Via de site faalangst.nl is een faalangstkaart te downloaden met tips en aanwijzingen om positief het examen te starten. Niet alleen voor de eindexamenleerlingen zelf, maar ook voor mentoren, ouders, vakdocenten en iedereen die op welke manier dan ook betrokken is bij het examen. Doel: loslaten van negatieve gedachten.
DO Bepaal hoeveel tijd je in de voorbereiding steekt en overdrijf het niet Plan ook aangename bezigheden in Ga op tijd naar bed, dat helpt beter dan tot diep in de nacht doorleren Realiseer je dat je niet in een eindexamenjaar komt als je voorheen altijd faalde Draag tijdens je examen een foto bij je die je positief stemt
DONT Zeg drie keer per dag ik kan het niet Zet s nachts de wekker om je boek nog één keer door te bladeren Leuke dingen doen? Geen tijd voor, ik moet leren Streef naar perfectie en neem geen genoegen met een 7 Praat vooral niet met anderen over je examenvrees
Door MARC KRUYSWIJK Bij Lotte van der Veen uit Amsterdam was het een klassieke black-out: ze wist opeens helemaal niets meer, ze begon zich af te vragen waarom het vak eigenlijk natuurkunde heette. .
Veel leerlingen klappen dicht tijdens het examen. Door ?examentrainingen? wordt dat risico minder groot. FOTO ANP Maandenlang had ze boeken uit haar hoofd geleerd. Ze wist precies welke natuurkundige formules op welke pagina stonden. Ze begreep wat ze deed, waarvoor de ingewikkelde vergelijkingen stonden. ,,Je kon me midden in de nacht wakker maken en ik kon alles reproduceren.
Ze wist dat juist dít examen voor haar allesbepalend was. Want wie medicijnen wil gaan studeren moet goed scoren voor natuurkunde. Niet dat dat een onoverkomelijk probleem leek te worden: ze haalde ieder jaar ruime voldoendes voor het vak en iedereen was vol vertrouwen over haar kansen ten minste een 7 te gaan halen. ,,Om niets aan het toeval over te laten heb ik ook nog bijlessen gevolgd. Mij zou niets overkomen.
Maar dat deed het dus wel. Níéts wist ze meer, niets kon ze meer. ,,Ik begon te zweten, voelde me licht in mijn hoofd. Na een paar minuten dacht ik: Ik moet hier weg, voordat ik ga overgeven. Op de gang heb ik even met een begeleider gesproken en ik heb het examen afgemaakt. Maar goed was het niet. Uiteindelijk haalde ik een 4 en zakte ik voor het hele examen.
Van der Veen is een uitgesproken voorbeeld van iemand bij wie de gezonde spanning voor het eindexamen omsloeg in angst. ,,Ik was té goed voorbereid. De druk was te hoog. Ik móét slagen!, was het enige wat ik kon denken.
Met haar is het uiteindelijk goed afgelopen. Het jaar na haar blackout slaagde ze met vlag en wimpel en kon ze geneeskunde gaan studeren. ,,Met een 8 voor natuurkunde!
Ronald Koster wist van tevoren dat het eindexamenjaar een ramp zou worden. ,,Eigenlijk was het hele jaar een rotjaar. Ik ben jarenlang met de hakken over de sloot overgegaan en wist dat ik nog veel moest leren om goed genoeg te zijn om te slagen voor het eindexamen. Maar eigenlijk ging het vanaf het begin mis.
Iedere keer zag ik de hoeveelheid werk die ik nog moest doen en dan ging ik maar weer lijstjes maken. Iedere dag weer. Eerst dit, dan dat. Maar dan was ik klaar met die lijst en dan dacht ik: het lukt toch niet. Ging ik weer met vrienden naar de stad.
Examenvrees is inmiddels een geaccepteerd verschijnsel. Wie het woord intikt op internet komt honderden scholen tegen die trainingen geven om de vrees voor te zijn.
Het idee is dat de leerlingen instrumenten en technieken aangereikt krijgen om met de spanning om te kunnen gaan. Want gezonde spanning is goed, zegt faalangsttrainer Ivo Mijland, maar als het omslaat ben je ver van huis. ,,Een voetballer die een strafschop neemt en de hele tijd denkt: hij gaat mis, hij gaat mis, zal ook missen. De penaltynemer moet zich afsluiten voor zijn omgeving en gewoon die bal erin schieten.
Mijland geeft trainingen aan eindexamenleerlingen en is ook betrokken bij het trainen van docenten die op scholen zelf de examenvreestrainingen voor hun rekening nemen.
Het eerste dat Mijland de leerlingen tijdens zijn trainingen voorhoudt is: je haalt het examen. Of je haalt het niet. ,,Heel makkelijk, je slaagt of je zakt. Zakken is helemaal niet erg. Het betekent niet het einde van je leven. Ik geef ze vaak een hand tijdens de eerste bijeenkomst: gefeliciteerd, je hebt examenvrees. Het kan ook goed gaan. Maar door alle omstandigheden is dat een gedachte die er vaak niet ingaat. Accepteren dat het mis kan gaan, is het uitgangspunt. Je zakt - nou en?
Herken waar je op moet letten in de periode voorafgaand aan het examen. Slaap je goed? Eet je gezond? Ga je niet te veel uit, maar ook niet te weinig? Verder wordt er gebruik gemaakt van oefeningen waarbij leerlingen leren ontspannen, leren ze positieve kanten van zichzelf herkennen en gebruiken die om het zelfvertrouwen op lastige momenten op te krikken.
Van pillen is Mijland niet geporteerd. De beste pil is een placebo, zegt hij. ,,Waarom zou je aan de valdispert gaan? Je hebt de medicijnen in jezelf, je kunt de medicinale kracht in jezelf opwekken. Vergeet je eigen angst, dat is wat zon pilletje doet. Maar zelf kun je dat beter. Bovendien: dergelijke middelen kunnen ook gezonde spanning wegnemen en dat wil je niet want die spanning maakt dat je op de toppen van je kunnen presteert.
