De Expo was ook het begin van de marketing. Ik denk vaak: the sixties zijn begonnen met Expo 58. Het grauwe van de Tweede Wereldoorlog, met zijn tekorten, lag definitief achter ons. Tot begin de jaren vijftig moesten mijn ouders nog op sommige momenten hun winkel sluiten wegens de rantsoenering.'
'Dat was in 1958 allemaal voorbij. De wereld lag open. Er was geloof in de toekomst, in de vooruitgang. Je had de techniek, de auto's, de nieuwe materialen als plastic en nylon. Mijn vader had zijn katoenen schort geruild voor een uit nylon. Dat kon hij gemakkelijk alle dagen wassen. 's Anderendaags was zijn nylon schort weer droog.' 'Twee verre nichtjes van mij waren fairhostess, op de Expo. Ze spraken al behoorlijk Nederlands en Frans en hadden een spoedcursus Engels gevolgd. Je raadt het nooit: die twee zussen zijn elk met een rijke Amerikaan getrouwd. De Amerikanen die de Expo bezochten, waren allemaal rijk.' 'Het Atomium heb ik niet van binnen bezocht. Dat was waarschijnlijk te duur. Maar ik herinner me levendig het paviljoen Oud België met zijn trapgeveltjes, waar je kon eten en drinken.' 'De Expo was één groot café. Het was er gezellig en romantisch. Mijn ouders zijn er ook 's avonds naartoe getrokken, naar het Groen Theater, waar concerten plaatsvonden. Dat bleef laat open. En negen maanden later is mijn jongste zusje geboren. Ik ken veel mensen die in 1959 zijn geboren.'
Filip Verhoest
Artikel overgenomen uit De Standaard 16/4/08. Foto's: www.expo58.tk.
Heeft weinig met Tildonk te maken, zie ik u denken. We vonden het verhaal echter zo authentiek dat het zeker herinneringen zal oproepen bij diegenen onder u die vijftig jaar geleden de Expo bezochten. Reageer en deel ons uw eigen verhaal mee...
Foto: Titelblad bevolkingstelling jaar IV (1796). Thildonck (kanton Herent). Algemeen Rijksarchief Brussel.
In 1792 vielen de Fransen onder leiding van generaal Dumouriez ons land binnen en op 6 november van dat jaar versloegen ze de Oostenrijkers te Jemappes. Enkele maanden later heroverden de Oostenrijkers onze gewesten na de Slag bij Neerwinden (18 maart 1793). In juni 1794 leden ze echter een beslissende nederlaag te Fleurus en op 15 juli om 12 uur s middags datzelfde jaar deden de Fransen hun glorieuze intrede in de stad Leuven. Op 1 oktober 1795 werd ons land werkelijk ingelijfd bij Frankrijk. Hiermee eindigde het lange tijdperk van het Ancien Régime; we waren niet langer Brabanders maar Franse staatsburgers! Dit als kleine situatieschets van de periode waarin de onderbesproken volkstelling plaatsgreep. We mogen gerust stellen dat de mensen die in deze telling voorkomen, zeer woelige tijden achter de rug hadden en bovendien nog heel wat te verduren zouden krijgen onder de Franse overheersing De volkstelling van het jaar IV (1796)(1)
In het jaar IV van de Franse Republiek werden overal te lande volkstellingen gehouden. In Tildonk werd een eerste telling voltrokken op 12 november 1795 op last van het schepencollege, zijnde: J. Baron (meier), Gilliam Fayaerts, Hendrick Gordts, Jan Frans Vandenschrieck en Arnold Evenepoel (schepenen). Dit officieel document geeft voor elke inwoner van Tildonk boven de 12 jaar volgende gegevens weer: voornaam, familienaam, ouderdom, beroep, woonplaats en, in voorkomend geval, het jaartal van de inwijking. De inwoners zijn per gezin vermeld, bij het gezinshoofd worden ook het aantal kinderen genoteerd die jonger zijn dan 12. Tildonk telde volgens de telling 360 inwoners, waaronder 119 kinderen beneden de 12 jaar, 116 jongens en mannen, 125 meisjes en vrouwen. De oudste inwoner was Elisabeth Smets, gewezen pachteresse, 91 jaar. Van de 241 inwoners boven de 12 jaar waren er 150 ter plaatse geboren en 91 ingeweken in de loop der vorige jaren. Naast 20 handwerkers en 10 cossaerten telde Tildonk ook nog 17 pachters en 19 ambachtslieden, wat ons op een totaal brengt van 66 gezinshoofden. De handwerkers of dagloners
Jan Van der Beken, Louis De Coster, Cornelis Roeckx, Aert Paeps, Jan Paeps, Peeter Weltens, Peeter Piot, Hendrik Hensmans, Jan De Becker, Jan Buelens, Aert Denckens, Hendrick Verbinnen, Guilliam Fossez, Peeter Van den hout, Guilliam Van Bellingen, Peeter Bastiaens, Hendrik Lambrechts, Peeter Mettens, Peeter Meeus, Franciscus Cleynens. De cossaerten (2)
Frans Van den Bosch, Aert Evenepoel, Jacobus Van der Auwera, Jan Frans Fayaerts, Peeter Lembrechts, Peeter Vranckx, Guilliam Fayaerts, Jan Buelens den ouden, Guilliam Schots, Jan Baptist Van den Broeck. De notabelen en ambachtslieden
Pastoor: Dominicus Van Elder, heeft in dienst een huishoudster, een dienstmeid en knecht Chirurgijn: Guilliam Fayaerts, sone Guilliams, 1 meid Blokmaker (5): Jan Joostens, Hendrik Verdonck, Peeter Piot, Jan Pinnoy, Jan Massant Smid: Guilliam Gordts Rademaker: Martinus De Becker Kuiper (2): Guilliam Vrebosch, Hendrick Cappuyns Zager: Judocus Helman Timmerman (2): Peeter Gordts, Jan Bisschop Schrijnwerker: Jan Gordts Strodekker: Jacobus Fayaerts Kleermaker: Peeter Lanciers Herbergier: Jan De Coninck Especier: Peeter Maes Winkelier: Guilliam Van den Bosch De pachters
Hendrick Gordts (1 knecht) Wed. Peeter Gordts Wed. Jan Janssens Judocus Van den Schrieck (4 knechten, 1 meid) Jan Frans Van den Schrieck (2 knechten, 1 meid) Frans Van den Schrieck (1 meid) Jan De Wit (3 knechten) Antoon De Wit (1 knecht, 2 meiden) Peeter Van den Poel Peeter Michiels (1 knecht, 1 meid) Aert Fayaerts Peeter Coremans Guilliam Van Geel Filips Goovaerts (2 knechten, 1 meid) Jan Schodts Jan Van Grunderbeeck
Binnen de beroepscategorieën lagen de kinderaantallen als volgt: -10 cossaerten: 17 kinderen, of gemiddeld 1,7 per gezin -20 handwerkers: 55 kinderen, of gemiddeld 2,75 per gezin - 9 notabelen of ambachtslui: 45 kinderen of gemiddeld 2,37 per gezin -17 pachters: 58 kinderen, of 3,42 per gezin In de pachtersgezinnen werden dus de meeste kinderen genoteerd. Niet geheel onlogisch, extrahanden waren er zeer welkom.
Enkele vaststellingen: - veel pachters - niet de grote kroostrijke gezinnen zoals begin 20ste eeuw. - geen koster of schoolmeester vermeld (beide beroepen waren dikwijls in één persoon verenigd), evenmin brugdraaier/sasmeester, slechts 1 herbergier...
We vermoeden ten stelligste dat deze lijst onvolledig is. Er bestaat trouwens een tweede lijst, in het Frans opgesteld, waarin heel wat meer personen voorkomen (543 tegenover 360 in deze lijst). Heeft men de eerste lijst gemanipuleerd (verduiken van conscrits, Tildonk was blijkbaar een verzetshaard!)(3) of waren veel gezinnen op de vlucht op het ogenblik van de telling? Wie zal het zeggen...
(1) Gordts J., 'Tildonkse sprokkelingen', Kultuurkalender, juni 1980, Kultuurraad Tildonk. Het artikel steunde op een eerdere publicatie van Paul Leynen.
(2) Met cossaerten werden de keuterboertjes aangeduid. Diegenen die met een paar dagwand land en een koe en varken op stal boerden, doch voor de rest aangewezen waren om voor de kost te werken bij de pachters. Op de sociale ladder stonden ze een trapje hoger dan de handwerkers of dagloners.
(3) Zie bijdrage nr. 334 (2/10/07): De Boerenkrijg in onze contreien. Meer over de Tildonkse conscrits verneem je in bijdrage nr. 38 (31/1/06): Tildonkse 'soldaten van Napoleon'.
Recover Energy nv diende een kennisgevingsdossier in met betrekking tot de opmaak van een milieueffectenrapport voor het bouwen en uitbaten van een afvalenergiecentrale op Kampenhout (Sas), Leuvensesteenweg 51, voor 150.000 ton niet gevaarlijk, niet recupereerbaar afval op jaarbasis, bij de dienst MER van de afdeling Milieu-, Natuur- en Energiebeleid.
Vandaag, maandag 14 april 2008 om 20 u organiseert het gemeentebestuur van Haacht, in samenwerking met buurgemeente Boortmeerbeek, in de gemeentelijke feestzaal Breughels Gasthof, Wespelaarsesteenweg 85 een INFOAVOND over dit project voor de inwoners.
Opmerkingen kunnen eveneens tot en met 19 april 2008 via het inspraakformulier (www.mervlaanderen.be) overgemaakt worden aan de Vlaamse Overheid, Departement Leefmilieu, Natuur en Energie, Afdeling Milieu-, Natuur- en Energiebeleid, Dienst Milieueffectrapportage, Koning Albert II-laan 20 - bus 8, 1000 Brussel.
Haacht.org, de site die ons wakker houdt,
heeft een zeer volledig en kritisch dossier samengesteld. Je treft er ook voorbeelden aan om te reageren. >> www.haacht.org
Zondag 20 april start in Tildonk weer de actie BLOEMENDORP, in samenwerking met de gemeente Haacht en georganiseerd door Landelijke Gilde, KVLV, KLJ, KWB en Tildonk Leeft.
Op de plantenruilbeurs van KVLV zal je een infostand vinden, waar de nodige informatie te vinden is: affiche, boekje waterpartijen in de tuin, inschrijvingsformulieren, fotos vorig jaar. Welkom op 20 april vanaf 14 uur in Familia.
We hebben de ondertitel van de TILLOENK-blog ietwat verruimd. Waar er voordien 'Tilloenk vruger' stond, lees je nu: 'Tilloenk vruger en sewaureg' (Tildonk vroeger en tegenwoordig).
Dit laatste dekt immers beter de lading van deze weblog. Meer en meer houden we de vinger aan de pols over wat er reilt en zeilt in dit dorp en koesteren we tevens de eigenheid ervan. Zo tref je met regelmaat berichten aan over allerlei evenementen die door de Tildonkse verenigingen worden ingericht. Sporadisch overschrijden we ook wel eens een keer onze dorpsgrenzen. Rode draad in deze blog blijft evenwel het Tildonks verleden, dat spreekt voor zich!
Een der mooie nieuwe monumentenborden (foto F. Timmermans)
Zaterdag 19 april 2008
INWANDELING MONUMENTENBORDEN TILDONK
In het verlengde van de viering van het 900-jarig bestaan van Tildonk werden recent door de gemeente Haacht mooie infoborden aangebracht bij de beschermde Tildonkse monumenten.
Op zaterdag 19 april worden dezen borden 'ingewandeld' vertrek 14 u in de Pastoor Lambertzdreef, met officiële onthulling aankomst omstreeks 16u30
ondergetekende gidst
deelname is gratis
Het boek 'Stenen getuigen uit het verleden van Tildonk' is nog steeds verkrijgbaar. Ook tijdens de wandeltocht zal je het nog kunnen aanschaffen.
Waar nu zo wat iedereen een rekening heeft bij een of meerdere banken was dat vroeger zeker niet het geval. De bankinstellingen en het Bestuur der Postchecks waren vrij selectief in het aanvaarden van rekeninghouders. De gewone man trof je niet aan op hun klantenlijsten, wel de vrije beroepen, handelaars en officiële instellingen. Hieronder een lijstje van de Tildonkse rekeninghouders bij de 'Postcheck' in 1933...*
Toen stond het Frans nog chique!
* Lijst der Postcheckrekeningen 1933, bibliotheek documentatiecentrum Hagok.
Dit jaar is het
vijftig jaar geleden dat de Expo te Brussel plaatsgreep. En dat zullen we
geweten hebben, binnenkort is het in de media immers al expo wat de klok slaat!
Een voorproefje
alvast is deze Tildonkse familie die zich bij een bezoek aan de
wereldtentoonstelling liet vereeuwigen L > R: Marie Van Roy, Germain Van de Sande,
Victor Van de Sande, Angeline Van de Sande, Jozef Vandenbergh (een kozijn).
Oproep
Heb je thuis ook nog foto's van je bezoek aan de Expo, van spullen die je toen als souvenir kocht (petjes, sjaaltjes,...). Bezorg ons een digitale foto en we zetten hem ter gelegener tijd ook op deze blog. Of heb je een persoonlijk verhaal. Wat betekende Expo '58 voor jou? Laat het ons weten.
425) Gouden jubilee JEF VAN ACHTEN - CLEMENTINE MEULEMANS (1970)
Feestelingen en familie in de raadszaal van het gemeentehuis van Tildonk.
