Geraadpleegde bron: Natuurpunt Antwerpen Noord

Daar we stilaan in feeststemming geraken naar aanleiding van de tinnen jubileumviering van de Kille Meutel Vogelvrienden, die half oktober in de heimat ’t Hof Van Hamme plaatsvindt, is het moment aangebroken om onze natuurfotografen even voor het voetlicht te plaatsen.

De pluim van de maand voor … uit de Nieuwsbrief 66 – maart 2014

Het natuurgebied “De Kuifeend en de Grote Kreek”, voorzien van kijkhutten en –wanden, wordt niet alleen bezocht door vogelspotters.

Ook natuurfotografen weten de uitkijkposten, beschut tegen weer en wind met een venster naar unieke locaties erg te waarderen. Het biedt hen de kans heel wat vogels te fotograferen  die in hun natuurlijke habitat geregeld dichtbij zitten.

Eén van de natuurfotografen van het eerste uur is Wim Dekelver, een heel vriendelijke en charmante man, vlot in de omgang en altijd bereid een babbeltje te slaan.

Heel frequent levert Wim prachtige foto’s die vaak ook een plaatsje in de nieuwsbrieven krijgen.

Wim zag voor het eerst het levenslicht op 1 december 1953 en vertoefde meer dan 50 jaar lang als geboren en getogen Diegemnaar vlakbij het einde van de 25R-startbaan van de naburige luchthavengemeente.

Zijn humaniora voltooide hij op de schoolbanken van Sint-Joris Brussel en in 1978 behaalde hij het diploma van architect aan de Sint-Lukas Hogeschool, eveneens in de hoofdstad.

Tot eind 1983 oefende hij samen met een studiegenoot, dit beroep met veel enthousiasme uit.

Toch liep het met de bouwcrisis in het land niet van een leien dakje om woningbouwers te vinden. Kooplustige klanten waren dun gezaaid.

Het toeval wilde dat in die periode Wims vader de riem wou afleggen om van een welverdiend pensioen te genieten. Wim besloot toen om het bloeiend familiebedrijf, een zaak in hobbyvoeders, gespecialiseerd in mengsels voor sportduiven, later ook voor andere vogels, over te nemen. Het was geen gemakkelijke beslissing, maar Wim koos voor werkzekerheid.

Hij verzeilde in een Antwerpse firma, gespecialiseerd in vogelvoer, waar hij een nieuwe beroepsuitdaging aannam. Immers hij kreeg in Schoten de leiding over een productie-eenheid waar zaadmengsels met kwaliteitsvoeding voor diverse vogelsoorten machinaal worden gevuld.

Hier ontmoette hij ook zijn huidige levenspartner, Marina met wie hij intussen bijna 7 jaar samenwoont. Beiden hebben ze elk twee kinderen, allen twintigers.

Door een bijna noodlottige val – in december 3 jaar geleden – deed Wim na een half jaartje revalidatie zijn wederoptreden en kreeg een veiligere administratieve functie in hetzelfde bedrijf toegewezen. Al ondervindt hij frequent een hinderlijke pijn, klagen doet hij niet.

Sinds kort verhuisden Marina en Wim naar Berendrecht, niet ver van de Opstalvallei en op een boogscheut afstand van ‘De Kuifeend en de Grote Kreek’.

Fotografie zat Wim blijkbaar in de genen. Vader Dekelver fotografeerde al van in zijn jeugdjaren. Een microbe die ook Wim te pakken kreeg en hem aanspoorde zich reeds tijdens zijn studententijd aan fotografie te wijden.

Toen de kinderen Jo en Geert, alle aandacht opeisten, liet Wim een tijdje het fototoestel links liggen.

Toch wist zoon Jo nu al 7 jaar geleden met digitale fotografie opnieuw het spreekwoordelijk ‘beestje’ bij zijn pa weer aan te wakkeren.

Een foto-shoot van reigers in het ‘Maria-ter-Heide’- park in Brasschaat zorgde ervoor dat Wim weer echt de smaak te pakken had. Hij wierp zich vanaf dan volop op natuurfotografie, een heel tijdrovende hobby toch wel, maar zo uitdagend spannend.

Alle natuurfotografen verblijven soms urenlang in kijkhutten – het fototoestel in de aanslag – om eensklaps wanneer een vogel voorbij zwemt of vliegt met een salvo van tientallen beelden de momentopname te vereeuwigen.

Naast het fotograferen kan Wim – recent een trotse opa geworden – vooral genieten van de rust in de natuur en van het aangename gezelschap van de vele vrienden, die dezelfde passie delen.

Inmiddels – zoals jullie in eerder verschenen bijdragen op dit blog al konden merken – heeft Wim het vogelparadijs Lesbos bezocht en komen er nog meer fraaie fotoreeksen!

Hij dweept met de idee een eigen website op te starten, die allicht concreet vorm zal krijgen in de aanloop van de periode wanneer hij ook beslist een punt achter zijn beroepsloopbaan te zetten.

De Birdyfans zijn onze huisfotograaf bijzonder dankbaar voor zijn altijd verzorgde knappe fotoreportages die de educatieve blog sedert hij voornamelijk instond voor het illustratieve luik een stevige boost heeft gegeven!

16-08-2014 om 11:33 geschreven door birdy

Prachtig initiatief om via momentopnames de ontwikkeling van ei tot kuiken in beeld te brengen.

Geraadpleegde bron: http://koolmees.zonor.nl/

23/03/14

Vandaag snel nog even de nestkast een beetje schoongemaakt. De eerste bezoekers zijn ook alweer langs geweest en vonden het er waarschijnlijk een bende … en tijdens de avond wordt de nestkast nog steeds gebruikt als slaapplaats.

06/04/14

Na een week van bouw en aan het wel zeer professionele nest is het eerste ei gelegd … en vandaag staat de teller reeds op 8 stuks.

13/04/14

De mezen vonden 8 eieren wel voldoende en zo is Ma Mees begonnen met de broed. Dit duurt gemiddeld zo’n 12 dagen; dus als naar wens verloopt, kunnen we op 25/04/14 de eerste jongen verwachten. Op de foto heeft Pa Mees net iets te eten gebracht.

24/04/14

De eerste 5 eieren zijn uitgekomen. Pa en Ma Mees krijgen het nu super druk met het zoeken naar voedsel. Dit is goed te zien aan het aantal vliegbewegingen vandaag:

http://koolmees.zonor.nl/doorvlieggrafiekperuur.aspx?id=2&date=2014-04-25

27/04/14

Vandaag is te zien dat alle 8 eieren zijn uitgekomen. Het voedsel wordt nu met man en macht aangesleept om de hongerige jongen te voeren.

06/05/14

Het gaat heel erg goed met onze mezen. Zo te zien zijn er nog 7 in leven en gezien deze positieve voortgang moeten ze wél nog de eindstreep zien te halen. Als we uitgaan van 20 dagen dan zullen de eerste jongen zo ongeveer rond 13/05/14 gaan uitvliegen.

15/05/14

Alle 7 kuikens zijn succesvol uitgevlogen en krijgen verder les van Pa en Ma Mees buiten de nestkast. Mees nummer 8 is helaas dood aangetroffen in het nest.

2014 was dus een zeer vruchtbaar jaar. Iedereen weer ontzettend bedankt voor het bekijken van de beelden en het sturen van leuke berichtjes via Twitter, FaceBook, het gastenboek en @-berichten

09-08-2014 om 11:03 geschreven door birdy

Geraadpleegde bronnen:

De Standaard: Bijen kweken niet zo gemakkelijk als het lijkt – Sarah Vankerschaever

Het Nieuwsblad: Bijenkolonies welkom op Brussels Airport: Over heel Europa steeds minder bijen – Joris Herpol

Imkercursussen en bijenkasten verkopen als zoete broodjes. Maar bijen lijden stilaan onder hun populariteit omdat steeds meer onervaren imkers een bijenvolk houden.

Ondanks dit lovenswaardig en goed bedoeld engagement, levert dat meer dode bijen dan honing op.

In de slipstream van de alarmerende berichten over bijensterfte willen mensen imker worden en een bijenvolkje houden met de nobele bedoeling de bloemetjes en de bijtjes een handje te helpen.

Veel wereldverbeterende intenties dus, maar imker zijn, vergt een pak kennis en ervaring.

Veel startende bijenhouders keren na amper een jaar ontgoocheld terug naar de winkel: ‘plantje groot, bijenvolk dood’.

Ook de Brusselse imkervereniging Société Royale d’Apiculture de Bruxelles et ses Environs ziet de populariteit van bijen houden jaarlijks toenemen.

Heel recentelijk was de nieuwe 2-jarige bijenhoudercursus – goed voor 70 deelnemers – in minder dan 5’ volzet. Eenzelfde verhaal over een spectaculaire toename van de cursussen weerklinkt in Vlaanderen en Wallonië.

De SRABE is blij met de aandacht voor onze bezige bijen, maar wil toch een aantal belangrijke kanttekeningen maken, vooral gericht dan aan de stadsimkers, omdat daar de grootste groei zit.

Vier gevleugelde woorden voor een gezond bijenvolk en gelukkige buurt

Spreiding: ook bijen moeten eten. Een bijenvolk heeft daarom tot 50 kg stuifmeel per jaar nodig. Voor wie niet thuis is in deze materie: dat is zéér veel! Vooral in de stad is het daarom belangrijk om je bijenkasten te spreiden, zodat er in de buurt voldoende groen per bijenvolk is. Besef dat je je schuldig maakt aan genocide, als je 10 bijenkasten op je dak wil.

Zwermen: zijn bijen met te veel, dan delen ze zich op en start de ene helft een nieuw koninkrijk op een andere plek. In de stad ligt zoiets moeilijk, tenzij je een snelle manier zoekt om een buurtoorlog te starten.

‘Splits je volk daarom zelf op tijd’. Met agressieve bijen krijg je geen honing, alleen maar vijanden.

De buren: wie beslist om bijen te houden, beslist dat indirect ook voor alle buren, want de beestjes vliegen tot 2 km ver. Spreek erover met je buren om te voorkomen dat de bijenkast vleugels krijgt.

Kennis: volg een imkercursus voor je er zelf aan begint. Bijen houden is behalve romantisch, vooral moeilijk en tijdsintensief. ‘Elk bijenvolkje heeft een eigen karakter’, klinkt het bij de ‘Honingraat’, uitgegroeid tot een gevestigde waarde in de imkerwereld. De directie is in handen van een jonge maar ervaren imker die het bijenhouden met de paplepel heeft meegekregen. Wie meer info wenst kan terecht op hun website: http://www.honingraat.eu/nl/

‘Bijen houden kan je niet leren; daar kan je enkel mee leren omgaan. Je hebt soms jaren ervaring nodig voor je weet hoe je een bijenvolkje moet verzorgen.

