Als ik aankom kijken ze wat verbaasd, het regent dus kunnen we niet werken in de tuin, er is geen elektriciteit dus kunnen we ook geen stenen zagen, ik kan wel de rechthoeken markeren, mijn bezigheidstherapie voor de voormiddag, ik ben trouwens de enige die werkt, iemand moet het goede voorbeeld tonen. Op de boerderij hebben ze een paar zonnepanelen onder andere om ervoor te zorgen dat ze water hebben voor de dieren, ik kan er mijn gsm mee opladen, ze werken ook als het regent, bizar maar goed meegenomen.

Mijn gast-papa heeft een elektricien laten komen, er wordt een generator geplaatst en alles nagezien. De voorbije dagen was er soms wel wat stroom maar er was iets niet in orde met de sterkte, ik kon mijn gsm niet laden en de tl-lampen maakten veel lawaai. Met de generator zou alles nu moeten werken, behalve mijn adapter, misschien wel door het vele aan-en afsluiten van de elektriciteit, geen nood ik heb nog een reserve bij.

In de namiddag ga ik naar de andere boerderij met mijn vertrouwde kippenvriendjes werken. Eieren rapen en kuisen en dan eten geven. De kippen ruiken hun voeder en komen allemaal naar mij en de emmer voeder, ben het ondertussen al gewoon om me een weg te banen tussen de meute kippen.

Op een bepaald moment komt er een dame aan, ik ben net alleen op de boerderij, ze zegt ik spreek niet goed frans, en dan hoor ik iets als “schapen buiten”. De schapen uit het andere gedeelte van de boerderij zijn ontsnapt, ik ga kijken en roep naar Akim die daar werkt, de schapen genieten van de mais, van zodra ik ze nader kruipen ze terug door het gat in de afsluiting, dat gaat vlot om ze te vangen.

De “grote kippen” zijn gemuilkorfd, over hun bek is een plastieken ding geschoven, hierdoor kunnen ze niet naar elkaar pikken en elkaar verwonden. De jongere kippen hebben dit nog niet, als ze wat ouder zijn krijgen ze dit ook. Het ding noemt men hier “een bril”, ze zien er wel intelligent uit met hun bril.

De 2 Duitse vrijwilligsters zijn deze maand jarig en houden vanavond een feestje, over de middag vieren ze hun verjaardag met hun gastfamilie. Kort voor de middag komt hun gastvader mij en mijn gast-ouders zeggen dat wij ook verwacht worden voor de lunch. Dus kort na de middag vertrekken we voor een onverwachts feestje. Ze hebben daar ook een boerderij, een aantal van hun dieren staan op de menu, kip en konijn in overvloed.

Dat smaken we af met een glas wijn, tis echt goeie een Franse Bordeaux, wel raar dat ze daar een stuk ananas in hun wijnglas steken, Het geeft een vreemde smaak, tis wat zonde van de goede wijn. Er wordt ook locale palmwijn bovengehaald, ik ken dit van in Ghana, lekker maar pas op dat gist overal in de fles (met als gevolg dat ze kan ontploffen) en in je maag, dus niet te veel van drinken is de boodschap. 

Na de lunch wordt een echte verjaardagstaart bovengehaald, en ze was best wel lekker.

’s avonds is er dan nog een verjaardagsfeestje, in de bar bij de rivier, de vaste werknemers van de boerderijen zijn er en ook nog een paar andere Duitse vrijwilligsters uit de omliggende steden. We hebben wel pech er is geen elektriciteit in het dorp, de voorbije dagen was er over de middag al een aantal keer geen elektriciteit en nu weeral, blijkbaar gebeurt dat wel meer dat de elektriciteit afgesloten wordt, waarom en door wie, daar heeft niemand een duidelijk antwoord op, er wordt al snel gezegd het is de regering. Maar geen nood met een zaklamp en muziek op de gsm’s kan ook gefeest worden. We moeten feesten tot na middernacht want dan is de echte verjaardag. Als het bijna 2u is willen we de rekening betalen, oei dat was pas moeilijk. De eerste 2 rondjes werden door de jarigen betaald, de rest diende iedereen zelf te betalen, klink makkelijk, echter niet voor de barman. Hij probeerde ons te bedotten, das nog vriendelijk gezegd, hij probeerde ons in de zak te zetten. Men heeft de gewoonte als de flessen betaald zijn (na het opdrinken) deze dan van de tafels weg te nemen, dus hij zei alle flessen op tafel moeten nog betaald worden, dit klopte niet toen de eerste ronden betaald werden waren niet alle drankjes op en bleven er dus nog flessen op tafel staan. Heel veel discussie, echt op zijn Afrikaans, en het was o zo duidelijk dat hij de blanken probeerde op te lichten, maar we gingen er niet in mee, gesteund door de locals. Het werd een uren lange discussie, en uiteindelijk hebben we betaald wat we echt gedronken hebben en zijn het afgetrapt. Jammer voor hem, hij dacht wat extra geld te verdienen aan ons, maar dit pakt niet, hij is klanten kwijt. En eerlijk dit is de eerste keer dat ze ons hier in Benin proberen te bedotten, overal krijgen we een normale prijs dezelfde als de locals en geen blanke prijs zoals wel eens gezegd wordt.

Dus later dan gedacht kunnen we eindelijk vertrekken, als ik aan mijn verblijfplaats, rijst het volgende probleem op, ik stel vast dat de deur in de omheining op slot is, oeps het is al 3 uur in de nacht, ik ga mijn gast-ouders nu niet wakker maken. Dus zoeken we een oplossing, als je niet door de deur kan, dan maar er over, één van de vrijwilligsters doet in haar vrije tijd aan muurklimmen dat komt goed van pas, met behulp van wat stenen die we vinden kan ze over de muur klimmen en de deur openen, best wel grappig, hopelijk hebben we niemand wakker gemaakt. Eind goed al goed, ik geraak binnen en in mijn bed, de rest gaat verder naar hun huis.