(Foto: Jan Van Goethem)
Verslag in De Haechtenaar van 9 mei 1970:
"Op vrijdag 1 mei vierde het echtpaar Jozef VAN ACHTEN Clementine MEULEMANS, uit de Woeringstraat te Tildonk, zijn gouden huwelijksjubileum. Na een dankmis werden de jubilarissen met familie op het gemeentehuis ontvangen waar het traditionele geschenk werd overhandigd door het gemeentebestuur, terwijl de erewijn werd geschonken en een sigaar werd opgestoken. Jef werd geboren te Wakkerzeel-Werchter en was in zijn jeugdjaren een zeer gekend sportman. Clementine is, evenals Jef trouwens, van 1896 en werd geboren te Tildonk waar de jubilarissen vijftig jaar geleden in het huwelijk traden. Hun huwelijk bleef kinderloos doch twee kinderen van Clementines zuster werden bij hen grootgebracht terwijl beiden verder een uitgebreide familie telt."
Binnenzicht van een stal, op doek geconterfeit door David Teniers de jonge (ca. 1650).
Eind 1770 werd een inventaris opgemaakt door de wethouderen van graafschap Tildonk betreffende het aanwezige rundvee binnen de dorpsgrenzen.(1) Ze noteerden het aantal dieren, de kleur van de dieren, en ook de ligging van de stallen. In de inventaris is onderscheid gemaakt tussen koeien, runderen, vaarzen en ossen. We stellen vast dat bijna ieder Tildonks huisgezin toen in bezit was van wel een of meerdere koeien. Zo kwam men bij de 98 getelde gezinnen uit op 121 stallen met daarin 432 stuks rundvee. Het overgrote deel van de veestapel (meer dan 90%!) behoorde tot het rode ras, om exact te zijn: 264 koeien, 128 runderen, 7 vaarzen en 5 ossen. Daarnaast werden in de stallen nog 22 zwarte koeien, 1 zwart rund, 2 veile koeien, 1 witte koe, 1 bruine koe en 1 gebleekt rund opgetekend.
De pachters van de grote pachthoven kan je zo uit de lijst oppikken: daar waar je het meeste rundvee aantreft en waar er tevens meerdere stallen aanwezig zijn. De weduwe Van den Schrieck (Heilig Geesthof, het vroegere Hof Ter Leeps), Hendrick Gordts den ouden (Dormaelhoeve), Hendrick Gordts den jongen (t Kasteeltje, de vroegere Nieuwenborch), Peeter Schueremans (Bertrodehof), Jan De Wit (Hoeve van Terbank), Michiel Beullens, Jan Baptist Michiels, Peeter Coremans, Peeter Lemberechts, Volgens huidige normen echter valt hun rundveestapel eerder bescheiden uit.
(1) Rijksarchief Leuven, Schepengriffies arr. Leuven, Tildonk, nr. 1999:
Inventaris ofte opneminge gedaen ende genomen door die wethouderen des graefschappe van Thildonck van alle ende iegewelcke bestiale bevonden binnen den voors. graefschappe, degene sijn als volght, 1. In den eersten bevonden ten huijse van Jaspar Gordts in den stal comende tegens sijn huijs twee roode koeijen ende op de deure gequott(eert) N° 1 2. Jan Buelens, in den stal comende tegens sijn huijs, 2 roode en 1 swarte koeije 3. Jan Piot, ten huijse van, 1 roode koeije, enz, enz Aldus gedaen, gevisiteert, opgenomen ende geinventariseert op den 27e Xbris 1770, coram de onderges(chreven) schepenen J: De Coninck meijer, Jan De Wit, Gilliam Feijaerdts, Peeter Coremans, Peeter Schueremans, Hendrick Gorts.
Tildonkenaar Paul De Troyer is niet alleen leraar in Sint-Angela, hij is ook gemeenteraadslid in Haacht én hij zingt in het koor van de Brusselse kathedraal én in het uitstekende ensemble voor Oude Muziek Graindelavoix.
Op vrijdag 4 april brengt het unieke Vlaamse ensemble
Graindelavoix zijn programma "Caput" in de kerk van het
CCM-Minderbroederscomplex in Mechelen.
Graindelavoix heeft verschillende programma's en in Caput brengen ze o.a. de
beroemde Missa Caput van Johannes Ockeghem. Ze brengen het in een totaal nieuw
klankspectrum. Een andere primeur zijn de Parijse gezangen voor het ritueel van
de voetwassing. Dit programma staat ook op een cd van het uitstekende merk
Glossa met nummer P32101.
Tildonk Overzetproject
geflopt Waar voor gisteren (1 april) met veel bravoure een nieuwe
overzetdienst op de vaart ter hoogte van de Terbankstraat werd aangekondigd, viel daar in de praktijk niet veel van te merken. Tientallen toeschouwers
keken ontgoocheld naar de lege steigerplaatsen. Wat was er gebeurd? Het geleverde bootje bleek van het type
eenpersoonskayak te zijn. Passagiers dienden zich aldus bij een overzet bovenaan het
dek vast te klampen, een hachelijke situatie voor de betrokkenen inderdaad. Verder viel het ons op dat nogal wat vaarttoeristen met een papieren
vis rondliepen. Eigenaardig.
De NV Zeekanaal, die veiligheid hoog in het schild draagt (maar
dat argument anderzijds als alibi gebruikt voor het opdoeken van de populaire sasovergang te Tildonk), blies
de veerdienst dan ook onmiddellijk af! Uit een enquête onder de toeschouwers ter plekke bleek dat veruit de
meesten de toestand prefereren die er altijd al heerste, nl. het gedogen van vrije passage via de sasdeuren. De redactie van de 'Tilloenk Vruger'-blog kan niet anders dan zich hier volmondig bij aan te sluiten.
Proefproject overzet vaart gaat op dinsdag 01/04 van start!
De plannen van NV Zeekanaal om het sas van Tildonk af te sluiten voor fietsers en voetgangers hebben de laatste maanden al voor heel wat beroering gezorgd. Een massaal protest bleef niet uit en een petitieactie van de buurtbewoners leverde zo maar eventjes 1730 handtekeningen op. Blijkbaar heeft een en ander de heren van Zeekanaal aan het nadenken gezet. Vanaf morgen loopt er immers een proefproject waarbij men teruggrijpt naar een beproefd recept van vroegerjaren, namelijk het installeren van een overzetdienst. Deze overzetdienst zal zich situeren op de plaats waar de Terbankstraat doorsneden wordt door de vaart. Maar men gaat met zijn tijd mee. Waar men vroeger gebruik maakte van een ijzeren bark zal het overzetten nu gebeuren door een eigentijdse boot in polyester van het type kayak.
De bediening zal voorlopig door vrijwilligers gebeuren. Er wordt in dat verband in de richting van het Haachtse schepencollege gekeken. Benieuwd wie er aan het roer zal staan
Het schuitje
De aanleg van de vaart Leuven-Mechelen in de periode 1750-1752 bracht heel wat ongemakken met zich mee voor de lokale bevolking. Straten en velden werden doorsneden, een aantal eigendommen verdween geheel of gedeeltelijk in het tracé. Een van de belangrijkste wegen in de streek was de oude baan van Leuven naar Mechelen die doorheen Tildonk liep (Lipsestraat, Kruineikestraat). Het was dan ook niet meer dan logisch dat men een brug voorzag op de plaats waar de vaart deze straat doorkruiste. Na het bouwen van de sluis in 1763 konden voetgangers ook over de sasdeuren naar de overkant. Richting Kampenhout waren de woonkernen van Nederassent (Beek) en Wespelaarse Hoek, links en rechts van de vaart, van mekaar afgesneden. Tot nà 1905 heeft op die plaats een soort veerdienst bestaan. De volksmond sprak van 'Het schuitje'.
Op 11 november 1969 ontvingen de Tildonkse oudstrijders een herinneringsmedaille uit de handen van het gemeentebestuur. Op de groepsfoto die genomen werd voor het gemeentehuis herkennen we o.m. Nolle Lens.
(L-R) Voorste rij: schepen Julien Magits, burgemeester Raymond de Behault du Carmois, schepen Gustaaf Verbiest. Tweede rij: J. Van den Eynde, Nolle Lens, Juul Ver elst, Juul Poortmans, Filip Sterckx, Ture Van den Acker, Mon Fillet, .. Van der Linden, Juul Sterckx (allen WO I). Derde rij: Leontine Lambrechts (Tinne Stek, echtgenote van Nolle Lens), Charel Janssens (WO I), Warre Verbeeck, Jef Decoster, Wiske Sunt, Lowie Nackaerts, Jules Beckers, Gustaaf Hermans (allen WO II). Vierde rij: ?? (wie vult aan? - jg) In de deuropening: gemeentesecretaris Jaak Van Langendonck, gemeenteraadsleden Maurice Servranckx, Maurice Vandenheuvel en Armand Bisschop. Als je goed kijkt ontwaar je helemaal achteraan een glimp van de garde, Jozef Decoster.
Arnold Lens voor de 8e maal gedecoreerd (vervolg)
Nog vier gevangenen Nolle, die een zeer goed verteller is, haalde nog enkele andere oorlogsherinneringen op, die ons evenwel te ver zouden leiden indien wij het allemaal uitvoerig moesten beschrijven. Toch willen wij nog wel even herhalen hoe hij, samen met nog verschillende andere Belgische soldaten, vier Duitsers gevangen nam. Op zekere dag vroeg men een peleton special, (dat zijn 30 vrijwilligers uit verschillende compagnies), die als opdracht kregen een Duitse post aan te vallen en onschadelijk te maken. Nolle was natuurlijk de eerste om zich hiervoor aan te geven. Toen men op weg was om de opdracht uit te voeren stuitte men op een Duitse patrouille. Na een kort maar hardnekkig gevecht kon men vier Duitsers gevankelijk naar het kamp brengen, terwijl er slechts één Belgische soldaat gewond werd, zodat Nolle tijdens deze actie ruimschoots het zijne bijdroeg om het welslagen te verzekeren. Na de oorlog ontving Arnold Lens tal van decoraties, terwijl er nog een paar door hem niet aangevraagd werden, wat wel wijst op een bescheiden karakter. Als bijzonderste eretekens vermelden we: Oorlogskruis met 2 Palmen; Medaille van de Vrijwillige Strijder; Zege en Herinneringsmedaille van de Veldtocht 1914-1918; Frans Oorlogskruis met bronzen ster; terwijl hij thans de 50-jarige Herinneringsmedaille der Gemeente Tildonk in ontvangst mocht nemen alsmede diploma, terwijl hij nog andere medailles en diplomas kan voorleggen. Als vergeldingsmaatregel Hoe Nolle Lens er toe gekomen is om zich als vrijwilliger aan te geven is vrij gemakkelijk te verklaren: toen hij op 14 augustus 1914 zijn vader en nonkel zag doodschieten door de Ulanen, terwijl hij zich in een aardappelveld moest verborgen houden, had hij achteraf nog slechts één gedachte die hem niet losliet: zich zo spoedig mogelijk als vrijwilliger inlijven bij het leger om zodoende aan het front zijn wraak te kunnen koelen. Op het ogenblik van deze feiten was Nolle 27 jaar. Nadat hij eerst door de Duitsers was gevangen genomen en te Tildonk in het klooster werd opgesloten, werd hij nadien langs Hever en Muizen tot Mechelen gebracht waar hij de vlucht kon nemen en naar Frankrijk trok waar hij dus als vrijwilliger dienst nam bij het Belgisch leger, waarna hij, na een korte opleidingsperiode en op zijn voortdurend aandringen, naar het front mocht vertrekken en waarbij later hogergenoemde feiten zich voordeden. Thans mag Nolle Lens, alhoewel reeds op zijn 82 jaar, zich verheugen op een nog zeer goede gezondheid en het zijn alleen maar de benen die niet al te best mee meewillen. Elke namiddag trekt hij erop uit om zijn dagelijks partijtje kaart te spelen in het café bij Jan Fillet, waar hij maar enkele meters vandaan woont. Zijn echtgenote Leontine, eveneens nog zeer flink, vergezelt hem dikwijls en tijdens de pauzen wordt er gezellig gekeuveld over koetjes en kalfjes. Wanneer men echter de oorlog 1914-1918 ter sprake brengt dan beginnen Nolle zijn oogjes te glinsteren en dan kan hij uren aan een stuk doorvertellen
Foto: Oorlogsheld Arnold Lens met een paar van zijn bijzonderste medailles.
Onderstaande bijdrage troffen we aan in De Haechtenaar van 30 november 1968...
Arnold Lens voor de 8e
maal gedecoreerd
Op maandag 11 november werd
Arnold Lens, 81 jaar, Postweg 78 te Tildonk, op het gemeentehuis voor de 8e
maal gedecoreerd omwille van zijn heldhaftig gedrag tijdens de eerste wereldoorlog. Zijn echtgenote, Leontine
Lambrechts, leidde haar echtgenoot fier naar het gemeentehuis en bracht hem
daarna naar het sportlokaal te Tildonk, waar wij, dank zij Roger Praet en Jan
Fillet, voor het eerst kennis maakten met deze oorlogsheld. Achteraf brachten wij een bezoek
aan Nolle Lens, zoals hij in de omgang genoemd wordt, en nadat wij de
verschillende diplomas bewonderd hadden begon hij te vertellen over de 48
Duitsers die hij, samen met 2 vrijwilligers, gevangen had genomen op een hoeve
nabij Roeselare.
48 Duitsers gevangen Nolle die, als vrijwilliger, bij
het 4de Regiment Jagers te voet ingelijfd was, vocht tijdens het
eindoffensief in 1918 (om precies te zijn op 30 september 1918) mee in de
voorste gelederen en had de rang van korporaal. Toen zijn compagnie oprukte
naar Roeselare bemerkte men plots op de hoeve beweging van Duitse soldaten.
Nolle, die dacht hier te doen te hebben met een Duitse wachtpost van zes man,
vroeg twee vrijwilligers om deze post onschadelijk te maken. Langs een diepe gracht,
die uitmondde aan de boerderij, kropen de drie onversaagde vrijwilligers
behoedzaam vooruit. Toen men in het zicht van de boerderij kwam werden zij
plots opgemerkt door een Duitse schildwacht die onmiddellijk alarm sloeg.
