Goudsbloem is een winterharde, eenjarige plant uit de Composietenfamilie en wordt tussen de 30 en 70 cm hoog.

Goudsbloem heeft een dunne penwortel en een lichtgroene, brosse, sappige, hoekige en rechtopstaande stengel die bovenaan vertakt is en bedekt met haartjes. 

De bladeren zijn groen, harig, en peddelachtig van vorm. De bladeren zijn gaafrandig.

De plant bloeit van juni tot en met september (soms nog langer) met gele tot geeloranje schijfbloemen van 4 tot 7 cm doorsnee.

De typisch geurende margrietachtige bloemen staan in alleenstaande en eindstandige, stralende bloemhoofdjes. De buitenste lintbloemen zijn talrijk aanwezig meestal in verschillende rijen. De binnenste buisbloemen zijn iets donkerder van kleur. De bloemhoofdjes gaan open bij zonsopgang en sluiten tegen de avond.

Het zaad is een sikkelvormig nootje, beige, 5mm lang, gevormd zoals een apostrof met een knobbelige ruggengraat.

Goudsbloem is een van de veelzijdigste kruiden. Hij is populair als vrolijke tuinbloem, om zijn cosmetische en culinaire toepassingen, als verfplant en vanwege zijn vele geneeskrachtige eigenschappen.
Omdat deze winterharde eenjarige plant het hele jaar door schijnt te bloeien, kreeg ze de botanische naam Calendula.

Candendula is afgeleid van het Latijnse woord "Calenda" wat elke eerste dag van de maand aangeeft. De naam geeft dus aan dat de plant op de eerste dag van elke maand bloeit.

In Europa is de plant lang gebruikt in soepen en stoofpotten en om boter en kaas te kleuren.

In Amerikaanse burgeroorlogen gebruikten artsen op het slagveld de Goudsbloem om open wonden mee te behandelen.
Goudsbloem is ook geassocieerd met de heilige maagd Maria. De Engelse naam voor Goudsbloem is ook 'Marigold'.

Toepassingen

Het lichtgroene blad staat voor een milde werking op maag en darmen.

De oranje bloemen staan voor levenslust, de oranje bloemkleur is samengesteld uit geel en rood, geel staat voor stimulering van de lever, rood voor de bloedsomloop.

Goudsbloem geeft nieuwe kracht en vitaliteit. Maakt vastzittende emoties los in lichaam en geest.

Medicinaal
Als geneeskruid gebruikt men de (gedroogde) bloemen.

Werking en karakter
Natuurlijk antibioticum
Goudsbloem bevat een natuurlijk antibioticum. antiseptisch, bloedstelpend, ontstekingsremmend, schimmelbestrijdend, ontgiftend, krampstillend, wondhelend, zweetafdrijvend.

Uitwendig
Het beste middel tegen huidaandoeningen: bij ontstekingen, (schaaf)wonden en zweren.

Bij steenpuisten, eczeem, absessen, fistels, brandwonden, berg, en droge huiduitslag, vooral bij kinderen, tevens psoriasis en decubitis, en winterhanden.

Bloedzuiverend bij alle infecties (bij alles waar 'itis' achter staat, kan men Goudsbloem inzetten). Ook preventief bij anemie, hypertensie, hoofdpijn door te weinig bloedtoevoer naar de hersenen en duizeligheid, Goudsbloem verwijdt de perifere vaten.

Verbetert en reinigt de spijsvertering. Stimuleert de lever en de maag. Ook bij allerlei infecties in het maag- darmkanaal. Bij gastritis.

Heeft een licht laxerende werking. Kan ook worden gebruikt om lintwormen te verdrijven.

Gebruik de tinctuur bij alle mogelijke pijnlijke en ontstoken plekken en schimmelinfecties.
Gebruik de crème bij uitslag, spataderen, ruwe huid, pijnlijke anus, spruw en als lippenzalf.
Gebruik het olie-extract bij droge uitslag.
Een goudsbloem kompres helpt bij ontstekingen. Maak een kompres van goudsbloemthee of tinctuur voor ontstoken plekken op de huid, pijnlijke tepels en pijnlijke ogen.

