Bij Oxfam-Wereldwinkels kun je momenteel een leuk hebbedingetje kopen (voor 5 à 6): iets wat lijkt op een kleine nietmachine, dat ook wel enkele bladen samenhecht, maar dat toch zonder nietjes werkt. Het toestelletje snijdt een reepje papier, maakt een gleufje, en duwt het reepje papier door het gleufje. Zo kun je tot 4 bladen vrij stevig verbinden (uiteraard afhankelijk van de sterkte van het papier). Het ziet er ook nog vrolijk uit, en je dient er de goede zaak mee. Meer moet dat niet zijn.
Voor nieuwe ontwerpen moeten veel vragen een antwoord krijgen. Eén van die vragen luidt in mensentaal: 'Is het papier of het karton te vervangen door één of meer andere materialen?'. In vaktaal: 'Is cross-over mogelijk?'. Enkele maanden geleden viel de geboorte-aankondiging van de foto in onze brievenbus: gedrukt op een heel lichte houtsoort, enkele millimeters dik. Ook deze ontwerper (die niet Atelier Plano was) bezondigt zich dus aan die o zo leuke en uitdagende cross-overs.
7500 bezoekers heeft Atelier Plano al gehad... De 10.000 komt eraan (en het gaat elke dag sneller)! Houd ons in de gaten, want 10.000, dat zal zo ongeveer rond Nieuwjaar zijn. En virtuele nieuwjaarszoenen, dat vinden wij maar niks.
Papier en woorden Een vierdaagse workshop die start met twee dagen creatief schrijven, en die besluit met twee dagen papiertechniek en boekbinden. Begeleiding: Hedwig Aerts voor het luik creatief schrijven en Gerda Dekempe (Atelier Plano) voor papiertechniek en boekbinden. Data: 14 en 15 januari en 11 en 12 februari 2008 Kostprijs: 200 Organisator: Balans, Ed. Tinelstraat 92, 9040 Gent (09 218 89 39)
Een bamboeblad in twee gevouwen, drie strookjes bedrukt papier, een stukje natuuurraffia, een envelop waar een reepje bamboe op gekleefd is: de ingrediënten voor een bijzondere uitnodiging voor een bijzonder feest ...
Kun je op de één of andere manier gemakkelijk aan oude partituren komen, maak daar dan zeker gebruik van. Partituren zijn vaak gedrukt op zwaar, crèmekleurig papier van uitstekende kwaliteit, en zijn bijzonder decoratief, ook als je geen noten kunt lezen. Als omslag voor een klein boekje of een schrift, als inpakpapier voor een geschenk, als binnenbekleding voor een doos, als schutblad, ... je kunt ze gebruiken voor alles waarvoor je anders duur sierpapier nodig hebt.
Niet alleen met een heuse kleurenschijf kun je mooie combinaties vinden. Vorige week kwam ik terecht op de site van Bourjois (make-up). Bourjois heeft nl. net leuke kleine doosjes op de markt gebracht, waarin de klant twee of drie kleurtjes oogschaduw naar keuze kan onderbrengen. Oogschaduw is aan mij niet besteed, maar de kleurencombinaties die zij voorstellen wèl. Op hun site zit een module die bij elke klik op een kleurtje razendsnel twee andere kleurtjes voorstelt die er goed bij passen. In afwachting van Sinterklaas (die al weet dat je wel een kleurenschijf wil krijgen), kun je je met de site van Bourjois zeker uit de slag trekken in geval van nood aan een nieuwe kleurencombinatie... Ga naar http://www.minibourjois.nl/, klik op 'mini oogschaduwen', klik op 'het gehele gamma' en laat de muisaanwijzer over de kleuren glijden ...
Mooie kleurencombinaties kiezen die nieuw en verrassend zijn is niet altijd gemakkelijk. Er bestaan handige hulpjes daarvoor, zoals de kleurenschijf. Je kunt naar keuze twee, drie of vier kleuren samenzoeken. Niet goedkoop, wel erg handig. Te koop onder meer bij Zahia.
