Gelezen in De Morgen: De Vlaamse cultuurfreelancers, werkzaam bij radio, tv en de gedrukte media, maken zich zorgen over wat zij omschrijven als de "teloorgang van de kritische cultuurjournalistiek." Ze hebben zich verenigd in de actiegroep Press for More.
Op www.pressformore.be:
Red de kritische cultuurjournalistiek
Wie inzoomt op de cultuurberichtgeving, heeft redenen om zich zorgen te maken: op die paginas en in die programmas wordt steeds minder plaats gemaakt voor kritische beschouwing en achtergrondjournalistiek. Dat is geleidelijk gebeurd. Steeds meer lijken de media, met het oog op toegankelijkheid, hun kritische reflectie helemaal overboord te gooien. Die reflectie is nochtans cruciaal voor een kwalitatieve berichtgeving en kan zelfs perfect sporen met een gezond commercieel beleid. Worden de huidige tendensen niet omgebogen, dan dreigen lezers en luisteraars eerder af- dan aan te haken. Als we nog een cultuurpers met meerwaarde willen, dan is het vijf voor twaalf. Wat is er aan de hand?
't Is nogal duidelijk wat er aan de hand is. Its the economy, stupid. En verder is er helemaal niks aan de hand. Het is de macht van het getal. Theater, opera, de betere film, klassiek muziek, jazz, ze hebben allemaal een trouw publiek maar het is altijd hetzelfde publiek, het zijn dezelfde mensen die je tegenkomt. Die groep is klein, te klein om commercieel interessant te zijn.
Kranten uitgeven is een economische activiteit en in onze maatschappij telt alleen financiële groei en winst. Daar is niks mis mee. Het is nu eenmaal zo en we profiteren er allemaal van.
Probeer eens sponsors te vinden in de bedrijfswereld voor een cultuurproject met een beperkte doelgroep. Vergeet het. Night of the Proms: geen probleem. Rock Werchter: uiteraard. Jazzconcerten? Hoeveel mensen komen daar naartoe? Honderd? Honderd vijftig? Komaan, zeg.
En toch doen ze het nog, de kranten. Vandaag stond er in De Morgen een stuk van Didier Wijnants over tenorsaxofonist Jeroen Van Herzeele (driekwart pagina) en een bespreking van de nieuwe cd van Joëlle Léandre. Joëlle wie?
Ik wil graag elke dag een artikel van Didier Wijnants in mijn krant vinden en met mij misschien nog een paar honderd mensen maar daar kan de uitgever zijn journalisten niet mee betalen en dus moet hij keuzes maken. Een krant publiceren die door zoveel mogelijk mensen gekocht wordt of helemaal geen krant meer maken.
Ik begrijp de freelancers die graag over cultuur schrijven, liefst kritisch en liefst lange stukken. Hoe langer hun bijdrage, hoe meer ze ervoor betaald worden.
De vraag is alleen: voor wie doen ze het? Wie leest hun bijdragen?
Laten we eens onderzoeken hoeveel studenten elke dag of tenminste een paar keer per week een krant lezen. Ik vrees dat het resultaat zeer ontnuchterend zal zijn. Laten we meteen ook vragen aan degenen die wel een krant kopen, wat ze erin lezen. Waarschijnlijk zullen een aantal journalisten zich meteen gaan bezatten.
Ik hoorde het eens een commercieel directeur zeggen: In de krant lees ik de voorpagina, een beetje over de binnenlandse politiek en de sportpaginas. De cultuurbladzijden bekijk ik nooit.
Er was een tijd dat kranten advertentieruimte gaven aan culturele projecten in ruil voor hun logo op affiches, tickets e.d. De kunstcritici waren daar niet heel blij mee omdat die advertentie de ruimte innam die zij liever opvulden met een artikel. Begrijpelijk maar de vzw die veel (vrije) tijd en energie (en vaak ook geld) steekt in zijn organisatie wil ze graag onder de aandacht brengen. Geen enkele journalist freelance of in vaste dienst die hem daarbij wil helpen.
Die tijd van gratis reclame is lang voorbij. Advertenties moeten betaald worden.
De media geven wat het grootste deel van hun publiek vraagt. Ze doen daar onderzoek naar. Voor jazz is er blijkbaar heel weinig belangstelling. Knack Focus is in hoofdzaak een filmblad met ook wat aandacht voor games en strips. De Standaard en De Morgen volgen de actualiteit. Een grote naam in Bozar krijgt een groot artikel. Binnenkort zal Jan Fabre ook wel sterk aan bod komen. Minder bekende artiesten maken weinig kans.
So what? We moeten er mee leven.
Op 26 december 2008 trad Benat Achiari met Pedro Soler en Gaspar Claus op in de kamermuziekzaal van het Concertgebouw in Brugge. 2de kerstdag. We dachten dat er hoop en al twintig mensen zouden opdagen.
De zaal zat vol, tot in de nok. Benat en zijn kompanen kregen een staande ovatie op het einde.
In de kranten viel er niks over te lezen. Het maakte niets uit. Wij beleefden een mooie avond.
De media passen zich aan de wereld aan waarin we leven: druk, snel, overvol. Korte artikels, fotos, snel te consumeren nieuws.
We krijgen de tijd niet meer om lange beschouwende stukken te lezen. Wie door omstandigheden wel tijd heeft, zal zijn gading op het internet moeten vinden.
Ik ben een fan van Ramblas op Klara, van Vrije Geluiden en Boeken, VPRO programma's op Nederland 1. Ik heb een abonnement op de Poëziekrant en op DWB, koop Jazziz en nog wat bladen maar stel vast dat ik meer niet dan wel naar Kurt Van Eeghem luister en dat de magazines zich ongelezen opstapelen. Dan zijn er nog de boeken die liggen te wachten en de cd's waar het celofaan nog rond zit. Ik zou niets liever willen dan lezen en luisteren maar ik sta elke dag drie uur in de file, heb vaak nog werk, kijk graag naar De slimste mens, In Europa, de Pappenheimers en vul 's nachts mijn blog. In de hoop dat er nog wat mensen zijn die tijd vinden om te lezen.
03-02-2009, 22:42
Geschreven door Emile Clemens 
|