In het
begrotingsdebat van 13 oktober viel op dat voor Petra De Sutter, dus voor
Groen, alle opties open waren om indien de Creg vindt dat de
bevoorradingszekerheid in het gedrang kan komen, er opnieuw moet gepraat worden
over het langer openhouden van meer dan de twee kerncentrales die we nu al niet
sluiten en voor tien jaar langer laten produceren. Over deze uitspraak die door
de eerste Minister reeds werd uitgesproken in zijn begrotingsverklaring, state
of the union, genoemd naar het beroemde voorbeeld, wat het gebeuren extra glans
moet geven, valt heel wat te zeggen.
Laten we
beginnen dat ik, als Groen-lid, begrip heb voor de moeilijke positie van Groen
in deze regering omdat de situatie uitermate moeilijk en onvoorspelbaar is. Ik
begrijp dus ook dat onze regeringsleden onder grote druk staan waardoor
principes en uitgangspunten van Groene politiek die in het verleden vorm kregen
niet zomaar toegepast kunnen worden. Dat is inherent aan een coalitie maar in
de huidige omstandigheden, die niet vergelijkbaar zijn met eerdere crisissen,
is niets meer zoals het was en moeten nieuwe paden en afwijkingen van vroegere
standpunten mogelijk zijn. Echter tot een bepaald punt en het is aan de partij
en zijn leden om te bepalen welk punt dit is.
De strijd
die Groene regeringsleden hebben te leveren in de regering is niet min. Zoals
de kersverse voorzitters zouden zeggen gaat het niet enkel over de diepgroene
ecologische standpunten maar ook over sociale en economische waardoor het
strijdtoneel zeer breed is. Blijft dat de ecologische standpunten de core
business van de partij zijn of zouden moeten zijn. We hebben blijkbaar de
strijd verloren over de kernuitstap door toe te geven dat we akkoord konden
gaan met de verlenging van twee kerncentrales voor 10 jaar. Dat zit me niet
lekker maar ik begrijp het. Er is onmenselijke druk geweest van de media en de
andere politieke partijen om de kernuitstap te voorkomen en de
bevoorradingszekerheid was een welgekomen argument om de Groenen te doen
omgaan. Ik begrijp ook dat voor vele klimaatactivisten kernenergie te weinig
opweegt tegen de klimaatverandering en ook vanuit die hoek de druk op Groen
groot was. Blijft dat kernenergie een gevaarlijke energiebron is door de
mogelijkheid van ongevallen en oorlogsdaden, zie Zaporizja, met enorme gevolgen
voor de volksgezondheid, dat het afvalprobleem wordt doorgeschoven naar
volgende generaties omdat er geen afdoende oplossingen zijn voor eeuwenlange
stockage, en dat verdere ontwikkeling van kernenergie andere alternatieven naar
de achtergrond verschuift. Maar we wonnen en winnen de strijd om de verdere
uitbouw van de windenergie op zee door de engagementen over nieuwe windparken
en de verbindingen met andere parken.
We temperen
onze bedenkingen over Groen in de regering door het ongelooflijke harde werk
dat Tinne Van der Straeten, onze Tinne, heeft geleverd om te voorkomen dat de
kernuitstap zou worden verschoven , maar het was in de huidige omstandigheden
een ongelijke strijd zoals we hierboven aangaven. Groen had kunnen besluiten
een crisis uit te lokken maar het was helemaal niet zeker dat dit tot het
gewenste resultaat zou leiden en zeker was dat de publieke opinie niet zou
volgen. Meegaan met de flow was begrijpelijk maar het zit me niet lekker..
En dan de
strijd om het plafond in Europa, eerst bijna alleen, dan met enkele landen die
overstag gingen en nu met heel Europa. Een plafond dat in vergelijking met de eerdere
prijzen nog hoog ligt maar dat Tinne aangreep om op Belgisch vlak nog verder te
gaan in 2023. Het bereiken van het plafond dat een corridor is geworden, van
deze door sociale motieven ingegeven strijd , kan op dit ogenblik niet
overschat worden. In de slip stream van deze overwinning kan ook het afromen
van de winsten van de energie-profiteurs niet genoeg onderstreept worden.
