04-11-2008 om 00:00 geschreven door jg  

04-11-2008 om 00:00 geschreven door jg  

4. TE BEEWEGEN NAAR DE HEIDEKANTKAPEL TE ROTSELAAR

Ook in Rotselaar-Heikant speelde de Mariaverering een grote rol. Vooral wie geplaagd werd door koorts, maar ook vrouwen ‘met kwade borsten’ zochten soelaas in de kapel…

De Haachtse pastoor Vanden Bruel schreef er het volgende over in 1861: (5)

“Er bestaet op het grondgebied van Rotselaer, twintig minuten van de kerk, eene kapel ‘heidekant kapel’ genaemd. In het jaer 1627 is door den eerweerdigen pastoor Mertens in de koor van Onze Lieve Vrouw een autaer afgebroken, in denwelken een Lieve Vrouw beeld geplaetst was. Dit beeld stond lang vergeten, toen een schrynwerker die eenige veranderingen in de kerk maekte, oorlof vroeg om dit beeld mede naer huis te nemen; deze gaf het voor speeltuig aen de kinderen van Frans Dirick, woonende te Beversluis, alwaer het lang verbleef, tot dat de beeldstormers het wegnamen om tot spotting en heiligschending te dienen, en hetzelve weg wierpen omtrent de plaets waer het zich vandaeg bevindt.

Het beeld waervan hier sprake is werd door een zekeren Pelsmaker in stukken gevonden en aen eenen boom gehangen, en allengskens kwam er een groote toeloop van menschen geplaegd met de koorts en vrouwen met kwade borsten hunnen troost zoeken;

De toeloop was zoo groot  dat de eerweerdige  heer pastoor van Wesemael, onder wiens geestelyk gezag het zich toen bevond, eene kapel oprigte gelyk die nog heden bestaet. In het jaer 1820 zyn er door den eerweerdigen Pater Riga veertien statiën opgerigt; elk heeft een steenen vierkantigen pilaer, in dewelken een nis is in dewelke de Heilige Mysteriën worden verbeeld van het lyden van Christus; alle vrydagen des jaers wordt er op het heilig Sacrificie der Misse geofferd; daerenboven op Goeden Vrydag en op Onzer Lieve Vrouwen geboortedag is er een groote toeloop van volk.”

(5) Vanden Bruel J.Bt., Beschryf der dorpen van het kanton Haecht, drukkerij Fonteyn, Leuven, 1861.

In HOGT (het Haachts Oudheid- en Geschiedkundig tijdschrift), een uitgave van de geschiedkundige kring HAGOK, verschijnt volgende maand een zeer lezenswaardig en diepgaand artikel over deze kapel door historicus Bart Minnen: ‘De Mariakapel van Rotselaar-Heikant. Ontstaan en oudste geschiedenis (17de-18de eeuw)’. --- Hierbij maken we nogmaals graag reklame voor HAGOK (en HOGT). Lidmaatschap voor 2009 blijft onveranderd 20 EUR. Hiervoor krijg je meer dan 300 bladzijden streekgeschiedenis in je bus, verpakt in 3 afleveringen van een ‘glossy’ magazine. Boordevol interessante artikels, gestoffeerd met tientallen unieke foto’s! --- Het is bijna kerstmis en nieuwjaar, je moet sowieso binnenkort weer de hort op, op zoek naar allerlei kadootjes... Waarom eens geen abonnement op HOGT schenken? Wordt gegarandeerd door de begunstigde met veel dank aanvaard! Meer info (zie linkerkolom op de blog) of http://verenigingen.nieuwsblad.be/vereniging/hagok

 

03-11-2008 om 00:00 geschreven door jg  

02-11-2008 om 00:00 geschreven door jg  

Het Nieuwsblad 31/10/08

Duferco vijf weken technisch werkloos

TILDONK - De zes vestigingen van Duferco in ons land sluiten van 1 december tot 7 januari. De 84 werknemers van Trebos Duferco Tildonk zijn daardoor een aantal weken technisch werkloos. 'Het is nog afwachten wat er nadien zal gebeuren', zegt Rudi Goris, hoofdvakbondsafgevaardigde van het ACV.Het bedrijf is het slachtoffer van de crisis in de automobielsector. Door de slechte conjunctuur worden er minder nieuwe wagens verkocht. 'Als leverancier hangen we af van die sector', zegt Goris.Het nieuws over de tijdelijke sluiting werd gisteren bekendgemaakt tijdens een ondernemingsraad op de hoofdzetel. 'Het bedrijf sluit de hele maand december. Begin januari zou de situatie herbekeken worden', zegt Goris.

