Ik had thuis war zeep gekocht om mee te nemen en gaf die vanochtend aan het schoolhoofd, we kunnen ze gebruiken om de kinderen hun handen te wassen voor het eten want er is daar niet altijd zeep voor. Als ze er wat zuinig op zijn kunnen de 9 stukken zeep toch wel een paar maanden meegaan.

De eerste les bij de grote kinderen gaat over delen van het lichaam en wat je er mee doet (oren om te horen, handen om te voelen….).

De kinderen hebben overduidelijk moeite om stil te zijn en zich te concentreren, een paar keer rond het gebouw rennen helpt, weliswaar voor korte tijd.

Na de pauze is er muziek en dans, er wordt een liedje aangeleerd over wandelen, mijn bezigheid van de vorige 4 maanden… Het is niet evident om het aan te leren, het laatste stukje waar ze mogen marcheren is hun favoriete stuk.

De kleinsten hebben mogen schilderen ze krijgen hun werkje mee naar huis en zijn er trots op.

Voor het eten wordt mijn zeep een eerste keer gebruikt, men vind ze lekker ruiken, wat anders dan de zeep die ze meestal gebruiken, doet me plezier dat ze met dit klein gebaar heel blij zijn.

Na de lunch wordt er wat gespeeld, zot gedaan, als ik me neerzet komen de Kids weer snel op de schoot zitten, vandaag lukte het om er 3 op mijn schoot te krijgen, de vierde die probeerde had niet genoeg plaats.

Net zoals gisteren kregen we vandaag een regenbui in de namiddag, veel heviger dan gisteren. Ik was de andere vuilnisbak en help dan regenwater verzamelen, de emmers zijn snel vol en we gieten ze in een grote ton. De eerstkomende dagen zal men geen water moeten gaan halen.

Na de school wandel ik nog mijn 4km tot in het naburige dorp en geniet daar van een frisse pint, beiden (wandelen en pint) smaken me goed.

’s Avonds na het eten kaarten we nog wat.

Eén van de leerkrachten is vandaag afwezig, alles gaat er bijgevolg wat chaotischer aan toe, daar wij geen Twi kennen (of enkel een paar woordjes) en de kids bijna nog geen Engels kunnen wij hen niet echt iets leren of waar nodig ze stil krijgen.

’s Ochtends wordt het alfabet geleerd, daarna is er niet meer echt les en mogen de Kids zich bezighouden, daar er ongeveer geen speelgoed is, gebruiken ze hun favoriete ding : de stoel en rijden ermee rond.

We spelen nog wat voetbal en als een paar kids de boek met getallen en tekeningen vinden komen ze naar me toe zodat ik deze kan voorlezen.

Een andere favoriete bezigheid is op de schoot komen zitten, van zodra je ergens gaat neerzitten komen er Kids af om op de schoot te zitten, nemen van foto’s hoort er dan bij, niet evident want ze zitten niet stil.

En tussendoor de gewone bezigheid, veters knopen, schoenen terug aandoen, neuzen afkuisen, water geven, troosten, helpen bij het plassen,….

En soms ook wel eens wat kuiswerk als een kind moet overgeven of een accidentje had (niet op tijd geplast).

Wat opvalt is hoe zelfstandig de kinderen hier zijn, ze helpen elkaar ook veel.

Na de lunch begint het te regenen, er worden wat emmers buiten gezet om het water op te vangen. Ik profiteer van de regen om de vuilnisemmers, borstels en dergelijke wat te wassen. In school is er geen water, men moet dit elke dag ergens gaan halen, het duurt toch wel 10 a 15 minuten voor men terug is met een emmer water op het hoofd.

Wat het plassen van de kinderen betreft, had ik reeds verteld dat er geen toilet is in school. Dus de Kids plassen gewoon in het gras, we doen een poging om dit niet vlak voor de school te doen, maar die poging mislukt meestal we zien te laat dat ze aan het plassen zijn, soms ook in het zand waarin gespeeld wordt. Ik moet er geen tekening bij maken, het is nogal duidelijk dat dit ongezond is en vaak ook wel een minder goede geur met zich meebrengt. Er is dus dringend nood aan een toilet. Een van de andere vrijwilligers had thuis een fonds opgericht en heeft nu wat geld om iets voor de school te doen. We gaan een toilet laten bouwen, voorlopig is er nog onvoldoende geld, ik zal het laatste stuk bijpassen. Het toilet zal een afzonderlijk gebouw zijn (in school is er geen plaats) met betegeling, kinder toiletten, een watertank zodat er doorgespoeld kan worden.

Nu is het wachten op de aannemer om alles op punt te zetten om te kunnen starten, volgens de laatste info zou dit binnen een paar weken zijn maar in Afrika ben je nooit zeker. Hopelijk vlot alles goed zodat ik het resultaat nog kan zien.

Het schoolhoofd heeft de gewoonte om elke vrijwilliger mee te nemen naar zijn kerk op zondag, vandaag had ik de eer. Om 6u30 moest ik in Osino zijn, ik wou dit al stappend doen dus vroeg opstaan en om 5u45 op pad. Best wel eens rustgevend om op dit uur te wandelen zonder om de paar minuten aangesproken te worden of te moeten zwaaien naar iedereen, een “ obruni “ (blanke) valt op, toch zijn er op dit uur op veel mensen op pad. Er hangt wat mist, dus geen zonsopgang te zien.

In Ghana zijn er super veel kerken in ieder dorp, in Osino minstens een 20 à 25 tal. De kerk waar het schoolhoofd naar gaat is de katholieke kerk, ik vertel dat ik ook “katholiek” ben en vertel ook over mijn pelgrimage (kan dit niet laten, zit diep verankerd in mijn lijf en hoofd) hij is danig onder de indruk en blij dat er ook een “katholieke” vrijwilliger is. Voor we naar de kerk gaan passeren we nog bij een aantal mensen en we arriveren heel tijdig als eersten in de kerk.