Na amper een paar uurtjes slapen hoor ik het om 5u30 in de ochtend onweren, de regen klettert op het dak, veel slaap komt er niet meer van. Het blijft water gieten tot na de middag, ideaal om het na de korte nacht rustig te houden. De elektriciteit is nog steeds afgesloten en mijn baterijen raken leeg, niet de mijne maar deze van mijn gsm. In de namiddag komen de andere vrijwilligsters nog dag zeggen en wat kletsen. Ik heb geen vragen gekregen van mijn gast-ouders hoe ik binnen geraakt ben, ze weten wel dat het feest tot na middernacht duurde, ik ga ervan uit dat ze toch wel iets gemerkt hebben, misschien hebben ze stiekem staan kijken en lachen hoe we binnen geraakt zijn.

Een gezellig, verrassend en bewogen weekend, er valt altijd wel iets te beleven.

Dan maar wat foto’s : tussen de vele kippen, de kippen hongerig bij hun voederbak.

Na de werkdag spoel ik eerst het zweet af onder de douche en spoel ik dan de keel met een verdiend biertje al kijkend naar het afrikaanse verkeer langs de weg.

S avonds hoor ik lawaai (trommels, zingen) op straat, blijkt dat er een optocht is, later verneem ik dat het een begrafenis was.

Men is eten aan het klaarmaken voor de vele familieleden van mijn gast-ouders die hier straks gaan arriveren. Ik krijg als ontbijt gefrituurde Yam en een kippenboutje, dat lijkt me eerder iets voor een lunch, maar eet het toch maar op. Wanneer een deel van de familie gearriveerd is vertrekken we te voet, ze gaan kijken naar de plaats waar de overledene begraven zal worden, blijkt dat de familie een stuk terrein afgebakend heeft, er een gebouwtje opgericht heeft waar hun tante in begraven zal worden, in Benin is het niet verplicht om iemand op een kerkhof te begraven, behalve in de grote steden daar mag dit niet op privé terrein.

Iets later vertrekken we met de auto naar het geboortehuis van mijn gast-mama, waar haar grootouders woonden, we bezoeken ook het huis waar haar vader woonde. Daarna is het wachten op de “lijkstoet” er komen een aantal auto’s aangereden, ik zie geen lijkwagen, of toch wel, een gewone auto – de achterzetels neergeklapt doet dienst om de kist te vervoeren. De kist wordt uit de wagen “getild” en te voet verder door het dorp gedragen, de familie volgt al zingend.

We stappen naar het geboortehuis van de overledene, ook het geboortehuis van mijn gast-mama, daar wordt door de familie een ceremonie uitgevoerd, men zingt – bid – danst en er wordt een vloeistof op en rond de kist gesprenkeld, eerst dacht ik dat het water was maar de geur leert me dat het een soort sterke drank is.

Na deze ceremonie gaat de stoet verder door het dorp, gaan is een verkeerd woord, men zingt en danst nu en dan, en de dragers van de kist zijn ook aan het dansen met de kist, ik denk erbij hopelijk laat je ze niet vallen.

Een volgende stop en volgende ceremonie, er zijn muzikanten met trommels en een man die geweerschoten afvuurt, een echt oude geweer die nog werkt met buskruit (heb ik vorig jaar in Ghana bij een andere soort ceremonie ook gezien).

Iets later vertrekken mijn gast-mama en ik met de Zem terug naar het huis, daar hoor ik dat de mis om 11uur is, er is nog wat tijd om re relaxen, de familie begint ook terug te keren, het valt me op dat ze allen in het wit gekleed zijn met een roze hoed. Alweer moet er gegeten worden, puree van maniok, wat in deze streek veel geteeld wordt, en nog een stukje kip.

Afrikanen en op tijd komen dat bestaat niet, het is al kwart na 11 als we vertrekken naar de kerk, de uitvaart is al volop bezig als we arriveren, we maken nog de laatste 15 minuten van de dienst mee. En hupla terug de auto in, nu naar de plaats waar de tante begraven wordt, ze is 79 jaar oud geworden.

Ik zie dat de kist in het gebouwtje gebracht wordt, de naaste familie staat er bij, ik hou me uit respect op de achtergrond. Dan komen er werkers met zakken cement, water en dergelijke meer, het graf wordt dicht gemaakt. Kort erna vertrekken we terug naar het huis, waarna ook de familie van mijn gast-mama arriveert.

Er zijn mannen ingehuurd om de ignam pilée (puree van yam) te maken, het is een zwaar werk als je dit voor een grote bende moet klaarmaken.

De flessen drank worden bovengehaald, er wordt gegeten, herinneringen opgehaald, oude foto’s van de overledene gaan van hand tot hand,…. Het wordt een gezellig familie samenzijn…. Tja ook bij ons in België is het vaak zo dat je de familie enkel ziet op speciale momenten, en daar zijn begrafenissen er één van.

Rond 14u30 vertrekken we terug naar huis, 258 km, met een stop om te tanken, even de benen te strekken…. Om 19 uur zijn we thuis, het ging vlot in minder dan 5 uur legden we de 258 km af.

Als we thuis zijn krijg ik nog een keer eten voorgezet, gefrituurde banaan, vermageren zal ik hier zeker niet doen.

Een halve dag werken vandaag want rond 14 vertrekken we naar Savalou La Belle, de geboorteplaats van mijn gast-mama voor de begrafenis van haar tante.