01-11-2008 om 00:00 geschreven door jg  

All Saints Day. Dit wandtapijt in de Cathedral of Our Lady in Los Angeles werd in een Belgisch atelier geweven. Er werd Egyptisch katoen gebruikt en het digitale ontwerp is van de hand van artiest John Nava. Wat dit tapijt zo speciaal maakt is dat erkende, canonieke heiligen zij aan zij staan met onbekende heiligen, gewone mensen...

www.estatevaults.com/lm/archives/2007/11/

De Katholieke Kerk kent al sinds de eerste jaren van het Christendom vele martelaren. Martelaar (van het griekse woord martus = getuige) was de bijzondere eretitel voor degenen die gedurende de christenvervolgingen in het Romeinse Rijk hun trouw aan het christelijke geloof met de dood moest bekopen. Deze martelaren werden oorspronkelijk in een gezamenlijke herdenking van alle martelaren vereerd, maar Gregorius III veranderde in 732 het martelarenfeest in Allerheiligen. Niet alleen martelaren, maar ook heiligen, dit zijn gelovigen die door hun leven een bijzonder getuigenis hebben afgelegd van hun geloof in Christus, worden dan herdacht.

In  844 werd de oorspronkelijke datum (van 13 mei) veranderd in 1 november (begindag van de winterperiode volgens de regel van Benedictus) en werd het een herdenking van alle heiligen - benoemden en onbenoemden - die geen eigen feestdag of gedachtenis hebben.

Aan het feest van Allerheiligen zijn verschillende andere vieringen voorafgegaan.

De eerste was in de zevende eeuw en was de jaarlijkse herdenking van de inwijding van het voormalige pantheon te Rome als kerk van Maria en alle martelaren.

De tweede was in de 8ste en 9de eeuw (en werd gepropageerd door de geestelijke raadslieden van Karel de Grote en Lodewijk de Vrome) en betrof de gedachtenis van alle categorieën van 'hemelingen' (Maria, engelen, aartsvaders en profeten, apostelen en martelaren, priesters en andere geloofsleraren, de godgewijde maagden en de monniken en alle anderen die in hun gezelschap 'de aanschouwing van God' genieten). (1)

Vandaag worden in de Katholieke Kerk alle overledenen geëerd. En heel speciaal, zij die ons het laatste jaar verlieten.

Het lijstje van 2008 voor Tildonk is lang: (2)

+ Brian Augustynen Willy Cleynhens Joris Coen Jeanne Coffyn Louis Coppens Rosa De Becker René De Lessine Louis Galmans Maria Galmans Gustaaf Gordts Willy Gordts Gustaaf Hermans           Philomena Janssens         Maria Jennes Jos Lens Maria Mertens Simone Persoons Frans Vendredy Laura Verhoogen Denise Verwimp Milleke Verwimp Marcel Wynants

01-11-2008 om 00:00 geschreven door jg  

31-10-2008 om 00:00 geschreven door jg  

30-10-2008 om 00:00 geschreven door jg  

2. VOLLEN AFLAET!

Het bedevaartsoord het dichtst bij huis vanuit Tildonk was Wakkerzeel, waar al voor 1150 een kapel stond die toegewijd was aan Sint-Hubertus (655-727), de schutspatroon van de jagers. Volgens de legende genas deze een man van hondsdolheid en werd hij daarom later speciaal aangeroepen tegen deze ziekte.

In Wakkerzeel bestond er een broederschap van de H. Hubertus. De bedevaarders konden zich daar tegen betaling laten inschrijven op de eerste zondag na Bamis (1 oktober). Deze broederschapsfeesten, een jaarlijkse traditie, bleven eeuwen bestaan. Drie dagen duurde het feest en er werd goed gegeten. Het lidgeld bedroeg 7,5 stuivers (1698).

Een reclameaffiche die elk jaar aan de kerkdeuren van de parochies in Brabant en Antwerpen werd opgehangen teneinde de gelovigen naar Wakkerzeel te lokken, beloofde een volle aflaat!

“Wie wat te veel op zijn kerfstok staan had kon op de bedevaartsdag een aflaat van zeven jaar verdienen, en dat scheelde een slok op een borrel. De hoogmis zat stampvol. Iedereen ging te biechten en te communie om deze korting binnen te halen. De vrome gemeenschap zat even later onbezorgd te tafelen.” (3)

De verering van St.-Hubertus en de bedevaarten namen verbazingwekkend toe tot in de 19^de eeuw. Door de ontdekking in 1885 van een virus-vaccin tegen hondsdolheid door de Fransman Louis Pasteur werd de razernij zo goed als onschadelijk gemaakt.

