NTGent speelt de Tien Geboden van Krzysztof Kieslowski, en dat zou niets met papierplezier te maken hebben als de programmabrochure niet 8 hedendaagse interpretaties van de welbekende tien geboden zou bevatten! Acht BV's gebieden ons dingen als
"Gij zult niet stelen, en uw belastingen betalen om de rijkdom te herverdelen." (Marleen Temmerman) "Gij zult zeveren slechts op uw eigen bavet." (Barbara Sarafian) "Gij zult alleen op woensdag fluiten in het donker." (Herman Brusselmans) "Omhels de jeugd, zonder onderscheid, zij vormt steeds de toekomst." (Walter Van Steenbrugge) "Aanvaard des levens harde feiten: ziekte, tegenslag, de ouderdom, de dood." (Sam Bogaerts) "Gij zult nooit stelen, tenzij ge uitgehongerd zijt." (Staf Nimmegeers) "Gij zult stelen van de armen maar nooit van de rijken want op het einde van uw dagen worden alle zonden u vergeven." (Dominique Willaert: de tien geboden van de vrije markteconomie, die hij - voor alle duidelijkheid - zelf niet onderschrijft) "Kom naar Gent om te wonen, te werken en te ontspannen - en nooit nog elders zult gij liever willen zijn." (Daniël Termont).
Vind je tentoonstellingen van mooi ingebonden boeken de moeite waard, dan zal ook het volgende bericht je interesseren. In Nederland is er de Stichting Laurens Janszoon Coster, die er de volgende missie op nahoudt: "De Stichting Laurens Janszoon Coster heeft tot doel het bevorderen van de belangstelling voor het Nederlandse boek in de ruimste zin en voor kleinschalige uitgaven van het gedrukte woord in het bijzonder en verder al hetgeen hiermee rechtstreeks of zijdelings verband houdt of daartoe bevorderlijk kan zijn. Sinds de statutenwijziging van 2004 organiseert de Stichting het ene jaar de uitreiking van de Laurens Janszoon Costerprijs en het andere jaar de uitverkiezing en tentoonstelling van de mooiste marginale drukwerken van de voorafgaande twee jaren (Mooi Marginaal)." Die 'mooiste marginale drukwerken' zijn momenteel aan een tournée begonnen die hen van Amsterdam over Middelburg naar Antwerpen (Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience: mei en juni 2009) zal brengen, en dan verder naar Maastricht en Groningen. Wil je je vooraf een idee kunnen vormen van wat men bedoelt met 'marginale drukwerken', bestel dan het boekje 'Mooi Marginaal', voor 7 bij de Stichting Laurens Janszoon Coster. Een knap staaltje drukwerk met een erg inspirerende inhoud.
"Museum Meermanno richt zich op het geschreven en gedrukte boek in het heden en verleden. De uiterlijke vorm en de ontwikkeling van de vormgeving van boeken staan hier centraal." Dit is de korte voorstelling die je vindt op de website van dit Haagse museum. Den Haag is natuurlijk niet meteen bij de achterdeur, maar in de komende maanden zal het de moeite lonen om de verplaatsing te maken. Vanaf volgende zaterdag 31/01/2009 loopt er immers de tentoonstelling "Het moet niet mooi worden." De boeken van Tom Lanoye. De boeken die tentoongesteld zullen worden, zijn die exemplaren die met de hand ingebonden zijn door Handboekbinderij De Pers in Antwerpen. Tom Lanoye wilde wel bijzonder ingebonden boeken, maar voelde niet veel voor de 'klassieke' bibliofiele bindwijzen (vandaar: 'het moet niet mooi worden'). Het resultaat is dat er staal, dweilen, stukken tapijt, lood, ... aan te pas gekomen zijn. Het museum belooft dat de boekobjecten van alle kanten te bekijken zullen zijn, dat er bijeenkomsten over boekbinden en typografie georganiseerd zullen worden, en dat Tom Lanoye zelf een optreden zal verzorgen. In de gaten houden dus. Hier meer informatie.
Wist je dat er standaardformaten bestaan voor naamkaartjes? In de Clickx van 20/01/2009 leer ik dat een Europees naamkaartje in principe 85,6 mm op 53,98 mm meet, een Amerikaans 89 mm op 51 mm en een Japans 91 mm op 55 mm. Een regel die ik al mijn hele naamkaartjesbezittende leven overtreed! Die belangwekkende informatie heb ik gevonden in 'Kaartjes met klasse', één van die supergoeie praktische Clickx-workshops die je stap voor stap door de doolhof van je computer loodsen, tot je een schitterend resultaat bekomt. Elke Clickx bevat wel vier van die workshops, en telkens zit er toch wel minstens één bij die nuttig is voor iemand die houdt van digitaal vormgeven. Ben je naast papier- ook een beetje computermens, houd dan zeker de Clickx in de gaten!
