Op de foto gisteren kon je zien dat het oorspronkelijke blad een pijltje gekregen had. Dit pijltje geeft de looprichting van het papier aan. De looprichting van het blad moet altijd dezelfde zijn als de rug van het boekje, anders zal het boekje altijdblijven tegensputteren als je erin wilt bladeren. Een boekje met een verkeerde looprichting wordt nooit een aangenaam object om te gebruiken! Bij A3-bladen die je koopt in een copyshop of een papierhandel is de looprichting meestal zoals aangegeven op de foto van gisteren (kortlopend: de korte zijden zijn parallel met de looprichting). Als we zo'n blad 3 keer vouwen houden we een katern over met een 'staand' A6-formaat: de rug is één van de lange zijden. Willen we nu uit A3-bladen een A6-boekje met een liggend formaat maken, dan moeten we langlopend papier zoeken. Je kunt succes hebben in de afdeling 'schetsblokken' van een winkel voor kunstenaars. Bijkomend voordeel: schetsblokken bevatten véél mooier papier dan je ooit in een copyshop of kantoorhandel zult vinden!
Binnenkort 'workshop boekje maken' bij Atelier Plano. De voorbereidende werkzaamheden zijn gestart, en dus ook het maken van voorbeelden. De eerste stap bestaat erin dat we de katernen vouwen die het boekblok zullen vormen. Voor een boekje van het formaat A6 (ongeveer 10 op 15 cm) is het handig om te beginnen met bladen van het formaat A3 (ongeveer 30 op 42 cm). Hoe ga je tewerk? Je vouwt het blad dubbel (korte kanten zo nauwkeurig mogelijk op elkaar brengen), je drukt de vouw aan met een vouwbeen, en je snijdt de vouw door tot voorbij de helft van de vouw, maar niet tot het einde. Je vouwt het dubbelgevouwen blad weer in twee, en je snijdt de vouw weer door tot net voorbij de helft van de vouw. Je vouwt het in vieren gevouwen blad nog eens in twee, maar je snijdt de vouw nu niet meer door. Deze laatste vouw vormt immers de rug van het katern dat je net gevouwen hebt. Waarom telkens dat doorsnijden na het vouwen? Omdat je anders een ophoping van papier krijgt aan de binnenzijde van de vouwen; die ophoping kreukt onvermijdelijk als we verder vouwen (de kreuken vormen wat we een klokhuis noemen). Waarom niet helemaal doorsnijden? Omdat het bij de volgende stappen wel handig is om katernen te hebben die niet om de haverklap uiteen vallen. Waarmee snijden? Met een bot tafelmes! Hiermee maak je een mooie, fijne scheurrand die kaarsrecht is (althans als je de vouw goed scherp gemaakt hebt met je vouwbeen). Laat je nooit verleiden om een vouw door te snijden met een breekmes: je snijdt onvermijdelijk naast de vouw, en het katern is waardeloos geworden.
Laatste opdracht: doosjes gemaakt die - opgevuld met snoep - zullen dienen als relatiegeschenk. Ze zijn gemaakt uit Malmero van 300 gr/m² ongeveer, en er is geen druppel lijm aan te pas gekomen.
Vroeger ook zoveel plezier beleefd aan de 'Waar is Wally' boeken? Voor Wally hoef je nu niet meer naar de bibliotheek of de boekhandel, hij zit ook op het world wide web! Ga naar www.findwaldo.com, en na een half uurtje zie je gegarandeerd sterretjes.
Michel Wittock stichtte 25 jaar geleden de Bibliotheca Wittockiana. Om dit te vieren worden er nog tot 28 februari 2009 zo'n 250 werken uit zijn schitterende collectie getoond. De nadruk ligt op de boekbanddecoratie, en hoe die evolueerde in de loop van de laatste 500 jaar. Volgens mensen die het kunnen weten is deze tentoonstelling een absoluut niet te missen evenement. De Bibliotheca Wittockiana bevindt zich in de Bemelstraat 23 te 1150 Brussel, en meer informatie vind je hier.
Af en toe valt er een mail met een extra lange bijlage in mijn mailbox, die als onderwerp 'Fenix' heeft. De Fenix is een uitgebreide nieuwsbrief met alle mogelijke activiteiten op het gebied van boeken en boekbinden, in België, Nederland, en vaak ook daarbuiten. Telkens weer staan er tentoonstellingen of wedstrijden in waar ik nog niets van afwist. Absoluut de moeite waard om te krijgen. Wil je ze ook ontvangen, stuur dan een mailtje naar johandebeule@hotmail.com.
Alleen deze week is er een bijzondere tentoonstelling op de website van het Koninklijk Huis van Nederland: onder de geschenken die leden van het Koninklijk Huis ontvangen zitten veel boekbanden, foto-albums, ... Die bindingen zijn natuurlijk niet de eerste de beste, en dat kun je dus momenteel nog met je eigen ogen aanschouwen. Wil je een idee krijgen van die bijzondere boekenkast van Oranje, klik dan hier. Neem zeker de tijd om de tekst te lezen die onder de foto's staat, en om wat in het rond te klikken.
