Niet iedereen vindt bestellen op het internet comfortabel, en dus raakt niet iedereen gemakkelijk aan tweezijdig origamipapier. Je kunt wel altijd zelf tweezijdig papier versnijden. Zo pakken veel winkels geschenken in in gekleurd kraftpapier: het bekende bruine papier, maar dan met aan één kant een kleurtje opgespoten; als je 't vriendelijk vraagt krijg je moeiteloos een stuk cadeau. Hetzelfde kraftpapier wordt ook gebruikt als placemats in brasseries en snackbars: vooral niet smossen dus, en je placemat thuis versnijden tot vierkanten.
Op dezelfde pagina van amazon.com worden ook 'The Lost Art of Towel Origami' verkocht, en 'Office Origami'. Dat laatste boekje zou je alleen al kopen voor de ondertitel (ter informatie: 'procrastination' betekent zoiets als 'ziekelijke zucht tot uitstellen').
Op amazon.com vind je een boekje dat 25 sticky-note-origami-projecten bevat. Sticky notes heten bij ons post-its. Als je dan toch naar de Hema gaat om gekleurde nieten te kopen, leg dan ook maar meteen een voorraadje Hema-sticky-notes aan: ze zijn nl. stukken goedkoper dan de echte post-its, en ook in verschillende kleuren en formaten te koop.
Nietjes zijn antipathieke voorwerpen die papier beschadigen, en die ook de vingers niet ontzien. Soms kunnen we echter niet zonder. Voor die gevallen verkoopt de Hema doosjes gekleurde nieten. En ze zijn ook nog goedkoop. Een troost.
In real life niet zo gemakkelijk te vinden, echt origamipapier! Dan maar de virtuele weg bewandelen. Ik beland bij Tuttle Publishing, een uitgever die zich toelegt op 'het oosten'. Hier vind je hun volledige catalogus. Kijk maar eens onder 'crafts and origami'.
Een boekendoos is een slimme manier om tijdschriften op te bergen. Maar om een boekendoos te maken moet je kunnen meten: je doos mag niet veel te groot zijn, maar zeker ook niet te klein. De lengte en de breedte van een tijdschrift meten is niet moeilijk, maar de hoogte van een stapeltje tijdschriften is al wat moeilijker. Hoe pak je dat aan? Je legt de tijdschriften op een stapeltje met de rug naar je toe, en je legt een vel karton dat ongeveer even groot is erop. Je duwt lichtjes met een wijsvinger in het midden van het stapeltje (op het karton dus), en ondertussen meet je de afstand van het tafelblad tot de onderrand van het karton; uiteraard gaat dit het beste met een lat die op 0 begint.
... en op stap in de stad een mooie illustratie van creatieve vormgeving: als je vertikaal maakt wat meestal horizontaal is, dan krijg je soms wel eens een mooi resultaat:
(oeps, moet 'verticaal' met 'c' zijn - weet ik nu ook alweer - met dank aan mijn taalraadsvrouw, die gelukkig maar om de paar weken eens moet uitrukken)
Je valt in Istanbul de hele tijd door van het éne uiterste in het andere. Op één uur tijd kun je een stuk kaas gaan kopen in het Armeense buurtwinkeltje waar ze nooit een toerist te zien krijgen, en halfedelstenen in de zaak die ook op het internet actief is en dus verkoopt aan de hele wereld. Hun karakter is weerspiegeld in de verpakking van hun producten.
Iets doen met de kinderen rond één april? Op het internet vind je met de zoektermen "origami" en "fish OR vis" allerlei leuke en eenvoudige vouwdiagrammen voor vissen (deze bijvoorbeeld). Voor je 't weet zwemt er een hele school door je woonkamer.
De KLM-lunchdoosjes doen denken aan de Japanse bento box: fraaie-doos-met-volwaardige-en-met-liefde-bereide-lunch-erin is waarschijnlijk een vertaling die aardig in de buurt komt. Op het internet vind je zowel de duurste bento boxes met lakwerk, als de take-away-fastfood-versie ervan. En Japanse mama's vouwen voor de gasten van kinderfeestjes zelf bento boxes die ze opvullen met snoep en kleine geschenkjes. Die zien er dan bijvoorbeeld uit als op de foto.
Op reis gaan betekent voor Atelier Plano ook speuren naar papier en alles wat er van ver of dichtbij mee te maken heeft. Een weekje Istanbul levert ten tweeden male verrassend weinig op op dat terrein. Alhoewel. Ready for take-off? Op een haar na was de geplande take-off niet de onze! Grote vertragingen op de Thalys naar Schiphol in combinatie met overboeking zorgden ervoor dat we er echt niet meer bij konden in economy class, maar wel nog in business class (en aangezien wij niet aan de bron lagen van de vertragingen, noch van de overboeking, ...). En omdat we voor de terugreis ruim op tijd waren, en we dus wel in de economy class terechtkonden, kunnen we nu vergelijken. In business class verscheen er tussen aperitief en koffie een heus dienblad met driegangenmenu en een vleugje luxe (een kwaliteitsservet mèt servetring, een aangenaam vormgegeven wegwerpbestek). In economy class waren het charmante doosjes met een soort lunchpakket: een slaatje, een broodje, een cracker, een minibestekje en een servetje. Eén ding is duidelijk: je wordt verwend bij KLM, in welke klasse je ook vliegt.
