19-07-2020, 08:14 Geschreven door Guido Steenkiste  
Reageren (0)

Deze verwarrende tijden, die na het geleden leed, wel eens nog verwarrender zouden kunnen zijn, werpen ons terug op enkele vragen die in een recent verleden door verschillende filosofen tot een voor velen onvruchtbare maar voor mij interessante discussie hebben geleid. Is de natuur op zichzelf, zonder de appreciatie door de mens, waardevol?  Is de schoonheid en diversiteit ervan, op zichzelf, waardevol, zonder dat de mens er is om die waarde te geven. Het ecocentrisme staat hierin tegenover het antropocentrisme waarin de mens de waardemeter van de aarde is.

Aan deze door Vermeersch en Kruithof gevoerde discussies dacht ik bij het overdenken van deze nieuwe tijd na de corona. Is deze crisis een gevolg van de onmetelijke macht die de mens denkt te hebben over de andere wezens in de wereld ? Is met name het virus dat wellicht vrij is gekomen via vleermuizen en andere dieren een gevolg van het terugdringen van wilde dieren in een steeds kleinere biotoop? Is het wereldwijd verspreiden van het virus een gevolg van de macht van de mens om zich over de hele aardbol te verplaatsen en zo alle wetten van de natuur met voeten te treden? Is de wereldwijde aanval op de natuur die de mens ook nu nog pleegt een gevolg van onze visie dat alles gerechtvaardigd is om onze westerse manier van leven vol te houden? Is de mens verzwakt door de manier van leven waarbij voedsel- en luchtvervuiling aan de orde van de dag is?  Is de visie dat de welvaart nooit groot genoeg kan zijn en onze experimenten alle kanten mogen uitgaan zolang we er meer consumptie en rijkdom kunnen uithalen, aan herziening toe?

Zonder te verwachten dat deze crisis tot grote veranderingen zal leiden in de gedachten over rijkdom en consumptie zijn we aan onszelf verplicht na te denken over mogelijkheden van grote groepen burgers om in hun eigen leven enige heroriëntering aan te brengen.

We kunnen in de eerste plaats onze gedachten over het neo-liberaal discours ter discussie stellen. Als de taart groter wordt krijgt iedereen een groter stuk, zegt men. Deze ideologie leidt tot ongebreidelde groei en alle gekende gevolgen. Door dit geloof tolereren wij de aanslagen op de natuur en onze biotoop tot in den treure. Dit geloof opgeven betekent dat er een andere manier van produceren en consumeren mogelijk wordt.

Daarbij aansluitend heeft de corona-tijd ons gewezen op onze afhankelijkheid van de ecosystemen, ook al kennen we ze niet of zijn ze niet in ons dagelijks leven aanwezig. Nederigheid past dus de mens als deel van het ecosysteem. Nederigheid die leidt naar het voorzorgsprincipe waarin we ons bewust zijn van onze plaats in het universum. Nederigheid ook ten aanzien van alles wat zwak is, of oogt, in onze leefomgeving.

We weten dat de ongebreidelde honger van de consumerende mens ongelooflijke gevolgen heeft. Hij reist de wereld af op zoek naar meer ervaringen,  heeft niet in de gaten dat er niet enkel beroep wordt gedaan op eindige goederen, maar dat hij ook de importeur is van allerlei ziekten en exoten die de eigen biotoop binnen dringen. Het voorkomen van pandemieën heeft niet enkel een medische kant maar ook een commerciële en emotionele zijde.

Het verkleinen van onze levenscirkels is dus een logische conclusie na deze pandemie. Voorzichtig worden pistes gelanceerd die we ons niet konden voorstellen. We zouden meer goederen die van levensbelang zijn zelf moeten produceren zoals mondmaskers, beschermende kledij en test pakketten. Is het dan niet logisch ook verder te denken en te besluiten dat ook ons voedsel van dichterbij moet komen.  Is het ondenkbaar dat de korte keten niet enkel voor het medisch materiaal in aanmerking komt, maar  ook onze kleren en voeding, nu veelal geproduceerd in oorden waar bijna zeker onderbetaalde mensen in mensonwaardige omstandigheden werken?

De vele miljarden die nu weer in de economische trommel worden gegoten kunnen beter de weg bereiden naar een andere toekomst.

Guido Steenkiste

01-05-2020, 09:46 Geschreven door Guido Steenkiste  
Reageren (0)

In mijn leven spelen bomen een belangrijke rol, stel ik vast na het opmaken van een levens-inventaris . Niets leek in mijn kindertijd daartoe aanleiding te geven.

Als kind leefde ik niet dicht bij de aarde, wel bij stenen gebouwen en gecementeerde ondergronden. We voetbalden op een koertje waar enkele sprietjes gras tussen het beton groeiden. Nonkel had midden die verdeelde ruimte een omheind stukje verwilderd groen, waar wij enkel kwamen als onze bal erin was beland. Ik herinner me enkel de geschonden benen door het klimmen over het muurtje en het prikken van brandnetels bij het recupereren van de bal.

Als tiener gingen we kamperen in de naburige bossen. Bossen waren plaatsen om te spelen of te bibberen in de nachtspelen. Bomen dienden als dankbare grondstoffen voor aaneen gesjorde tafels en banken, soms zelfs bedden waarop dan met stro gevulde matrassen onze nachten verstoorden door geritsel en gesis.