Hierop wilde een Duitse luitenant de benen nemen, doch toen Nolle op hem
schoot, zonder hem weliswaar te treffen, liet hij zich wijselijk gevangen
nemen. Op de vraag of er nog Duitsers op de hoeve waren knikte hij bevestigend.
Met de gevangen luitenant in hun midden trokken Nolle en zijn twee metgezellen
op de boerderij af. Hoe groot was hun verbazing toen zij bemerkten dat het
ganse huis bezet was met Duitsers. Op het bevel van Nolle om zich over te geven
of dat men hen anders zou bestoken met handgranaten, gehoorzaamden de Duitsers
als de bliksem. Toen men de inventaris opmaakte telde men niet minder dan 48
Duitsers. De drie Belgische vrijwilligers
namen ook de paarden mee die aan de Duitsers toebehoorden, waarop de vrij
eigenaardige stoet zich terug naar Nolles compagnie begaf. De commandant was
zo opgetogen over de vangst dat hij onmiddellijk aan Nolle 50 frank gaf. Achteraf zou Nolle voor deze ware
heldendaad gedecoreerd worden met het Frans Oorlogskruis met bronzen ster,
terwijl zijn commandant de hoogste onderscheiding kreeg die hiervoor toegekend
werd. Deze Franse medaille verkreeg hij
eveneens omdat later een Franse compagnie de hoeve moest gaan bezetten die dus
zonder slag of stoot kon ingenomen worden, dank zij het voorafgaandelijk
bravourestuk van Nolle en de twee andere vrijwilligers. Terwijl de krijgsgevangen genomen
Duitsers door enkele Belgische soldaten naar een verder gelegen kamp werden
gebracht, ging de compagnie van Nolle het pachthof bezetten, van waaruit men,
met de buitgemaakte machinegeweren, de Duitsers onder vuur nam die binnen hun
bereik durfden komen.
Albert Maes, de laatste Tildonkse notaris (1880, naar een schilderij van Henri Otto; verzameling Paul Victor Maes).
Portret
Notaris Albert MAES
°Leuven 12 januari 1851, +Leuven 5 december 1927 zoon van Philippe Maes en van Maria Lucie Van der Buecken, getrouwd met Bertha Mertens.
De familie Maes baatte in de 19de eeuw de eeuwenoude imposante vierkantshoeve het 'Hof te Oudevoorde' te Vossem uit, die eigendom was van het Luxemburgcollege te Leuven. Carolus Alexander Maes (1806-1856) was burgemeester van Vossem. Zijn zoon Philippe Maes doceerde Grieks, Latijn en Hebreeuws aan het 'College van de Hoge Heuvel' in de Naamsestraat te Leuven en trouwde met Lucie Van der Buecken, wiens familie in 1752 was toegetreden tot het patriarchaat van Leuven. In 1721 bewoonde deze familie de genaamde 'Bueckens-hoeve' te Haacht. Albert Maes begon zijn notarispraktijk in Tildonk in 1892 in een huurhuis aan de vaartbrug van Tildonk. Wonen deed hij echter te Leuven, wat betekende dat hij elke week tussen beide plaatsen diende te pendelen. Tijdens de gevechten aan de vaart bij de eerste grote uitval van het Belgisch leger vanuit Antwerpen brandde het huis te Tildonk volledig af (26 augustus 1914). Het ganse notariaatsarchief ging alzo op in de vlammen. De notaris kon nog een periode terecht in het klooster en in een der hotels in het dorpscentrum. Vanaf 1919 verbleef het gezin Maes in de toenmalige Statiestraat in Wespelaar. In 1922 nam notaris Albert Maes ontslag in het voordeel van zijn zoon Ignace. Deze bracht de studie over naar Wespelaar omdat daar een betere treinverbinding met Leuven voorhanden was.
In mei 1974 werd in de Vekestraat te Haacht de gouden bruiloft gevierd van het echtpaar Frans Andries (°Haacht-Statie,
1901) - Marie Pashuysen (°Werchter, 1903). Niets bijzonders zal je zeggen. Toch troffen ons enkele tekstlijntjes in het verslag van deze gebeurtenis; verslag dat te lezen viel in Ons Nieuws (voordien De Haechtenaar) van 24/5/1974:
Toen hij nog
heel jong was werkte Frans bij Persoons in Tildonk aan 25 ct. per uur, van 6 uur
s morgens tot 6 uur s avonds. Dan vond hij werk in de brouwerij van
Haacht, waar hij liefst 48 jaar bleef
Werkdagen van 12 uur; we kunnen het ons niet meer voorstellen. Vóór de Eerste Wereldoorlog was dit echter nog schering en inslag. Opmerkelijk is bovendien dat de gevierde er een actieve carrière van meer dan 48 jaar had opzitten!
Vrolijk Pasen! Kaartje tijdens WO I verstuurd naar Mariette de Behault du Carmois (adres Thildonck-Wespelaer) door haar vriendin Hélène M. uit Thuin.
Pasen
Pasen is een feestdag in de lente die zijn oorsprong vindt ruim voor het ontstaan van het christendom. Werd later via het joodse geloof omgevormd tot een christelijke viering, waarbij het een feest werd ter nagedachtenis van de opstanding van Jezus. Naast het christelijke hoogfeest is Pasen een belangrijk seculier feest geworden. Pasen in het christendom verwijst naar de vijftig dagen durende periode van het kerkelijke jaar vanaf het paasfeest tot Pinksteren, gedurende welke de christenen hun jaarlijkse paasplicht mogen vervullen. De periode van het paasfeest tot Hemelvaartsdag duurt veertig dagen. Uit de voorchristelijke tijd dateren de paasvuren die bedoeld waren om de demonen van de winter te verjagen. Paashaas en paaseieren dateren ook al van die periode.
Passage
Met Pasen is het koek en ei: een warme dooier, fel als zon, het zoete deeg bereid met fijn gemangeld spijs en zeker dertig rozijnen.
Een sneeuwhaas hiphopt door weer lichtecht gras, hij knipt de gele bloemen open, legt er bonte eitjes bij en maakt aldus reclame voor het echte ei:
verrijzenis van een gekruisigd lam, gehoorzaam tot de dood omdat zijn vader het gebood.
Wir setzen uns ja wieder nieder
Daarna staan we op om voort te gaan want wij, we mogen door: Pasen is passage!
Jan Provost (ca. 1465-1529) - Groeninge Museum, Brugge
Goede Vrijdag
Goede Vrijdag is de vrijdag vóór Pasen. De Kerk herdenkt dat Jezus Christus werd gegeseld en, aan het kruis genageld, stierf. Door zijn kruisdood, zo leert de kerk, heeft Jezus Christus ons van onze zonden verlost. Tijdens hun Pesachfeest herdenken de Joden dat God hen uit de Egyptische slavernij heeft geleid. Daarbij staat de doorgang door de Rode Zee centraal. Het Latijnse woord voor doorgang is passio. Ook de lijdensgeschiedenis van Jezus wordt vaak aangeduid met de term passio, in het Nederlands: Passie. De gebeurtenissen van Goede Vrijdag komen in de vier evangeliën in grote lijnen overeen. Goede Vrijdag is, net zoals Aswoensdag, sinds het Tweede Vaticaans Concilie een verplichte vastendag voor katholieken.
Witte donderdag Op deze donderdag voor Pasen wordt de laatste avondmaaltijd herdacht die Jezus
met zijn twaalf discipelen hield. 's Nachts werd Jezus in de hof van Getsemané
verraden door Judas Iskariot, één van zijn leerlingen. Judas leverde Jezus voor
dertig 'zilverlingen' uit aan de joodse religieuze leiders in Jeruzalem. Zij
beschuldigden Jezus van godslastering omdat hij zich Gods zoon noemde en in Gods
naam zonden vergaf. Na de overval in de hof van Getsemané werd Jezus door de
joodse hogepriester Kajafas verhoord en daarop door de Romeinse stadhouder
Pontius Pilatus ter dood veroordeeld.
Café 'In den Abri', bij Meulemans-Verlinden (foto ca. 1955).
Deze 'Mena'-café was gelegen aan Hambos-station, op de hoek van de toenmalige Klein-Terbankstraat (Kapelleweg) en de IJzerenwegstraat. In de tuin werd net voor de laatste oorlog een (gecamoufleerde) bunker of abri opgericht. Een passende naam voor het café was aldus snel gevonden... Het café verdween, huis en abri bestaan nog steeds. Op de foto poseren (L-R): Jeanne Meulemans, Christiane De Haes, ?, Yvonne Delbeque, Florentine Meulemans.
Vlak naast het gemeentehuis bevond zich café 'Coppi', uitgebaat door Louis Gordts en Clara Cornelis. De naam van het café verwees naar 'Il Campionissimo' Fausto Coppi (1919-1960), wielerheld in de jaren '40-'50. Louis Gordts had zijn lievelingsduif naar deze kampioen genoemd en omdat hij er steeds 'Coppi' naar riep werd dit meteen ook zijn eigen bijnaam*. Café 'Coppi' was een 'varkens'-café. Er werd 'Bets' getapt van de brouwerij De Sleutel uit Betekom. Leonard Hermans uit Wakkerzeel was er biersteker. Op de foto herkennen we (L-R): Louis Gordts (Coppi), Jeanine Gordts, Clara Cornelis, David Verhoogen, Angeline Evers, Hubert Evers, Jean-Paul Janssens, Jan Fillet (?), Jan-Baptist Evers (Tist van den Dries), Paul Gordts, Gustaaf Verbiest, Roger Praet, Raymond Roeckx.
Café 'Fürsthuis'*, oftewel bij Hanssens (foto ca. 1960).
In tegenstelling tot de café-zaal 'Victoria' betrof het hier een etablissement dat afhankelijk was van één bepaalde brouwerij, in dit geval brouwerij Het Sas uit Boortmeerbeek. Meer nog, hier was een depot gevestigd van waaruit de bieren en limonades naar de klanten werden uitgevoerd. Je merkt het aan de reclamepanelen: 'Speciale' en 'Perfect' waren biermerken en 'Regina' was het limonademerk van Het Sas. Later kwam daar 'Sinalco' bij. De brouwerij Het Sas werd opgericht vóór 1905 en werd in 1974 overgenomen door de Leuvense brouwerij Artois. Café 'Fürsthuis' was gelegen in de Kruineikestraat, op de grens met Wespelaar. Het huis bestaat nog steeds.
*'Fürst' was de naam van een edelbier van de brouwerij Het Sas.
Café-zaal 'Victoria', het lokaal van
de 'beren'; in Tildonk beter gekend als 'bij Pië van Laa' (foto ca. 1960).
'Bij H. Vanhorenbeek' lezen we op het uithangbord boven de voordeur*. Café en zaal waren gelegen in de Dorpsstraat, op de
plaats waar nu de praktijk van tandarts Swusten gevestigd is. Het was een vrije
café, dus niet afhankelijk van een of andere brouwerij. Daarom komen we op de
voorgevel reclameplaten tegen van zowat al de toenmalige brouwerijen uit
de streek: de brouwerij van Haecht, de brouwerij van Velthem, de brouwerij
Mena (Rotselaar), de brouwerij Het Sas (Kampenhout), de brouwerij Van
Roost - Jack-Op (Werchter). Nieuw waren de borden van frisdrankgigant
Coca-Cola, in de naoorlogse jaren bezig aan een niet te stuiten opmars...
* Herman Van Horenbeek was getrouwd met Malvine Heyneman en had de ganse
handel (café-zaal en kolenzaak) overgenomen van zijn vader Petrus Van
Horenbeek. Deze laatste was in Tildonk enkel gekend als Pië van Laa.
Het café noemde vroeger 'In den Anker'. In de strijd tussen 'varkens' en
'beren' maakten de politieke tegenstrevers er 'In den Anker, bij
Pië de kanker' van. (> kankeraar)
KWB TILDONK - VRIJDAG 14 MAART 2008 - ZAAL FAMILIA 20.00U
ONGEWENSTE GASTEN IN DE TUIN
Wanneer de bomen en bloemen een maand vóór zijn op het schema wegens een warm voorjaar, dan duiken helaas ook de eerste onkruiden op. KWB geeft je alvast een eerste aanzet tot het bekomen van een mooie, onkruidvrije tuin. Ecologie staat ook hier voorop. Al te vaak gebruiken we pesticiden tegen slakken, bladluizen, kevers, enz.
Ongewenste gasten uit de tuin houden is ook mogelijk zonder pesticiden. Je zal merken dat je tuin veel aantrekkelijker wordt voor tal van dieren en ook veel boeiender.
Wat kan je verwachten? - ecologie als basis van beheer - wat is onkruid: vermijden van ongewenste kruidgroei, plagen en ziekten - milieuvriendelijke methoden - een overzicht van de meest voorkomende lastige kruiden en dieren en wat je er kan tegen beginnen.
Wat zetten de Tildonkenaren zoal te koop in 1932? Een antwoord vonden we
in de kleine advertenties van het toenmalige regionale weekblad De Haechtenaar...
7/5/1932 Te koop: Schoone VEERS, 10 liter melk gevende, goed voor de weide, bij August JANSSENS, Thildonck.
7/5/1932 Gemeente Thildonck De Herberg "Onder den Toren" te Thildonck, vroeger gehouden door Jules DE NEF, zal van heden af uitgebaat worden door Frans PLETINCKX. Liefhebbers van lekkere dranken, brengt een bezoek aan onze inrichting.
7/5/1932 Melkronde over te nemen. Goede broodwinning, best geschikt voor landbouwer met melkbeesten. Zich te begeven bij Jules STERCKX, achter het Sas - Thildonck.
14/5/1932 Te koop: 2 MEUTTENS, 13 maanden oud, bij Jan VAN DE GOOR, Sussenhoek, achter 't Sas, Thildonck.
14/5/1932 LANGE KAR met band van 11, de wielen zoo goed als nieuw, te koop bij Louis BISSCHOP, Sussenhoek, achter het Sas, Thildonck.