Naar goede gewoonte start ik met het rapen van de eieren om ze daarna netjes te kuisen voor ik ze in de plateaus leg.

Plots begint het water te gieten behoorlijk hevig, de kippenhokken hebben uiteraard geen vensters en zijn gedeeltelijk open aan de zijkant, wel afgesloten met gaasdraad, noem het de natuurlijke- Afrikaanse airco. Maar wanneer het water giet kan het binnen regenen en dit maakt de houtsnippers op de vloer nat en vies, dus is er een systeem van enkele doeken om de open ruimte wat af te dichten.

Er zijn behoorlijk wat eieren om te kuisen en als ik ermee klaar ben kan ik terug herbeginnen met het rapen van de volgende reeks eieren, het neemt heel mijn voormiddag in beslag.

Rond 14u30 vertrekken we voor een rit van 258 km richting het noorden, ze hebben een auto met chauffeur gehuurd, ook hun “huishoudster” Justine en nog een dame gaan mee. Hier en daar wordt efkes halt gehouden voor diverse redenen. Onder andere een stop bij de apotheek (niet voor mij), benzine tanken, wat bananenchips kopen,….

Uren aan een stuk rijden we, we passeren vele dorpjes en wat grotere steden, het landschap wordt wat heuvelachtiger, hier en daar doemt een eenzame heuvel of bergje op.

De wegen liggen er behoorlijk goed bij en zijn geasfalteerd, met hier en daar een kleine uitzondering, heel raar maar op een paar plaatsen is er een kort stuk van ongeveer een halve kilometer niet geasfalteerd, het is een hobbelig stuk met putten en bulten door het bruine zand. Mijn gast-papa zegt noteer dat maar goed en zeg het in Frankrijk dat ze deze weg moeten komen maken, het gekoloniseerd geweest zijn door Frankrijk ligt bij hem heel gevoelig. Hij zegt ze hebben dit zo achtergelaten ze moeten ons komen helpen. De mening van mijn gast-mama is er heel anders over, zij vind dat dit het verleden is, we zijn nu onafhankelijk en moeten zelf onze handen uit de mouwen steken en werken voor vooruitgang we mogen niet steeds hulp vragen aan de blanken, verwachten dat zij alles voor ons gaan doen, dit is nu onze taak. Het is duidelijk een dame met een open geest en met een grote ondernemingszin.

In de steden die we passeren zie ik de Afrikaanse bedrijvigheid, overal verkoopstandjes en verkoopsters langs de weg, de Zem-taxichauffeurs hebben in elke regio een ander kleur van hemd aan, in dit stadje was het paars.

We houden nog een pauze om iets te drinken en onze chauffeur wat rust te gunnen, mijn gast-ouders zijn keurig uitgedost, ze passen mooi samen.

Rond 19u30 na 5 uur gedaan te hebben over 258 km arriveren we, we verblijven in het huis van mijn gast-mama waar nu een familielid van haar woont.

Justine en de andere dame beginnen direct met allerlei taken, afwassen, eten prepareren. Er arriveren nog wat familieleden, de drank wordt letterlijk en figuurlijk van onder het stof gehaald. Ik wordt naar een restaurant gebracht waar ik moet eten, ondertussen gaan mijn gast-ouders nog het een en ander ophalen. Terug in onze verblijfplaats blijkt het een leuk weerzien te zijn met de familie er wordt volop gepraat. Ik heb er mijn eigen kamer, ze hebben er een bed geplaatst met muskietennet, ik wordt duidelijk behandeld als een VIP, voelt wat onwennig.

Wij mogen buiten in de tuin meehelpen met het onkruid wieden of neen het is onkruid kappen. Best wel een zwaar werk, gebogen staan in de blakende zon, temperaturen van boven de 30 graden en de luchtvochtigheid is hier steeds boven de 90%, ik moet niet uitleggen dat al na 5 minuten het zweet van me afloopt. Maar op zich gaat dit werk best wel vlot, we zijn met een 7 personen eraan bezig. De nodige pauzes worden ingelast wat echt wel nodig is.

Bij vele Europeanen is het cliché beeld van de Afrikaan, de mannen die lui op hun gat zitten, men doet nooit iets, als ze stappen is het op een slakkentempo. Wel ik begrijp perfect waarom alles hier aan een ander tempo gaat en men veel zit en pauzes neemt. Als het bij ons meer dan 30 graden is, zegt men op het nieuws blijf binnen vermijd zware inspanningen, want het is ongezond. Wij hebben bij ons de mogelijkheid om dan even niet te werken want deze temperaturen komen gelukkig niet vaak voor, maar hier niet deze weersomstandigheden zijn hier elke dag dus moet men ze wel trotseren, bovendien is het werk hier nog veel handenarbeid. Dus neen ik kan bevestigen ze zijn absoluut niet lui, het is de enige manier om het zware werk in de tropische omstandigheden vol te houden.

Een grote 2 uur later hebben we een terrein van ongeveer 50 op 50 meter gewied, best wel indrukwekkend dat het zo snel ging. De paar tomatenplanten hebben we laten staan in het stukje moestuin.

Na het wieden mogen we onze middag pauze al nemen, een half uur vroeger dan normaal maar het werk zit erop en was behoorlijk lastig.

Voor de lunch snel een nodige en verkwikkende douche, er staan bonen met groenten op de menu.

In de namiddag staat het verzamelen van het onkruid op het programma, toch als het niet regent en dat doet het niet. In tegendeel het is snikheet van de korte wandeling naar de boerderij ben ik al aan het zweten. We krijgen te horen dat het veel te heet is om in de zon te werken, ik vermoed dat hij niet nog eens durft zeggen we gaan niet werken, dus mogen we terug de rechthoeken op de stenen markeren, gelukkig in de schaduw.