Enigszins anders, maar op dezelfde basis: je vouwt de eerste strook strak rond het boek, en je kleeft ze dicht (let op voor lijmvlekken op het boek). Je vouwt daarrond de tweede strook die je ook dichtkleeft. Wil je het boek inpakken, dan hoef je het alleen maar eerst in de éne strook, en daarna in de andere strook te schuiven. Op deze manier heb je zelfs een eenvoudig foedraal waarmee een waardevol boek beschermd de kast in kan.
Het inpakken zelf: we leggen strook één op tafel, en we leggen strook twee er 'kruiselings' over. We leggen het boek tussen de rillijnen van strook twee. We vouwen de flapjes van strook één dicht, en we vouwen nu de flapjes van strook twee eroverheen. Dichtknopen met een mooi koord, en het geheel is af.
We moeten nu beide stroken rillen, maar wel zo dat ze heel precies rond het boek passen. Boek en omhulsel moeten één compact geheel vormen, zonder dat het boek kan verschuiven in de verpakking.
We leggen het boek in het midden van de eerste strook, en we zetten met potlood streepjes op het karton om aan te duiden waar de onderrand van het boek precies ligt. We meten na of die streepjes wel precies even ver van de onderste rand van de strook liggen, en we maken daar een rillijn. We vouwen het karton om, en zetten de vouw scherp met het vouwbeen. We leggen het boek precies tegen die gevouwen strook, en we zetten weer streepjes om aan te geven hoe dik het boek precies is. We maken weer een rillijn. Zo werken we verder tot beide stroken vier rillijnen hebben, en we twee stroken karton hebben die heel precies strak rond het boek passen.
We moeten de werkvolgorde van passen, meten, rillen, vouwen, en weer passen, meten, rillen, vouwen respecteren, want dit is dè manier om ervoor te zorgen dat boek en omhulsel perfect passen. Als we alleen maar meten met de lat, en niet met het object zelf, krijgen we een niet-zo-goed-passend omhulsel, omdat de dikte van de rillijn zelf onnauwkeurigheid veroorzaakt: ofwel is het omhulsel dan te klein, ofwel te groot ...
Bezoekers van deze website vragen hoe de doos voor hèt boek gemaakt werd (eerste foto rechts). Die doos is een beetje ingewikkeld om helemaal met woorden zonder demonstratie uit de doeken te doen (komt wel aan de orde in de workshop verpakkingen). Vandaag en de volgende dagen hier wel de werkwijze voor een veel eenvoudiger en toch ook mooi alternatief: twee repen karton die rond een boek (of een ander vrij zwaar en solide voorwerp) gewikkeld worden (tweede foto rechts).
Eerste stap: het geschikte materiaal en de goede werktuigen samenrapen, zijnde - karton van ongeveer 300 gr/m² - lange lat - rilpen - scherp potlood - snijmat - vouwbeen - breekmes
We hebben dus twee repen van het karton nodig de eerste: 1 mm breder dan het boek breed is, en iets meer dan 2 x (hoogte boek + dikte boek de tweede: 1 mm breder dan het boek hoog is, en iets meer dan 2 x (breedte boek + dikte boek)
Gezien bij Lesaffre (ook Lucas Creativ genoemd, Onderbergen, Gent): zeer schappelijk geprijsde snijmatten in verschillende formaten (ook erg groot). Wie toch al van plan was er eentje te kopen: misschien niet te lang wachten, want ze zijn niet altijd te verkrijgen!
En alweer heerlijk gelachen dankzij Carrefour! Een douchegel met scrub-effect belooft mij in het Nederlands-of-wat-daarvoor-moet-doorgaan een 'uitgommend effect'. Verdwijn je dan als je te lang onder de douche blijft staan? Of is het - met mate gebruikt - een gemakkelijk middeltje om wat af te vallen?