En een laatste boekentip uit deze reeks 'boekbinden voor beginners': een schitterend kijk-, lees- en doeboek. Met historische achtergrondinformatie over de types boeken die je zelf leert maken, en met grondig uitgewerkte en beschreven projecten. Wekenlang papierplezier gegarandeerd. Uitgegeven bij Lark Books, New York, 1998. Is bij mijn weten niet gemakkelijk te vinden in de openbare bibliotheek, maar wel nog tweedehands te koop op internet. Vooral doen!
Is scrapbooken niets voor jou, maar wil je toch boekjes leren maken, dan kun je een perfecte start nemen met het boekje van de afbeelding: in amper 16 bladzijden leert Wayne Dieleman je vier verschillende soorten boekjes maken! De werkbeschrijvingen zijn erg gedetailleerd en helder, de foto's mooi en inspirerend. Uitgegeven door Niesje Wolters Van Bemmel, zonder jaartal. In veel bibliotheken te ontlenen.
Dat scrapbookpapier is echter niet goedkoop. Het wordt verkocht in vellen van 30 op 30 cm, 120 à 160 gr/m² zwaar, vaak tweezijdig bedrukt, één zijde effen, de andere zijde met een motief. De prijs van zo'n vel papier kan oplopen tot 1 ! Een goedkoper alternatief voor dit papier kun je wel eens vinden in De Slegte: zij verkopen soms boeken die allerlei textiel- of papierontwerpen bevatten. Je betaalt dan 10 à 15 voor zo'n boek, maar voor die prijs heb je tientallen prachtig bedrukte vellen, die bovendien veel origineler zijn dan de dure scrapbookvellen. Op de foto zo'n boek: 200 bladzijden , de meeste zonder witrand bedrukt. Kwalitatief goed papier. Kostprijs: 15 . Ook geschikt als inspiratiebron voor iedereen die graag zelf papier kleurt en decoreert (wat trouwens nog goedkoper en origineler scrapbookpapier oplevert!).
Hou je wel van dat soort kleine, eenvoudige boekjes, dan zul je zeker nog inspiratie vinden in 'miniscrapbooken' van Regina Crooswijk, uitg. Cantecleer, 2005. Scrapbooken is dè rage van het moment, en helemaal niet mijn ding. Het is echter een rage met enkele leuke bij-effecten die wèl mijn ding zijn. Eén ervan is de explosie van papier-met-mooie-prints dat ook voor andere dingen dan scrapbooken bruikbaar is (voor origami bijvoorbeeld). Een ander is de massa boeken en tijdschriften erover, die soms toch wel eens een ideetje voor een ontwerp leveren dat in de verste verte niet aan scrapbooken doet denken. Vandaar dat 'miniscrapbooken' in mijn boekenkast staat, en regelmatig geraadpleegd wordt. Ook te vinden in de openbare bibliotheek.
Een accordeonboekje of leporello is ook eenvoudig te maken, toch als je nauwkeurig kunt werken. Je vouwt een lange reep papier in een reeks accordeonvouwen, waardoor de bladzijden ontstaan. Vooraf bepaal je hoe breed en hoog je de bladzijden wilt hebben. De hoogte wordt bepaald door de hoogte van de reep, de breedte door de afstand tussen de vouwen. Je zorgt ervoor dat de afstand tussen elke twee vouwen heel precies gelijk is. Dit vraagt even oefenen, dus begin niet meteen met je allermooiste blad te experimenteren. Heb je meerdere repen papier nodig voor het aantal bladzijden dat je wenst, zorg er dan voor dat de overlappingen in een vouw verdwijnen. Uiteindelijk kleef je op het eerste en laatste blad een vierkant of rechthoek van een zwaardere soort papier, en net iets groter dan de bladzijden van het boekje. Klaar.
De smaak te pakken van de kleine boekjes? Als je nog wat restjes papier hebt die groot genoeg zijn om in twee te vouwen in de goede looprichting (d.w.z. looprichting parallel met de vouw), en je hebt een omslagje dat iets groter is en ook in de goede looprichting, dan kun je een boekje maken met de cahiersteek. Je vouwt de bladen tot één katern (nauwkeurig vouwen, dus blad per blad), en je vouwt het omslagje er zorgvuldig omheen. Je prikt in de vouw van binnen naar buiten 3 gaatjes (één precies in het midden, de andere twee op gelijke afstand van het middenste prikgat), waarbij je goed oplet dat je priknaald op de goede plek uitkomt (precies in de vouw van de omslag). Met een naainaald en één sterke draad (linnen, katoen, polyester) naai je het boekje stevig vast: je vormt een soort acht met de draad door de drie naaigaten, en wanneer je weer op je startpunt bent knoop je begin en eind van de draad stevig aan elkaar met een platte knoop. Klaar.
Gemakkelijk gezegd: een perforatie die loodrecht door de hele stapel loopt! Je kunt hiervoor een boor op een statief gebruiken, of een fretboortje (een soort handboortje). Voor boekenschroeven moet de diameter van het boorgat 5 mm zijn. De moeilijkste opdracht is echter ervoor te zorgen dat de stapel papier niet gaat schuiven terwijl je boort. Daarvoor kun je best het hele stapeltje papier zo strak mogelijk inpakken met stroken papier, waarna je boven en onder nog een kartonnetje vastzet met twee stevige papierklemmen. Als je door dat geheel boort, zullen de kartonnetjes erg beschadigd worden, maar de stapel papier komt er perfect geperforeerd uit, op voorwaarde dat je loodrecht naar beneden boort (en daarvoor is dat statief natuurlijk handig).
