27-12-2015 om 21:05 geschreven door birdy

De grote zilverreiger is van oorsprong een vogel uit het mediterrane gebied. Toch komt deze markante verschijning op alle continenten – uitgezonderd Antarctica – voor. In Europa is de soort vooral talrijk in het Middellandse Zeegebied en de landen rond de Zwarte Zee. Het broedgebied wordt ruwweg begrensd door de 20°C juli-isotherm [een getekende lijn die punten met eenzelfde (lucht- of water)temperatuur verbindt op een geografische weerkaart].

Veruit de meeste grote zilverreigers broeden in Oekraïne, gevolgd door Hongarije, Oostenrijk en Roemenië.

Als hij naast een blauwe reiger staat, is pas te zien hoe groot deze zilverreiger is.

De hagelwitte steltloper is slank, hoekig maar elegant en valt vanop grote afstand op.

De grote zilverreiger bereikt een lichaamslengte die varieert van 85 tot 100cm; hij heeft een spanwijdte, die wisselt tussen 1.45 en 1.70m en een lichaamsgewicht dat schommelt tussen 1 tot 1.5 kg.

De vlucht verloopt langzaam op gebogen vleugels, zwaarder en trager dan deze van de kleine zilverreiger. De geknikte hals zorgt voor een dikke bult als de vogel met ingetrokken nek rondvliegt.

Als voedsel- en broedbiotoop gaat de voorkeur naar rietmoerassen, oeverzones van meren en plassen, bossen langs rivieren (ooibossen) en aan kusten bij de mondingen van rivieren

Hij krijgt in het broedseizoen lange rugveren, echter nooit op de kop zoals dat wél het geval is bij de kleine zilverreiger; dan wordt ook zijn gele snavel zwart. De poten zijn gemengd zwart en geel gekleurd; de voeten zijn donker. Kenmerkend ook is de zeer lange hals en lange puntige gele snavel met een donker uiteinde.

De grote zilverreiger foerageert vaak op grasoevers, soms met een snelle trilling door zijn hele lichaam, als hij zijn prooi besluipt. De waadvogel vangt ook nog vis (de driedoornige stekelbaars is zeer gegeerd), amfibieën, kleine zoogdieren (woelmuizen, mollen) op natte terreinen en waterinsecten.

In de lente spreidt de grote zilverreiger zijn lange sierveren in een spectaculair baltsritueel op het nest. De balts en territoriale strijd behelzen rituele houdingen die hun verlengde pluimen op hun best doen uitkomen in mooie en dramatische uitvoeringen. De roep is kort, laag en schor.

’s Zomers leven de grote zilverreigers in groepen en nestelen in kolonies.

De grote zilverreiger maakt een ondiep nest van takken, gevoerd met dunnere twijgen of met overjarig riet hoog in een boom, dat een goed uitzicht biedt over het nabijgelegen moeras.

Het vrouwtje legt tijdens de periode van april tot juli 1 legsel van 2 tot 5 eieren, die na 25 dagen uitkomen.

19-12-2015 om 14:45 geschreven door birdy

De enige plaats waar men de kleine spierwitte zilverreiger aantreft is in de Zwinstreek; hij heeft er zijn broed- en slaapplaats.

Daar heeft de soort zich in een kleine kolonie gevestigd tussen kwakken, lepelaars, aalscholvers en blauwe reigers. De grootste aantallen langs de kust zijn te zien in de nazomer.

Als hij op zoek is naar voedsel, loopt hij nerveus rond in ondiep water. Daarbij pikt hij nu eens hier, dan weer daar in de hoop een kleine vis of worm te verschalken.

De kleine zilverreiger is een soort van zeer open terreinen. De voorkeur gaat vooral naar slikvlaktes, moerassen, lagunes en poelen liefst omgeven door ooibossen (een op natuurlijke wijze ontstaan bos langs rivieren), bestaande uit wilgen en andere boomsoorten of lage struiken.

In Vlaanderen is de soort ook te zien in de polders, in overstroomde meersen (laag gelegen weideland) en op opspuitterreinen.

Kleine zilverreigers jagen graag in ondiep water; ze sluipen langs de slootkant om plots toe te slaan of verjagen in de modder verstopte diertjes door met hun poten te trillen.

Volgens sommigen lokken zilverreigers kleine vissen door met hun opvallend gele tenen te wiebelen.

Net als de grotere blauwe reiger, vliegt de kleine zilverreiger met ingetrokken hals (letter S).

Zo kan je hem gemakkelijk onderscheiden van de ooievaar en de lepelaar, die allebei met gestrekte hals vliegen.

Vroeger werd de kleine zilverreiger neergeschoten voor lange zijdeachtige veren, de 2 lange kruinveren aan het achterhoofd en de sierveren op de rug. Die pluimen moesten de hoeden van de dames meer uitstraling geven.

Duizenden vogels werden om die reden afgemaakt, zodat de zilverreiger tijdens de 19^de E haast was uitgeroeid.

Gelukkig is hij nu beschermd en is die hoedenmode geen heersende trend meer.

12-12-2015 om 16:08 geschreven door birdy

De levendige en elegante spierwitte reiger van moerassen, poelen en kusten verspreidt zich in West-Europa steeds verder naar het noorden. Toch komt hij het talrijkst voor in het warme zuiden.

De kleine zilverreiger is vaak heel beweeglijk en vliegt als een gek rond boven modderige kreken en met zeewier begroeide rotsen.

Maar ook hij staat, net als andere reigers, veel stil en waadt door ondiep water, op zoek naar prooidieren.

De zilverreiger heeft een wit verenkleed, met een blauwe schijn op het gezicht, lange kuifveren, een dunne grijszwarte snavel, een slangenhals, puntige borstveren, zwarte poten met gele voeten en een waaier van veren boven de staart.

De lichaamslengte reikt tussen 55 en 65 cm; de spanwijdte wisselt tussen 88 en 106cm en het lichaamsgewicht schommelt tussen 400 en 600g

De vlucht is direct en snel met ingetrokken kop en hangende poten; de vleugels zijn slechts licht gebogen.

De kleine zilverreiger heeft de gewoonte om op drijvende vegetatie op de uitkijk te staan, terwijl hij met de vleugels slaat om het evenwicht te bewaren.

De zilverreiger vangt kleine vissen, kikkers, slakken en andere moerasdiertjes.

Hij rent soms rond met klapperende vleugels of beweegt zich omzichtig voort.

Kleine zilverreigers vormen kleine groepen bij het foerageren en slapen op vaste plekken, waar ze van grote afstanden heen vliegen.

Tijdens de balts maken kleine zilverreigers volop gebruik van hun sierveren op rug, kop en nek. Ze maken hierbij een nasaal klinkend gekraai.

Het nest in de bomen bestaat uit een takkenbos. Kleine zilverreigers nestelen in boomkolonies, vaak met andere reigers. Het legsel tussen april en juli telt 3 tot 4 eieren en is uitgebroed na een 25-tal dagen.

05-12-2015 om 19:01 geschreven door birdy

Geraadpleegde bron: De Standaard

Chris Filardi, wetenschapper en tevens directeur van het museum ‘Center for Biodiversity and Conservation’ ligt onder vuur bij dierenvrienden.