Wakkerzeel verschrompelde en dommelde in…

(vervolgt)

(3) Aerts A., Wakkerzeel het stille dorp, Hagok, 2005. De St.-Hubertusverering te Wakkerzeel werd ook beschreven in: Hendrickx F., Wat was Wakkerzeel?, Handzame, 1977.

30-10-2008 om 00:00 geschreven door jg  

29-10-2008 om 00:00 geschreven door jg  

Het Nieuwsblad, 29/10/08

Werkloosheid bij Trebos Duferco
Crisis in automobielsector laat zich voelen

TILDONK - Staalbedrijf Trebos Duferco trekt de geplande werkloosheid van twee dagen per week op naar drie dagen per week en zou de activiteiten in de maand december zelfs voor negentig procent terugschroeven. Dat is een gevolg van de crisis in de automobielsector. Morgen is een bijzondere ondernemingsraad gepland. De toekomst dient zich voor de 84 arbeiders en vijftien bedienden van Trebos Duferco in Tildonk (Haacht) niet meteen rooskleurig aan. Sinds 1 oktober moeten de arbeiders twee dagen per week gaan stempelen. Die geplande werkloosheid werd intussen opgetrokken tot drie dagen per week. Het staalbedrijf levert staaldraad aan de toeleveranciers van de autofabrikanten. De crisis in die sector maakt dat ook bij Trebos Duferco de alarmbel wordt geluid.

'Maandag werd op een ondernemingsraad beslist dat negentig procent van de activiteiten wordt stilgelegd in de maand december', zegt vakbondsafgevaardigde Rudy Goris (ACV). 'Door de geplande werkloosheid draaien we sinds 1 oktober al op halve kracht en in december zullen we dus zo goed als geen werk hebben. Zoals het er nu naar uitziet, worden de activiteiten begin januari weer opgestart.'
Helemaal zeker is dat echter nog niet. Donderdag staat een bijzondere ondernemingsraad op het programma. 'Onze vestiging in Tildonk is afhankelijk van die in La Louvière. Als donderdag beslist wordt dat de activiteiten daar worden stilgelegd, zijn de gevolgen voor ons natuurlijk naargelang.'

Staaldraadtrekkerij Trebos Duferco maakt veren voor matrassen, materiaal voor winkelkarretjes maar vooral ook staaldraad voor de auto-industrie. Het is daar dat het schoentje wringt. Vorige week al luidden de vakbonden de alarmbel. Door de teruglopende economische conjunctuur, de bankencrisis en het dalende consumentenvertrouwen zijn de mensen minder snel geneigd een nieuwe wagen te kopen. Dat maakt dat er in de automobielsector de nodige onrust heerst. Die laat zich voelen bij Trebos Duferco, maar ook andere bedrijven delen in de klappen...

Bij Duferco was gisteren niemand bereikbaar voor commentaar.

29-10-2008 om 00:00 geschreven door jg  

Pelgrim met lepel, Pieter Brueghel den Ouden (1525-1569).

Nog tot in de jaren vijftig van vorige eeuw zochten onze volksmensen, bij ziekte of tegenslag, in bedevaarten troost en genezing. Voor elke kwaal van mens en dier kenden ze een beschermheilige of wisten ze een mirakuleus beeld of een bevoorrechte plaats. Naar deze plaats - kerk, kapel, heiligdom of bron - stroomden dan de bedevaarders langs alle kanten toe.

Bedevaartsoorden kwam men overal zo wat tegen. Het kon een plaats zijn die verbonden was met de stichter of een heilige, of die op een andere manier een belangrijke plaats innam in de geschiedenis van de religie. Of van een openbaring, een verlichting of een religieus bovennatuurlijk wonder…

‘Te beewegen gaan’ en ‘begankenis’ waren aldus courante woorden in het taalgebruik.  Helemaal uitgestorven is het fenomeen niet, zo kennen we tegenwoordig nog de bedevaarten naar Lourdes, Banneux of Scherpenheuvel,(1) waar O.-L.-Vrouw vereerd wordt. Maar ook in Leuven is er nog een jaarlijkse beeweg naar Sint-Jozef (de jefkes).