Mijn eerste confrontatie met bomen moet zich langs voetbalvelden hebben afgespeeld waar rijen populieren ons vergezelden tijdens koude winterochtenden.

Als jong afgestudeerde zag ik speelplaatsen die eindeloos eentonig  groen en bomen ontbeerden. Als jonge vader viel het mij op dat kinderen op de speelplaats geen groene ontmoetten en ik startte acties. Na lange gesprekken met mensen die ik moest zien te overtuigen van het belang van groen in de omgeving, slaagden wij erin bomen op de speelplaats te planten, een groenstrook aan te leggen. Geen belevingsgroen zoals dat nu in de mode is maar schaamgroen. We waren er al blij mee.

In dezelfde periode werd het Scheutbos bedreigd. Ik plaatste als aangelande onmiddellijk een bord “Red het Scheutbos” en nu dertig jaar en een hoop acties  later is het bos gered. Van woonparkgebied is het grootste deel omgezet in bos en zullen landerijen groener ogen. De tijden zijn duidelijk veranderd als het om bomen gaat.

In die tijd heb ik uren in het bos gejogd. Uren waarin ik de stress van de dag vergat, mijn longen vulde met gezuiverde lucht en daarna enkele brieven schreef over jagers die in de beperkte ruimte van het Lembeekse bos toch nog jaagden op het wild dat al lang vertrokken was. Omdat het dennenbos zijn functie had verloren deden bosbeheersplannen hun intrede. Weer werd gepalaberd over het aanplanten van streekeigen bomen als vervanging van de dennen. Berken bleken allergische reacties op te wekken, een gemengd loofbos de oplossing met toch heel wat berken.

Alhoewel. Veel oude bomen belanden ook nu weer in de bedreigde zone. Enkel al in mijn dorp zullen nieuwe fietspaden en rioleringen problemen opleveren voor de majestueuze bomen die langs de wegen staan. Op het Plein is al volop gekapt in zieke kastanjes, zullen de andere ook verdwijnen. Maar de zorg om deze ontwikkelingen leidt ertoe dat men oude bomen vervangt door exemplaren die reeds enige dikte hebben. We blijven echter waakzaam voor wat gebeuren gaat. De riool aanleggers staan er niet bekend om dat zij treuren om een boom meer of minder. Ontwerpers van straten en fietspaden zijn geen specialisten in het herkennen van mogelijkheden om oude bomen te sparen.

Bomen hebben een draagvlak nodig, en dat draagvlak vormen mensen die houden van de nabijheid van bomen. Veel mensen vinden bomen een last omwille van de bladeren, de schaduw en tragere groei van hagen en gewassen. Een gevolg van een verkeerd begrepen ideaal van straten, pleinen en tuinen die er getrimd en schoon gemaakt moeten bijliggen en waar gemillimeterd gras het hoogste goed is. We vergeten gemakshalve dat die bomen ons tijdens de zomer schaduw opleveren, dat zij CO² opnemen die anders de atmosfeer mee verziekt, dat zij een rustgevend gevoel geven, een visie op schoonheid in hun ongeordende structuren, en het huis zijn van allerlei dieren. Niet onbelangrijk is ook dat zij kinderen toelaten er in te kruipen en de wereld te ontdekken vanuit een kruin. Een gevoel dat ik nooit heb gehad.

Begrijp je dan dat men beuken te hoog snoeit waardoor hun stam verschroeid door de zon? Begrijp je dan mensen die vieze goedjes rond de stam van de 75 jarige gieten om hem te vernietigen? Begrijp je dan dat ontwerpers van wijken alle natuur in een gebied vernietigen, om daarna alles weer aan te planten, heel dikwijls met schaamgroen waar niet veel werk aan is?

Iedere gemeente zou een bomenplan moeten hebben. Een bomenplan betekent geprogrammeerd bomen planten op plaatsen waar het kan, langs wegen en lanen, fietspaden en woonstraten. Daarbij is het belangrijk de juiste bomen te kiezen en daarvoor hebben we de jongens en meisjes van Natuurpunt en het Regionaal Landschap om te adviseren.

Guido Steenkiste

04-01-2020, 15:57 Geschreven door Guido Steenkiste  
Reageren (0)

2020

Een beetje laat maar toch. Mijn wensen voor 2020 zijn weinig anders dan die voor de voorgaande jaren. Zij het dat de situatie er niet op verbeterd is. De klimaatconferentie van Madrid had geen andere boodschap dan dat ze nog maar eens zullen overleggen en een compromis zullen zoeken. En Zuhal had ook al geen beste boodschap. We komen er niet maar we zullen er wel geraken.

Enigszins verwonderd las ik dat Frans Timmermans, de man van de Green Deal, Europees Commissaris sinds mensenheugnis, pas in 2010 had gezien dat het ernst was met de klimaatproblematiek. Toen had de man al vele jaren Parlement achter de rug waarin allerlei deskundigen en andere partijen aandrongen op actie. Maar ja Timmermans was lid van een partij waar dat klimaat niet zo op de agenda stond en was met andere zaken bezig. Het zal wel. Maar deze man moet ons dus een Green Deal doen verteren, een late bekeerling. Ik heb het niet zo voor bekeerlingen als leiders want die houden meestal veel rekening met hun vroegere idealen en nemen er dikwijls bij wat hot en trendy is. Eenmaal die periode voorbij en de vox populi weer een andere kant opgaat zijn zij meestal de eersten die van hun geloof afvallen. Er wordt nu al gefluisterd dat die Green Deal veel geld zal betekenen voor de grootindustrie van wie verwacht wordt dat zij de switch zullen maken. Ook daarin heb ik niet zoveel vertrouwen omdat de meeste aandeelhouders tot nu toe niet geïnteresseerd zijn in wat een bedrijf doet maar wel in hoeveel dividenden worden uitgekeerd. De beurzen hadden een boerenjaar in 2019, wat wil zeggen dat de rijken rijker werden. Misschien is dit wel een voorafname op het succes van de Green Deal.