Slaag je daar niet in, dan blijven je nobele intenties dode letter!

Airport bees

Op de luchthaven van Zaventem zijn twee bijenkorven geplaatst met elk 50.000 werksters, 5.000 darren en één koningin.

Brussels Airport is daarmee de eerste luchthaven in ons land die bijenkasten op zijn vliegterrein plaatst.

De diertjes moeten de biodiversiteit in de luchthavenregio bevorderen, maar verlenen ook omwonenden met een moestuin een dienst, daar zij de bestuiving van vele soorten gewassen bevorderen.

Met de uitstoot van kerosine en het lawaai van vliegtuigen, zou je denken dat een luchthaven geen ideale omgeving is voor bijen. Maar dat klopt niet. Volgens kenners hebben bijen vooral last van pesticiden en die worden op de luchthaven niet gebruikt. Daardoor zijn de grote groene zones met heel wat wilde bloemen op de luchthaven een paradijs voor bijenkolonies.

Succes in Keulen

De nationale luchthaven is niet de eerste die dit soort project onderneemt.

In Keulen werd eerder al een bijenproject op de luchthaven met succes gelanceerd.

In ons land zijn we wel de eerste luchthaven die bijenkasten installeert’, verzekert Nathalie Van Impe.

Meteen helpt de woordvoerster ook een zorg uit de wereld.

‘De insecten zullen geen vogels aantrekken. Vogelsoorten die zich voeden met bijen, leven immers elders in de wereld. Er zijn ook maar een drietal vogelsoorten die bijen op het menu hebben staan. Die vogels zullen de luchthaven dus geen parten spelen.’

De twee bijenkasten worden voorlopig door een imker onderhouden, maar Brussels Airport heeft onder zijn personeelsleden al enkele vrijwilligers gevonden die graag voor de bijen willen zorgen. Het verzorgen van de bijen is zeer rustgevend, want in de buurt van een bijenkast kan je best altijd rustig blijven.

Als men met dit initiatief succes boekt, zal het wellicht niet lang bij twee bijenkasten blijven. Daar de bijenkasten pas dit seizoen hier zijn geïnstalleerd, is er nog geen honing geoogst.

Het is overigens nog een beetje afwachten wat de kwaliteit van de honing zal zijn, maar het zou op termijn natuurlijk wel leuk zijn mocht men aan het publiek honing van de luchthaven kunnen aanbieden, knipoogt Nathalie Van Impe.

Vincent Dugarry, een professionele imker die in Brussel woont, is de hoofdverantwoordelijke die de bijenkasten in Zaventem zal onderhouden. De honingopbrengst van 2 bijenkasten zou 15 tot 60 kg bedragen per jaar, maar dat hangt ook af van de gezondheid van de bijen.

Hij draagt het initiatief een warm hart toe.

Immers, het aantal bijenkolonies neemt overal in Europa in sneltempo af.

Dat komt door het gebruik van pesticiden, het toenemend aantal parasieten bij bijen en het dalende aantal bloemen en nestgelegenheid. Landbouwgronden bevatten geen voedsel meer voor bijen.

Daarom noemt Vincent Dugarry het ‘een opsteker dat Brussels Airport bijenkorven installeert.’

Onderstaande foto’s zijn van projectmedewerker (wilde) bijen bij Natuurpunt, Jens D’Haeseleer

03-08-2014 om 00:00 geschreven door birdy

Geraadpleegde bronnen: Persbericht: ‘Het Grote Vlinderweekend’

Foto’s (boomblauwtje / distelvlinder / atalanta / kleine vuurvlinder / Icarusblauwtje) bezorgd via persverantwoordelijke, Hendrik Moeremans zijn van Diane Appels, Leo Janssen en Marc Herremans.

De natuurvereniging roept iedereen op om gedurende een zonnig halfuur vlinders in zijn tuin te tellen en het resultaat door te geven via www.vlinderweekend.be

Op basis van deze telgegevens wil Natuurpunt de toestand van onze inheemse vlinders jaar na jaar opvolgen.

“Als gevolg van het uitzonderlijk warme weer van dit voorjaar wordt het resultaat extra interessant. Mogelijk krijgen we zelfs verschuivingen in de top 10 ten opzichte van de voorbije jaren”, hoopt vlinderexpert, Wouter Vanreusel.

Het uitzonderlijk warme voorjaar heeft ervoor gezorgd dat bijna alle soorten 2 tot 3 weken vroeger rondvlogen dan normaal. Vlinders die als volwassen vlinder overwinteren zoals de citroenvlinder, dagpauwoog, gehakkelde aurelia en kleine vos kwamen veel vroeger dan anders uit hun schuilplaatsen. Maar ook vlinders die als pop of rups overwinteren daagden eerder op.

Dat betekent dat de resultaten van het telweekend er een stuk anders kunnen uitzien dan de jaren voorheen. Mogelijk kunnen vlindersoorten worden gespot die zich onder normale omstandigheden niet vertonen begin augustus en blijven andere soorten uitzonderlijk weg doordat ze al voorbij hun activiteitenpiek zijn.

Met ‘Het Grote Vlinderweekend’ wil Natuurpunt het groot publiek inschakelen, daar het met enkele professionele biologen onmogelijk zou zijn om de honderdduizenden gegevens te verzamelen. Deze telgegevens zijn belangrijk omdat de populatie van een soortgroep een belangrijke indicator vormt voor de kwaliteit van het landschap.

Ook in Wallonië en Nederland wordt dit weekend meegeteld, waardoor in één klap vele duizenden gegevens van Virton tot Groningen worden verzameld.

Vorig jaar namen in Vlaanderen 12 000 tellers deel in 7 749 verschillende tuinen. Zij telden in het totaal 202 872 vlinders.

Vorig jaar verscheen de gamma-uil, een overdag actieve nachtvlinder, in grootste aantallen.

De dagpauwoog kwam weliswaar in kleinere aantallen voor, maar liet zich in het grootst aantal tuinen waarnemen.

“Iedereen kan deelnemen aan Het Grote Vlinderweekend”

Spendeer morgen en/of overmorgen minimaal een half uurtje in je tuin of terras, liefst op een zonnig moment.

Zoek via de te raadplegen lijst vlinderfoto’s op www.vlinderweekend.be welke soorten rondvliegen en tel van elke soort het aantal verschillende exemplaren in je tuin.

Noteer van elke soort het grootste aantal dat je er op één moment kon waarnemen.

De cijfers kan je aan het eind van je telling invoeren op de zoekkaart beschikbaar op de website.

01-08-2014 om 11:23 geschreven door birdy

Geraadpleegde bron: EOS Magazine – Infographic

Vogels krijgen geregeld een nieuw verenpak, een verschijnsel dat ruien heet. Oude versleten veren ruimen plaats voor goednieuwe pluimen. Voor vogels is de rui even belangrijk als hun trekgedrag of de zorg voor hun jongen. De rui wordt in gang gezet door omgevingsfactoren die de hormonen prikkelen. De vogels beginnen meer te eten, bewegen minder en kweken dus vet. Dat levert de nodige energie om een nieuw verenkleed te maken.

De rui moet in de eerste plaats versleten veren vervangen. Daarnaast zorgt het fenomeen dat de vogels hun uiterlijk aanpassen aan de seizoenen en aan hun diverse levensstadia. Vaak wordt het volledige verenpak vervangen, soms maar een deel ervan? Sommige veren worden al voor het begin van de lente vervangen, als de vogels een partner zoeken om zich voort te planten. De rui loopt vervolgens de hele zomer door en is compleet als de herfst begint. Bij bepaalde vogelsoorten, zoals de pinguïn, duurt de rui echter maar 2 tot 6 weken.

Seizoenverandering

In het hooggebergte zorgt de sneeuw er ’s winters voor dat het landschap drastisch verandert. Niet-migrerende vogels ruilen hun zomerveren dan in voor een winterpak, wat hen bescherming biedt tegen roofdieren.

Zomerveren: deze veren bevatten veel pigmenten, zodat de vogels makkelijk opgaan in hun omgeving.

Winterveren: dank zij deze ongepigmenteerde veren zijn bv sneeuwhoenders moeilijk zichtbaar in het witte sneeuwlandschap.

Op het toppunt van de rui is nog 61% van het vogellichaam bedekt met veren. Gemiddeld duurt het een 20-tal dagen eer een nieuwe veer is volgroeid.

De rui verloopt gradueel en in een specifieke volgorde, waardoor de lichaamstemperatuur stabiel blijft.

De rui vangt aan bij de handpennen, vanwaar het proces zich in twee richtingen verspreidt. De oude veren worden pas vervangen als de nieuwe voor ¾ ontwikkeld zijn. Dan worden de dekveren vervangen. De staartpennen ruien van het midden naar de buitenkant toe.

Ook de rui van de borst-, rug- en kopveren start in het midden en verplaatst zich naar buiten toe.

Wie eerder verschenen bijdragen west te raadplegen, kan in het archief terecht bij:

02/10/11: De merkwaardige evolutie van de veer

17/12/12: Pluimen als versiering (dinosaurusfossielen)

27-07-2014 om 18:49 geschreven door birdy

De steltkluut is een slanke, elegante vogel met een ruim verspreidingsgebied. Steltkluten zijn sociale vogels die in vochtige leefgebieden het liefst in kleine kolonies optrekken. Deze steltloper is haast een kosmopoliet; op elk continent, uitgezonderd op Antarctica komen ondersoorten van de steltloperfamilie voor.

Veruit de grootste aantallen worden op het Iberisch Schiereiland aangetroffen. Frankrijk en Oekraïne tellen ook veel steltkluutpopulaties. Het verspreidingsgebied wordt begrensd door de 35-40° Noorderbreedte meridiaan. Het leefgebied strekt zich uit tot in Mongolië. In Europa leven ongeveer 18 000 paren steltkluten.

De steltlopers zoeken beken en meren, schorren en slikken, lagunes, moerassen en poelen met ondiepe wateren zonder getij op.

De steltkluut is zo mogelijk nog opvallender dan de kluut. Het is een zwart-witte vogel met opvallend lange, rood-roze poten (17-24cm) en een priemvormige, zwarte snavel.

De lichaamslengte varieert tussen 35 en 40cm; de spanwijdte haalt 70cm en het lichaamsgewicht schommelt tussen 250 en 300g.

