geschiedenis van stationswijk van Waregem Met de Statievrienden willen we de geschiedenis van de Statiewijk in Waregem in kaart brengen. We doen hierbij een oproep om ons hierbij te helpen. Uw informatie, foto's en anekdoten zijn welkom...
In april 2014 riep Herman De Clerck zijn jeugdvriend en buurjongen Hendrik Ghistelinck tot de orde omdat in de jaarboeken van De Gaverstreke te weinig verscheen over de historiek van den ijzeren weg en de Waregemse stationswijk(en). Voormeld duo vond direct twee locals uit de Boulezlaan, Marc Feys en Bernard Delange, bereid om toe te treden tot De Statievrienden; een naam gepikt van de supportersclub van Den Essevee uit de Gambrinus, de stamcafé aan het station, waar de Stella ooit bij Gaverbeken vloeide.
In de loop der jaren groeide dit kwartet uit tot een achttal erfgoeddiscipelen die herinneringen koesterden aan den ijzeren weg. Marc Callu woonde als zoon van gemeentesecretaris Antoon vlak naast burgemeester Cras op het einde van de Stationsstraat, naast stationschef Omer Clement. Winoc Van Thuyne, die jarenlang zijn sporen had verdiend als NMBS-medewerker en stadsgids Bernard Vandenbussche, die vlak naast het geklasseerde station van Sint-Eloois-Vijve woont, waren serieuze versterkingen. Kürt Dhaene bouwde met zijn zoon Kenny het Waregemse station anno 1880 na in lego. Noël Verstraete, de jongste zoon van Pa Verstraete, vervult nog steeds de rol van peter.
Er werd meer gedaan dan Omer proeven tijdens de maandelijkse vergaderingen van De Statievrienden. In de vier jongste jaarboeken van De Gaverstreke verschenen evenveel artikels, verspreid over 196 blz., over de gebeurtenissen in de Waregemse stationswijk, vanaf 1839 tot op heden. Het overzicht van de statiechefs, het allereerste station, het dynamiteren van het station bij de bevrijding anno 1918, het mooie station anno 1880 De Statievrienden lieten het allemaal herleven tijdens twee driedaagsen in 2016 en 2018.
In de loop van vijf jaar gingen De Statievrienden op bezoek bij een honderdtal buurtbewoners en cheminots en verzamelden honderden fotos en getuigenissen. Ze maakten de lijst op van een 120 herbergen in de stationsbuurt en schreven de uitgebreide biografie van een tiental bekende figuren. Dit alles vatten ze samen in een lijvig boekwerk dat verschijnt eind juni 2020.
Op zaterdag 29 juni (16-18 u.) stellen ze in het zaaltje van café t Gaverke hun boekwerk voor. Iedereen welkom, maar graag een seintje via hermandeclerck@hotmail.com als je er bij wil zijn. Met dank aan Omer.
Inspraak Fietssnelweg F7 langs spoorweg Waregem-Harelbeke-Kortrijk
Van 6 tot 26 mei loopt in de inkomhal van het stadhuis te Waregem een tentoonstelling over de geplande fietssnelweg F 7 langs de spoorweg tussen Waregem en Kortrijk. De provincie West-Vlaanderen maakt in het vooruitzicht van deze fietssnelweg een Provinciaal Ruimtelijk Uitvoeringsplan (PRUP) op in samenwerking met de steden Waregem, Harelbeke en Kortrijk.
Eind 2017 was er al een eerste periode van publieke inspraak. De fietssnelweg F7 zal in Kortrijk op het Guldensporenpad naar Zwevegem enerzijds en Marke anderzijds aantakken. Vanaf het station in Waregem kan je verder richting Zulte, Deinze en Gent. De financiële verdeelsleutel ligt nog niet vast, maar provincie en Vlaamse overheid nemen de meeste kosten op zich. Er komt nu eerst een provinciaal ruimtelijk uitvoeringsplan (PRUP). Als antwoord op de vragen uit de eerste inspraakmogelijkheid volgt nu tussen 8 april en 7 juni 2017 het technisch-ruimtelijk onderzoek. Er is nog geen keuze gemaakt voor het tracé en beide zijden langs de spoorweg worden nog onderzocht. Hierbij kan iedereen suggesties en opmerkingen indienen.
