24-01-2011, 14:25 Geschreven door G.L.  

Het moet een prachtig zicht geweest zijn. Vier renners op een rij, in volle inspanning, gestroomlijnd over de weg fietsend. Vier renners en ook vier broers. Allen gekleed in de mooie blauwe truien met twee horizontale gele strepen, de trui van Zweden. Gösta, Sture, Erik en Tomas Pettersson met twee t’s en twee s-en. De Zweedse hardrijders uit de jaren 60 en 70.

Een beetje wielerkenner kent de namen nog. Zeker Gösta Pettersson kent men wel. Misschien ook nog wel Tomas, maar Sture en Erik zijn al heel wat minder bekend.

Als in een echte ploegtijdrit hebben ze ook hun profcarrière op elkaar afgestemd. Ze werden alle vier prof in 1970 bij Ferretti. Eind 1971 haakte Erik al af, een jaar later was het de beurt aan Sture, nog eens een jaar later Tomas en Gösta hield het vol tot in 1974.

Maar wat weten we van deze Zweden. Ja, ze kwamen uit Zweden en Gösta was geen onaardig renner en werden ze geen wereldkampioen tijdrijden? Hoe zat het trouwens met de Olympische Spelen? Werden ze ooit Olympisch kampioen?

De wielergeschiedenis van de Petterssonbrothers begon in 1961.

De oudste van het viertal, Gösta (°23/11/1940 Alingsås, Västra Götaland, Zweden) werd 1^e in het Nordisk Mesterskab (Noords Kampioenschap, een kampioenschap tussen Noorwegen, Zweden, Denemarken en Finland), ploegentijdrit op de weg voor amateurs, samen met Sune Hansson, Herbert Dahlbom, Oswald Johansson.

In datzelfde jaar werd hij ook tweede in de 10^e rit van de eerste Tour de l’Avenir, toen nog voor amateurs. Hij maakte deel uit van een Scandinavische ploeg met 3 Denen, 3 Zweden, 1 Noor en 1 Deen. In die rit werd hij geklopt door Bruno Fantinato. In de laatste rit werd hij nog eens vierde en in de eindstand werd hij 21^e op 25’55” van Guido De Rosso.

In 1962 was hij tweede in het Nationaal Kampioenschap op de weg en eerste in het Nationaal Kampioenschap, tijdrijden op de weg. In het Nordisk Mesterskab, ploegentijdrit op de weg voor amateurs won hij opnieuw, nu samen met Owe Adamsson, Paul (Palle) Munther en Sune Hansson. Het tijdrijden zat hem duidelijk in het bloed en de genen.

In 1963 kwamen ook Sture (°30/09/1942 Kullings, Östergötland, Zweden) en Erik (°04/04/1944 Kullings, Östergötland, Zweden) er bij.

Had Gösta hen overhaald? Sprak hij met zoveel enthousiasme over het tijdrijden? Gezien de Zweedse traditie van stilzwijgende noorderlingen is dit eerder twijfelachtig. Waarschijnlijk zat het hem gewoon, zoals hierboven reeds aangehaald, in de genen. Waren mama en papa Pettersson misschien ook wielerfanaten? Ik heb er niks over terug gevonden, maar het kan natuurlijk.

Gösta won in 1963 twee etappes in rittenwedstrijden, werd opnieuw Nationaal Kampioen tijdrijden op de weg en ook Nationaal Kampioen Ploegenklassement tijdrijden op de weg, met Sture en Erik Pettersson. De eerste kiem van een succesvol viertal werd gelegd.

Voor het Nordisk Mesterskab, ploegentijdrit op de weg viel de jonge Erik Pettersson nog te licht uit. Zweden won toch met Gösta, Stig Blom, Bengt Lager en Sture Pettersson. Erik had echter wel het individuele Nordisk Mesterskab gewonnen.

De successen werkten aanstekelijk binnen de familie. Want de vierde Pettersson, Tomas (°15/06/1947 Vårgårda, Västra Götaland, Zweden) begon er ook aan nadat hij het Nationaal Kampioenschap Ploegenklassement tijdrijden op de weg voor junioren gewonnen had met Hans Knutsson en Lennart Johansson.

Gösta zelf maakte er een mooi 1964 van. Hij won de Ronde van Tunesië, veroverde brons in het Nationaal Kampioenschap op de weg, goud in het Nationaal Kampioenschap tijdrijden op de weg en goud in het Nationaal Kampioen Ploegenklassement tijdrijden op de weg met Sture en Erik Pettersson.

Erik werd dan nog derde in het individuele Nordisk Mesterskab op de weg.

Gösta steekt zijn neus aan het venster in het internationaal amateurpeloton door brons te veroveren op het Wereldkampioenschap op de weg in Sallanches na Eddy Merckx en Willy Planckaert, ook al een gezant van een roemruchtige wielerfamilie.

Tijdens de Olympische Spelen in Tokyo behaalden de Zweden (Gösta, Sture, Erik en Sven Helge) brons na Nederland (Dolman, Karstens, Pieterse en Zoet) en Italië (Andreoli, Dalla Bona, Guerra en Manza). In de rit in lijn, gewonnen door de Italiaan Zanin, werd Gösta zevende, Erik elfde en Sture 52^e.

De prestaties kenden dus een stijgende curve en de aanwezigheid van Sture en Erik bleek een aanzet te zijn tot het vormen van een geoliede tijdritmachine. Het was nu enkel nog wachten tot Tomas iets ouder en sterker was om de successen te kunnen oogsten.

In 1965 zijn er weinig opmerkelijke resultaten te vinden van Gösta. Was hij gekwetst? Was hij ziek? Moest hij recupereren? Of was er zoiets als een militaire dienst in Zweden? In 1965 zijn enkel de drie anderen terug te vinden in de tijdrituitslagen.

Nochtans reed Gösta samen met Sture mee in de Tour de l’Avenir in een Zweeds-Deense ploeg van 4 Denen en 4 Zweden. Gösta werd zesde in de laatste etappe en eindigde als 16^e op 14’46” van Mariano Diaz. Sture werd achtste in de 9^e etappe en eindigde als 64^e op 52’49”.

Sture won verder nog het Nationaal Kampioenschap tijdrijden op de weg,  het Nationaal Kampioenschap Estafette op de weg met Tomas en Erik, het Nationaal Kampioenschap tijdrijden Ploegenklassement op de weg met Jan-Åke Ek en Erik. Hij werd verder ook nog 2^e in Nationaal Kampioenschap op de weg.

Tomas, nog altijd junior, won het Nationaal Kampioenschap op de weg en het Nationaal Kampioenschap tijdrijden op de weg.

Vanaf 1966 kwam Gösta weer volop op het voorplan. Hij won het Nationaal Kampioenschap tijdrijden op de weg, het Nationaal Kampioenschap Ploegenklassement tijdrijden op de weg met Tomas en Erik, het Nationaal Kampioenschap Ploegentijdrit op de weg met Sture en Erik. En het Nordisk Mesterskab Ploegentijdrit op de weg met Tomas, Erik en Sture. Dit was de eerste grote zege van het Zweedse broederviertal.

Tomas werd nog 2^e en Gösta 3^e in het Nordisk Mesterskab op de weg.

In 1967 wordt er volop voorbereid naar het belangrijke Olympische jaar 1968. Gösta wint een etappe en de Zesdaagse rittenkoers van Zweden. Erik wint de eerste en tweede etappe. Gösta wordt tweede in de Ronde van Berlijn en wint de Ronde van Marokko, Erik wordt derde. Qua tijdrijden zijn de broers zo goed als onverslaanbaar. Gösta wordt Nationaal Kampioen tijdrijden op de weg. Hij wint het Nationaal Kampioenschap Ploegenklassement op de weg met Erik en Tomas, het Nationaal Kampioenschap Ploegentijdrit op de weg met Sture en Erik en het Nordisk Mesterskab Ploegentijdrit op de weg met Tomas, Erik en Sture.

Erik wordt Nationaal Kampioen op de weg en 3^e in het Nordisk Mesterskab op de weg.

Op het Wereldkampioenschap winnen de vier broers de 100 km ploegentijdrit voor Denemarken (Blaudzun, Hansen, Mortensen en Pedersen) en Italië (Bosisio, Pigato, Marcelli, Martini). De eerste wereldtitel is binnen. Mama Pettersson mag WK-truien beginnen wassen.

In het belangrijke jaar 1968 lopen de broers waarschijnlijk hun grootste ontgoocheling van hun carrière op.

Nochtans zet het jaar goed in. Gösta wint etappe 1a, 1b (Tomas is tweede) en 8 van de Milk Race en het eindklassement. Sture wordt 2^e in rit 9, Tomas 2^e in rit 2, 3^e in rit 8 en wint de 14^e rit.  Gösta is tweede in het Nationaal Kampioenschap op de weg, wint het Nationaal Kampioenschap Ploegentijdrit op de weg met Sture en Erik en het Nordisk Mesterskab Ploegentijdrit op de weg met Tomas, Erik en Sture.