Vanaf vandaag kun je 20 zaterdagen lang bij De Morgen een parel uit de nederlandstalige literatuur kopen. Vandaag krijg je voor 2 De Kapellekesbaan van Louis Paul Boon! Vanaf volgende week betaal je 4,95 per boek. In het rijtje auteurs: A. F. Th. van der Heijden, Arnon Grunberg, Erwin Mortier, Willem Elsschot, Gerard Walschap, Jef Geeraerts, Jeroen Brouwers, Bernlef, Stefan Hertmans, Harry Mulisch, Gerard Reve, Hugo Claus, ... Heb je geen plaats meer in je boekenrek? Gebruik het lijstje dan als inspiratiebron als je weer eens niet weet wat je zult ontlenen uit de Openbare Bibliotheek, of maak van de gelegenheid gebruik om wat van je boeken de vrijheid te geven (www.bookcrossing.com) of te moochen (www.bookmooch.com) (zie in dat verband onze berichten van vorige week).
Ergens in een oud nummer van Boekbehoudbericht las ik een aankondiging van "Antarctica - A 'Journey' in Book Production". Een waanzinnig project: een luxe-uitgave op 950 exemplaren, met leder, fluweel, beschermdoos, ... Per exemplaar 12,50 kg en 2900 ! De website bestaat nog, ook al is het verhaal al meer dan 5 jaar oud. Leuk eraan is dat je het hele proces van het maken van het boek kunt volgen op vrij grote heldere foto's: het naaien op de naaibank (drie exemplaren boven elkaar!), het ronden van de rug, het kneepslaan, het monteren van de borden, het aanbrengen van de blinddruk in het leder. Verder een twintigtal foto's van Antarctica, en het hele verhaal over het tot stand komen van het boek en over de initiatiefnemers. Op zijn minst merkwaardig.
Ook in Finland worden boeken en boekjes gemaakt. Op Etsy vind je de Finse shop 'Paperiaarre' ('papieren schat'), waar de mooiste boekjes en hebbedingetjes verkocht worden. Etsy is trouwens een heel inspirerende omgeving om te gaan rondneuzen: het is één grote internetwinkel voor allerlei handgemaakte spulletjes. Na enkele bezoekjes beginnen je favorieten zich af te tekenen, en van dan af is elke Etsy-sessie een feest. Even kijken wat klikken op 'paper goods' oplevevert?
Elk jaar, op de laatste donderdag van januari, hebben we weer gedichtendag. Nu toch al even een kijkje nemen op de site, want veel activiteiten gaan door vóór gedichtendag zelf, en voor andere moet je vooraf inschrijven, ... Hier vind je alles wat je over gedichtendag 2009 moet weten.
Nog enkele verlate nieuwjaarscadeautjes kwamen op mijn werktafel terecht, met de vraag: 'mooi inpakken, aub'. Het ging om cadeautjes met een strakke, mooie balkvorm, er was voldoende tijd om desnoods 12 keer te herbeginnen, er was een grote voorraad sterk, zelfgekleurd papier voorhanden, dus de dag kon niet meer stuk. Strakke balkvormen (zoals boeken, doosjes zeep, doosjes parfum, enz.) zijn erg geschikt om 'Japans' in te pakken. 'Japans' betekent hier dat het object niet parallel met de rand van het papier gelegd wordt, zoals we gewend zijn, maar dat het object een hoek van 45° maakt met het papier. En hoe het dan verder gaat, kun je zien in het volgende filmpje.
Altijd rond half januari valt in mijn brievenbus de zorgvuldig verpakte Koppermaandagprent van Stichting Drukwerk in de Marge. We kennen Koppermaandag (eerste maandag na Driekoningen) sinds de 13de eeuw, maar het is in de 18de en 19de eeuw dat zetters en drukkers die dag benutten om hun ambacht en hun vakmanschap in de verf te zetten. Ze doen dat door het drukken van een bijzondere prent, speciaal voor dat doel ontworpen. Drukwerk in de Marge probeert nu al enkele jaren dit koppermaandaggebruik nieuw leven in te blazen, vandaar dat cadeautje-vol-papierplezier rond half januari. Op Wikipedia kun je vrij veel lezen over Koppermaandag, maar beeldmateriaal is eerder schaars. De prent van vorig jaar kun je hier bekijken. Meer informatie natuurlijk ook op de website van drukwerk in de marge.