De raadpleging in Waregem, Harelbeke en Kortrijk gaat gepaard met een tentoonstelling. Van 6 tot en met 26 mei staat de tentoonstelling van dit project in de inkomhal van het stadhuis. Je kan dit komen bekijken tijdens de openingsuren van het stadhuis. Op een grote luchtfoto vind je de verschillende opties van het tracé voorgesteld. Infopanelen langs het traject geven meer uitleg over het technisch-ruimtelijk onderzoek. Alle informatie over dit project, de tentoonstelling en de infomarkt is te vinden op de website .
Volg van steen tot beeld sculptuur voor het Statieplein
Van maandag 6 tot zondag 26 mei gaat in het kasteelpark De Ruyck (Casier) in Waregem het internationaal beeldhouwsymposium door onder de toepasselijke naam Van Steen tot Beeld. Zes internationaal gerenommeerde beeldhouwers krijgen elk een blok arduin van 2 kubieke meter en maken daar in 3 weken tijd een hedendaags kunstwerk van. Minstens één van de beelden komt uiteindelijk naar het Statieplein. Van Steen tot Beeld wordt ongetwijfeld een publiekstrekker in Waregem. Elke dag wordt de ruwe steen bijgewerkt, elke dag wordt beetje bij beetje het kunstwerk zichtbaar. Iedereen, van jong tot oud, kan dit 3 weken lang gratis beleven in het prachtige park Casier. Er worden rondleidingen gegeven, schoolbegeleiding, een praatje met de kunstenaar,
Waregem is, naast zijn bestaand uitgebreid cultuur- en kunstaanbod, alweer een prachtig project rijker. Van Steen tot Beeld zal de bezoekers in ons prachtig park Casier de gelegenheid bieden de totstandkoming van een beeldhouwwerk en de evolutie ervan dagelijks mee te maken. Bedrijven, service-clubs en individuele personen kregen de kans een kunstwerk aan te kopen. De stad Waregem gaf alvast het voorbeeld door het eerste werk te reserveren en nadien een vaste plaats te geven in ons stadspark. Rotary Club ziet voor het beeld van de Cubaanse kunstenaar een toekomst op het stationsplein. Zes arduinblokken van 2 kubieke meter worden bewerkt tot 6 beelden door 6 internationale kunstenaars. Het zijn OSCAR AGUIRRE COMENDADOR (Cuba), SONGUL TELEK (Turkije), SO DONG CHOE (Zuid-Korea), SIMONA DE LORENZO (Italië), LIEN-CHIN HOU (Taiwan), DUMITRU-ION SERBAN (Roemenië). Coördinator is Renate Verbrugge (° België 1964 - New Zeeland), lid van de ISSA, International Sculpture Symposium Alliance. Renate is geboren en getogen in Tiegem, maar woont al sinds 1995 in Nieuw Zeeland. Daar ontdekte ze in 1999 haar passie voor beeldhouwen op steen. Intussen deed ze al ervaring op in meer dan 50 beeldhouwsymposia wereldwijd. Daardoor heeft zij de nodige expertise om in Waregem een schitterend beeldhouwsymposium te organiseren. In september vorig jaar konden we al werk van Renate Verbrugge bewonderen tijdens een prachtige duo-tentoonstelling met de Waregemse kunstschilder Denis Degloire, die we ook een figuur van de statiewijk kunnen noemen.
Wat is een beeldhouwsymposium?
Het is een kunstevenement waar internationale beeldhouwers een beeld creëren voor de ogen van het publiek. In 3 weken wordt een blok arduin van ongeveer 2 kubieke meter omgevormd tot een monumentaal beeldhouwwerk. Gedurende deze tijd heeft het publiek een unieke kans om het proces live te volgen. Door de vrije interactie met de artiesten krijgen de bezoekers inzicht in het creatieproces van de kunstwerken. De beeldhouwers die zullen deelnemen werden allemaal uitgekozen omwille van hun uitmuntend talent en reputatie in de internationale beeldhouwkunst. Waregem, en vooral Park Casier, zijn de ideale plaats om zichzelf met deze internationale kunsthappening op de culturele wereldkaart te plaatsen. Het prachtige kader van Park Casier wordt voor de artiesten een fantastische omgeving om geïnspireerd te werken, terwijl de bereikbaarheid voor het talrijke publiek optimaal is.