Erik wint het Nationaal Kampioenschap Ploegenklassement tijdrijden op de weg, met Tomas en Jan-Åke Ek. Tomas wint het Nationaal Kampioenschap tijdrijden op de weg en het Nordisk Mesterskab op de weg.

Op de Olympische Spelen echter lopen ze het goud mis. Ze behalen zilver op de Ploegentijdrit, na Nederland (Den Hertog, Pijnen, Zoetemelk, Krekels) en voor Italië (Bramucci, Marcelli, Simonetti, Vianelli). En Gösta wordt derde in de Olympisch rit op de weg na Pierfranco Vianelli en Leif Mortensen. Tomas wordt 7^e en Erik wordt er 35^e.

De broers nemen echter wraak op de wereldkampioenschappen. Gösta, Erik en Tomas samen met Josef Ripfel worden derde in het Wereldkampioenschap Ploegenachtervolging op de baan na Italië (Chemello, Bosisio, Morbiato, Roncaglia) en Argentinië (Alvarez Seidanes, Alves Gordon, Contreras Vasquez, Merlos Toledo).

Op de weg wordt het viertal voor de tweede keer Wereldkampioen in de  100 km ploegentijdrit. Ze verslaan Zwitserland (Hubschmid, Thalmann, Bürki, Spahn) en Italië (Marcelli, Bramucci, Pigato, Martini). Niettemin zal het verlies van de gouden Olympische medaille een wrange nasmaak gegeven hebben. Erik wordt dan nog 3^e in het Wereldkampioenschap op de weg na Vittorio Marcelli en Luis Carlos Flores.

Vanaf 1969 wordt toch zeker Gösta te sterk voor de amateurscategorie. Hij is dan ook al 29 jaar oud.

Hij wint opnieuw de Zesdaagse rittenkoers van Zweden met ook 1 etappeoverwinning. Hij wordt Nationaal Kampioen op de weg en in het tijdrijden. Hij wint het Nationaal Kampioenschap Ploegenklassement tijdrijden met Tomas en Jan-Åke Ek, het Nationaal Kampioenschap op de weg Ploegentijdrit met Erik en Tomas en het Nordisk Mesterskab Ploegentijdrit op de weg met Tomas, Erik en Sture. Erik won ook nog het Nordisk Mesterskab op de weg.

Ook in de rittenwedstrijden komt Gösta sterk voor de dag. De Zweedse ploeg start in de Tour de l’Avenir met de vier broers. Gösta wint de proloog en wordt met de Zweedse ploeg 4° in rit 1b zodat hij even de gele trui mag aantrekken. Die verliest hij ’s anderendaags echter alweer aan Duchemin. Gösta wordt nog vijfde in de 5^e rit, vierde in de rit 6b, zevende in rit 9 en vijfde in rit 10a. Sture wordt derde in rit 5 en achtste in rit 10a. Erik wordt vijfde in rit 3 en Tomas wint rit 6a.

Gösta wordt derde in het eindklassement op 6’40” van Zoetemelk en hij wordt derde in het bergklassement. Sture wordt 20^e in het eindklassement op 15’26” en vijfde in het puntenklassement. De Pettersson-broers gaan dus met nogal wat prijzengeld naar Zweden terug.

Op het Wereldkampioenschap is het voor de derde maal prijs in de 100 km ploegentijdrit. Ze winnen voor Denemarken (Frey, Hansen, Lund, Mortensen) en Zwitserland (Hubschmid, Thalmann, Bürki, Fuchs).

Het was voor de Pettersson’s genoeg geweest bij de amateurs. Wat moest en kon gewonnen worden was gewonnen met uitzondering van een Olympische titel. Het Italiaanse merk Ferretti zag wel iets in hen en nam ze alle 4 in de ploeg op.

Gösta startte direct veelbelovend met overwinningen in rit 4b en het eindklassement van de Ronde van Romandië, voor Davide Boifava en Joop Zoetemelk, en de Coppa Sabatini. Verder een 6^e plaats op 9’20” van Eddy Merckx in het eindklassement van de Giro d'Italia, met drie toptien plaatsen, een 3^e plaats in het eindklassement van de Tour de France op 15’54” van Eddy Merckx en na  Joop Zoetemelk. Hij behaalde verder in de Tour acht toptien uitslagen. Tomas haalde vijf toptien uitslagen en eindigde 36^e op 1h13’28”.

Gösta samen met Tomas won aan het einde van het seizoen de Trofeo Baracchi voor de duo’s Ritter-Mortensen, toch ook geen smurfen en Vanspringel-Willy In ‘tVen.

Tussen de grote jongens waren de resultaten voor de drie andere broers toch iets minder. Tomas had wel een tweede plaats versierd in rit 20b van de Tour de France, een 8,1 km lange tijdrit, op 12” van Eddy Merckx. Gösta werd 8^e op 18”. Tomas haalde ook nog 2 tweede en 2 derde plaatsen in andere wedstrijden. Sture reed één toptien plaats in de Giro en eindigde als 77^e op 2h10’06”. Op het Wereldkampioenschap werd Sture 30^e, Gösta 31^e, Tomas 42^e en Erik 62^e.

In 1971 reden ze nog alle vier bij Ferretti. Gösta kwam tot volle ontbolstering. Hij won de Giro dell'Appennino en in Vigolo Marchese. Hij werd samen met Tomas tweede in de Trofeo Baracchi na het duo Ocaña-Mortensen. Hij werd eveneens tweede in de Ronde van Sardinië, na Merckx, de Catalaanse Week, na Raymond Poulidor, Paris-Nice, na Merckx en derde in Milaan-Sanremo, na Merckx en Gimondi. Maar zijn hoogtepunt, en ook dat van zijn carrière, vierde hij in de Giro d’Italia. Gösta behaalde zes toptien plaatsen en veroverde de roze trui aan het eind van de 18^e rit en behield die tot het einde. Herman Vanspringel werd nog maar eens tweede in een grote rittenwedstrijd en eindigde op 2’04” en Ugo Colombo werd derde op 2’35”. In diezelfde Giro behaalde Erik, terug boven water gekomen, drie toptien plaatsen en Sture, die 51^e werd op 1h45’54”, twee toptien plaatsen.

In de Tour de France behaalde Ferretti een tweede plaats in de proloog. Verder behaalde Gösta vier toptien plaatsen en Tomas twee toptien plaatsen. Beiden bereikten echter Parijs niet.

Tomas behaalde een overwinning in rit 5b van de ronde van Romandië en enkele ereplaatsen in ééndagswedstrijden. Erik had enkel een uitschieter met een tweede plaats in Vigolo Marchese, na Gösta, en een derde plaats in de 10^e etappe van de Giro.

Op het Wereldkampioenschap werd Tomas 12^e, Erik 28^e, Gösta 23^e en Sture gaf op.

Het seizoen 1972 startte zonder Erik. Nochtans was hij na een eerste minder jaar, in 1971 weer boven water gekomen en was het eerder Sture die in 1971 ondermaats gebleven was.

De overgebleven broers reden nog altijd voor Ferretti. Gösta haalde nog een 2^e plaats in het eindklassement van de Giro di Puglia waar Tomas derde werd. Gösta won de 7^e etappe in de Giro voor Eddy Merckx. Hij haalde verder nog 3 toptien plaatsen in die Giro die hij als zesde beëindigde op 13’09” van Eddy Merckx. Tomas werd in diezelfde Giro 41^e op 1h03’06”. Gösta en Tomas werden derde in de Trofeo Baracchi na Merckx-Swerts en Gimondi-Boifava.

Op zich deed Tomas het dat jaar waarschijnlijk zelfs beter dan Gösta. Hij werd derde in de Coppa Agostoni, in Cotignola en in de Giro del Lazio. Hij won tevens de 1^e en 5^e etappe van de Tirreno – Adriatico en werd derde in het eindklassement.

De Tour de France werd niet gereden door Ferretti en in het Wereldkampioenschap werd Gösta 36^e en gaven Sture en Tomas op.

Er zat duidelijk verval op de prestaties van de Petterson’s. Misschien dat Tomas eigenlijk nog het best stand hield, Gösta teerde duidelijk op zijn prestaties van de eerste twee jaren. Voor Sture was het duidelijk geworden en hij ging de fiets aan de wilgen. De twee over gebleven Pettersson’s verkasten naar Scic.

Gösta werd aan het begin van het seizoen 3^e in het eindklassement van de Tirreno – Adriatico. Hij reed één toptien plaats in de Ronde van Romandië en werd 8^e in het eindklassement. Hij deed voor het eerst mee in de Ronde van Zwitserland, won er de 8^e etappe b en werd 7^e in het eindklassement op 7’53” van Fuente. Hij reed er nog een toptien plaats en Tomas gaf er op. Hij werd 3^e in het eindklassement van de Giro di Sardegna en eindigde 2^e met Boifava in de Trofeo Baracchi na Gimondi-Rodriguez. In de Giro d’Italia reed hij drie toptien plaatsen en werd uiteindelijk 13^e op 34’42” van Eddy Merckx. In het Wereldkampioenschap gaven zowel Gösta als Tomas op.

