Een kolibrie is geen dom kieken

Wetenschappelijke onderzoekers hebben kunnen aantonen dat kolibries heel precies onthouden welke bloem ze hebben leeggezogen en weten wanneer ze bij die bloem kunnen terugkeren om een nieuwe vracht nectar op te halen.

Bij een experiment werden in het territorium van 3 wilde rosse kolibriemannetjes 8 verschillend gekleurde kunstbloemen opgesteld in een willekeurige rangschikking, elk uitgerust met een vernuft vulautomaatje. Bij 4 van deze bloemen werden de vulapparaten zo ingesteld dat zij zich na 10 minuten na het vogelbezoek hervulden. De andere 4 vulden zich pas na 20 minuten.
De 3 kolibries leerden al snel de hervul-intervallen van de verschillende bloemen inschatten en boden zich ten gepaste tijd aan bij de juiste bloemen om het gegeerde goedje op te halen. Tijdens het onderzoek slaagden zij erin tenminste 8 verschillende vulritmes [per kunstbloem andere ingestelde tijdstippen] te onderscheiden.

07-07-2007 om 00:00 geschreven door birdy

Ooit signaleerde men vanuit de Van Dijcklaan dat in ons beschut vogelparadijsje – de “Kille Meutel” een staartmezenpaartje flaneerde.

Voor Znarfy was dat de eerste keer dat hij dit sierlijk tweetal opmerkte en de kans kreeg met de verrekijker in de aanslag vanachter het keukenraam hun bewegingen gade te slaan.

Eerder hadden we het al eens gehad over het leren onderscheiden van kool- en pimpelmezen.

Met de gekozen naam wordt de indruk gewekt dat dit vogeltje tot de mezenfamilie behoort, maar dat is niet het geval. Dit bijna kleinste van alle Europese vogeltjes [de staart niet meegeteld] behoort tot een eigen familie van staartmezen, die je voornamelijk aantreft .

in bosrijke omgevingen, in struikgewas, op bouwland, maar soms ook in parken en tuinen.

Vogelliefhebbers kennen ongetwijfeld de kool- en de pimpelmees, maar de minder voorkomende staartmees is voor de meesten vaak een onbekende.
De meeste mezen behoren tot het geslacht Parus, terwijl de staartmees deel uitmaakt van het geslacht Aegithalos; ze zijn helemaal niet nauw verwant en vertonen qua uitzicht niet meteen veel gelijkenissen trouwens.

Eens je de staartmees hebt herkend, kan je ze onmogelijk nog met andere gevederde tuinbezoekers verwarren. De borst, de kruintop en zijkanten van de kop, evenals de buitenste staartpennen zijn wit. Zwart tref je aan op staart, rug en zijkanten van de kop, terwijl schouders, stuit en onderbuik roze zijn gekleurd, een weinig voorkomende tint overigens.

De kleuren zijn niet scherp afgelijnd, maar vloeien integendeel in elkaar. Het verenpak van mannetje en wijfje is identiek gekleurd.
Het nest is een waar kunstwerk, meestal door de beide ouders gedurende 3 weken fijnzinnig gebouwd. De ronde constructie, niet groter dan een gebalde vuist is verweven met mos vooral, doorvlochten door spinsel van insecten en plantenpluis. De binnenwand is bezet met veertjes en haartjes. Bovenaan bevindt zich het vlieggat met amper 3 cm doorsnede. Als het wijfje in de gevlochten capsule dringt om er te broeden, is ze verplicht om haar staart naast haar of over de rug te vouwen om er helemaal in te geraken.

05-07-2007 om 00:00 geschreven door birdy

Neen, uw blog moet niet dagelijks worden bijgewerkt.  Het is gewoon zoals je het zélf wenst.  Indien je geen tijd hebt om dit dagelijks te doen, maar bvb. enkele keren per week, is dit ook goed.  Het is op jouw eigen tempo, met andere woorden: vele keren per dag mag dus ook zeker en vast, 1 keer per week ook.

Er hangt geen echte verplichting aan de regelmaat.  Enkel is het zo hoe regelmatiger je het blog bijwerkt, hoe meer je bezoekers zullen terugkomen en hoe meer bezoekers je krijgt uiteraard. 

27-09-2005 om 16:32 geschreven door birdy

Het maken van een blog en het onderhouden is eenvoudig.  Hier wordt uitgelegd hoe u dit dient te doen.

Als eerste dient u een blog aan te maken- dit kan sinds 2023 niet meer.

Op die pagina dient u enkele gegevens in te geven. Dit duurt nog geen minuut om dit in te geven. Druk vervolgens op "Volgende pagina".