Wat staat er te gebeuren
Maandag 6 mei word het symposium officieel geopend met voorstelling van de artiesten in aanwezigheid van Vlaams Onderwijsminister Hilde Crevits, sponsors, Waregems stadsbestuur en de Ambassadeur van Nieuw-Zeeland. De blokken blauwsteen afkomstig uit de Carrières du Hainaut zijn ondertussen al opgesteld in het kasteelpark. Op donderdag 16 mei wordt om 18 u. een Nocturne georganiseerd, een gezellige avond met de artiesten en bespreking verloop van de kunstwerken. Op de slotdag volgt nog een officiële afsluiting. Wij willen er de nadruk op leggen dat de organisatie Van Steen tot Beeld uit vrijwilligers bestaat met liefde voor Waregem en cultuur en streeft naar een nuloperatie. Indien het symposium met een positief saldo eindigt zal dit aangewend worden voor een sociaal doel.
De Statievrienden zijn momenteel volop bezig met de redactie van hun publicatie over 100 figuren van de Statiewijk. De uitgave van het boek is momenteel gepland voor juni volgend jaar. Maar dit belet niet dat al wordt gewerkt aan een volgend project, met name het schrijven van de geschiedenis van het Waregemse herbergleven. Ze zijn alvast begonnen met een inventaris van alle Waregemse cafés, herbergen, drankslijterijen en afspanningen tussen 1779 en 2019. Met een oproep in de media doen de Statievrienden een oproep aan allen om daar aan mee te werken. Zo houden ze elke woendagvoormiddag vanaf 10.30 u. zitdag in het Peerdeke. Op hun lijst staan nu al ruim 600 cafénamen en -locaties. Het is ook hier de bedoeling om op termijn hun resultaten te vereeuwigen met de uitgave van een boek.
Statievrienden herdenken met OKRA 180 jaar spoorweg in Waregem
Gisteren donderdag 28 maart om 14 u. gingen we op de koffie bij trefpunt OKRA voor een presentatie over 180 jaar spoorweg in Waregem. De seniorenvereniging OKRA staat voor Ontspanning, Katholieke waarden, Respect en Anders Actief. Eén van de vele activiteiten van OKRA-Waregem zijn de culturele namiddagen onder de noemer op de koffie met. Zowel de Statievrienden als de 90-tal aanwezige OKRA-leden houden goede herinneringen over aan het optreden, dat doorging in de feestzaal van ontmoetingscentrum Gaverke. De voordracht werd gegeven door onze ervaringsdeskundige Winoc Van Thuyne. Een tiental aandachtige aanwezigen gingen op het einde nog met een prijs naar huis als winnaars van de afsluitende statiequiz.
Winoc en Herman hadden een boeiende powerpointvoorstelling opgemaakt en naar aanleiding van de voordracht werd ook een kleine foto-tentoonstelling opgesteld met beelden van statiefiguren en onroerend erfgoed. Als trekpleister had Kurt Dhaene zijn lego-maquette uitgeleend van het mooie Waregemse station, dat in november 1918 sneuvelde bij het einde van de Eerste Wereldoorlog. Een plan van het Waregemse sporennet toonde de verschillende spooraansluitingen naar bedrijven op de Statiewijk en de goederenkaden langs de lijn 66a tussen Vijve en Anzegem.
Op 22 september 1839, dit jaar dus 180 jaar geleden, had de officiële opening plaats van de spoorweg Gent-Kortrijk met van bij het begin een halteplaats en station in Waregem. Het heeft niet alleen het aanschijn, maar op termijn ook het wezen van het toen straatarme Waregem ten gronde veranderd. Het werd Waregem als het ware in de schoot geworpen, want zover we hebben kunnen uitpluizen heeft men zich hier enigszins kalm gehouden bij de touwtrekkerij tussen verschillende belangengroepen om het tracé langs hun gemeente of stad te laten lopen. De huidige Waregemse Stationsbuurt was toen niet meer dan een arme buurt, onderdeel van het Gaverke, met veel bossen en niet bewerkte heidegronden. Er was ook nog geen rechtstreekse weg naar Vijve. De weg van de Waregemse markt liep toen over de toenmalige Pontstraat (nu Olmstraat) door naar de vijfwegschede aan jeneverkot de Muijselsack (Smoorken) en vandaar richting Vijve. Het ontstaan van Waregem Koerse kende zijn oorsprong in de omgeving van de Statie.
