Een klein, bescheiden papierpleziertje waait je soms zomaar aan, in de vorm van een bladwijzer. Bladwijzers gebruik je natuurlijk om te onthouden waar je gebleven was in je boek, maar ze dienen nog veel andere doelen. Een minireeks over bladwijzers, vandaag en de volgende dagen. Twee bladwijzers die alleen maar dienen waarvoor ze dienen (bladwijzen), met vermoedelijk een aantal eeuwen tussen. Op yankodesign.com vinden we de hippe 'puffy-bookmark', met een klein ingebouwd ballonnetje dat opgeblazen wordt als je je boek sluit. Door het ballonnetje weer plat te knijpen ontstaat er een ruimte waar net een wijsvinger tussen kan om je boek weer te openen. Goed gevonden, en heerlijk nutteloos. Ook goed gevonden: een perkamenten bladwijzer waarvan het handje op de draaischijf aanwijst in welke kolom je gebleven was. Gezien en fotokopie gekregen tijdens mijn boekbindersopleiding, maar niemand kon het object dateren.
Nog op zondag 14 september (9.00 u) start er een nieuw boekenprogramma op Radio 1. "Fried'l Lesage - een leven in boeken" heet het, en het draait telkens om een centrale gast en zijn/haar lievelingsboeken. Het duurt een uurtje, en het lijkt zeker niet alleen over 'grote literatuur' te zullen gaan. Heb je geen tijd om op 14 september te luisteren (omdat je bijvoorbeeld zeker op tijd wilt zijn voor het open papieratelier van Atelier Plano), dan kun je later ook nog de podcast beluisteren op je pc. Meer info hier.
Op algemeen verzoek organiseren we een nieuwe editie van de workshop 'papier kleuren'. Je komt aan 's morgens met een propere schort en propere handen, en je gaat 's avonds buiten met je eigen stapel unieke zelfgekleurde vellen. Dat je schort en - ondanks de handschoenen - je handen alle kleuren van de regenboog hebben neem je er dan graag bij. We maken een hele reeks stijfselmarmers, en we gaan aan de slag met de vouw- en dompeltechniek en varianten erop. De afgewerkte vellen zijn bruikbaar als schutblad, als bekleding voor boeken en dozen, als geschenkverpakking, om enveloppes mee te maken, voor origami, ... De workshop gaat door op dinsdag 28 oktober 2008 (in de herfstvakantie) in De Gouden Pluim, Vrijdagsmarkt 12, 9000 Gent. Je betaalt 50 , en hiervoor krijg je alle materialen die je verbruikt en thee, koffie of water. Er zijn maximum 8 deelnemers, en inschrijven kan via e-mail (via de knop in de balk rechts).
14 september is een grote dag, want dan gaat het tweede open papieratelier van Atelier Plano door. Geen receptie zoals de vorige keer, maar een heuse miniworkshop. Het is wel nodig dat je laat weten of je komt, want we leren hoe je snel een bestaand boek van een nieuw en mooi omslagje kunt voorzien (bijv. een agenda die je uit de - vaak lelijke - omslag snijdt, een dummy die je wil personaliseren, ...). Natuurlijk mag je zelf een boekje meebrengen dat je te lijf wilt gaan en je eigen schutbladen, maar je kunt ook je dummy laten reserveren en materiaal van ons gebruiken. Geef je een seintje? Voor luttele 5 krijg je een miniworkshop drankje inbegrepen; het materiaal dat je verbruikt krijg je tegen kostprijs.
Vandaag, morgen en overmorgen kun je weer deelnemen aan het Gentse designgebeuren Oeverture. De Leie wijst je de weg, en je kunt deelnemen te voet, per fiets of per boot. Er is veel aandacht voor design uit Nederland. Nieuwsgierig of er ook papierplezier te rapen zal zijn. Meer info op www.oeverture.be.
"Nieuw schooljaar" betekent voor Atelier Plano "nieuwe agenda", en "nieuwe agenda" betekent: "vertrouwde agenda kopen bij Brepols, uit de omslag snijden, en een nieuwe omslag-met-plaatsje-voor-vulpotlood maken". Hier het resultaat: het boekblok heeft indigo Lieve-Jacob-schutbladen gekregen, en een omslag uit chocoladebruine Murillo, bekleed met wit schapenleder. Laat het nieuwe schooljaar maar komen.