Heb je weerstand tegen het zomaar in de boze buitenwereld loslaten van je boeken? Dan kun je toch zo goed als gratis aan nieuw lees- en kijkvoer geraken door boeken te moochen. Op www.bookmooch.com kun je (als je jezelf geregistreerd hebt) boeken bekend maken die je wil ruilen voor andere. Zodra je 10 boeken op je lijstje hebt gezet, kun je zelf boeken beginnen ontvangen uit België; vanaf 20 kunnen ze ook uit het buitenland komen ... Je beslist zelf naar waar jij boeken wil opsturen, zodat je de verzendkosten onder controle kunt houden. Hoe vind je dan boeken die jou interesseren en mensen die jou dat boek willen toesturen? Je kunt het hele bookmoochbestand doorzoeken zoals je www.amazon.com of www.bibliotheek.be doorzoekt, èn je kunt boeken op je wishlistzetten. Zodra er een boek beschikbaar is van jouw wishlist, krijg je een mailtje. En als je dan klikt op mooch this book, is het alleen nog wachten op de welbekende plof in de brievenbus!
Ik heb mijn aller-, allereerste zwerfboek gevangen! Wist jij ook niet dat dat bestond? Ik liep er zomaar tegenaan: ik vond een boek, en er stond op: "Gefeliciteerd, je hebt een zwerfboek gevangen. Kijk snel in de kaft!" Blijkt nu dat allerlei mensen boeken registreren op www.BookCrossing.com. Daarna laten ze die boeken los in het wild, in de hoop dat ze gevonden worden door iemand die er blij mee is. Met een beetje geluk laat die goede ziel uit dankbaarheid een melding achter op de website, en geeft hij/zij het boek de vrijheid terug eens het uitgelezen is, ... BookCrossing staat voor een hele organisatie: er bestaan officiële BookCrossing Zones waar je boeken vrijlaat en waar je kunt gaan vangen, je kunt inschrijven op 'release alerts', zodat je verwittigd wordt als er in jouw stad een boek vrijgelaten wordt, je kunt op de site allerlei spulletjes kopen die BookCrossing vergemakkelijken (bijv. waterdichte verpakkingen voor als je je boeken het liefst de vrije natuur in stuurt), je vindt zelfs een zeer uitgebreide nederlandstalige site over en voor Bookcrossers (o.m. met de beschrijving hoe je precies tewerk moet gaan), ... Ik heb nog ergens een leuk origamiboekje liggen dat ik per ongeluk twee keer gekocht heb. Ik laat het binnenkort vrij, in plaats van het tweedehands te proberen verkopen.
Alles, maar dan ook alles wat er te weten valt over handgeschept papier lees je op deze site: de geschiedenis van het papier en het papier maken, papiermusea en papiermolens, instructies om zelf papier te maken, producenten van handgeschept papier, papierkunst (gaan kijken!), woordenlijsten, organisaties, workshops, .... Onmiddellijk bookmarken, denk ik zo.
Dat we onze digitale plaatjes in prachtige fotoboeken kunnen laten afdrukken via allerlei fotowebsites hebben we ondertussen allemaal ontdekt. Slechts een stapje verder is het om niet alleen foto's, maar ook tekst in die boeken op te nemen. Je eigen reisboek ligt voor het grijpen, of een familiekroniek, of een portfolio met de nodige toelichting. Het is allemaal mogelijk via www.blurb.com. Eerst haal je de nodige software binnen (Booksmart), waarna je op een schoteltje krijgt wat er zoal op jouw maat gemaakt kan worden: het formaat, de achtergrond, de kleuren, de hoeveelheid foto's, hoeveel pagina's en welke pagina's, de plaats van de foto's, foto's en tekst, alleen tekst, tekst in kolommen of niet, soft- of hardcover, een losse wikkel rond je hardcover, een titelpagina, een collatiepagina, paginanummering, ... Kortom: alles. Voor een softcover van ongeveer 40 bladzijden zou je zo'n 10 betalen; hardcover op het eerste zicht ongeveer het dubbele.
Een wenskaart is bij voorkeur een eenheid van beeld en vorm. Tekst mag erbij, maar hoeft niet echt. Soms krijg je echter een kaart waar de tekst al de rest overklast. Wij vonden in onze brievenbus de volgende (goed voor een zeer eervolle vermelding in onze officieuze wenskaartenwedstrijd):
neem zand in je hand laat het zacht glijden ... houd het niet tegen in dit jaar negen!
De winnaar van onze officieuze jaarlijkse wenskaartenwedstrijd zie je hieronder. Geen spectaculair vouwsel, geen peperduur papier, geen ingenieuze envelop, maar hoeveel papierplezier spreekt hieruit! Ik heb de kaart bestudeerd met een loep, ondersteboven en achterstevoren gekeerd, maar ik heb geen enkele vermelding gevonden van fotograaf, firma, of copyright. Ik ga er vanuit dat de afzenders dus ook de makers zijn. Respect!