De IJzerweg was een zegen voor Waregem. Na de lijn Gent-Kortrijk kwam in 1868 ook de lijn Geraardsbergen-Anzegem-Waregem-Ingelmunster-Nieuwpoort. De mogelijkheid om goederen te transporteren met de trein trok heel wat industriëlen naar de statiewijk in Waregem. We denken hier bv. aan Gernay, Vindevoghel, Devos, Concordia, enz. Ze werden soms bediend met spoorverbinding tot op hun bedrijf zoals in houthandel Cras, loodwitfabriek Decraene, vodden Van Gheluwe,
Winoc Van Thuyne startte zijn uiteenzetting met een volledig overzicht van het ontstaan van de IJzerweg, van wiel en sporen tot locomotief en spoorwegen. Het werd een historische ontdekkingstocht in het rijke verleden van de spoorwegen. België was pionier op het Europese met de ontwikkeling van het IJzeren kruis met Mechelen als verbindingspunt en eerste treinrit in 1935. Eerste zijlijn werd in 1939 de verbinding tussen Gent en Kortrijk, waarbij zowel langs Kuishoutem als Tielt werd aan de mouw getrokken, maar waarbij Waregem gelukkig in de prijzen viel met een halteplaats. Waregem kon trouwens al onmiddellijk een station inrichten in een bestaande loods van een timmerman. Het zou nog tot omstreeks 1880 duren vooraleer Waregem een architecturaal waardig station kreeg, maar het hield slechts stand tot het op het einde van de Eerste Wereldoorlog werd getorpedeerd door de Duitsers, die nochtans voordien het station Waregem sterk hadden opgewaardeerd met ruime accommodatie voor het goederenverkeer. Het noodstation bleef in gebruik tot de elektrificatiewerken en ophoging van de lijn begin de jaren 1970. Aan de hand van nostalgisch beeldmateriaal herinnerde Winoc aan de evolutie van de accommodatie en de dienstverlening van de spoorwegmaatschappij in het algemeen en in Waregem in het bijzonder. De statiewijk had zijn activiteiten, zijn stationschefs, zijn herbergen en sociaal leven, zijn bekende (volks)figuren, enz. Daarover komt er meer in het boek over 100 spoortrekkers, dat de Statievrienden volgend jaar wensen uit te geven.
Tot slot was er nog een statiequiz met tien keuzevragen, waarbij de aanwezigen telkens uit drie namen de afgebeelde persoon moesten aanduiden. Het waren bedrijfsleiders, gemeenteoverheid, culturele figuren, sportlui, volkse figuren, spoorwegmedewerkers, dolle minas, statiechefs, cafébazinnen en historische figuren van de statiewijk. Om een rangschikking te kunnen maken werden nog drie schiftingsvragen gesteld. De meesten hadden onthouden dat de lijn 75 operationeel werd in 1839. Het jaar dat Waregem erkend werd als IC-station, nl. in 2010, was miniem gekend. De uitslag voor de raming van het aantal reizigers van het Waregems station : 2750. Er kwamen 10 winnaars uit de bus, die minstens 7 juiste antwoorden konden geven. Er waren twee juiste antwoorden met 1. Mevr . De Kokere en 2. J. Vandenbossche, die beide ook de eerste schiftingsvraag juist hadden. Derde werd Lena Beel en vierde Lydia De Roose met elk goede antwoorden Opmerkelijke vaststelling is hier dat slechts één man zich kon kwalificeren binnen de eerste vier. Vervolgens waren er zes deelnemers met 7 goede antwoorden. Het waren 5. Luc De Cabooter, Jeannette Lippens, Paul Verbanck, Hilaire Verstaen, Willy Missiaen en Willy Godefroid.