Ondertussen is men nog bezig met het maken van de goot, een jongen van amper een 12 jaar oud is bezig de aarde in een kruiwagen te scheppen en naar buiten te voeren, best wel een zware klus voor zo’n kereltje.

Ondertussen is het iets drukker geworden op mijn logeeradres, het appartement op het eerste verdiep is verhuurd aan Nigerianen, ze zijn hier voor een landbouwproject, en blijven er 3 maand. De voertaal in Nigeria is Engels, ze spreken geen Frans, dus als mijn gast-mama hen iets wil zeggen vraagt ze mij als tolk.

In de vooravond gaan we met de vrijwilligsters een biertje drinken, plots zie ik de ijskar passeren, het voor mij vertrouwde fan-ijs dat ik in Ghana ook vaak at, heerlijk verfrissend en ik leer de anderen hun eerste Afrikaans ijsje eten, je bijt een stukje van het zakje en duwt het ijs (het is geen roomijs maar vruchtenijs) tot het smelt waarna je het uit het gaatje opdrinkt.

Morgen werk ik maar tot de middag, in de namiddag vertrekken we naar de geboorteplaats van mijn gast-mama, overmorgen is er de begrafenis van haar tante en het is een lange reis ernaartoe.

’s Middags hebben we pauze van rond 11u30 tot 15u, dit lijkt lang maar zo wordt vermeden dat er op het heetst van de dag gewerkt wordt, ik wordt al gewoon aan mijn dagelijkse siësta.

De lunch vandaag bestaat uit gefrituurde Yam (een Afrikaanse wortel een beetje aardappel – achtig) met gefrituurde bakbanaan en groeten. Frituren doen ze hier met bijna alles, begrijpelijk want het is moeilijk om te koken zonder een kookvuur of oven, alles wordt op houtskool vuurtjes klaargemaakt.

In de namiddag ga ik toch werken, ik ben hier gekomen om te werken te helpen waar ik kan, dus na het weekend maar een halve dag werken lijkt me niet ok. Bij de kippen is er altijd wel iets te doen en mijn hulp maakt het werk van de anderen iets lichter. Ik ben er een aantal dagen niet geweest, er staat al een hele rij eieren te wachten om op de markt verkocht te worden.

Ik verzamel en kuis er nog wat meer, daarna wassen we de drinkbakken in de schaduw want het is ondertussen gloeiend heet in de zon. We vullen ze met een mix van water met vitaminen het water kleurt hierdoor roze.

Iets voor 17 uur komt de baas de eieren ophalen met een bestelwagen, geïmporteerd uit Duitsland, de auto’s en bestelwagens die bij ons afgeschreven zijn of niet meer door de autokeuring raken worden naar Afrika geëxporteerd en doen hier nog goed dienst, zo mocht ik vorig jaar in Ghana ook ondervinden.

We dragen de eieren naar buiten, ik doe het rustig aan en neem maar 5 plateaus in plaats van 10, de weg is hobbelig, we moeten over een paar muurtjes stappen en ik wil niet struikelen met al de eieren in mijn handen. Dan is de vraag hoe krijgen ze al de eieren in de bestelwagen. Op zijn Afrikaans en het werkt wel goed, de koffer wordt volgepropt, veiligheidshalve plaatst men wat lege zakken van het voeder om de eieren te beschermen. Dan gaan er nog een paar stapels op de achterbank, maar er blijven er toch nog wat over. De laatste plateaus worden op de schoot van de 3 passagiers gezet, de chauffeur krijgt er gelukkig geen op zijn schoot.

Uiteindelijk worden alle eieren meegenomen en verkocht op de markt in Cotonou. Per week gaat men een 2 à 3 keer naar de markt afhankelijk van het aantal eieren.

Eens de regen over was ben ik nog een wandelingetje in het dorp gaan maken om de benen toch wat gestrekt te hebben.

Het dorp Kpovié is langs een “grote weg” gelegen, dat wil zeggen dat de weg geasfalteerd is, alle kleinere lokale wegjes die erop toekomen zijn uiteraard niet geasfalteerd maar zijn zand-aarde wegjes.

Niet ver van mijn verblijfplaats is er een Afrikaans landmeters – immobiliënkantoor, ik heb er nog nooit iemand gezien, misschien moet ik er solliciteren naar een job, het kantoor heeft een overdekt terras, wat wil je meer ….

Daar ik niet veel gedaan heb, heb ik ook niet veel te vertellen, maar toch wat sfeerbeelden van mijn Afrikaanse wandeling in het dorp.

De katholieke kerk waar het huwelijk gisteren plaats vond.

Aanmoedigingen voor de leerlingen bij een school.

Typisch dorpshuis met waterput.

Lokale weg naar de boerderij Pelle.

Net als vorig weekend is het vandaag ook een regendag, de hele voormiddag valt de regen met bakken uit de lucht, rond de middag klaart het wat op, tis maar te hopen dat het om 16 uur niet regent voor het huwelijk. Ik vul mijn tijd wat met lezen en sudoku’s, één van mijn favoriete bezigheden ik kan er uren mee vullen.

Tijdens de lunch die ik in de pergola nuttig met mijn gast-papa zegt hij me dat ik stipt om 15u30 klaar moet zijn. Dus ben ik als Europeaan stipt op tijd klaar. Justine zegt dat ik met de Zem naar de kerk moet gaan en doet er één stoppen, mijn gast-mama is daar, dus met de taxi-brommer op weg naar de kerk, een grote ander halve km ver, ik kan dat wel te voet doen, maar daar is het al wat te laat voor. Het ritje kost 100 Cfa = 0,15 euro.