Zo'n blog is een leuk ding: op 5 minuten voeg je een bericht toe, zonder dat je veel moet weten over html of websites maken, en je bereikt meteen een massa mensen. Minder leuk is dat het in een blog erg moeizaam zoeken is: een bericht terugvinden van een aantal weken of maanden geleden is een hele klus. Toch kun je met enkele kneepjes ook een blog als documentatiecentrum gebruiken. Hoe werkt dat? Veronderstel dat je de twee Atelier-Plano-berichten zoekt die over Moleskine-boekjes gingen. Je gaat eerst naar Google, en daar geef je in als zoektermen Moleskine Plano. Google zoekt voor jou alle websites die die twee woorden bevatten, en je krijgt bovenaan je resultatenlijst meteen Atelier Plano voorgeschoteld. Als je daarop klikt opent de bladzijde met die 14 berichten waar 'Moleskine' ergens in voorkomt. Moet je dan die 14 berichten allemaal doornemen? Nee hoor! Je drukt ctrl+F, en je krijgt een zoekschermpje waar je een woord kunt ingeven dat op die bladzijde gezocht zal worden. 'Moleskine' dus. Voilà, daar is het bericht dat je zocht. Even oefenen met 'stijfsellijm'. En dan met 'leder'. Zie je wel dat het werkt?
Over het algemeen zijn boekenmensen papiermensen. Sommigen echter zijn ook textielmensen, en zijn graag in de weer met stofjes, lint, knopen, naald en draad. Dat soort boekenmensen maakt dus boeken die zeker gedeeltelijk, maar soms ook helemaal, uit textiel bestaan! Sue Astroth is zo iemand. Ze schrijft er zelfs boeken over: "Make Spectacular Books - Fabulous Fabric, Skewer & Folded Books" is er één van. In het boek worden zo'n 20 projecten van A tot Z uitgewerkt en uit de doeken gedaan. Vooral interessant is natuurlijk hoe ze het textiel bewerkt om het samen met papier te kunnen verwerken, en hoe ze textiel en papier met elkaar verbindt. Op Amazon kun je een stuk van het boek bekijken, en op de website van C&T publishing vind je ander werk van haar en een korte voorstelling van wie zij is. Ben je zelf ook een beetje textielmens, neem dan de tijd om even rond te lopen op de site van deze uitgever.
'Knotologie' klinkt als een soort vreemde ziekte, als je het mij vraagt. Toch is het iets erg leuks en verrassends. Bedacht door Heinz Strobl, en te bekijken op het internet op de website Orihouse (doorklikken op Knotology). Knotologie houdt zich bezig met het vouwen en weven van repen papier, tot de meest indrukwekkende bollen, ringen, geometrische figuren, ... Alweer een tak van de origami die we nog niet kenden! En het is altijd heerlijk als je meteen aan de slag kunt met de werkbeschrijvingen en de diagrammen. Alleen opletten dat je jezelf niet verliest in die lange repen papier. Als je nog wat langer bij Orihouse blijft hangen, en ook een kijkje neemt in de andere kamers, zul je begrijpen dat we deze site zonder enige twijfel meteen toevoegen aan onze lijst met superfavorieten. En we komen er nog op terug, wees gerust.
Atelier Plano verzorgt workshops. Gewone workshops, die één dag duren, miniworkshops van een uur of twee, en ook wel eens microworkshops: een half uurtje, één techniek. Weinigen weten dat wij ook veel langere programma's verzorgen: twee volle dagen of zelfs vier volle dagen, alleen of in samenwerking met andere lesgevers. Die programma's gaan dan door in de VSPW, Ed. Tinelstraat 92, 9040 Sint-Amandsberg, in het kader van de opleidingen opvoeder/begeleider (graduaat orthopedagogie) of creatief agoog (Balans) die daar doorgaan. Binnenkort start er zo'n vierdaagse opleiding 'woord en papier', waarin je eerst twee dagen aan de slag gaat met creatief schrijven (onder begeleiding van Hedwig Aerts), en daarna twee dagen lang allerlei papiertechnieken aangeleerd krijgt (begeleiding Gerda Dekempe - Atelier Plano) om je eigen teksten in een mooie vorm te gieten. Je eindigt de opleiding met prachtige, helemaal zelfgemaakte eindproducten: je eigen teksten in je eigen boek(je) bijvoorbeeld, en je hebt gaandeweg véééél techniek en materialenkennis opgepikt. En voor al die mensen die al eens op de wachtlijst van Atelier Plano terechtgekomen zijn: we hebben nog een aantal plaatsen vrij. De opleiding gaat door op 2 en 3 februari (woord) en op 2 en 3 maart (papier), kost 210 (maar je kunt met opleidingscheques betalen, wat betekent dat je maar de helft zelf betaalt), en alle materialen, koffie, thee en water zijn inbegrepen. Wil je meer informatie, neem dan een kijkje op de website van de VSPW. Wacht echter niet te lang om je aan te melden als je interesse hebt: de uiterste datum om in te schrijven is 16 januari 2009.