Uit
voorgaande kan niet anders dan worden afgeleid dat de Groenen in de regering en
in de eerst plaats Tinne van der Straeten een ongelooflijk palmares kunnen
voorleggen. Met begrip van mijn kant voor de moeilijke situatie waarin dit
moest gebeuren. Hopelijk zien ook de kiezers dat.
De situatie
voor Groen is er niet eenvoudiger op geworden nu de oorlog aanklopt en de
energieprijzen de pan uitswingen. De vraag is wat de kiezer denkt en zal doen
in 2024 en hoe Groen zich daarmee moet verhouden.
Het is
duidelijk, het wordt een harde strijd om als Groen overeind te blijven in al
het geweld dat gevoed wordt door de mainstream media en de andere partijen. Het
komt er op aan de kiezers beter mee te krijgen in de overwegingen en strategie
die gericht is op ecologische motieven, gezondheid en veiligheid en de
zekerheid dat de lamp niet uitgaat. Ondanks mijn pijn in de buik denk ik dat
het pragmatisch benaderen van de huidige situatie de enige mogelijke is.
Wat beter
kan is de analyse van de situatie. In de situatie zoals ze nu bestaat zijn er
belangen in het spel die Groen ver overstijgen. De rol van de NAVO en de
belangen van Amerika in de ontstane situatie zijn niet min. Het leveren van
schaliegas aan Europa verandert de energiemarkt en verbetert de positie van
Amerika in deze markt. De verkoop van militair materiaal versterkt de westerse
bedrijven die wapens maken, ook FN, de megareclame voor kernenergie, de
ontwikkeling van de kleine modulaire kerncentrales, verschuift de mogelijkheden
om van die kernenergie af te geraken. Dit alles heeft een enorme invloed op het
bereiken van de klimaatdoelen van Parijs doordat fossiele brandstoffen weer
belangrijk worden of verder belangrijk blijven. En natuurlijk doet de oorlog
daar niet goed aan. Hierdoor zijn exporterende landen weer aan zet die in het
verweer waren gedrongen door de plannen om deze brandstoffen te beperken of uit
te faseren.
Daarbij
moeten we niet nalaten te vermelden dat de neo-liberale wereld met de vrije
markt als uitgangspunt ons in een situatie van afhankelijkheid heeft gebracht
die ons nu zuur opbreekt. Alles was mogelijk en de hele wereld was goed genoeg
om veel geld te verdienen op de uitbuiting in Azië en Afrika en afhankelijk te
worden van potentaten en dictators om het grote gewin. Het zijn de klassieke
rechtse gedachtenstromingen en politieke uitvoerders ervan die verantwoordelijk
zijn voor de huidige problemen. Het zijn zij ook die het groene gedachtengoed
van lokaal, besparend en minder consumeren altijd, en nu nog hebben afgedaan
als dagdromerij en groene fantasieën. Ten andere een burgemeester van een grote
Vlaamse stad is daar nog steeds mee bezig vanuit zijn rechtse en conservatieve
brein.
Communicatie
met de bevolking is door de ingewikkelde situatie niet vanzelfsprekend. Toch
vind ik dat het beter kan door goed uit te leggen in welke wereld we leven, wat
de oorzaken van de huidige problemen zijn, en duidelijk te maken dat de
ecologische oplossingen de toekomst voorbereiden. De angst bij de bevolking
moet niet onderschat worden. Dat pragmatisch handelen ook van de Groenen mag
verwacht worden ligt voor de hand. Anders dreigt een debacle zoals in 2003. In
die zin begrijp ik onze Ministers maar het doet er niet minder pijn om.
|