Op het einde van het seizoen had Tomas het ook begrepen. De prestaties van 1972 had hij niet kunnen verder zetten, in tegendeel zelfs, hij presteerde zo goed als niks.

Gösta bleef alleen over en veranderde nog eens van ploeg. Hij zou zijn laatste jaar rijden bij Magniflex. Gezien zijn leeftijd, 34 jaar, mag gesteld worden dat hij in schoonheid afscheid nam.

Bij zijn tweede deelname in de Ronde van Zwitserland behaalde hij zes toptien klasseringen en werd hij 2^e op 58” van Eddy Merckx. In de Giro d’Italia behaalde hij drie toptien noteringen en werd hij uiteindelijk 10^e op 17’08” van Eddy Merckx. Op het Wereldkampionschap werd hij nog 17^e en in de Trofeo Baracchi behaalde hij met Rodriguez een tweede plaats na Moser-Schuiten.

Na afloop van hun carrière hebben drie van de vier broers gekozen voor een andere familienaam. De familienaam Pettersson (ook soms Petersson) werd te veel verspreid van uit Zweden over de hele wereld. Daarom konden de dragers van deze familienaam van homoniem veranderen en een andere identiteitskaart vragen in Zweden. Dit gebeurde toen de broers ruzie hadden. Wat de reden van de ruzie was kon ik niet achterhalen.

Erik, Tomas en Sture heetten vanaf den Fåglum, naar de naam van de club waarbij ze debuteerden. Op het toppunt van hun glorie spraken de Zweden al van de " Fåglum brothers". Alleen Gösta behield zijn oorspronkelijke achternaam.

Gösta was een regelmatig renner. Hoewel hij zelden een wedstrijd wist te winnen, zat hij altijd mee in de goede ontsnapping. Hij had echter altijd een defensieve houding die niet in de smaak viel van het grote publiek. Hij had een ietwat bescheiden persoonlijkheid, en misschien daardoor is er nooit echt uitgekomen wat hij allemaal in zich had. Tomas had misschien evenveel talent als Gösta. Maar misschien lag hij als de jongste teveel onder de plak van Gösta en de andere broers. Erik was te onregelmatig om echt door te dringen bij de beroepsrenners en Sture was de minste van de vier. Hij verliet het viertal ook als eerste voor goed want hij overleed op 26 juni 1983 ergens in Noorwegen.

Samen wonnen de Pettersson’s 13 wedstrijden bij de profs (Gösta negen en Tomas vier). Ze werden 3 keer wereldkampioen bij de amateurs hetgeen dus 12 WK-truien betekent voor één familie.

24-01-2011, 00:00 Geschreven door G.L.  

Open brief aan ……. Hubert Hutsebaut.

Hubert wie? Ik denk dat dit de spontane reactie zal zijn van veel jongere wielerliefhebbers. De ouderen onder ons zullen de naam wel herkennen hoop ik. De echte wielerliefhebbers toch zeker.

Hubert (voor de Nederlanders onder ons, Hubèr uitgesproken en niet Huubert of zo iets) is nochtans een waar begrip in het wielrennen. Was Hubert een groot renner? Neen natuurlijk niet zullen de meesten antwoorden. Ikzelf ga daar echter niet mee akkoord. Hubert heeft oinderdaad op het eerste zicht een zeer bescheiden palmares. Zeven overwinningen bij de profs. Dat zijn er natuurlijk nog altijd veel meer dan Jürgen Van Goolen en Jürgen Van Den Broeck. Maar als u even verder leest, beste lezer, dan zal u zien dat u het verkeerd voor hebt. Hubert Hutsebaut is een icoon in het wielrennen.

Wat maakt Hubert dan zo speciaal? Wel met Hubert werd een beetje gelachen in het peloton. Hij was de pineut, de sukkel, degene die gepest werd. Ook de wielersupporters lachten met hem. Want jammer genoeg had Hubert zijn voorkomen niet mee. De moeders van alle wielerliefhebbers hadden hen nochtans altijd gezegd dat je niemand mag uitlachen om zijn uiterlijk. Maar ja, die moeders kwamen niet mee naar de koers en na 12 pinten, dan denkt de modale wielersupporter niet meer aan zijn moeder. En dus werd er gelachen met Hubert. Onterecht. En indien Hubert dit nu leest, dan komen er waarschijnlijk pijnlijke herinneringen naar boven. Lees echter verder Hubert. Wie laatst lacht best lacht.

Hubert droeg een bril. En met brillendragers werd toen nog al eens gelachen. Ik kan het weten, ik droeg er vroeger ook een, vandaar misschien mijn sympathie voor Hubert. Gelukkig droeg ik niet zo een sterke glazen zoals Hubert want die waren van het formaat confituurpotbodems. Zo van die glazen die er voor zorgden dat je met grote verbaasde ogen de wereld inkeek. Nochtans er waren nog renners met een bril vroeger. Je had Jean Bobet maar die moest wel een bril dragen want die had universitaire studies gedaan en studenten die droegen nu eenmaal een bril. Je had Jan Janssen maar die had dan weer het wereldkampioenschap gewonnen, de groene trui in de Tour en net voordat Hubert prof werd de gele trui. Je had later Theo Verschueren maar die werd ook wereldkampioen. Hubert werd nooit wereldkampioen.

Misschien droomde Hubert er vroeger wel van om wereldkampioen te worden of de Tour de France te winnen. Misschien lag kleine Hubert uit Lendelede ’s avonds in bed en overwon hij in gedachten de Tourmalet en de Aubisque en reed hij triomferend in WK-trui Parijs binnen. Misschien. Wie zal het zeggen.

Hubert was ook een stille jongen die vlug zijn plaats kende in het peloton. Hij besefte waarschijnlijk vrij vlug dat hij niet in de wieg gelegd was om een groot renner te worden zoals Merckx, De Vlaeminck, Godefroot enz... Hij borg dan ook zijn dromen veilig op. En de stille jongen met de confituur-glazen bril werd het mikpunt van spot binnen het peloton.

Nochtans, Hubert was niet te onderschatten. Hij werd prof op 26 augustus 1968 bij flandria-De Clerck. Hoe en waarom, daar heb ik niks kunnen over terug vinden. Misschien op voorspraak van de lokale flandria-velomaker van Lendelede, zo ging dat toen in die tijd bij flandria.

Op 11 juli 1969, nog steeds bij flandria-De Clerck-Krüger behaalde hij zijn eerste overwinning bij de profs in Gistel voor Raf Van Bruwaene en Christian Callens. Die overwinning zal natuurlijk verloren gegaan zijn in de feestroes waarin België toen leefde door de krachttoeren van een Eddy Merckx in de Tour de France en de overwinning van Guido Reybrouck die dag. De 0 was dus vrij vlug van zijn palmares weggeveegd. Hubert kon winnen als het moest. Hij was er trouwens al eens dicht bij geweest op 28 juni in de Omloop van het Houtland waar hij in de sprint geklopt werd door Noël Van Tyghem. Iets wat Jempi Monseré in 1970 ook overkwam in het Kampioenschap van Vlaanderen. Maar toen rook men een sterke geur van verbrand rubber natuurlijk.

Ook in 1970 reed Hubert nog voor flandria-Mars. De maand juli was blijkbaar zijn maand. Op 22 juli won hij namelijk in Dentergem voor Romain Furniere (op 10”) en Walter Planckaert (op 1’35”). Op 2 september werd hij nog tweede op 20 “ van Julien Van Lint in de Grote Stadsprijs van Geraardsbergen en op 8 september werd hij tweede, geklopt in de sprint door Etienne Sonck in Izegem. U ziet beste lezer, er zat een gestage vooruitgang in de prestaties van Hubert.

Wat is er dan misgegaan eind 1970? Het contract van Hubert bij flandria werd niet verlengd en Hubert moest op zoek naar een nieuwe ploeg. Was men binnen flandria bang voor de mogelijkheden van Hubert? Heeft de Grootmeester Hubert over het hoofd gezien voor zijn bruine garde? Hadden noch Roger De Vlaeminck, Walter Godefroot, Frans Verbeeck e.a. het vermogen de ontluikende talenten van Hubert te ontdekken? Het zal waarschijnlijk een van de vele wielermysteries blijven. In elk geval Hubert kwam terecht bij het zeer bescheiden Goldor. Hij werd ploegmaat van Richard Bukacki, Frans Melckenbeeck, Walter en Willy Planckaert, Bernard Van de Kerckhove en Robert Van Lancker. Mogelijks werd hij ook bierhandelaar, ik weet het niet. Het was in elk geval zo dat veel renners van Goldor ook het bier moesten verdelen.