 Ik wens u politici die vasthoudend zijn in de betrachting om de klimaatproblematiek en de luchtvervuiling ernstig te behandelen. Natuurlijk is het zaak  de kosten niet af te wentelen op de gewone burger maar het hem/haar mogelijk te maken mee te doen. Die burger moet natuurlijk geen struisvogel spelen of de calimero uithangen. Diegenen die nu klagen dat ze niet meer met hun vuile wagen de stad in kunnen, doen er goed aan eens te overdenken welke overwegingen de bovenhand kregen toen ze massaal vervuilende auto’s aankochten. Reeds vele jaren kun je een schone gezinswagen kopen. De klagers doen er ook goed aan om te bedenken of zij andere vervoerswijzen hebben overwogen om in de stad te reizen, en welke redenen er zijn om niet mee te doen aan de deeleconomie die autodelen als belangrijk speerpunt heeft. Als we er van uitgaan dat de luchtkwaliteit in de steden belangrijke gevolgen heeft voor de volksgezondheid zijn er weinig redenen om nog met vervuilende voertuigen te rijden, tenzij eigenbelang en balorig gedrag.

Mijn wens voor 2020 is dat wij allen zouden meewerken, met al onze mogelijkheden zoals ons gedrag en onze geldelijke middelen, om klimaat en kwaliteit van leven voorop te plaatsen en niet te luisteren naar de drogredenen en dooddoeners, gelanceerd door klimaatontkenners en status quo belanghebbenden.

Guido Steenkiste

04-01-2020, 15:48 Geschreven door Guido Steenkiste  
Reageren (0)

Moby-Dick; of, de Walvis (1851) is een roman van de Amerikaanse schrijver Herman Melville, over de jacht op de witte potvis Moby Dick^[1] door kapitein Achab van de walvisvaarder Pequod, die in een eerdere confrontatie met het dier zijn been heeft verloren. ( Wikipedia)

Het verhaal past bij de saga rond de Mobi Score, zoals ze in de komkommertijd wordt opgevoerd door een aantal burgemeesters, meestal afkomstig uit West Vlaanderen. Hun dorpen hebben hun oorspronkelijkheid, hun identiteit, te dele verloren door ruimtelijk wanbeleid en zij proberen nu de boosdoener te vangen door op jacht te gaan naar de hogere overheid, de Lijn en de NMBS, en uiteindelijk de Vlaamse Bouwmeester. De hogere overheid die de gewestplannen heeft gemaakt, uiteraard toen met medeweten van de plaatselijke potentaten, is een schuldige. De Lijn en de NMBS die weinig meer te bieden hebben voor het platteland, omdat er geen of weinig passagiers waren eveneens. De Bouwmeester die het aandurfde te stellen dat een slechte score wel eens tot fiscale maatregelen zou kunnen leiden bijvoorbeeld bij de verkoop van het huis of in de grondlasten heeft het helemaal verkorven .

Zoals Filip Watteeuw, schepen van het mobiliteitsplan van Gent, in Terzake opmerkte, gaat het bij de Mobi score helemaal niet over wat de burgemeesters ons willen doen geloven. Het gaat erom dat door die Score het mogelijk wordt beter te plannen, een beleid te voeren vanuit de vraag waar laten we nog toe te bouwen, hoe organiseren we onze gemeente zo dat voorzieningen aanwezig blijven, en inderdaad, wil ik toevoegen, welke delen van de gemeente kunnen we beter laten uitdoven als woongebied en welke gebieden bewaren we in het kader van een verstandig ruimtelijk beleid.

Als bewoner van het platteland heb ik het platteland zien veranderen, mijn woongenot zien bederven, mijn veiligheid zien aantasten, mijn voorzieningen één voor één zien verdwijnen, het schaamgroen zien verschijnen, de baanwinkels de middenstand zien verjagen, de fiets zien verdringen, de landbouw zien verschralen, de boerenkarren zien vervangen door goedkoop tractorvervoer en mastodonten van loonwerkers die auto’s en fietsers van de weg drummen.

Wat zijn we niet allemaal kwijt geraakt door de afwezigheid van beleid dat ons had moeten beschermen tegen de oprukkende commercialisering van grond, groen, openbaar domein en geld. Integendeel, vele gemeentebesturen vonden dat zij dat alles moesten faciliteren om allerlei redenen. In de eerste plaats omdat er enorme belangen spelen. Grondbezitters zagen brood in verkavelingen, boeren verkavelden langs wegen dat het een lust was, de auto liet toe een eind van het werk te wonen en dus moesten wegen worden aangelegd en verbreed. De fiets verdween bijna uit beeld, zodat vele gemeenten nu reparatiewerkzaamheden moeten uitvoeren om het fietsen weer veilig te maken.