Ik ben nog ruimschoots op tijd, zelfs veel te vroeg er is bijna nog niemand, dus nog efkes wachten, wie in Afrika verblijft leert wachten en geduld hebben.

Net voor 16u begint het volk toe te komen, de bruidegom wordt door zijn moeder naar de kerk gebracht de bruid door haar vader.

In de kerk is het verboden om foto’s te nemen, ik weet dat je in Benin (en in veel Afrikaanse landen) niet ongevraagd foto’s mag nemen, ik had vooraf geïnformeerd bij mijn gast-mama of ik foto’s kon nemen en was op de hoogte dat je dit in de kerk niet mag doen. Er waren 2 fotografen aanwezig die blijkbaar wel de toelating hadden. Op een gegeven ogenblik zie ik iemand met een gsm foto’s nemen, onmiddellijk wordt ze door veel mensen erop gewezen dat dit niet mag.

De ceremonie is zoals bij ons in de katholieke kerk, alleen begrijp ik er niet zo veel van want het is in het Fon, nu en dan korte stukjes in het Frans (en dat is voor mij ook lastig om goed te begrijpen als het snel gaat). Er wordt gepreekt over het huwelijk in het Fon, en plots zegt de priester “ik zie dat er iemand aanwezig is die geen Fon spreekt dus zal ik de preek in het Frans samenvatten. Echt wel vriendelijk dat men dit speciaal voor mij doet, mijn aanwezigheid wordt echt wel geapprecieerd. Kort samengevat ging het erover dat het huwelijk geen gevangenis is, maar een geven en nemen, en beide partners gelijk zijn, ik ben een beetje verbaasd of eerder aangenaam verrast van wat men zegt omdat er hier in veel gezinnen nog een groot onderscheid is tussen man en vrouw, de emancipatie van de vrouw is niet zoals bij ons.

We krijgen waar voor ons geld, de bruid is niet gedoopt dus krijgen we er een doopsel en heilig vormsel bovenop, zonder dit kan het sacrament kan het huwelijk niet voltrokken worden. Een doopvont is er niet, wel een plastic teiltje met water om te dopen.

En dan volgt de eigenlijke trouw, met alles erop en eraan zoals wij het kennen, jawoord – ringen – kus…. Met een groot applaus en gejoel bovenop.

Vanaf dat ogenblik valt het me op dat de bruidegom zijn kersverse bruid telkens heel attent bij de hand – arm neemt als ze moeten rechtstaan of naar het altaar gaan. In Afrika wordt veel gesproken over uithuwelijken en dat het huwelijk een praktische aangelegenheid is omdat het hier gewoon zo hoort dat je huwt, soms of vaak is er van vrije keuze of liefde weinig sprake. Maar ik mag nu getuige zijn van het tegendeel, ze zien er beiden gelukkig uit, ik heb er een beter gevoel bij dan het huwelijk dat ik in Ghana mocht meemaken.

Na de kerkdienst is er een feest dit vind plaats in een school, samen met mijn gast-mama en haar collega’s van het kerkbestuur ga ik er naartoe, er is een tafel voor ons gereserveerd. Bij aankomst mogen we een drankje kiezen, er staan verschillende soorten drank (gin, whisky, soort baileys… ) een ijsblokje hoort erbij, ik hoor jullie nu al denken neen in Afrika mag je zeker geen ijsblokjes gebruiken, maar als mijn gast-mama me dit geeft weet ik dat het ok is. Iets later merk ik de plastieken zakken met drinkwater op, net zoals ze deze in Ghana overal gebruiken en ik vorig jaar ook deed, het zijn deze zakken die men uit een diepvries haalt als ijs, dus het is wel degelijk drinkbaar, en ik ben niet ziek geworden. Een potje nootjes – koekjes hoort erbij.

Iets later arriveert het bruidspaar, en net zoals vorig jaar in Ghana doen ze de toer van de zaal en wordt er geld op het hoofd van de bruid geplakt.

Ik wil uiteraard ook iets bijdragen voor het pas gehuwde paar en hun gastvrijheid, mijn gast-mama zegt me dat ik dat persoonlijk bij hen kan afgeven niet in het tumult van de rondgang, dus als het wat rustiger is wens ik hen proficiat en geef ze mijn bijdrage.

Aansluitend volgt een buffet met rijst, kip, of de lokale specialiteiten van Benin, ik hou het veiligheidshalve bij rijst met kip.

Daarna komen ze rond met een drankje, een flesje sprite of bier, ik zie hoe ze dit in één keer uitdrinken, echt genieten van een biertje doen ze niet. Ik moet het mijne ook snel opdrinken want we vertrekken terug al naar huis, tegen 8u30 zijn we terug, een dansfeest tot in de late (vroege) uurtjes zoals bij ons is het niet geworden, misschien wel voor de andere gasten, de kerkgemeenschap vertrok allen vroeg want morgen is het zondag en gaan ze naar de mis.

Mijn werkuren starten om 9uur, het eerste dat ik meestal mag doen is de eieren rapen. We doen dit met een emmer, voorzichtig leg ik ze erin want ik wil er niet te veel breken. De kippen kunnen de eieren leggen in bakken die aan de rand staan, maar ze luisteren niet al te goed, de eieren liggen een beetje overal verspreid, soms zelfs in de voerderemmers.

Wie bang is van kippen moet hier niet komen werken want het is echt wel tussen de kippen dat je moet gaan, meestal zitten er ook een 2 à 3 kippen boven op de eieren doen moet je ze proberen weg te duwen, aan hun staart trekken is voor mij het makkelijkst. Nu en dan pikt er wel eens eentje in mijn vingers maar zonder erg. Ik moet ook goed op mijn emmer letten want ze durven al eens te proberen om in een ei te pikken.