'Kneep en binding', een uitgave van de Koninklijke Bibliotheek van Nederland, bevat 126 pagina's boordevol informatie over boekbinden en boekbindterminologie: gratis en voor niets te downloaden via deze link. Wel eventjes de gebruiksvoorwaarden lezen: alleen voor niet-commerciële doeleinden is er een toelating om de tekst geheel of gedeeltelijk te gebruiken.
Het zwerfboek van Masahiro Chatani heeft een nieuw baasje gevonden. Meer informatie hier. Voor het zwerfboek hoef je het dus niet meer te doen, maar als je één dezer dagen toch in de bibliotheek zou komen: veel leuke boeken over werken met papier vind je onder het SISO-nummer 624.3. En weet je dat veel openbare bibliotheken graag ingaan op suggesties van hun gebruikers? Als je laat weten waar je interesse ligt, of als je aankoopsuggesties levert, dan is de kans groot dat je na enkele maanden nog meer je gading vindt in de rekken. Ikzelf heb ondertussen te kampen met plaatsgebrek in mijn boekenrekken. Ik doe een mooie collectie liedboeken van de hand, tegen ongeveer de helft van de aankoopprijs. Stuur een berichtje als je interesse zou hebben.
Hoewel het boek van Masahiro Chatani de titel 'Origami wenskaarten' draagt, lijken de technieken die erin beschreven staan heel weinig met origami te maken te hebben. Bij origami wordt het papier zelden ingesneden, soepel papier krijgt de voorkeur, je vertrekt bijna altijd van een vierkant, er wordt alleen maar gevouwen, er komt bijna nooit lijm aan te pas, ... Als je de ontwerpen van Chatani uitvoert is de belangrijkste activiteit juist het insnijden van het papier, en of je begint met een vierkant maakt niet veel uit, als het papier maar stevig genoeg is en net niet te soepel; om het object te fixeren op een drager is ook nog eens lijm nodig... De enige overeenkomst met origami lijkt te zijn dat je op de juiste plaatsen dalvouwen moet maken en op de juiste plaatsen bergvouwen. Heb je interesse voor dergelijke projecten, dan zul je op het internet wel het één en het ander vinden via de trefwoorden 'papierarchitectuur' of 'origami architecture' of 'kirigami'. Hieronder nog enkele foto's van een ontwerp van Masahiro Chatani, uitgevoerd door Atelier Plano.
Een handleiding is natuurlijk ook altijd handig. Het vouw- en snijwerk waarvan je gisteren de foto's kreeg, staat beschreven in het boek 'Origami wenskaarten - een creatieve, persoonlijke attentie voor elke gelegenheid', van Masahiro Chatani, 1988, Kampen, La Rivière & Voorhoeve. Een exemplaar van dit boek zwerft sinds gisteren de wijde wereld rond als zwerfboek. Op www.bookcrossing.com vind je alle informatie over waar het boek vrijgelaten is. Met een beetje geluk ben jij diegene die het vangt! Waar staat die informatie? Je gaat naar www.bookcrossing.com, en je klikt via Books & People op Go Hunting. Daar kies je je land en je provincie, en je krijgt het aantal boeken dat daar recent vrijgelaten is. Klik maar door op alle locaties die voor jou bereikbaar zijn... Zie je deze pagina? Stap dan als de weerlicht op je fiets, de tram of de bus, en ga het zoeken, dat boek (toch eerst even de openingsuren raadplegen hier).
Twee lichte kartonnetjes van 20 cm op 15 cm, een els, een lat en een breekmes. Een half uurtje geduld. Meer heb je niet nodig voor deze schitterende constructie. Ze doet het fantastisch als bureaubladachtergrond, trouwens.
NTGent speelt de Tien Geboden van Krzysztof Kieslowski, en dat zou niets met papierplezier te maken hebben als de programmabrochure niet 8 hedendaagse interpretaties van de welbekende tien geboden zou bevatten! Acht BV's gebieden ons dingen als
"Gij zult niet stelen, en uw belastingen betalen om de rijkdom te herverdelen." (Marleen Temmerman) "Gij zult zeveren slechts op uw eigen bavet." (Barbara Sarafian) "Gij zult alleen op woensdag fluiten in het donker." (Herman Brusselmans) "Omhels de jeugd, zonder onderscheid, zij vormt steeds de toekomst." (Walter Van Steenbrugge) "Aanvaard des levens harde feiten: ziekte, tegenslag, de ouderdom, de dood." (Sam Bogaerts) "Gij zult nooit stelen, tenzij ge uitgehongerd zijt." (Staf Nimmegeers) "Gij zult stelen van de armen maar nooit van de rijken want op het einde van uw dagen worden alle zonden u vergeven." (Dominique Willaert: de tien geboden van de vrije markteconomie, die hij - voor alle duidelijkheid - zelf niet onderschrijft) "Kom naar Gent om te wonen, te werken en te ontspannen - en nooit nog elders zult gij liever willen zijn." (Daniël Termont).