21/5/1932 Goede sterke EZEL, bij de weduwe A. ENGELBORGHS, Mortelstraat 216, Thildonck.
18/06/1932 Uit ter hand te koop: Onder Thildonck, aan den steenweg op Herent, SCHOONEN EIGENDOM, bestaande uit: VILLA met aanhoorigheden, prachtigen boomgaard met ongeveer 1100 fruitboomen in volle opbrengst, boschje en kiekenkweekerij, gansch afgesloten, groot ongeveer 3 hectaren. Centrale verwarming. Elektrische verlichting. Seffens beschikbaar. Alle dagen te bezichtigen mits schriftelijke toelating van den Notaris Ignace Maes, Wespelaer, Dorp 56 - Tel. Haecht 44.
25/6/1932 KAREZEL met getuig, alles in besten staat, bij Frans VERHAEGEN, Mortelstraat 203, Thildonck.
2/7/1932 Beste dubbele PONEY, 2 volle VEERZEN en 2 groote VEERZEN, te koop bij J. STERCKX, Thildonck, achter 't Sas.
9/7/1932 Een paar WIELEN, dienstig voor beerbak of bakkar, band van 7 centimet, bij Jos. BISSCHOP, houthandelaar, Thildonck-Sas.
9/7/1932 Huis te huren: Bijzonder geschikt voor beenhouwer, doch dienstig voor allen handel, in het dorp te Thildonck. Te bevragen bij de weduwe Aug. Verbist, Dorp, Thildonck
9/7/1932 Ongeveer 7 aren beste TARWE te koop, staande aan het oud huis van Bet MAGITS, kloostermuur te Thildonck. Alsook een EIKEN RAAM met glas en pomp. Te bevragen bij de weduwe Aug. VERBIST, Dorp - Thildonck.
9/7/1932 Eene plaats van ONDERWIJZER is open bij de Gemeenteschool van Thildonck. Minimum jaarwedde. Aan te vragen voor 12 Juli 1932 bij 't Schepencollege dier gemeente. 9/7/1932 PIKKER wordt gevraagd voor den oogst, aan den prijs van den dag. Zich aanbieden bij Eduard GOOSSENS, Thildonck.
9/7/1932 Huis te huren of te koop: Aanstonds bewoonbaar HUIS met HOF, voorplaats, slaapkamer, keuken, stal, WC en waterput, varkenskot; boven: zolder en kamer, alles goed verlicht met electriciteit. Zich aanbieden bij Louis CROON, Sport-Café, Wijgmael-Brug. Het huis staat op den Sussenhoek te Thildonck, achter het Sas.
16/7/1932 Te koop: Beste Fransche EZEL bij Jules PIOT, Postweg, Thildonck.
30/7/1932 Botervat PERSOONS, 90 liters, onlangs nieuw, te koop bij Xavier PEETERS, Kasteeltje, Thildonck.
30/7/1932 200 kilos beste Russische KLAVERZAAD (rooden top) eigen gewin, ook in kleine hoeveelheden, te bekomen, bij Jan VAN DEN ACKER, Dorp, Thildonck.
13/8/1932 Te koop: Een MEUTEN, 8 maanden oud, bij Gust ONS, Thildonck.
27/8/1932 Te koop: Schoone VEERS, 1 jaar oud, bij L. CALUWAERTS, Woeringstraat, Thildonck.
27/9/1932 WASCHMACHIEN met of zonder motor (10 jaar waarborg) VELOS mark "Lovania" (2 jaar waarborg). Prosper DE COSTER, Kruineykestraat 16, Brug, Thildonck.
10/9/1932 Schoenhandel "IN DEN ROODEN BOT" Isidoor VER ELST, Dorp, Wespelaer. Zelfde Huis: Aug. VER ELST, Thildonck.
8/10/1932 Te koop: Schoone VEERS, grijs met wit, 7 maanden oud, bij Frans PARDON, Vijfeikenstraat, Thildonck.
15/10/1932 Opening van een IJZERWINKEL, Bidée Gebroeders, Thildonck-Dorp. Aannemers van afsluiting in draad en grillen. Te bekomen: alle soorten van ijzerwaren en verlakte waren, stoven, witloofbuizen en al wat den ijzerhandel betreft. Zeer matige prijzen - Verzorgd werk en spoedige bediening. Agentschap der landbouwmachienen "Melotte".
15/10/1932 12 aren beste WITLOOF te koop bij Jan VAN DE GOOR - Thildonck-Sas.
22/10/1932 BOUWERS: Uit ter hand te koop: 2 schoone schouwen met spiegels, 2 eiken tafels, 2 zetels (eik), 1 club-feauteul. Alles als nieuw, bij M. DEVOLDER, "Vert Castel", Lipsestraat, Thildonck.
11/11/1932 Verloting van een VELO van den renner Hendrik STERCKX, Thildonck. De Velo is gewonnen door Serie D nr. 30 door Jean Soleil, Mechelen.
19/11/1932 Te koop: Schoone VEERS, 1 jaar oud, alsook een STIER van 5 maanden, bij Jozef VALCKENAERS, Hambosch, Thildonck.
17/12/1932 Aan de inwoners van Wespelaer en Thildonck. De ondergeteekende maakt bekend aan de inwoners van Wespelaer en Thildonck dat hij vanaf Maandag 19 December melk zal thuisbezorgen van de melkerij Hermans van Haecht, alsook botermelk, boter, eieren en kaas, alles van eerste kwaliteit. Door goede en regelmatige bediening hoop ik de gunst van iedereen te winnen. ORGELT Eduard, bijgenaamd "Warre van den Bik", Thildonck.
Wat
zetten de Tildonkenaren zoal te koop in 1932? Een antwoord vonden we in
de kleine advertenties van het toenmalige regionale weekblad De Haechtenaar...
1/1/1932 Te koop: Een beste WERKEZEL, bij Jean VAN HORENBEECK, Thildonck.
23/1/1932 Te koop: Groote Fransche EZEL, goed voor alle werk, braaf en stil, bij Jan-Baptist GORDTS, Berthrodestraat, Thildonck.
23/1/1932 Te koop: 2 Schoone volle VEERZEN, in de laatste maand, bij Hubert WINNEPENNINCKX, Mortelstraat 205, Thildonck.
23/1/1932 Te koop: Schoon volle VEERS, in de laatste maand, bij Jef VALCKENAERS, Hambosch, Thildonck.
6/2/1932 Te koop: Volle KOE, van 't tweede kalf in de laatste maand, bij Ed. GOESEELS, Thildonck.
6/2/1932 WASCHMACHIENEN - ELEKTRICITEIT De Koningin der Waschmachienen, die alle andere marken overtreft Algemeen Agent voor de omstreken: Frans DE BECKER, Elektrieker-Mekanieker, Thildonck-Dorp. Agenten worden gevraagd in alle gemeenten. Hij gelast zich met alles wat elektriciteit betreft: Radio, Licht, Kracht, Bellen, Motoren en alle elektrieke Apparaten. Al de prijzen zijn buiten concurrentie.
6/2/1932 Gemeente Thildonck Tentoonstelling van den breekmolen "Monopol", de droom der landbouwers en veefokkers, op Zondag 7 Februari 1932 van 9 tot 12 uur bij Louis VAN KRIEKEN. Proefnemingen zullen met den breekmolen gedaan worden en iedereen zal zich kunnen overtuigen dat hij niet te overtreffen en van overgroot nut is. Geen enkel landbouwer mag nalaten de proefnemingen bij te wonen.
De droom der landbouwers, De Nieuwe Universeele Breekmolen "MONOPOL" B.O.P. wordt in den handel gebracht door "S.A. Belge d'Outil Pneumatique" Haren-Brussel. Vervangt op de hoeve 10 machienen. Maalt alles in éénmaal, zooals: haver, rogge, tarwe, stroo en al wat graan en veevoeder betreft. Prijzen van af 1200 fr. Inlichtingen bij den Agent: M. Constant SUNT, Brug-Thildonck.
6/2/1932 Tweedag-Kuikens, Witte en Rosse Leghorns. Van af Maart te bekomen van kloeke vrijloopende hennen, met hoog legvermogen. De eiers worden gebroed in machienen voorzien van een ventilateur, welke gedurende het broeden versche lucht aan de eieren voert. Gouden en Witten Leghorn 2,75 fr per stuk. Mechelsche Koekoek 4,00 fr per stuk. - Lage prijzen - Bestellingen op voorhand, bij J. ALBERT, nevens het Klooster, Thildonck.
6/2/1932 2 SCHAAFBANKEN te koop bij August WELTENS, Woeringstraat, Thildonck.
6/2/1932 Zaadhandel Hollandia, L.J. De Jongh, Klapdorp 68, Antwerpen. Hofzaden, Bloemzaden, Graszaden, Beetzaden,... Agent Hever en omgeving: Fr. Verschueren, Schiplaeken. Ook te bekomen bij: Frans MARIEN, Thildonck.
6/2/1932 Afslag op MEUBELEN, MATRASSEN, ENGELSCHE BEDDEN, enz. Komt zien naar onze uitstalling. Altijd in magazijn: Groote keus aan voordeelige prijzen van eiken en gewone Meubelen, Spiegels, Kinderbedden met gezondheids-ressorts, ijzeren Bedden, Stoelen, Kerkstoelen, Matrassen in windhaar, kapok en in floconwol, katoenen en wollen Sargiën, gewatteerde Bedspreien, Tijken, Tafeltapijten in toile-cirée, alle benoodigdheden voor ressorts en al wat de Meubelmakerij betreft. Al de meubelen zijn gemaakt van goed en droog hout. Specialiteit van Bedressorts, opgedaan met gegalvaniseerde stalen kettingen in plaats van met koorden. Ook te bekomen: Verwen en Vernissen. Huis van Vertrouwen: J. ALBERT-BISSCHOP, Meubelmaker en Winkelier, nevens het Klooster, Thildonck.
13/2/1932 Te koop: Beste volle VEERS, in de laatste maand, bij Eduard VAN KRIECKINGHEN, Hambosch, Thildonck.
20/2/1932 SCHOENMAKERIJ ! Frans VAN HORENBEECK, Thildonck-Dorp, 136. Maakt het geacht publiek bekend dat hij zich gelast met het maken van alle soorten schoenen en ook met reparatiën. Zeer voordelige prijzen. - Eerste kwaliteit leder.
20/2/1932 Te koop: Bij verkleining, beste WERKEZEL, 7 jaar oud, met kar, steunen en getuig, bij Eduard DEMETS, Brug-Thildonck.
20/2/1932 Te koop: Een KAMION, dragende 1500 kilos, bij Jozef FILLET, Lipsestraat, Thildonck.
20/2/1932 Te koop: Schoone volle VEERS, bij de weduwe STROOBANTS, Vaartdijk, Thildonck.
27/2/1932 Te koop: Zware volle KOE, in de laatste 14 dagen, bij Jos. VALCKENAERS, Hambosch, Thildonck.
5/3/1932 Te koop: Schoone VEERS, 1 jaar oud, bij L. NACKAERTS, Sas, Thildonck.
5/3/1932 Beesten in de weide. Wie verlangt beesten in de weide te zetten van M. Van Horick, achter 't Sas te Thildonck, wende zich tot M. Francis ARTOOS, schepene, Thildonck.
12/3/1932 Jules DE BECKER, Lipsestraat 237, Thildonck. Aannemer van gebouwen en alle schrijnwerkerij. Rolluiken (Volets) in allen aard. Door zijne matige prijzen, sterk en verzorgd werk, beveelt hij zich in de gunst van eenieder.
12/3/1932 2 Schoone volle SCHAPEN, in de laatste 14 dagen, te koop bij Louis VANDEN HOUDT, Vaartdijk, Thildonck.
26/3/1932 Te koop: Jonge VEERS, 9 maand oud, bij Jozef VERDONCK, Lipsestraat, Thildonck. Volle GEIT, den 9 April den tijd om.
26/3/1932 Te koop: Schoone VEERS, 11 maanden oud, bij Louis BOEDTS, Brug, Thildonck.
2/4/1932 HOND VERLOREN. Witte Foks, zwart en ros geteekend aan den kop. Terug te bezorgen tegen goede belooning, bij M. Alfons PERSOONS, Thildonck.
2/4/1932 Te koop: Volle KOE in de zevende maand van 't derde kalf, gevende nog 6 liter melk, bij Alfons VAN REYDT, Thildonck.
2/4/1932 Te koop: Schoone volle VEERS, in de laatste maand, bij Hubert WINNEPENNINCKX, Mortelstraat 205, Thildonck.
16/4/1932 Te koop: 2 Schoone VEERZEN, 1 jaar oud, bij Gustaaf MASSANT, nabij de Brug, Thildonck.
23/4/1932 16 jonge Poeljen Minorca in vollen leg, alsook kiekendraad, te koop bij Jules BONTINCK, Beeckstraat 1, Thildonck.
23/4/1932 R.S. STOKVIS Radio - Agent voor Thildonck en Omstreken: Frans DE BECKER, Mekanieker-Elektrieker, Thildonck.
30/4/1932 Te koop: Schoone volle VEERS, dicht bij 't kalven, bij August WELTENS, Dorp, Thildonck.
30/4/1932 Te koop: Schoone VEERS, 1 jaar oud, bij J. PAEPS, bijgenaamd Profeet, Thildonck.
30/4/1932 Hotel "Ste URSULE", Thildonck, vraagt MEISJE voor het Zomerseizoen. Goed voorkomen - Goed loon en veel drinkgeld. Zich aanbieden aan bovengemeld adres.
Deze foto werd 43 jaar geleden genomen tijdens de derby S.K. Delle - FCVVT. Tildonk veroverde toen te Delle de felbegeerde twee punten.