Inwendig

Gebruik een sterke thee of een verdunde tinctuur als spoelmiddel bij pijnlijk tandvlees en keelpijn
Neem thee of tinctuur bij gezwollen lymfeklieren, kinderziekten, ontstoken amandelen, gastritis, galblaasproblemen, pijnlijke menstruaties, cellulitis en na operaties.
Gebruik het met smeerwortel bij vergroeiingen en maagzweren en met salie tegen griep.

Dosering
Gebruik naar believen. Bij kinderziekten elke twee uur een halve kop thee van drie of vier bloemen getrokken in een kop kokend water.
Laat voor kompressen een handvol bloemen 15 minuten trekken in 6 deciliter heet water.

Decoratief
Droog bloemblaadjes om kleur aan melanges te geven.

Huishouden
Kook de bloemen voor een vaal gele verfstof.

Cosmetisch
Voeg de bloemblaadjes toe aan crèmes en een bad voor reiniging, genezing en het zachter maken van de huid.

Goudsbloemzalf
Leg je handen tegen elkaar. Leg er goudsbloemen in. Je kunt de hele plant, uiteraard zonder wortel, gebruiken. Je hebt vier van die handkuiltjes vol goudsbloem nodig.
Laat nu 500 g vaseline in een pan zachtjesaan smelten.
Roer de in stukjes gesneden goudsbloem eronder en laat een nachtje staan.
Verwarm opnieuw en zeef het goedje.
Giet het in potjes, laat het afkoelen en doe er een deksel op.
Goudsbloemzalf werkt desinfecterend, wond helend, reinigend, genezend en beschermend. Gebruik ze bij schrale en droge huid, kloven en jeuk, doorligwonden en spataders.

Goudsbloemolie
Verzamel verse, droge bloemen en doe ze in een glazen pot.
Giet er koudgeperste olijfolie op tot de bloemen onder staan.
Zet de pot op een warme, donkere plaats. Regelmatig even schudden is de boodschap.
Giet de olie na vier weken door een dunne doek.
Goudsbloem olie werkt wond helend en verzachtend.

Goudsbloem aftreksel
Als je last hebt van een uitwendige ontsteking, dan neem je best een gezonde plons in een goudsbloembad. Hiervoor maak je een aftreksel van goudsbloem:
Overgiet 150 g goudsbloemen met kokend water, laat 20 minuten trekken, zeef het mengsel en giet het in het badwater. Vlij je erin en geniet van de reinigende, genezende goudsbloem die je huid meteen ook nog zacht maakt.

Goudsbloemblaadjes handcrème
Benodigdheden
1 afgestreken soeplepel bijenwas in korrelvorm

6 afgestreken soeplepels goudsbloemolie
etherische olie van geranium of rozen en lavendel

Werkwijze
Laat alles au bain marie smelten
Als de was gesmolten is, neem je de pan van het vuur.
Doe 2 druppeltjes geranium etherische olie erbij
(1 druppeltje rozen- en een druppel lavendel etherische olie kan ook)
Deze crème is zacht. Verwen je handen ermee na het tuinwerk.

Culinair
Bloem
Gebruik de bloemblaadjes rijkelijk om een saffraankleur en een iets scherpe smaak (niet die van saffraan) te geven aan rijst, vis en vleessoepen, zachte kaas, yoghurt, boter, omeletten, melkgerechten, cakes en zoete broden. Voeg 1 theelepel (5 cc) bloemblaadjes toe aan vis en wildbraad. Gar

neer paté en fruitsalades met goedbloemblaadjes.

Blad
Strooi de bladeren in salades en stoofpotten.

Gebruik

De Ø (moedertinctuur) wordt gemaakt van de hele plant. De thee en de zalf van de bloemblaadjes. Oogsten tijdens de bloei, wacht tot de bloemen helemaal open staan.

Waarschuwing !!!
Verwar Goudsbloem niet met Tagetes-soorten. Deze bloemen (onder meer afrikaantjes) hebben andere eigenschappen en mogen niet inwendig worden gebruikt.