47e Jaarboek van Waregemse Geschied- en Heemkundige Kring
Op dinsdag 17 december 2019 om 20 u. verschijnt het 47e jaarboek van de Waregemse Geschied- en Heemkundige Kring De Gaverstreke. Bij de traditionele voorstelling in het Cultuurcentrum De Schakel brengt Luther Zevenbergen zijn voordracht over de Armoede binnen de Waregemse gemeenschap anno 1554-1569. Hij belicht de sociale toestand in de 16de eeuw en hoe men zich toen om de armen bekommerde. Het is ook één van de bijdragen in het nieuwe jaarboek.
In het nieuwe jaarboek hebben de Statievrienden opnieuw een sterke inbreng. Hendrik Ghistelinck brengt het boeiende verhaal van het bedrijf Renson, dat na 110 jaar nog springlevend is en in februari nog verkozen werd als Trends Gazellen Ambassadeur van West-Vlaanderen in de categorie grote bedrijven. Omstreeks 1909 ging stichter Polydore Renson al van start in de Holstraat met de Werkhuizen Renson, waar bouwbeslag werd gemaakt voor ramen en deuren. De Eerste Wereldoorlog maakte echter abrupt een einde aan deze productie. Polydore Renson was een merkwaardig figuur. Hij kwam als wees aan in Waregem en vond als vakbekwame mecanicien hier zonder problemen zijn weg. Hij was sociaal bewogen en werd hier ook erevoorzitter van de vrijwillige brandweer en medestichter-voorzitter van de Maatschappij voor Onderling Bijstand Een voor Allen, gesticht op 15 mei 1892 door de Gilderaad.
Zonen Georges en Gustave volgden Polydore op in het bedrijf en konden tijdens WO I uitwijken naar Engeland, waar ze de familie van Leon Bekaert leerden kennen. Daar wordt het fundament gelegd voor de definitieve start van de Werkhuizen Renson als NV op 25 november 1919. De familie Bekaert investeerde mee en nog andere Waregemse families konden participeren. Midden de twintigste eeuw stuurden de broers Jan en Louis (derde generatie) het bedrijf in een nieuwe richting met de overgang van staal naar de legering Aluminium als basisgrondstof. Een eigenschap die bij de Rensons van generatie op generatie wordt doorgegeven is de innovatie. In 1960 verhuisde het bedrijf naar nieuwe gebouwen langs de Flanders Fieldweg. Huidig bedrijfsleider Paul Renson ging in 1982 van start en verkende internationale markten met voortdurend geoptimaliseerde en nieuwe producten.
Andere bijdrage komt van Bernard Vandenbussche met een historische wandeling langs de Dompelbeek. De beek haalt zijn benaming van de uitgestrekte kouters op Eertbrugge, De Dompels. Ze zijn gelegen tegen de noordoostelijke grens van Waregem. De Dompelbeek loopt tussen de Kruishoutemseweg en de Gentse Heirweg en is voor het eerst zichtbaar in de Grasdreef. Het traject tussen de Grasdreef en de monding van de Dompelbeek in de Gaverbeek is ongeveer 4,5 km. Op de historische kaart uit de 18e eeuw wordt de beek opeenvolgend vermeld als de Heinschaertbeek, de Dompelbeek en de Messembeek. De hofstede Keteelsacker (familie Dewitte), gelegen Gentse Heerweg 78, droeg lange tijd het opschrift Goed Ter Dompele.
De appartementsgebouwen Ter Dompel (1975) en Ter Beke (1978) op het Torenhof verwijzen naar de Dompelbeek, die in de onmiddellijke omgeving loopt. Door de aanleg van de sociale woonwijk Torenhof werd de loop van de Dompelbeek enigszins verlegd, rechts van de Oosterlaan. Voorbij de Zultseweg maakt de beek een bocht naar rechts, dwars door de Lentedreef en loopt verder onder de spoorlijn 75 Gent-Kortrijk. De wandeling zelf gaat richting Goed te Messem (Goed Ter Bauwede) en verder onder de spoorweg aan Den Donder. We komen aan de Slekkeput en de beek loopt daar verder evenwijdig met de oude spoorlijn 66 A (Anzegem-Waregem-Ingelmunster). Dichtbij de Meersstraat in Zulte mondt de Dompelbeek, die daar al Meersbeek wordt genoemd, uit in de Gaverbeek. Hier ligt op de linkeroever van de Gaverbeek de Valleimozaiek en een nieuw geboortebos naast de oude spoorwegberm en de uitrit van de parking van het ziekenhuis OLV van Lourdes.