Dit kenniscentrum vergaart kennis vanuit diverse bronnen en perspectieven, verspreid over verschillende domeinen van het wetenschappelijk onderzoek. Om het behoud van de diversiteit te vrijwaren, stimuleert het instituut samenwerkingsverbanden met diverse experts, natuurkundige instellingen, gemeenschappen. De programma’s die worden ontwikkeld, omspannen de volledige cyclus: identificeren van de behoeften – aanpassen van de projectuitvoeringen, volgens de lokale noden – bekendmaken van de leerpunten. Op die manier bouw je uitgeteste modellen uit en lever je nuttige ervaringslessen, die andere organisaties kunnen benutten.

De man kon als eerste fotograaf ooit op het afgelegen eiland Guadalcanal in de zuidelijke Stille Oceaan een mannelijke ijsvogel met snor op beeld vastleggen.

Al is zijn nobel doel de inheemse biodiversiteit in kaart te brengen en met lokale partners natuurgebieden te beschermen, toch doodde Filardi na de foto het vogeltje om er verder onderzoek op te verrichten.

De ‘moustached kingfisher’, ofwel de ijsvogel met snor, komt enkel voor op het Guadalcanal-eiland, onderdeel van de Salomon eilanden. Er zijn naar schatting 250 tot 1 000 exemplaren in het wild, maar toch werd de mannelijke variant nooit eerder op foto vastgelegd. Net daarom wordt het vogeltje ook wel eens ‘spookvogel’ genoemd.

Na een zoektocht van 20 jaar kwam wetenschapper Chris Filardi eind september eindelijk oog in oog te staan met de zeldzame ijsvogel. Hij kon het diertje vangen, ging er uitgebreid mee op de foto, maar doodde de vogel onmiddellijk daarna.

Filardi gaat er immers vanuit dat het ‘verzamelen’ van de zeldzame ijsvogel tot belangrijke wetenschappelijke inzichten zal leiden. Dat de wetenschapper zomaar dit zeldzaam dier doodde, gaat er bij veel dierenvrienden niet in. De moderne wetenschap kan fantastisch onderzoek verrichten zonder een dier te moeten verwonden of doden.

Toch is Filardi is van geen kwaad bewust, daar hij van mening is dat hoewel de ijsvogel nog nooit eerder kon worden gefotografeerd en er weinig over hem is geweten, het dier op zich niet zeldzaam is.

Dat hij het dier doodde na de foto’s is volgens hem een standaardprocedure voor een veldbioloog.

25-11-2015 om 18:01 geschreven door birdy

Misschien is het gewenst even in herinnering te brengen, wat deze dichtvorm inhoudt?

Surf eerst even terug in de tijd en raadpleeg de volgende artikels ter inspiratie:

• 31 01 2010        Vogelvrienden in ’t Hof Van Hamme

• 31 12 2009        Nieuwjaarslimerick

• 03 09 2009      Vogelaars

Een limerick is dus een kort versje met het rijmschema  A – A,  B – B,  A :

• het einde van de 1^ste zin rijmt op het einde van de 2^de zin

• het einde van de 4^de zin rijmt op het einde van de 3^de zin

• het einde van de 5^de zin rijmt weer op het einde van de zinnen 1 & 2

   

Een limerick is een leuk rijmpje, waarbij de ‘clou’ (de ontknoping) in de laatste rijmregel naar voor komt!

Dit is mijn voorbeeldje

Onze baardman is geen akkerman, noch een alverman,

zeker geen bosjesman en helemaal geen bewindsman.

Een kleurrijke snorrenman, amper wat langer dan een huismus,

die verkiest zich schuil te houden als de gemaskerde anonymus,

maar door ‘t leven gaat als een goedaardig kabouterman. 

Nu is het jouw beurt, geïnspireerd op de vorige 2 bijdragen (vogelportretten: 30/04/10 & 08/11/15) een limerick over de baardman te bedenken.

Misschien helpen onderstaande twee inspiratiebronnen je bij de samenstelling van een limerick over de baardman.

Je kan als je dat wenst je bijdrage in de dropbox (in de rechter marge van dit scherm) deponeren, waarna ik hem kan publiceren op dit blog.

http://www.woordendie.nl/baardman/

https://www.youtube.com/watch?v=8-mo3qpvbh4

18-11-2015 om 16:21 geschreven door birdy

Het baardmannetje, ook wel eens baardmees genoemd, is een mooie en opvallende verschijning in de rietlanden.

Baardmannetjes hebben hun verspreidingsgebied van Mantsjoerije via Centraal-Azië en het Nabije Oosten tot Europa. De rietvogels broeden ook nog in Engeland, Nederland, Frankrijk, Spanje, Noord-Duitsland en Oostenrijk. Hun leefgebied bestaat uit rietvelden langs oevers van meren en met riet begroeide moeraslanden.

Tenzij het baardmannetje gedwongen wordt het rietveld waar jij geboren is te verlaten vanwege voedselgebrek of omdat er teveel soortgenoten in een klein moeras zijn na een goed broedseizoen, is de rietvogel een strikte standvogel in zoet / brakke moerassen met dichte rietkragen.

Tijdens de broedperiode leven baardmannetjes in paren. In de winter vormen ze grote groepen. Baardmannetjes zijn rustige en verdraagzame vogels die deel uitmaken van de familie van de diksnavelmezen, waartoe ook naast mezen, leeuweriken, grasmussen en rietzangers behoren.

Opvallend bij deze vogels is dat ze ongeveer zo groot zijn als een huismus, maar een vrij lange staart hebben, die zowat de helft van de hele vogellengte beslaat.

Baardmannetjes vlechten hun nest van rietbladeren en –pluimen, doorgaans anderhalve meter boven water. In de rietvelden moet zegge aanwezig zijn, soms neemt de vogel ook genoegen met lisdodde. Deze plantensoorten zijn nodig om een stevig nest te kunnen bouwen.

Baardmannetjes eten in de zomer vooral insecten (dansmuggen), spinnen en kleine slakken. In de winter worden deze tijdelijk vervangen door zaden van waterplanten. Om deze zaden te kunnen verteren, verandert de maagwand. Immers voor rietzaad heb je een veel stevigere maagwand nodig

.

In ‘De Onlanden’ zijn steeds meer baardmannetjes te vinden, maar vaak blijft het bij het horen en af en toe bij een kort ‘ogen’-blik als de groep weg vliegt. Meestal weten de baardmannetjes zich goed te verbergen in het dichte riet, waardoor ze moeilijk te fotograferen zijn.

Wie in het archief een eerder verschenen bijdrage over het baardmannetjes wenst te raadplegen, kan in de zoekrobot terecht bij:

30/04/10          De baardman

Dit mannetje liet zich mooi van dichtbij filmen. Het prachtig verenpak is in dit filmfragment van alle kanten te bewonderen.

https://www.youtube.com/watch?v=hxPdxPpyE0o

08-11-2015 om 18:30 geschreven door birdy

Het goudhaantje en het vuurgoudhaantje zijn de kleinste Europese bosvogeltjes, die de kenmerken van zangers en mezen combineren.

Doordat het goudhaantje het grootste deel van zijn tijd besteedt aan het zoeken van voedsel in de toppen van naaldbomen, hoort men hem vaker dan dat men hem ziet.

Toch gebeurt het dat hij op amper een armlengte zit te eten op een lage tak. Dit is geen brutaliteit of tamheid, maar het mormel is zich niet bewust van de aanwezigheid van mensen en negeert ze gewoon.

