Sint-Maarten en Zwarte Piet, een verhaal apart…

Wanneer in gezelschap het gesprek over Sinterklaas gaat, vertel ik meestal dat ik als kind nooit iets van Sinterklaas gekregen heb. Naast medelijdende blikken en vragen als “Ach, waren jullie dan zo arm?” merkte men dan ook wel eens op: “Was jij dan zo stout?”. Waarop ik mij dan haastte om te zeggen: “Bij ons kwam Sint-Maarten”.

Inderdaad, in onze streek –tussen Aalst en Dendermonde – kwam en komt op 11 november die grote kindervriend net zoals die andere Sint bij de kinderen speelgoed en snoep brengen. Als kleuter wist ik niet wat “Wapenstilstandsdag” eigenlijk was; ik dacht dat wij op 11 november niet naar school hoefden om met ons speelgoed van Sint-Maarten te kunnen spelen. Niet alleen de Sint kwam op die feestdag langs, ook Zwarte Piet was daar altijd bij. Op geen enkel moment kwam het bij ons of onze ouders op om daar iets negatief in te zien. Integendeel, Zwarte Piet was en is een heel sympathieke kerel, een goede vriend van Sint Maarten die hem graag helpt met het uitdelen van al dat speelgoed en lekkers. De zak die hij droeg diende uitsluitend om al dat moois en heerlijks in op te bergen. Dat er stoute kinderen in terecht zouden komen was enkel kwaadsprekerij van nijdige of onwetende mensen. Er waren en zijn immers geen stoute kinderen, enkel brave die weliswaar al eens ondeugend uit de hoek kunnen komen. Maar dat deden de Sint en Piet zelf ook wel eens…

Sint-Maarten leefde in de vierde eeuw en was feitelijk afkomstig van een streek die nu in Hongarije ligt; hij was daar bij het Romeinse leger. Toen hij in Amiens (Frankrijk) bij de stadspoort een verkleumde bedelaar zag, werd hij diep getroffen door medegevoel en gaf de arme man de helft van zijn mantel om hem te beschutten tegen de vrieskou. Waarom “slechts” de helft, zou je kunnen denken. Maar als Romeins soldaat was de helft van zijn kleding bezit van het leger en de andere helft moest hij zelf betalen. Hij gaf zijn eigen deel dus volledig weg en respecteerde het eigendomsrecht van Rome.

Als tweede grote gewetensbezwaarde in de geschiedenis (Jezus van Nazaret was de eerste die het zwaard afzwoer en weigerde geweld te gebruiken, ook al kon Hij daarmee zijn eigen leven gered hebben) verliet Martinus het leger en bekeerde zich tot christen. Uiteindelijk werd hij zelfs bisschop van Tours. Al was dit voor de nederige heilige man tegen wil en dank. Hij verborg zich aanvankelijk zelfs in het ganzenhok toen de mensen hem kwamen halen om zich bisschop te laten wijden.

In heel Europa werd hij geëerd en gevierd als een rechtschapen, vrijgevig en doorbrave mens. Een heel belangrijk spiritueel man die vele mensen hier te lande inspireerde en leerde wat ware liefde en solidair delen met elkander is.

Kortom, Sint-Maarten is net zoals Sinterklaas een groot heilige en kindervriend. En Zwarte Piet een evenwaardige vriend en metgezel. Toen een paar jaar geleden een Nederlander op de Vlaamse Televisie kwam verklaren dat Zwarte Piet moest verdwijnen vanwege racistisch, viel ik haast achterover van verbazing. Daar had nog nooit een mens hier zo over gedacht. Ik dacht zelfs eerst dat het een (flauwe) grap was maar algauw bleek het bittere ernst. Absurd gewoon! Ik kan nog ergens begrijpen dat bepaalde mensen zich terecht gediscrimineerd voelen in onze samenleving en heb daar het grootste respect voor. Maar om dit kinderfeest zodanig te misbruiken om hun slachtofferrol uit te spelen, dat vind ik wel straf. Ik heb als kind en later als volwassene (als groot kind dus) heel wat Pieten meegemaakt, in alle kleuren en maten en ook vrouwelijke en gender-neutrale. Geen enkel probleem, geen enkele racistische of anderszins negatieve bijgedachte gehad.

De sfeer rond Sint-Maarten en Sinterklaas moet weer gezellig en feestelijk worden. Ja, een feest van vreugde en ware solidariteit zonder verkrampte protesten. Geen gekneuter en geleuter meer! Complexloos genieten is de boodschap. En wie dan toch nog zo nodig kleingeestig en boos wil zijn, moet dan misschien toch maar eens in die zak van Zwarte Piet gestopt worden!