geschiedenis van stationswijk van Waregem Met de Statievrienden willen we de geschiedenis van de Statiewijk in Waregem in kaart brengen. We doen hierbij een oproep om ons hierbij te helpen. Uw informatie, foto's en anekdoten zijn welkom...
14-09-2022
Het lied van Stoassie Kirmesse
STOASSIE KIRMESSE STOASSIE KIRMESSE
HET SIN DE SKOONSTE DOAGEN VAN HET HELE JOAR
STOASSIE KIRMESSE STOASSIE KIRMESSE
HET SIN GEEN LEUGENS, TES ALLEMOAL ECHT WOAR !
In 1839 kwam ier ne stoassie
Spoorlijne 75, een plotse realisoassie
Tsn Gen en Moeskroen
Komt iedereen Woaregem binnen
Om elders ip tijd aan t wirk te beginnen
De Heilige 3-vuldigheid woaren 3 mannen
GUUST en MEDARD en ook TUUR
Mee leutige plannen
Mee meinseklootre MANTIE KEUNINCK
En ook oes MIETJE
Die alle doagen de barriere bediende.
Er woaren ook nog andre populirre figuurn
Cafébazinnen Tine, Bertha en Deetjes friture
We kunnen ol die minsen
Ier nui niet benoemen
Voor oes sin zallemoale grote kampiejoenen
De Stoassievriendn sin
Der nui mee erbegonnen
Geel veel ideejen en ook plannen
Uit meerdere bronnen
De Stoassiewijk goat in
September were feesten
En leute moaken, gelijk de meesten !
Somival wint overtuigend quiz van de Statievrienden
Met twaalf teams van telkens vier quizzers was de zaal van ontmoetingscentrum Soba in wijk de Bilkhage zaterdagavond goed gevuld. Alle tafels stonden in gespreide slagorde klaar voor de confrontatie met de 108 vragen die ze, verdeeld over vijf rondes, op papier kregen. Voor elke ronde kregen ze een half uurtje. De klok werd goed in de gaten gehouden door juryvoorzitter Marc Callu die samen met secretaris André Goeminne en derde jurylid Hervé Avet alle antwoorden controleerden, de punten opteldenden en nog eens optelden tot alles klopte. Daarna las de juryvoorzitter de resultaten voor.
De teams konden die op een apart blad noteren zodat ze wisten wat hun stand van zaken was. Na de tweede en na de vierde ronde was er een pauze van een vijftiental minuutjes. Na de vijfde en laatste ronde volgde de einduitslag. Daaruit bleek dat Somival overtuigend winnaar was van deze quiz met op een tweede plaats Mei 68. De derde plek was voor De Drie Fondsen, een samenwerkende vennootschap van Willemsfonds, Davidsfonds en Vermeylenfonds.
Misschien er nog aan toevoegen dat elk antwoord 2 punten waard was met twee extraatjes in ronde 5 waardoor het eindtotaal 220 punten bedroeg. (Ronde 1 tot Ronde 4 telkens 20 vragen, Ronde 5 telde 28 vragen plus de twee extraatjes van telkens 2 punten; algemeen totaal is dus 220)
De volledige uitslag:
1 Somival 196
2 Mei 68 186
3 De Drie Fondsen 184
4 En Terecht! 178
5 Waregems Genootschap 176
6 KWB 1 174
Het Labierint 174
8 KWB 2 173
9 Bende van de Zwijnen 168
10 De Bilkhage 156
11 Rosa Ploeg 150
12 Old Stars Essevee 113
De Statievrienden hebben een traditie om de resultaten van hun opzoekingen over de Waregemse spoorweggeschiedenis aan het publiek bekend te maken op een driedaagse expo. De expo in 2016 in de zaal van Werkplus was een openbaring met het tonen van heel wat spoorwegmateriaal dat later alleen nog te bezichtigen was in Trainworld te Schaarbeek. Het werd een uitgebreide expo met ook volledige geschiedenis van spoorlijn Gent-Kortrijk en unieke fotos van de stationswijk over de decennia heen. Zie 2016 Ook in 2018 brachten we een driedaagse expo, dit keer in SOBA op de Bilkhage. Zie 2018. Telkens werd de expo gecombineerd met een uitgebreid nevenprogramma voor elk wat wils.
We hadden in 2020 de uitgave van ons boek 100 Waregemse spoortrekkers, die gelukkig zonder vertraging kon worden gerealiseerd. Maar de expo daarrond moest wegens gekende pandemie-reden worden afgeblazen en we hebben terug twee jaar moeten wachten om die expo te kunnen realiseren. De titel expo 100 Waregemse spoortrekkers verraadt al dat die was opgebouwd rond de 100 figuren uit ons boek. Dit keer ging die door in het Stedelijk Ontmoetingscentrum op het Gaverke.