Ik las dat de burgemeester van Diksmuide vindt dat de plattelander wordt gebasht door de mobi score en de bouwmeester. Neen Mevrouw de Burgemeester, de plattelander is gepest door beleid van u en uw voorgangers. Jullie hebben er voor gezorgd dat onze rust en stilte, onze veiligheid en open ruimte werden gecommercialiseerd en dus vernietigd. Ik verneem ook dat zij nog eens 4000 inwoners meer wil in haar gemeente. Waarom kun je je afvragen. Vragen de huidige plattelanders dat? Of zijn het de belangen in de gemeente, de grondeigenaars, de ontwikkelaars en de bouwfirma’s die als lachende derden verder de leefbaarheid van het platteland mogen ondergraven met medeweten en gefaciliteerd door de besturen en het verdoemde gewestplan dat nog altijd ruimte laat aan de verloedering van het platteland.

In mijn gemeente Kaprijke heeft het vorig bestuur nog net voor de verkiezingen een verkaveling goedgekeurd met 14 alleenstaande villaatjes en gaat de lintbebouwing lustig zijn gang. Allemaal onverantwoord en tegen alle inzichten van planologen en andere deskundigen. Bezwaren worden weggelachen. Nu nog de enige op- en afrit van de streek op de E34 in onze gemeente realiseren en alle woongenot is in een aantal woonstraten opgesoupeerd. De plattelander is nu al de dupe. Doorgaan met hetzelfde beleid maakt het alleen nog erger.

Guido Steenkiste

07-07-2019, 20:45 Geschreven door Guido Steenkiste  
Reageren (0)

In Vlaanderen leven ongeveer 43 miljoen dieren op landbouwbedrijven. Er komen steeds meer runderen ( megastallen) iets minder varkens en meer pluimvee. Die leveren een enorme mestproductie op ( 126,7 miljoen kg stikstof en 60,5 miljoen kg fosfaat) met een bemestingsnorm van 170 kg stikstof per hectare. Van die norm wordt in 14 % van de gevallen afgeweken, dus komt er meer op de landerijen terecht.

De milieu- en natuurbeweging wijst er al jaren op dat de verschillende mestactieplannen niet voldoende zijn om grondwater en oppervlaktewater te beschermen. Tevens hameren steeds meer verenigingen erop dat vlees produceren via bijvoorbeeld ingevoerde soja de grote wouden in de derde wereld aantasten. En dat dierenwelzijn hoog op de agenda zou moeten staan.

Het World Economic Forum wijst er op dat 2,4 % van de stergevallen kunnen voorkomen worden door minder vlees te eten. In rijke landen kan dit zelfs oplopen tot 5 %.

Daarnaast woedt de constante strijd om grond tussen landbouw en de andere actoren. De landbouw wil gronden behouden omdat zij voor het ogenblik al niet genoeg ruimte heeft om mest uit te voeren binnen de normen. Daarom stijgt ook het gebruik van kunstmest.

In onze eigen praktijk in het Meetjesland weten we dat het geen sinecure is met de landbouw daarover een gesprek te voeren. Immers de inkomens van velen staat op het spel. Zo liggen de gesprekken over bebossing nog steeds moeilijk zoals de gesprekken rond het Drongengoed aantonen. Heeft de coördinator van het Landschapspark Drongengoed hier niet zijn tanden op stuk gebeten?

Er zijn verschillende manieren om landbouwers te overtuigen dat er iets moet gebeuren.

Enerzijds is er de controle en de handhaving. De vele administratieve handelingen die boeren moeten uitvoeren levert een schat aan gegevens op die door de overheid gehanteerd kunnen worden om bij te sturen en te handhaven. Zo weet de mestbank wat een boer met zijn mest doet, hoeveel hij er zelf kan uitspreiden en hoeveel hij over heeft die getransporteerd wordt en waarheen. Zo controleert de overheid ook of de verplichte teeltvrije meterzone rond waterlopen. In het Meetjesland houdt men bijzonder de Hollemeersbeek in Assenede, een waterloop zonder naam in Sint Laureins, de Ede in Maldegem, en de Biestwatergang in Maldegem in het vizier. In het voorjaar 2018 werden 780 percelen gecontroleerd in heel Vlaanderen waarvan 293 niet in orde waren. Na een schriftelijke aanmaning bleek in de zomer dat slechts 1 proces verbaal diende te worden opgesteld.

Zou het geen mooie actie zijn voor plaatselijke groepen om eens te turven hoe de landerijen er bij liggen bij onze onbevaarbare waterlopen?

Anderzijds is er de transitie naar een milieu- en natuurvriendelijker landbouw.

De landbouwer een inkomen garanderen wanneer hij/zij stappen doet naar een milieu- en natuurvriendelijker landbouw is een belangrijke doelstelling. Het blijft echter een kleine minderheid die op 1,1 % van de Vlaamse landbouwoppervlakte voor het grootste deel uit grasland, bomen en natuurterreinen aan het werk is. De verkoop van bio-producten groeit gestaag, een verdubbeling van de verkoop tot 586 miljoen € in vergelijking met 2008. Een strategisch plan biologische landbouw 2018-2022 moet de sector ondersteunen.

