Reeds om 5uur in de ochtend hoor ik dat men al naarstig in de weer is met vanalles. Buiten wordt er druk gekookt, in Benin kookt men in open keukens (lees letterlijk de open lucht of onder een afdak) op vuurtjes van houtskool. Ze hebben of gebruiken geen werktafels alles gebeurt al staande of soms al een keertje al zittend, let bij het bekijken van de foto op de gebogen houding van één van de dames, men staat uren per dag in deze houding, niet evident. Het gevolg is dat de rug op een bepaald ogenblik niet meer recht kan, de grootmoeder die inwoont bij mijn gast-ouders kan haar rug niet meer rechten en wandel dus kromgebogen.
Men is eten aan het klaarmaken voor de vele familieleden van mijn gast-ouders die hier straks gaan arriveren. Ik krijg als ontbijt gefrituurde Yam en een kippenboutje, dat lijkt me eerder iets voor een lunch, maar eet het toch maar op. Wanneer een deel van de familie gearriveerd is vertrekken we te voet, ze gaan kijken naar de plaats waar de overledene begraven zal worden, blijkt dat de familie een stuk terrein afgebakend heeft, er een gebouwtje opgericht heeft waar hun tante in begraven zal worden, in Benin is het niet verplicht om iemand op een kerkhof te begraven, behalve in de grote steden daar mag dit niet op privé terrein.
Iets later vertrekken we met de auto naar het geboortehuis van mijn gast-mama, waar haar grootouders woonden, we bezoeken ook het huis waar haar vader woonde. Daarna is het wachten op de “lijkstoet” er komen een aantal auto’s aangereden, ik zie geen lijkwagen, of toch wel, een gewone auto – de achterzetels neergeklapt doet dienst om de kist te vervoeren. De kist wordt uit de wagen “getild” en te voet verder door het dorp gedragen, de familie volgt al zingend.
We stappen naar het geboortehuis van de overledene, ook het geboortehuis van mijn gast-mama, daar wordt door de familie een ceremonie uitgevoerd, men zingt – bid – danst en er wordt een vloeistof op en rond de kist gesprenkeld, eerst dacht ik dat het water was maar de geur leert me dat het een soort sterke drank is.
Na deze ceremonie gaat de stoet verder door het dorp, gaan is een verkeerd woord, men zingt en danst nu en dan, en de dragers van de kist zijn ook aan het dansen met de kist, ik denk erbij hopelijk laat je ze niet vallen.
Een volgende stop en volgende ceremonie, er zijn muzikanten met trommels en een man die geweerschoten afvuurt, een echt oude geweer die nog werkt met buskruit (heb ik vorig jaar in Ghana bij een andere soort ceremonie ook gezien).
Iets later vertrekken mijn gast-mama en ik met de Zem terug naar het huis, daar hoor ik dat de mis om 11uur is, er is nog wat tijd om re relaxen, de familie begint ook terug te keren, het valt me op dat ze allen in het wit gekleed zijn met een roze hoed. Alweer moet er gegeten worden, puree van maniok, wat in deze streek veel geteeld wordt, en nog een stukje kip.
Afrikanen en op tijd komen dat bestaat niet, het is al kwart na 11 als we vertrekken naar de kerk, de uitvaart is al volop bezig als we arriveren, we maken nog de laatste 15 minuten van de dienst mee. En hupla terug de auto in, nu naar de plaats waar de tante begraven wordt, ze is 79 jaar oud geworden.
Ik zie dat de kist in het gebouwtje gebracht wordt, de naaste familie staat er bij, ik hou me uit respect op de achtergrond. Dan komen er werkers met zakken cement, water en dergelijke meer, het graf wordt dicht gemaakt. Kort erna vertrekken we terug naar het huis, waarna ook de familie van mijn gast-mama arriveert.
Er zijn mannen ingehuurd om de ignam pilée (puree van yam) te maken, het is een zwaar werk als je dit voor een grote bende moet klaarmaken.
De flessen drank worden bovengehaald, er wordt gegeten, herinneringen opgehaald, oude foto’s van de overledene gaan van hand tot hand,…. Het wordt een gezellig familie samenzijn…. Tja ook bij ons in België is het vaak zo dat je de familie enkel ziet op speciale momenten, en daar zijn begrafenissen er één van.
Rond 14u30 vertrekken we terug naar huis, 258 km, met een stop om te tanken, even de benen te strekken…. Om 19 uur zijn we thuis, het ging vlot in minder dan 5 uur legden we de 258 km af.
Als we thuis zijn krijg ik nog een keer eten voorgezet, gefrituurde banaan, vermageren zal ik hier zeker niet doen.
|