Om een idee te geven van de alomtegenwoordigheid van de vroegere volksbedevaarten geven we u een lijstje van bedevaartsplaatsen in het nabije Hageland:(2)

St.-Remigius te Holsbeek (kinkhoest), St.-Maurus te Holsbeek (hoofdpijn), St.-Antonius te Holsbeek (ziekte bij varkens), St.-Quirinus te Nieuwrode (slappe, kwijnende en ziekelijke kinderen), St.-Katrien te Kortrijk-Dutsel (huidziekte), St.-Marcoen te Kortrijk-Dutsel (zweren en puisten), St.-Wivina te Sint-Pieters-Rode (keelpijn, maar ook ziekte bij rundvee)...

De meeste bedevaarten werden ondernomen omwille van kinderziekten.

(vervolgt)

29-10-2008 om 00:00 geschreven door jg  

28-10-2008 om 00:00 geschreven door jg  

Hieronder een fragment uit de Popp-kaart van Tildonk uit ca. 1850, waarover we het in het eerste deel hadden. We hebben de kaart gedraaid zodat het noorden min of meer bovenaan ligt. Daarmee is de kaart ook beter te vergelijken met deze van Vincent Anthony uit 1650...

Legende:
1. het ursulinenklooster (ca. 1815 gebouwd)
2. het vroegere dorpsplein of de Plaetse van Tildonk, die we denken te kunnen vereenzelvigen met den Cleijnen Meurtere; later werd de Dreef (huidige Pastoor Lambertzdreef) rechtgetrokken, verdween het straatje dat schuin langs de tuin van de pastorie liep, waarmee ook het dorpsplein verdween (en werd ook nog het tracé van de Kouterstraat opgeschoven in de richting van de Lipsestraat)
3. de L-vormige gracht waarin we een mogelijk relict zien van een vroegere omgrachting van een perceel of gebouw (op de zuidelijke grens van de Deugniet)
4. perceel land door de vroegere Tildonkenaren steevast het Meuterke genoemd (overkant van de vaart, die uit 1750 dateert)

28-10-2008 om 00:00 geschreven door jg  

Lac Rose is een meer dat rose kleurt door algen die een bepaald mineraal afscheiden. Rondom het meer leeft men van de zoutwinning

27-10-2008 om 00:00 geschreven door jg  

27-10-2008 om 00:00 geschreven door jg  

DEN CLEIJNEN MEURTERE

In het familiearchief de Lalaing (de vroegere graven van Tildonk) bevindt zich een farde met processtukken die dateren uit halverwege de 17^de eeuw, aangaande een betwisting over de eigendom van de bomen die vroeger langs de straten werden aangeplant.

Wie was er eigenaar van: de heer van Tildonk (toen Karel vanden Campe) of de eigenaar van de gronden die langs deze wegen lagen? Belangrijk aldus was om uit te maken of het ’s heeren wegen waren; indien ja, dan was de heer van Tildonk  de eigenaar.  Uiteindelijk werd in die richting beslist, waardoor het recht van boomkap toekwam aan jonker vanden Campe!

Wat ons echter in onderstaand document nog meer interesseert is de vermelding van ‘den Cleijnen Meurtere’. Deze was gelegen langs de baan van Leuven op Mechelen (nu Lipsestraat, Kruineikestraat) en tegen het huis van jonker Jan vanden Heetvelde. We vernemen in de documenten dat iedereen op deze ‘gemeijne (=gemeenschappelijke) ofte ledighe plaetse’ zijn dieren mocht hoeden.

Getuige Aert de Riddere (geboren rond 1586) wist nog te vertellen dat er verschillende leemputten op deze plaats hadden gelegen. Nu is het zo dat we aan de hand van andere archiefteksten menen te weten dat het huis van de familie vanden Heetvelde zich ongeveer op de plaats bevond waar nu de ingang van het klooster is. Er bestaat zelfs nog een afbeelding van ca. 1650 waarop dit stenen huis voorkomt. En dan denken we meteen ook den Cleijnen Meurtere te kunnen vereeenzelvigen als de Plaetse van Tildonk: het driehoekig dorpsplein in het centrum van Tildonk!

Dit dorpsplein is nog goed te herkennen op de Popp-kaart uit ca. 1850 (mét drenkpoel; denk aan de leemputten hierboven).