Nu is uw blog bijna aangemaakt. Ga nu naar uw e-mail en wacht totdat u van Bloggen.be een e-mailtje heeft ontvangen.  In dat e-mailtje dient u op het unieke internetadres te klikken.

Nu is uw blog aangemaakt.  Maar wat nu???!

Lees dit in het volgende bericht hieronder!

27-09-2005 om 16:32 geschreven door birdy

Geraadpleegde bron: Knack: Beestenboel: de zwarte specht

Met zijn halve meter lange lichaam behoort onze zwarte specht tot de grootste spechten ter wereld. Het is onduidelijk of de allergrootste twee soorten er nog zijn: de keizerspecht uit Mexico en de ivoorsnavelspecht uit de Verenigde Staten. Als ze, zoals wordt gevreesd, zijn uitgestorven, is de poederspecht uit India nu de grootste ter wereld, met onze zwarte op de eervolle 2^de plaats. Het territorium van de zwarte specht is groot en bestrijkt enkele vierkante kilometers.

De kans is klein dat de zwarte specht snel zal uitsterven: alleen al het Europese broedbestand wordt geschat op 1 à 2 miljoen broedparen. Hij is een prachtvogel: glanzend zwart met een rode kruin voor de mannetjes en een rode vlek achter op de kop voor de vrouwtjes.

In het begin van de 20^ste eeuw breidde de zwarte specht zich vanuit Centraal-Europa westwaarts uit, gestuwd door bebossing voor de productie van mijnhout. Het eerste broedgeval in Vlaanderen werd in 1903 in de Voerstreek geregistreerd. In de jaren 1970 was er een 100-tal broedkoppels en daarna ging het snel. Tegen 2000 waren het er minstens 600 en misschien wel 1000.

De soort profiteerde van het verouderen van onze bossen, waardoor ze meer geschikte bomen ter beschikking kreeg. Ook de introductie van natuurvriendelijk bosbeheer, waarbij oude en dode bomen niet worden gekapt en afgevoerd, was gunstig. De zwarte specht is sterk genoeg om een nesthol te kunnen uitkappen in een gezonde boom, maar voor zijn voeding heeft hij graag zieke of dode bomen. Aan de lopende band haalt hij er insecten als mieren en kevers uit.

Vogelkenners denken dat het bestand van de zwarte specht in Vlaanderen niet meer stijgt. Mogelijk gaat het zelfs wat achteruit. Hoewel het om een grote soort met een opvallende roep gaat, is het niet gemakkelijk om broedende zwarte spechten op te sporen.

Soms gebruiken koppels jaar na jaar hetzelfde nesthol – wat de inventarisatie vergemakkelijkt – maar als het nodig is, hameren ze elk jaar een nieuwe woonruimte uit. Dat hoeft niet per se in het broedseizoen te gebeuren. Spechten maken ook in andere seizoenen holen, om in te slapen.

Zwarte spechten kunnen op vreemde manieren aan hun einde komen. Bij hevige regen uit de verkeerde richting kunnen jongen verdrinken in hun hol. Er is een geval beschreven van eieren die in het nest met het hars van een naaldboom besmeurd raakten en aan een wegvliegende broedende ouder bleven kleven, waardoor ze verloren gingen.

Een eventuele achteruitgang van de zwarte specht zou te wijten kunnen zijn aan het succes van andere bosbewoners. Boommarters en haviken, bv. kunnen respectievelijk nesten en volwassen vogels liquideren. De grotere dieren in een bos moeten een nieuw evenwicht met elkaar vinden, nadat ze eeuwenlang door de mens naar het leven zijn gestaan.

Zwarte spechten zijn krachtige houthakkers. Het vakblad Science beschrijft een zoveelste aanpassing om dat hakken efficiënt te laten verlopen. Telkens als de spechtensnavel het hout raakt, draait zijn kop lichtjes opzij. Omdat de bovenkant van de snavel niet helemaal vasthangt aan de schedel, creëert de kleine beweging ruimte tussen snavel en hout, zodat de bek niet vast komt te zitten. Spechten zijn een schoolvoorbeeld van geslaagde evolutie door natuurlijk design.

30-11--0001 om 00:00 geschreven door birdy

Geraadpleegde bron: EOS Wetenschap: Vogels in vrije val [gedragsecoloog Hans Van Dyck]

Door menselijk toedoen sterven er meer diersoorten dan normaal. Maar de biodiversiteitscrisis beperkt zich niet tot het uitsterven van enkele soorten. Nieuwe cijfers tonen dat het aantal individuele vogels snel afneemt.