Nog drie producten waar ik graag en vaak mee werk: mi-teintes, malmero en murillo. De laatste twee zijn kartonsoorten die zeer geschikt zijn voor het maken van doosjes, mapjes, hoesjes. Malmero is 300 gr/m² zwaar, en verkrijgbaar in frisse, felle kleuren; murillo is 360 gr/m² zwaar en de kleuren zijn warmer. Murillo heeft ook een mooi getextureerd oppervlak. Te koop bij Schleiper in veel kleuren. Mi-teintes zit tussen papier en karton in (160 gr/m²), bestaat in talloze mooie kleuren, zowel zacht als fel, maar is te zwaar voor schutbladen en te licht voor doosjes. Wel leuk is dat het door een printer kan gestuurd worden, en dat het een kenmerkende textuur heeft. Ook bij Schleiper te koop. Schleiper heeft een goede website, omdat je al die mooie kleurtjes op het scherm kunt bewonderen, en omdat je zowel de prijzen als alle mogelijke technische informatie krijgt. Zeer handig als je met een project bezig bent en je niet al het nodige in huis hebt ...
Enkele dagen geleden hadden we het over papier uit Fabriano dat mooie schutbladen oplevert. Ook Bugra (gemaakt door de firma Hahnemühle) is zeer geschikt voor schutbladen en helemaal niet duur. De afmetingen van de vellen zijn heel royaal 84 op 104 cm, er zijn meer dan 20 kleuren beschikbaar en het papier is zwaar en sterk: 130 gr/m². De kostprijs is zelden hoger dan 2 voor één vel. Waar de Fabrianovellen vooral geschikt zijn voor strakke, moderne, felgekleurde schutbladen, levert Bugra een meer artisanale, zachte en warme look op. Te koop bij Lucas Creativ, en te bekijken op de website van Hahnemühle en hier.
Zaterdagavond 30 augustus 2008, barbecue in een smal straatje in het hart van Gent. Al bijna 20 jaar een traditie, waar oude, nieuwe en ex-bewoners en hun vrienden en familie op af komen. Zoals bijna altijd was Karel Storme er ook, en dit keer verzorgde hij een kleine maar gesmaakte goochelact. En passant nog een mooi Gents woord geleerd voor goochelen en voor goochelaar: schamoteren en schamoteur. Maar wat heeft dit met papier te maken? Karel Storme is niet alleen vader, grootvader en schamoteur, hij is ook een boekbindlegende. Dat we in Gent zo'n goede, degelijke boekbindersopleiding met fantastische lesgevers hebben, hebben we helemaal aan hem te danken. Meer lezen over Karel Storme kan bijvoorbeeld hier en hier, en op nog veel andere plaatsen op het internet.
Eindelijk weer een weekendkrant die naam waardig en dus eindeloos lezen en grasduinen op zondagmorgen. Het nieuwe werkjaar komt duidelijk op kruissnelheid. Het is leuk collega's terug te zien na twee maanden, en het is nog leuker als die collega's hun best doen om het vergadergeheugen op te frissen met bloemen en zoethout! Volop papierplezier met andere woorden: dit keer niet alleen in het papieratelier, maar ook op de werkvloer en aan de ontbijttafel.
Zoek je nog een waardige afsluiter van de zomer, dan kun je vandaag tussen 10.00 en 18.00 u naar Mechelen, naar de Oogstfeesten in het Vrijbroekpark (ingang via de Ridder Dessainlaan) in de buurt van de Brusselpoort. Er is allerlei te doen: een bio- en plantenmarkt, een artisanale markt, highlandgames, muziek, en een tentoonstelling van de afdelingen keramiek, glas, fotografie, boekbinden en juweelontwerp van het IKA (instituut voor kunst en ambachten).
Wanneer we schutbladen kiezen voor een boek, dan moet dat vrij zwaar en sterk papier zijn, omdat het schutblad de verbinding maakt tussen boekblok en omslag. Verschillende papiersoorten zijn geschikt hiervoor, maar heel vaak grijpen we naar een vel van de firma Cartiere Miliani in Fabriano. De types Ingres en Tiziano van Fabriano bestaan in zo'n 40 verschillende kleuren. Het moet al lukken dat daar niets tussen zit dat past bij je ontwerp. De vellen zijn ongeveer 50 op 70 cm groot, en dus groot genoeg om te dienen als schutblad. Te bekijken op hun website, en te verkrijgen (voor niet al te veel geld) bij Schleiper.
Er zijn affiches die aanspreken door hun vormgeving, en er zijn er waar vooral de inhoud in het oog springt. Inhoudelijk erg leuk vond ik de aankondiging van de openluchtprojectie van 'Aanrijding in Moscou', vanavond om 21.30 u op het Ledebergplein (één van de plaatsen waar de film zich afspeelt, trouwens). Heb je de film nog niet gezien, maak dan zeker gebruik van dit aanbod! En achteraf drinken we samen een glas. Tot vanavond. Meer info hier.