Via André Van Aerschot kwamen we in het bezit van een gedeelte (Tildonk) van het uitgebreid archief van de onlangs overleden streekreporter Jan Van Goethem (°6/7/1921, +17/1/2008). Jan verzorgde gedurende bijna veertig jaar voor de krant 'Het Laatste Nieuws' en voor het regionaal weekblad 'De Haechtenaar' de verslaggeving van de gebeurtenissen in de streek, met bijzondere aandacht voor het voetbal en het wielrennen. Een keure uit de vele krantenknipsels van die periode zal je in de toekomst af en toe zien opduiken in deze blog.
Op 21 juni verschijnt er een uniek boek van Jozef Hamels uit Winksele-Delle dat uitgegeven wordt door HAGOK:
WIELERPARELS UIT DE REGIO HAACHT
Uniek omdat niet minder dan 46 streekrenners, van vroeger en nu, er uitvoerig in beschreven worden. Van Poeske Scherens tot Sven Nys... Eveneens komt het vroeger zo bekende Wielercriterium van Rijmenam aan bod en wordt er een hoofdstukje gewijd aan de bekende sportdirecteur Florent Van Vaerenbergh uit Herent.
Doch ook enkele Tildonkenaren komen er in voor! Met name Maurice Croon, Frans De Wolf (den Bojé), Lucien Hoobergs en Florent Moerenhout.
Het boek, 21 x 29,7 cm, telt 160 pagina's en 160 zwart-witfoto's! De geplastificeerde harde kaft is in 4-kleurendruk (zie foto) en er wordt gedrukt op zwaar papier (150 gram). De voorintekenprijs (tot 1 mei) bedraagt slechts 16 (+ evt. 4 verzendingskosten). Vanaf 1 mei bedraagt de prijs 20 (+ evt. 4 ).
Deze kleine advertentie verscheen in een brochure uit 1955 ter gelegenheid van de Gildefeesten van de Sint-Sebastiaansgilde van Wespelaar die toen haar 500-jarig bestaan vierde. Kan iemand van jullie me vertellen wie deze A. Janssens uit de Ambachtstraat was? Betreft het soms Albert (Bèreke) Janssens die in de brouwerij van Haacht werkte?
Onderstaand oud doodsprentje (1858!) kwam ons onlangs onder ogen (1). Uiteraard waren we benieuwd hoe we de persoon in kwestie in het Tildonks plaatje konden doen passen. Een poging...
Petrus (junior) Schuermans werd op 23 januari 1768 geboren te Tildonk als zoon van pachter Peeter (senior) Schuermans en van Petronella Rassaerts, dochter van oud-schepen Aert Rassaerts. Peeter sr. zetelde tussen 1761 en 1777 in het Tildonkse schepencollege en baatte de Bertrodehoeve uit, een landbouwbedrijf dat 39 bunder(2) groot was en dat toen eigendom was van burggraaf Schotte. Bij een belastingsaangifte van 1785 werd achter de naam van pachter Schuermans een bedrijfsexploitatie met niet minder dan 10 paarden vermeld(3), hetgeen ons een idee geeft van de belangrijkheid van de Bertrodehoeve.
Het gezin Schuermans telde 13 kinderen. Een oudere broer van Peeter jr. was priester Arnoldus Schuermans (°16 oktober 1761), eerst onderpastoor en later pastoor van het Groot-Begijnhof te Leuven. Hij bleef Tildonk evenwel toegewijd en lag met de Tildonkse pastoor Lambertz aan de basis van het klooster te Tildonk (1818) alsmede de latere Congregatie der Ursulinen van Tildonk(4). Peeter jr. Schuermans huwde met Anna-Maria Dekeyzer en week blijkbaar uit naar Kampenhout, vanwaar ook zijn vader afkomstig was. Hij overleed te Kampenhout op 13 mei 1858 in de gezegende leeftijd van negentig jaar.
(1) Met dank aan Jean-Marie Verhulst. (2) Omgerekend ca. 50 hectare. (3) Troch A., Het graafschap Tildonk onder de familie de Lalaing, onuitgegeven lic.verhandeling KU Leuven, 1977, 159-160. (4) Gordts J., Het Tildonks Sticht in de periode 1818-1832, voorloper van het latere ursulinenklooster, HOGT 19 (2004) 158-174. Zie blogbijdrage nr. 217 dd. 3/2/2007.
Doodsprentje van Peeter Schuermans (1768-1858), geboren op de Tildonkse Bertrodehoeve
De tijden waren turbulent! Peeter Schuermans heeft tijdens zijn lange leven de Oostenrijkse, Franse en Hollandse overheersing meegemaakt, maar ook het ontstaan en de verdere ontwikkeling van de nieuwe staat België. Hij ondervond de grote veranderingen met hun impact op het dagelijkse leven die de revolutionaire overstap van het Ancien Régime naar de Moderne Tijd had teweeggebracht
De Bertrodehoeve, in de tweede helft van de 18de eeuw uitgebaat door de familie Schuermans.
Bethlehem. De aloude priorij te Oosterhem-Herent werd opgericht in 1407.
In 1900 bouwden de Gasthuiszusters van Sint-Pieter te Leuven te Bethlehem een ziekenhuis (de Sint-Jozefkliniek). Na de splitsing van de Leuvense universiteit werd het complex omgevormd tot het huidig rust- en verzorgingstehuis voor bejaarden.
Van de vele streekbrouwerijen heeft alleen de brouwerij van Haacht standgehouden. En hoe! We laten even biergigant Artois-Interbrew buiten beschouwing.
In 1898 werd in de melkerij van Haacht het eerste bier gebrouwen. De bestaande 'Melkerij van Haecht' werd meteen omgedoopt tot 'Brouwerij en Melkerij van Haecht'. De melkerij verdween, de brouwerij groeide mettertijd uit tot de derde grootste van het land.
De bouw van een nieuwe kerk in het gehucht Winksele-Delle verliep helemaal niet van een leien dakje. Kort na de aanvang der werken in 1914 brak de oorlog uit. Het duurde nog tot in 1936 vooraleer er voldoende fondsen gevonden waren om een heel wat kleinere kerk dan vooropgezet was te bouwen.
Centraal de kasseiweg en links en rechts van deze de 'zomerwegen'. Deze onverharde stroken werden in de zomerperiode zoveel mogelijk bereden teneinde de kassei te sparen!
Op de achtergrond het 17de-18de eeuwse langhuis dat steeds de functie van herberg uitoefende (heden café 't Schuurke). Rechts ervan, verscholen achter de huizenrij, bevond zich de oude Wakkerzeelse tiendenschuur.
Casino: een luxueuze speelhal waar bezoekers kunnen gokken op spelen als roulette. Zo lezen we in Wikipedia. Deze wat groot uitgevallen naam werd de Wijgmaalse feestzaal van de fabriek Debecker-Remy toebedeeld.
Bedankt aan de 1.730 ondertekenaars van deze petitie! ------------------------------------------------- Aangaande het sas, lees ook volgende blogbijdragen:
29/1/08 nr.383: Artikel 7 van het Vaartoctrooi (1750)
30/1/08 nr. 384: Een nieuwe kermis langs de twee kanten van het sas in 1927
Het indrukwekkende Wespelaarse kasteel in Vlaamse Renaissancestijl van de bekende architect Hendrik Beyaert (de man op de oude bankbiljetten van honderd frank) heeft slechts zeventig jaar dienstgedaan! Gebouwd in 1885 werd het al afgebroken in 1954!
Edward Remy (1813-1896) kocht in 1855 de watermolen op de Dijle te Wijgmaal en ontwikkelde er een olieslagerij, een maalderij en een rijstpletterij. Rond 1900 werd het nieuwe gebouwencomplex aan de vaart opgetrokken. De fabriek groeide uit tot de grootste stijfselfabriek van West-Europa!
398) De uitbesteding van de krankzinnige Catharina Fossez
(Pieter Brueghel de oude; Web Gallery of Art)
De zorg voor de zwakken in de maatschappij werd in vroegere tijden dikwijls openbaar uitbesteed. Vooral als de eigen familie niet meer voor hen kon zorgen kwamen ze aldus in andere, meestal eveneens arme gezinnen terecht, die het geld dus goed konden gebruiken. Want er zat inderdaad een financieel kantje aan de zaak vast. De condities van de uitbesteding werden publiek gemaakt en de gegadigden konden hun prijs meedelen; diegene die het minst alimentatiegeld vroeg kreeg de zorg over de persoon in kwestie toegewezen voor een tijdsspanne van een jaar. Dergelijke regeling werd getroffen bij weeskinderen, vondelingen en alleenstaande ouderlingen. Ze werd ook toegepast bij geesteszieken, zoals we hieronder vaststellen.
In 1789 ontfermde de schepenbank van Tildonk zich over het lot van de krankzinnige Catharina Fossez, dochter van wijlen Laurijs Fossez (1). Ze kwam uiteindelijk bij Jacobus Faijaerts terecht die 28 gulden op jaarbasis vroeg om voor haar te zorgen. Laten we het document spreken...
Conditien ende voorwaerden waerop de schepenen des Graefschappe van Thildonck ten overstaen van den heere pastoor ende rentmeesters der goederen vanden Heiligen Geest aldaer als momboirs over denselven Heiligen Geest oft Armen, publieq aende minstbiedende presenteren, Catharina Fossez onze innegesetene, crancksinnige dochter van wijlen Laurijs om door den aennemer gealimenteert te worden geduerende t jaer beginnende met half mert van desen loopende jaere 1789 ende eijndigende op gelycken daegen vanden jaere 1790.
1. Dat den aennemer alle dry maenden van den voorschreven rentmeester der Tafel vanden Heiligen Geest zal trecken een vierde paert der somme voor dewelck hy dese Catharina sal comen te alimenteren 2. Dat den aennemer loffelyck zal moeten geven den cost aet en dranck aen de gemelde Catharina, sonder dat daervan eenige clachten aen de verpachters sullen mogen gedaen worden, in welcken gevalle zy dese Catharina mogen onttrecken, ende dese aenbestedinge doen cesseren 3. Dat den aennemer mits desen gelaeten wort de sorge ende het gesag als eenen vader over sijn kind, oft eenen meester over synen dienstbode, indervoegen dat hij de genoemde Catharina zal vermogen tot werck stellen aen allent gene redelyck, doenelyck ende niet buyten haer machte oft capacityt is 4. Naer allent welck hy belooft sig te sullen regulieren onder verbandt.
Op heden desen 17 meert 1789 naer voorgaende affixie der billetten ende lecture deser conditie de genoemde Catharina opgeroepen synde is gecompareert Jacobus Faijaerts innegesetenen van Thildonck die gepresenteert heeft deselve te alimenteren voor achtentwintigh guldens courant s jaers ende mits niemant minder heeft geboden, is deselve aen hem daervoren gebleven.
(+) t Hantmerck van Jacobus Fayaerts verclaerende niet te connen schrijven. Aldus gedaen ende verpacht binnen Thildonk desen voorschreven 17 meert 1789. (handtekeningen) J. De Coninck meijer; Judocus vanden Schrieck schepenen Ita est H. De Lellio, secretaris
(1) Rijksarchief Leuven, Schepengriffies arr. Leuven (Tildonk nr. 2002 -35).
Hôtel de Londres, Café Restaurant, tenu par Van Horick-Persoons zoals op de voorgevel geschreven stond (postkaart ca. 1900).
Het hotel was schuin tegenover de ingang van de kerk van Tildonk gelegen. De huizenrij bestaat nog altijd en als je goed kijkt herken je er nog steeds elementen van het vroegere hotel in. Zoals de naam doet vermoeden was het Hôtel de Londres in hoofdzaak afgestemd op de Engelse families die hun dochters in het pensionaat van de ursulinen kwamen bezoeken. Het hotel werd opgericht door Ludovicus Van Horick (°Wespelaar 1 november 1830, +Tildonk 2 juni 1904), zoon van Albertus Van Horick, maalder (de Ruygmolen?), burgemeester van Wespelaar in de periode 1864-66, en van Catharina Francisca De Keyser. Ludovicus Van Horick trouwde te Tildonk op 27 december 1873 met Maria Bernardina Persoons (°Tildonk 10 april 1843, +Wespelaar 3 juni 1922), dochter van Michaël Joseph Persoons en van Maria Josepha Buedts. Michaël Persoons was landbouwer en tevens geneverstoker op 't Kasteeltje (de hoeve van Lalaing of Nieuwenborg); hij was de stamvader van de Tildonkse Persoonsen. Na het overlijden van Ludovicus Van Horick (1904) baatte zijn weduwe het hotel verder uit, hierin later opgevolgd door haar dochter Malvina Van Horick. Maria Bernardina Persoons bestuurde tevens een boerderij die zich achter het hotel bevond. Het Hôtel de Londres speelde een hoofdrol in de beginperiode van de politieke strijd tussen 'de varkens' en 'de beren'. Opponent was het andere hotel, 'Le Cygne' (het Zwaantje).
396) 110 jaar geleden overleed burgemeester August I de Behault du Carmois
August I de Behault du Carmois
De familie de Behault du Carmois speelde een eersterangsrol in Tildonk. Het was een familie van adellijke landheren, dokters en burgemeesters. In het begin van de 19de eeuw vestigde Quentin de Behault du Carmois (°Bergen 1772 - +Leuven 1825), zoon van Alexandre de Behault, heer van Warelles, en van Marie-Thérèse Jacqueline de Stirling, dame van Leval, zich op het landgoed te Tildonk op de hoek van de Mortelstraat met de Woeringstraat, op de grens met Winksele-Delle. Zijn oudste zoon, Philippe de Behault du Carmois (°Leuven 1805 - +Tildonk 1872) huwde met de Tildonkse Maria Catherina Van Krieken, dochter van schoolmeester Martinus Van Krieken en van Joanna Winnepenninckx. Philippe werd in 1839 burgemeester van Tildonk. Een van hun vijf kinderen was August I de Behault du Carmois. August (°Tildonk 5 november 1831) werd geneesheer en huwde met Anna Maria Lens (°Tildonk 1840 - +Tildonk 1909), dochter van Guilielmus Lens en van Maria Elisabeth Van Essche. In 1869 volgde August zijn vader op als burgemeester, ambt dat hij uitoefende tot de dag van zijn overlijden. Daarenboven was hij voorzitter van de fanfare Sint-Cecilia, van het Bureel van Weldadigheid, van de plaatselijke Raiffeisenkas en erevoorzitter van de lokale afdeling van de Boerenbond. August overleed kinderloos op zijn landgoed te Tildonk op 15 februari 1898, vandaag juist 110 jaar geleden. Hij werd als burgemeester opgevolgd door zijn neef dokter August II de Behault du Carmois. Tien jaar later (1908) zou de bijwijlen bikkelharde strijd tussen 'varkens' en 'beren' het politieke leven van Tildonk gedurende een periode van wel vijftig jaar volledig overheersen.
