Papier als Chinese uitvinding kwam prominent naar voor tijdens de openingsceremonie van de olympische spelen begin augustus. Die uitvinding - volgens anderen de gevoelige verbetering van het al bestaande procédé - zou rond 105 na Chr. te dateren zijn, en de uitvinder resp. verbeteraar was ene T'sai Lun, die het papiermaken afkeek van de wespen. Rond 740 na Chr. leerden de Arabieren papier maken (toen ze enkele Chinese papiermakers gevangen namen, die het procédé verraadden in ruil voor de vrijheid), en pas rond de 12de eeuw raakte het papiermaken bekend in Europa. De stad Samarkand (in het huidige Oezbekistan) speelde in de verspreiding van die kennis een cruciale rol, omdat het - gelegen op de zijderoute - een ontmoetingspunt was voor handelaren uit het verre oosten, het oosten en het westen. Samarkand, misschien wel een mooie naam voor een papiermakersatelier.
September is hèt moment om een snijmat aan te kopen: de kunstenaarswinkels steken elkaar de loef af om de studenten met hun lange lijsten dure benodigdheden binnen te halen. Bij Schleiper momenteel: een groene Peacock-snijmat van 60 cm op 90 cm (en dat is groot, geloof me) voor 19,96. Kijk maar op de Schleiper-site, en klik door naar "promo's".
... kun je toch wel heel erg missen als je op vakantie bent. Daar zit je dan in je tent of je caravan, en je moet heel erg nodig, maar je vertikt het die afgrijselijke campingtoiletten te gebruiken. Vamos, het reiskatern van De Morgen leverde ons zaterdag de oplossing.
Je koopt een dummy, je verwijdert de omslag ervan, je zet er twee dubbele schutbladen op, en je verstevigt de rug met een reepje gaas. Je brengt een leeslint aan, en je snijdt een nieuw kartonnen omslagje dat je met twee rillijnen in vorm vouwt. Je kleeft het omslagje rond het geheel. Het resultaat is een kleurrijk hebbeding dat nauwelijks geld en tijd gekost heeft ... Het tweede open papierAtelier Plano leverde gisteren zo 6 van die hebbedingen af! Meteen werd afgesproken dat er over ongeveer twee maand een derde open papieratelier komt, en dat we dan schaaltjes gaan maken. Meer info volgt.
Onlangs nog eens een bezoekje aan de Gentse Boekentoren gebracht (met o.m. toelichting door Dr. Martine De Reu) en alweer prachtige werken te zien gekregen. Merkwaardig vond ik een handschrift op papier van Marcus van Vaernewijck, 'Van die beroerlicke Tijden in die Nederlanden. En voornamelik in Ghendt 1566-1568' (HS 2469). Merkwaardig, omdat het bijna 450 jaar oud is, en omdat het papier er bijna nog uitziet alsof het gisteren gemaakt werd. Op zoek naar informatie over papiermaken in de 16de eeuw (ze gebruikten lompen om papier te maken, en ze hàdden lompen, omdat het mode was van linnen hemden), schoof Google me 63 bladzijden cursustekst toe, geschreven door diezelfde Martine De Reu. Ongemeen boeiende lectuur voor iedereen die houdt van boeken, en die interesse heeft voor de vroeger gebruikte materialen en procédés. Hier klikken.
Tenslotte vind je ook meer en meer wenskaarten die een bladwijzerformaat hebben. Stuur je zo'n bladwijzerwenskaart op, dan heb je kans dat je attentie niet meteen bij het oud papier belandt. Een idee voor als je zelf kaartjes maakt?
In de openbare bibliotheek kun je altijd je voorraadje bladwijzers aanvullen, maar je moet er 'de boodschap' wel bijnemen. Het Rode Kruis, 11.11.11., de openingsuren en de leentermijnen van de bib, waarom voorlezen zo belangrijk is, een lijstje met leestips, ... Alles en iedereen die lezende mensen wil bereiken lijkt wel een bladwijzer uit zijn mouw te schudden. De maker heeft maar weinig ruimte ter beschikking om 'de boodschap' te verpakken, en als de bladwijzer niet ongezien op de rekken mag blijven liggen, kun je maar beter zorgen dat hij ook nog opvalt. Een speciaal formaat kan helpen, een bijzondere papiersoort, een toevoeging (een leren lintje, een kwastje, ...).