Tijdens de vlucht, gekenmerkt door krachtige, directe en snelle vleugelslagen, steken de poten ver – vaak met gekruiste voeten – achter het lichaam uit. Enkel de rug en de puntige vleugels zijn altijd zwart met een donkergroene gloed. Kenmerkend is tevens de witte ‘V’ aan het einde van de witte staart.

Sommige vogels hebben ook een zwart petje op de kop en een witte hals die achteraan zwart kleurt. Bij andere vogels is dit geheel wit. 

Al kunnen de steltlopers in diep water waden, toch zoeken ze hun voedsel aan het wateroppervlak. Ze voeden zich met allerlei kleine ongewervelde waterdieren: insecten, kreeftachtige, garnalen, schaaldieren en kleine vissen.

De balts omvat onder andere rumoerige achtervolgingen in de lucht, ‘vlindervluchten’ met geheven vleugels en gracieuze paarrituelen, waarbij ze elkaars verenkleed verzorgen.

Ze roepen met een scherp meerkoetachtig ‘kek’ en langere schorre, sternachtige geluiden.

Als broedplaats gaat hun voorkeur naar ondiepe zoet-, brak en zoutwatermoerassen, overstromingsgebieden, rijstvelden, viskwekerijen en zoutextractiebekkens.

In kleine kolonies bouwt de steltkluut een groot nest van plantenresten (riet en gras), meestal op een verhoging of een ondiepe kuil in modder of zand, gevoerd met wat gras of bladeren.

Het enige legsel in de periode april – juni, telt doorgaans 4 eieren en nadat de jongen zijn uitgekomen, verlaten de nestvlieders meteen het nest en zoeken ze al direct zelfstandig voedsel.

De overwinteringsgebieden van noordelijk broedende steltkluten liggen in Noord-Afrika en Irak, vaker ook in Zuid-Europa.

19-07-2014 om 16:36 geschreven door birdy

De baai van de Somme is de Camargue van het noorden; een moerassige rivierdelta waar wilde paarden, vogels en zeehonden thuis zijn.

Op de droge schorren staan de schapen te grazen en in de slijkerige slikken zoeken vissers naar kokkels en garnalen. Aan weerszijden van het 70 km² grote estuarium liggen Le Crotoy en Saint-Valéry-sur-Somme als wachttorens over het ongerepte gebied uit te kijken.

Op een boogscheut van Saint-Valery-sur-Somme ligt het dorpje la Pointe du Hourdel. Bij laag tij liggen zeehonden er op de zandbanken te zonnen.

Op het uitgestrekte kiezelstrand, waar nog een bunker uit WO II ligt, is het heerlijk wandelen. Ondanks het aangename strand wordt Le Crotoy niet door dagjestoeristen overspoeld. Zwemmers vrezen immers de gevaarlijke getijdenstroming. In het verleden werden al velen door het wassende water verrast. De meeste mensen komen naar hier om romantisch te tafelen of de natuur te bewonderen.

In dat opzicht is le Parc du Marquenterre een voltreffer omdat het 250 ha grote natuurreservaat op een belangrijke trekroute ligt en heel wat vogels een veilig onderkomen biedt.

De begeleiding in het park is uniek, want een dozijn gidsen staan klaar om je met een telescoop in de kijkhutten te wijzen op de kenmerkende eigenschappen van het vedervolkje.

In het park lopen ook de unieke Hensonpaarden rond. In 1978 kruiste men hier voor het eerst een Frans rijpaard met een pony uit de Noordse fjörden. Het resultaat was een paard met een uitzonderlijk hoog uithoudingsvermogen.

Tochten te paard zijn aan de toegang van het park te boeken. Alvorens ze voor zulke wandeltochten worden afgericht, laat men de paarden 3 jaar in het wild rondlopen.

13-07-2014 om 22:19 geschreven door birdy

Deze zangvogel is van oorsprong afkomstig uit Servië, Turkije, Iran en Griekenland.

De natuurlijke habitat van rotsklevers wordt gekenmerkt door rotsachtige hellingen, bezaaid met kale rotsen en doorsneden door kliffen en ravijnen.

Je hebt de meeste kans de rotsklever te zien op archeologische vindplaatsen in Griekenland en Turkije, waar hij tussen de ruïnes heen en weer schiet en de aandacht trekt door zijn acrobatische toeren en lawaai.

Hij lijkt op een uit de kluiten gewassen boomklever, maar heeft een effen grijze staart en wittige flanken. Hij zit rechtop met zijn borst naar voren en wipt als een dunne waterspreeuw.

De rotsklever is een forse, in het oog springende vogel, die actief heen en weer springt tussen rotsen en ruïnes met een doordringende ver dragende roep.

De grote kop met een licht grijsblauwe kroon mondt uit in een donkergrijze tot zwart gekleurde snavel. De kaken, nek en borst zijn wit, contrasterend met het forse zwarte masker (lange oogstreep) en effen staart. De bovendelen zijn leiblauw, de buik en stuit zijn romig wit met kaneelkleurige uiteinden.

De lichaamslengte varieert van 14 tot 15 cm; de spanwijdte reikt tussen 23 en 25 cm; het lichaamsgewicht schommelt tussen 25 – 35 g.

Doorgaans verloopt de vlucht over korte afstanden met strakke vleugels, terwijl over langere afstanden golvende bewegingen de vliegwijze kenmerken.

De rotsklevers eten vooral insecten en spinnen tijdens de zomerperiode; zaden en slakken tijdens de winterperiode, wanneer de vogel lagere leefgebieden opzoekt.

Zij zoeken hun voedsel al huppelend en springend op de grond en tussen rotsspleten, waarin ze op schalkse wijze grotere prooien geklemd krijgen. Ook al hippend tussen struiken en bomen weten ze vaak op behendige wijze wat lekkers te bemachtigen. Frequent leggen ze een voorraad aan, waarbij ze de buit begraven. Beide partners bewaken hun territorium en verdedigen het met grote verbetenheid.

Het mannetje zingt in rechtopstaande houding vanaf een zitpost, een rotspiek of een smal takuiteinde. Hij brengt hierbij een luid trillende zang met erg gevarieerde fluittonen voort.

Het broedseizoen vindt plaats tussen eind maart en april/mei en op grotere hoogte zelfs tot eind mei.

Het paartje verdedigt hardnekkig de directe omgeving van de broedplaats.

Aan het begin van het broedseizoen verzamelt de rotsklever in natte gebieden modder, dierlijke mest en haren. Dit gemengd slib wordt gebruikt om de doormeter van de toegang tot de nestholte te verkleinen.

De bouw van de kolfvormige constructie, vaak aangebracht in een rotswand onder een richel, neemt 10 tot 18 dagen in beslag. De inkomhal – doorgaans 2 m boven de begane grond – is 10 cm lang en heeft een diameter die enkel de toegang van de volwassen vogels doorgang biedt. Het veilige en beschutte nest is jaarlijks herbruikbaar.

Het vrouwtje voegt fijnere materialen (haar, wol, veren en gras) toe om de nestruimte te bekleden.

Het legsel telt 4 tot 10 witte eitjes met schaars bruinachtige markeringen.

Na 13 tot 18 dagen worden de jongen geboren en door beide ouders gevoerd gedurende 23 tot 30 dagen.

12-07-2014 om 00:00 geschreven door birdy

Hij begon zijn loopbaan als troetelduif ergens in het groot Turkse Rijk van weleer.

Het verhaal gaat dat hij vanuit Iran werd geïmporteerd om de harems van de Ottomaanse vorsten op te luisteren. De tortelende vogels in hun kooitjes moesten het goede voorbeeld geven aan de haremdames. De Pasja’s droomden bij hun ‘gekoer’ weg in hun weelderige paleizen en vergaten het land te regeren.

Het rijk raakte in verval.

Wegen en handelsroutes werden niet langer beveiligd en werden het domein struikrovers.

De economie stortte ineen en ten slotte werden de vadsige vorsten het slachtoffer van hun eigen slapheid.

Ze werden verdreven en hun serails werden verwoest, inclusief de kooien van de tortels. Hoewel vrij om te vliegen, waar ze wilden, zochten die een goed heenkomen bij de mensen. Overal waar ze een  graantje van de akkers  konden meepikken, doken ze op.

Overal vertederden ze de harten. Hun Turkse koosnaam ‘Koemroe’ is nog steeds een toverwoord.

Maar het zachtaardige dier nam geen genoegen met de verovering van Klein-Azië.

Het stak de Bosporus over en zette poot aan land in Europa.

Vanaf 1930 begon hij van daaruit zijn gevederde opmars naar het westen.

Zo luidt althans het verhaal, maar of het in werkelijkheid ook echt zo gegaan is, blijft de vraag.

Wel is het een feit dat de Turkse tortel zich overal in Europa heeft gevestigd en er is nog geen einde gekomen aan zijn veroveringsdrift. Het geheim van hun succes zit hem in het gebrek aan trekdrang, hoe tegenstrijdig dat ook klinkt. Als aan de mens gehechte vogels hebben ze geen enkele behoefte ’s winters weg te trekken.

Ontwaken – Papillon

Terwijl de wereld stil … een gelaten rust vermag … verwelkomt de natuur … de nieuwe dag … in goudomrande structuren.

Vogels zweven … bij de opgaande zon … met kleuren zo glansrijk en teer … toen het eerste blauw begon … schilderden zonnestralen meer … dan een prachtig lijnenspel.

Met dauw als parels … die bloemen omkransen … toont het ontwaken in alle glorie … een dag vol nieuwe kansen … het milieu ademt en bruist … naakte schoonheid.

De dieren zoeken in alle rust hun weg … zij malen niet om geluk of pech … een nieuwe dag is geboren … alle groen en het dierenrijk … ze gelijken één geheel … niets gaat hierin verloren.

De mens in eigen tijdperk … completeert het andere deel … onze wereld als scheppingswerk … laat ons voelen wat het geeft … de bron voor het bestaan  ... de kracht die alles in zich heeft.

Een knap gedicht met een mooie boodschap: een ode aan de natuur en meteen een passende verjaardagattentie nu dit blog vandaag haar 7^de levensjaar mag vieren.

04-07-2014 om 21:24 geschreven door birdy

Mannetjeseenden zijn aangewezen op hun uiterlijk om zichzelf aan te prijzen. Bij de balts tonen zij hun mooiste kenmerken en met name hun spiegel.

De woerd wijst zijn spiegel tijdens het schijnpoetsen van zijn verenpak ook telkens heel nadrukkelijk aan om de er de aandacht op te vestigen. In november vormen zich koppeltjes, al wagen ze zich  in ongegeneerd ook nog aan bijslaapjes. De vrouwtjes zoeken hun partner uit op uiterlijk, maar ook op het excentriek vertoon. Vrouwtjeseenden zien ook graag in hun vaste partner dat hij zich als haar beschermheer opwerpt. Een vrouwtje laat duidelijk merken wie de uitverkoren partner is. Dan houdt ze haar kopje eigenaardig laag, in de richting wijzend van de woerd die de hare is. Ook aan het zwemgedrag kan je merken welk paartje een koppel vormt.