Het obiit van burgemeester-dokter August I de Behault du Carmois hing na zijn overlijden omhoog in het koor van de kerk. Later verdween het voor jaren op de zolder van de pastorie. Vorig jaar kreeg het eventjes terug zijn plaats in de kerk tijdens de tentoonstelling ter gelegenheid van Tildonk 900.
Centraal staat het wapenschild van de familie de Behault du Carmois, dat heraldisch als volgt wordt omschreven: Un écu au fond dazur à deux chevrons accompagnés en chef, de deux glands tigés et feuillés, le tout dor. Lécu est surmonté dun casque dargent, bordé, grillé et orné dor, au fonds de gueules, surmonté dun bourrelet dazur et dor doù séchappe en cimier un gland du blason dans un col et dazur.
Of heraldisch verkort in het Nederlands: 'Van lazuur beladen met twee kepers en in het schildhoofd vergezeld van twee eikels met stelen en gebladerd, alles van goud...'
Foto: De drie Tildonkse onderwijzers Jozef Bisschop, Arthur Stroobants en René Engelborghs voor de nieuwe gemeentelijke jongensschool (eind jaren '50).
We vernamen het onverwachte overlijden van
Jozef BISSCHOP
gewezen onderwijzer in de gemeentelijke jongensschool van Tildonk oud-directeur van de Pastoor Lambertzschool Tildonk-Wijgmaal °Winksele 20 november 1929 +Winksele-Delle 9 februari 2008
Jozef Bisschop bewoonde het ouderlijk huis, afspanning 'De Zwarte Fles', te Winksele-Delle. Hij was jarenlang bestuurslid en motor van de voormalige Tildonkse fanfare 'De Verenigde Vrienden'.
De plechtige uitvaartliturgie heeft plaats op donderdag 14 februari om 10 u in de H.Hartkerk van Winksele-Delle.
Foto: Juffrouw Maria met haar kleuterklasje. Wie kan ons iets meer vertellen over deze foto? (jaartal, welke kleuters)
Aftelrijmpjes werden van oudsher opgezegd om een spelletje te laten beginnen en om de beginner van een spel (zoals verstoppertje) aan te duiden
Ook vandaag de dag weerklinken de aftelrijmpjes in de kleuterklas. Vaak moet de kleuterleid(st)er immers de knoop doorhakken over wie in de poppenhoek mag spelen, wie er mag beginnen met het gezelschapsspel, enz. De hierna volgende rijmpjes onthield André Aerts uit zijn kindertijd in de jaren 1930 in het naburige Wakkerzeel.(1) We nemen aan dat dezelfde rijmpjes ook in Tildonk aan bod kwamen.
De eventuele deelnemers aan het spel gingen in een kring staan. Het woordje "poef" werd uitgesproken terwijl de tellende hand in 't midden van de kring wees. Daarna werd bij elke lettergreep een deelnemer aangeraakt, terwijl men ritmisch het rijmpje afdreunde. De jongen of het meisje dat bij de laatste lettergreep aan de beurt was en een duw kreeg was "er aan of af" :
Poef, Mijn vader kapt een boom in twee. In die boom daar stak een ei. In dat ei daar stak een brief. Waarop geschreven stond, "Wie is uw lief".
Tien, twintig, dertig... honderd. Ons moeder heeft gedonderd in haar broek tien pond eierkoek.
De versjes waren niet altijd heel netjes zoals je al merkte. Een heel kort rijmpje als het snel moest gaan luidde als volgt:
Onder de piano staat een pint, Die daar van drinkt, stinkt.
Een veel gebruikt versje, dat in een groot deel van Brabant voorkwam, klonk als volgt :
Inneminne - moeike (2) Tien pond loeike Tien pond kaas Inneminne - moeike Is de baas.
Poef, Ik zat eens in een autobus Naast mij daar zat een Rus En die Rus gaf mij een kus En ik viel van mijnen sus.
Eén, twee, drie...tien. Hebde genen beer gezien. Hebd em niet zien lopen. Met zijn zwarte poten. Hebd em niet zien gaan. Met zijn holle blokken aan.
Poef, Onder de brug daar liep een muis. Is mijnheer pastoor niet thuis. Groei (raad) eens wie hij tegen kwam. Twee ijzeren mannekens. Met koffiepot en pannekens. Twee zonder ziel. De ziel ging naar de hemel. Ze vochten tegen een kemel. Pif, poef, paf. Gij zijt er aan (of er) af.
(1) Aerts A., 'Bijdrage tot de geschiedenis van het onderwijs te Werchter en Wakkerzeel', HOGT. (2) Een plaatselijke variant van het alomgekende 'Iene miene mutte'.
Foto: Mooi zicht op het grote klooster in de jaren 1950. Op de voorgrond de boerderij, centraal de rokende hoge schouw. Uiterst links de toren van de dorpskerk van Tildonk.
Het klooster, een dorp op zich
Het klooster was zowat een dorp op zich.
Vanuit de Kouterstraat had je zicht op een reusachtige schouw zoals je die
alleen bij de grote fabrieken in de streek aantrof. Deze schouw was verbonden
met de grote verwarmingsketels.
Begin van de 20ste eeuw was Tildonk zowaar
koploper in de modernisering en werd er het eerste elektriciteitsnet van de
streek aangelegd. Het betrof een bescheiden bovengrondse leiding tussen het
klooster en het gemeentehuis, dat honderd meter verder gelegen was en waarop ook
de pastorie en de woning van de directeur van het klooster aangesloten waren.
Het klooster bezat een eigen boerderij, bakkerij, wasserij, strijkerij, schrijnwerkerij,
schoenmakerij... Het werk werd door de soeurs of werkzusters verricht, die
hiervoor bijgestaan werden door meerdere personen uit het dorp. Kinderen uit
grote en arme gezinnen konden tegen mondkost helpen in het patattenkot.
Oudere kinderen waren volontaires, hetgeen inhield dat ze sommige lessen met de
andere pensionaires mochten volgen, maar tevens werkjes deden zoals het in orde
maken van de slaapzalen, het opdienen van het eten.
Het dient gezegd dat heel wat Tildonkenaren
werkgelegenheid vonden in het klooster: hoveniers, onderhoudsmannen van de
chauffage en elektriciteit, ververs, koetsiers,patattenschillers tot zelfs iemand die de kappen van de zusters waste.
384) EEN NIEUWE KERMIS LANGS DE TWEE KANTEN VAN HET SAS IN 1927
Foto: Tildonk-sas: doorgang van de Sussenhoek naar de Hambos, en vice versa.
In 1927 werd er in Tildonk een nieuwe kermis ingericht. De plaats van gebeuren situeerde zich zowel links als rechts van het sas. Het was toen ook de eerste keer dat de naam Sussenhoek ter sprake kwam, met betrekking tot de wijk die voordien steevast achter t Sas werd genoemd.
Bij Jan Baptist Vervoort, die in 1926 het sashuis had overgenomen van Jules Goovaerts, werd bij die gelegenheid een ballon opgelaten. Op de Sussenhoek grepen er in de cafés van Louis Croon, August Aerts (Guske de metser) en Jan-Baptist Moelants (Proemme) allerlei evenementen plaats, terwijl aan de overkant van de vaart eveneens kermis gehouden werd in de cafés van Hambos-statie, bij Fille Meulemans en Lewie Wellens. De aard van de activiteiten verklapt ons dat het een uitgesproken volkse kermis betrof.
Via het sas trokken de kermisgangers van de ene kant van de vaart naar de andere kant. De twee wijken hadden dan ook hun beste beentje voorgezet om de nieuwe kermis te doen lukken. De Tweede Wereldoorlog maakte echter een eind aan deze succesvolle jaarlijkse dubbele kermis te Tildonk-sas en Hambos.
Thildonck-Sas, Hambosch
Met toelating der Gemeente-overheid
SCHOONE NIEUWE KERMIS
Op Zondag 15 en Maandag 16 Mei 1927 te Thildonck-Sas, Hambosch (Sussenhoek)
Schoone Volksspelen zullen plaats hebben Bij Louis CROON: Prijskamp op den Vogelpik per velo Bij Aug. AERTS: Mastklimmen Bij J.B. MOELANTS: Haankappen Bij J.B. VERVOORT, Thildonck-Sas, zal er een schoone en groote Ballon opgelaten worden Bij Th. MEULEMANS en Louis WELLENS zullen de vrouwen hunnen man voeren
Op Maandag 16 Mei: Vrouwenkoers van 15 kilometers Inschrijving om 6 ure bij L. Croon
De laatste nieuwe dansen zullen op de nieuwe kermis uitgevoerd worden en de lekkerste dranken zullen overal te bekomen zijn.
In de buurt van Tildonk-sas werden meerdere wegen doorsneden ingevolge de aanleg van de vaart, zoals nog goed te merken is op bovenstaand fragment van de Popp-kaart van rond 1850. Bruggen kwamen er evenwel nooit. Geen erg echter, de omwonenden konden immers via de sasdeuren steeds de overkant bereiken!
Artikel 7 van het Vaartoctrooi Ingevolge artikel 7 van het Vaartoctrooi, door Keizerin
Maria Theresia op 29 januari 1750 aan Leuven verleend, was het de stad
toegelaten om bij middel van drayboomen of barelen de dijken van de vaart af
te sluiten en barrièrerechten te innen. Alle reizende passanten die zich te
voet, te paard, per kar, wagen of enig ander getuig verplaatsten moesten
eveneens tol betalen. In de periode 1771-1772 werd de rechterkanaaldijk tussen de
Vaartpoort te Leuven en de brug van Tildonk berijdbaar gemaakt en van verschillende
tolbarelen voorzien. Zekere Cornelis Verdeyen, brugwachter te Wijgmaal werd
belast met het innen van de passagegelden. De verplichting om tolgeld te betalen om zich te voet naar
hun velden of weiden te begeven viel bij de bewoners van de vaartregio echter
in geen goede aarde en leidde in 1773 tot volgend incident:
soo en hadde den officier (de veldwachter, jg) der Baenderije
van Herent, Rombaut Van Opstal, op den acht en twintigsten junij Seventhien
hondert drij en Seventigh in den morgend, met eenen voorhaemer van eenen smidt,
en geaccompagneert van verscheyde andere persoonen, van den geslooten Barrière
staande op den Dijck aen de Vaert aen het huys van den Brughouder Cornelis
Verdeyen het slot geforceerd en den Barrière stuck geslagen
Vernieling van stadseigendom! De stad Leuven spande prompt
een geding in bij de Soevereine Raede van Brabant tegen de Baenderije van
Herent. Deze laatste was immers burgerlijk verantwoordelijk voor de daden van
haar ondergeschikte ambtenaar. De zaak kwam al vlug voor op 3 juli 1773. De verdediging zwaaide echter eveneens met het artikel 7
waarin ook stond:
Alle oude weghen en baenen souden liber blijven gelijck
tevoren.
Aan die voorwaarde was duidelijk niet voldaan door de Stad
Leuven. Uiteindelijk besliste de Soevereine Raede van Brabant dat
de gedaegden vrijelijck ende liberlijck mogen met peerden en voituren passeren
langs den Dijck van de Vaert om te komen op de oude wegen met de Vaert
doorsneden en so langhe tot aen die oude wegen eene brugge over de Vaert is
liggende .
Stad Leuven, de toenmalige eigenaar van de vaart, heeft
echter nooit voldaan aan de in artikel 7 van het Vaartoctrooi opgelegde voorwaarde om overal bijkomende
bruggen te plaatsen, daar waar de oude wegen doorsneden werden ingevolge
de aanleg van het kanaal!
Voor bovenstaande bijdrage hebben we dankbaar geput uit: Vandegoor G., Het kanaal Leuven-Mechelen in heden en verleden. 1750-2000, Hagok, 1998.
Nog eventjes terugblikkend op TILDONK 900 stootten we op bijgaande foto.
Je ziet er pastoor Willy De Vadder samen met de Tildonkse priesters Jos Verbelen, Jean Simonart en André Simonart, verenigd voor het altaar staan. Zij concelebreerden op zondag 9 september een plechtige gelegenheidsviering in de parochiekerk en zorgden alzo voor een der merkwaardigste gebeurtenissen van het feestjaar 2007.
Met dat weekend een dubbeltentoonstelling in kerk en pastorie en de uitgave van het boek 'Stenen getuigen' was het logisch dat tentoonstellingsbrochure en boek een zichtbare plaats kregen op het altaar. Het was Hubert Simonart die met het idee van de viering op de proppen kwam. Pastoor De Vadder zorgde ervoor dat het uitgevoerd werd.
Panoramisch zicht over Tildonk van vóór de Eerste Wereldooorlog
Deze eerder ongewone foto werd indertijd genomen vanop het belvédère van het klooster. Vooraan op de foto zie je de daken van de verschillende kloostergebouwen, met helemaal links het torentje op het zadeldak van de kloosterkerk. Torentje en dak verdwenen in de grote kloosterbrand van 1928. Links naast de dorpskerk, in het midden van de foto, zie je de kruinen van de vroegere lindendreef. Achterin, centraal tussen beide torens, staat het toenmalige gemeentehuis (zonder de latere voorbouw). Rechts bemerk je dan weer de witgekalkte gevels van het Janssens-pachthof en de eerste woning van de familie Persoons.