Er zijn 5 aparte ruimtes, 3 met de jonge kippen die nog niet zo lang begonnen zijn met leggen en 2 met al wat oudere kippen. Eens ze beginnen te leggen houden ze de kippen nog 18 maand. De komende weken zal het aantal eieren nog sterk vermeerderen, dus nog meer werk.

De eieren moeten dan in een plateau gelegd worden, één voor één leggen we ze erin en kuisen ze netjes af met een sponsje. De kapotte eieren leggen we apart. Van de jonge kippen moeten we per ruimte de eieren apart houden zodat ze weten hoeveel er zijn en indien ze zien dat ze plots sterk minderen dan weten ze dat er mogelijks iets aan de hand is.

Van de oudere kippen (2 ruimtes) mogen ze samen maar moeten we de grote en kleine eieren in een aparte plateau houden.

Bij de deur van elk kippenhok staat een bak water, we moeten onze laarzen (die we hier krijgen om aan te doen) in het water wat afspoelen. Het is ook niet toegestaan dat iemand die in het kippenhok van de jonge kippen komt ook bij de oudere kippen gaat. Men schenkt wel behoorlijk wat aandacht aan hygiëne en het vermijden van ziektes.

Toch zijn er wel een paar kippen ziek, deze worden dan in een apart afgebakende zone gehouden, waar we de eieren kuisen.

We rapen een 3 keer per dag de eieren, de vaste werknemers ook nog een paar keer, ze doen dit om te vermijden dat er veel eieren gebroken worden als ze lang blijven liggen tussen de kippen.

Een andere taak is het wassen van de drinkbakken, dat is wel een leuk werkje, met de handen in het water, buiten in de schaduw, afkoelend voor zover dat hier kan. Bij al het andere parelt het zweet van ons, en ik ben iemand die niet snel zweet, tropisch klimaat = sauna.

Na het wassen vullen we de drinkbakken , geen gewoon water maar water waar ze wat vitaminen aan toegevoegd hebben, deze worden nauwkeurig tot op de gram afgewogen. De drinkbakken die dichtst tegen de buitenkant hangen worden meer gevuld dan de andere omdat de zon daar soms in het hok schijnt, dus er wordt meer verdampt en de kippen drinken daar meer.

Dagelijks worden de voederbakken ook gevuld, per hok 50 kilogram voeder die we met emmers en een plastieken bord in de hangende voederbakken gieten.

Ze hebben heel veel honger, het is niet evident een weg te banen met een emmer voeder als er honderden kippen rond je staan en proberen om uit de emmer te eten, na de eerste voederbakken iets gevuld te hebben lukt het al wat beter. Maar ik vergat de deur goed dicht te doen dus mocht ik een 15 kippen terug in het hok jagen, je beleeft altijd wel iets.

Na het werk doet de koude verkwikkende douche deugd, ik geniet ’s avonds van mijn welverdiend biertje, ik word een goede klant bij de bar, deze week was hun Beninoise uitverkocht, ben dan maar overgeschakeld op Flag, ook een lokaal bier.

In Benin mag je het vrouwen ondergoed niet buiten hangen, uit respect voor de vrouw en omdat bepaalde vrouwendelen heilig zijn en niet gezien migen worden, dus was ik mijn ondergoed in de badkamer. Na al mijn wandeltochten ben al wat geroutineerd in het ophangen van een wasdraad in de kamer, ik was erop voorzien en had mijn waslijntje mee, het roept wat herinneringen op. De was droogt niet zo snel als buiten maar na een paar dagen is alles toch terug proper en droog.

Mijn kamer is behoorlijk ruim, met een groot bed, geen hemelbed maar een broodnodig muskietennet om me ’s nachts te beschermen tegen de muggen, die kunnen hier ziektes veroorzaken, er is een tafel – bureau, en badkamer met stromend water, geen emmerdouche dit jaar, wat een “luxe”.

Een nieuwe job vandaag, op de boerderij Pelle zijn er ook varkens en ik mocht daar deze voormiddag mee helpen. De stallen zien er netjes uit, een deel is overdekt een deel niet, ieder varken heeft zijn label en bij elke stal hangt een bord met info over het varken.

De biggetjes zijn er schattig uit, de verantwoordelijke is bezig met ze wat eten te geven, luxe eten, ze krijgen papaja, njam njam

Mijn taak, tja letterlijk een strontwerk, ik mag de kak opkuisen, dat hoort er nu eenmaal bij, bij het werken op een boerderij. De varkens zijn goed getraind, ze doen hun behoefte enkel in het niet overdekte deel van de stal, of toch zo goed als, er zijn een paar uitzonderingen bij. Het opkuisen van de stront (sorry voor mijn woordgebruik) gebeurt met een veegblik en borstel, wat ik opveeg dien ik in een “emmer” te deponeren. Zoals je kan zien alle materiaal zonder een echt handvat, dus geen al te proper werkje.

Ik kreeg wel laarzen, dus mijn schoenen blijven proper, de handen iets minder en het is snikheet (29 graden en een gevoelstemperatuur van 33 gr met een luchtvochtigheid van meer dan 90 procent) het spreekt voor zich dat het zweet er rap is, maar met de vuile handen veeg ik het toch maar niet van mijn gezicht.

De klus duurt niet lang, na een groot halfuur ben ik klaar en kan mijn handen wassen. Wat blijkt ik krijg een emmer met water en desinfecterende zeep, ze letten erop dat ik ook mijn armen goed was, dus geen zorgen er wordt goed voor ons gezorgd, en mijn weerstand zal er misschien nog iets op verbeteren.

De rest van de voormiddag werk ik nog in de steenzagerij, en weerom zegt men mij, doe het langzaamaan.