Het goudhaantje houdt van parken en tuinen met taxussen en andere sierconiferen; ook van bossen met sparren en zilversparren. Het vogeltje vindt zich minder aangetrokken tot dennen en lariksen.

Het mannetje heeft twee lichte vleugelstrepen en een opvallende oranje, met zwart afgezette kruin, die alleen van dichtbij goed te zien is. De bovendelen zijn olijfgroen en de onderdelen vuilwit tot vaalgeel. Kenmerkend ook is de brede witte V-vormige streep op de vleugels. Rond het oog is een witachtige vlek.

Het vogeltje heeft een lichaamslengte die varieert van 8.5 tot 9cm; een vleugelspanwijdte die wisselt tussen 13 en 15.5cm en een lichaamsgewicht dat schommelt tussen 5 en 7g.

Rusteloos vliegt hij van tak naar tak en vaak klimt hij ondersteboven langs de twijgen, terwijl hij deze op de aanwezigheid van spinnen en insecten inspecteert.

De soort is echter niet uitsluitend op naaldbomen aangewezen; soms ziet men goudhaantjes ook wel in klimopstruiken, meidoorn en andere dichtbegroeide en stekelige boomsoorten.

In de winter foerageren goudhaantjes op uiteenlopende plaatsen, zoals heggen, lage heesters en zelfs doorn- of braamstruiken. Het pikt insecten, spinnetjes en hun eitjes uit de bladeren, waarbij het af en toe blijft zweven.

Tijdens de balts, waarbij de kruinveren worden opgezet, pronkt het mannetje met zijn oranje-gele kuif voor het wijfje.

Het van korstmos en spinrag in hoofdzaak door het wijfje geweven nest, hangt aan het uiteinde van een tak, meestal van een naaldboom.

Het legsel bestaat uit 7-10 eieren, die variëren van wit tot geelbruin, met vooral bij de stompe pool paarse of bruine spikkels.

Alleen het wijfje broedt en de eieren komen na 14-17 dagen uit.

De jongen, die op de kop enig kort dons hebben, zijn bij de geboorte blind; de ogen gaan na circa 1 week open.

Beide ouders voeden de jongen tijdens de nestperiode van 16-21 dagen. De jongen, die op de kop enig kort donshaar hebben, zijn bij de geboorte blind; de ogen gaan open na ca 1 week. Beide ouders voeren hun jongen tijdens de nestperiode gedurende 16 tot 21 dagen.

De zang verraadt meestal de aanwezigheid van een goudhaantje; deze bestaat uit snel herhaalde reeksen van bijzonder hoge tonen en eindigt in een piepend gekwetter.

02-11-2015 om 18:12 geschreven door birdy

Geraadpleegde bron: Mens & Vogel – Vogelbescherming Vlaanderen

Van alle eendensoorten bezit de slobeend het meest volmaakte zeefapparaat. Bij het foerageren beweegt de slobeend zijn snavel heen en weer en zuigt hij tegelijkertijd water op via een onophoudelijke beweging van tong en kaken. Op die manier worden de eetbare deeltjes in de lamellen (kleine, dunne, buigzame plaatjes) vastgehouden, terwijl het gefilterde water aan weerszijden van de snavel er weer wordt uitgeperst.

Het voedsel bestaat voornamelijk uit plankton, waterinsecten, kleine kreeftdiertjes, kuit (visseneitjes), muggenlarven, zoetwaterweekdieren en kikkerdril, allerlei groenwieren, zowel eendenkroos als vlotgras als zaden van bies, riet en fonteinkruid.

Wanner de hoofdschotel uit plankton bestaat, wordt er hoofdzakelijk ’s nachts geslobberd. Veel kreeftdiertjes zijn immers lichtschuw en komen dus ’s nachts in grotere hoeveelheden aan het wateroppervlak voor dan overdag.

Wanneer je slobeenden in kleine groepjes op het water ziet, zwemmen ze vaak dicht achter elkaar. Ondertussen onderzoeken ze de plantaardige en dierlijke resten (bodemhumus) die door het potenspel van hun voorgangers komen bovendrijven.

In tegenstelling tot de meeste eenden die aan het wateroppervlak voedsel zoeken, grondelen slobeenden zelden. Als ze het toch doen, is het om door het losweken van modder ook voedsel naar het wateroppervlak te brengen.

In het jachtdecreet voor het Vlaamse Gewest wordt de slobeend tot de categorie waterwild gerekend, waaronder ook de wilde eenden, krakeenden, kuifeenden, tafeleenden, toppereenden, pijlstaarten, wintertalingen, zomertalingen, smienten, grauwe ganzen, (kleine) rietganzen, kolganzen, Canadese ganzen, watersnippen, meerkoeten, waterhoenen, kieviten, bokjes, goudplevieren en slobeenden.

De jacht op deze prachtige watervogel is al vele jaren gesloten; dit wil zeggen dat het bejagen en vervoeren van en de handel in deze vogelsoort verboden zijn.

Sinds 2009 is de slobeend ook opgenomen in het ‘Soortenbesluit’ van de Vlaamse Regering met betrekking tot soortenbescherming en soortenbeheer.

Concreet betekent dit dat de vogels, evenals hun nesten, eieren en jongen onvoorwaardelijk beschermd zijn.

Een knappe beeldreportage van Russel Hedley

https://www.youtube.com/watch?v=wDrk6YvG6-M

24-10-2015 om 18:11 geschreven door birdy

Geraadpleegde bron: Persbericht Vogelbescherming Vlaanderen

Dit persbericht onthult een mooi en voorbeeldig initiatief waar de Kille Meutel Vogelvrienden ‘wild’ enthousiast van worden.

Ook in Zaventem wensen we de krachten van geëngageerde natuurfans en vogelliefhebbers in nauwe samenwerking met de scholen te bundelen.

Via dit blog is al vaker gecommuniceerd dat wij met onze acties rond ‘Red de straatket!’ een populatiegroei van onze trouwe volgeling willen aanzwengelen en wij kunnen dat met ons vrijwilligersgroepje niet alleen.

Een recent overleg met de milieudienst en de bevoegde schepen bracht ons weer een stuk dichter bij mogelijke hulplijnen om ons bescheiden en kleinschalige actieplan, gespreid over de 4 deelgemeenten van de luchthavengemeente te realiseren.

Maar zoals heel terecht is aangegeven door Jan Rodts, algemeen directeur van Vogelbescherming Vlaanderen, moet je alle nauw betrokken belangenbehartigers samenbrengen om een realistisch uitvoeringsplan uit te stippelen.

Morgen 21 oktober huldigen Vogelbescherming Vlaanderen en de stad Antwerpen een ‘huismussenmuur’ in.

De broedplaats van een huismussenkolonie verdween in 2013 ten gevolge van een nieuwbouwproject.

Deze huismussenmuur biedt een veilige en permanente huisvesting voor de ontheemde huismussenkolonie. De pers is uitgenodigd op de plechtige inhuldiging in de Kattenberg 53 te Borgerhout. Leerlingen van de ‘Stedelijke Basisschool De Esdoorn’ zijn aanwezig om ons te vertellen waarom huismussen voor hen zo belangrijk zijn.

Een co-creatieve samenwerking

In 2012 namen enkele bewoners uit de Kattenberg contact op met Vogelbescherming Vlaanderen. Achter een versleten reclamepaneel aan de zijgevel van een woning, broedde al jaren een kolonie huismussen. Het publiciteitsbord werd verwijderd, enerzijds omdat het slordig oogde, anderzijds als voorbereiding op de bouw van een appartement. De bewoners waren bezorgd om de toekomst van ‘hun’ huismussenkolonie. Zonder deze broedplaats zou de zoveelste huismussenkolonie verdwijnen uit het straatbeeld.