In het najaar van 2021 verscheen een nieuwe balans van het Europese vogelbestand. De geschatte som van alle Europese vogels zit nu net geen 20% lager dan in 1980. Het gaat dan over aantallen exemplaren, niet over aantallen soorten. Deze aantallenkrimp staat voor een verlies van 560 tot 620 miljoen individuele vogels, berekenden enkele Britse ornithologen.

De soort waarvan de aantallen op Europese schaal het sterkst achteruitboerden is de huismus. Maar ook andere wijdverspreide soorten kregen over de periode van 40 jaar zware klappen. De spreeuw en de veldleeuwerik bv. Er zijn ook soorten die in aantal toenamen. Forse stijgers zijn bv. de zwartkop, winterkoning en roodborst. Maar het globale plaatje toont rode cijfers.

Betrouwbare schattingen van de populatietrends over meerdere decennia zijn voor de meeste soortengroepen helaas niet mogelijk op een Europese schaal. Je hebt tijdreeksen met vele gegevens nodig uit alle landen. Maar vogels zijn populaire dieren. Er lopen al langer monitoringprogramma’s. Zo heb je het ‘Pan-European Common Bird Monitoring Scheme’ dat zich richt op 169 vogelsoorten in 28 Europese landen.

De onderzoekers gebruikten daarnaast nog andere geïntegreerde gegevenssets over herhaalde populatieschattingen uit de lidstaten. Die cijfers hebben betrekking op 445 inheemse broedvogels . Het is het werk van veel burgerwetenschappers.

Voor het rekenwerk konden niet alle gegevens van alle soorten worden behouden. Met het oog op betrouwbaarheid worden meerdere criteria toegepast voor zulke statistische trendanalyses. Bovendien hanteerden de wetenschappers twee verschillende statistische modellen. De twee analytische methodes kwamen tot een vergelijkbare conclusie: er zijn een stuk minder vogels.

Op Europese schaal zijn de uitgesproken verliezers niet met uitsterven bedreigd. Er zijn nog altijd huismussen, spreeuwen en veldleeuweriken in alle Europese uithoeken, alleen zijn het er gaandeweg minder en minder. Niet alleen het uitsterven van soorten is een probleem. Populaties van soorten die nog een eind boven de kritische uitsterfdrempel zitten, zijn aanhoudend aan het krimpen. Ook dat vormt een belangrijk signaal.

De trends geven een indicatie van de bredere landschaps- en milieukwaliteit. In natuurreservaten wordt intensief gewerkt aan behoud en herstel van fauna en flora. Toch blijft dat beschermd groen oppervlak nog steeds bescheiden. Dat verspreide soorten achteruitboeren zegt veel over het landschap en het milieu buiten de reservaten. Het gaat dan vooral over landbouw- en stedelijk gebied. De populatiedynamiek van vogels – of van andere dieren – kent gewoonlijk een schommelend verloop. Goede jaren wisselen af met mindere jaren. Nataliteit en mortaliteit kennen vele invloeden. De trendlijn over die jaarlijkse schommelingen gaat bij meerdere Europese vogelsoorten dus wel degelijk omlaag.

De biodiversiteitscrisis gaat niet alleen over het uitsterven van soorten. Soorten zijn dynamische systemen van lokale populaties en maken deel uit van complexe ecologische netwerken. Om functioneel te zijn in dergelijke netwerken heb je van vele soorten vele exemplaren nodig. Het is niet voldoende dat een soort met een handvol exemplaren blijft bestaan.

Dat geldt natuurlijk niet alleen voor vogels. Denk aan insecten die bloemen bestuiven. Om bestuivingswerk uit te voeren, heb je erg veel hommels, bijen en andere bloembezoekers nodig. Het is niet alleen belangrijk voor sommige cultuurgewassen, maar vooral ook voor vele wilde planten die voor de voortplanting rekenen op deze 6-potige sekswerkers. Landschappen moeten niet alleen kansen bieden aan de diversiteit aan soorten. Functionele relaties in de natuur zijn niet alleen een kwestie van soortendiversiteit, maar ook van kritische aantallen per soort. Vandaar dat biologen zich de jongste jaren zorgen maken over de afname van de biomassa aan insecten. Vele insecten zijn in bulk nodig om functioneel te zijn als bestuiver, als voedselbron voor vogels, …

Als populaties gradueel kleiner worden, bestaat de kans dat onze perceptie mee verandert. Minder vogels, minder vlinders, minder hommels: het lijkt de nieuwe norm. Nieuwe generaties groeien op met de nieuwe toestand als verwachtingspatroon. We verwachten niet langer een tuin vol fladderende vlinders of overal bendes huismussen. En als er een beetje meer trekkende distelvlinders opduiken, gaat het in de krant plots terug ‘goed met de vlinders’.