Mondjesmaat komen de mensen toe, de dames hebben hun mooiste en kleurrijke kledij aan.

De priester komt van een ander dorp, men heeft geen eigen priester, het duurt wat lang voor hij er is maar het gezang en gebed begint al zonder de priester. Uiteindelijk begint de kerkdienst, weliswaar in het Twi maar toch hier en daar ook wat teksten in het Engels. De dienst is behoorlijk verschillend van bij ons, er wordt veel meer gezongen en als men zingt raken sommige mensen bijna in trance, er wordt gedanst, muziek gespeeld, iedereen klapt in de handen, best wel indrukwekkend om dit mee te mogen maken

De mensen worden echt wel betrokken in de dienst, tijdens de preek is er interactie tussen de priester en de aanwezigen, er worden vragen gesteld antwoorden gegeven. En wat bijzonder is als iemand in slaap drijgt te vallen maakt men hem-haar wakker.

De kerk zit helemaal vol, er worden extra stoelen gebracht, ik vermoed dat er een 150 tal aanwezigen zijn. Op het einde neemt het schoolhoofd, die ook de voorzitter van de kerk is, het woord en stelt mij voor aan iedereen, ik moet opstaan zodat iedereen me ziet, voor zover ze de enige blanke nog niet gezien hadden.

Het gezang en muziek is totaal anders dan bij ons, drums orgel en nog veel extra’s.

Na de kerkdienst, die tot na 10uur duurde, toont het schoolhoofd me zijn huis en daarna gaan we nog langs om ons respect te betuigen bij een familie die net een dierbare verloren heeft, heel veel van de mensen van de kerkgemeenschap zijn aanwezig. Als “katholieke” persoon wordt ik direct uitgenodigd voor de komende kerkdiensten.

Wanneer ik terug thuis ben (met de taxi) is het al bijna 11u30, er staat nog ontbijt op me te wachten.

En 1u30 later krijg ik al de lunch, wat teveel van het goede.

In de namiddag wandelen we nog met de vrijwilligers naar Osino, voor een drankje en rustige zondagnamiddag. Vanavond kregen we pasta met worst voorgeschoteld, na een spelletje kaarten nog wat lezen en naar bed.

De tuin werd in 1900 opgericht door 2 Engelsen, is 50 hectare groot en heeft diverse soorten bomen, planten, vlinders, vogels,….

Ik zie er onder andere de “apenpot-boom” ook gekend als paranoot, ik kende die al van in Suriname heb thuis een apenpot op de kast staan.

Verder is er nog de “kaneelboom” ik proef verse kaneel die van de bast van de stam komt, proef een Maleisische appel, zie de mahonie boom, nog een andere boom die men vroeger gebruikte als communicatie middel door met een stok op de wortels slaan dit lukt me vrij goed . Er zijn ook veel vlinders maar hiervoor moet je bij zonsopgang of zonsondergang komen om ze te zien. Een paar vogels vliegen net weg en er is een oud gastenverblijf waar queen Victoria ooit verbleef.

Na de wandeling gaan we op “restaurant” lunchen. Op de tafel staat o.a. peper en zout, het flesje is geen olie maar zeep om de handen te wassen, dat is nodig want er wordt geen bestek gebruikt om te eten, enkel de rechterhand.

Ik eet banku (een soort deeg van mais en maniok) met talipia (lokale vis) en een pikante saus. Niet evident om dit enkel met de rechterhand te eten.

Na het eten stoppen we nog in Osino voor een drankje, spelen biljart en dan huiswaarts enen na het diner vroeg naar bed want morgen moet ik heel vroeg op om samen met het schoolhoofd naar de kerk te gaan.

We vernemen dat er een werker van Syto gestorven is, hij werkte in het bos / natuurproject dat ze hier ietsje verder hebben (één van de komende dagen gaan we dit nog bezoeken). Er komt iemand uit accra om dan samen naar de familie te gaan om hun respect te betuigen. Net na het overlijden is er een periode waarin men de overledene viert – eert, de begrafenis is veel later, soms bijna een maand later zodat iedereen ook van heel ver er kan bijzijn. We worden gevraagd om mee te gaan, rond een plein staan er veel stoelen er is al behoorlijk wat volk. We geven iedereen die op de eerste rij zit (de naasten) een hand en nemen dan zelf ook plaats, ook op de eerste rij, we zijn blijkbaar VIP. De kleur van een begrafenis-overlijden is rood en zwart, iedereen is min of meer zo gekleed, behalve wij daar we niet op de hoogte waren. Iedereen die toekomt geeft handen, ook aan ons die op de eerste rij zitten. Men geeft wat geld aan de familie, dit wordt in een boek genoteerd en nu en dan wordt luid afgeroepen door de micro wie welk bedrag gegeven doneerde . Tussendoor speelt muziek, we zien zelfs mensen dansen en lachen, tranen of verdriet zie ik bijna niet, enkel bij een aantal oudere dames zie ik wat verdoken verdriet. We krijgen een flesje water, als we na drie kwartier terug vertrekken krijgen we bij het afscheid nog een zakje met een flesje limonade en koekjes, nogal bizar het doet me denken aan doopsuiker bij het verlaten van een babyborrel. Allemaal nogal vreemd voor ons maar wel interessant om er deel van te mogen uitmaken, en men apprecieert duidelijk dat de “obruni’s erbij zijn.

Terug naar school waar we een poging doen om “zakdoek leggen” te spelen, de Kids lopen gewoon rond de kring zonder te weten wat ze moeten doen, maar ze genieten wel van de extra aandacht. Het eindigt met de kinderen die met hun stoelen door de klas racen.