Was Hubert in zijn wiek geschoten? Op zijn teen getrapt? In zijn eer gekrenkt? Waarschijnlijk wel. En dat kwam tot uiting in zijn uitslagen. Hubert won dat jaar niet minder dan 3 wedstrijden. Eddy Merckx won er dat jaar weliswaar 53 maar die is dan ook Grootmeester, maar drie is evenveel als Willy Van Neste, Daniel Vanryckeghem, Noël Van Tyghem, Rini Wagtmans ……

Hubert begon er vroeg aan dat jaar. Op 3 mei won hij de 4° rit van de Ronde van Spanje. Hij reed het complete peloton op maar eventjes 9 minuten en 50” en zag zijn overwinning als een dankbetuiging ten opzichte van zijn overgebleven ploegmakkers, zijn nieuwe ploeg en als revanche ten op zichte van Brik Schotte en het flandria-team. Cyrille Guimard werd tweede. Was hij te diep gegaan in zijn krachtenarsenaal? Redeneerde hij dat er niets meer in zat in de Vuelta? In elk geval wordt hij nog vermeld in het ritverslag van de Vuelta van 12 mei. Waarschijnlijk gaf hij die avond op en keerde hij terug naar België. Maar de vorm was er want op 13 mei won hij in Assebroek. Hij versloeg er Eric Raes en William Bilsland in de sprint. Je moet het maar doen. Thuiskomen van Spanje en direct een wedstrijd winnen. Op 12 september won hij in nog een koers in lijn in Heule. Herman Vrijders en Daniel Vanryckeghem strandden op 3 seconden. Op 8 augustus was hij in een andere koers in lijn in Lede nog derde geworden na Willy Planckaert en Daniel Vanryckeghem.

Hubert kon het jaar 1971 met een zoet smaak van wraak ten opzichte van flandria afsluiten. Het was zijn beste jaar tot nog toe geweest en, wat hij niet wist, het beste moest nog komen.

In 1972 bleef Hubert bij Goldor dat als extra sponsor IJsboerke had aangetrokken. Had hij door de successen van 1971 extra getraind tijdens de winter? Zich extra verzorgd? Enkel Hubert zelf kan het ons zeggen. In elk geval was hij tegen de traditie in zeer vroeg in optimale vorm. Hij begon in de maand maart met een 40° plaats in de Omloop het Volk en ’s anderendaags had hij al een 10° plaats te pakken in Kuurne-Brussel-Kuurne. De benen voelden goed aan en Hubert wist het. Vervolgens kwam zijn glorieperiode. Sommige mensen dromen van ooit eens 5 minuten wereldberoemd te zijn. Wel Hubert werd 5 dagen wereldberoemd. Het begon op 25 maart en eindigde op 29 maart. Op 25 maart werd de E3-prijs te Harelbeke verreden. Het wedstrijdverhaal kan kort samengevat worden. Na de Hoppeberg kwamen de volgende renners voorop : Merckx, Godefroot, Verbeeck, Van Tyghem, Dierickx, Rosiers, De Witte en Van De Vijver. Eén duo reed er nog naar toe. Hubert Hutsebaut met in het wiel Wilfried David, de ploegmaat van Walter Godefroot.

Op het Vossenhol demarreert Walter Godefroot weg. Misschien niet verstandig voor zo een sterke spurter maar misschien voelde Walter zich wel beresterk. Hubert ging in de achtervolging samen met Eddy Merckx. Op 5 km van de aankomst kwamen ze bij Walter Godefroot. Het drietal stevende op een sprint af. Merckx begon op kop met Godefroot in het wiel. Toen Eddy 100 m voor de aankomst naar links keek, zag hij dat Godefroot zijn krachtinspanning van op het Vossenhol had moeten bekopen en het wiel had gelost. Eddy, zeker van de overwinning zette zijn inspanning niet door en werd daardoor op 5 meter van de streep rechts voorbij gejumpt door Hubert.

Uit het wedstrijdverslag kan worden afgeleid dat Hubert die dag gewoonweg de sterkste was en dus een verdiende winnaar.

Vier dagen later was er dan de Elfstedenronde. In de voorbeschouwingen in de kranten stond er onder andere dat o.a. Godefroot het zich niet kon permitteren nog eens geklopt te worden door Hutsebaut of een van diens soortgenoten. Soortgenoten? Hallo! Was Hubert Hutsebaut een soort minderwaardige renner misschien? Had hij geen recht de E3-prijs te winnen? Hij was toch de sterkste en misschien wel de slimste geweest.

De wedstrijd kan als volgt samengevat worden. Godefroot, Reybrouck, Verbeeck, David, De Muynck, Van Olmen, Marcel Omloop, Roger Jochmans, Willy Van Neste en Hubert stevenen op de aankomststreep af. Op 700 m van de streep is er een scherpe bocht naar rechts. Een agent doet de renners twijfelen en sommigen zetten voet aan grond. Enkel de twee laatste van het groepje, Willy Van Neste en Hubert zien de vergissing van de renners en kiezen het juiste parcours. Hubert plaatst een krachtige jump en wint voor Willy Van Neste en de teruggekeerde Guido Reybrouck.

U kan zich, beste lezer, de taferelen aan de aankomst voorstellen. Geroep en getier, gevloek en gescheld. Maar …… elke renner wordt geacht het parcours van de wedstrijd te kennen. En het jaar ervoor in dezelfde Elfstedenronde, was er iets gelijkaardigs gebeurd. Toen reden er 4 renners voorop en reed er één de verkeerde kant op. U raadt het al, het was Hubert. Met recht kon hij nu verkondigen dat een ezel zich nooit tweemaal aan dezelfde steen stoot.

Vier dagen en 2 grote overwinningen voor Hubert. Men zou denken dat zijn carrière nu wel definitief gelanceerd zou zijn. Hubert was nog maar 24 jaar oud. In de fleur van zijn leven en zijn sportloopbaan. De sportdirecteurs zouden nu toch wel zijn deur plat lopen om hem in 1973 in de ploeg te krijgen. Helaas. Wat is er gebeurd met Hubert? Hij reed nog alle voorjaarskoersen. Hij startte ook nog in de Vuelta, hij komt voor in de najaarskoersen. Maar verder is er niks terug te vinden over een ploeg voor 1973. Wat is er gebeurd Hubert? Hebben ze het je niet vergeven dat je tweemaal won. Er was toch niks af te dingen op je overwinningen.

Was het misschien omdat je de “looks” niet had en dat je, zoals ik ergens gelezen heb, soms je benen niet schoor. En dan? Bernard Hinault heeft het in elk geval opgemerkt en heeft je gekopieerd om op die manier Paris-Roubaix te winnen. Dus als zo een grote kampioen dat mag, waarom jij niet?

Of had je je buik vol van het wereldje. Misschien was je ondertussen wel getrouwd, ik weet het niet. Was er een kindje in aantocht en moest er voldoende brood op de plank komen. Kreeg je een andere job aangeboden. Een die minder fysieke inspanningen vergde. Alhoewel ik er zeker van ben dat jij nooit een man was die om een extra inspanning verlegen zat.

Of was je gewoon een groot kampioen die afscheid nam op zijn hoogtepunt. Laat het ons daar bij houden Hubert. En laat mij van jou een voorbeeld maken voor de vele renners die nu aan het begin van het seizoen staan en denken dat ze de grote kampioenen of would-be kampioenen niet kunnen verslaan. Laat hen een Hutsebautje of Huberke doen. Laat ons deze nieuwe term invoeren in het wielrennen zodat de “mindere” renners iets hebben om naar uit te kijken.

Kortom, voor mij ben jij, Hubert Hutsebaut, een kampioen. Weliswaar met een kleine k want anders zou ik mijn indeling die ik hier ergens anders op de blog gezet heb verloochenen. Maar je bent een naam in het wielrennen. Ere wie ere toekomt. Hubert Hutsebaut je hebt je plaats in de geschiedenisboeken van het wielrennen. Inwoners van Lendelede dit verdient een standbeeld.

                                                                                                                                             G.L.

22-01-2011, 18:13 Geschreven door G.L.  

Van Grootmeesters, Campionissimi, Superkampioenen en Kampioenen.

Beste lezer van deze blog. Ik zou het vandaag graag eens willen hebben over de terminologie die in de wielerliteratuur gebruikt wordt. Meer bepaald zou ik het willen hebben over het predicaat “kampioen” en al zijn overtreffende vormen. Volgens mijn bescheiden mening wordt deze term veel te lichtzinnig gebruikt bij journalisten voor wielrenners en sporters in het algemeen.

Ik vind dat er een soort regel zou moeten bestaan om iemand een kampioen te noemen. Je zou er zelfs een soort gradatie kunnen in toepassen. Een “Kampioen”, een “Superkampioen”, een “Campionissimo” en een “Grootmeester”.

De vraag die dan natuurlijk direct opkomt is hoe men deze titels zou toekennen. Of m.a.w. wat zijn de criteria opdat iemand tot een bepaalde categorie kan behoren. Om daarop te kunnen antwoorden dient men toch een beetje de historiek van het wielrennen te kennen. En dan ga ik al direct de mist in omdat ik moet toegeven dat ik de prestaties van de renners van voor WO II veel minder ken dan deze van de naoorlogse renners. Maar goed, wie zich geroepen voelt een rangschikking te maken voor de renners van de voor WO II mag er altijd aan beginnen, ikzelf zal mij houden aan die van na de oorlog.

