Een preek voorHemelvaart (Handelingen 1,1-11 - Lucas 14,46-53)

Hij is in de hemel, zeg je tegen een kind dat vraagt waar zijn gestorven opa nu is. Misschien vraagt het verder. En waar is de hemel? Je zou kunnen antwoorden: Je weet het wel, de hemel is waar Jezus is, bij God. Als we 's zondags naar de kerk gaan, zeggen we het na de preek allemaal samen: 'Hij is opgevaren ten hemel en zit aan de rechterhand van God, zijn almachtige Vader.' Dat is geen kindertaal. Verre van! Hoe kun je het uitleggen aan een kind? Als het je lukt, zul je het misschien zelf beter begrijpen.

We lezen vandaag twee berichten over Jezus' hemelvaart, geschreven door dezelfde auteur. Het is nogal verwarrend. In zijn evangelie schrijft Lucas dat Jezus al op de avond van zijn verrijzenis werd opgenomen in de hemel. Maar net voordien hebben we het eerste verhaal uit de handelingen van de apostelen gelezen waarin Lucas beschrijft dat Jezus pas na veertig dagen voor de ogen van zijn leerlingen werd omhooggeheven. Hoe rijm je dat tezamen? Wat kan Lucas bedoeld hebben met die twee verschillende verhalen?

Het evangelieverhaal spreekt eigenlijk voor zich. Toen de vrouwen bij het graf van Jezus kwamen en zagen dat het leeg was, kregen ze te horen dat ze hem niet moesten zoeken bij de doden. Daar was hij niet meer, hij was onmiddellijk bij zijn Vader in hemel opgenomen. Zijn leerlingen hadden hem voor hen zien verschijnen en hij had hen opgedragen overal te gaan getuigen van alles wat ze hadden meegemaakt. Met dit verhaal sluit Lucas zijn evangelie af.

Met de handelingen van de apostelen begint Lucas een nieuw verhaal: dat van de jonge kerk. In de eerste tijd van de kerk waren er blijkbaar christenen die nog bleven rekenen op verschijningen vanuit de hemel, of misschien beweerden dat ze zulke verschijningen hadden gezien en boodschappen hadden gekregen. Lucas waarschuwt: na het heengaan van Jezus is die tijd definitief voorbij. Er bleken ook christenen te zijn die uitkeken naar de spoedige terugkeer van Jezus en, zoals Lucas schrijft, verwachtten dat hij dan het koninkrijk over Israël zou herstellen. Maar ze worden terechtgewezen. Geen mens weet wanneer dit zal gebeuren, niemand kan Gods rekening maken. De slotsom van het verhaal is dezelfde als in het evangelie, maar nu in krachtiger woorden. Blijf niet naar de hemel staan kijken. Hier is het te doen, steek de handen uit de mouwen. Straks krijgen jullie de kracht van de Geest om de taak te vervullen die jullie is opgedragen. Begin er maar aan, hier in Jeruzalem, in heel het land, en over de grenzen heen tot aan de uiteinden van de aarde.

Aan een kind (en voor jezelf) kun je goed uitleggen dat het niet bedroefd moet zijn als zijn opa na zijn dood naar de hemel is gegaan. Hij laat zijn kleinkind alleen achter, maar laat het niet in de steek. Het heeft veel van hem geleerd en onthouden, en je mag zeggen dat dit zijn 'geest' is die het kind nu moet doen voortleven. Mensen putten inspiratie voor hun eigen leven uit dierbare herinneringen aan het voorbeeld van hun geliefden die gestorven zijn. Zo kun je ook begrijpelijk maken dat Jezus' leerlingen blij waren toen hij van hen was heengegaan. Ze waren hem wel kwijt, maar ze mochten rekenen op zijn Geest en konden verheugd aan het werk gaan.

Je kunt een kind vertrouwd maken met de woorden en de melodie van een mooi lied, te zingen in de tijd van de kerk vandaag.

Je kunt een kind helpen om te begrijpen wat het vraagt aan God in de hemel als het een onzevader bidt. 'Laat uw koninkrijk komen', vraagt het aan God. Het koninkrijk waarover Jezus volgens Lucas nog vlak voor hij heenging met zijn leerlingen heeft gesproken. Waar het komt, zien we de hemel op aarde komen. In de hemel, waar God thuis is in zijn rijk, gebeurt alles zoals hij het wil. Zijn rijk komt op aarde waar zijn wil gedaan wordt zoals bij hem thuis. Dat is het wat we hem vragen: dat hij ons toont wat wij moeten doen en andere mensen helpen om te doen wat nodig is om zijn wil te doen gebeuren.

Je kunt een kind leren hoe dit kan gebeuren aan de hand van een ander mooi kerklied.

J. Van Oostveld