Rijke westerlingen hebben alles al, maar als ze op reis gaan willen ze ook nog eens een 'souvenir' meebrengen. Is jouw reis niet àf zonder tastbare herinnering, dan is een bladwijzer kopen een prima idee: je betaalt een habbekrats, je bladwijzer weegt niets, en bezorgt je misschien jaren na je reisje onverwacht nog een prettige herinnering. Waarvoor een reissouvenir tenslotte moet dienen. Wat je bijvoorbeeld in Berlijn kunt kopen aan 'Lesezeichen' kun je zien als je klikt op deze link.
Een klein, bescheiden papierpleziertje waait je soms zomaar aan, in de vorm van een bladwijzer. Bladwijzers gebruik je natuurlijk om te onthouden waar je gebleven was in je boek, maar ze dienen nog veel andere doelen. Een minireeks over bladwijzers, vandaag en de volgende dagen. Twee bladwijzers die alleen maar dienen waarvoor ze dienen (bladwijzen), met vermoedelijk een aantal eeuwen tussen. Op yankodesign.com vinden we de hippe 'puffy-bookmark', met een klein ingebouwd ballonnetje dat opgeblazen wordt als je je boek sluit. Door het ballonnetje weer plat te knijpen ontstaat er een ruimte waar net een wijsvinger tussen kan om je boek weer te openen. Goed gevonden, en heerlijk nutteloos. Ook goed gevonden: een perkamenten bladwijzer waarvan het handje op de draaischijf aanwijst in welke kolom je gebleven was. Gezien en fotokopie gekregen tijdens mijn boekbindersopleiding, maar niemand kon het object dateren.
Nog op zondag 14 september (9.00 u) start er een nieuw boekenprogramma op Radio 1. "Fried'l Lesage - een leven in boeken" heet het, en het draait telkens om een centrale gast en zijn/haar lievelingsboeken. Het duurt een uurtje, en het lijkt zeker niet alleen over 'grote literatuur' te zullen gaan. Heb je geen tijd om op 14 september te luisteren (omdat je bijvoorbeeld zeker op tijd wilt zijn voor het open papieratelier van Atelier Plano), dan kun je later ook nog de podcast beluisteren op je pc. Meer info hier.
Op algemeen verzoek organiseren we een nieuwe editie van de workshop 'papier kleuren'. Je komt aan 's morgens met een propere schort en propere handen, en je gaat 's avonds buiten met je eigen stapel unieke zelfgekleurde vellen. Dat je schort en - ondanks de handschoenen - je handen alle kleuren van de regenboog hebben neem je er dan graag bij. We maken een hele reeks stijfselmarmers, en we gaan aan de slag met de vouw- en dompeltechniek en varianten erop. De afgewerkte vellen zijn bruikbaar als schutblad, als bekleding voor boeken en dozen, als geschenkverpakking, om enveloppes mee te maken, voor origami, ... De workshop gaat door op dinsdag 28 oktober 2008 (in de herfstvakantie) in De Gouden Pluim, Vrijdagsmarkt 12, 9000 Gent. Je betaalt 50 , en hiervoor krijg je alle materialen die je verbruikt en thee, koffie of water. Er zijn maximum 8 deelnemers, en inschrijven kan via e-mail (via de knop in de balk rechts).
14 september is een grote dag, want dan gaat het tweede open papieratelier van Atelier Plano door. Geen receptie zoals de vorige keer, maar een heuse miniworkshop. Het is wel nodig dat je laat weten of je komt, want we leren hoe je snel een bestaand boek van een nieuw en mooi omslagje kunt voorzien (bijv. een agenda die je uit de - vaak lelijke - omslag snijdt, een dummy die je wil personaliseren, ...). Natuurlijk mag je zelf een boekje meebrengen dat je te lijf wilt gaan en je eigen schutbladen, maar je kunt ook je dummy laten reserveren en materiaal van ons gebruiken. Geef je een seintje? Voor luttele 5 krijg je een miniworkshop drankje inbegrepen; het materiaal dat je verbruikt krijg je tegen kostprijs.
Vandaag, morgen en overmorgen kun je weer deelnemen aan het Gentse designgebeuren Oeverture. De Leie wijst je de weg, en je kunt deelnemen te voet, per fiets of per boot. Er is veel aandacht voor design uit Nederland. Nieuwsgierig of er ook papierplezier te rapen zal zijn. Meer info op www.oeverture.be.
"Nieuw schooljaar" betekent voor Atelier Plano "nieuwe agenda", en "nieuwe agenda" betekent: "vertrouwde agenda kopen bij Brepols, uit de omslag snijden, en een nieuwe omslag-met-plaatsje-voor-vulpotlood maken". Hier het resultaat: het boekblok heeft indigo Lieve-Jacob-schutbladen gekregen, en een omslag uit chocoladebruine Murillo, bekleed met wit schapenleder. Laat het nieuwe schooljaar maar komen.
