24-01-2015 om 00:00 geschreven door eva

De vakantie begon met gulle gastvrijheid en eindigt op dezelfde manier. Na een warm afscheid van Averulle worden we met open armen ontvangen in Aartrijke, in wat den Hof van Eden zou kunnen zijn. Heerlijk, zelfgekweekt witloof staat net vrolijk te pruttelen. Vriendschap en interesses worden gedeeld en gevierd bij een heerlijke maaltijd. Zowat alles wat op ons bord komt, heeft de tuin gezien. Terechte fierheid toont ons de dieren en de groenten. De spade komt boven, de kruiwagen wordt gevuld. Niet mag verloren gaan, zeker niet de vriendschap.
We smeden plannen voor het komende jaar. Er is nog zoveel te zien in de Westhoek en de interesse voor de eerste wereldoorlog is een gedeelde interesse. Of we niet eens samen de streek verder zou ontdekken. Twee gezinnen met verlangende sterretjes in de ogen. Averulle, we komen terug! 

01-01-2015 om 21:39 geschreven door eva

Ongeduldig turen ze door het autoraam, wachtend op Frankrijk. De schreve is echter duidelijker zichtbaar op de ouderwetse wegenkaart die ons door het landschap leidt, dan op de straten. Er is geen verschil te zien tot de oudste opmerkt dat er een telefoonkotje staat, iets dat in Vlaanderen nog nauwelijks het straatbeeld kleurt. Maar voor de rest… zelfs het dorpje waar we halt houden draagt een Vlaamse naam.
Kijkend  naar het einddoel dat de vader aanwijst, merkt de jongste, verstopt achter zijn grote muts, dapper op dat hij graag bergen beklimt. Niet veel later lijkt het hem toch een eindeloze tocht. Het vrolijk springen op ijsplekken verstomt en wordt een stil hijgend stappen bijgekleurd met best schattige ‘is-‘t-nog-ver-bambi-oogjes’. Als we boven op de Catsberg even halt houden in het kleine abdijkerkje, gaat hij meteen onderuitgezakt op de achterste bank zitten waar de moeder hem niet veel later liggend terugvindt. De andere twee lijken nog over genoeg energie te beschikken doch zwichten voor een drankje en hapje in de plaatselijke herberg.
De terugweg maakt vrolijk en uitgelaten. We kiezen het bospad. De kinderen vragen ons uit over hoe we elkaar leerden kennen. ‘Mama heeft niet alleen voor papa gekozen omdat hij lief is, maar ook omdat hij grappig is!’, concludeert de dochter.
We laten ons niet verslaan door een plaatselijke regenbui die het duidelijk op ons gemunt heeft. Verslagen echter zijn de alweer honderden gesneuvelde soldaten op het kerkhof dat we onderweg tegenkomen. Andermaal lopen de kinderen tussen de witte zerken. Andermaal lezen ze de namen. De oudste merkt op dat Duitse soldaten tussen de Britse begraven liggen. ‘Die vochten toch tegen elkaar?’, vraagt hij . De vader merkt droog op: ‘In de dood is iedereen gelijk.’ Tegenover elkaar gestorven, naast elkaar begraven. Gelijk, of toch bijna… Duitse stenen zijn iets spitser dan Britse en vallen op in de anders zo vlakke rijen. Rijke soldaten onderscheiden zich van minder behoeden via de uitgebreide liefdesverklaringen – per letter betaald, zo stelde de reisgids – die onderaan in hun steen gebeiteld zijn.
De tocht zet zich verder. De oudste in filosofiemodus… of speelmodus: ‘Als alle mensen vrede zouden willen, dan was hier misschien een speeltuin, geen kerkhof.’ 