Deze week waren er veel minder kinderen dan gewoonlijk, er waren behoorlijk wat kinderen ziek. Het schoolhoofd en één van de leerkrachten ging wat zieke kinderen en hun ouders bezoeken, ik mocht meegaan met hen. Ik leerde de kleine paadjes en achterbuurten van het dorpje kennen. Eén van de kinderen had de mazelen, ze was binnen in het huis dus hebben we haar niet gezien. In een volgende plaats had een jongetje een grote wonde op zijn voet en kon geen schoenen of sandalen verdragen, zijn zusje had een lelijke hoest, ik nam ze op de schoot en telkens ze moest hoesten draaide ze zich van mij weg, best wel goed opgevoed. Het schoolhoofd en de leerkracht praatten wat met de ouders en kinderen, een mooi gebaar om hen aandacht te geven maar evengoed om na te zien of ze niet te lang wegblijven van school.

In de aanpalende middelbare school werd er gekookt, we mochten hun kookkunsten proeven : gebakken yam heel lekker je kan dit vergelijken met heel grote frieten en ze zijn lekker en krokant gebakken (veel beter dan de French fries op de camino in Spanje), omelet met wat paprika en ui en gebakken kip. Wat mij betreft krijgen de leerlingen een 10/10

Na de school worden we uitgenodigd om de voetbalmatch te zien tussen de oude en jonge leerkrachten van de omliggende scholen, de jongere waren overduidelijk beter en wonnen met 6-0.

Zelf waren we ook een attractie, we waren voortdurend omringd door een meute kinderen die alles over ons wilden weten

Een dag vol onverwachte maar mooie en bijzondere dingen, echt wel bijzonder om er deel van uit te mogen maken.

Na het lekkere ontbijt naar school, de kinderen komen ons al tegemoet gelopen.

Een aantal kinderen krijgt van thuis een ontbijt mee, ze eten dit buiten op een stoeltje, en de kippen genieten van alles wat op de grond valt, we moeten ze ook elke dag een paar keer uit de klas wegjagen.

De eerste les bij de grootsten gaat over vergelijking van zelfde dingen en getallen, ze leren het “=” teken. Blijkt voor sommigen moeilijk te zijn, elk moet dan het symbool op het bord tekenen, wanneer het niet lukt, legt de leerkracht het heel geduldig uit en tekent het samen met de kinderen tot het hen lukt.

Het schoolhoofd houdt zich bezig met de nieuwe kinderen op school, bijna een hele dag wenen ze, dus wat extra afzonderlijke aandacht is goed om ze wat rustig te krijgen.

Een deel van het gras rond de school is lang en heeft veel zaadjes met scherpe punten, als de kinderen erdoor lopen blijven ze in de kledij zitten, dagelijks mogen we er uit de kleren halen. Ook een werkje dat het schoolhoofd deed samen met de hulp van de andere kinderen.

Na de pauze les over delen van het menselijk lichaam, mijn poging om een mens te tekenen was iets minder gelukt maar toch goed genoeg om de delen te herkennen. En we eindigen met het liedje hoofd en schouder, knie en teen, enkel het topje van de neus kennen ze hier niet, dus hilariteit alom als ik ze dit aanleer.

Na de school ga ik nog wat wandelen tot in het volgende dorp en geniet bij een flesje bier van het drukke luidruchtige Afrikaanse leven, dit is genieten met volle teugen. Als er een bus of een tro-tro stopt komen de verkoopsters aangelopen met hun waren op het hoofd, al reizend kan je al je inkoken doen. Een van de bussen die stopt is van Belgische makelij, er staat jonckheere op.

De liedjes die men zingt zijn soms educatief over het land en soms ook leuke kinderliedjes, ik herken er een aantal van, overal ter wereld kent men : “ hoofd – schouders knie en teen” of “vader Abraham had 7 zonen”. Dit laatste ook met de bijhorende gekke bewegingen. Ik voel me terug als leidster in de chiro.

Het ene kindje is al enthousiaster dan het andere, sommige zijn moe en zitten stilletjes rond te kijken.

Na de pauze is er terug wat les, bij de kleinsten gaat het over dingen uit de klas. Ze leren een 6-tal objecten uit de klas in het Engels en twi, de leerkracht toont ze ook zodat ze het goed begrijpen. Daarna moet elk kind het gevraagde voorwerp aanduiden, als het juist is wordt er geapplaudisseerd, als het mis is krijgen ze genoeg herkansingen zodat iedereen zijn applaus krijgt.

Na de lunch, die vandaag wat later was is het tijd om te rusten, verbazend te zien hoe sommige kinderen blijven slapen terwijl anderen al roepend en tierend rond hen heen lopen.

Vandaag was er een nieuw kindjes, ze was duidelijk heel onwennig en bang, huilde heel veel. Na de lunch heb ik ze de hele tijd op de arm of schoot dienen te houden om ze toch wat te kunnen troosten, uiteindelijk is ze toch in slaap gevallen op de schoot. Normaal leggen we dan de kindjes op de mat, maar nu heb ik toch een uitzondering gemaakt de andere kinderen waren te druk.

Na de school zijn we naar een naburig dorp geweest waar er een bauxiet juwelier een “atelier” heeft. De bauxiet komt uit de omringende bergen die we dagelijks mogen aanschouwen. Hij toonde ons hoe hij de gaatjes in de stenen maakt, echt nog op een heel primitieve manier, en hoe hij de stenen dan glad maakt. De moeite om te zien en we mochten het zelf ook eens proberen, uiteraard kon kopen of bestellingen plaatsen ook, hij maakt zelfs zaken op verzoek. Ik had uiteraard een speciaal verzoek, een ketting met een sint – jacopsschelp (ja wat anders…).

Na een druk maar deugddoend en verrijkend weekend, terug een weekje school en hier in Afrika heeft men niet zoveel vakantie als in België dus geen herfstvakantie.

Als we toekomen op school lopen ze ons al van ver tegemoet voor de eerste knuffels van de dag, til me op (het woord in twi “fa me ” ken ik ondertussen al goed) elk kind wil wel opgepakt en in je armen gehouden worden,….