Een derde bijdrage uit de schoot van de Statievrienden is het verhaal over de Waregemse fusie in 1977, opgezocht door Bernard Delange. Hij herinnert vooraf nog aan fusievoorstellen tijdens de Hollandse tijd, het dossier grenswijziging in Vijve uit 1967. Het eigenlijke fusiedossier start in 1972 met het plan Costard, waarin Waregem een fusie werd voorgesteld met Deerlijk en Vichte en Desselgem een andere entiteit zou vormen met Beveren-Leie, Bavikhove, Ooigem, Hulste en Wielsbeke. Er volgden twee raadplegingen van de gemeenteraden in december 1973 en najaar 1974.
Waregem adviseerde om fusie niet te beperken tot arrondissementele- (Leie) en provinciale grenzen om de poorten te openen voor St.-Baafs-Vijve en Wakken enigszins en Zulte anderzijds. Lang hield het plan stand in het arrondissement om grote fusies door te voeren rond de gemeenten Waregem, Avelgem, Kortrijk en Menen. In de zomer 1974 maakte toenmalig minister van binnenlandse zaken Joseph Michel een opening voor Wevelgem, waarna het plan van grote fusies als kaartenhuisje uit elkaar viel. Adviezen in Deerlijk en Anzegem waren volledig afwijzend voor fusie met Waregem. Desselgem en Beveren-Leie wilden enkel fusie met elkaar, maar als fusie met Deerlijk Vichte werd voorgesteld gaf Desselgem toch de voorkeur aan Waregem. Sint-Eloois-Vijve was van bij aanvang volledig afkerig van welke fusie ook en zou zelfs na de parlementaire goedkeuring nog maanden betogen en actie voeren.
Een andere bijdrage gaat over de familie van het erfgoed Ter Bauwede (Te Messem) op de stationswijk in Waregem. De bijdrage van Andre Braet geeft ons antwoorden over Joos Vander Bauwhede en zijn voorouders in de jaren 1200-1500. Het makt ons heel wat duidelijk over hun middeleeuwse leefwereld in en rond Waregem.
Het 47e jaarboek kan bekomen worden door storting van 22 euro op rekening BE12 0680 5030 1092 van De Gaverstreke, Waregem. Het kan op 17 december worden afgehaald op de voorstelling in De Schakel of nadien bij één van de medewerkers.
Voordracht door Statievrienden van Cultureel Verdienstelijken 2018
Op zaterdag 2 maart viert de Cultuurraad haar 40e Feest van de Cultuurraad. Hierbij worden verdienstelijke personen, uitzonderlijke culturele prestaties en jubilerende verenigingen gehuldigd. Elke aangesloten vereniging ontving een invulformulier om tegen uiterlijk 5 december verdienstelijken voor te stellen. Met de Statievrienden hebben we dit ernstig opgenomen en een aantal cultureel verdienstelijk voorgedragen voor hulde. We dachten hierbij aan drie memorabele prestaties.
Vooreerst kunnen we als Statievrienden onmogelijk blind zijn voor het feit dat bevrijding van Waregem in oktober 1918 de gemeente zijn stijlvol station moest zien sneuvelen. We gaven de voorzet aan lego-kunstenaars Kürt en Kenny Dhaene om dit mooie station, Waregem waardig, te reconstrueren. Eerder maakten ze al een reconstructie van het nog bestaande stationsgebouw van Sint-Eloois-Vijve. Na een half jaar hard en geconcentreerd werken konden ze een prachtige maquette maken van het Station van Waregem uit de periode 1887-1918. In de maquette zitten ruim 12.000 legoblokjes. Het werd het pronkstuk van de tentoonstelling tijdens het driedaags evenement van de Statievrienden tijdens het weekend van 8-10 juni 2018 in wijkcentrum SOBA op de Bilkhage.