01-01-2015 om 21:39 geschreven door eva

Ze zijn goedgemutst, letterlijk en figuurlijk. Jas tot hun lippen, muts tot de ogen en een sjaal om het geheel op z’n plaats te houden. Dikke sokken in stevige bottines die vakkundig, met dubbele knoop, dichtgesnoerd zijn. Verlangend kijken ze door het autoraam in de hoop het natuurgebied als eerste aan te wijzen. Ze huppelen – voor zover de winterse klederdracht het hen toelaat – over de parking richting ingang, zeshoekige bordjes zoekend waarop de richting van de wandeling aangegeven wordt. Hun vrolijke gejoel wordt algauw overstemd door verwondering en bewondering. De moeder heeft iets met kale bomen. Niemand weet wat, maar zowat elke kale boom die op haar weg komt, doet haar mond openvallen en lokt de Japanse reflex uit… ‘klik’. De kinderen laten zich aanvankelijk leiden door het ijs dat zich die nacht vormde. Hamvraag is uiteraard hoeveel het ijs kan dragen. Niet veel, zo blijkt, maar gelukkig houden bottines het ijskoude water buiten. Eens voorbij het romantische kasteelbrugje wordt hun aandacht getrokken door de honderden ganzen die postvatten op de velden rond de vijver. De oorspronkelijke wandeling is al lang afgeblazen want de velden liggen er zo nat bij dat zelfs rubber laarzen geen bescherming zouden bieden tegen het ijswater. Het deert hen niet. Ze gaan van vogelkijkhut naar uitkijkpost en spotten konijntjes, schapen, ganzen, eenden en zelfs een uil. In de stilte die hun respect voor moeder natuur vertolkt, luisteren ze naar de geluiden van het bos. Het kraken van de bomen, een onzichtbare specht…
Niet veel verder liggen in diepe stilte duizenden soldaten. De kinderen lopen tussen de witte stenen. Kale bomen benadrukken de troosteloosheid. De schaduw van grillige takken op de zerken lijkt de dode zielen te beroeren in hun eeuwigheid. Strakke rijen in keurig onderhouden grasvelden steken af tegen de grilligheid van het levende bos waarin de kinderen net nog ravotten. Hier leven enkel de vogels die nietsvermoedend over de dood heen fladderen. Hier geen ijs dat kraakt onder de voeten. De kroost laat zich leiden door wat ze lezen. ‘Kijk, mama, iemand van Nieuw Zeeland!’ ‘Mama, deze was maar 20 jaar.’ ‘Papa, wat betekent “Known unto God”?’ Ze lezen namen op het enorme monument. Specht, merel, mus, gans, uil… worden hier Adams, Conley, Johnson, Taylor, Thomson… In de desolate stilte van de dood, spreekt de oorlog.

01-01-2015 om 21:39 geschreven door eva

Bijtend koud. Ze leken op kleurrijke michelinmannetjes. De oudste bleef maar rillen. Moeder deed zoals moeders dan doen. Ze drapeerde haar eigen, zelfgebreide, dieprode wintersjaal rond haar zoon. Tussen wol en muts waren nog net een wipneusje en twee priemende oogjes te zien. Dochterlief kon haar hoofd nog nauwelijks bewegen. Bovenop haar muts trok ze haar hedendaagse hoodie. Ze werkte het geheel af met de kap van haar knalgele, dikgevoerde winterjas. Onder haar neus kon je nog haar tevreden lachje ontwaren voor je blik tegengehouden werd door een stoffen dam. De kleinste verdronk bijna in zijn te grote, rode winterjas en eveneens behoorlijk grote, neppelsen, lederen vliegeniersmuts die hij bijna tot aan zijn neusbrug getrokken had. De strik waarmee hij de oorkleppen dichtgesnoerd had opdat ze zijn blozende wangen warm zouden houden, danste bij elke stap. Hijzelf keek eerder zorgelijk en vroeg zich af wie hem straks zou helpen om zichzelf uit te pakken. Net hadden ze bij de bakker nog bijna een snoepje gemist omdat ze het niet konden grijpen met de dikke wanten die onder de manchetten van hun jas gepropt waren. Nu stonden ze op de ruïne van de toren. Bijtend koud, gierende wind. Ze hielden elkaar vast en tuurden naar de horizon. Geen van hen die durfde zeggen dat het koud was… en veel wind… en nat. De moeder legde beschermend haar handen rond de jongste toen ze zag hoe een koude rilling door hem heen schoot. Net nog had de oudste opgemerkt dat de soldaat die honderd jaar geleden de wacht hield op de toren wellicht niet zo dik gekleed was en geen uitzicht had op warme chocolademelk.