%

De eerste les bij de kleinsten is het leren van het alfabet, ik schrijf dit op het bord en mag het aan de kinderen aanleren, er is ook een tekening met de letters en telkens een verwijzing naar een woord met de letter, zo kunnen ze er nog iets leuks van maken. In de pauze gaan de grootste jongens voetballen, anderen spelen met de stoelen in de klas tot het een grote puinhoop wordt.

Na de pauze een les over het leren schrijven, op een tekening staan streepjes en de kinderen mogen de streepjes als een volle lijn overtekenen. Zoals gewoonlijk eerst op het bord en daarna op een blad papier, de mogen we opnieuw 30 tekeningen – oefeningen maken. Als ze bezig zijn is wat hulp nodig, niet iedereen weet hoe een potlood vast te houden en ermee te schrijven.

Ze vinden het wel leuk de oefening en de persoonlijke aandacht.

Na de lunch wordt er nog wat gespeeld, ondanks het vele lawaai vallen er veel kinderen toch in slaap.

Na de school wandel ik nog naar het dorpje Osino, het doet nog steeds d er ugd om efkes te kunnen stappen.

Ons diner deze avond was vis (jawel de kop) met zoete aardappel en een slaatje van verschillende groenten.

Een “duik” in de zee om 6u is zalig, het water is lekker warm maar super zout, toch in vergelijking met onze Noordzee.

Na het ontbijt neemt Mercy, onze lokale gids – vertegenwoordigster, ons mee naar een klooster en bedevaartsoord van Franciscus van assisi, ze weet ondertussen dat ik een pelgrimstocht achter de rug heb en vraagt er veel over. Als we toekomen zie ik een verwijzing naar de pelgrimstocht , ook in Afrika zijn er pelgrims. Mocht mijn pelgrimstocht even uit mijn gedachten gaan (wat nog niet het geval is) zijn er genoeg tekens – signalen die herinneringen oproepen.

De site is een heel mooi domein met veel groen, een uitbeelding van de stal in Bethlehem, de kruisweg van Jezus, een klim naar de hemel,…

Er is ook een klooster van de paters met gastenkamers, de pelgrims zijn hier van harte welkom, ik voel me terug op de camino….

Rond 1 uur vatten we de terugweg aan, terug een lange reisweg met de tro-tro, het gaat toch iets vlotter dan in de heenweg, het duurt deze keer minder dan 6 uur reizen. Maar het reizen met de tro-tro is op zich ook een leuke bezigheid en wat eten betreft vind je dat overal, de verkoopsters lopen rond op straat en vanuit de tro-tro kan je alles kopen, de bananen chips zijn heerlijk.

We krijgen ontbijt en lunch aangeboden door syto en een lokale super vriendelijke vertegenwoordigster leidt ons rond. Na het ontbijt toont ze ons een paar bezienswaardigheden van het dorp, er zijn zeker meer dan 20 verschillende kerken (en ik overdrijf niet) we gaan ook naar het lokaal hospitaal, de 3 andere vrijwilligers waar we mee op stap zijn komen uit Canada en zijn artsen in opleiding die hier een kijkstage lopen. Men is buiten het materiaal aan het wassen – ontsmetten. Ik zie een wat bizar bord “birth – dead” (geboorte en dood) zijn dezelfde richting uit, dit doet je realiseren dat deze 2 hier veel dichter bij elkaar liggen dan bij ons.

Het festival is een jaarlijks feest waar de lokale koningen op aanwezig zijn. De geesten en lokale goden worden aanbeden, er wordt dank uitgesproken voor het voorbije jaar en gebeden, men vraagt de geesten voorspoed voor het komende jaar. Mits het betalen van 30 cedi (na onderhandelen) zijn we welkom en mogen overal foto’s nemen.

Een groep uitverkoren kinderen, in lokale kledij en met symbolen versierd, hebben de eer om te dansen voor de koningen.

De koningen van de omliggende dorpen zijn allen present, de notabelen en vertegenwoordigers van alle stammen en geloofsgemeenschappen zijn aanwezig. Hier leven de verschillende geloofsgemeenschappen in vrede naast en met elkaar.

De koningen en de koningin van het dorp gaan in optocht door het dorp samen met de genodigden van de omliggende dorpen. De belangrijksten mogen onder een parasol lopen..

De notabelen volgen, ook krijgers en muzikanten zijn aanwezig.

Een dame staat aan de rand van de weg met een kom met in water gedrenkte kruiden, ze besprenkelt er iedereen mee.

Daarna volgen een hele resem toespraken en offers van lokale stammen. Er wordt dank uitgesproken aan de geesten terwijl men een fles lokale spirit – drank uitgiet als offer.

De hoofdkrijger loopt, danst, springt overal rond, duidelijk diep in trance.

Na de toespraken wordt de terugweg aangevangen, nu mag de Koningin in haar draagstoel zitten. De hele dag worden er schoten gelost met geweren en buskruit, je kan de rook ervan zien op de foto.

Na de optocht gaan we iets drinken in de strandbar, we worden omringd door 10-tallen kinderen en zijn blijkbaar ook een attractie.

Na het diner gaan we nog efkes naar het dorp, je wordt al snel meegesleurd om te dansen en dan komen alle gsm’s van de ghanezen boven….

Een drukke, bijzondere en leuke dag.

Dit weekend gaan we naar Saltpont, een stadje aan de kust er is daar een festival met allerlei activiteiten, er zullen ook andere vrijwilligers zijn, we zijn uitgenodigd door syto (de ghanese organisatie die het vrijwilligerswerk regelt en de scholen uitbaat). Ons plan was om op zaterdag ochtend te vertrekken en zondag terug te keren, men zegt ons dat we beter al op vrijdag vertrekken want de weg naar Accra zal druk zijn. We gaan een halve dag naar school tot rond 11u30 om dan om 12 uur te vertrekken.