1,1 % in transitie of biologisch wijst er natuurlijk op dat een beperkt deel van de landbouwers overtuigd zijn dat er werk aan de winkel is. De overheid heeft dan ook een aantal instrumenten in stelling gebracht om landbouwers te verleiden een deel van hun inkomen te verwerven via beheersovereenkomsten.  Voor al die overeenkomsten zijn budgetten op Vlaams niveau. We sommen ze hier even op:  beheerovereenkomst aanleg en onderhoud bloemenstrook, hamster, grauwe kiekendief, akkervogels, weidevogels, erosiebestrijding, kleine landschapselementen, soortenrijk grasland, perceelranden, waterkwaliteit.

Op de site van de VLM vind je onder beheersovereenkomsten alle voorwaarden en werkwijzen om een subsidie te bekomen. Daarbij worden bedragen uitgekeerd tussen 245€ per hectare( waterkwaliteit) en 4000 € per hectare ( verschillende ingrepen voor weidevogels)

Epiloog

De verandering in de landbouw gaat te traag om de problemen die vele boeren hebben aan te pakken. Tevens is het nodig de natuur op het platteland zijn plaats te geven, in de ruimte die natuur al heeft, maar dat is het probleem niet, maar ook daarbuiten. Verweving heette dat vroeger. De beheersovereenkomsten zijn stappen in de goede richting. Als we er al zouden in slagen landbouwers te overtuigen er massaal in te stappen, zouden er toch al een aantal doelstellingen verwezenlijkt worden zoals verhogen van de biodiversiteit, de mogelijke terugkeer van akker- en weidevogels, waterplanten en –leven, het verlevendigen van de landschappen met struwelen en aanplantingen waar vogels verblijven, fourageren, die stepping stones zijn tussen de grotere gehelen natuur. Laat ons praten met de boeren en hen overtuigen dat zij mee kunnen werken aan een groener Vlaanderen door mee de natuur te beheren. Het complete boerenland zal anders moeten ingericht worden, om de insectenstand weer op een gezond peil te krijgen, weide- en akkervogels een natuurlijke biotoop te geven waarin ook de roofvogels hun plaats krijgen.

Guido Steenkiste

26-01-2019, 15:45 Geschreven door Guido Steenkiste  
Reageren (0)

De Europese CO² heffing en de gele hesjes

Marc Reynebeau eindigt zijn opinie in DS van 23 januari met de stelling dat de factuur voor het klimaatbeleid verregaande sociale keuzes inhoudt. En dat de politiek daarvoor het geld zal moeten hebben dat ze nu niet heeft.

Inderdaad is in de slipstream van de gele hesjes en de scholierenbetogingen de vraag hoe het klimaatprobleem zal moeten opgelost worden zonder de mensen te veel te belasten of te betuttelen.

Zondag was Feike Sijbesma, CEO van DSM in de uitzending van Buitenhof op Nederland 1 te gast. Koninklijke DSM NV is wereldwijd actief op het gebied van gezondheid, voeding en materialen. De onderneming is genoteerd aan Euronext Amsterdam. Geen kleine jongen dus, die dezer dagen ook in Davos verblijft en daar spreekt over populisme en globalisering.

Er bestaat een CO² belasting in Europa die volgens Sijbesma veel te laag is en te veel rechten toekent aan het bedrijfsleven. Trek de rechten in stelt hij en de kost van de CO² uitstoot zal verhogen waardoor het bedrijfsleven de uitstoot sterk zal verminderen. Bij 30 à 50 € per ton CO² zal het gebeuren zo stelt hij. Als de CO² uitstoot door de industrie sterk verminderd komen de doelstellingen van Parijs dichterbij zonder dat de schuld en de kost op de mensen moet worden afgewenteld. Dan wordt het ook eenvoudiger om aan een transitie te werken waarin alle groepen in de samenleving kunnen meedoen.

Dat de industrie sneller dan vandaag zijn CO² uitstoot moet verminderen ziet Sijbersma als een deel van de oplossing, niet enkel voor de klimaatproblematiek maar ook als bijdrage van de onzichtbare elite aan het verbinden van groepen in de samenleving. De globalisering heeft niet voor alle landen en voor iedereen winst opgeleverd. Met name de lagere middenklasse die weinig bestedingsruimte heeft verkregen, de mensen in de armoede, diegenen  met dubbele banen voelen zich onzeker, niet gekend, en dat leidt tot hun vraag wat er met hen gaat gebeuren nu zij ook nog de klimaatrekening moeten betalen.

Die mensen betuttelend aanspreken over hun gedrag o.a. door hen te vragen minder te douchen, geen vlees meer te eten, of minder met de auto te rijden, vinden zij niet fijn, stelt Sijbesma nogal ferm. De afwezige elite die dezer dagen in Davos kampeert moet zijn verantwoordelijkheid opnemen. Zij moet minder geïnteresseerd zijn in  het maximaliseren van de aandeelhouderswaarde en geld verdienen zien als een middel om betekenisvol te zijn op ecologisch en sociaal gebied. Deze visie wordt ondersteund door Black Rock de grootste vermogensbeheerder ter wereld met een belegd vermogen van meer dan 6,0 biljoen dollar.

Dat Sijbersma en Black Rock dit niet enkel uit menslievendheid stellen maar ook uit eigenbelang geven zij  grif toe. Want een samenleving die uit mekaar valt omdat delen ervan geen perspectief hebben  en omdat de elite niet meewerkt aan het oplossen van het klimaatprobleem kan geen voedingsbodem zijn voor een innovatief en sterk Europa. Herverdeling van middelen en het oplossen van de klimaatproblematiek gaan zo hand in hand.