Vogelbescherming nam contact op met de door de stad Antwerpen aangewezen projectontwikkelaar ‘AG Vespa’ en het architectenbureau ‘Broekx-Schiepers’, die het nieuwe appartement zouden bouwen.

Alle betrokken partijen reageerden enthousiast en boden hun medewerking aan om de huismussenkolonie een permanente broedlocatie te geven. Er werd beslist om in de zijgevel van het nieuwe appartement nestlocaties voor acht huismussenkoppels te voorzien. Nu is de bouw van het appartement voltooid en werd de gevel met de ingebouwde nestvoorzieningen omgedoopt tot ‘huismussenmuur’. Klaar om te worden goedgekeurd door zowel de omwonenden als de thuisloze huismussen.

Moraal van het verhaal

Vogelbescherming Vlaanderen bedankt uitdrukkelijk de partners in dit project en hoopt dat dit praktische voorbeeld bouwheren, architecten ,gemeentebesturen en particulieren overtuigt om standaard nestgelegenheden voor huismussen of andere vogelsoorten te voorzien bij bouw- of renovatieprojecten. Het is een kleine moeite, relatief goedkoop én het helpt onze stadvogels te overleven in een steeds dichter bevolkte omgeving.

Heb je vragen rond het creëren van nestgelegenheden tijdens bouwwerkzaamheden of renovatiewerken, stuur dan gerust een @-bericht naar info@vogelbescherming.be

20-10-2015 om 00:00 geschreven door birdy

De slobeend is een grote eend met een lange, zware snavel, meestal laag boven het wateroppervlak gehouden, terwijl hij met de schouders bijna in het water zwemt.

Tijdens de vlucht valt zijn  groteske snavel op. Het kan voorvallen dat een vrouwtje op redelijke afstand niet meteen opvalt en er eigenlijk uitziet als een wilde eend.

Een woerd in prachtkleed is evenwel onmiskenbaar, zelfs op grote afstand met zijn warm gekleurde lichaam en sterk contrasterend patroon. Vergeleken met de wilde eend, die bijna overal te vinden is, kent de slobeend een beperkte verspreiding.

’s Winters zijn er op plekken, waar zich  honderdduizenden eenden verzamelen misschien maar 20 slobeenden te zien. Met uitzondering van enkele favoriete plekken.

Slobeenden geven de voorkeur aan voedselrijke meren met veel oevervegetatie, maar ze worden ook aangetroffen op kwelders en in herfst en winter soms op rustige reservoirs of afgravingen.

De eend gebruikt zijn lange, brede snavel om voedsel uit het water te filteren.

Plankton, drijvende zaden, kreeftachtige en schelpdieren worden gevangen in de fijne filamenten, ook wel lamellen genoemd aan beide zijden van de snavel, nadat de vogel het water er met zijn tong uit perst.

Slobeenden zwemmen tijdens het foerageren langzaam voorwaarts met hun schouders bijna onder water. Soms verzamelen ze zich in dichte groepen, die als een groot wiel in het rond draaien.

Ook deze eenden grondelen om te foerageren, waarbij  hun opmerkelijke lange vleugelpunten, gekruist over de korte staart, te zien zijn.

Paren en kleine groepen vliegen in de lente over de broedgebieden, waarbij de mannetjes in acrobatische vluchten achter een vrouwtje aanzitten.

De roep van het mannetje is een dubbele toon en de roep van het vrouwtje is een korte lage kwaak.

Slobeenden zijn zwijgzame vogels, maar hun vleugels maken een zoevend geluid bij het opstijgen. De slobeend broedt nabij water in een holte onder dichte vegetatie, gevoerd met bladeren, grasstengels en het eigen dons.

De maximaal 12 eieren worden door het vrouwtje alleen in 22–23 dagen uitgebroed. De jongen vliegen na 40–45 dagen uit.

Er verscheen eerder al een artikel van de slobeend op 19/12/2009, dat je via de zoekrobot snel kan opsnorren.

17-10-2015 om 17:15 geschreven door birdy

De woerd laat een nasaal klinkend geknor horen, vandaar de naam.

Op diverse plaatsen verblijven de laatste tijd grote groepen krakeenden, al zijn die aantallen pas explosief beginnen toenemen vanaf de jaren eind ‘90.

De broedtijd is voorbij en de eenden ruien nu hun verenkleed. Ze doen dat op veilige en voedselrijke plaatsen.

Krakeenden broeden langs meren en kanalen, in hoog opgaande ruigte. Hier zijn de nesten betrekkelijk veilig en worden ze in vergelijking met andere eenden, niet zo snel weggemaaid.

Zodra de vrouwtjes broeden, verzamelen de mannetjes zich in juni in groepen waarna ze niet veel later samentroepen in grote groepen op uitgestrekte, ondiepe meren met veel voedsel.

Dit zijn eutrofe wateren (bevatten minerale voedingsstoffen, rijk aan stikstof en fosfor) met veel waterplanten. Ze eten hier van de bladeren, stengels en zaden.

Maar krakeenden eten ook dierlijk voedsel, zoals muggenlarven en aasgarnaaltjes.

Krakeenden ruien in deze periode en kunnen zelfs even niet vliegen omdat ze, net als eenden en ganzen, al hun slagpennen in één keer kwijt geraken.

Ook het prachtkleed van het mannetje, dat bij de krakeend niet zo bont is als dat van de meeste andere eendensoorten, wordt nu vervangen door een zogenaamd eclipskleed.

Dit kleed lijkt sterk op dat van het vrouwtje. In de herfst wordt dit weer vervangen door een vers prachtkleed.

Tijdens de winter zoeken veel krakeenden het zuiden op maar er zijn er ook die, zolang het kan, hier op het grotere meren blijven, vaak in gezelschap van andere watervogels.

11-10-2015 om 19:45 geschreven door birdy

Dit is een grote eend, maar zichtbaar kleiner, slanker en fijner gebouwd dan de wilde eend.

Het is een sierlijk getekende, tamelijk fraaie vogel, maar op afstand lijkt hij vaak nogal vaal, vergeleken met sommige andere levendiger gekleurde eenden.

Krakeenden stammen in veel gebieden, onder andere in oostelijk Groot-Brittannië, af van uitgezette vogels bestemd voor de jacht.

Het loslaten van vogels is de laatste tijd gebonden aan strenge regels en is daardoor meestal illegaal. Het uitzetten van eenden en ganzen in sommige delen van de wereld, zoals wilde eenden in Nieuw-Zeeland zorgt voor ernstige problemen, omdat ze zich mengen met inheemse soorten.

Op een bepaalde manier is dit een vogel voor kenners, een eend die niet al te gemakkelijk wordt ontdekt te midden van een groep wilde eenden, en te genieten van zijn subtiele schoonheid.

Hij is lang niet zo wijd verspreid als de wilde eend: hij komt weliswaar voor in een groot gebied, maar niet aaneengesloten. In sommige gebieden is zijn populatie toegenomen door het uitzetten van vogels. Laaggelegen, open zoetwatergebieden met een ruige, soortenrijke oevervegetatie hebben de voorkeur. Doorgaans is de soort niet op zout water aanwezig, maar hij kan foerageren in de brakke gebieden langs kwelders.