Als de eendenpaartjes zijn gevormd, wordt er dagelijks op het water gepaard. De woerden richten zich gedurende het paringsritueel op, waarbij ze als het ware schommelend met hun staart in het water hangen en dan naar voor kantelen met de borst in het water. Parallel daarbij voeren zij kop- en nekbewegingen waarbij beurtelings de snavel neer- en opwaarts wordt gericht.

Dan steekt de woerd zijn snavel loodrecht in het water en verheft zich dan zonder de positie van zijn kop te wijzigen. Hij kromt sterk zijn hals en lanceert in deze houding een scherp gefluit, gevolgd door een soort gegrom. Het voorspel van kop- en staartschudden krijgt een vervolg met gespetter van water naar het vrouwtje toe.

Als het vrouwtje na deze hofmakerij bereid is tot paren, legt zij haar kopje laag op het wateroppervlak, de uitnodiging voor de woerd om haar te bestijgen. De woerd bestijgt het vrouwtje en klemt zich met de snavel tijdens het paren vast aan haar nekveren. Na de paringsdaad zwemt het mannetje een rondje rond zijn levenspartner en vervolgens nemen beiden een bad.

Als de eendenparen eenmaal hun territorium hebben uitgekozen, gaan ze dit afbakenen door voortdurend de wacht te houden en indringers te verjagen. Doorgaans beperkt dit verworven leefgebied zich tot de broedplaats, waar eieren en nakomelingen worden beschermd.

Bij dreigend gevaar probeert moedereend de aandacht van het roofdier af te leiden naar zichzelf. Zij simuleert alsof zij een makkelijkere prooi is dan de juvenielen door bv. vleugel-lam-zijn te spelen. Als het roofdier zich laat misleiden, zijn de pullen gered.

De overlevingskansen van de jongen stijgen wel heel erg wanneer ze de leeftijd van 3 weken hebben gehaald.

29-06-2014 om 12:38 geschreven door birdy

De algemene wilde eend, één van de grootste eenden met een luik gekwaak, toont soms kenmerken en de gevarieerde kleurpatronen van tamme eenden, maar heeft altijd een blauwe spiegel.

De wilde eend komt vooral voor in de buurt van stilstaand of langzaam stromend water en bouwt het nest in de dichte begroeiing langs de waterkant.                                                                                    

Er zijn op alle park- en stadsvijvers wilde eenden te vinden, hoewel veel daarvan kleurpatronen vertonen, die in het wild niet voorkomen. Donkerbruine met een blauwe bef, kakikleurige vogels met een bruine kop en witte met gele snavel verraden allemaal de eeuwenlange domesticatie van de wilde eend.

Bij de wilde eend is het mannetje tijdens het voortplantingsseizoen in tegenstelling tot het vrouwtje erg opvallend gekleurd. De kop van de mannetjeseend is glanzend groen (veroorzaakt door lichtbreking via de bijzondere veerstructuur) en de witte halsring vormt als het ware de scheidingslijn met de grijsbruine rug en de donkerbruine borst.

Ook zijn bij de woerd de middelste staartpennen duidelijk naar omhoog gekruld.

Het verenkleed van de vrouwtjeseend is onopvallend bruin en bezet met donkere vlekken.

Aan het eind van de zomer verliest het mannetje echter het fraaie prachtkleed en lijkt dan op een donker gekleurd vrouwtje. Dit eclipskleed houdt het mannetje niet lang; in het najaar komt het prachtkleed al weer terug.

Tussen de donsveren wordt de lucht vastgehouden om het drijfvermogen te verhogen. De eend zwemt als het ware met opgevouwen vleugels in een donzen ‘roeiboot’. Het brede lichaam blijft bij windstoten en golfslag gemakkelijk in balans.

Al behoren de wilde eenden tot de familie van de grondeleenden duiken ze niet zo graag en doorgaans niet dieper dan 1 m. Daarna worden de vleugels zorgvuldig ingevet en druppelvrij gemaakt.

Dank zij hun lange en spitse vleugels kunnen wilde eenden vrijwel loodrecht uit het water opstijgen.

Het zijn ‘slagvliegers’, die niet kunnen zweven, maar toch wel tot de snelste vliegers van het vogelrijk behoren.

Door de ver naar achteren geplaatste poten moet bij iedere stap het zwaartepunt over het steunbeen worden gebracht. Dit verklaart de waggelende gang.

Net als de meeste andere eenden heeft de wilde eend een brede snavel die over het wateroppervlak heen en weer wordt bewogen, waardoor het voedsel zoals zaden en plantendelen uit het water worden gezeefd. De rand van de snavel is bezet met hoornlamellen; aan het eind zit een harde nagel.

Als eenden grondelen zuigen ze met hun vlezige, gevoelige tong water op door de snavelspits en persen dit met de gesloten snavel via de randen weer naar buiten; hierdoor ontstaat het bekende snaterend en slobberend geluid. Voedseldeeltjes worden door de snavelrand (via 25 zenuwknopen/mm²) herkend.

Het vrouwtje zoekt de legplaats, het liefst aan de waterkant bij brandnetels, varens of lang gras. Het nest is een ondiep kuiltje, doorgaans op de grond, bekleed met gras, bladeren en plantjes. Bij de eendjes ontstaan tussen de donsveren van de buik lange veren.

Voor het legsel compleet is, trekt de vrouwtjeseend deze uit en gebruikt ze om het nest mee te omzomen en af te dekken. Er zijn 10 tot een dozijn eieren die na 28 broeden uitkomen. Zodra hun dons droog is en de lucht tussen de donsveertjes kan kome, kunnen ze alles: zwemmen, rennen en voedsel zoeken.

Eens de pullen, die zeer schuw zijn, na 9 tot 11 maanden geslachtsrijp zijn.

Een grote bedreiging is de slootwaterpeilverlaging, waardoor oeverbegroeiing en waterplanten verdwijnen. Verder hebben de pullen te lijden onder de meeuwen, reigers, bosuilen, ratten, snoeken, katten, koud en nat weer, alsook aan een tekort aan eiwitrijk voedsel.  

Ook het autoverkeer (vooral in het voorjaar) en strenge winters maken veel slachtoffers onder de wilde eenden.

Wie een eerder verschenen artikel wenst te raadplegen, kan in het archief terecht bij:

28/02/10  De wilde eend

28-06-2014 om 17:45 geschreven door birdy

Begin mei is het eiland een waar paradijs voor vogelaars.

Het is een geliefde bestemming onder vogelliefhebbers, fotografen en natuurfans. Er komen ruim 300 vogelsoorten voor, waaronder maar liefst 33 soorten roofvogels en een keur aan bijzondere steltlopers, watervogels en zangvogels. Lesbos wordt door veel soorten trekvogels als rustplaats gebruikt op de voorjaarstrek vanuit de overwinteringsgebieden in Afrika naar de broedgebieden in het noorden.

Lesbos is met een oppervlakte van circa  1 750 km² (70 km lang en 45 km breed) het op twee na grootste Griekse eiland gelegen nabij Turkije op de vogeltrekroute naar het noorden.

Het telt amper 80 000 inwoners, waarvan de meeste in de hoofdstad Mytilene wonen.

Vanuit het zuiden uit dringen 2 baaien ver het bergachtige eiland binnen.

Olijfbomen zie je overal. Ze vormen naast de toeristische troeven met kleinschalige accommodaties een belangrijke bron van inkomsten.

Een ideale bestemming voor wie traditie en natuur naar waarde schat

Lesbos is meer dan een vogelparadijs. Het heeft een heerlijk klimaat en biedt eindeloze wandelmogelijkheden. Het landschap is zeer afwisselend; je vindt er verschillende landschapstypes, waaronder:

·         wetlands: rivieren, sloten, binnenmeren, moeras, zoutpannen en rietvelden;

·         rotskusten;

·         gecultiveerde velden en grasland: deze gebieden bevinden zich doorgaans langs rivieren en rivierdalen, waar water meestal overvloedig aanwezig is; het grasland wordt doorgaans niet gespoten, waardoor er veel insectenlokkende kruidgewassen voorkomen;

·         struikgewas en droge rivierbeddingen komen vooral in het binnenland veel voor;

·         olijfboomgaarden domineren het eiland; er staan ongeveer 11 miljoen bomen (25% van alle olijfbomen in Griekenland) die profiteren van het gematigd zeeklimaat;

·         naald- en eikenbossen beslaan een groot deel van het eiland;  verspreid liggen eikenbossen in het westen en noodwesten van het eiland;

·         kale hooglanden met diepe valleien.

Lesbos heeft de meeste zonuren van het Middellandse Zeegebied; de zomers zijn dus bijzonder heet en droog. Toch is het prima toeven op Lesbos, dank zij de aangename wind.

Voor strandliefhebbers biedt het rustige Griekse eiland zowel kilometerslange afgelegen zand- als kiezelstranden.

De bijeneter, de kleurrijkste vogel 

De meeste paren blijven elkaar heel hun leven trouw. Toch wordt elk voorjaar opnieuw bruiloft gevierd. De huwelijksdaad wordt ingeleid met een groot geschenk en omstandige rituelen.

De balts duurt dagenlang en heeft vaak weg van een (schijn)vechtpartij, maar zodra een paartje ’s nachts dicht tegen elkaar aan slaapt, is het huwelijk gesloten.

Het paartje talmt dan wat rond in de buurt van waar het vorig jaar heeft gebroed. Bijenenters zijn kolonievogels die allen van een wand van zand, leem of zelfs steen een gatenkaas maken. In elk gat broedt een stel, vlak bij elkaar en dat is toch wel merkwaardig voor insecteneters, die over het algemeen nogal gesteld zijn op een eigen jachtgebied.

Kennelijk weegt bij deze vrolijke zuiderlingen de gezelligheid en de veiligheid in de kolonie zwaarder dan in het eigen territorium.

Dagen na elkaar komen ze kijken hoe hun boeltje van vorig jaar erbij ligt.

De oude nestholten worden geïnspecteerd en onder veel geroep besproken. Niet dat dit er veel toe doet, want straks zal elk stel een brandschoon nieuw gat graven.

Belangrijker is de plek, die lekker warm moet zijn, tamelijk kaal, overzichtelijk en toegang biedt op een insectenrijk achterland, daar een kolonie gemakkelijk 20 tot 30 vogels telt.