26-01-2019, 15:44 Geschreven door Guido Steenkiste  
Reageren (0)

Is einde lintbebouwing in zicht met nieuwe gemeentebesturen?

Op die vraag ken ik het antwoord niet. Maar ik hoop het. Omdat de open ruimte in onze gemeenten steeds kleiner wordt. Hoeveel hectaren open ruimte verdwijnen er elke dag in Vlaanderen? Een goede quizvraag waarop het antwoord verrassend is. Elke dag verdwijnt 6 hectaren open ruimte in Vlaanderen. Onder andere door lintbebouwing.

In de jaren 90, jaren geleden dus, had ik een aanvaring met een burgemeester van één van onze polderdorpen. Op een openbare vergadering zei ik dat de lintbebouwing een groot probleem was omdat de open ruimte in de dorpen verdween. Nog vooraleer ik al de problemen op een rijtje had gezet verzekerde de brave burgervader mij en de hele zaal dat er bijna geen lintbebouwing meer was en dat het in de toekomst helemaal onmogelijk zou zijn nog langs de wegen te bouwen. Sedert die tijd zijn er vele jaren voorbij gegaan en is de lintbebouwing nog toegenomen. In vele Meetjeslandse gemeenten bouwt men lustig voort langs de wegen die van en naar de gemeenten leiden.

De nadelen van lintbebouwing

Onderzoek van o.a. de Universiteit Hasselt brengt de nadelen goed in beeld. De maatschappelijke kost, dus wat we samen betalen, is groot. De huisvuilophaling, de postbedeling, de gescheiden rioolsystemen kosten handenvol geld.

De verharding van de open ruimte leidt tot moeilijke infiltratie en overstromingen en het openbaar vervoer organiseren voor al die mensen die langs die wegen wonen is ondoenbaar.

Doordat de wegen vroeger landwegen waren zijn ze ook nog te smal om deftige fiets- en voetpaden aan te leggen zodat het verkeer naar het dorp, de kinderen naar school, veelal met de wagen gebeurt. Wat onveiligheid en ongelukken tot gevolg heeft.

Tenslotte zorgt dit alles voor meer CO² uitstoot en het verdwijnen van de open ruimte waardoor de biodiversiteit rake klappen krijgt.

Uit een parlementair antwoord weten we dat de kosten van de lintbebouwing moeilijk te berekenen zijn maar dat de rekening zeker oploopt tot 120 miljoen per jaar.  We weten ook dat de lintbebouwing in Vlaanderen een lengte heeft van hier tot in Portugal en terug, en dat de meerkosten van verspreide verkavelingen en wonen onbekend zijn. Dixit de Ministers Weyts en Schauvliege.

Wat dan wel? We moeten toch wonen.

We moeten inderdaad wonen. Maar dan wel in de kernen. Kernversterking heet dat. Leegstand tegengaan in de kernen is het uitgangspunt. De gemeenten zouden een soort woningfonds kunnen voorzien waarmee zij panden die leegstaan kunnen opkopen, saneren en weer verkopen aan mensen met bouwplannen. Ook kan men denken aan het herzien van regels waardoor meer mensen kunnen wonen waar nu al gewoond wordt. In de hoogte, maar beperkt in de kernen, in de breedte in die wijken waar grote kavels liggen die kunnen opgedeeld worden. Dat gemeenten daarvoor stedenbouwkundige regels dienen te veranderen kan maar een klein probleem zijn. Tenslotte kunnen gemeenten de lintbebouwing een halt toeroepen door duidelijk te maken dat kernversterking prioritair is zodat ook eigenaars en projectontwikkelaars weten dat ze in de nabije toekomst zich moeten concentreren op de dorpskernen en niet op vergunningen voor het dichtbouwen van de open ruimte. In afwachting van een betonstop die er te traag aankomt.

26-01-2019, 15:38 Geschreven door Guido Steenkiste  
Reageren (0)

Greenwashing: de trend

Sinds de jaren ‘60 is er kritiek op de consumptiemaatschappij: eerst bij een groep hippe mensen die het kapitalisme een hak wilden zetten, daarna door de groenen die vonden dat ze daarvoor een politieke partij nodig hadden. Sinds korte tijd is het ook een deeltje van de Europese gedachte, zonder dat de vrije markt ter discussie komt.

Maar de tegenbeweging kwam op gang. Geleid door denktanks, andere adviseurs en lobbyisten trokken de industrie en de distributie ten strijde tegen de belagers van het grote goed. Eerst schuchter en met doorzichtige technieken, later verfijnder en rationeler. ‘Greenwashing’ was geboren. Wikipedia omschrijft het als volgt: Greenwashing is het zich groener of maatschappelijk verantwoorder voordoen dan een bedrijf of organisatie daadwerkelijk is. Men doet alsof men weloverwogen met het milieu en/of andere maatschappelijke thema's omgaat, maar dit blijkt vaak niet meer dan 'een likje verf'.

Enkele voorbeelden:

Enkele weken geleden rij ik met de fiets door één van onze dorpen. Op de rijweg, want er ligt geen fietspad. Wel op de grond geschilderd een fietsje, en dan nog één, en nog één. De gemeente wil ons dus doen geloven met fietsbeleid bezig te zijn, maar durft geen fietspaden aan te leggen, of de auto een deel van de straat te ontnemen. In dezelfde zin zie ik de fietsstraten. Er wordt niet autoluw gemaakt en in veel gevallen verandert er niets aan de situatie. De overheid wil ons doen geloven dat er iets veranderd is, maar dat is niet zo. Greenwashing. Om dan nog te zwijgen over de fietssuggestiestroken.