Krakeenden zwemmen geregeld in de buurt van meerkoeten, wachtend totdat een meerkoet opduikt met een snavel vol waterplanten. Ze lijken het voedsel van de meerkoeten niet te stelen, maar ze nemen genoegen met de restjes, die anders zouden wegdrijven.

Het zijn eenden die net als wilde eenden voedsel van het wateroppervlak slobberen; ze filteren voedsel uit het water met hun snavel, waarbij ze deze voortdurend openen en sluiten vlak tegen het wateroppervlak. Zo persen ze het water uit de snavel en blijft het voedsel achter.

Ze grondelen ook om voedsel onder de waterspiegel te bereiken; ze eten allerlei waterplanten, zaden en insecten.

Ze houden ook nogal van wateren met allerlei kunstmatige dammen, taluds en dergelijke; waarschijnlijk vormen de draadalgen en wieren welke op het stenige substraat groeien een geliefde voedselbron.

De balts van krakeenden is tamelijk onopvallend, maar omvat achtervolgingen in de lucht, waarbij het mannetje nasaal roept, en allerlei houdingen in het water aanneemt. De roep bestaat uit korte knor- en fluitklanken.

De vrouwtjes laten een wat verfijnder gekwaak horen dan de wilde eenden, zachter maar met een iets hogere toonhoogte.

Het vrouwtje zoekt een nestlocatie op de grond langs de rand van het water, gewoonlijk goed verborgen in hoog gras, zeggen of biezen. Ze maakt het nest met grasstengels en bladeren en voert het met dons van haar borst.

Ze legt maximaal een dozijn eieren en bebroedt deze 24-26 dagen. De jongen, die de eerste weken dierlijk voedsel nuttigen en daarna uitsluitend vegetarische spijzen opnemen, kunnen na 7 weken vliegen.

Wie een eerder verschenen bijdrage wenst te raadplegen, kan via de zoekrobot in het archief  het volgend artikel opsnorren:

06/02/10         De krakeend

03-10-2015 om 17:20 geschreven door birdy

Geraadpleegde bron: Persbericht Vogelbescherming Vlaanderen

Met de verkiezing van de ‘Vogel van het Jaar’ zet Vogelbescherming Vlaanderen elk jaar 12 vogelsoorten in de kijker. Een dozijn soorten waarvan de ene al wat bekender, kleurrijker of zeldzamer is dan de andere. Maar alle 12 zijn ze een plaats in de schijnwerpers waard.

Jij bepaalt mee welke soort in 2016 de titel ‘Vogel van het Jaar’ mag dragen.

Surf naar www.vogelvanhetjaar.be , leer de genomineerde soorten beter kennen en breng meteen je ook jouw stem uit! Stemmen kan nog tot en met 20/11/15!

Met jouw stem maak je kans om een van de vele mooie prijzen te winnen. Het zijn uiteraard stuk voor stuk natuur gerelateerde producten, aangeboden door Vogelbescherming Vlaanderen, Vivara en Kosmos Natuur.

Identiteitskaart

De havik is te herkennen aan zijn grijs-wit gestreepte borst. Zijn zwaardere bouw, stevigere poten en lichte wenkbrauwstreep maken het mogelijk de havik van de sperwer te onderscheiden.

De havik is als een krachtige en imposante roofvogel in staat veel grotere prooien te slaan dan de sperwer, maar is in aantal wel minder talrijk. Haviken zijn moeilijk te vinden, wat verrassend is voor zulke grote vogels, behalve tijdens de baltsvluchten in het voorjaar. Optimistische vogelaars verwarren vaak een vrouwtje sperwer met een havik, maar als ze voor het eerst echt een havik hebben gezien, zullen ze zich afvragen waarom ze zich vergisten. Een vrouwtje havik is zo groot en krachtig dat ze niet verward zou kunnen worden met een sperwer. Haviken treft men het meest aan in het vroege voorjaar, als ze boven uitgestrekte bossen zweven om hun territorium te inspecteren.

Mannetjes havik slaan vrij kleinere prooien, zoal lijsters, maar ook wel duiven, tortels, eksters en andere middelgrote vogels. Vrouwtjes vangen veel duiven, maar ook grotere soorten zoals kraaien, fazanten, ruigpoothoenders, steltlopers en zelfs kleinere roofvogels en uilen. Beide vangen ook eekhoorns, konijnen en zelfs hazen.

Deze fraaie vogel is een doeltreffende, snelle doder. Snel maar beheerst, beweegt hij zich tussen de bomen en zijn tactiek bestaat uit het volkomen overrompelen van zijn prooi, die meestal op slag dood is, als hij met zijn machtige klauwen toestoot.

De jachtvlucht kan bestaan uit super wendbare en razendsnelle duikvluchten, zoals bij de slechtvalk. De relatief korte, acrobatische achtervolgingsvluchten vlak boven de grond of tussen de bomen door helpen de prooi te verschalken. Ze gebruiken geregeld plukposten in het bos, die bezaaid geraken met geplukte veren, restjes en witte uitwerpselen.

Mannetjes zweven met gespreide staart. Beide geslachten vliegen boven het broedgebied met de witte onderstaartdekveren opgezet en duidelijk zichtbaar. Ze voeren ook verticale stortduiken boven het nest uit.

Oude bossen en bosrijke cultuurlandschappen worden als geschikte biotoop beschouwd, waarbij zowel naald- als loofbossen in aanmerking komen. De havik heeft een lichte voorkeur voor naaldbomen om in te nestelen.

De havik bouwt zijn nest zelf hoog (20 m hoogte) in een boom of gebruikt oude horsten, die hij dan opknapt. Jaarlijks krijgen de horsten een extra verdieping waardoor ze een diameter van 1.2 m en een dikte van 1 m kunnen bereiken.

Nesten die enkele jaren achtereen worden gebruikt zijn enorme, vlakke platformen van takken, geregeld gedecoreerd met groene takken tijdens het seizoen.

Ze bevinden zich meestal in hoge naaldbomen of eiken, vaak dicht bij de stam van de boom.

Sommige haviken broeden al als ze nog in onvolwassen kleed zijn, maar de meeste beginnen op een leeftijd van 2-3 jaar; paren blijven voor het leven bij elkaar.

De 2-3 blauwachtig witte eieren worden meestal in april gelegd. Ze komen na 35-38 dagen uit..  De jongen vliegen na 35-42 dagen uit.

28-09-2015 om 19:45 geschreven door birdy

Een gedetailleerd kleurrijk portret

Kop en masker

De kop is bovenop leigrijs, naar achteren toe worden de bruinachtige eindzomen steeds breder. Onder de grijze kruin loopt een smalle witachtige band vanaf het voorhoofd boven langs het oog en de oor-streek naar achter. Een zwarte voorhoofdsband loopt boven over het oog naar achter door de oor-streek en buigt achter de wangen en de hals-zijden naar beneden, langs de keel naar de borst, waar beide banden bij elkaar komen. De zwarte banden worden naar beneden toe steeds breder.

Aan de basis van de onder-snavel bevindt zich een zwarte vlek (sikje). Aan de onderzijde van de snavelinplant bevindt zich eveneens een zwarte vlek. De oor-streek is hoofdzakelijk zwart met een smal lang roodachtig geel tot bruin streepje.