Er zijn er niet veel meer, ambachtelijke drukkers. Wel is er een vrij grote groep mensen die het drukkersambacht in leven wil houden, en die in de weer blijft met drukpers en letterhaak, maar die dit niet om den brode doet. De Nederlandse stichting Drukwerk in de Marge is zo'n groepering. Als je 'contribuant' wordt, ontvang je vier keer per jaar een nieuwsbrief die telkens door een andere margedrukker voorzien is van een omslagje, en af en toe ook eens een extraatje (een boekje, een affiche, toegangskaarten voor de jaarlijkse boekkunstbeurs in Leiden, het jaarlijkse koppermaandagdrukwerk). En je hebt meteen een aanknopingspunt als je een ambachtelijke drukker in je buurt zoekt ...
Waarom die boekjes rijfelboekjes heten? Omdat rijfels de perfecte grondstof zijn ervoor. Rijfels zijn afgesneden stroken schoon, onbedrukt papier. Drukkers hebben rijfels in overvloed, al worden ze vaak automatisch afgevoerd uit de snijmachine en in balen geperst om gerecycleerd te worden. Ambachtelijke drukkers zijn echter maar al te blij als ze iemand gelukkig kunnen maken met hun rijfels. Die ambachtelijke drukkers zijn dan ook nog eens mensen die bijzondere papiersoorten kiezen voor hun werk, waardoor jij met hun rijfels de mooiste rijfelboekjes kunt produceren. Op zoek dus naar die éne ambachtelijke drukker in je dorp, die nog letterkasten en echte drukpersen heeft.
Wie veel met papier werkt, heeft veel restjes en overschotjes. Je kunt een stel kinderen een prettige namiddag bezorgen door met die restjes boekjes te fabriceren. Dat gaat dan zo: je zoekt een zestal dezelfde repen papier, liefst in de juiste looprichting, en je vouwt ze dubbel. Je zoekt een wat steviger blad in een mooi kleurtje dat je errond vouwt, en je niet het geheel samen aan de rug. Je snijdt de boel gelijk af (metalen antisliplat stevig naar beneden drukken, zo vaak als nodig met een nieuw mesje langs de lat) aan de drie open zijden. Blijft te doen: titel verzinnen en kaftje versieren.
Papierplezier en leesplezier zijn vaak synoniem voor mij. Daarom houd ik ook zo van de openbare bibliotheek, en is stichtinglezen.be één van mijn favorieten op het internet. Mijn laatste bezoekje daar leerde me weer wat bij. Stichting Lezen heeft op zes verschillende plaatsen leesplekken ingericht: plaatsen waar bijzondere aandacht is voor boeken, waar mensen wachten, en waar op een aangename manier gelezen kan worden. Meer info hier.
Hema verkoopt kleurrijke papieren cakevormpjes, en Super Soldi verkoopt kleurrijke papieren cd-hoesjes. Super Soldi vind je nog enkele maanden op de Vrijdagsmarkt in Gent. Alles is te koop aan -30%, waardoor die cd-hoesjes een schijntje kosten. Voorraadje aanleggen, dus.
Een eenvoudige omslag voor een zinelepo bestaat uit twee kartonnetjes, die zowel in de hoogte als in de breedte 2 mm groter zijn dan het boekblok (er steekt dus aan alle kanten 2 mm van het omslagje over het boekblok). Je kunt hiervoor twee stukjes mooi karton snijden en ze zonder meer gebruiken, of je kunt twee stukjes grijsbord snijden en bekleden. Alleen de buitenzijde moet bekleed worden, want aan de binnenzijde komt het eerste resp. het laatste blad van de zinelepo, waardoor het grijsbord meteen verborgen wordt. Bevestig boekblok en omslag liefst aan elkaar met dubbelzijdig klevende folie (lijm met water in zal je boekblok onherroepelijk doen golven, tenzij je plastiek aanbrengt tussen boekblok en omslag voor de duur van de droogtijd). Maar ook zonder omslagje is een zinelepo spectaculair om te zien.
Leporello's zijn accordeonboekjes. Het zijn leuke boekjes, maar technisch niet gemakkelijk. Het moeilijkste is om de lange strook papier perfect gevouwen te krijgen. 'Perfect gevouwen' betekent dat elke bladzijde even groot is, en dat er geen enkel randje te voorschijn piept als de leporello opgevouwen is. Probeer het maar eens, je zult meteen ondervinden hoe moeilijk dat is. Iets wat goed lijkt op een leporello, maar het eigenlijk niet is, is een zinelepo. Een zine is altijd een blad dat zo gevouwen en ingesneden wordt, dat je het tot een boekje kunt vouwen. Als we nu een blad zo insnijden dat je het alleen maar tot accordeon kunt vouwen, ontstaat er een zinelepo. Hoe? Een mogelijke werkwijze staat hieronder. Vertrek je van een vierkant blad (bijv. een scrapbookblad), dan krijg je een vierkante zinelepo als resultaat; vertrek je van een rechthoek, dan wordt je boekje ook een rechthoek. Kaftje errond? Come and see tomorrow!