Persoonlijk vind ik dat een Kampioen op zijn minst één Klassieker moet gewonnen hebben. Geen semi-klassieker, geen op TV-komende midweekse koers, nee een echte Klassieker. De vraag stelt zich dan wat een echte Klassieker wel mag zijn.  Gelukkig hebben we bij de hedendaagse renners toch nog een Philippe Gilbert die zijn klassiekers kent en altijd spreekt over de “Grote Vijf “ zijnde Milaan-Sanremo, Ronde van Vlaanderen, Luik-Bastenaken-Luik, Paris-Roubaix en de Ronde van Lombardije. Voor de meeste wielerliefhebbers zijn dit de Grote koersen. Maar ….. dit moet in zijn tijdsbeeld gezien worden. Na de oorlog tot zeker eind de jaren 50 was de Waalse Pijl hoger aangeschreven dan Luik-Bastenaken-Luik. Paris-Tours heeft ook lange tijd een vrij hoog aanzien gehad. En dan was er nog bv. de Grand Prix des Nations en misschien vergeet ik er nog een paar.

Niet eenvoudig dus maar laat het ons bij de eerder genoemde 5 Grote Klassiekers houden om de hedendaagse kampioenen te louteren. Dus elke renner die één van deze 5 wint kan zich een Kampioen noemen.

Hoe word je dan een Superkampioen? Logischerwijs moet je dan al iets krachtiger presteren.  Je zou kunnen stellen dat als je één van de 4 Grote Ronden gewonnen hebt je jezelf een Superkampioen mag noemen. Met de 4 Grote Ronden worden dan respectievelijk de Tour, de Giro, de Vuelta en de Ronde van Zwitserland bedoeld. Ook hier weer moet er een tijdscorrectie ingebracht worden. De Vuelta is maar vrij recent een echte “Grote” Ronde geworden en de Ronde van Zwitserland heeft zeker aan belang ingeboet de laatste tijd. Heb je één van deze ronden gewonnen, dan ben je een Superkampioen.

Als je nu echter eens terugblikt op deze classificatie, dan zal je als echte wielerliefhebber toch een beetje een wrang gevoel hebben. Lucien Aimar, Roger Walkowiak een Superkampioen?  Idem voor Carlo Clerici, Arnaldo Pambianco, Paolo Salvoldelli, Gottfried Weilenmann, Rolf Graf, Attilio Moresi, Giuseppe Fezzardi, Rolf Maurer, Ambrogio Portalupi, Edward Van Dyck, Frans De Mulder, allemaal winnaars van één van de Grote Ronden.

Het resultaat zal analoog zijn voor de Grote Klassiekers. Ik neem enkel het voorbeeld van Milaan-Sanremo. Gomez, Maechler, Furlan, Colombo. Geen namen die we linken aan de beschrijving Kampioen.

Na deze eerste feedback kom ik tot de conclusie dat ik strenger moet zijn bij het toewijzen van de eretitels.

Dus doe ik een nieuwe poging voor de definitie van een Kampioen, een Superkampioen en op mijn elan ga ik verder voor een Campionissimo en een Grootmeester.

Ik stel hierbij voor dat een Kampioen ofwel meer dan één Klassieker van de Grote Vijf gewonnen heeft (dus niet 2 x Paris-Roubaix maar wel Paris-Roubaix en bv de Ronde van Vlaanderen) ofwel meer dan één Grote Ronde van de Grote Vier gewonnen heeft ofwel één Klassieker en één Grote Ronde.

Ik denk dat ik hiermee het grootste deel van de hierboven opgesomde renners geëlimineerd heb van de titel kampioen. En indien niet, dan heb ik die renner al altijd verkeerd ingeschat en ligt dus de fout volkomen bij mezelf.

Een Superkampioen heeft dan ofwel verschillende Klassiekers gewonnen en minstens één Grote Ronde ofwel verschillende Grote Ronden en minstens één Klassieker. Het toont aan dat zo een renner een veelzijdigheid vertoont als atleet.

Een Campionissimo heeft dan verschillende Klassiekers en verschillende Grote Ronden gewonnen tijdens zijn carrière. Deze renners tonen aan dat zij de veelzijdigheid gedurende verschillende jaren aan de dag gelegd hebben.

Grootmeesters hebben dan verschillende Klassiekers en verschillende Grote Ronden in één jaar gewonnen. Deze renners hebben gewoon een staaltje van een buiten wereldlijke prestatie geleverd.

Ik probeer even de renners vanaf 2000 te bekijken op basis van deze klassering. Met bij deze al mijn excuses als ik ergens een foutje zou gemaakt hebben.

Grootmeesters : Geen

Campionissimi : Geen

Superkampioenen :  Cancellara met de Ronde van Vlaanderen, Paris-Roubaix en de Ronde van Zwitserland en Vinokourov met Luik-Bastenaken-Luik en de Vuelta en de Ronde van Zwitserland.

Kampioenen :  Menchov, Armstrong, Ullrich, Aitor Gonzalez, Contador, Tchmil, Bettini, Tafi, Van Petegem, Boonen, Museeuw, Camenzind, Valverde, Di Luca en Cunego.

Ik kan leven met dit lijstje ondanks de namen van Gonzalez, Di Luca, Camenzind , Valverde en eigenlijk ook Vinokourov waar toch een vrij sterke dopinglucht rond hangt en waarbij er schorsingen uitgesproken zijn maar waarbij uitslagen niet aangepast zijn. Het blijft een feit dat de prestaties vanaf 1990 tot zelfs nu met de nodige bedenkingen dienen bekeken te worden.

Er zal misschien geargumenteerd worden dat doping vroeger ook gebruikt werd maar over het verschil tussen nu en vroeger op het gebied van doping zal ik later wel eens iets schrijven.

Misschien dat iemand meer tijd heeft dan ik en de gehele naoorlogse periode kan uitpluizen.  Ik ben benieuwd wat het zou opleveren. Hoeveel grootmeesters zouden er zijn? In eerste instantie denk ik aan Coppi (1949 : Giro & Tour en Milaan-Sanremo en Ronde van Lombardije) en Merckx (1972 : Giro & Tour en Milaan-Sanremo, Luik-Bastenaken-Luik en Ronde van Lombardije).  Veel meer zullen het er niet zijn denk ik.

Het aantal Campionissimo zal ook eerder beperkt zijn. Misschien een stuk of tien? Superkampioenen zullen er wel meer zijn denk ik.

Ik besef maar al te goed dat lijstje discussies oproepen. En er zullen (hoop ik) hier reacties op komen. Misschien zitten er nog gaten in mijn redenering. Wie weet. In elk geval geldt voor mij dat de titel van Kampioen, Superkampioen, Campionissimo of Grootmeester eretitels zijn die niet zomaar mogen toegekend worden.

Jammer voor een Philippe Gilbert (enkel de Ronde van Lombardije, weliswaar tweemaal) maar voor mij voorlopig onvoldoende om er een Kampioen van te maken. Gelukkig kent Philippe zijn klassiekers en weet hij dat hij nog één van de Grote Vijf op zijn palmares moet zetten om bij de grootsten geklasseerd te worden. Ook Stijn Devolder doet er goed aan nog Paris-Roubaix te winnen om als Kampioen bestempeld te worden. Het blijft een groot verschil tussen een goed renner en een Kampioen. De kans is echter groot dat Philippe en Stijn de titel ooit behalen. Renners echter zoals een Greg van Aevermaet, Bjorn Leukemans, ….. dienen nog veel pap te eten voordat ze als een echte Kampioen kunnen aanzien worden.

Vandaar mijn oproep naar de heren journalisten : “Gebruik termen als Kampioen, Superkampioen, Campionissimo en Grootmeester niet lichtzinnig maar wel met de nodige eerbied voor degene die de titels ondertussen verdiend hebben.”

13-01-2011, 00:00 Geschreven door G.L.  

Open brief aan …… Jos Huysmans.

Beste Jos,

Jij was, weliswaar na Eddy Merckx, je zal het mij wel vergeven, de renner wiens naam steeds in de uitslag opgezocht werd. Ik was dus duidelijk een supporter van jou.

Waarom ben ik, die helemaal niet in je buurt woonde, supporter geworden van jou? Wel, de reden was een prentje. Ja, zo een onnozel fotootje van bij de kauwgum. Om een of andere reden vond ik dat prentje, met jij in je Mann-trui, het mooiste prentje van de reeks. Het was ook zo een handig prentje om mee te spelen. Je weet misschien dat de meeste van de wielerverzamelaars begonnen zijn met de prentjes die bij de kauwgum zaten te verzamelen. De kauwgum zelf was niet te vreten maar elke rechtgeaarde verzamelaar heeft heel wat over voor zijn hobby. Met die prentjes speelden wij dan koers. Elk met zijn eigen systeem, al of niet met dobbelstenen. En jouw prentje was het beste om tijdens mijn geïmproviseerde Tour de France met twee paperclips de gele trui op te spelden. Zo ben je bij mij dagen aan een stuk leider geweest in de Tour de France. Jammer voor jou moest je in de slotritten altijd de duimen leggen voor Eddy Merckx.