In de school spelen de kindjes op de glijbaan, anderen met een bal, nog anderen met de stoelen of zitten samen in een kringetje.

Er zijn wat tandenborstels om uit te delen, de ideale dag want er zijn er geen 50, op vrijdag met weinig kinderen kan dit. De tandenborstels blijven netjes in het plastiek en worden dan in de boekentas gestopt om te vermijden dat ze er al mee gaan spelen.

Op de middag vertrekken we naar Saltpont, 215km ver, hiervoor moeten we verschillende tro-tro’s nemen. We starten met de deeltaxi naar Osino, dan een tro-tro naar Accra. In Accra een volgende tro-tro naar een ander busstation en daar de tro-tro naar Saltpont waar we opgehaald zullen worden door een iemand van syto. Hoe lang duren de ritten, geen idee afhankelijk van het verkeer en de aantal stopplaatsen. Voor de langere ritten zoals tot in Accra worden wat grotere bestelwagens gebruikt, er kunnen dan zeker 20 tot 24 personen in, de kortere ritten gebeuren met tro-tro’s die 12 tot 15 plaatsen hebben.

Naar Accra hebben we zelfs tv in de tro-tro, uiteraard geluid op maximale stand.

De beste plaatsen in de tro-tro zijn aan het raam dan heb je airco en een wat mindere hete sauna, de slechtste deze aan de zijde waar er uitgestapt wordt, dan moet je telkens rechtstaan en je stoeltje opklappen om de anderen door te laten. Achteraan heb je meestal ook airco want de achterdeur wordt dichtgeknoopt met touwen omdat er bagage staat waardoor de deur niet dicht kan, en soms is die ook gewoon kapot.

Een keer hebben we gehad dat de deur om uit te stappen op de grond viel….

Een andere keer wordt er gestopt om in matras in het in de tro-tro te steken, geen evidente klus….

Met andere woorden het is altijd een avontuurtje om de tro-tro te nemen, je verveelt je nooit.

De ritten naar Saltpont duurden behoorlijk lang omwille van het drukke verkeer, pas tegen iets voor 19u arriveerden we.

Na een lange reisdag hadden we wat honger en zijn in het dorp nog iets gaan eten, kippen brochette van een lokaal kraampje met zicht op de volle maan.

Op het eerste zicht lijkt me dit wel heel moeilijk voor de Kids van soms amper 2 jaar, maar voor hen zijn het nu gewoon liedjes zonder veel betekenis, als ze dan echt leren tellen en rekenen zullen deze liedjes hen erbij helpen, ze kennen dan al de cijfers weliswaar zonder enige betekenis.

Daarna wordt een dieren encyclopedie bovengehaald en toont de leraar dieren en vertelt de naam in het Twi en Engels.

Ondertussen houden de andere 2 vrijwilligers zich bezig met de grotere en ik hou me bezig met de kleinsten, neusjes afvegen, veters knopen, tranen drogen, troosten, water geven,…..

Rond 10 u komt de andere leerkracht alsnog toe, ze was wat ziek vandaar dat ze niet eerder kon komen. In de pauze zie ik een kindje in een leesboek kijken, ik kijk mee en begon dan voor te lezen en wat prentjes te tonen, al gauw zitten er een hele groep Kids rond me te luisteren. Ik toon ook wat dieren uit de encyclopedie en maar er nu en dan wat geluidjes of bewegingen bij, allen samen vliegen we met onze armen als een vogel.

Na de pauze krijgen de kindjes elk een leesboekje, het zijn geen boekjes voor 2-4 jarigen maar voor ouderen, ik start met de boekjes bij iedereen in de juiste richting te draaien. Daarna ga ik bij elk kindje langs en toon wat dingen in hun boekje, ze zijn uitzonderlijk stil en rustig het moet dus wel leuk zijn voor hen.

Sommige kinderen zijn zo moe dat ze op hun stoel in slaap vallen.

De rest van de schooldag verloopt zoals gewoonlijk, handen wassen, lunch, wat spelen, wat slapen. Op het einde van de schooldag is het water op, dus geen drinken meer voor de Kids, morgen gaan ze terug water halen.

Deze ochtend heb ik een heel stoute jongen (er zijn er wel meer op school) proberen te straffen, niet eenvoudig zeker als ze nog maar heel weinig tot geen Engels kennen, en ik geen Twi. Hij was aan het schoppen en slaan naar iedereen en sloeg ook nog de bekers met water uit de handen van de andere Kids. Ik zet hem achter het gebouw, maar na een paar seconden loopt hij al lachend weg en slaat zelfs naar mij. Iets later gooit hij een potje met eten van een kindje op de grond (een aantal kindjes krijgen eten mee naar school dat ze ‘s ochtends opeten.) ik hou hem een paar minuten met zijn armen in de lucht van de grond maar hij houdt het langer vol dan ik. Na nog een keer eten omgooien, grijp ik hem vast en zet hem in de hoek in een klas met zijn hoofd tegen de muur en ik ga ervoor staan zodat hij niet weg kan. Na 4minuten begint hij te wenen en ik ga terug naar buiten zonder iets te zeggen. Hij draait zich om en staat tegen de muur te huilen, na 10 min huilt hij nog steeds en ga ik er naar toe, geef hem een knuffel, droog zijn tranen af en neem hem mee naar buiten. Als je straft moet je ook tonen wanneer je niet meer boos bent. Erna heb ik hem geen stoute dingen meer zien doen, in tegendeel hij kwam nu en dan om te spelen of mijn hand vast te houden. Ook de stoute kinderen hebben een zachte kant, soms wat verstopt maar die is er wel. Ik vond dat wel een mooi moment.