De hele discussie over verpakking en statiegeld staat bol van de ‘greenwashing’. De industrie, Fost Plus op kop, wil ons doen geloven dat als we maar alles in de blauwe zak stoppen het afvalprobleem is opgelost. De productie van afval gaat door, de winsten van de industrie en de grootdistributie worden niet aangetast, en de sector kan verder produceren: de recyclage-industrie. Maar van alle plastics wordt op dit ogenblik maar 22,5% gerecycleerd en de productie van plastics is sedert de jaren ‘60 vertwintigvoudigd. Zelfs de oplossing van de bio-afbreekbare verpakking is er geen, maar een fijn uitgewerkt model om verpakkingen te kunnen verkopen. Greenwashing heet dat.

Een aantal jaren geleden deden de bloemkorven en boomstammen met bloemen erin hun intrede in de gemeenten. Heel de zomer de gemeente opfleuren is de gedachte, de mensen vrolijk stemmen een andere. Maar het kan niet verhullen dat ondertussen elders bomen verdwijnen voor verkavelingen en appartementen, wegen worden aangelegd nabij natuurgebieden, en schaamgroen het streekgroen moet vervangen in wijken en op pleintjes. Sommige overheden hebben nog altijd moeite om natuurbeleid te voeren en initiatieven van anderen te steunen om biodiversiteit te verhogen. Greenwashing is het woord.

De elektrische auto is de oplossing voor de CO₂-uitstoot en de stikstofvervuiling. Dat die elektrische auto vooralsnog gevoed zal moeten worden met elektriciteit uit o.a. fossiele brandstof is een goed bewaard geheim. Dat de zonne- en windenergie die lacune zou kunnen oplossen is een toekomstverhaal. In 2020 zal slechts 13 % van de energie hernieuwbaar zijn. In 2017 werd in België 3,7 % van de elektriciteit uit zon opgewekt. In Vlaanderen was de zon in mei goed voor 11 % van de elektriciteitsproductie. Nog steeds komt 49,9 % uit kerncentrales en 29,6 % uit fossiele brandstof. Windenergie is in België goed voor 2,5 % van het elektriciteitsverbruik. Dat is goed om te leveren aan 672000 gezinnen.

Maar de problemen met auto’s zijn veel groter dan enkel de uitstoot. En de auto is op termijn zeker niet de oplossing voor onze mobiliteitsproblemen. Maar de auto-industrie heeft er alle belang bij dat zij auto’s kan blijven produceren. De elektrische auto is dus ook een deel van de greenwashing. We moeten voor de korte afstanden op de fiets, voor langere in het openbaar vervoer. Zoals Pascal Smet zegt: “20 % auto’s minder zorgt voor de halvering van de files, 40 % minder voor het verdwijnen ervan.”

Tenslotte: bedrijven hebben begrepen wat de consument wil. Alles moet groen, eco en duurzaam: eco game, eco wiki, eco game wiki, eco auto, eco meubels, eco reizen, duurzaam vliegen, duurzaam reizen, duurzaam slapen …

Laat ons wakker blijven.

Guido Steenkiste

26-01-2019, 15:33 Geschreven door Guido Steenkiste  
Reageren (0)

De gele hesjesbeweging is een manifestatie van de boosheid en frustratie van vele mensen die nu nog niet op straat komen. Onder de volkshuid broeit verzet dat zich uit in de stembusuitslagen waarbij groot verloop is. Het volk zoekt nog steeds een uitweg via verkiezingen maar hoe lang nog?

Een niet limitatieve lijst van ontwikkelingen die de boosheid voeden.

1.     Een op de vijf kinderen en 1 op 4 Belgen leeft in armoede. Zou het verwonderlijk zijn dat de ouders in opstand komen? En de kinderen later.

2.     Vele werknemers verliezen hun kans op werk door de concurrentie met buitenlandse werknemers die als gedetacheerden of zelfstandigen hier dikwijls tegen dumpingprijzen werken en lage of geen sociale zekerheidsbijdragen  in het land van herkomst betalen. Is het verwonderlijk dat werknemers in de bouw en transport in opstand komen?

3.     Zou het verwondering wekken als de reeds uitgedunde middenstand in opstand zou komen als zij eerst opzij geschoven door de baanwinkels en andere grootwarenhuizen nu de laatste graantjes van hun brood zien eten door de e-commerce?

4.     De schrale pensioenen voor mensen die 40 jaar en langer hebben gewerkt kan voor velen aanleiding zijn om in opstand te komen. Zeker als zij horen van de winsten van bedrijven en banken en de uittredingsvergoedingen van politici.

5.     Hoe lang zal het nog duren eer werkloze jongeren die zonder diploma de school verlieten in opstand komen als ze zien dat mogelijke jobs ingenomen worden door gepensioneerden en deeltijds werkenden die geen belastingen betalen op de 500 € die zij verdienen.  Of door studenten die uitgebreid mogen werken aan belachelijke voorwaarden?