Op die manier ontstond er een bijna dagelijks ritueel. De krant werd veroverd op vader, de sportpagina’s werden doorplozen en in de uitslagen van de wielerwedstrijden werd eerst gekeken hoe de Grootmeester het er van af gebracht had en dan werd Jos Huysmans opgezocht. Ja Jos, voor mij was jij één van de goden.

Goden behandel je met respect, goden durf je niet in de ogen te kijken en al evenmin aan te spreken. Tot die ene fameuze dag. Een dag, of liever een moment om nooit te vergeten. Johny Vansevenant, je weet wel, de man van de Wetstraat en een wielervriend van mij, schreef een boek over de Mannen achter Merckx. Ik hoop dat Johny het mij niet kwalijk neemt dat ik hem wielervriend noem. Het is niet zo dat Johny een vriend is in de reële betekenis van het woord. Ik sprak hem nog maar enkele keren en het ging iedere keer over het wielrennen. Maar elke liefhebber van het wielrennen is voor mij een wielervriend.

Op de presentatie van het boek was ik ook aanwezig. Niet als een of andere vip maar als gewoon wielerliefhebber. Toen ik daar eindelijk binnen was zag ik al die Mannen achter Merckx: Jos Spruyt, Martin Van den Bossche, Rini Wagtmans en ……  Jos Huysmans. Ik herkende je natuurlijk direct, ik had genoeg jouw foto’s en prentjes bekeken. Gezien ik ondertussen een volwassen man geworden was en toch al iets minder schroom had ten opzichte van goden heb ik je uiteindelijk aangesproken. Ik vertelde je dat ik altijd een supporter van jou was geweest. Je aanhoorde mij beleefd maar dacht waarschijnlijk dat ik weer een of ander vleier was. En toch, beste Jos, is het de waarheid.

Ik liet een vriend die mee was, een foto nemen van jou en mij. Jos Huysmans en ikzelf samen op de foto. Wie had dat ooit gedacht. Wel beste Jos, die foto hangt hier thuis in mijn bureau aan de muur en op mijn werk hangt er ook een exemplaar. Ik kijk er nog steeds dagelijks naar. Jos Huysmans en ik samen op de foto. Niet te geloven.

Je staat zelfs, zowel thuis als op mijn werk, op mijn laptop op de schermafbeelding van Google. Het is een mooie kleurenfoto van de complete Belgische ploeg die geselecteerd was voor het Wereldkampioenschap op de Nürburgring in 1966. De foto is genomen aan de start van het criterium in Londerzeel. Martin Van den Bossche, Herman Vanspringel, jij, Ward Sels, Willy Planckaert, Belgisch Kampioen Guido Reybrouck, Eddy Merckx en Willy Monty staan er in mooie kleuren op. Dus iedere keer dat ik wil googelen, beste Jos, heb ik een moment van nostalgie als ik naar jou kijk.

Slechts één keer heb je mij ontgoocheld, beste Jos. Het doet nog een beetje pijn aan mijn hart als ik er aan denk. Maar wees gerust Jos, ik heb het je ondertussen al lang vergeven.

Na de voorstelling van het prachtige boek heb ik je een brief geschreven. In mijn verzameling mis ik namelijk nog een foto van jou in FIAT-trui. Ik vroeg je in die brief heel beleefd of je er een had. Ik schreef ook dat ik die trouwe supporter was die je aangesproken had op de voorstelling van het boek. Ik stopte zelfs een paar postzegels in de brief want ik wilde je niet onnodig op kosten jagen.

Helaas. Ik wacht na ruim vier jaar nog altijd op een antwoord. Misschien ben ik wel vergeten mijn adres onderaan de brief te zetten. Het kan natuurlijk, want schrijven naar je jeugdidool brengt toch heel wat emoties naar boven. Ik denk zelfs dat ik de ijdele hoop gekoesterd heb dat ik een trui van jou zou kunnen bemachtigen. Een trui waarin nog jouw zweet van tijdens een of andere Tourrit zou zitten.

Voorzichtig zou ik dan die trui in handen genomen hebben. Misschien had ik hem wel ingekaderd samen met de foto van jou en mij. Misschien zat er nog wel iets in een van de rugzakken. Misschien vond ik wel een briefje van de Grootmeester hemzelf waarop staat: “Jos, kop trekken tot km 150”.

Dat laatste zet mij nu aan het denken en doet mij de volgende vraag stellen aan jou, Jos. Hoe ging dat zo in de Molteni ploeg met al die ‘Jossen’? Je had Jos De Schoenmaecker, Jos Spruyt, Jos Bruyère,  Jos Borguet en jezelf. Hoe deed de Grootmeester dat als er een gevaarlijke concurrent wou ontsnappen? Hij kon toch niet roepen: “Jos, op ’t wiel!!!!” De concurrent zou direct 5 ‘Jossen’ dus de halve Molteni-ploeg in zijn wiel hebben. Is het daarom dat de Grootmeester altijd zelf de aanvallen van de concurrenten neutraliseerde of zelf wegsprong? Gewoon omdat hij anders teveel uitleg zouden moeten geven wie wat moest doen. Of hadden jullie een verdeling? Was er iemand Jos, Jef, Jozef, Joseph en “de kleinen”. Ik zou het er graag eens met jou over hebben, Jos.

Ik heb dus nooit een foto van jou gekregen en ook geen trui. Zelfs geen “klakske” heb ik gekregen. Maar ik neem het je niet kwalijk, beste Jos. Jeugdidolen kunnen namelijk niks verkeerd doen voor hun aanbidders. Ik zal altijd de jeugdherinneringen blijven koesteren. Het plezier dat ik had toen je na de eerste rit van mijn geïmproviseerde Tour de France de gele, de groene en de blauwe truien (de witte met rode bollen bestond nog niet en ik had dan maar een blauwe uitgevonden) mocht opspelden tot grote spijt van Luis Ocaña die je had verslagen in de sprint van rit 1a. Ja, Luis Ocaña kon na 1971 in mijn ogen niks goeds meer doen. Dat je de leiderstrui mocht opspelden was een soort rechtvaardiging voor de proloog van de Tour in 1971. Je won samen met de Grootmeester, Julien Stevens, Rini Wagtmans, Herman Vanspringel en ouwe trouwe Vic Van Schil de proloog. Je kwam als derde over de streep en stond dus ex aequo op de eerste plaats. Jammer genoeg kon er maar één de gele trui aan trekken.

Tot zover mijn brief aan jou, beste Jos. Ik hoop je ooit nog eens te ontmoeten en misschien, heel misschien vind je tijdens het opruimen van je zolder nog wel ergens een oude FIAT-trui. Denk dan eens aan mij, Jos. Het zou zijn alsof Sint Maarten, Sinterklaas en de Kerstman allen tesamen op mijn verjaardag zouden komen met dat ene cadeau.

                                                                                                                                                             G.L.

13-01-2011, 00:00 Geschreven door G.L.  

Open brief aan …….de renners

Onlangs las ik in Het Nieuwsblad  een artikel over de broeders Schleck. Daarin stond, ik citeer : “Ex-toppers vinden het niet kunnen dat ik goed met Alberto Contador opschiet. Waarom zou dat niet kunnen? In de koers gaat het wel snoeihard tussen ons, dan zijn we echte vijanden.”

Hallo? Mijn weinige haren kwamen recht te staan. Hoezo, ze zijn echte vijanden in de koers? Hoe zit dat dan met de fameuze rit met de overslaande ketting van Andy? Contador mocht toen volgens Andy niet aangevallen hebben. Alberto moest zelfs een zeemzoet filmpje op internet zetten om zich te verontschuldigen. Vijanden? Het zal wel. En tijdens de aanvangsweek van de Tour deed Cancellara wel het hele peloton wachten op de gevallen broertjes Schleck. Om bij te huilen.

Het zou inderdaad vroeger geen waar geweest zijn. Kan, beste lezer,  u zich het volgende voorstellen: Paris-Roubaix 1975. Een tiental kilometer voor de streep zijn ontsnapt : Eddy Merckx,  Roger De Vlaeminck, André Dierickx en Marc Demeyer. De kannibaal krijgt op een van de laatste echte kasseistroken een lekke band. Hebben Demeyer, De Vlaeminck en Dierickx toen gewacht? Natuurlijk niet. Een van de grondslagen van de wielersport is om zo snel mogelijk van punt A naar punt B te rijden. En wie eerst over de eindstreep komt is de winnaar. Heb je een lekke band of materiaalbreuk, dan heb je pech. Vraag het maar aan Eugène Christophe als je hem in het hiernamaals tegen komt. Boeken kan hij schrijven over door materiaalpech verloren wedstrijden.