Soms is die voedselrijke plek In keen moerasje, waar libellen, haften (eendagsvliegen) rondhangen. Een ruig land met grazend vee is ook goed. Koebeesten hebben altijd vliegen om zich heen en in het grasland komen vaak sprinkhanen voor. In kleine akkertjes met omgewoelde, maar onbespoten grond, bloeien altijd bossen akkerbloemen, die op hun beurt weer hommels en vlinders lokken.

Wat zitjes in de onmiddellijke nabijheid van de holen, in de vorm van dorre takken zijn onontbeerlijk.

Al zien bijeneters eruit als versiersels op een porseleinen vaas, zijn het noeste mijnwerkers die nestholen graven van een halve meter. Het lijkt ze geen moeite te kosten want ze beginnen vrolijk met wel 3 gangen tegelijk. Uiteindelijk maken ze er één af.

Aan het eind graven ze een kamer, waarin de 6 of 7 jongen worden geboren.

De 1^ste week worden ze er ook gevoerd, maar naderhand kruipen de kuikens naar de holopening om de hapjes aangereikt te krijgen, die keurig zijn schoongemaakt, ontdaan van angels, vleugels of schilden.

Als de zorg voor de jongen erop zit, gaat de hele familie er vandoor samen met de andere paartjes van de kolonie. Als het even kan, sluit men onderweg aan bij medereizigers, waardoor de vlucht (zwerm) in aantal indrukwekkend tot honderden vogels kan aangroeien.

Eens ter bestemming in Afrika, waar in de savanne rond de keutels van gnoes (wildebeesten), zebra’s, topi’s (antilopen) en olifanten, leuk wat beestjes omheen zwermen, kunnen ze weer op krachten komen.

In zulke gevallen willen bijeneters nog weleens op de grond jagen; ze kunnen er naar hartenlust smullen van uitvliegende termieten of van zwermende sprinkhanen.

Al zijn vette vliegen, torren, dikke spinnen, rupsen lekkere hapjes, toch gaat de voorkeur naar bijen, hommels en wespen.

De grote hoornaar, de superwesp met haar roodgele achterlijf is natuurlijk de delicatesse, maar tevens de buit waarvan de angel met het gifblaasje best wordt verwijderd door het achterlijf stevig tegen een tak aan te wrijven.

Door zijn voorkeur voor bijen is de bijeneter helemaal niet populair bij imkers.

Misschien weten de bijenhouders niet dat de bijeneter bij voorkeur mannetjesbijen pakt omdat die geen angel hebben. En darren zijn nu eenmaal de minst nuttige individuen van het bijenvolkje. Ze mogen de nieuwe koninginnen bevruchten en als dit gelukt is, worden ze door hun zussen afgeslacht.

Wie de bijeneter in actie wil zien, kan hier het filmpje van Marianne De Vogelkijker bekijken:

http://youtu.be/jmjj0twjHrA

Ook Wim Dekelver maakte een korte filmopname:

https://www.dropbox.com/s/wx6f9lxes8c43cc/20140507-DSC_3557.mp4?n=115100661

22-06-2014 om 09:45 geschreven door birdy

Geraadpleegde bron: Ontwaakt!

De kleurrijke verschijning, waarvan het verenpak haast elke kleur van de regenboog weerkaatst, is bij vogelaars een gegeerd fotomodel.

Buitengewone vliegprestaties

Tijdens hun vlucht zijn bijeneters enkele van de snelste insecten te slim af. Omdat ze houden van grote, snel vliegende insecten, zoals bijen, wespen, horzels, … moeten ze vlug en behendig zijn. Hun goede gezichtsvermogen laat toe een bij of wesp op te merken van 100 m afstand. Sommige bijeneters gebruiken bij het vangen van hun prooi een duikvluchtmethode, waarbij ze zich vanboven op het insect storten.

Vaker nog zullen ze op een tak neerstrijken en vandaar wegschieten om een voorbijkomend insect te verschalken.

Andere soorten gebruiken een zelfs nog lastiger techniek. Eerst vliegen ze achter en onder het insect – in zijn blinde hoek – waarbij ze vaak bijna de grond raken. Dan versnellen ze iets, heffen hun kop en plukken het insect met hun lange snavel uit de lucht.

Sommige Afrikaanse bijeneters schakelen hulp van anderen in bij hun zoektocht naar voedsel. Ze gaan dan soms naast grote dieren, andere vogels of zelf voertuigen vliegen om de opvliegende insecten te vangen.

De brutale karmijnrode bijeneter zal zelfs meeliften op de rug van een struisvogel, geit of zebra. Deze gastheren doen niet alleen dienst als een handige uitvalsbasis voor de bijeneter, maar brengen ook sprinkhanen en cicaden in beweging, waarmee deze zich kan voeden.

Ook bosbranden trekken grote zwermen karmijnrode bijeneters aan die zich te goed doen aan de sprinkhanen, die aan de vlammen proberen te ontkomen.

Zonnebaden, veren poetsen en wassen

Om snel te kunnen vliegen, moeten veren in een optimale conditie zijn en de bijeneter heeft dan ook een hele reeks remedies om parasieten te verwijderen en zijn veren schoon te houden. Een bijeneter zal zeker 10% van de dag besteden aan de persoonlijke verzorging.

Als de vogel zich ’s morgens zit op te warmen in de zon, poetst hij vaak meteen zijn veren.

De zonnewarmte maakt de parasieten kennelijk actiever en makkelijker te verwijderen. Sommige soorten bijeneters houden ervan om gezamenlijk te zonnebaden, waarbij verscheidene vogels dezelfde houding aannemen: met hun rug naar de zon gekeerd en met uitgestrekte vleugels.

Wassen doen ze minder vaak en dat blijf meestal beperkt tot een snelle duik in het water tijdens het vliegen. In droge streken moeten bijeneters het doen met een stofbad.

Gezelschapsdieren

De meeste bijeneters houden van gezelschap. Diverse soorten broeden in grote kolonies, waarvan sommige uit wel 25 000 vogels bestaan. Die broedplaatsen liggen vaak op grote zandbanken, waarin de vogels makkelijk hun hol kunnen uitgraven.

De broedkolonies bieden extra bescherming tegen roofvijanden en door hun nauwe samenwerking kunnen ze snel lokaliseren waar veel voedsel voorradig is. Zelfs tijdens het foerageren blijven de sociale bijeneters bij elkaar in de buurt en houden ze contact via hun hoogdringende roep.

Bij sommige soorten, zoals de witkapbijeneter, werken familieleden samen om de jongen groot te brengen. De helpers zijn doorgaans de nakomelingen van de oudervogels en dank zij hun samenwerking slagen ze erin 2 x zoveel jongen groot te brengen.

Helpers assisteren bij alle taken die met het nest te maken hebben: bij het graven van de nesttunnel, het uitbroeden van de eieren en het allerbelangrijkste; bij het voeden van de jongen.

Familiegroepen van bijeneters houden er vooral van om samen op een tak te zitten. De vogels gaan zo dicht bij elkaar zitten dat ze de indruk wekken alsof ze allemaal inschikken om op de foto te passen. De gewoonte om zo dicht tegen elkaar aan te schuiven, helpt ze ongetwijfeld om tijdens koude nachten warm te blijven.

Bijenverdelger

Meer en meer zijn bijeneters zich gaan specialiseren in het eten van sprinkhanen, vooral in West-Afrika, waar veel vernielzuchtige treksprinkhanen voorkomen.

De karmijnrode bijeneter heeft zelf veranderingen aangebracht in zijn nest- en trekgedrag om te kunnen profiteren van dit voedsel dat zo ruim voorhanden is. Hij volgt nu de treksprinkhanen als ze uitzwermen langs de rivier de Niger.

Niettemin hebben bijeneters, zoals hun naam al aangeeft, een zwak voor bijen hebben, hun favoriete lekkernij.

Daarom zijn ze bij de imkers allesbehalve geliefd. Het positieve is echter dat ze ook wespen en horzels eten (die zich met bijen voeden) en dat ze in de herfst oude bijen vangen, die de korf makkelijker met een ziekte kunnen besmetten.

14-06-2014 om 11:25 geschreven door birdy

De elegante, kleurrijke en tropische verschijning, die met veel geluk als uitzonderlijke zomerdwaalgast ook in onze streken wordt aangetroffen, behoort tot de orde van de neushoornvogels, scharrelaars en ijsvogels.

Oorspronkelijk kwam de Europese bijeneter hoofdzakelijk voor in warme gebieden rondom de Middellandse Zee en op de Oost-Europese steppen. Door de voortdurende opwarming van de aarde heeft hij zich steeds meer in noordelijke richting weten uit te breiden, waardoor men hem tijdens de broedperiode zeer incidenteel als zeldzame dwaalgast ook in onze contreien kan waarnemen. De vogels overwinteren ten zuiden van de Sahara en keren eind april terug uit tropisch Afrika.

De bijeneter komt in verschillende biotopen voor: open parkachtige bossen met struikgewas, weilanden en akkers met kruidenrijke randen, bosranden en andere territoria als zandafgravingen, vrijwel altijd in de directe nabijheid van waterrijke gebieden.

Bijeneters zijn insecteneters en behendige vliegers, die ook in vlucht insecten, zoals sprinkhanen, kevers, libellen, zweefvliegen, hommels en bijen te grazen weten te nemen. Ze jagen doorgaans vanaf een uitkijkpost.

De angel van bijen en wespen wordt vaak verwijderd door de prooi langs de tak te wrijven.

Bijeneters worden in de zuidelijke landen vaak vervolgd, omdat imkers menen dat ze met een ernstige concurrent hebben te maken. Alleen op Cyprus worden er jaarlijks zeker zo’n 10 000 stuks geschoten in de korte tijd dat ze daar broeden.

Bijeneters stijgen op met stijve, snelle vleugelslagen, hangen stil, cirkelen rond en glijden omlaag of jagen achter prooien aan met krachtige vleugelslagen en glijvluchten.

De vleugels zijn puntig waardoor ze bij het vliegen wat op zwaluwen lijken.

Het verenkleed is voornamelijk blauw; de rug is grotendeels geel; kenmerkend ook zijn de rode ogen en de opvallende zwarte oogstreep; de keel is geel; de kruin is roodbruin; de middelste staartveren zijn verlengd.

De kleur verloopt van donker kastanjebruin op de kruin naar goudbrons op de stuit; de staart is blauwgroen, de middelste staartpennen zijn verlengd.

De onderdelen zijn turquoise, naar staart toe groener wordend. De kleine en middelste handdekveren zijn grasgroen, de armdekveren zijn warm kastanjebruin. De schouders zijn helder goudkleurig, de ‘tertials’ (elleboogpennen) groenblauw en de grote handdekveren zijn donker blauwgroen, de handpennen zijn glanzend, donker hemelsblauw.

