MOGEN GROEIEN WAAR JE GEPLANT BENT
Een preek voor 11 maart - derde vastenzondag (Exodus 3,1-8.13-15 - Lucas 13,1-9)

Rampen zijn van alle tijden. Altijd komen ze uitgebreid in het nieuws. In het evangelie dat vandaag aan de orde is gaat het over twee belangrijke nieuwsfeiten. Een aantal Galileeërs omgebracht door de soldaten van de Romeinse landvoogd. Een toren ingestort, achttien dodelijke slachtoffers. Het was in Jeruzalem hete actuele gespreksstof, zoals ook wij zulke drama’s onder elkaar bespreken en er schande over spreken. Er waren mensen die over de gedode Galileeërs aan Jezus kwamen vertellen. Ze zaten met een vraag. Waarom uitgerekend die mensen uit Galilea? Waaraan hadden zich zich schuldig gemaakt? Was het eigenlijk niet een straf vanwege God? Zo denken vandaag ook nog veel mensen. Een ramp, een ongeluk dat mensen treft, gebeurt niet zomaar. Men moet het zien als een straf. En de getroffen mensen reageren onthutst. Waar hebben wij zoiets verdiend? Jezus greep die schuldvraag aan om een aantal misverstanden recht te zetten.

De God over wie Jezus preekte, stelde hij niet voor als een straffende God. Hij beschuldigt niet en rekent het kwaad niet aan. Toen niet, nu niet en nooit. Zijn niet alle mensen zondaars? Bekering, daar komt het op aan! Dat is de strekking van het verhaal over de vijgenboom.

Een vijgenboom is een voorbeeld van leven en vruchtbaarheid: overvloedig groene bladeren, tweemaal per jaar overdadige vruchten. Juist daarom ergerde zich de eigenaar. 'Zie mijn vijgenboom: al drie jaar kom ik te vergeefs vruchten zoeken.' Zijn geduld is op. 'Hak hem om', beveelt hij de tuinman. Maar die vraagt nog een jaar uitstel. Laat hem staan, misschien draagt hij volgend jaar toch vrucht.

Het mooie van dit verhaal is dat de tuinman de boom niet beschuldigt omdat hij geen vrucht draagt. Hij wijst naar zichzelf. Misschien heb ik er niet genoeg tijd en aandacht aan besteed. Ik ga hem extra zorg geven. De grond nog eens omspitten.

Dat is de redding voor de boom, zijn enige overlevingskans.

Zoals de tuinman elke boom het recht geeft te zijn zoals hij is, alleen vanwege het feit dat hij wortelt in de aarde, zo mag elk mens voor God weten dat hij het recht heeft te staan en te groeien waar hij geplant is.

Zoals de tuinman de boom niet beschuldigt omdat hij geen vrucht draagt, zo zullen mensen in de bevestiging van wat er nog aan levenskracht in hen is, overleven, en herademen als liefde hen tot leven wekt.

Zoals de tuinman met zorg en grenzeloos geduld wacht op de eerste vruchten, zo onderwijst Jezus ons in de kunst van een goddelijk wachten, van goddelijk geduld, van niet uitrukken, verwerpt of verplanten. Het gaat erom, langzaam te laten groeien tot mensen vaste grond hebben gevonden. Vruchtbare grond om op te staan.

Daartoe zouden we ons moeten laten bekeren.

Ons toekeren naar elkaar, elkaar bevorderend, groeikracht schenken en laten open bloeien, over alle geschillen heen. Als er vandaag hoop bestaat, bestaat die uitsluitend in de evidentie van zulke liefde. Daar is geen plaats meer voor de schuldvraag die mensen gevangen houdt, daar komt ruimte vrij voor een God die ons bevrijdt. Of God met ons meetrekt? Jazeker. Een liefdevolle God trekt met ons mee. Zo heeft hij zich toch bekend gemaakt 'Ik die Ben' – 'Ik zal er zijn'.

Het is die Godsnaam die Jezus de mensen heeft leren kennen, het is met die godsnaam dat hij besloten heeft zijn hart te zetten op de bevrijding van mensen. Zo worden ook wij naar elkaar gezonden, om te kunnen worden zoals God ons heeft gedroomd.

Maria Wittevrongel, dominicaanse familie Vlaanderen