Daarom zijn studies die over de langere termijn inschattingen maken van aantallen en trends erg verhelderend. Ze zorgen voor kritische referentiekaders en horen ons te wapenen tegen wat het ‘shifting-baselinesyndroom’ heet. Het syndroom verwijst naar het verschuiven van onze referentienormen. Het concept vond vooral ingang door het studiewerk en de publicaties van marien bioloog Daniel Pauly. De Frans-Canadees zag hoe beleidsmakers telkens ijkpunten legden in het recente verleden. Bovendien werden de ijkpunten ook nog opgeschoven. Dan kan je makkelijker stellen dat populaties toenemen en opnieuw ‘bevisbaar’ zijn. Je krijgt een ander beeld als de referentielijn een eind verder gaat in de tijd. De methodologische kortzichtigheid maskeert het bredere plaatje van langdurige erosie van populatieaantallen.

Nederlandse biologen en biostatistici berekenden onlangs een historische ‘baseline’ voor het dagvlinderbestand. Ze schatten dat het Nederlandse dagvlinderbestand tussen 1890 en 2017 met 84% is gekrompen. Ze stelden vast dat de afname de jongste decennia wel min of meer stabiliseerde voor soorten van bos en grasland, maar dat die wel onverminderd doorging voor typische bewoners van de heidebiotoop.

De biodiversiteitscrisis beperkt zich niet tot uitsterven van enkele soorten van bijzondere leefmilieus. In een wereld op mensenmaat worden vele exemplaren en populaties stelselmatig geëlimineerd. Deze significante oversterfte blijft niet zonder gevolg, ook voor soorten en leefgebieden die nog niet met uitsterven zijn bedreigd. Het is een systemische crisis.

Wie meer cijfers over vogelpopulaties in Europa wenst te raadplegen kan dat via onder andere www.pecbms.info

30-11--0001 om 00:00 geschreven door birdy

Geraadpleegde bron: EOS Wetenschap: Vogels in vrije val [gedragsecoloog Hans Van Dyck]

Door menselijk toedoen sterven er meer diersoorten dan normaal. Maar de biodiversiteitscrisis beperkt zich niet tot het uitsterven van enkele soorten. Nieuwe cijfers tonen dat het aantal individuele vogels snel afneemt.

In het najaar van 2021 verscheen een nieuwe balans van het Europese vogelbestand. De geschatte som van alle Europese vogels zit nu net geen 20% lager dan in 1980. Het gaat dan over aantallen exemplaren, niet over aantallen soorten. Deze aantallenkrimp staat voor een verlies van 560 tot 620 miljoen individuele vogels, berekenden enkele Britse ornithologen.

De soort waarvan de aantallen op Europese schaal het sterkst achteruitboerden is de huismus. Maar ook andere wijdverspreide soorten kregen over de periode van 40 jaar zware klappen. De spreeuw en de veldleeuwerik bv. Er zijn ook soorten die in aantal toenamen. Forse stijgers zijn bv. de zwartkop, winterkoning en roodborst. Maar het globale plaatje toont rode cijfers.

Betrouwbare schattingen van de populatietrends over meerdere decennia zijn voor de meeste soortengroepen helaas niet mogelijk op een Europese schaal. Je hebt tijdreeksen met vele gegevens nodig uit alle landen. Maar vogels zijn populaire dieren. Er lopen al langer monitoringprogramma’s. Zo heb je het ‘Pan-European Common Bird Monitoring Scheme’ dat zich richt op 169 vogelsoorten in 28 Europese landen.

De onderzoekers gebruikten daarnaast nog andere geïntegreerde gegevenssets over herhaalde populatieschattingen uit de lidstaten. Die cijfers hebben betrekking op 445 inheemse broedvogels . Het is het werk van veel burgerwetenschappers.

Voor het rekenwerk konden niet alle gegevens van alle soorten worden behouden. Met het oog op betrouwbaarheid worden meerdere criteria toegepast voor zulke statistische trendanalyses. Bovendien hanteerden de wetenschappers twee verschillende statistische modellen. De twee analytische methodes kwamen tot een vergelijkbare conclusie: er zijn een stuk minder vogels.