Tildonk was toen nog erg landelijk: veel bomen en open ruimte, slechts enkele huizen in het centrum... Het dorpsgezicht werd evenwel totaal overheerst door het reusachtige kloostercomplex dat ten oosten van de dorpskom verscheen.
We ontvingen vandaag onderstaand rouwbericht. We betuigen hierbij ons medeleven aan de familie.
Hierbij vermelden wij het overlijden van mevrouw Mariette Kennis, dochter van Pelagia Van Krieken. Zij werd geboren op 28 maart 1932 te Leuven en stierf op 22 januari 2008 te Deurne. De uitvaartplechtigheid vindt plaats op 28 januari 2008 in de Moeshofstraat te Merksem om 10 uur. Rouwadres: Karel van Dammestraat 33 - 2170 Merksem.
HAGOK (De Haachtse Geschied- en Oudheidkundige Kring) vzw richt in:
Vrijdag 1 februari 20u30 Breughels Gasthof (zaal gemeentehuis) te Haacht
Voordracht door Roger Deneef functionaris Monumenten & Landschappen
HISTORISCHE TUINEN EN PARKEN in de regio Haacht
Zo wat alle tuinen en parken van belang, openbaar en privé, van de dorpen en gemeenten in en rond Haacht werden recent door Roger Deneef, in samenwerking met een schare mede-auteurs, onderzocht en te boek gesteld. Nooit voordien werd de tuincultuur in onze streek zo diepgaand bestudeerd! Voor Tildonk werden volgende tuinen behandeld: de kloostertuin der ursulinen, het landgoed Simonart (Esdorenhof), de villa's Persoons, Vincart en Jossa, Appelburg en Groenkasteel, de verdwenen tuin van Ter Elst (Trebos).
Aan de hand van talloze mooie fotos en illustraties biedt de spreker een indringende blik in de vele interessante parken en tuinen van onze regio. Historisch onderbouwd bovendien.
NIET TE MISSEN! - INKOM GRATIS (je hoeft ook geen lid van Hagok te zijn)
Het standaardwerk Historische parken en tuinen in Vlaanderen, cahier 14.
Het Esdoornhof te Tildonk (situatie in 1964). Foto: G. Poncin, archief H. Simonart.
Foto genomen in de Kruineikestraat ter hoogte van het klooster en de lagere meisjesschool. Draagsters van het lievevrouwenbeeld vooraan, de zussen Greta en Godelieve Vandevenne.
foto: Lieve Vandevenne
De dubbelbrochure 'Het rijke interieur van de Sint-Jan de Doperkerk te Tildonk'- 'De Tildonkse processie van weleer' (32 p., 32 ill., uitg. comité TILDONK 900) is nog steeds te koop. Prijs: 2 (stuur een mailtje).
Op de achtergrond prijkt de muur die de Bisschoppenhof, de groententuin van het klooster, indertijd omsloot. Centrale figuur van het tafereel is de heilige Theresia (Simone Perdieus). In de kinderen herkennen we de zusjes Odette en Monique Janssens, tussen de toeschouwsters (met hoed) Paula Hanssens (?).
De Dorpsstraat ter hoogte van de oude, en ondertussen reeds lang geleden afgebroken, jongensschool. Op de achtergrond bevindt zich café 'Bij de Smalle', en helemaal vooraan zie je een hoek van het voormalige gemeentehuis.
Bemerk hoe langsheen het parcours witte zand op de straten was uitgestrooid. Ook snippers gekleurd papier, palm- en bloemblaadjes werden als opsmuk gebruikt.
Apostel Willy Vanderleyden, eveneens ergens het einde der vijftiger jaren...
Valt het u ook op dat de Tildonkse straten op deze foto's zonder uitzondering kasseistraten waren? De asfaltering van de straten gebeurde hier later dan in de meeste omliggende gemeenten, waardoor Tildonk wel eens meewarig bekeken werd. De late 'modernisering' van het dorp heeft er echter wel voor gezorgd dat Tildonk nog lang zijn eigenheid als landelijke gemeente heeft weten te bewaren.
Wie herkennen we? Vooraan Paula Van den houdt en Jeanine Eulaerts. Paul Gordts, die het bordje 'Sint-Jozef' draagt. De man met de hoed in de hand links vooraan is Jules Vanlangendonck. De zuster: zuster Hildegarde? Verder nog Camiel Moelants, Danny Wollebrants, ...
De processie (foto genomen aan de inkom van de kerk). Let op de handelshuizen rechts: Elektrohandel De Coster waar ook 'Butagaz' verkocht werd (men kookte toen nog veel op 'flessengas')*, en daarnaast café 'Onder den toren', bij Wiske Sunt. Hier werden Costo en Castar getapt, twee biersoorten van de reeds lang ter ziele gegane Rotselaarse brouwerij Mena.
foto: Roger Engelborghs
* Gelezen in De Haechtenaar van 31 mei 1952
Te huur of te koop Welgelegen HANDELSHUIS, Dorp 404, Tildonk. Met overname van electriciteitszaak in volle werking en zeer uitgebreide Butagazdienst. Te bevragen bij Emiel DE COSTER, Dorp 404, Tildonk.
en in De Haechtenaar van 14 juni 1952
Geacht kliënteel, Met deze breng ik U ter kennis dat de handel, tot hiertoe uitgebaat door mijn broeder Emile De Coster, door mij werd overgenomen. Het feit dat deze handel reeds zo lange jaren bloeit is wel het stelligste bewijs van de degelijkheid van het verkochte materiaal en de degelijke dienst. Ik reken het me dan ook tot een plicht de opgegane weg verder te volgen. De nodige schikkingen werden getroffen opdat tevens de apparaten en machines die nog onder waarborg verkeren snel en zonder moeilijkheden voor U worden hersteld. Eveneens is verzekerd: de dienst voor Butagaz, de dienst voor wisselstukken en de reparatie van uw toestellen en installaties, de verkoop van radio's, was- en droogmachines, en andere huishoud toestellen, luchters, butaantoestellen, electrisch materiaal enzo meer. Me graag in uw welwillende gunst aanbevelend. Aug. De Coster, Dorp 404, Tildonk. Tel. 61229
Eindelijk... Meer dan 20 jaar lang zochten we tevergeefs naar een foto van Lieres pachthof. Toen we gisteren op bezoek waren te Wespelaar bij François De Coster om een artikeltje voor te bereiden voor het tijdschrift HOGT naar aanleiding van de viering van het 100-jarig bestaan van het bedrijf Dynamotor De Coster, kwam deze ineens met bijgaand kiekje op de proppen. Zijn nonkel langs moederskant was immers Emiel Van Essche, de laatste boer op Lieres pachthof.
Lieres pachthof
Op de plaats waar zich nu de Citroëngarage van Fons Heymbeeck bevindt (Lipsestraat) stond vroeger een hoeve, die men in Tildonk Lieres pachthof (1) noemde. Het was een vrij grote U-vormige boerderij met links de remise (koetshuis), de paardenstallen en varkensstallen, achterin de woonvertrekken en de schuur, en rechts de koestallen. In het midden van de messing (het erf) prijkte de grote mesthoop. Aan de linkerkant (de kant van Fiene Goris) bevond zich een boomgaard en achter de woonvertrekken een groetentuin. De hoeve bestond al in 1771 (2).
De laatste boer was Emiel Van Essche, bijgenaamd Miel van Lieres (°Tildonk 9 maart 1882 - +Tildonk 9 oktober 1936). Miel, ongehuwd gebleven, was een kopstuk van de varkens. Op zijn overlijdensprentje lezen we het volgende: 'Gemeenteraadslid van Thildonck, Voorzitter der Fanfare De Vereenigde Vrienden, Voorzitter der Boerengilde, Kerkmeester en Schatbewaarder der Kerfabriek'.
(1) De benaming pachthof klopt eigenlijk niet want de boer was eigenaar van de hoeve. Waar Lieres vandaan komt hebben we al eens besproken (bijdrage nr. 207, 13/1/2007, Portret: Sus van Lieres). (2) Zie detailkaart van Tildonk (Semps 92 -4) van de Kabinetskaart van de Oostenrijkse Nederlanden, door graaf de Ferraris.
Op 16 december 2007 overleed in Huize De Klinckaert te Haacht, één dag voor ze 97 werd, Marie Vrebos, in Tildonk beter gekend als Marie van Klet (Colette). Een kranige, mooie dame op de foto van haar doodsprentje! Marie was getrouwd met Maurice Paeps. Beroepshalve waren het witloofboeren en serristen. Marie Vrebos was geboortig van de Mortelstraat.
Op de onderste foto links zie je haar als jong meisje met haar buurvriendin Leenke Massant.
Naar stilaan
jaarlijkse traditie worden na Driekoningen de kerstbomen plechtig verbrand door de Landelijke Gilde.
Ditmaal ging een en ander gepaard met de plechtige intrede van de 'ridders van
Tilloenk'.Het
gebeuren greep plaats op de speelweide achter Klein Eikeblok en betekende
tevens de slotmanifestatie van een gans jaar feesten in het teken van TILDONK 900.
Tildonk
900 symbolisch in de fik gestoken... 't Is mooi geweest!
In de lente van 1747 voert Maurice de Saxe, veldheer van de Franse koning Lodewijk XV, een aanval uit op Zeeuws-Vlaanderen. Een kilometerslang front tussen Antwerpen en Namen via Mechelen en Leuven komt tot stand.
In onze streek positioneren de Franse legers zich. Op een militaire kaart uit 1749 staan de gevechtseenheden aangegeven. Elk bataljon wordt op de kaart voorgesteld als een rechthoekig zwartgekleurd blokje. Langsheen de noordoostgrens van Tildonk liggen de bataljons Normandie, Navarre (ter hoogte van de Dormaelhoeve, op de kaart c(ens)e de Dolm) en Picardie. In de Walenstraat liggen de bataljons la Mark en Bettens (1). Vanaf de watermolen van Rotselaar op de Dijle loopt een kanaal met een hoekig tracé ten noorden van Wakkerzeel, waar een artilleriekamp is geïnstalleerd, via het Wakkerzeels Gat naar de Leibeek in het Schorisgat te Wespelaar.
In Vermakelijkheden van Brabant en deszelfs onderhoorige Landen van de Cantillon (1760) (2) lezen we dat dit kanaal zich situeerde 'van de Moolen van Rotselaar af, tot aan de Beek van Tildonk toe'. Lees wel degelijk 'de Beek van Tildonk' en niet te Tildonk. De beek die bedoeld wordt is de Lipse die op de grens met Wespelaar/Wakkerzeel samenkomt met de Leibeek, waarna ze de naam van deze laatste overneemt. Zoals we op de kaart van 1749 kunnen vaststellen heeft het bewuste kanaal (3), waarvan tot op heden sporen te traceren zijn in Rotselaar en Wakkerzeel, Tildonks grondgebied niet doorlopen.
(1) Zie: Gordts J., 'Tildonk ten tijde van de Oostenrijkse Successieoorlog (1741-1748)', HOGT 21 (2006) 20-28. (2) Fascimile-uitgave, Uitg. De Vries-Brouwers, Antwerpen, 2007. Met dank aan René Lembreght. (3) Het traject van het kanaal is aangeduid door de zwarte lijn die van rechts (molen van Rotselaar) naar links (Schorisgat) doorheen de kaart loopt. De gestippelde witte lijnen betreffen tijdelijke aanvoerwegen naar de verschillende bataljons en het kampement toe in het grensgebied Wakkerzeel-Tildonk-Wespelaar.
Franse militaire kaart van de streek tussen Mechelen en Leuven, gemaakt in 1749 in opdracht van de graaf van Saksen. Rechtergedeelte, met opschrift: Droite du camp de Malines pris par lInfanterie de lArmée du Roy le 28 may 1747, lorsque lArmée des Alliés vint camper entre les deux Nèthes, sa droite à Lier, sa gauche à lhauteur dHyteghem. Pour servir à lhistoire du maréchal comte de Saxe. (ARB, Kaarten en Plannen, 457). De noordoostgrens van Tildonk bevindt zich onderaan de kaart (toponiemen: Château dAwenburg (de Oudenburg), C(ens)e de Dolm (de Dormaalhoeve), C(ens)e de Terbanck (hef Hof van Terbank), Chap(el)le Neuve (de kapel O.-L.-V.-van-Troost), Putbeck R(uiss)au (de Puttebosbeek).
De barokke preekstoel in de Sint-Jan-de-Doperkerk van Tildonk (1).
Illustratie (het origineel is een pentekening op Steinbach) door Gilbert Govaerts uit Wezemaal, in de brochure Het meubilair van de kerken uit de streek van Haacht (Staf Van Gelder), Beatrijsgezelschap Rotselaar, 1976, p. 33.
En waar de ster bleef stille staan (Felix Timmermans)
D r i e k o n i n g e n
Driekoningen of de Openbaring van de Heer (Solemnitas Epiphaniae Domini) is een
christelijke feestdag die elk jaar op 6 januari wordt gevierd en waarop men de
bijbelse gebeurtenis herdenkt van de wijzen die uit het oosten een ster volgden
tot in Bethlehem, om Jezus te begroeten als de pasgeboren koning der joden. Het feest ontstond in de vierde eeuw in het Oosters
christendom en was oorspronkelijk bedoeld om de verschijning van de
vleesgeworden God op aarde te vieren (επιφάνεια is Grieks voor 'verschijning').
Daarbij werden de tekenen van Jezus' goddelijkheid herdacht: de geboorte uit de
Maagd Maria, het bezoek en de aanbidding van de Wijzen uit het Oosten,
gebeurtenissen uit Jezus' jeugd en de doop door Johannes de Doper. De Kerk van de Latijnse ritus vierde de geboorte van Jezus
echter steeds op 25 december. Met de overname van het feest van de epifanie op
6 januari door de Latijnse Kerk werd daarom alleen de aanbidding der wijzen
herdacht, waarmee de bekendmaking van Christus aan de wereld wordt gevierd.