01-01-2015 om 21:38 geschreven door eva

Met een beetje tegenzin stappen ze uit de wagen in Poperinge. Eigenlijk willen ze gewoon naar ‘het huisje’ waar we ook vorig jaar logeerden en waar ze het zo fijn vonden. Nu slenteren ze, een tikkeltje nors, door de koude naar de Grote Markt. Aan de zijkant van het stadhuis brengt een klein rood poortje ons tot bij een indrukwekkend monumentje. Norsheid maakt plaats voor interesse en bekommernis. Door de spleten in de deur kunnen we binnenkijken in één van de dodencellen. De bewegingen van de man in de cel tonen zoveel angst en wanhoop dat het bijna niet opvalt dat het om een projectie gaat. Het stemt tot nadenken. De tegenovergelegen cel toont het kraswerk van de moegetergde, doodsbange soldaten. Wat nu Shellshock heet, was toen lafheid of desertie en leidde naar de kogel. De kinderen stellen vragen, trachten zich een beeld te vormen van doodsbange soldaten op de vlucht voor een volgend bombardement. Ze turen door de tralies naar het binnenplein. Voor hun neus staat de executiepaal. De moeder merkt op dat de soldaten konden zien hoe hun eigen kameraden geëxecuteerd werden. De dochter schrikt en spert de ogen open: ‘Mama, dat is nog erger dan zelf doodgeschoten worden!’ ‘Dat is oorlog, Anna…’
In de late namiddag komen we aan in het vakantiehuisje. De eigenares wacht ons op met de hartelijkheid die haar eigen is. Een heerlijk verwarmde, knusse woonkamer, versgebakken koekjes op de tafel, dessertjes in de ijskast, donzig opgedekte bedden, streelzachte handdoeken… Zelfs de rol WC papier lacht ons toe dankzij het sneeuwmansnuitje dat erop getekend is. De kinderen weten meteen waar hun schoenen moeten staan en waar ze hun jas kwijt kunnen. Ze trekken de kast open waar ze ook vorig jaar de strips vonden en nestelen zich met een boekje op de zetel. Het voelt als thuiskomen. 

01-01-2015 om 21:38 geschreven door eva

15-12-2014 om 16:09 geschreven door eva

15-12-2014 om 16:09 geschreven door eva

27-11-2014 om 21:57 geschreven door eva

27-11-2014 om 21:24 geschreven door eva

Wat is er aan de hand? Ik voel hoe chaos zich van me meester maakt. Mijn gedachten tollen in het rond weg val alle orde die hun eigen zijn. Ik voel me plots als een figuurtje uit de Muppets dat gekatapulteerd werd in een stukje Bohemian Rhapsody en het geheel kwijt is… Ik voel het bloed uit mijn gezicht wegtrekken. Wat is er aan de hand? Het kan niet waar zijn. Niet hij… NIET HIJ! Steunend op mijn hoofd - of zijn het mijn handen die mijn hoofd dragen - probeer ik rust te vinden in mezelf, golven te bedwingen, de storm te bedaren.
Hij kijkt mij aan. Warme, vriendelijke ogen waarin echter ook zijn ongerustheid verscholen ligt. Ik kijk van hem naar het kleine kind dat zo vredig ligt te slapen in de licht verduisterde kamer. ‘Ik heb dit nog nooit gedaan.’, zegt hij, ‘Ik weet wat ik moet doen, maar ik heb het nog nooit gedaan en zal het wellicht ook nooit meer moeten doen. Ik zal mijn best doen.’
Ik wil dit niet. Ik wil dit niet. IK WIL DIT NIET! De woorden moeten klankloos uit mijn hoofd gespat zijn. Hij heeft ze gelezen. ‘U heeft geen keuze…’, zegt hij zacht, ‘Er is geen alternatief.’ ‘Vrijdag.’, voeg hij eraan toe.
Nu is het maandagavond. Nog drie volle dagen en dan kan het voorbij zijn. Dit kind dat hier zo vredig slaapt. Enkel de witte plakker op zijn handje, waaronder een infuusnaald verstopt zit en de ijzeren spijlen van het ziekenhuisbedje verraden dat dit kind ziek is. De rommel in mijn hoofd laat me niet helder denken. Drie is te weinig. Dat kan niet. Ik zit propvol vragen maar er komt geen klank. Zwijgend staan we naast elkaar te kijken naar mijn kind. Hij blijft bij mij. Hij zou makkelijk weg kunnen lopen van mijn pijn, verdriet en angst maar hij blijft bij mij. Het lijkt alsof de ziekenhuisgang zijn adem inhoudt. Geen enkel huilend kind meer, geen enkele sussende ouder, geen enkele vlug stappende verpleegkundige. Enkel nog hij en ik en dit brokje liefde en kwetsbaarheid. ‘Mijn zoontje is ook anderhalf.’, zegt hij tenslotte en ik hoor een trilling in zijn stem. 