We dragen KURT en KENNY DHAENE op basis van artikel 5 van het reglement voor als cultureel verdienstelijken 2018 voor hun lego-kunsten bij het reconstrueren van historische gebouwen in Waregem. Artikel 5 heeft het over uitzonderlijke culturele prestatie met regionale of nationale uitstraling. Benevens de stations van Waregem en Sint-Eloois-Vijve maakten ze ook een getrouwe lego-maquette van de kapel op de Amerikaanse begraafplaats. Net als voor het station van Waregem zit ook in de kapel dus de link met de Eerste Wereldoorlog. Hun lego-kinderen kregen dit jaar al waardering in binnen- en buitenland. Ze waren op 28-30 september 2018 te gast op de internationale lego-beurs in Skaerbaeck (Denemarkten), dit op speciale uitnodiging van de stichter van lego, Kjeld Kirk Kristiansen. De buitengewone lego-maquettes van de stations van Waregem en Sint-Eloois-Vijve waren dit jaar niet alleen de attracties van de tentoonstelling van de Statievrienden op 8-10 juni, maar werden ook tentoongesteld op andere lego-beurzen in Eeklo (6-7 oktober), Wetteren (3-4 november) en Antwerpen (24-25 november). Kachtem (22-23 december) volgt nog. De creatie van de kapel van Flanders Fields, die werd gemaakt naar aanleiding van het bezoek van president Obama in 2014, was dit jaar twee maanden een attractie op het wereldberoemde cartoonfestival in Knokke. We menen dat we hier kunnen spreken van een uitzonderlijke culturele prestatie met nationale en zelfs internationale uitstraling. Voor een sfeerbeeld van de creatie van Kürt en Kenny Dhaene verwijzen we naar onze facebook pagina, waar we de video spelen tonen met rijdende trein tussen de Waregemse stationsgebouwen. ZIE onze Facebook video
Een tweede voordracht voor hulde van een uitzonderlijk cultureel verdienstelijke deden we voor GIL BOSSUYT. Als erfgoedvereniging ligt ook hier de link met 1918 en de Groote Oorlog. Aanleiding voor onze voordracht is de uitgave van de studie van Gil Bossuyt over het Bevrijdingsoffensief in de Leiestreek van Ieper tot de Gaverstreeek. De datum van voorstelling van zijn boek in het OC De Mote te Desselgem op 19 oktober 2018 was symbolisch juist 100 jaar na de dodelijke bevrijding van Desselgem. Op die datum staken de Ieren van de 36e Ulster Divisie de Leie over naar Beveren-Leie op een gunstig gerichte rivierbocht ter hoogte van de huidige Tweede Aardstraat in Bavikhove. Op 18 augustus 2018 werd daar op de plaats van oversteek trouwens op aangeven van Gil Bossuyt een gedenksteen ingehuldigd door de 36th (Ulster) Division. Het boek van Gil Bossuyt kwam tot stand na jarenlange studie en op basis van Britse, Franse en Duitse militaire verslagen van de gevechten tijdens de bevrijding van het huidige Waregem. Die verslagen werden bovendien getoetst aan onze plaatselijke oorlogsverslaggeving uit ondermeer het oorlogsdagboek van pastoor Coussement van Desselgem en herinneringen van Elisa Jeanneke Coorevits (1914-2017). Zijn boek biedt ons een beter beeld over de oorlogsomstandigheden tijdens die dramatische bevrijdingsweek van Waregem.
De studie van Gil Bossuyt over de Groote Oorlog krijgt waardering in binnen- en buitenland. Aanleiding voor zijn passie voor de Eerste Oorlog was de ontdekking een tiental jaren geleden in een historische uitgave uit 1922 van een detailkaartje op Desselgems grondgebied van oorlogsgebeurtenissen van de 36th Ulster Division. De vermelding van Desselgem Dries en Spriete en Beveren maakte duidelijk dat de bevrijding hier niet zonder bloedvergieten was verlopen. Gedurende de vier jaren van het herdenkingsgebeuren één eeuw na WO I gidste hij honderden geïnteresseerden uit diverse landen bij ontdekkingstochten door nog bestaande sporen van de veldslagen bij ons in de Leiestreek, in de Westhoek (Ieper, Passendale) en de Somme-vallei. Daarvoor was ook belangstelling uit UK, Australië en America. Regelmatig komen nog bezoekers uit Noord-Ierland afgezakt tot aan de Leie. Er wordt daar aangedrongen op een Engelse vertaling en publicatie van het boek, vermoedelijk iets voor in 2019. Gil Bossuyt is momenteel ook een veelgevraagd voordrachtgever en verzorgt op 11 december om 20 u. in Cultureel Centrum De Schakel de voordracht over het bevrijdingsoffensief 1918 in de Leiestreek. Het nieuwe jaarboek bevat trouwens ook een weerslag van zijn studie.