De vleugels vertonen een zwarte achterrand; op het witte voorhoofd onderscheidt zich een bleekblauwe wenkbrauwstreep. De lange gebogen snavel is puntig.

De lichaamslengte varieert van 25 tot 27 cm; de spanwijdte wisselt tussen de 36 en 40 cm en het lichaamsgewicht schommelt tussen de 50 en 70 g.

Vermits heel veel insecten in de buurt van water blijven, zijn bijeneters ook altijd in de buurt van waterpartijen te vinden. Omdat bijeneters ook vaak insecten vangen, die net bloemen hebben bezocht, krijgen ze ook de zeer voedzame nectar en stuifmeel binnen, waardoor ze zelf nauwelijks plantaardig voedsel hoeven op te nemen.

Deze kolonievogels leven het hele jaar door in zwermen en zitten vaak schouder aan schouder.

De bijeneters kiezen oevers van meren of rivieren uit met afgegraven steile wanden. In deze oeverkanten graven ze horizontale nestgangen van ruim 1 m lang met aan het eind een nestholte, die iets hoger ligt. Deze tunnels zijn zo krap dat er slechts één vogel tegelijk door kan; passeren is alleen in het nest mogelijk. Hierdoor is het nest ook behoorlijk beschermd tegen roofdieren.

De bijeneter is een zeer sociale soort die in kolonies broedt, in luidruchtige zwermen trekt en ook de winter in groep doorbrengt. Soms krijgen paren hulp van  soortgenoten bij het grootbrengen van de jongen. Als een vogel op het nest terugkeert, begroeten de partners elkaar door hun staart te spreiden en ermee te trillen, terwijl ze een opgewonden roep laten horen.

De pop legt per legsel doorgaans 4 eieren, die beide ouders om beurten bebroeden. Na ruim 3 weken komen de jongen uit. Ieder koppel zorgt alleen voor zijn eigen jongen, anders dan bij de karmijnrode bijeneter waar de hele groep vaak helpt.

De oudervogels houden contact met de broedende partner door speciale geluiden die ze alleen in die tijd maken. De jongen worden voorbereid op de komst van een ouder (die met een portie voedsel komt aanvliegen) met weer  een andere roep. Na 32 tot 33 dagen komen de jongen voor het eerst buiten, de ouders blijven de jongen na het uitvliegen nog een paar weken voeren en beschermen.

09-06-2014 om 17:50 geschreven door birdy

De vogel is hier in de Sommevallei een frequent voorkomende meeuwensoort, die niet enkel langs de kust wordt aangetroffen, maar tevens talrijk voorkomt in het binnenland.

De namen kokmeeuw of soms kapmeeuw zullen ongetwijfeld zijn afgeleid van de karakteristieke chocoladebruine kokmuts.

De kokmeeuw is allesbehalve schuw en is dan ook gemakkelijk te observeren.

De vogel broedt in kolonies in moerassen en meren, maar ook in duinen, kwelders of in veengebieden meestal omgeven door water.

De kolonies zijn erg luidruchtig en de meeuwen verdedigen eensgezind het territorium tegen de vijand. Sommige andere vogels maken nuttig gebruik van deze waakzaamheid door zelf het nest in de buurt of soms zelfs middenin de kokmeeuwenkolonie te bouwen.

Kokmeeuwen zijn qua voeding helemaal niet kieskeurig; ze lusten zowat alles: insectenlarven, slakken op wei- en bouwland; vogeleieren, muizen en jonge vogeltjes, zelfs etensresten van de mens. Ook durven de meesterdieven wormen van steltlopers (kieviten) en visjes van sterns ontfutselen en vaak scharrelen ze tussen menselijke afvalbronnen. Daarnaast proberen de kokmeeuwen ook om vliegend insecten te vangen.

Meeuwen broeden normaal gesproken in duinen en natuurgebieden. Wereldwijd is echter een trend zichtbaar dat kustvogels zoals kokmeeuw, zilvermeeuw en visdiefje het stedelijk gebied opzoeken. Er zijn diverse redenen denkbaar waarom ze dat doen. Ze leren dat het leven in de stad veilig is en dat wij mensen voorwaarden scheppen om er te kunnen leven:

• veilige platte daken, vaak bedekt met grind (roofdieren, zoals de vos komen daar niet);

• direct voedselaanbod op de straten rondom de nestlocatie (etensresten in huisvuilzakken);

• nestmateriaal (grind, vuile daken);

• licht van straatverlichting (plekken makkelijk te vinden);

• overmatig en makkelijk voedselaanbod door het voeren van mensen op straat;

• veel soortgenoten aanwezig.

   

In deze periode (mei) zijn de kokmeeuwen druk in de weer met hofmakerij, zoekend naar een geschikte nestplaats met heel wat gebekvecht rond het betwiste territorium tot gevolg.

De broedlocaties worden vanaf maart bezet en begin juli zijn de meest jongen uitgevlogen.

Wat hierbij opvalt is dat alle leden van de kolonie hun eieren binnen dezelfde tijdspanne van 3 tot 4 dagen leggen. Dat biedt nogal wat voordelen omdat hun kwetsbaarheid tegenover roofdieren wordt beperkt, omdat die maar een beperkte hoeveelheid voedsel per dag kunnen eten.

Tegelijk beginnen met broeden, voorkomt ook dat eieren en kuikens verloren gaan omdat sommige meeuwen nog een nestplaats moeten veroveren terwijl soortgenoten reeds het broeden hebben aangevat. Hun nesten liggen haast tegen elkaar aan.

Kokmeeuwen kunnen behoorlijk oud worden; ze hebben een levensverwachting van 10 tot 15 jaar. Gezien deze leeftijd zou je denken dat er steeds meer kokmeeuwen komen? Gedurende hun levensperiode hebben ze immers ruim de kans om zich voor te planten.

Biologisch broedonderzoek in onder andere Nederland en Vlaanderen wees een tijd geleden uit dat een slechte reproductie één van de belangrijke oorzaken is van de dalende aantallen in Europa.

Dit lage broedsucces zou vooral worden veroorzaakt door verliezen in de eierenfase.

Vandaar het belang om de kokmeeuwen te ringen om alzo zicht te krijgen over hun herkomst, verspreiding, plaatstrouw aan overwinteringsgebied en broedlocatie, leeftijd.

Wie een eerder verschenen artikel wenst te raadplegen, kan via de zoekrobot de volgende bijdrage opsnorren:

29/07/2012      De kokmeeuw

31-05-2014 om 16:54 geschreven door birdy

Na het ochtendlijk merelconcert hoorde ik 14 dagen lang – inmiddels net één week geleden –

in het vakantieverblijfje dat we huren in de Somme-vallei dagelijks het helder getjilp van het druk, bezig en rumoerig dorpsvogeltje.

Tijdens de dagelijkse trip naar de bakker weerklonk haast op elke hoek van de straatjes de enthousiaste roep van de dominant aanwezige kerel.

Verwonderlijk is het niet, daar het pittoreske vissersdorp met heel wat oude woonwijken – soms zelfs haast vervallen gebouwen – talrijke ideale nestgelegenheden en schuilplaatsen verschaft. Overal zijn er holtes, nissen, spleten, … uitnodigende plekjes, vaak onbereikbaar voor ongewenste belagers.

De kriskras door elkaar staande diverse woningen en kronkelende wegen en steegjes –

karakteristiek voor oude dorpskernen – zorgen voor een wat ruige en rommelige, maar tevens voor een gastvrije en joviale warme biotoop, waar mens en vogel zich thuis voelen.

Overal bieden bakstenen tuinomheiningen of omwallingen van parkdomeintjes, vaak begroeid met klim- en slingerplanten, veilige groene plekjes.

Daarenboven worden door vele inwoners broodkruimels en versnipperde etensrestjes op balkons in bloembakken of in kommetjes en schaaltjes op een voor katten onbereikbare plaats dagelijks te grabbel gestrooid.

Je treft huismussen even goed aan op de dijk, het strand, in de omgeving van en op de marktplaats, alsook op druk bezochte groene terraspleintjes.

Het valt trouwens in heel de Sommestreek op dat de attente en gulle schenkers echte natuurfans en vogelliefhebbers zijn.

Het jaarlijks ‘Festival de l’Oiseau’, ‘La Maison de la Baie de Somme et de l’Oiseau’, le Parc Ornithologique du Marquenterre beklemtonen dit met verve.

Een natuurpareltje

De baai van de Somme werd overigens recent opgenomen in de lijst van de zeer gesloten club van ‘Grands Sites de France’.

Dat is een label dat wordt toegekend aan uitzonderlijke sites en dat dank zij de 45 000 ha aan uitzonderlijke landschappen …

Wie deze uitgestrekt en ongerept natuurgebied eens wenst te verkennen, kan hier heel wat natuurlijke lokale producten proeven zoals mosselen (Bouchots), het lamsvlees van de schapen die op de weiden (‘l’ Estran’, te vergelijken met onze poldergebieden) staan, waar het zout water overloopt, zeekraal, … keuze genoeg!

Wat eveneens heel belangrijk is om het statuut van Grand Site te verdienen is dat de liefde voor natuur (in dit geval voor de fauna en flora van de baai) wordt doorgegeven aan kinderen. Vandaar dat het reeds eerder vermeld Maison de la Baie de Somme pedagogische ateliers organiseert om de liefde voor de baai door te geven aan de kinderen, want zij zijn de toekomstige natuurambassadeurs van onze planeet.

In Zaventem lijkt het getjilp her en der weer wat aan te zwellen en dat is verblijdend nieuws. Op de waarnemingsfiches, gekoppeld aan opgelegde observatieperiodes, ter beschikking gesteld door Vogelbescherming Vlaanderen naar aanleiding van het proefproject huismussennestkasten, verschijnen hoopvolle signalen van de Vogelvrienden van de Kille Meutel.

Ook in Lovendegem hebben inmiddels een aantal mussenkoppeltjes hun intrek genomen maar niet enkel in het meest gegeerde groene nestkastje; ook in de coniferen en struiken zijn nesten want er vliegen wel een 20-tal huismussenmannetjes, - vrouwtjes, - jongen uit in de tuin en de onmiddellijke omgeving bij Georges Van Damme.

Het illustrerend beeldmateriaal dat Georges en andere huismussenspotters ons geregeld bezorgen, nemen we op in een gegevensbank, die ons na het opvolgingsonderzoek moet toelaten de beste ‘huisvestingsnormen’ voor onze geliefde straatket in kaart te brengen.