Vind je tentoonstellingen van mooi ingebonden boeken de moeite waard, dan zal ook het volgende bericht je interesseren. In Nederland is er de Stichting Laurens Janszoon Coster, die er de volgende missie op nahoudt: "De Stichting Laurens Janszoon Coster heeft tot doel het bevorderen van de belangstelling voor het Nederlandse boek in de ruimste zin en voor kleinschalige uitgaven van het gedrukte woord in het bijzonder en verder al hetgeen hiermee rechtstreeks of zijdelings verband houdt of daartoe bevorderlijk kan zijn. Sinds de statutenwijziging van 2004 organiseert de Stichting het ene jaar de uitreiking van de Laurens Janszoon Costerprijs en het andere jaar de uitverkiezing en tentoonstelling van de mooiste marginale drukwerken van de voorafgaande twee jaren (Mooi Marginaal)." Die 'mooiste marginale drukwerken' zijn momenteel aan een tournée begonnen die hen van Amsterdam over Middelburg naar Antwerpen (Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience: mei en juni 2009) zal brengen, en dan verder naar Maastricht en Groningen. Wil je je vooraf een idee kunnen vormen van wat men bedoelt met 'marginale drukwerken', bestel dan het boekje 'Mooi Marginaal', voor 7 bij de Stichting Laurens Janszoon Coster. Een knap staaltje drukwerk met een erg inspirerende inhoud.
"Museum Meermanno richt zich op het geschreven en gedrukte boek in het heden en verleden. De uiterlijke vorm en de ontwikkeling van de vormgeving van boeken staan hier centraal." Dit is de korte voorstelling die je vindt op de website van dit Haagse museum. Den Haag is natuurlijk niet meteen bij de achterdeur, maar in de komende maanden zal het de moeite lonen om de verplaatsing te maken. Vanaf volgende zaterdag 31/01/2009 loopt er immers de tentoonstelling "Het moet niet mooi worden." De boeken van Tom Lanoye. De boeken die tentoongesteld zullen worden, zijn die exemplaren die met de hand ingebonden zijn door Handboekbinderij De Pers in Antwerpen. Tom Lanoye wilde wel bijzonder ingebonden boeken, maar voelde niet veel voor de 'klassieke' bibliofiele bindwijzen (vandaar: 'het moet niet mooi worden'). Het resultaat is dat er staal, dweilen, stukken tapijt, lood, ... aan te pas gekomen zijn. Het museum belooft dat de boekobjecten van alle kanten te bekijken zullen zijn, dat er bijeenkomsten over boekbinden en typografie georganiseerd zullen worden, en dat Tom Lanoye zelf een optreden zal verzorgen. In de gaten houden dus. Hier meer informatie.
Wist je dat er standaardformaten bestaan voor naamkaartjes? In de Clickx van 20/01/2009 leer ik dat een Europees naamkaartje in principe 85,6 mm op 53,98 mm meet, een Amerikaans 89 mm op 51 mm en een Japans 91 mm op 55 mm. Een regel die ik al mijn hele naamkaartjesbezittende leven overtreed! Die belangwekkende informatie heb ik gevonden in 'Kaartjes met klasse', één van die supergoeie praktische Clickx-workshops die je stap voor stap door de doolhof van je computer loodsen, tot je een schitterend resultaat bekomt. Elke Clickx bevat wel vier van die workshops, en telkens zit er toch wel minstens één bij die nuttig is voor iemand die houdt van digitaal vormgeven. Ben je naast papier- ook een beetje computermens, houd dan zeker de Clickx in de gaten!
Vanaf vandaag kun je 20 zaterdagen lang bij De Morgen een parel uit de nederlandstalige literatuur kopen. Vandaag krijg je voor 2 De Kapellekesbaan van Louis Paul Boon! Vanaf volgende week betaal je 4,95 per boek. In het rijtje auteurs: A. F. Th. van der Heijden, Arnon Grunberg, Erwin Mortier, Willem Elsschot, Gerard Walschap, Jef Geeraerts, Jeroen Brouwers, Bernlef, Stefan Hertmans, Harry Mulisch, Gerard Reve, Hugo Claus, ... Heb je geen plaats meer in je boekenrek? Gebruik het lijstje dan als inspiratiebron als je weer eens niet weet wat je zult ontlenen uit de Openbare Bibliotheek, of maak van de gelegenheid gebruik om wat van je boeken de vrijheid te geven (www.bookcrossing.com) of te moochen (www.bookmooch.com) (zie in dat verband onze berichten van vorige week).