Voor de klas begint zetten we alle stoeltjes netjes in rijen, in totaal zijn er 49 stoelen, niet genoeg voor elk kind een stoel (ze zijn vandaag met meer dan 50) maar de kleinsten zitten op de schoot of liggen op de mat te slapen. We vragen ons af hoe lang de stoelen mooi in de rij zullen blijven staan.

Het eerste uur wordt er gezongen en gedanst, de grote en kleine kids zitten hiervoor samen, en wonderbaarlijk maar de rijen blijven wel relatief mooi behouden. Het zingen en muziek maken met stokjes is leuk om te zien.

Na een pauze wordt de groep weer opgesplitst in grote en kleine Kids. De kleintjes leren over kleuren, nummers en voorwerpen. Ik vind dit best wel moeilijk voor deze leeftijd. Na een tijdje vraagt de juf mij om over te nemen, mijn beurt om hen de kleuren, getallen en voorwerpen aan te leren.

Juf Selena toont me dat ze nu volgens het uurrooster puzzels moeten maken en spelen met speelgoed. Maar, inderdaad dat is een probleem, ze hebben zo goed als niets enkel één glijbaan als speelgoed en geen enkele puzzel.

Ik hou me bezig met de glijbaan, proberen ze er één voor één op te laten gaan, geen evidente taak als ze allen staan te duwen, trekken, roepen, slaan naar elkaar, huilen, schreeuwen….

Maar ik laat me niet doen, blijf rustig en let erop dat de voorkruipers toch hun beurt moeten afwachten. Ik let erop dat ook de verlegen kindjes die wat beteuterd aan de kant staan te kijken aan de beurt komen. Ik merk dat er een verlegen jongetje waarschijnlijk nog nooit op geweest is, ik moet hem helpen erop te stappen, maar hij heeft duidelijk plezier en komt terug. Zonder hulp hebben alleen de sterksten een kans om erop te kunnen. En de Kids die blijven duwen, trekken, roepen, slaan naar elkaar, huilen, schreeuwen…. Maar hebben duidelijk ook pret. En ikzelf blijf er rustig bij, de rust van mijn pelgrimage komt goed van pas.

In de pauzes spelen de Kids buiten, in het zand, met wat stenen die er liggen, in het gras, hangen aan de takken van de bomen, ook zonder speelgoed amuseren ze zich.

Naar gewoonte rond 12u à 12u30 handen wassen, eten, nog wat buiten spelen en daarna een dutje dicht opeen gepakt op het matje.

Na school rust ik wat, van 8u30 tot 14u30 constant tussen 50 drukke Kids is best wel vermoeiend.

Dan nog wat schrijven, lezen, bloggen, diner, lezen en vroeg gaan slapen.

Na een ontbijtje van ananas en brood met la vache qui rit (ik kijk best niet naar de houdbaarheidsdatum, maar het smaakt nog OK) en een kop koffie te voet naar school.

Vandaag starten de lessen vroeg, iets na 8u30 is het al verzamelen.

Ook vandaag help ik bij de kleinsten, we ruimen de klas nog wat op, vloer vegen, stoeltjes klaarzetten en dan kunnen we beginnen.

Ik mag terug de oefening op het bord tekenen, vandaag moeten ze voorwerpen in het Engels leren en aanduiden.

De leerkracht legt ook alle voorwerpen op de tafel om te tonen, een appelsien had ze niet, toevallig had ik er een mee voor mijn lunch, komt goed van pas.

De kinderen worden één voor één naar voren geroepen met de opdracht het juiste voorwerp op tafel of het bord aan te duiden.

De jongste kindjes, amper 2 jaar oud, vallen al snel in slaap en worden in een hoekje in de klas op de mat gelegd om verder te slapen.

Na de pauze leren de Kids over de cirkel, elk krijgt een blad waarop we in puntjes een cirkel tekenden, de Kids dienen de puntjes te verbinden en tekenen op die manier een cirkel. Nadien mogen ze de cirkel inkleuren.

En ondertussen blijven we bezig met de gewone dagelijkse taken : veters dichtknopen, neuzen afvegen, water geven, troosten, ruzie makende kinderen uit elkaar halen, helpen kleuren,….

Met meer dan 50 drukke kinderen is er genoeg te doen.

‘’s middags voor de lunch terug de kindjes hun handjes helpen wassen en daarna mogen ze eten, er staat rijst op het menu. Nadeel is dat er behoorlijk wat op de grond valt, vloer vegen is de volgende taak (dit wordt ons niet gevraagd, we helpen waar we zien dat we iets kunnen doen)

Na het eten wordt er wat gerust, de kinderen slapen op een “mat” voor zover je dit nog een mat kan noemen of gewoon op de grond. Sommigen komen op de schoot zitten en vallen al snel in slaap, dan leggen we ze op de mat om verder te slapen, het is niet de bedoeling dat ze op de schoot verder slapen, ze mogen dat niet gewoon worden.

Na de school gaan we nog efkes naar osino om de benen wat te strekken, wat inkopen te doen en te genieten van alles rondom ons.

Men is bezig met een nieuw huis te bouwen waar er stromend water zal zijn, we zouden daar binnen een kleine maand naartoe verhuizen. Echter weet ik ondertussen al dat in Afrika niets zeker is, de kans bestaat dat de verhuis om één of andere reden uitgesteld wordt, of dat het stromend water nog niet in orde is, we zien wel.

Ik vertelde reeds dat er ook nog anderen in dit huis wonen, oa de huiseigenaar en zijn zoon, een leraar, en nog wat anderen, een klein katje en een hond, soms is het een komen en gaan.

Regelmatig is er geen elektriciteit, en stromend water is er niet.

Maar ook met elektriciteit heb je zaklampen nodig, bij de tafel waar we eten is er geen licht (er is er eigenlijk wel maar het werkt niet), in mijn badkamertje (tis niet groot) werkt het licht ook niet zo goed dus zet ik er een zaklamp bij.