Wie eerder verschenen artikels uit het archief wil raadplegen, kan via de zoekrobot de volgende bijdragen ontdekken:

21/06/08          De Sommebaai

26/08/08         Het natuurreservaat ‘Le Marquenterre’

29-05-2014 om 18:47 geschreven door birdy

Geraadpleegde bron: EOS-maandblad

Er was een tijd dat pinguïns en ijsberen elkaar wél konden ontmoeten. Tot de 19^de eeuw leefde op de Noordpool de reuzenalk – de ‘originele pinguïn’. De mens knalde het laatste exemplaar af. In het boek: ‘Het zesde uitsterven’, vertelt Elizabeth Kolbert zijn verhaal.

Vette vogel

In hun hoogtijdagen – dat wil zeggen: voordat mensen hun broedgronden bereikten – nestelden de reuzenalken van Noorwegen tot in Newfoundland en van Italië tot in Florida. Ze waren indertijd met vele miljoenen. Toen de eerste Scandinaviërs zich vestigden op IJsland, kwamen de reuzenalken er zo veelvuldig voor dat ze er vaak op de eettafel belandden. Hun resten werden gevonden in het huishoudelijk afval van de 10^de eeuw. De reuzenalk was ‘een gemakkelijke prooi’ voor de middeleeuwse IJslanders.

Voor zover we weten, leefden reuzenalken op dezelfde wijze als pinguïns. In feite waren de reuzenalken de originele ‘pinguïns’ Ze kregen hun naam – wel of niet afgeleid van het Latijnse pinguis, wat ‘vet’ betekent – van de Europese zeevaarders die hen zagen in de noordelijke Atlantische Oceaan. Toen later andere zeevaarders op het zuidelijk halfrond gelijkgekleurde en gelijkgebouwde vogels vonden, die evenmin konden vliegen, gaven ze hen dezelfde naam – wat aanleiding gaf tot veel verwarring omdat alken en pinguïns tot geheel andere families behoren. Pinguïns vormen hun eigen familie, terwijl alken leden zijn van een familie waartoe ook papegaaiduikers en steltlopers behoren. De Alca orda alias de gewone alk is volgens genetisch onderzoek de naaste nog levende verwant van de reuzenalk.

Net zoals pinguïns waren reuzenalken fantastische zwemmers – ooggetuigen meldden dat ze ‘verbazingwekkende snelheden’ haalden in het water – en ze brachten het grootste deel van hun leven door op zee. Maar tijdens het broedseizoen, in mei en juni, waggelden ze massaal aan land en dan waren ze uiterst kwetsbaar. Amerikaanse indianen joegen duidelijk op reuzenalken – in een oud graf in Canada werden meer dan honderd snavels van alken gevonden. En de neanderthalers uit het stenen tijdperk deden dat eveneens: resten van reuzenalken werden teruggevonden in archeologische sites in onder andere Denemarken, Zweden, Spanje, Italië en Gibraltar. Toen de eerste kolonisten landden op IJsland, waren al veel broedplaatsen leeggeroofd en was de soort waarschijnlijk al sterk uitgedund. Maar pas nadien volgde de massamoord.

Makkelijke prooi

Vanaf het begin van de 16^de eeuw pendelden Europese vissers veelvuldig naar Newfoundland, naar de rijke visgronden van de kabeljauw. Bijna ter bestemming gooiden ze het anker uit bij een grote platte klomp van roze graniet die net boven de zeespiegel uitstak. In de lente was de 20 hectare grote rotsplaat overdekt met vogels die er bij wijze van spreken schouder aan schouder stonden.

Er stonden of zaten veel genten en steltlopers en de rest waren reuzenalken. De kale rots, ongeveer 60 km buiten de N-O kust van Newfoundland, stond toen bekend als Vogel-eiland of Pinguïn-eiland en tegenwoordig als Funk-eiland. Aan het einde van een lange trans-Atlantische tocht, wanneer de voorraden bijna opgegeten waren, was vers vlees goud waard en dat dit vlees bovendien met groot gemak van deze rotsklomp kon worden geplukt, trok snel de aandacht. De Franse ontdekkingsreiziger Jacques Cartier rapporteerde in 1534 dat sommige van de tijdelijke bewoners van het eilandje ‘zo groot als ganzen’ waren:

“Ze leven bijna altijd op zee want ze kunnen met hun kleine vlerken niet vliegen (…) maar daarmee klieven ze even snel door het water als andere vogels vliegen door de lucht. En deze vogels zijn heerlijk vet. In minder dan een halfuur vulden we er twee boten mee, alsof het ballaststenen waren. De vogels die we niet vers konden opeten, pekelden we. Elk schip legde vijf of zes vaten vogels in met zout.”

Enkele jaren later landde een Britse expeditie op het eilandje, ‘overvol met groot gevogelte’.

De matrozen dreven ‘een groot aantal van deze vogels’ in hun boten en waren lovend over het smakelijke vlees: ‘zeer goed en voedzaam vlees’. In 1662 beschreef kapitein Richard Whitbourne hoe de reuzenalken over de gangplank aan boord werden gedreven ‘met honderden tegelijk.

Enkele decennia later werd de reuzenalk voor veel meer aangewend dan voor ‘levensonderhoud’. Een kroniekschrijver stelde vast dat ‘de reuzenalken van Funk-eiland werden uitgebaat op alle mogelijke manieren die de mens kon bedenken’. Alken werden in de visvangst gebruik als lokaas. Met hun veren en dons werden matrassen gevuld. Hun olie werd gebruikt als brandstof.

Er werden stenen kooien gebouwd op het eiland – de grondvesten zijn nog zichtbaar – en de vogels werden daarin gedreven in afwachting dat iemand de tijd vond om ze te slachten.

De Engelse zeeman Aaron Thomas schreef aan boord van hms Boston, onderweg naar Newfoundland:

“Als je ze vangt voor hun veren, doe dan geen moeite om ze te doden. Je pakt er gewoon een vast en plukt de beste pluimen. Waarna je de arme pinguïn te water laat, half kaalgeplukt, zodat de vogels vanzelf traag omkomt.”

Er groeiden toen en nu geen bomen op het kille Funk-eiland en dat gaf aanleiding tot nog een ander nuttig gebruik dat dezelfde Thomas beschreef: verwarming:

“Neem een kookketel mee, steek er een of twee pinguïns in en stook een vuurtje onder de ketel.

De vlam zal heel zeker worden onderhouden door de onfortuinlijke pinguïns, want hun olierijke lijf schiet snel in brand.”

Geveld door zijn eenzaamheid

Toen de Europeanen voor het eerst voet aan wal zetten op het eiland, vonden ze er naar schatting 100.000 koppels reuzenalken, die er evenveel eieren uitbroedden.

Reuzenalken legden doorgaans maar één ei per jaar.

Een dergelijk ei had een doorsnede van 12 cm en was bruinzwart gespikkeld. Alleszins moet de broedkolonie op het eilandje zeer uitgebreid zijn geweest, om meer dan 2 eeuwen van afslachten te kunnen doorstaan.

Maar eind de 18^de eeuw ging de kolonie steil achteruit. De handel in puimen en dons was zo winstgevend geworden dat verschillende ploegen jagers de hele zomer bezig waren op Funk met vogels te verbranden en te plukken.

Het is niet uitgemaakt of de jagers daadwerkelijk tot en met de laatste alk van Funk hebben gedood, dan wel of ze de kolonie zodanig uitdunden dat ze kwetsbaar werd voor nog andere bedreigingen. Hoe het ook zij, algemeen wordt 1 800 beschouwd als het jaar waarin de reuzenalk verdween uit Noord-Amerika.

Nadat de reuzenalken van Funkeiland in de vergeetput waren gepekeld, gepluimd en geroosterd, bleef er nog maar één enkele kolonie over van enige omvang, op het eiland –‘eiland van de reuzenalk’ – zowat 45 km ten Z-W van het schiereiland Reykjanes op IJsland.

Het allerlaatste koppel reuzenalken werd in 1844 op Eldey gedood. Eldey ligt op amper op 14 km van Reykjanes, net ten Z van Reykjavik.

De foto’s van de kleine alk zijn van  Birdfocus  

De afbeelding van het skelet van de reuzenalk mochten we ontlenen aan Tirion Natuur, waarvoor onze oprechte dank.

11-05-2014 om 00:00 geschreven door birdy

Geraadpleegde bron: De Standaard

Waarom een kippenknie achterstevoren staat

Is het je ook al opgevallen dat de knieën van kippen en andere vogels naar achteren zijn gericht?

Dat komt omdat ze dinosaurussen zonder staart zijn.

Wat een leek gemakshalve de ‘knieën’ van een kip noemt, zijn eigenlijk haar enkels. De knie zit bij kippen hoog tegen het lijf aan. Het dijbeen van een kip zit horizontaal en neemt niet deel aan het stappen. Een kip zwaait eigenlijk haar poten vanuit de knie naar voren.

Wetenschappelijk onderzoek impliceert eerst waarnemen om zich daar dan vragen bij stellen. De vraag die bij de observator spontaan opkomt: waarom wandelt een kip vanuit de knie en niet vanuit de heup, zoals wij?

Waarom heeft ze zulke korte dijen en houdt ze die horizontaal?

En nu we toch bezig zijn: kippen zijn de laatste der dinosauriërs, zouden T-Rex en zijn kompanen ook zo koddig hebben gelopen?

Dinosaurusspecialisten Bruno Grossi van de Universiteit van Chili en José Iriarte-Diaz van de Universiteit van Chicago besloten samen de volgende stap te zetten in het wetenschappelijk onderzoeksproces en stelden een experiment op.

Ze bonden een ‘wc-ontstopper’ aan de kont van 4 kuikens en lieten ze zo een 12 weken opgroeien tot ze volwassen waren; 4 andere kuikens kregen een gewicht opgebonden boven hun bekken en nog eens 4 anderen werden met rust gelaten en benoemd tot de controlegroep.

‘Ontstopper’ is een wat oneerbiedige beschrijving van de wetenschappelijk verantwoorde dinostaart die de kippetjes op maat aangemeten kregen: een 7 mm dikke houten stok, vastgezet in een klont Fimo-boetseerklei en met velcro vastgeklit op een broekje dat de kip droeg, zodanig dat de stok ‘in lijn was met de projectie van de caudale wervels (in het verlengde van de staartwervels) en de pygostyle’. De pygostyle zijn de vergroeide wervels die samen het vlezige aanhangseltje vullen dat bij een kip voor staart moet doorgaan.