De Morgen maakt op 15 september 2007 publiciteit voor 'sudoku expert, voor extra puzzelplezier tijdens de vakantiemaanden. Vanaf nu in uw krantenwinkel!' Blijkbaar moet de vakantie bij De Morgen nog beginnen???
Ook als we leder gebruiken voor het bekleden van een boek moeten we meten. Het leder moet nl. eerst geschalmd (verdund) worden tot op 0,6 mm dik, en tot op 0,3 mm voor het stuk dat de rug zal bekleden, en soms tot op 0,1 mm voor inslagen en hoekjes ... Raar maar waar, maar na verloop van tijd leer je vrij nauwkeurig voelen, zonder meten, of het leder voldoende dun geschalmd is of nog niet. Het is voor dat leerproces wel aan te raden om veel zelf te schalmen, en dat niet over te laten aan de lederbewerkers die machines hebben daarvoor. Dit doet me denken aan ons reisje laatst naar Istanbul: in de Trotter lazen we dat je na enkele dagen Istanbul begint te begrijpen wat een automobilist bedoelt met zijn getoeter. We geloofden er geen jota van, maar het klopt wel! Er zijn geschrokken, verontwaardigde toeters: 'hoe haal je 't in je hoofd hier over te steken!' (en die hoor je het meest de eerste dagen ...), er zijn er vriendelijke, die zeggen: 'steek maar over, ik wacht wel', er zijn er die vrienden of kennissen begroeten: 'hallo, zie je mij?', er zijn er die waarschuwen: 'pas op, hoor, want ik rijd door!'.
In de boekbinderij moet wel eens zeer nauwkeurig gemeten worden. En zeer nauwkeurig betekent dan echt wel zeer nauwkeurig. Zo maak ik op dit moment een zgn. concertinabinding: een binding die bedoeld is voor conservatie van waardevolle documenten. Bij een geslaagde concertinabinding is de dikte van de stapel documenten die ingebonden worden exact gelijk aan de dikte van de rug die geconstrueerd wordt om de documenten op te bevestigen. Die rug bestaat uit een strook karton in harmonica (concertina) gevouwen, èn dubbele oortjes waarop de documenten bevestigd worden. Eén van de moeilijkste klussen is om karton en papier te vinden dat in die welbepaalde constructie net even dik is als de stapel documenten die je inbindt. En hiervoor moet dus gemeten worden hoe dik de vellen papier zijn waarmee je zou willen werken ... En hier begint het probleem. Hoe meet je de dikte van een vel papier? Er bestaan allerlei elektronische toestelletjes om dat te doen, en die meten tot op één honderdste millimeter nauwkeurig, maar die zijn erg duur. Er bestaan ook allerlei mechanische toestelletjes, die tot op één tiende van een millimeter nauwkeurig meten, en die kosten nog altijd ongeveer 50 per stuk. Mijn truukje om te meten zonder duur meettoestelletje: ik neem een stapel bladen van één cm dik (wel ook nauwkeurig meten, maar dat kun je met een gewone goede lat). Als ik dan weet hoeveel vellen er in één cm gaan, hoef ik alleen nog één cm te delen door het aantal vellen, en ik heb de dikte per vel.
We blijven nog even in de sanitaire sfeer. Twee jaar geleden gaf Gent een mini-boekje uit met de titel: 'Bijna honderd plaspunten in Gent - plassen met klasse'. Een boekje dat alle plaatsen waar je een plasje kunt gaan maken opsomt, 'van administratief centrum tot zwembaden', geordend volgens hun openingsuren. Met allerlei weetjes, zoals: '100 % van de Gentenaars gaat meermaals per dag naar het toilet.' Bovendien het bewijs dat een eenvoudig samengeniet stapeltje papier mooi en stijlvol kan zijn. Als je je haast zul je er nog eentje kunnen krijgen: ze hebben er nog een tiental onder het Belfort waar alle toeristen hun stadsplannetje gaan halen. En dat met een heel vriendelijke smile en alle mogelijke antwoorden op alle mogelijke vragen ook nog krijgen!