De huiseigenaar is een echte typische Afrikaanse huiseigenaar, hij zit in de zetel en kijkt de hele dag tv volumeknop op maximale stand. Alles wordt tot bij hem gebracht, zijn eten, een emmer met water,….

Op school wou de directeur dat we de schoolboeken die we vorige week kochten met het geld dat één van de vrijwilligsters van het thuisfront meegekregen had, officieel overhandigden zodat hij wat foto’s naar het hoofdkantoor in Accra kan sturen. Hij was er heel blij mee en vertelde dat ze al heel lang om boeken vragen in het hoofdkantoor maar deze niet krijgen door gebrek aan geld. Een paar kinderen hebben wel een werkboekje, enkel als de ouders hiervoor het geld hebben. Ik had wat spulletjes mee voor de school en heb deze aan het schoolhoofd afgegeven, een aantal zaken moest ik uitleggen en tonen hoe ze werkten, oa de slijper in een potje. Hij was er heel blij en dankbaar voor.

De school heeft 2 klasje de kleinsten, dit is de grootste groep (meer dan 30 kindjes van 2-4 jaar) en de wat grotere kinderen van 4-5 jaar (dat zijn er maar een 15 tal).

Vandaag heb ik bij de kleinste geholpen, ze kregen een les over voorwerpen en gelijke voorwerpen herkennen ook met kleuren. Ik werd gevraagd om de tekeningen uit het lesboek op het bord te tekenen, niet mijn sterkste kant, ik ben ooit in mijn jonge jaren nog gebuisd geweest voor plastische opvoeding, maar ik deed mijn best en het was herkenbaar. Daarna moest ik de tekeningen inkleuren, er was wel een probleem men hat enkel nog een klein beetje blauw en roze krijt en dat was het.

We losten dit op door ook in wit in te kleuren en het 4e was dan niet ingekleurd.

Na de pauze wou de leerkracht de kindjes zelf ook laten kleuren, volgende probleem men heeft geen werkschriftjes, dus tekenden we 35 keer de oefening na op papier….

Hierdoor konden de kindjes toch wat kleuren, niet dat ze dit op dergelijke jonge leeftijd al echt kunnen, je merkt ook dat de meesten nog niet vaak gekleurd hebben. Maar het is fijn om toch iets te kunnen doen voor hen.

Ze kleuren of is het kladderen vlijtig hun blaadje vol, het belangrijkste is dat ze er duidelijk van genieten.

Daarna is het tijd voor de lunch, vooraf worden de handen gewassen.

Na de lunch wat rust-tijd en zingen van liedjes en daarna is de school uit.

Het zijn best wel intensieve dagen met zulke actieve kids.

Tijd ook mijn blog en dagboek van de voorbije dagen bij te werken buiten in de schaduw is het aangenaam zitten.

In het weekend wordt er ook lunch voor ons voorzien, tenzij we op pad zijn. Deze middag kregen we gebakken banaan met de bonenstoofpot.

Omdat ik een hele dag niksen niet zo leuk vind, ben ik samen met de Nederlandse vrijwilligster sarah naar Osino gestapt en daar een terrasje gedaan en genoten van de bedrijvigheid rondom, een babbel met de locals, wat in mijn boek gelezen, kortom met volle teugen genieten en beseffen wat is het goed om hier te zijn. 

Als we terugkeren naar huis is de zon al onder.

Ik kreeg al een paar keer de vraag krijg je iets voor je werk dat je zal doen, uiteraard niet daarom heet het ook vrijwilligerswerk maar je komt er wel (innerlijk) rijker van terug. In feite is het andersom, ik heb betaald om hier te komen als vrijwilligers. Het geld wordt gebruikt voor : het project zelf, de organisatie in België, de organisatie in Ghana, mijn overnachting, mijn eten,…. Dit zijn zaken die iets kosten en waar ze zelf het geld niet voor hebben. Uiteraard heb ik ook zelf mijn vlucht naar hier betaald. Mij lijkt het zeker ok dat je moet betalen hiervoor, zo krijg je enkel echt gemotiveerde mensen en vermijd je dat er mensen komen die dit als een gratis vakantie beschouwen. Je weet ook dat je samenwerkt met officiële organisaties zodat je inzet goed terecht komt.

Aan de watervallen maken we een mooie wandeling door het bos naar een “grot”, de paraplu-rots, een dorpje. Een super mooie wandeling, doet deugd om nog eens te stappen, de camino komt terug maar nu met een klein rugzakje. 

De watervallen zien we als we terug zijn aan de ingang, best wel mooi.

We nemen er ter plaatse nog een lunch, veel keus is er niet, gebakken rijst of gewone rijst, maar tis lekker.

Niet zo ver van de Boti watervallen zijn er nog andere watervallen, we beslissen om er te voet naar toe te gaan, tis maar 45 min stappen, heel veel auto’s stoppen en roepen waarom stap je, het is duidelijk dat enkel de obroni het leuk vinden om te stappen. Als we bij de ingang aankomen komt er een man naar ons toe, hij zegt ik ben de verantwoordelijke het kost 20 cedi per persoon, volgens de gids boek zou het slechts 5 zijn, tis duidelijk dat hij ons probeert te bedotten, hij wil de prijs nog halveren maar we happen niet toe en keren terug.

De terugweg naar huis is opnieuw met de tro-tro, onderweg geniet ik van het zicht van de ondergaande zon.

Het is al na 18u als we terug thuis zijn, met de tro-tro reizen neemt toch wat tijd in beslag.

Een lekkere lunch, pindasoep met rijstbal en daarna een emmerdouche en vroeg naar bed.

We vertrekken naar school rond 8u15, de kinderen komen toe vanaf 8u - 8u30 er zijn er ook die om 9u of later toekomen, alles kan en mag.

De school is gedaan rond 14uur, daarna gaan we terug naar het vrijwilligershuis waar we wonen en kunnen zelf onze tijd invullen. Avondeten krijgen we rond 18u.