Bovenlichaam

De schouderveren vertonen een fel lila tot wijnrode kleur met grijze of bruinachtige randen.

Het gedeelte van de buitenvanen dicht bij de schacht is leigrijs. De dekveren van de grote slagpennen hebben grijsbruine buitenvanen met een lichte tekening van roomkleurige stipjes; de binnenste vanen zijn grijs.

De rest van de dekveren is blauwgrijs met bruin-violette omzoming. De veren van het bovenste gedeelte van de rug zijn minder fel lila of wijnrood gekleurd met in de richting van de beneden-rug steeds breder wordende grijze of bruinachtige randen. Het onderste gedeelte van de rug, stuit en boven-staart-dekveren is grijs met een bruine waas.

Onderlichaam

De borst is leigrijs met lila tot wijnrood gekleurde veerranden. De buik is geelachtig tot roomkleurig met een bruine waas. De anaalstreek is lichter roomkleurig met een grijze waas. De flankbevedering is blauwgrijs; het buitenste gedeelte is gebandeerd. Een tot 3mm brede zwarte band wordt afgewisseld door een 13 tot 15mm brede witte tot roomkleurige strook en een wat bredere zwarte band. De uiteindelijke rand van de flankveren is ca 7mm breed en kastanjebruin gekleurd.

Kleine en grote slagpennen

Grote bruine slagpennen met roomkleurige veerschachten en strogele zijstreepjes op de buitenvaan. De kleine slagpennen zijn grijs tot grijsbruin; het uiteinde van de buitenvanen heeft een witte tot roomkleurige zoom.

Staart

De staartpennen zijn roestkleurig; de buitenste zijn aan de basis ca 1/3 van hun lengte asgrijs. De pennen verder naar het midden toe zijn  ongeveer voor de helft asgrijs. De twee middelste paren zijn helemaal asgrijs. De onder-staart-dekveren zijn roomkleurig met een geelachtige tot bruinachtige waas.

Ogen, snavel, poten

De snavel is dieprood; de oog-ring en een vlek achter het oog zijn oranjerood tot rood gekleurd. De oogleden zijn lichtblauw; de iris roodbruin. Poten zijn roodbruin; de achterzijde van het loopbeen heeft korte sporen.

Zou je het er op wagen een natuurgetrouwe tekening te maken van de steenpatrijs?

Je kan je laten leiden door de bovenstaande gedetailleerde beschrijving om het verenpak van de passende kleuren te voorzien: succes!

Als je van oordeel bent dat je gekleurde tekening best geslaagd is, stuur dan een digitale versie van je kunstwerk gerust op, via de drop-box (zie rechter marge, helemaal onderaan).

De mooiste werkjes worden dan op een later tijdstip op dit blog gepubliceerd!

De steenpatrijs vind je vaak in heuvel- en berggebieden ten zuiden van de Alpen in Italië en Griekenland.

Buiten de broedperiode leven de vogels in kleine groepen; in de herfst vormen zich grotere groepen.

Wanneer de broedperiode aanbreekt, splitsen de groepen op in paren. Het vrouwtje bouwt het nest op de grond, tussen de stenen, onder een hoop gras of onder een struik en bekleedt het nest met plantendelen of met bladeren.

Het vrouwtje broedt de eieren uit; beide ouders zorgen voor de jongen, die vrijwel direct het nest verlaten. De ouders helpen de jongen bij het zoeken naar voedsel en houden ze warm.

Soms jagen de mannetjes elkaar achterna alsof het een bepaald ritueel is.

Hierbij draaien ze zich geregeld om, zodat de achtervolger de achtervolgde wordt en omgekeerd. Ze blijven op een afstand van elkaar, bewegen zich met dezelfde snelheid en draaien zich om, als op een commando. Soms keren ze steeds sneller en sneller om tot ze elkaar raken en er een gevecht uitbreekt.

19-09-2015 om 18:35 geschreven door birdy

Bergeenden broeden inde volledige kuststrook en vaak ook in poldergebieden. Dit laatste is vooral het geval als het licht verzilte gebieden betreft met modderige slootkanten.

Plaatselijk wordt ook in boerenschuren en vervallen gebouwen gebroed. Dieper in het binnenland nestelen bergeenden ruim verspreid langs rivieren, op vennen, afgravingen en natte weilanden. Overigens gaat maar een deel, misschien maar de helft, van de aanwezige paren jaarlijks tot broeden over.

Van oorsprong een kustvogel, heeft de bergeend decennia geleden zijn broedgebied landinwaarts uitgebreid. Tegelijkertijd verminderden de aantallen in de duinstrook, waarbij de decimering van het konijn (levert nestgelegenheid en houdt de vegetatie kort) en predatie door vossen meespeelt.

De aanwezige aantallen zijn het hoogst in juli tot en met september. In deze tijd ruien bergeenden hun slagpennen, waardoor ze veilige open zoute wateren opzoeken. Lange tijd brachten vrijwel alle West-Europese bergeenden de rui door in de Duitse Waddenzee. Vanaf ongeveer 1995 doen ze dat in toenemende mate ook in de Nederlandse Waddenzee, met name voor de Friese kust bij Harlingen. Hier verblijven soms meer dan 100 000 bergeenden in gebieden met veel voedsel (slijkgarnalen) en weinig scheepvaart (rust).

De Vlaamse populatie telt reeds meer dan 1 000 broedparen waarvan de overgrote meerderheid zich in de kustregio’s en het polder- en havengebied ten noorden van Antwerpen bevinden.

De soort overwintert in vrij grote aantallen, voornamelijk langs de Zeeschelde, in de Gentse kanaalzone en in enkele kustgebieden.

Wie de identiteitskaart van de bergeend wenst te raadplegen kan in het archief de bijdrage opsnorren, verschenen op 24/09/2011

Wie de bergeenden in hun biotoop wil gadeslaan, kan onderstaand filmfragmentje bekijken

13-09-2015 om 20:25 geschreven door birdy

De casarca, ook wel ‘roestgans’ genoemd, is een grote gansachtige eend nauw verwant aan de bergeend. Een deel van de waargenomen casarca’s is waarschijnlijk afkomstig uit waterwildcollecties of vogelparken.

Vooral de casarca’s die in Duitsland broeden, zijn oorspronkelijk afkomstig uit gevangenschap en zijn verwilderd. Dit is ook het geval bij de Zwitserse populatie, waar de vogel overigens als een exoot wordt bestempeld.

Opvallende kenmerken zijn het helder oranjebruin lijf, de overwegend kaneel- tot roomkleurige kop en tijdens de vlucht de verrassend contrastrijke zwart-witte vleugels met het roestkleurig lichaam.

Het mannetje heeft een smalle zwarte halsring. De ogen zijn donkerbruin tot pikzwart; de staart en de vrij lange poten zijn donkergrijs tot zwart.

De lichaamslengte varieert tussen 61 en 67cm; de spanwijdte reikt tussen 110 en 140cm; het lichaamsgewicht schommelt tussen 750g en 1.2kg

De eend maakt een nasaal gakkend geluid!

Deze watervogels zijn altijd in de nabijheid van open water, meren en zoutmoerassen te vinden, waar ze hun voedsel bij elkaar grondelen.

Het voedsel bestaat hoofdzakelijk uit waterplanten, grassen en zaden die ze vinden op natte graslanden en in moerassen rond meren en estuaria (rivierdelta’s).