De kippen mochten opgroeien in vrije uitloop of toch in een rond hok van 1,80 m doorsnede en 1 meter hoog. Om de 5 dagen kregen ze een nieuwe staart, telkens even lang als hun lijf, van 9 tot 28 cm. Het zwaartepunt van de kip-met-dinostaart lag daardoor 15% opgeschoven langs de lijn tussen het zwaartepunt van een kip zonder staart en dat van de staart zelf, wat bij een volwassen kip neerkwam op zowat 2 cm.

Aan doordacht wetenschappelijk onderzoek doen betekent ook alle mogelijke andere verklaringen uitsluiten.

Dus: als zo’n kip-met-staart anders ging lopen, kwam dat dan wel doordat haar zwaartepunt opgeschoven was of misschien gewoon omdat ze nu meer woog?

Daarom kreeg een 2^de groep evenveel extra gewicht aangemeten, maar nu boven op de rug, netjes boven hun steunpunt, zodat hun zwaartepunt zich niet verlegde.

En dan maar filmpjes maken van waggelende kippen. Uiteraard nadat de make-upartiest van de ploeg ze selectief had kaalgeplukt om gekleurde klevertjes aan te brengen op heup, knie, enkel en het gewricht tussen voetbeen en tenen.

Op die manier kon een computer de beweging van de gekleurde stippen omzetten in gegevens waar een bewegingsanalyse-programma mee uit de voeten kon.

Laatste stap in het onderzoeksprogramma en wel deze die je carrière bepaalt als je wat baanbrekends hebt ontdekt en bewezen: publiceren, in dit geval in Plos One.

En inderdaad. Bij een dinosaurus met staart ligt het zwaartepunt ergens in het bekken, zodat de dino zijn hele poot kan gebruiken om te stappen. Haal die staart weg en de dino valt op zijn bek, tenzij hij zijn steunpunt onder zijn nieuwe zwaartepunt brengt. Met andere woorden, als hij zijn knie naar voren onder zijn zwaartepunt brengt en enkel nog het deel onder de knie gebruikt om mee te stappen.

Precies wat een kip ook doet. De kippen-met-wc-ontstopper gedroegen zich zoals hun voorouders: ze strekten hun poten en zwaaiden ze veel meer vanuit de heup.

Op naar de volgende vraag dus maar: hoe neemt een 6-tonner zoals T-Rex een haakse bocht zonder in het decor te belanden of zijn poten te breken? Dat is al iets moeilijker te vertalen naar een kip. Maar als je een idee hebt, zal de wetenschap je dankbaar zijn.

04-05-2014 om 00:00 geschreven door birdy

Onder leiding van Oswald werden nieuwe ‘huismussenspotters’ van de wandelvereniging ‘De Parkvrienden’ langsheen een door hem uitgestippeld parcours gegidst.

Opzet van dit initiatief was tijdens het ‘Huismussentelweekend’ georganiseerd door Vogelbescherming Vlaanderen de  ‘loktroeven’, die huismussen kunnen overhalen te nestelen, te veraanschouwelijken.

Geregeld werd tijdens de verkenningstocht halt gehouden op strategische infopunten, al dan niet in de buurt van groene zones, waar telkens de aandacht werd toegespitst op de 4 bepalende basisbehoeften en succesfactoren van een mogelijke habitat: voedsel, beschutting, water en ruimte.

Een voedselrijke tuin is van cruciaal belang, want tijdens een winterdag brengt een pimpelmees 85% van de tijd door met voedsel zoeken en ’s zomers moet een paar volwassen pimpelmezen voor hun opgroeiend legsel dagelijks 1 000 rupsen inzamelen.

Ook water is essentieel voor vogels om te drinken en te baden. Vooral zaadeters moeten veel water drinken, omdat dit in hun voedsel ontbreekt. Waterpartijen (vijvertje, komvormige schalen of kuipjes, waar regenwater in blijft staan) aanleggen of vogelbadjes voorzien, is aangeraden.

Alle vogels hebben bescherming nodig en op natuurlijke wijze kan dat op diverse manieren; bomen met een gesloten takkenstructuur, doornige vogelveilige struiken, dichte hagen en heggen.

Met het project huismussennestkasten tracht Vogelbescherming Vlaanderen in samenwerking met Vivara de muren tot leven te brengen met ingemetselde neststenen. Deze van houtbeton vervaardigde neststenen bieden alle soorten holenbroeders, die gebouwen opzoeken, veilige en beschermde broedplaatsen.

Met de Kille Meutel Vogelvrienden trachten we ons pluimpje bij te dragen tot het welzijn van onze trouwste cultuurvogel. De wandeltocht werd in beeld gebracht door Arlette  en Robert

27-04-2014 om 00:00 geschreven door birdy

Geraadpleegde bron: de Standaard - De varroamijt slaat nergens zo hard toe als in ons land en moordt de bijenkolonies een voor een uit.

Het is de tijd van het jaar waarop de imkers hun bijenkasten voor het eerst openen en zien hoeveel bijenvolken de winters hebben overleefd.

Imker Filip Wouters had 20 bijenkasten, één volk per kast; 12 volken hebben deze winter overleefd. De andere 8 zijn uitgestorven, door de varroamijt en een windhoos eind vorig jaar.

Voorzitter van de Koninklijke Vlaamse Imkersbond, Chris Dauwe meent dat het nog te vroeg is om conclusies te trekken. De verschillen zijn immers groot; de ene imker heeft geen enkele kast verloren, de andere is alles kwijtgeraakt.

De jongste berichten wijzen er op dat het deze winter met de bijensterfte al bij al nog meevalt.

De parasiterende mijt vermenigvuldigt zich via het broed van de honingbij

Toch blijft de varroamijt, die de bijen verzwakt en de grootste boosdoener is van de grote bijensterfte, zorgen baren.

De mijt zet zich vast op de bij, zuigt bloedt en maakt een opening in het schild van de bij. Daardoor raakt ze verzwakt en minder weerbaar tegen allerlei virussen.

Een Europees onderzoek zette het probleem recent nog eens op scherp.

Van alle 32.000 door imkers gehouden kolonies, die in opdracht van de Europese Commissie over 17 EU-landen werden onderzocht, bleken in de winter van 2012-2013 nergens zoveel bijen gestorven als in ons land.

Zonder bijen is er geen bestuiving van de meeste gewassen en fruitbomen en komt de biodiversiteit en de voedselproductie in gevaar.

Al teistert de varroamijt bijenkolonies in heel Europa, toch valt best te verklaren waarom in België de bijensterfte zoveel hoger is.

Het voedselaanbod voor honingbijen wordt steeds schraler. Een bij zoekt voedsel in een actieradius van 3 km, maar als in die gebieden alleen tarwe, maïs en aardappelen worden geteeld, dan komt ze niet aan haar trekken.

Bloemen in bermen bestempelen wij eerder als onkruid die moet worden bestreden, maar voor bijen is het noodzakelijk voedsel.

In Frankrijk zijn er grote velden met zonnebloemen en koolzaad.

In Nederland heb je minder lintbebouwing en een beter groen beheer.

In Duitsland vind je in elk dorp linde- en kastanjebomen, een belangrijke bron van nectar voor honingbijen.

Doordachte en doeltreffende bestrijdingsstrategie

Een bijenvolk heeft per seizoen 40 tot 50 kg pollen nodig om te kunnen overleven en zijn larven te kunnen voeden. Dan kom je er niet met één boom.

Het gebrek aan voedsel voor bijen is een groter probleem dan de pesticiden. Als een bij geen voedsel vindt, gaat ze verzwakt de winter in. Als daarbovenop de varroamijt toeslaat, is de kans dat ze de winter overleeft, klein.

De varroamijt valt te behandelen, maar dat moet via een gecoördineerde systeemaanpak gebeuren, zowel in de zomer (om de larven te beschermen) als in de winter (wanneer de mijt op de volwassen bijen zit), wat al te zelden het geval is. Liefst worden de juiste bestrijdingsmiddelen aangewend ook, maar daar ontbreekt het vaak aan.

Leveranciers doen niet eens de moeite om hun product in ons land bij het federaal voedselagentschap te registreren, omdat ze vinden dat de markt te klein is.

De zomerbehandeling tegen de varroamijt is cruciaal, omdat dan de winterbijen worden geboren. Bijen leven normaal 6 weken. Winterbijen leven echter 6 maanden, omdat ze geen larven hoeven te voeden, maar dan moeten ze wel gewapend zijn om de winter door te komen.

Om de varroamijt geen kans te geven, moet de behandeling in de zomer daarom 6 weken duren, met het product ‘timol’ of oxaalzuur.

Het probleem is dat imkers vaak te laat met de behandeling beginnen, omdat ze willen dat de bijen zolang mogelijk honing produceren om te verkopen.

Gelukkig staat er een jonge generatie op die in de eerste plaats denkt aan het welzijn van de bijen.

De bestrijdingsbehandelingen op elkaar afstemmen is van het grootste belang.

Immers bijen kunnen uitvliegen en vooral darren vliegen makkelijk van de ene bijenkast naar de andere. Bijen verdedigen hun nest, maar een vreemde bij kan zich in een nest binnen bedelen als hij nectar bij zich heeft.

Als de dar drager is van de mijt, kan hij een schone kast weer besmetten.

Bijenhotels zijn hot

Overal in Vlaanderen duiken ze op, zowel in de tuinen van burgers als bij bedrijven.

Je kan zo’n bijenhuis kopen of het gewoon zelf maken. Met een bundel riet, bamboe of andere holle stengels waarin de bijen kunnen nestelen. Hout of steen waarin gaten geboord zijn, kunnen ook.

De wilde (of solitaire) bij laat er haar eitje en wat stuifmeel in achter. De nakomeling ziet dan een jaar later het levenslicht.

Een bijenhotel plaatsen is een prima idee, maar het is maar één element. Belangrijk is dat er in de buurt voldoende planten groeien waar de bijen voedsel vinden.

Ongeveer een derde van de solitaire bijen zoekt onderdak in zo’n hotel. Andere graven zich bv een plekje in de grond en bang hoef je ook al niet te zijn, want wilde bijen steken niet gauw.

Wie eerder verschenen artikels wenst te raadplegen, kan in het archief de volgende bijdragen via de zoekrobot opsnorren:

18/08/10             De mysterieuze verdwijnziekte

23/10/10             Aanpassen of opkrassen

04/11/12             Bang van de natuur

01/09/13             Wespen, muggen en vliegen in beweging

12/06/13             Levensnoodzakelijke bestuivers

De foto’s zijn van natuurfotograaf Paula Sperber die recent een website heeft opgebouwd, die je in de 2^de favorietenreeks op dit blog kan raadplegen – zéker doen!

21-04-2014 om 15:59 geschreven door birdy