In Afrika gebruikt men geen exacte uren, je ziet wel wanneer, geduld hebben is hier de boodschap. Er wordt al eens gezegd “de blanken hebben het uurwerk, de Afrikanen hebben de tijd”.

Vandaag waren er weinig kinderen op school en dus stelden we voor om maskers te maken.

Gelukkig was alle materiaal hiervoor aanwezig, dit wil zeggen dat men dit op de één of andere manier van vrijwilligers gekregen had, zelf heeft de school zo goed als geen knutselmateriaal noch het geld om dit aan te kopen.

De maskers zijn voorgemaakt in karton, de kinderen mogen deze kleuren, ik had wat materiaal meegebracht van thuis, mijn wasco’s kwamen al goed van pas.

We spreken af hoe we dit het beste praktisch aanpakken

Voor de school begint zie ik de leerlingen van de naastliggende middelbare school het “gras maaien”, de leerlingen moeten op school dus ook meehelpen in het onderhoud. Zoals je kan zien is het zonder grasmaaier maar met de hand en een machete.

Daarna horen we dat het toch weer geen gewone schooldag is, de verpleegster komt voor vaccinatie, of dit al dan niet de reden is waarom er vandaag minder kinderen zijn weet ik niet.

Ieder kind krijgt een spuitje en ook nog wat druppels in de mond, dit wordt dan netjes in hun gezondsheidsboekje ingeschreven. Na elke injectie reinigt de verpleegster haar handen met ontsmettingsgel. En de kinderen, sommigen huilen en komen om getroost te worden, anderen geven geen kik als ze het spuitje krijgen, echte kanjers…

Na de injectie mogen ze hun masker kleuren, een leuke speciale activiteit als troost. We zetten maar één tafeltje om alles wat in de hand te kunnen houden, de doos met wasco’s houden we zelf bij, en dan kleuren maar, we zien ze duidelijk genieten. Er komen ook 2 oudere jongens van de lagere school, ze willen ook kleuren en een masker krijgen, het is duidelijk dat dit een extra speciale activiteit is dat ze zonder de vrijwilligers niet zouden hebben.

Eén van de andere taken die we doen is water geven aan de kinderen, er is een emmer met drinkwater voor alle kinderen, als ze willen drinken vullen we een bekertje, zelf mogen ze geen water nemen, drinkwater is hier een kostbaar goed.

Na de lunch die deze keer spaghetti is, gaan er sommige kindjes wat rusten op de “mat” of gewoon op de grond. Ondertussen wordt er gezongen, o.a. liedjes om te leren te tellen. Ik zet me achteraan in de klas tegen de muur, al snel heb ik 2 kinderen op de schoot (gelukkig heb ik maar 2 benen….) en een paar naast me die hun hoofd tegen je leggen en in slaap vallen.

Rustig zitten met kids rond je is geen optie, maar ik ben hier niet voor de rust….

Na de school ga ik te voet naar het naastliggende dorp osino (ong 4km verder), na mijn pelgrimage heb ik nog steeds nood aan wat wandelen. Iedereen spreekt je aan, “obroni” wat is je naam, waar ga je naartoe, wat ga je daar doen…..

In het stadje koop ik wat appelsienen, zet me in een bar en nuttig een drankje terwijl ik geniet van de drukte om me heen en wat probeer te schrijven. Nog wat drinkwater kopen en dan met de taxi naar huis terug voor de lunch.

Na de lunch komen er een paar leerkrachten vragen of we geen zin hebben om mee te gaan naar de stad voor een drankje, ik wil wel hun lokale gewoonten leren kennen en ga dus mee. De rest blijft thuis voor een vroege nachtrust.

Vandaag is er volgens de info die ik kreeg, een rondleiding in het dorp. Het komt erop neer dat ik naar het schooltje mee mag gaan, even praten met het schoolhoofd, wat uitleg over de school, een rondleiding in het schooltje en dan mag ik gewoon meedoen. Later op de voormiddag hebben ze me nog een rondleiding gegeven in de middelbare school.

Als je arriveert komen de kinderen je tegemoet lopen, geven je een knuffel, nemen je hand vast.

Vandaag in de school heb ik vooral mijn ogen de kost gegeven en waar ik kon een handje toegestoken.

Dat werd dan vooral veters dicht knopen, schoentjes aandoen, huilende kinderen troosten, vechtende kinderen uit elkaar halen, eten rond delen, klas vegen met een Afrikaanse borstel…

Als de school begint moet iedereen in “een rij” staan en wordt er gezongen, gebeden en toespraken gehouden

Daarna gaan ze de klas in, ieder kindje zoekt ergens een stoel om te zitten, en dan wordt er gezongen.

’s middags krijgen de kinderen een lunch, vandaag was dit een schep rijst met een mini lepeltje saus erbij.

Na het eten gaan er sommige kinderen wat rusten – slapen op wat een mat moet voorstellen.

Anderen spelen, zijn druk doende, nog anderen komen op je schoot zitten, of komen al huilend wat troost zoeken.

Vandaag was de school uitzonderlijk al afgelopen om 12 uur omdat er een feest is en iedereen er naar toe wil. We zien wel niets van een feest of dergelijke….

Omdat we zo vroeg klaar waren stappen we nog naar het dichtstbijzijnde dorp (wij zitten in een gehuchtje) osino 4 km ver.

Daar wordt ik door de 2 mede vrijwilligsters wat rondgeleid, en na het kopen van wat water (daar moeten we zelf voor zorgen) gaan we met de taxi terug.

’s Avonds gaan we na het eten nog naar osino, samen met een leraar en kok van de school, het is de laatste avond van een meerdaags feest, toch volgens wat ze ons gezegd hadden, er is echter niets van een feest te zien, maar geen nood dan gaan we iets drinken in een bar.