Kinderen lopen deavond voor Driekoningen verkleed met een
kroon langs de deuren, één van hen heeft een zwartgemaakt gezicht. Ze dragen
daarbij lampionnen en zingen de volgende woorden:
Als beloning voor het zingen krijgen ze eten, snoep en geld.
De lampionnen zijn overblijfsel van een oude heidense gewoonte, waarin men
fakkels droeg om boze geesten te verjagen. Het snoepgoed dat werd uitgedeeld
stamt van heidense offermalen. De boon in de koek en het kaarsjespringen zijn
ook afgeleid van heidense gebruiken. De Germanen mochten in de twaalf nachten
van de nieuwjaarsfeesten geen peulvruchten (hun hoofdvoedsel) eten en de
'heilige boon' betekende het einde van die vasten.
In huis werd Driekoningen met eten, drank en gezang gevierd,
Jan Steen heeft dit geschilderd. Bekend is het Koningsbrood of koningentaart
die men bakt: er wordt een boon of muntstuk in verstopt en degene die het vindt
is die dag "koning(in)". Ook kende men de koningsbrief: zowel in huiselijke kring of
op een groot officieel feest. Men kon in een ton papiertjes grabbelen en degene
die de koningsbrief trok werd door iedereen getrakteerd en was de baas. Tevens
werden er brieven getrokken voor de functie van raadsheer, rentmeester,
secretaris, zanger, speelman, kok, portier, schenker en zot en zottin. Volgens
een legende hoorde koning Frans I van Frankrijk in 1521 voor het eerst over
zo'n koningsbrief, hij verklaarde de 'koning' de oorlog en ging erheen, maar
werd ontvangen met sneeuwballen, appels en eieren. Een dronken man gooide zelfs
met een stuk brandend hout, maar koning Frans zag in hoe hij zich voor gek had
gezet en weigerde de man te vervolgen. Bij kerken of in het kerkportaal werd rond Driekoningen een
toneelstuk opgevoerd met Maria, Jozef, het kindje Jezus, de ezel, de os,
Herodes en de Drie Wijzen. In protestantse gebieden gebeurde dit ook binnenin
de kerk.
In het Oud-Hoogduits heet Driekoningen 'Perthennacht', naar
een mythologisch Germaans wezen, vooral in verband gebracht met licht (rond 6
januari beginnen de dagen te lengen). In Sint-Niklaas is een Driekoningenstraat; elk jaar was er
dan een grote Driekoningenstoet, waarin de Drie Koningen zelf als reus in
meeliepen; vandaag bestaat deze folkloristische stoet niet meer en zijn deze
reuzen stadseigendom.
zoon van Ludovicus Simons, gemeentesecretaris en koster-orgelist te Oostmalle en van Maria Paulina Verheyen, °Oelegem 6 maart 1895, +Beigem 26 juli 1946.
Alfons Simons werd op 31 december 1920 onderpastoor van Tildonk in opvolging van Paulus Braeckmans. Op 17 oktober 1943 nam hij afscheid van Tildonk toen hij pastoor benoemd werd te Beigem. Hij was de broer van de bekende schrijver-dichter Jozef Simons (1888-1948), de auteur van 'Eer Vlaanderen vergaat' en tekstschrijver van de liederen van componist Armand Preud'homme.
Onderpastoor Simons was een zeer sociaal type, bovendien op de handen gedragen door de jeugd. Hij stichtte diverse verenigingen zoals de BJB en de 'kruistochters'. Hij was proost van o.m. de boerengilde, hij bespeelde het kerkorgel, was bibliothecaris van de 'openbare boekerij Sint-Jan-Baptist', enz. Alfons Simons diende in Tildonk onder pastoor Victor Praets (+1926) en diens opvolger, pastoor Jan Frans De Roeck. Hij was nog maar drie jaar pastoor in Beigem toen hij er, na een zware ziekte, op slechts 51-jarige leeftijd overleed.
Ben je benieuwd of je familienaam voorkomt in de blog? Of zoek je info over bvb. het klooster, 'varkens en beren', de vaart, ... Breng je zoekterm hierboven in en je krijgt onmiddellijk ALLE artikels waarin deze term voorkomt!
ZEKER EENS PROBEREN! DIT WERKT DUS NIET MEER
DE FOTO'S IN DE BLOG
Gebeurlijke miniatuurfoto's in het middengedeelte kan je doorgaans vergroten door erop te klikken.
De foto's in de linker- en rechterkolom echter niet, ze zijn dan ook veeleer bedoeld als opsmuk. Het gros kwam je wel al eerder tegen in een artikel in het middengedeelte.
.
WARM AANBEVOLEN
Voor slechts 34 € word je lid van HAGOK, de Haachtse Geschied- en Oudheidkundige Kring. Als lid kan je de meeste activiteiten van HAGOK gratis meemaken. Ontvang je HOGT, een glossy magazine met tientallen kleuren- en andere foto's; elk jaar goed voor meer dan 300 blz. streekgeschiedenis, heemkunde, genealogie, archeologie en wetenschappelijke bijdragen over de dorpen van de driehoek Aarschot-Leuven-Mechelen.
Als lid kan je de artikels over Tildonk, naast alle andere reeds verschenen artikels, en dat zijn er ondertussen meer dan 1400 (!), ten allen tijde gratis online raadplegen. Over Tildonk zelf verschenen doorheen de tijd heel wat uitgebreide bijdragen:
Arnold Bonne & Jan Gordts, Cimorné gezien in Tildonk
Jan Gordts, Raar maar waar?! De Tildonkse Sint-Jan-de-Doperkerk is gezegend met een merkwaardige preekstoel
Jan Gordts, Een geval van overbemesting te Tildonk in 1795
Arnold Bonne, West-Vlaamse WO I-vluchtelingen, poserend voor Hôtel du Cygne (1918)
Jan Gordts, Zieltjes redden in 1827. Tildonkse pastoor Lambertz neemt mes van chirurgijn Beckers ter hand
Jan Gordts, Jacobus Evers (°Tildonk 1828), een 'filius septimus' of zevende zoon
Arnold Bonne, Jan Gordts & Freddy Vens, De grauwzusters van Roeselare en andere vluchtelingen tijdens de Eerste Wereldoorlog in Tildonk
Jan Gordts, 1848, de jonge Tildonkenaar Gaspar Gielielmus Engelborgs overlijdt in den vreemde
Kristien Suenens, Een man, duizend vrouwen. De ursulinen van Tildonk
Jan Gordts, 'Ge moet niet alles geloven wat in de gazetten staat...'
Jan Gordts, Vondelingen te Tildonk op het einde van de 18de eeuw
Jan Gordts, De memoires van Tildonks brugdraaier Jozef Mommaers, alias 'Jef van de brug' (1873-1968)
Jan Gordts, Lucienne De Keuster (1923-2015) dochter van de sassenier van Tildonk. Een vergeten partizane
Jan Gordts, Lokalisatie van enkele 18de-eeuwse gronden te Tildonk. Een oefening
Peter Dejaegher, Het gevecht aan de Lips (1266)
Jan Gordts, André Van Aerschot & Jan Cleynhens, Begin september 1944: de bevrijding van Haacht en omgeving
Jan Gordts, Betwisting rond een in 1820 te Tildonk gevonden geldpot
Ward Caes, Een zilvermunt van keizerin Maria Theresia of een pot bier in 1750?
Jan Gordts, 'Life in a Belgian Convent: A Sydney Girl Abroad'. Een relaas uit 1913 door Maie Mason, Australische oud-leerlinge van de Tildonkse ursulinenkostschool
Jan Gordts, Liedeken op de groote moordery geschied tot Tildonck in den nagt op Gulde Mis (1837)
Jan Gordts, Marie Antoinette Caroline van der Gracht de Fretin en het kasteel ter Elst te Tildonk
Jan Gordts, Voorjaar 1814. Het veldleger van "de Zwarte Hertog" Frederik Willem van Brunswijk strijkt neer in onze dorpen
Roger Casteels, Uittreksels uit het frontblad 'Het Kanton Haacht onder de wapens' - (Thildonck)
Jan Gordts, Wat mispeuterden de Tildonkenaren zoal een goede honderd jaar geleden? Een verhaal van onder meer 'varkens' en 'beren'
François van der Jeught, Een nieuwe Van den Gheinklok voor de kerk van Tildonk in 1601
Jan Gordts, Het Tildonkse ursulinenklooster, litho op postkaart 1903-04
Jan Gordts en Guido Abts, De preekstoel met de verkeerde parochieheilige
Germaine Verheyt, 'Maurice Neefs, een oorlogsslachtoffer uit Tildonk
Jan Gordts, Openbare boedelverkoop in 1771 van de Tildonkse hoeve van 'de Tafel van de Grote Heilige Geest van Leuven' (Hof Ter Leeps)
Jan Gordts, Leerlingenwerving voor de internationale kostschool van de Tildonkse ursulinen in de 19de en 20ste eeuw
Jan Gordts, Bijna vier eeuwen Tildonkse pastoors (1626-1999)
Willy Van Langendonck, De waternaam Lips
Hubert Simonart, Tildonk-Banneux 1933-2008. Een uitzonderlijke band
Jan Gordts, Het testament van kanunnik Philippus Van 't Sestich (+ Tildonk 15 oktober 1764)
Jan Gordts, De Tildonkse processie van weleer
Willy Van Langendonck, Het toponiem Tildonk
Jan Gordts, Een Tildonks politiereglement uit 1837
Jozef Hamels, Renners uit onze regio: Maurice Croon
Jan Gordts, De Tildonkse galg
Roger Casteels, Dagboek van de ursulinen van Caen over hun belevenissen te Wespelaar en Tildonk tijdens de Eerste wereldoorlog
Jan Gordts, Tildonk ten tijde van de Oostenrijkse Successieoorlog (1741-1748)
Louis Swiggers, Over Tildonkse dorpsfiguren: Jakke Vanden Acker, alias Sinterklaas; de smed; Jef van Woil; Lewie Van Krieken; Plien Borreman
Jan Gordts, De geschiedenisles van schoolmeester Paulus Goossens over Tildonk (1856)
Roger Casteels, Het Tildonkse ursulinenklooster en de Eerste Wereldoorlog
Jan Gordts,Tildonk beschreven rond 1830 in de 'dossiers d'expertise' van het kadaster
Jozef Hamels, Renners uit onze regio: met Tildonkse connectie
Henri Vannoppen, De familie de Behault du Carmois tegen de achtergrond van de samenleving van Tildonk
Jan Gordts, De Tildonkse notarissen in de periode 1758-1920
Jan Gordts, De bewogen carrière van Leon Vincart, gevolmachtigde minister van België in Venezuela (°Huy, 22 april 1848 - +Tildonk, 6 juli 1914)
Maurice Vandenheuvel, In 1945 was het klooster van Tildonk een Brits legerhospitaal
Jan Gordts, Knechten op de vuist in het 18de eeuwse Tildonk
Jan Gordts, De Tildonkse reuzen Jan en Babs in de kijker
Jan Gordts, Over oude Tildonkse pachthoven. Het hof ter Elst, van pachthof van de abdij van Affligem tot kasteelhoeve van de families Van 't Sestich en Snoy
Jan Gordts, Over oude Tildonkse pachthoven. Het hof te Bettenrode, win- of pachthof van vele heren
Jan Gordts, Gaf Sus Artoos zijn naam aan de Tildonkse wijk Sussenhoek?
Maurice Vandenheuvel, Het Janssenskapelletje (1852) en de familie Janssens te Tildonk
Jan Gordts, Het Tildonks Sticht in de periode 1818-1832, voorloper van het latere ursulinenklooster
Jan Gordts, De Tildonkse handbooggilde van St.-Sebastiaan in het begin van de 18de eeuw
Jan Gordts, Tildonkse notarissen in de periode 1758-1920
Henri Vannoppen, Schilderijen en kunstwerken rond de notarisfamilie Verzyl te Tildonk
Jan Gordts, De grote kloosterbrand te Tildonk in 1928
Henri Vannoppen, De familie de Behault du Carmois tegen de achtergrond van de samenleving in Tildonk
Jan Gordts, Indische bedevaarders op bezoek te Tildonk in 1935
Maurice Vandenheuvel, Met Tildonkenaars op de vlucht in mei 1940
Jan Gordts, Het ploeg-handmerk van Louis Van Bolle, schepen van Tildonk (1664)
Marleen Rosier, Het Ursulinenklooster te Tildonk. De Art Nouveauzaal
Roger Casteels, Op 26 mei 1940 verloor Tildonk 2/3 van zijn onderwijzerskorps
Marleen Rosier, Het Ursulinenklooster te Tildonk:een bouwhistorisch en iconografisch overzicht
Jan Gordts, 12/8/1942: een Engels gevechtsvliegtuig stort te pletter in Tildonk
Jo Vandesande, Een 18de-eeuwse kaart van Tildonk en Wespelaar
Jos Cools, Tildonk
Jan Gordts, Een drievoudige moord te Tildonk in 1837
Henri Vannoppen, Een beeld van de gemeenten Haacht, Tildonk en Wespelaar rond 1830
Jo Vandesande, Motten en heerlijkheden te Tildonk. Deel II: De heerlijkheid Lauwendries
Jo Vandesande, Motten en heerlijkheden te Tildonk. Deel I: De heerlijkheden Tildonk, Ter Borcht (Nieuwenborg) en Oudenborg, vanaf hun ontstaan tot omstreeks 1650
Bart Minnen, Getuigenissen uit 1390 over de verdeling van de tienden te Tildonk
22 % (13)
5 % (3)
73 % (43)
12 % (9)
13 % (10)
75 % (56)