Een derde voordracht hadden we voor het project Gernay 1943 van MARC CRABEELS, PAUL DEWEER EN JOHAN DURNEZ. Met dit project hebben ze het drama van het bombardement op 12 juli 1943 op de textielfabriek Gernay op de Statiewijk in de huidige Olmstraat 75 jaar later op 12 juli 2018 blijvend in herinnering gebracht. Bij dit bombardement vielen zeven doden en minstens achttien gewonden. De fabriek van Gernay stond niet opgegeven als doel, maar de bommenwerper raakte door ongunstige weersomstandigheden van koers en loste zijn explosieve vracht boven Gernay. Paul Deweer kon meerdere getuigenverslagen optekenen van Waregemnaars, die het gebeuren in het centrum van Waregem hadden meegemaakt. Hij ontdekte in Britse archieven ook militaire verslagen over de omstandigheden van het bombardement. Het idee van een memoriaal ontstond bij Marc Crabeels om het drama een blijvende plaats te geven in het collectief Waregems geheugen. Historicus Johan Durnez (VTI) werd bij het project betrokken en meteen werd het een realisatie van drie Waregemse onderwijsinstellingen. Het memoriaal werd gemaakt door leraars en leerlingen van het VTI met een ontwerp van Chris Eekhout. Marc Crabeels werkte met leerlingen van het H. Hartinstituut een digitaal project uit, waarvoor de teksten werden ingelezen door leraars en leerlingen van de Stedelijke Kunstacademie. Het monument omvat een QR-code, waarmee uitgebreide informatie over drama van 12 juli 1943 kan worden bekomen.
Voor de Statievrienden betekende de herdenking op 12 juli 2018 een uitzonderlijke culturele prestatie. Dit project van historische herdenking was een uitzonderlijke culturele samenwerking met H Hartcollege (digitaal project), VTI (memoriaal), Stedelijke Academie afdeling woord (voordracht), het kunstige monument-memoriaal op de hoek van Olmstraat en Nieuwe Olm en de studie van Marc Crabeels, Paul Deweer en Johan Durnez over Gernay en bombardement. De gedetailleerde studie kunnen we nalezen in het jaarboek van de Gaverstreke, dat verschijnt op 11 december 2018.
Op verzoek van Marc Crabeels en Johan Durnez hebben we onze voordracht uiteindelijk niet doorgestuurd naar de Cultuurraad. Ze antwoordden ons : We willen de statievrienden danken voor het initiatief, sjiek van jullie om aan ons project te denken. Onze bedoeling was om deze vergeten historie van onder het stof te halen en vooral om de slachtoffers een passend en blijvend eerbetoon te geven. Volgens ons zijn we daar in geslaagd. Het doet mij trouwens nog elke dag plezier als ik in de Olmstraat met de fiets passeer en een blik werp op 'ons memoriaal' dat ondertussen een mooie roestbruine patina krijgt. We weten dat ook heel wat andere partners blij waren met deze herdenking. Daarom vinden we dat wij niet in de belangstelling moeten staan, het gaat niet over ons maar over de slachtoffers; wij waren maar het medium om dit te realiseren ... en er zijn trouwens nog heel wat andere mensen die 'achter de schermen' bergen werk hebben verzet. Wie krijgt de hulde en wie niet? Daarom vinden we, na het nodige wikken en wegen, dat wij (Johan en ik) niet moeten gehuldigd worden. Alvast dank voor jullie begrip.
Een andere bijdrage gaat over de familie van het erfgoed Ter Bauwede (Te Messem) op de stationswijk in Waregem. De bijdrage van Andre Braet geeft ons antwoorden over Joos Vander Bauwhede en zijn voorouders in de jaren 1200-1500. Het makt ons heel wat duidelijk over hun middeleeuwse leefwereld in en rond Waregem.