23-11-2014 om 21:40 geschreven door eva

13-11-2014 om 22:16 geschreven door eva

En toen werd het donker.
Ik herinner me het beeld nog alsof het gisteren was. Toen ik je leerde kennen, lag je kaarsrecht en muisstil in je bed. De ramen gesloten, het gordijn voor de zon geschoven. De angst stond te lezen op je gezicht. Kanker vrat je ruggengraat weg. Elke beweging kon een breuk veroorzaken en nog veel meer ellende dan er al was. Terwijl artsen vochten tegen de wreedaardige cellen, streden wij tegen de angst. Stukje voor stukje schoven we het gordijn weer opzij en trachtten we zonnestralen toe te laten in de ruimte en geleidelijk aan ook in je hart. De hoopvolle boodschap die je kreeg van de dokters zetten zelfs het raam naar de buitenwereld weer wat open. Als twee meisjes vierden we samen een feestje, een tikkeltje bedwelmd door de iets te aanwezige geur van Tommy Girl, het parfum dat je kreeg van je al even uitgelaten dochter. Je genoot van de kansen op nieuw leven die je geboden worden. We zochten wegen doorheen en langs de ongerustheid die bleef huizen in je hart. Een onrust die helaas niet onterecht bleek.
We ontmoetten elkaar terug op de palliatieve eenheid. Dapper vertelde je me dat je niet bang was om te sterven. Tegelijk leek het alsof je de angst probeerde te verdrijven met de Tommy Girl waarmee je veel te kwistig in het rond spoot. Het was lente toen je stierf. Ik had het voorrecht om erbij te zijn, samen met je dochter, je man, je mama. We zaten rond je bed en hielden elkaars handen vast. Het leek alsof je mee opgenomen werd in de kring, alsof we samen rond een kampvuur zongen. We zagen je stilletjes vertrekken en zongen zachter… trager… O Heer, d’ avond is neerge… En toen werd het donker. 

11-11-2014 om 00:00 geschreven door eva

10-11-2014 om 21:41 geschreven door eva

Allerheiligen is voor mij de dag waarop overledenen herdacht worden. In mijn schoonfamilie is het een gemeenschappelijk rouwmoment. We gaan allemaal samen naar de kerk en het kerkhof. Daarna eten we samen een eenvoudige broodmaaltijd.
Daar staan we dan… Dat er naast ons gezin ook andere familieleden aanwezig zijn , valt mij op dat moment niet eens op. Mijn hand zoekt de hand van mijn man. We kijken elkaar recht in de ogen en bidden bijna klankloos. Het lijkt ook alsof de kinderen het voelen. Het gekwebbel dat klonk op de weg van de kerk tot hier wordt een diepe stilte wanneer we voor de grote, zwarte steen staan. Uiteindelijk leest Toon de namen voor. Hij begint rechts en leest de namen van de grootouders van mijn man. Dan leest hij de namen aan de andere kant van het graf en ontdekt elk jaar opnieuw de naam van zijn nog levende grootmoe op de steen. Zijn stem gaat even in de hoogte. Hij keert terug naar de naam erboven en leest zorgvuldig de data. 1984… Ik zie bijna hoe zijn hersenen draaien. ‘Papa, dat is dertig jaar geleden… Toen was jij negen jaar.’ Het draaien van zijn hersenen lijkt ratelen te worden… Hij kijkt naar zijn papa. Ik zie zijn ogen groter worden. ‘Papa, ik ben bijna tien jaar… Heb ik dan al langer een papa dan jij ooit gehad hebt?’ Mijn man knijpt iets steviger in mijn hand. Ik zie hem slikken en weet dat hij ’s avonds iets dichter tegen mij aan zal kruipen. Zonder woorden voel ik het verdriet dat hem na al die jaren nog steeds overvalt. In zijn ogen lees ik ook de trots die zijn vader zou gevoeld hebben als hij ons gezin kon ontmoeten. We blijven even staan. Denken aan wat geweest is en wat is. Het zijn de kinderen die de stilte verbreken en ons terugbrengen naar vandaag. We moeten verder.

04-11-2014 om 22:51 geschreven door eva

Ik dien voor alles. Momenteel zitten twee poezen op mij. De ene kijkt geconcentreerd naar de weren in het parket. De andere schuurt met haar ruwe tong haar pels schoon. Ze voelen warm, zacht en kriebelig. Het likken stopt, het turen verslapt… ze vallen in slaap. Ik voel het diepe ronken van hun lijfje.
Helemaal iets anders dan de voorbije uren. Toen waren er spelende kinderen. Ik was drager van een spelbord. Huizen en hotels werden op mijn draagvlak opgetrokken. Het valse monopolygeld rolde gretig. Af en toe voelde ik kinderhanden op me slaan, begeleid van een vrolijk gelach, gefrustreerd gemor en soms een naar enig leedvermaak proevend gegrijns.
Soms ben ik het middelpunt van een feestje. Ik voel hoe het trillende bruisen van de champagne doorheen de hoge voeten van de glazen in mijn hout binnendringt en geniet van het gekwebbel dat ermee gepaard gaat.
Tussen de bedrijven door voel ik voeten op mij rusten. Traag en bewegingloos. Ik hou mijn krakende geluidjes in en wil niet storen.
Het zou eenzaam kunnen lijken als iedereen het huis uit is, maar dat is niet zo. ’s Morgens, voor hij naar school vertrekt, gooit een klein jongetje een kussen op mij en legt hij er behoedzaam zijn knuffeltje op. ‘Flink zijn he! Straks kom ik terug. Beloofd!’