6.     Hoe lang zal de bevolking nog de boosheid kunnen bedwingen als militaire uitgaven de budgetten eindeloos uitputten en tot hogere belastingdruk leiden?

7.     De rat race van grote delen van de werkende bevolking leidt tot frustratie en boosheid als blijkt dat wonen steeds duurder wordt en er geen maatregelen komen om grondprijzen en ontwikkelaars aan te pakken. De boosheid neemt nog toe als het openbaar vervoer niet aan de verwachtingen beantwoordt en de files daardoor toenemen.

8.     Ecologische maatregelen die volgens het economisch principe van de vervuiler betaalt afgewenteld worden op de eindgebruiker leiden tot boosheid en verzet tegen de maatregelen. Ook al weten velen dat er maatregelen moeten getroffen worden maar aanvaarden zij niet dat zij de taksen betalen die de vervuilers, producenten en distributeurs, niet betalen maar doorschuiven. De opstand van de gele hesjes over de brandstofprijzen is dan ook niet verwonderlijk.

9.     Dat de vertwijfeling bij delen van de bevolking nog aangepord wordt door de polarisering over migratie en de onzekerheid over de toekomst. Een evenwichtig verhaal over deze materies ontbreekt waarin de politieke- en opiniërende leiders van het land de perspectieven aangeven in een geglobaliseerde wereld.  

10.                       Het rechtvaardigheidsgevoel van velen krijgt deuken en leidt tot opstand door de vele boetes die mensen krijgen omwille van kleine overtredingen en de lankmoedigheid bij vele grote delicten waarvoor dan dadingen en afspraken kunnen gemaakt worden of die gewoon verjaren.

Dat de boosheid en frustratie van delen van de bevolking vorm krijgt in een ongeorganiseerd protest is te begrijpen omdat de gevestigde instituten in de overlegdemocratie op de belangen van anderen stuiten die een status quo bepleiten in de economische en financiële processen. Als doorbraken te lang op zich laten wachten rest de straat waar zogenaamde populisten dan weer gebruik kunnen van maken om boosheid en frustratie te kanaliseren.

29-11-2018, 09:56 Geschreven door Guido Steenkiste  
Reageren (0)

Ik ben in december geopereerd van staar of cataract. De operatie is schitterend verlopen, de oogchirurg is een kraan en ik kijk als een kind naar een wereld die er veel witter uitziet dan ik ooit kon vermoeden of vergeten was

Die staaroperatie werd voorafgegaan door consultaties en onderzoeken bij een deskundige oogarts. Ik moest voor en na de operatie 8 keer op consult. Met de operaties erbij waren dat dus 10 bezoeken aan de artsen.

Oogartsen zijn meestal niet geconventioneerd, stelde het ziekenfonds. Voor ik het wel besefte, en door eerdere bezoeken aan de oogarts, zat ik dus bij een niet geconventioneerde oogarts die mij 46 € per consult aanrekende. Samen met twee opmetingen van 171 € en twee van 71 € kan dat tellen. Die laatste worden uitgevoerd door een bediende waarna de arts de interpretatie van de gegevens inleest. Ook moest ik nog even bij de huisarts langs voor een cardiogram en een bloedanalyse.

De lenzen kosten ook niet niks, als je de kwaliteitseisen van de oogarts volgt, dus 2x 950 €.  

In het ziekenhuis was ik die dag de 21 ° patiënt en na mij kwamen er nog een paar. Wat bij mij de gedachte deed rijzen dat hier toch wel heel veel geld omgaat in die aanpak van het probleem.

Gelukkig heb ik een hospitalisatieverzekering waardoor de ingreep mij niet onnodig belast. Maar verder denkend komen wij bij de vraag wie dit alles betaalt en wat er gebeurt als je geen verzekering hebt. Natuurlijk wordt een groot deel betaald door de sociale zekerheid.

Dus ik zocht informatie over de gang van zaken. Bestaan er geen procedures die beschrijven hoe de aanpak van staar dient te verlopen? Daarvoor informeerde ik bij het ziekenfonds, bij het patiëntenplatform en bij de Minister van Volksgezondheid. De twee laatste gaven niet thuis. Het ziekenfonds liet weten daar geen zicht op te hebben en als ik een klacht had zouden ze die onderzoeken.

Hoezo patiëntenrechten?

Ik concludeer dus dat oogartsen in dit geval doen wat zij goed vinden. Dat geeft mij enerzijds voldoening want dan kunnen ze adequaat handelen, maar anderzijds zet dit de deur open voor overvloedig medisch handelen waarbij de gemeenschap de kosten betaalt.

Hoe is het ten andere mogelijk dat er nog steeds artsen zijn die hun tarieven zelf kunnen bepalen? In een democratisch land en met het oog op gelijke behandeling zou dit toch onmogelijk moeten zijn. Omdat zij voor een groot deel leven van gemeenschapsgeld via de sociale zekerheid.

En wie controleert de manier waarop artsen handelen. De patiënt niet want die is afhankelijk van de deskundigheid waarover ik geen klachten heb.

Ik heb alvast de twee laatste consultaties afgezegd. Omdat ik het genoeg vond. Maar de meeste van mijn lotgenoten durven dat niet te doen omdat er natuurlijk altijd een complicatie mogelijk is. Maar ik, denkend aan de grote druk op de sociale zekerheid, heb dat wel gedaan. 

10-01-2018, 07:51 Geschreven door Guido Steenkiste  
Reageren (0)