Maar om terug te keren naar Paris-Roubaix. De drie overblijvers reden volop door. Eindelijk verlost van die vervelende kannibaal. Nog twee tegenstanders te kloppen. Merckx moest zich het snot uit de neus rijden om terug aansluiting te krijgen. Spannende televisie was dat toen. Komt hij er bij of niet? Zal hij nog krachten over hebben om de sprint te winnen?  En wat deed Merckx? Vol adrenaline en woede om zoveel pech kwam hij er bij en ging hij er over. Of liever, hij probeerde er over te gaan. De drie waren echter grote kampioenen en lieten hem niet gaan. Uiteindelijk won Roger De Vlaeminck. Merckx werd nog tweede in de eindspurt. Dat was nog eens echte koers.

Neem dan de Ronde van Vlaanderen van hetzelfde jaar. Merckx rijdt van ver weg met een verdienstelijke aanhangwagen, genaamd Frans Verbeeck aan zijn wiel. Het duo rijdt de rest van het peloton in de vernieling en in de plaatselijke omloop in Meerbeke demarreert Merckx nog eens en moet Frans, dodelijk vermoeid, achter blijven. Na de aankomst kan hij nog met moeite zijn historische woorden : “Fred, hij rijdt vijf kilometer te rap voor ons” uitspreken. Heeft Eddy ’s avonds een telefoontje gehad met Frans om zich te verontschuldigen omdat hij Frans nog uit zijn wiel gedemarreerd heeft? Neen, natuurlijk niet. Frans heeft na een verkwikkende nachtrust ’s anderendaags gewoon de beslissing genomen om nog harder te trainen zodat ook hij vijf kilometer per uur rapper zou kunnen rijden.

Of neem die Luik-Bastenaken-Luik van 1970. De streep ligt op de wielerpiste van Rocourt. Om die te bereiken dienen de renners door een smalle donkere gang te rijden. De De Vlaeminck’ s manoeuvreren zodanig dat eerst Roger en dan Eric de doorgang inrijden. Roger demarreert en Eric houdt de benen stil.  Gelukkig zijn er geen geluidsopnamen van die momenten want het gevloek zal waarschijnlijk enorm geweest zijn. Eric kreeg alle zottigheid van de wereld naar zijn kop geslingerd maar Roger was wel “de pist uit” of liever de piste op. Van pure coleire won Merckx  een paar dagen later de Waalse Pijl.

Daarmee wil ik slechts aantonen dat er in de koers echt gestreden moet worden. Koers is koers en geen gezondheidswandeling. De Tour is geen toeristische fietstocht richting de Alpen of Pyreneeën waarbij er niks mag of kan gebeuren. Er dient strijd geleverd te worden.

Hetzelfde in het hedendaagse veldrijden. Onlangs las ik een dubbelinterview met Niels Albert en Zdenek Stybar in HUMO. O wat waren ze lief voor elkaar. Op en top media getraind zodat er geen onvertogen woord kan vallen, want dat zou nadelig kunnen zijn voor de sponsor.

Denkt men werkelijk dat een sponsor daar nadeel zou kunnen van hebben? Toen de eerder genoemde Frans Verbeek in 1973  op het einde van Luik-Bastenaken-Luik de sprint verloor van Eddy Merckx, had heel televisiekijkend België dit gezien. Frans daarentegen, toen al een lepe zakenman, dacht dat hij gewonnen had en contesteerde de uitslag. Minutenlang stond hij zijn gelijk te verkondigen op het interviewpodium voor de micro van Fred De Bruyne en met alle camera’s op hem gericht. Sponsor Watney wreef ongetwijfeld in de handen. Met de daaraan verbonden bonus kon Frans later de eerste steen leggen van zijn succesvolle zaak.

En wie herinnert er zich niet Luik-Bastenaken-Luik van 1999. Dagen op voorhand had Frank Vandenbroucke al aangekondigd waar hij zou aanvallen en hoe hij zou winnen. De tweestrijd tussen VDB en bartoli op de helling van La Redoute staat in het Belgische Wielergeheugen gegrift. Bartoli zette de aanval in maar werd gecounterd door VDB. Toen die langszij kwam keek hij Bartoli eens diep in de ogen en zorgde er daarmee voor dat Bartoli psychisch ten onder ging en L-B-L verloor.

Op de plaats waar hij het voorspeld had, op Saint Nicolas, plaatste VDB zijn ultieme demaarage en reed zo weg van Michael Boogerd en won overtuigend zijn eerste en tevens laatste, maar wie besefte dat toen al,  grote klassieker.

Zo ging het er aan toe en zou het er aan toe moeten gaan. Niels, geef toch eens toe dat als Stybar weer eens in het begin van de wedstrijd weg demarreert je in je binnenste zit te denken van “Verdoeme, de smeerlap, hij is er weer vandoor. Ik val nog liever dood dan dat ik hem laat gaan. Verdomse Tsjech ik ga u bij uw ….. hebben”.

Zdenek, geef ook eens toe dat je op de Koppenberg zat te denken van (vrij vertaald uit het Tsjechisch): “Miljaar Nys. Ge hebt mij hier bij mijn …….. Hoe ga ik hier recht blijven. Stomme supporters ga uit mijn weg! En volgende week Nys, dan rij ik u in de vernieling”.

Een beetje spanning moet er wel zijn in een wedstrijd. Koers volgen is emotie en die emotie moet gevoed worden. De renners worden er beter van, de organisatoren en het publiek ook.

Ronse 1963. Meer moet ik niet zeggen. Elke wielerliefhebber weet direct waar ik het over heb. En als er dan toch een voetballiefhebber dit blad in hadden heeft gekregen, Benoni Beheyt klopte Rik Van Looy in een tumultueuze sprint aan het eind van het Wereldkampioenschap. België stond op zijn kop en raakte verdeeld in twee kampen aan de ene kant de Beheyt mannen en aan de andere kant de Van Looy mannen.

Wie is er beter geworden van dit alles? De sponsors, want die kwamen bijna dagelijks in beeld, Van Looy en Beheyt ook want die werden er zeker niet armer van. Benoni kon direct voor drie jaar contracten tekenen in de Franse criteriums. Ook de organisatoren van criteriums waren niet rouwig om de tweestrijd, want de massa die kwam kijken naar de twee kemphanen was niet te tellen. En in het algemeen profiteerde de wielersport er van. We zijn 47 jaar verder en echte wielerkenners kunnen nog uren discussiëren over deze eindsprint.

Ik denk niet dat men over 47 jaar lyrisch zal doen over de Tour van 2010. En dat brengt mij weer naar mijn uitgangspunt. Andy, Fränck, Alberto, alstublieft, breng eens wat spanning in de Tour. Gun elkaar het licht in de ogen niet. Probeer elkaar te lossen, ga er eens echt voor, verzorg de show en laat de echte beste winnen.

Deze oproep kan uitgebreid worden naar alle renners. B.v. naar Stijn Devolder toe.  Stijn, nu je voor een andere ploeg zal rijden, doe eens een gedurfde uitspraak naar Tom toe in de aanloop van de Ronde en Paris-Roubaix. Je bent namelijk de meest geschikte renner om als moderne versie van Ritten Van Lerberghe door te gaan. Doe dan ook eens als Ritten en voorspel ook eens :” ’kZal gulder allemoal doodrieën”. “Yes you can” zou Obama zeggen. Philippe Gilbert, meng je ook in de discussie. Laat ons smullen van jullie prognoses, jullie gedurfde uitspraken.

Denk aan Frans Verbeeck. Hij durfde ook gewaagde uitspraken doen en hij legde zich nooit neer bij het meesterschap van de andere kampioenen. Negen van de tien keer reed hij figuurlijk met zijn kop tegen de muur. Maar dat heeft Frans gehard en het zal mee geholpen hebben aan het feit dat hij nu een succesvol zakenman geworden is. Is Frans door zijn uitspraken minder sympathiek bevonden? Neen, ik denk dat Frans nog steeds een populair figuur is. En indien ik hem zou ontmoeten, dan zou ik  hem van harte danken voor de vele mooie wielermomenten die ik mede dank zij hem heb mogen beleven.

En als jullie elkaar dan toch zo sympathiek vinden, ga dan na het seizoen samen iets eten of drinken in een of ander restaurant in Monaco, al of niet in aanwezigheid van tevreden sponsors. Wij, gewone supporters zullen het niet weten want zo vaak gaan wij niet uit eten in Monaco.

G.L.

08-01-2011, 14:54 Geschreven door G.L.  

Wie wielrennen zegt, zegt wielertruien. Het ene is onlosmakelijk verbonden met het andere al is het maar omwille van de symbolische waarde van een trui waarmee een leider of een kampioen direct herkenbaar wordt.