26-10-2014 om 22:28 geschreven door eva

Het is een ritueel geworden. Op vrijdag tijdens de middagpauze ga ik mijn jongste zoon ophalen om hem even rust te gunnen  in de drukte van de schoolweek. Ik zoek hem op de speelplaats. Andere kinderen die mij ondertussen al van ver herkennen, zoeken spontaan mee. Zijn naam lijkt in dolby surround over de speelplaats te weerklinken. Ik geniet van zijn speurende blik en intense lach als hij mij ziet staan en naar me toe rent.
We nestelen ons samen op een bank. Hij zoekt waar we gekomen waren in het dikke pipi-langkous-boek. Hij leest de titel van het verhaal, bestudeert de prentjes en spitst de oren. Hij vindt het sneu. Een overleden mama en een papa die negerkoning is waardoor ze toch wel heel erg alleen in een groot huis woont. Hij lacht wanneer ze weer gek doet; elke week opnieuw. Na het lezen stapt hij naar de sobere speeltuigen die in de tuin van de school staan. Ook dat is een ritueel geworden. Hij klimt op de rekstok. Omdat hij er niet af mag springen, laat hij zich in mijn armen vallen. Een intense knuffel volgt en doet hem vergeten dat springen ook wel leuk zou zijn. Hij rent tussen de paaltjes om zijn eigen tijdsrecord te verbeteren en gaat vervolgens ondersteboven aan een paal hangen. Tot slot zoekt hij zijn evenwicht op een tocht van paaltje tot paaltje.
De tijd glijdt verder. De papa van Pipi is sinds kort geen negerkoning meer, maar gewoon koning… ergens ver weg. En straks, op het einde van het schooljaar, wanneer de natte herfstbuien en winterse neerslag opgedroogd zijn, is het hout van de speeltuigen minder glad. 

24-10-2014 om 00:00 geschreven door eva

18-10-2014 om 12:53 geschreven door eva

18-10-2014 om 12:52 geschreven door eva

De week is druk. Rapportenweek. In de leraarskamer durven we er ons bij wijlen nogal plat over uitlaten… ‘We moeten weer punten kakken.’ Niet zo’n gemakkelijke opdracht in het begin van het schooljaar als je een kleiner vak geeft. Je wil immers je vak fatsoenlijk inleiden en hebt wat leerstof nodig voor je ook een test kan afnemen. Maar het is me gelukt,  op de valreep. Het opstellen, afnemen en verbeteren van testen en taken is maar een stukje van de opdracht. De punten moeten genoteerd worden in een papieren en digitaal puntenboek. Attitudes moeten geëvalueerd worden (begin er maar eens aan als je les geeft in tien klassen) en vakopmerkingen moeten zorgvuldig geformuleerd worden. Het is een race tegen de klok. Een race die ik wil winnen want elke leerling heeft recht op een beetje bemoediging. Tegelijk geven we alle jongeren aandacht op de klassenraden. De titularis brengt de boodschappen van de klassenraad over aan de leerlingen. Heel wat leerlingen hebben mij deze week getrakteerd op dankbare, lachende ogen. Een paar lesuren lang heb ik tranen gedroogd, mee gezocht naar manieren om er alsnog een geslaagd jaar van te maken. Tussendoor – zo lijkt het wel -  heb ik mijn eigen kinderen naar school en huis gebracht, hen bijgestaan bij het maken van hun huiswerk, naar hun verhalen geluisterd en genoten van de blije complimentjes wanneer ze smikkelden van het avondeten. 

En de hele week lang droeg ik in gedachten een beeld met mij mee. Een tekening van een gebouw. Ik stel vast dat ze me niets zegt. Werkelijk niets. Of misschien stel ik vast dat ze zoveel zegt.  Alleen zegt ze niets over zichzelf maar wel over mij. Ik ben moe, zo moe. Ik ben leeg… of is het vol?

15-10-2014 om 22:17 geschreven door eva