Principe : verschuldigdheid van registratierechten
Bij de aankoop van een huis, appartement, stuk grond (kortom, onroerend goed), is de betaling van registratierechten verschuldigd. Normaliter geschiedt de betaling van deze registratierechten door tussenkomst van de Notaris, en naar aanleiding van het verlijden van de notariële akte. De notaris laat dan immers de akte tegen contante betaling registreren op het bevoegde registratiekantoor. Een en ander neemt niet weg dat deze registratierechten reeds verschuldigd zijn vanaf dat er tussen partijen een overeenkomst - mondeling of schriftelijk (compromis) - werd bereikt !
Wie zal dat betalen ? De ontvanger van de registratie eist de registratierechten van diegene die de verkoopovereenkomst ter registratie aanbiedt. In de regel betaalt de koper, doch koper en verkoper kunnen contractueel anders overeenkomen, bijvoorbeeld ook dat zij elk de helft betalen.
Tijdstip van betaling ? Wanneer de authentieke akte na vier maanden nog steeds niet werd opgesteld en ondertekend, moet men binnen die vier maanden zelf de overeenkomst (compromis) laten registreren. De registratierechten worden alsdan rechtstreeks op het kantoor van registratie voldaan. Het is daarom nuttig om te voorzien dat de authentieke akte bijvoorbeeld maximum drie maanden na ondertekening van de compromis moet gebeuren; men heeft alsdan nog tijd en gelegenheid (minstens een maand) om de oorspronkelijke compromis te registeren of (zie verder) minnelijk te ontbinden.
U heeft zich bedacht !!!? Wanneer partijen de compromis wensen te ontbinden, kan dit binnen de termijn van 4 maanden door de oorspronkelijke compromis én de overeenkomst strekkende tot minnelijke ontbinding ter registratie aan te bieden : tarief : een "gunstprijs" van 10 EUR per overeenkomst. Wanneer eerder de registratierechten reeds werden geheven en betaald, is een teruggave van de rechten mogelijk op voorwaarde dat de geregistreerde overeenkomst van minnelijke ontbinding (welke hoogstens een jaar na de ontbonden overeenkomst werd opgesteld) wordt voorgelegd.
Door het Hof van Cassatie werd in een arrest van 24 juni 2010 een beslissing van het hof van beroep bevestigd, waarin een koopovereenkomst van een pand wordt nietig verklaard gezien het ontbreken van een bodemattest op het moment dat de onderhandse overeenkomst werd getekend. Met andere woorden, in geval van verkoop van een onroerend goed, zal de verkoper er zich voor willen behoeden dat de datum van de verkoopcompromis zich later dan wel op zijn minst op gelijke datum situeert dan deze waarop het bodemattest werd verleden.