Casarca’s trekken doorgaans paarsgewijs op, want zij sluiten een monogaam, hecht en langdurig huwelijk. Ze worden vaak gezien in gezelschap van nijlganzen.

De belangrijkste broedgebieden liggen in centraal Azië (Kazakstan), maar ook Turkije, Bulgarije en Oekraïne herbergen casarca’s.

Ze broeden in open landschappen, rond steppenmeren, maar ook in kloven en in hooggebergten.

Het nest is een natuurlijke of een kunstmatige holte in een oever, gebouw of een boom, gevoerd met dons en wat gras.

De 8 tot 12 witte eieren worden door het vrouwtje uitgebroed in 28 tot 29 dagen.

De jongen worden door beide ouders verzorgd en vliegen uit als ze 8 weken oud zijn.

Er is in de late zomer en herfst slechts sprake van een beperkte trek en sommige vogels komen dan in Noord- en West-Europa terecht.

05-09-2015 om 20:28 geschreven door birdy

Zoals weer blijkt uit de recente cijfers (2015) van het huismussentelweekend van Vogelbescherming Vlaanderen blijft de huismus, net zoals in andere landen van Europa, achteruit gaan.

Zowel deze jaarlijks terugkerende telling als de tuinvogeltelling van Natuurpunt tonen het belang aan om nog vaker amateurwaarnemers te sensibiliseren om waardevolle informatie over vogelpopulaties in te zamelen.

Deze ‘citizen-science-campagnes’, waarbij een breed publiek wordt opgeroepen om vogels in de tuin te tellen of ze binnen bredere observatiezones te spotten, genieten terug wat meer bijval.

Georganiseerd inventarisatieonderzoek

Huismussen lijken, precies omdat ze zo algemeen voorkomen, moeilijk te inventariseren.

De kans om een kolonie over het hoofd te zien is groot, waarbij zomaar tientallen en soms zelfs honderden vogels kunnen worden gemist.

Ook het maken van een juiste schatting van de omvang van een kolonie is lastig. Huismussengroepen verplaatsen zich geregeld en ravotten van de ene tuin naar de andere.

Daarnaast zijn er altijd wel exemplaren net even uit beeld omdat ze juist op dat moment onder een dakpan verdwijnen. In tegenstelling tot veel andere zangvogelsoorten hebben huismusmannetjes geen vaste zangpost. Ze lijken nonchalant zomaar wat te zitten tsjilpen op een dakrand, wat ook al geen betrouwbare gegevens oplevert. Bovendien bevinden de nesten zich vaak op moeilijk bereikbare plaatsen onder de daken.

Er werd reeds eerder en vaker via dit blog (raadpleeg zoekrobot voor vroeger verschenen artikels) toegelicht wat de intenties zijn van de Kille Meutel Vogelvrienden.

Bondig samengevat komt het hierop neer: om een natuurgetrouw beeld te verwerven van de huismussenpopulaties in de deelgemeenten van Groot Zaventem, bedacht de lokale huismussenwerkgroep een eigen waarnemingsmethode.

Veldwerk van de Zaventemse huismussenwerkgroep

Op basis van eigen onderzoek, eigen bevindingen en opgedane ervaring tijdens de veelvuldige waarnemingen, stelden we in de loop der jaren onze aanpak en strategie telkens bij.

Zo evolueerde het observatiesysteem, van het 1-telpunt tot 8-punttelparcours, bedacht door Vogelbescherming Vlaanderen naar een diepgaandere (en meer tijd vergende) methodiek.

Hierbij werden zichtbaar tsjilpende huismusmannetjes op hun zangpost gefotografeerd, werd via Google Streetview de biotoop, via Google Maps de milieukenmerken en landschapselementen en via stafkaart (schaal 1 / 10 000) de geografische spreiding in kaart gebracht.

Al dit beeldmateriaal werd in templates (sjabloon met vast patroon) met een bondige toelichting erbij geïnventariseerd.

Hoe waardevol deze wijze van werken ook is, het is inmiddels duidelijk dat zo’n veld-biologisch onderzoek pas relevant is als ze betrouwbare gegevens oplevert.

Om van een representatieve huismussenaanwezigheid te kunnen spreken, dient men dit te staven aan de hand van herhaalde observaties.

Zo kwam de idee om alle waarnemingen te bundelen in tweemaandelijkse observatieperiodes (maart – april / mei – juni / juli – augustus / september – oktober) waarbij de regel geldt dat een locatie slechts als een verblijfplaats wordt gevalideerd wanneer tijdens verschillende maanden de huismussen op dezelfde plek zijn gezien.

Ondertussen is het zonneklaar dat als men de bovenvermelde operationeel uitgeteste observatiemethodiek wenst waar te maken – wat nog steeds onze ambitie is – het waarnemingsgebied in wijk gebonden observatiezones dient opgedeeld. Vanzelfsprekend vergt dit ook de werving van vrijwillige tellers, die bereid zijn zich te engageren frequent relevante telgegevens in te zamelen.

Red de Zaventemse straatket!

In partnerschap met Vogelbescherming Vlaanderen en Vivara (natuurbeschermingsproducten) werd de actie “Proefproject Huismussennestkast” opgezet, waarbij op een 12-tal locaties in Zaventem, Sint-Stevens-Woluwe, Sterrebeek en Nossegem drie diverse nestkastmodellen aan de gevel onder de dakgoot werden opgehangen.

De 3 types uit houbeton vervaardigde nestkasten verschillen in die zin dat de vorm van de invliegopening in de scheidingswand tussen het platform en de effectieve broedruimte telkens anders is.

Na twee broedseizoenen blijkt het groen gemerkt nestkastje met het omgekeerd kerkvenstertje (half ovalen opening in de scheidingswand) het vaakst in de smaak te vallen.

Uiteraard spelen nog meer cruciale factoren een rol voor het kiezen van een geschikte nestelplaats.

Huismussen zien de terreintjes waar ze volop voedsel wisten te vinden, langzamerhand verdwijnen. Daar huismussen slechts een actieradius van 600m hebben, kunnen ze voor de voedselbevoorrading niet uitwijken naar andere plaatsen. Vaak bevinden stadsranden en platteland, waar kruiden en insecten nog wel ruim voorhanden zijn, zich in de meeste gevallen te ver weg. In het openbaar groen maken heggen en struikgewas meer en meer plaats voor grasperkjes. Na de coniferen- en vijvercultuur verschuift de trend naar strakke, steriele tuinen met siertegels en voorbewerkte houten doe-het-zelf-schuttingen, wat makkelijk is in onderhoud en altijd netjes opgeruimd oogt.

Juist een wat rommelige tuin met bodem-bedekkende planten, bladeren op de grond en hier en daar een struik of boom biedt huismussen een ideale pleisterplek.

Het weghalen van heggen en hagen (dicht begroeid struikgewas) zou wel eens grote gevolgen voor ons huismussenbestand kunnen hebben.

Uit veiligheidsoverwegingen foerageren huismussen het liefst van een struik of lage boom.

Is die meer dan 2.50m van een voederplaats verwijderd, dan vindt menig voorzichtige huismus dat al te ver.

Toekomstplannen

Inmiddels hebben de Kille Meutel Vogelvrienden nog scherper ingezoomd op een structureel uitgebouwd monitoringsproject en hoofdzakelijk gefocust op Zaventem.