Er wordt gevochten voor leiders- of kampioenentruien. En sommigen willen, eenmaal de leiderstrui in bezit, die dan weer niet verdedigen. Voor anderen weegt een kampioenentrui dan weer te zwaar ondanks het feit dat deze van ultralicht materiaal gemaakt is.

De huidige truien zijn natuurlijk in niks meer te vergelijken met de allereerste exemplaren. Wollen truien in een veel te grote maat met kleurenschakeringen die gebaseerd waren op die van de jockeys in de paardensport. Oud-renners hebben mij verteld dat zij in regenweer achteraan een knoop in hun truien dienden te leggen opdat deze niet in hun wiel zou draaien. De wollen truien namen zoveel water op dat ze tot halfweg hun benen kwamen te hangen. Op dat vlak zijn de huidige truien natuurlijk veel beter.

Wat echter door de jaren heen wel minder geworden is, is de design van de truien. Sommige hedendaagse truien zijn een kakofonie van sponsors. De ene sponsornaam naast de andere in een onoverzichtelijk patroon. Ik vraag mij soms af wat uiteindelijk nog het rendement voor zo een sponsor is. Ik begrijp het natuurlijk wel. Een wielerploeg sponsoren is een dure zaak en elke sponsor is welkom. Maar een neutrale toeschouwer moet toch toegeven dat de truien van vroeger veel mooier waren dan vele hedendaagse truien.

Ik ga er hier enkele opsommen die mijn persoonlijke voorkeur wegdragen. Let wel, beste lezer, over kleuren en smaken valt er niet te twisten. Ik respecteer dan ook uw eigen voorkeurslijstje. Gezien mijn gezegende leeftijd zijn het natuurlijke allemaal truien uit de periode 1950-1980. Maar ik kom verderop terug op de hedendaagse truien want ook daar zitten er mooie exemplaren tussen.

Een van de mooiste truien voor mij is de zwart-witte Peugeot-trui die een eerste keer in het peloton kwam in 1963. Gewoon schitterend in zijn eenvoud. Eenvoudigweg een witte trui met zwarte opschriften en een dambordboord. Ik heb ooit een tiental fietswinkels in Vlaanderen die Peugeot-fietsen verkochten bezocht in de hoop zo een trui op de kop te kunnen tikken. Helaas, mijn zoektocht is vruchteloos geweest. Daarnaast kan ik de Faema-trui uit de Merckx-periode ook wel pruimen. Opnieuw schitterend door zijn eenvoud en natuurlijk verbonden met de Grootmeester.

Als derde zou ik een oude Groene-Leeuw-trui willen vernoemen. Niet de geelgroene uit de beginjaren maar de donkergroene uit de Sinalco-periode. Van ver zichtbaar met duidelijk leesbare sponsornamen. Op de vierde plaats zou ik de mooi violette Mercier-trui zetten van Raymond Poulidor. Hoewel de combinatie violet-geel normaal gezien een oerlelijke combinatie is viel dat op een rennersfiets al bij al wel mee. En tenslotte op de vijfde plaats weer de eenvoud zelf, nl. de op de truien van de voetbalploeg Juventus gebaseerde zwart-wit gestreepte Carpano-trui.

Wil dit zeggen dat er in het moderne wielrennen geen mooie truien zijn? Neen absoluut niet. Maar persoonlijk gaat mijn voorkeur dan weer uit naar die truien met een eenvoudig design. Laat ik het hier gewoon houden bij het seizoen 2010 voor een top 5. Op de eerste plaats komt de trui van Quickstep. Het heet niet voor niks een retro-look. Het verwondert mij dat het zo lang geduurd heeft voor Patrick Lefevre die stap gezet heeft. De trui is duidelijk herkenbaar, eenvoudig van design en heeft een mooie kleurencombinatie. Ook Astana heeft een mooie en opvallende trui. Niet moeilijk aangezien er maar één echte sponsor is. Jammer dat de trui van de nationale kampioen van Kazachstan zo moeilijk te onderscheiden is van de gewone Astana-trui. De Sky-trui is ook prachtig. Zelfs de variant met groene band die gebruikt werd in de Ronde van Groot-Brittannië. Maar toch is er iets dat niet klopt eenmaal de renner op de fiets zit. Is het de combinatie met de zwarte fietsen? Ik weet het niet, maar de trui komt in actie iets minder mooi over. De Euskatel-trui heeft ook wel iets. Er is natuurlijk wel verwarring mogelijk met die van Rabobank, maar toch. Niet dat oranje nu mijn lievelingskleur is maar opnieuw, de eenvoud siert de trui. En tenslotte zou ik dan nog de BMC-trui willen vernoemen. Maar ook hier is er verwarring mogelijk met de renners van Radioshack.

Zijn de rest allemaal lelijke truien? Neen natuurlijk niet. Maar ik denk wel met afgrijzen terug aan de periode begin de jaren tachtig toen er veel fluokleurige truien in het peloton rondreden. Dit was echt lelijk, te vergelijken met de gekleurde voetbalschoenen tegenwoordig. De voetballers van vroeger, indien ze zich al niet omdraaien in hun graf, moeten zich toch enorm ergeren bij het zien van gele, gouden, rode, blauwe en ja zelfs roze voetbalschoenen. Het is een regelrechte aanval op de goede smaak.

Naast de gewone truien heb je ook de leiderstruien. Op zich kan ik er niet direct een opnoemen die als de mooiste naar voor komt. Wat wel eigenaardig is, is dat voor een leiderstrui, in mijn ogen, wel roze kan toegelaten worden en zelfs wit met rode bolletjes. Om de een of andere reden aanzie ik dit niet als belachelijk.

Een keer per jaar krijgen we de nationale truien te zien tijdens het wereldkampioenschap. Ook daar zitten mooie exemplaren bij. Denk maar aan die van Noorwegen. Mooi tentoon gespreid in het overwinningsgebaar van Thor Hushovd op het laatste WK. Het mooie blauwe kruis op de rode achtergrond met daarop trots NORGE. Gewoon een foto om in te kaderen. Ik zag zelfs dat de retro-look die door België een paar jaar opnieuw werd ingevoerd door meerdere landen gevolgd werd. Die Belgische trui is op zich al wondermooi en de Fransen gaan ook weer terug naar het oorspronkelijk model. Zelfs Nederland brengt de blauw-wit-rode band terug op de trui. In combinatie met het oranje is het zelfs mooier dan vroeger met de witte achtergrond. Jammer dat de Zwitsers, de Luxemburgers en de Italianen nog steeds aan het experimenteren zijn. Over de ex-Oostbloklanden ga ik zwijgen. De meeste van hun truien lijken nergens op.

En dan heb je de kampioenentruien. Die blijven toch altijd mooi. Natuurlijk is, zoals Tom Boonen en Sven Nys zeggen, de Belgische tricolore de mooiste nationale kampioenentrui uit het peloton. De gelijkenis tussen de Franse, Nederlandse en Luxemburgse kampioen heb ik ook altijd mooi gevonden. Het is aan de kenners om de verschillen direct te kunnen zien. Wat er echter gebeurt met de Spaanse kampioenentrui is schandalig. De trui wordt gemassacreerd door de sponsor en wordt op die manier onopvallend. En dan gaat men de fiets zo gaan beschilderen opdat men toch nog zou zien dat het om de Spaanse kampioen gaat. Foei, Spanje. Wie eveneens op de vingers dient getikt te worden is Andrei Tschmil. Katusha eert zijn kampioenen niet. Heeft u de truien gezien van Sergey Ivanov en Pipo Pozzato? LELIJK!!!! Dat doe je niet met een kampioenentrui. Vandaar dat ik blij was dat Katusha geen wereldkampioen leverde. Hoe zou die trui behandeld zijn? Andrei, heb respect voor tradities en dus voor kampioenentruien.

En dat brengt mij bij de laatste en misschien wel mooiste trui van allemaal, nl. die van de Wereldkampioen. Maagdelijk wit met de blauw-rood-zwart-geel-groene banden. Schitterend!!! Maar we moeten waakzaam blijven. Ten tijde van Moreno Argentin was er al een aanval op de design. Het deed mijn geloof in de Italiaanse design- en modewereld wankelen. Van de WK-trui blijft men af. Het is al voldoende dat er zoveel sponsornamen op komen.

En dan is er nog een mysterieuze blauwe SOLO-Superia-trui van Rik Van Looy (er zijn op zijn minst twee varianten). Eén variant werd gedragen tijdens het criterium van Londerzeel in 1964. Niemand, ook Rik Van Looy of zijn adjunct Edgar Sorgeloos, weet waarom deze trui gedragen werd. Was het opdat Rik goed herkenbaar door het peloton zou fietsen? Was er een andere reden? Het blijft een eeuwig mysterie. Misschien dat een van de lezers een verklaring heeft?

Tot slot van deze open brief wil ik eindigen met een oproep naar de truienbedenkers:

“Dames en heren Truienbedenkers, eenvoud siert de mens, maar ook de wielertruien!”

                                                                                                                                                                            G.L.

08-01-2011, 00:00 Geschreven door G.L.