Op Europese schaal zijn de uitgesproken verliezers niet met uitsterven bedreigd. Er zijn nog altijd huismussen, spreeuwen en veldleeuweriken in alle Europese uithoeken, alleen zijn het er gaandeweg minder en minder. Niet alleen het uitsterven van soorten is een probleem. Populaties van soorten die nog een eind boven de kritische uitsterfdrempel zitten, zijn aanhoudend aan het krimpen. Ook dat vormt een belangrijk signaal.

De trends geven een indicatie van de bredere landschaps- en milieukwaliteit. In natuurreservaten wordt intensief gewerkt aan behoud en herstel van fauna en flora. Toch blijft dat beschermd groen oppervlak nog steeds bescheiden. Dat verspreide soorten achteruitboeren zegt veel over het landschap en het milieu buiten de reservaten. Het gaat dan vooral over landbouw- en stedelijk gebied. De populatiedynamiek van vogels – of van andere dieren – kent gewoonlijk een schommelend verloop. Goede jaren wisselen af met mindere jaren. Nataliteit en mortaliteit kennen vele invloeden. De trendlijn over die jaarlijkse schommelingen gaat bij meerdere Europese vogelsoorten dus wel degelijk omlaag.

De biodiversiteitscrisis gaat niet alleen over het uitsterven van soorten. Soorten zijn dynamische systemen van lokale populaties en maken deel uit van complexe ecologische netwerken. Om functioneel te zijn in dergelijke netwerken heb je van vele soorten vele exemplaren nodig. Het is niet voldoende dat een soort met een handvol exemplaren blijft bestaan.

Dat geldt natuurlijk niet alleen voor vogels. Denk aan insecten die bloemen bestuiven. Om bestuivingswerk uit te voeren, heb je erg veel hommels, bijen en andere bloembezoekers nodig. Het is niet alleen belangrijk voor sommige cultuurgewassen, maar vooral ook voor vele wilde planten die voor de voortplanting rekenen op deze 6-potige sekswerkers. Landschappen moeten niet alleen kansen bieden aan de diversiteit aan soorten. Functionele relaties in de natuur zijn niet alleen een kwestie van soortendiversiteit, maar ook van kritische aantallen per soort. Vandaar dat biologen zich de jongste jaren zorgen maken over de afname van de biomassa aan insecten. Vele insecten zijn in bulk nodig om functioneel te zijn als bestuiver, als voedselbron voor vogels, …

Als populaties gradueel kleiner worden, bestaat de kans dat onze perceptie mee verandert. Minder vogels, minder vlinders, minder hommels: het lijkt de nieuwe norm. Nieuwe generaties groeien op met de nieuwe toestand als verwachtingspatroon. We verwachten niet langer een tuin vol fladderende vlinders of overal bendes huismussen. En als er een beetje meer trekkende distelvlinders opduiken, gaat het in de krant plots terug ‘goed met de vlinders’.

Daarom zijn studies die over de langere termijn inschattingen maken van aantallen en trends erg verhelderend. Ze zorgen voor kritische referentiekaders en horen ons te wapenen tegen wat het ‘shifting-baselinesyndroom’ heet. Het syndroom verwijst naar het verschuiven van onze referentienormen. Het concept vond vooral ingang door het studiewerk en de publicaties van marien bioloog Daniel Pauly. De Frans-Canadees zag hoe beleidsmakers telkens ijkpunten legden in het recente verleden. Bovendien werden de ijkpunten ook nog opgeschoven. Dan kan je makkelijker stellen dat populaties toenemen en opnieuw ‘bevisbaar’ zijn. Je krijgt een ander beeld als de referentielijn een eind verder gaat in de tijd. De methodologische kortzichtigheid maskeert het bredere plaatje van langdurige erosie van populatieaantallen.

Nederlandse biologen en biostatistici berekenden onlangs een historische ‘baseline’ voor het dagvlinderbestand. Ze schatten dat het Nederlandse dagvlinderbestand tussen 1890 en 2017 met 84% is gekrompen. Ze stelden vast dat de afname de jongste decennia wel min of meer stabiliseerde voor soorten van bos en grasland, maar dat die wel onverminderd doorging voor typische bewoners van de heidebiotoop.

De biodiversiteitscrisis beperkt zich niet tot uitsterven van enkele soorten van bijzondere leefmilieus. In een wereld op mensenmaat worden vele exemplaren en populaties stelselmatig geëlimineerd. Deze significante oversterfte blijft niet zonder gevolg, ook voor soorten en leefgebieden die nog niet met uitsterven zijn bedreigd. Het is een systemische crisis.

Wie meer cijfers over vogelpopulaties in Europa wenst te raadplegen kan dat via onder andere www.pecbms.info

30-11--0001 om 00:00 geschreven door birdy