Oswald Vanhaelen, onze squadronleader wat het veldwerk betreft en het in kaart brengen van observatiegegevens, werkt samen met Robert Podevyn en Michèle Thienpont als trouwe verkenners, aan een verfijnd inventariseringssysteem.

Om van deze ambitie een succesverhaal te maken, is recent beslist om samen te werken met een rasechte natuurambassadeur uit Koksijde, die heel wat acties onderneemt en er ook werk van maakt (geen woorden, maar daden, zingen de West-Vlamingen).

Raakpunt met ons strategisch plan is dat Eddy Vandenbouhede, een man met een gouden hart, voor Natuurpunt nestkasten bouwt.

Daar het voor Vivara inmiddels duidelijk is welke voor de huismussen de favoriete nestkastmodule is, wenst de materiaalleverancier dat type als een inbouwsteen te modelleren en te commercialiseren.

Om ons monitoringproject, gekoppeld aan de lange termijn actie ‘Red de Straatket!’ verder uit te rollen, waren we genoodzaakt creatieve oplossingen te bedenken.

We hebben ondertussen de directies van de Zaventemse basisscholen aangeschreven met de bedoeling leraren en leerlingen nauw te betrekken bij deze actie.

Mogelijk zien de schoolteams in het aanbod troeven die ze in een ruimer milieu-educatief project kunnen kaderen.

Ook krijgen we via Michèle Thienpont de kans 2 Repair Café-sessies in de cultuurhoeve van het Mariadal-kasteel te koppelen aan het thema huismussennestkasten bouwen, waarbij Eddy Vandenbouhede onze inspirator was.

Om van huismussendichtheden in diverse woonwijken een dekkend beeld te verkrijgen, rekent onze plaatselijke huismussenwerkgroep op een ruimere groep tellers. Wie prefereert de observatie van in de eigen tuin, de eigen school, het eigen bedrijf te doen – op voorwaarde dat aan de criteria voor een ideale nestelgelegenheid wordt voldaan – kan er dan voor kiezen een set huismussennestkasten op een geschikte plaats te hangen.

30-08-2015 om 18:33 geschreven door birdy

De mannetjes van deze grote gors zijn gemakkelijk te herkennen aan hun gitzwarte kap, gele kin, rossige kastanjebruine rug en gele buik en zwart-beige vleugels.

De lichaamslengte varieert tussen de 16 en 17 cm; de spanwijdte reikt tussen 26 en 30 cm; het lichaamsgewicht schommelt tussen 25 en 35 g.

De zwartkopgors houdt van open, luchtige plekken waar de warmte van de zon door de open olijf- en wijngaarden, boomgaarden en akkers met omringende heggen, overgroeide muren en kleine bosschages dringt. Hoofdzakelijk zoekt hij laaglandgebieden op, maar geregeld wordt hij gespot tot op 2 100 m.

Hij eet in de zomer insecten en tijdens de rest van het jaar zaden die hij van de grond of tussen de schaduwrijke vegetatie oppikt.

De zwartkopgors broedt in Zuid-Italië langs de Adriatische kusten van de Balkan, Kroatië, Albanië, in Bulgarije, Griekenland, Turkije en op Cyprus. Tijdens de zomerperiode dwaalt hij rond in Noordwest Europa.

Mannetjes zingen vanaf zangposten vanop allerlei hoogtes, de hele dag door en soms ook tijdens de vlucht; de zang is kort, maar ontwikkelt zich tot een volle, schorre riedel.

Hij nestelt in een doornige struik of wijnrank en het legsel bestaat uit 4 – 5 bruin gespikkelde blauwe eieren, die na 14 dagen uitkomen. Na 13 tot 16 dagen vliegen de jongen uit.

De zwartkopgors bouwt zijn komvormig nest op de bodem of maximaal 1 m boven de grond in een struik.

Ze trekken vroeg in de herfst naar India, Iran en Pakistan en keren laat in de lente terug.

Wie de zwartkopgors in actie wenst te zien tijdens een zangconcert, kan onderstaande weblink aanklikken.

https://www.youtube.com/watch?v=Xz0ar5tX1Jc

29-08-2015 om 17:53 geschreven door birdy

De zwarte ooievaar is een opvallende vogel, veel groter dan een blauwe reiger, rustiger en rechtopstaand.

In de vlucht is hij net zo meesterlijk als de ooievaar, maar vormt zelden grote groepen.

Hij zweeft op vlakke, gevingerde vleugels met regelmatige zware slagen en lange glijvluchten.

In het voorjaar kan worden waargenomen dat hij in spiralen hoogte wint om bergketens, zoals de Pyreneeën te passeren, wanneer hij op weg is naar het noorden.

Hierbij schieten sommige ooievaars te ver door en komen op onverwachte plaatsen opduiken.

Hij komt minder algemeen voor dan de iets grotere ooievaar.

Hij is schuwer en prefereert woester land met grote bossen, moerassen en hier en daar een steile rots. De zwarte ooievaar is een trekvogel die grote afstanden kan afleggen naar zijn winterbestemming en terug. Dit gebeurt via 2 hoofdroutes.

Een aantal vogels vliegen langs de westelijk route over Spanje en Marokko naar Mauretanië en het westen van Afrika.

De meeste vogels trekken echter via Turkije en het Midden-Oosten naar Israël en het midden van Afrika. De piek van de najaarstrek ligt tussen half september en half oktober.

Het verenkleed is aan de bovenzijde zwart met een groen paarse gloed.

Tijdens de vlucht toont de kop en de nek in uitgestrekte stand groot maar slanker en eleganter dan bij de ooievaar. De zwarte ooievaar vertoont op het onderlichaam alleen wit op de oksels, buik en stuit.

De zwarte staart kan schuilgaan achter gespreide dekveren. De typische ooievaarsvlucht  eindigt in een lange dalende glijvlucht op uitgestrekte vleugels die bewegen om de draagkracht te verminderen; de lange rode poten worden op het laatste neergelaten. Een rode huid rondom het oog, accentueert de doordringende blik.

De zwarte ooievaar broedt voornamelijk in de uitgestrekte bosgebieden van Oost-Europa, maar broedt ook in delen van Zweden, Duitsland, Frankrijk, en het Iberisch schiereiland.

De balts bestaat hoofdzakelijk uit snavelgeklepper en allerlei imponeerhoudingen op het nest.

Doorgaans is de zwarte ooievaar zwijgzaam, maar soms brengt hij wat raspende tonen uit op het nest.

Het nest is een groot bouwwerk van takken op een rotsrichel of hoog in een boomkruin, dat telkenjare opnieuw door hetzelfde paartje wordt benut. Hierdoor wordt jaarlijks het nest weer wat groter gemaakt, waardoor het behoorlijk omvangrijk kan worden.

De lichaamslengte varieert van 95 tot 120cm; de vleugelspanwijdte wisselt tussen 1,6 en 1,8m; het gewicht schommelt tussen 2.5 en 3kg.

Het legsel (mei – juli) bestaat uit 2 tot 4 eieren; de jongen vliegen uit het nest als ze 35 dagen oud zijn.

De zwarte ooievaar eet voornamelijk vis, jagend in ondiep water en natte weilanden.

Jaagt ook wel op kikkers, watersalamanders, padden en waterinsecten; hij vangt ze met zijn lange dunne snavel. In het filmpje hieronder zie je hoe een visje wordt verschalkt.

https://www.youtube.com/watch?v=UxM8wDPGm1U

22-08-2015 om 09:25 geschreven door birdy