Het zaagwerk ziet er een hele karwei uit en blijkt ook wel lastig te zijn.

Het resultaat van het vele werk mag gezien zijn.

Omdat de machines in de namiddag een onderhoud krijgen wordt er niet gewerkt, men zegt mij om een halve dag vrij te nemen, maar ik doe daar niet aan mee, ik ben hier om te werken, dus ga ik in de namiddag helpen op de andere boerderij.

Terug iets anders, ik help bij de legkippen, eieren rapen tussen de kippen, de eieren kuisen met een schuursponsje, de drinkbakken wassen, voeder geven, heel veel te doen.

Tijdens een pauze praat ik wat met de vaste werknemer Aladji, we hebben het ook over het verschil in de smaak van het fruit hier ten opzichte van bij ons, hier is het fruit veel lekkerder, veel zoeter en sappiger, dit komt omdat aan de boom-plant in de zon gerijpt is.

Voor ik naar huis vertrek plukken ze nog wat verse papaja’s als dank voor mijn harde werk.

Mijn gast-mama is de lokale verantwoordelijke voor alle vrijwilligers in het dorp, de Duitse meisjes wonen in een ander gezin. Hun gast-papa plant om vandaag met hen naar een stad te gaan, gisteren kwam hij mij vragen of ik ook mee wou gaan, en zoals het hoort dient ook de gastfamilie op de hoogte te zijn.

Het plan is om rond 8u te vertrekken, dus ontbijt ik vroeger om 7u30. Al van 6u is het water aan her gieten en het ziet er niet naar uit dat het snel zal overgaan.

Om 9uur is er nog niemand, wat niet zo raar is, ik weet ondertussen dat men hier geen uren kent, als ze zeggen 8u kan het ook 9u30 zijn. Bovendien begin ik te vermoeden dat de uitstap misschien wel afgelast wordt door de regen, inderdaad rond 10 uur komt de chauffeur en hij zegt me dat de uitstap niet doorgaat omwille van de regen. Volgende zaterdag doen een nieuwe poging.

De familie Kokoun waarbij ik inwoon, is voor de Afrikaanse normen in het dorp een welstellende familie, ze hebben een “huishoudster “ in dienst, Justine 18 jaar oud en zij doet alle klussen, er woont ook nog een 14-jarig nichtje Jocelyn. Ze hebben ook een hoog aanzien in het dorp en worden voor veel zaken geraadpleegd en zijn voorzitters van diverse organisaties.

Nu we niet op uitstap gaan, het de ganse tijd regent hou ik me wat bezig met sudoku’s en kruiswoordpuzzels, eerst komt Justine er wat bijzitten en vraagt hoe het leven in België is en of wij ook huisbedienden hebben. Daarna komt Jocelyn er ook bijzitten, ze wil ook een puzzel in mijn boek maken, ik leer haar om de woordzoeker op te lossen, wat niet evident is als je de Nederlandse woorden niet kent, ze geeft niet op, uren en uren is ze bezig om de puzzel op te lossen.

In de vooravond is het uiteindelijk over met regenen en maak ik nog een kleine wandeling, Justine vergezelt me, onderweg sluiten er nog 2 familieleden van haar aan en wandelen we tot aan de rivier – lagune.

De zondag ziet het weer er wat beter uit, ik plan om mijn was te doen en tijdens het ontbijt vraag ik waar ik dit kan doen, het antwoord is niet wat ik verwachtte, Justine en Jocelyn zullen dit voor jou doen, ik voel me daar wat onwennig bij, de meisjes van 14 en 18 jaar zullen mijn was doen, ik probeer hen nog te overtuigen om te helpen om dit samen te doen, maar neen ze staan erop om dit voor mij te doen. Mijn ondergoed dien ik in de kamer zelf te wassen, in Benin is het niet gepast dat je vrouwen ondergoed buiten aan de waslijn hangt.

Mevrouw en meneer Kokoun gaan vandaag naar Cotonou, de tante van mijn gast-mama is gestorven en ze willen hun medeleven gaan betuigen aan de familie, en uiteraard is het de bedoeling dat ik meega.

Rond 10u30 vertrekken we met de auto, hun schoonzoon is chauffeur van dienst. Vanaf 60 jaar mag je in Benin niet meer met de auto rijden, mijn gast-ouders zijn in de 60 en mogen niet meer rijden, in de dorpen wordt het nog wel getolereerd maar in de grote steden niet en dus zijn ze verplicht om een chauffeur te nemen.

We pikken nog wat andere familieleden op en gaan naar het huis van de zoon van de tante, er worden vooral familie verhalen verteld, in het Fon, de lokale taal dus begrijp ik er niets van, nu en dan vertelt mijn gast-mama me wie er bij komt of wat ze vertellen.

Als er nog een familielid arriveert valt het me op dat iedereen voor hem buigt als ze dag zeggen, dus buig ik ook maar mijn hoofd als hij me een hand heeft. In Benin is het gebruikelijk als de ouders gestorven zijn dat er één familielid optreedt als hun vertegenwoordigers – hij wordt dan de belangrijkste persoon in de familie, hij wordt altijd geraadpleegd bij belangrijke zaken. Uit respect buigt men voor hem.

Ik merkte ook al op dat men soms ook een nederige buiging maakt als men goedendag zegt tegen een oudere persoon.

Na een tijdje vertrekken we en bezoeken nog een ander familie lid, telkens wordt er water aangeboden als we toekomen, ik sla dit af daar ik niet weet of ik het lokale water verdraag.

Nog een laatste bezoek aan het gezin van de 3e zoon van mijn gastouders, deze keer waag ik het er toch op en drink het water op, zal het de komende dagen wel merken of dit al dan niet een wijs besluit was.