Doch, laten we de documenten zelf spreken:

‘Farde van proces-stuckx tusschen den heere van Tieldoncq ter eenre ende d’heere Ketelboetere en vanden Heetvelde ter ander sijden. Nopens het recht van planten op s heerenstraeten tot Tildoncq, gedecideert bij arrest in faveur van den heere van Tildoncq.’ * 14/9/1656 Voor meier en schepenen. Verklaringen van : Aert de Riddere, ca. 70 jaar; Beijken Meuris, x Aert de Riddere, ca. 66 jaar; Jan vander Meeren den ouden, ca. 66 jaar, (°Tildonk). De deponenten hebben altijd in Tildonk gewoond. ’ gesien dat teghen over t huijs van joncker Jan vanden Heetvelde staende aende herbaene van Loven op Mechelen was liggende eene gemeijnte ofte ledighe plaetse die genoempt werde de Cleijnen Meurter, al waer een ider vermocht sijne beesten te hueden, voor redenen van wel wetentheijt dat hij deponent diversche reijsen metten waeghen ende peerden daer over gedaen heeft te merct naer Loeven doen hij bij sijne ouders was woonede en alsdoen sijt gesien te hebben dat daer op diversche beesten werden gehuet als gemeijnte ende s heerenstraete liggende  vooe een ieder dan dat nu tsedert eenighe iaeren herwaerts deselve plaetse door de pachter van mijnheere Heetvelde is affgegraven ende gesepareert vande straete ende nu wordt gehouden voor erffve ’ Aert de Riddere, die iets ouder was had nog een toevoeging : ’ eene gemeijne ofte ijdele plaetse die genoempt werde den Cleijnen Meutere ende aldaer sien staen hebbende diversche leemputten ’

1. het stenen huis van jonker Jan vanden Heetvelde
2. de 'plaetse' van Tildonk die we denken te kunnen vereenzelvigen met 'den Cleijnen Meurtere'

(Dorpscentrum van Tildonk in 1650, kaart V. Anthony)

27-10-2008 om 00:00 geschreven door jg  

26-10-2008 om 00:00 geschreven door jg  

Triestig

Ik heb er geen ander woord voor.

Vandaag vertelde iemand uit de buurt me dat onlangs in de tuin van wijlen dokter Petit een unieke mammoetboom (sequoia) werd omgehakt. Het absolute pronkstuk van de tuin en als dusdanig nog beschreven in 'Historische tuinen en parken van Vlaanderen'! (1)

In bewuste tuin heeft men namelijk recent een reuzengroot gat gegraven in verband met de collectorwerkzaamheden Aquafin, en blijkbaar stond die boom in de weg. Dit zal natuurlijk een zaakje worden voor de verzekeringsmaatschappijen, doch: weg is weg!

Het doet denken aan die andere eeuwenoude monumentale boom, een ginkgo biloba, die rond 1981 sneuvelde in de tuin van Trebos. Die boom diende te wijken voor de uitbreiding van de fabriek, al is er op die plaats nadien nooit gebouwd geweest. Hierbij was men wel uit het oog verloren (of men wist het gewoon niet) dat dit een van de oudste exemplaren ter wereld van deze boomsoort buiten China betrof.

Men neemt aan dat deze ginkgo’s in de 18^de eeuw door missionarissen alhier ingevoerd werden. Is plausibel, want het Hof Ter Elst, dat zich toen op dit terrein bevond, was in die periode eigendom van de geestelijke, kanunnik van ’t Sestich. De meeste oude ginkgo’s vindt men in onze contreien trouwens in de tuinen van kloosters, pastorieën, en dergelijke.

Een ander schrijnend geval was het ondoordacht kappen van de lindebomen rond de kapel O.-L.-Vrouw-van-Troost door de gemeente Haacht, eveneens circa 1981. Nadien heeft men die fout willen herstellen door aanplant van nieuwe linden. We zullen wel nog meer dan 100 jaar moeten wachten vooraleer deze laatsten dezelfde stamomtrek zullen bereiken… (als men ze ondertussen niet opnieuw omhakt tenminste).

Het herinnert ook aan de oude lindebomen in de Dreef (nu Pastoor Lambertzdreef), beeldbepalend voor het dorpscentrum van Tildonk, die indertijd wegmoesten omdat omwonenden last hadden van een verstopte dakgoot...

Dit alles getuigt van weinig normbesef of eerbied voor ons erfgoed.

Geldgewin en kortzichtige politiek of gewoonweg desinteresse halen het telkens weer...

Triestig!

(1) Bewuste mammoetboom (Sequoiadendron giganteum) werd recent nog aangestipt in het standaardwerk: Historische tuinen en parken van Vlaanderen. Monumenten en Landschappen cahier 14, eindredactie Roger Deneef, 2007; Haacht-Tildonk, Villa’s aan de Vaartdijk, Roger Deneef en Jo Wijnant, p. 187-188.

26-10-2008 om 00:00 geschreven door jg  

25-10-2008 om 00:00 geschreven door jg