Nog drie producten waar ik graag en vaak mee werk: mi-teintes, malmero en murillo. De laatste twee zijn kartonsoorten die zeer geschikt zijn voor het maken van doosjes, mapjes, hoesjes. Malmero is 300 gr/m² zwaar, en verkrijgbaar in frisse, felle kleuren; murillo is 360 gr/m² zwaar en de kleuren zijn warmer. Murillo heeft ook een mooi getextureerd oppervlak. Te koop bij Schleiper in veel kleuren. Mi-teintes zit tussen papier en karton in (160 gr/m²), bestaat in talloze mooie kleuren, zowel zacht als fel, maar is te zwaar voor schutbladen en te licht voor doosjes. Wel leuk is dat het door een printer kan gestuurd worden, en dat het een kenmerkende textuur heeft. Ook bij Schleiper te koop. Schleiper heeft een goede website, omdat je al die mooie kleurtjes op het scherm kunt bewonderen, en omdat je zowel de prijzen als alle mogelijke technische informatie krijgt. Zeer handig als je met een project bezig bent en je niet al het nodige in huis hebt ...
Enkele dagen geleden hadden we het over papier uit Fabriano dat mooie schutbladen oplevert. Ook Bugra (gemaakt door de firma Hahnemühle) is zeer geschikt voor schutbladen en helemaal niet duur. De afmetingen van de vellen zijn heel royaal 84 op 104 cm, er zijn meer dan 20 kleuren beschikbaar en het papier is zwaar en sterk: 130 gr/m². De kostprijs is zelden hoger dan 2 voor één vel. Waar de Fabrianovellen vooral geschikt zijn voor strakke, moderne, felgekleurde schutbladen, levert Bugra een meer artisanale, zachte en warme look op. Te koop bij Lucas Creativ, en te bekijken op de website van Hahnemühle en hier.
Zaterdagavond 30 augustus 2008, barbecue in een smal straatje in het hart van Gent. Al bijna 20 jaar een traditie, waar oude, nieuwe en ex-bewoners en hun vrienden en familie op af komen. Zoals bijna altijd was Karel Storme er ook, en dit keer verzorgde hij een kleine maar gesmaakte goochelact. En passant nog een mooi Gents woord geleerd voor goochelen en voor goochelaar: schamoteren en schamoteur. Maar wat heeft dit met papier te maken? Karel Storme is niet alleen vader, grootvader en schamoteur, hij is ook een boekbindlegende. Dat we in Gent zo'n goede, degelijke boekbindersopleiding met fantastische lesgevers hebben, hebben we helemaal aan hem te danken. Meer lezen over Karel Storme kan bijvoorbeeld hier en hier, en op nog veel andere plaatsen op het internet.
Eindelijk weer een weekendkrant die naam waardig en dus eindeloos lezen en grasduinen op zondagmorgen. Het nieuwe werkjaar komt duidelijk op kruissnelheid. Het is leuk collega's terug te zien na twee maanden, en het is nog leuker als die collega's hun best doen om het vergadergeheugen op te frissen met bloemen en zoethout! Volop papierplezier met andere woorden: dit keer niet alleen in het papieratelier, maar ook op de werkvloer en aan de ontbijttafel.
Zoek je nog een waardige afsluiter van de zomer, dan kun je vandaag tussen 10.00 en 18.00 u naar Mechelen, naar de Oogstfeesten in het Vrijbroekpark (ingang via de Ridder Dessainlaan) in de buurt van de Brusselpoort. Er is allerlei te doen: een bio- en plantenmarkt, een artisanale markt, highlandgames, muziek, en een tentoonstelling van de afdelingen keramiek, glas, fotografie, boekbinden en juweelontwerp van het IKA (instituut voor kunst en ambachten).
Wanneer we schutbladen kiezen voor een boek, dan moet dat vrij zwaar en sterk papier zijn, omdat het schutblad de verbinding maakt tussen boekblok en omslag. Verschillende papiersoorten zijn geschikt hiervoor, maar heel vaak grijpen we naar een vel van de firma Cartiere Miliani in Fabriano. De types Ingres en Tiziano van Fabriano bestaan in zo'n 40 verschillende kleuren. Het moet al lukken dat daar niets tussen zit dat past bij je ontwerp. De vellen zijn ongeveer 50 op 70 cm groot, en dus groot genoeg om te dienen als schutblad. Te bekijken op hun website, en te verkrijgen (voor niet al te veel geld) bij Schleiper.