De kleinkinderen komen dag zeggen, ook zij maken een buiging voor de oudere personen (ik bedoel hiermee niet oude mensen, maar personen die ouder zijn dan hen, volwassenen, ook voor mij buigen ze).

Een tijdje later komt er bier op tafel en nog wat later ook eten, een soort mais-puree / mais-deeg met groeten en een stukje vis.

De oudste kinderen leren op school ook Engels en komen een beetje bij mij oefenen eens ze begrepen hebben dat ik Engels ken.

Het is al late namiddag als we terug zijn. Boven op één van de gebouwen is er een dakterras, het is er lekker “koel” voor zover dat hier mogelijk is, het lichte briesje doet deugd. Recht over mijn logeeradres is er een bar, in Benin kan je er ook een bier kopen en meenemen, de prijs van een biertje in een bar of winkel is overal dezelfde. II vind dit uiteraard super praktisch, een gekoeld biertje kopen aan de overkant van de straat en dit thuis op het dakterras nuttigen, ideaal om de avond en het weekend af te sluiten, te genieten van de ondergaande zon en opkomende volle maan.

Ik start met het wassen van de drinkbakken van de konijnen en vul deze daarna met vers water. Ondertussen is Akim bezig met het wassen van de drinkbakken van de andere dieren. Wanneer ik klaar ben help ik hem met het vullen van de drinkbakken, best wel een hele karwei, uit een ton halen we met een emmer water en deze dragen we dan naar de drinkbakken om te vullen. Ik zie de geiten uit de emmer drinken en hoor Akim vloeken, om besmetting tegen te gaan mag dit water nu niet meer gebruikt worden als drinkwater voor de andere dieren, dus weggieten en een nieuwe vullen. Best wel interessant te zien en te horen hoe ze hier op bepaalde details letten en er alles aan doen om de dieren optimaal te behandelen.

Het is nog geen middag dus kan er nog een ander karweitje bij, ik vraag wat ik nog kan doen, straks gaan we het konijnen verblijf kuisen, eerst moet Akim nog wat kleine werkjes doen. Ik ben hier om te werken en niet om op mijn gat te zitten, dus begin ik alvast met het kuisen, konijnen keutels opvegen met een Afrikaanse borstel, niet de leukste bezigheid maar het hoort bij het dagelijkse werk op de boerderij. Hij is aangenaam verrast dat ik al zoveel gekuist heb en samen doen we de rest. Voor en na is toch een groot verschil.

Samen met Charlotte gaan we terug naar ons huis voor de lunch, het was haar laatste werkdag en daarom willen ze haar een cadeau geven als dank voor het werk : een karton kippeneieren, 3 doosjes kwartel eitjes en …. Een konijn, dit moet nog geslacht worden dus wordt het wachten.

Met het konijn en de eieren nemen we de Zim, met 2 en de bagage achter op de moto, we komen heelhuids aan, de eieren zijn nog geen omelet.

En wat we niet verwacht hadden, onze gast-mama zegt, de kwarteleieren zal ik goed inpakken en het konijn zal ik al braden zodat je dit mee kan nemen naar België in je valies. Of dit toegestaan is laten we in het midden, maar in ieder geval zal het wel smaken.

In de namiddag werk ik opnieuw bij de konijnen, en ja ik zie een lege kooi…. Hoef niet uit te leggen waar het konijn naar toe is.

Het water wordt in de namiddag ook ververst, ik zie in één van de kooien een nieuw baby konijn en in een andere kooi zie ik een dood konijntje. Leven en dood hoort bij de konijnenkweek. Dagelijks sterven er wel een paar konijntje, dit is niet uit gebrek aan goede verzorging, zeker niet, het is gewoon zo, niet alle kleintjes overleven. Akim legt me uit dat één van de dode konijnen ziek was bij de geboorte, de achterpoten waren verlamd en dan heeft het geen kans op overleven, ook zijn broertje staat hetzelfde lot te wachten. Blijkbaar was het vrouwtjes konijn wat te klein of te jong voor het mannetjes konijn. Dus volgende keer worden ze niet meer samen gezet.

Het wordt hier een les biologie…

Ik bespaar jullie de foto van het dode konijn…

Pas geboren konijnen zijn naakt en hebben nog geen pels.

Etenstijd voor de konijnen, we gaan de moestuin in om onkruid te trekken voor de konijnen, het moet wel het juiste zijn, welke plant het is weet ik niet, maar het lukt me wel om de juiste te helpen plukken.

Ondertussen vraagt Akim honderd uit over het leven in Europa en komen de klassieke vragen, heb je kinderen – ben je getrouwd…. En telkens moet ik proberen uit te leggen waarom ik op beide zaken neen antwoord. Niet trouwen en geen kinderen hebben is hier heel raar, ze kunnen dat niet begrijpen.

Naast de planten krijgen de konijnen vandaag ook nog wat korrels als bijvoeding.

Een dag hard werken vliegt voorbij.

S ‘avonds eten we frieten van zoete aardappel met salade kwarteleitjes en …. een stukje konijn… eerlijk het heeft me gesmaakt, verser kan niet, s ‘ochtends heb ik het nog water gegeven en s ‘avonds ligt het op mijn bord.

Misschien klinkt dit wat luguber, maar de meesten onder jullie eten wel een stukje vlees, en ja daarvoor moet er een dier geslacht worden.

Boven de deur van de eetkamer hangt passend de Belgische vlag.

Ik heb voor mijn gastgezin wat cadeautje mee, Brugse kant, een portemonnee van Brugge, een flesje Brugse Zot, wat pralines en koekjes, een strip….

Ze zijn er heel tevreden mee en samen drinken we de Brugse Zot op.