Het werd een historische tentoonstelling met boeiende verhalen en prachtige fotos over de bekende figuren uit de stationswijk. Benevens de 100 fotos op grote isomo-blokken konden de bezoekers ook genieten van de video-opname van Chris met boeiende gesprekken met vijf legendarische figuren uit ons boek. Met touchscreen konden de fiches met info over de 100 spoortrekkers worden geprojecteerd. Andere info-panelen gaven een beeld van het spoorwegnet honderd jaar geleden, het plan van Vijve Statie en fotos van de vlasmozaïek onder de goot van dit bijzonder stationsgebouw. Verder waren nog de powerpoints over de herbergen in de stationsbuurt, de reeks spoorweglampen, natuurfotos van Mya en de stand van buurtcomité Bachtn de Stoatie. De tentoonstelling moest het hart en informatiecentrum van deze Stoassie Kirmesse worden.
Trekpleister van de expo was het bijzonder lego-dorp van Kurt Dhaene (KDH) en de workshop, waarbij kinderen konden meebouwen aan een echt statiedorp met lego. Jammer genoeg vonden te weinig kinderen de weg naar deze workshop.
Zaterdag kwam erfgoedvereniging Statievrienden op WTV-Focus omdat zij het oude volksgebruik van de hanenkraaiwedstrijden nog eens onder de aandacht brachten. We organiseerden zaterdagmorgen een hanenzetting aan volkscafé Gaverke. De liefhebberij wordt in Waregem zeker al honderd jaar beoefend en was gedurende meerdere decennia zowat het centrum van het krieleniersgebeuren (krielenier=liefhebber die met krielhaantjes deelneemt aan hanenkraaizettingen) . In 2011 is het hanenzetten erkend als Vlaams Immaterieel Cultureel Erfgoed.
Het volksgebruik kende in Waregem vooral hoogtij tussen de jaren 1950 en 1980. Er waren alleen al op het grondgebied van het oude Waregem vijf maatschappijen en daarenboven kenden ook Desselgem, Vijve en Beveren-Leie hun hanenmaatschappijen. Het Waregems stadsarchief beschikt een ruim aanbod aan documenten over dit immaterieel cultureel erfgoed. Waregem was in 1957 ook de bakermat van de structurering van de liefhebberij in de Algemene Krieleniersbond AKRIBO, die pas begin deze eeuw werd ontbonden. Eerste voorzitter was Albert Kerwyn uit Nieuwenhove. Zijn zoon was één van de belangstellenden van de zetting op het Gaverke. We mochten ook de aanwezigheid noteren van Gerard Desmet, die secretaris was van AKRIBO tussen 1964 en 1970.
De volksport is momenteel met uitsterven bedreigd en wordt bij ons nog enkel wekelijks beoefend door twee groepen : regio Ardooie / Kortemark enerzijds en Kanegem / Ruiselede/ Bellem /Olsene anderzijds. Beide groepen waren voor de gelegenheid vorige zaterdag aanwezig voor de promotiezetting van de Statievrienden op het Gaverke. Ook voor de 22 deelnemende liefhebbers zelf was de zetting een uitschieter. Normaal zien ze bij hun zettingen elke zondagmorgen tussen september en maart weinig toeschouwers. Hier had de zetting plaats onder ruime belangstelling. Dank zij de steun van Danny Bleyaert en Charka Dewaele konden alle deelnemers ook naar huis gaan met mooie en bruikbare naturaprijzen.
Zeker een geslaagd initiatief. De Statievrienden hebben hun rol als erfgoedvereniging goed uitgespeeld. De hanenzetting vond ik knap werk, stemmig, volks en zeer nuttig voor de link naar erfgoed, aldus Statievrienden-coördinator Hendrik Ghistelinck.De tentoonstelling van oude hanenkrantjes, waarin aankondigingen en uitslagen van zettingen, gaf een beeld van het succes van de liefhebberij in jaren 60. Er waren toen 164 maatschappijen aangesloten bij de Algemene Krieleniersbond. Het hanenzetten kwam met de zertting op het Gaverke bovendien uitgebreid in de kijker door de aandacht in het WTV-nieuws. Lodewijk Deleu bracht de wedstrijd en de volkssport in beeld in ikwashier.live, een waardevol document in de bewaring van dit merkwaardig Vlaams immaterieel cultureel erfgoed.
Waregemse Open Monumentendag 2022 was Stoassie Kirmesse
Stoassie Kirmesse werd in goede samenwerking met het Waregems stadsarchief ingekaderd in Open Monumentendag, het grootste culturele ééndagsevenement in Vlaanderen. Het programma van Open Monumentendag in Waregem situeerde zich aldus niet alleen aan het oude geklasseerde Stationsgebouw van Sint-Eloois-Vijve, maar over alle activiteiten van organisator-partner De Statievrienden. Het erfgoedfeest van het jaar beperkte zich ook niet tot de zondag, maar werd een vierdaagse met de activiteiten aan Vijve Statie op zaterdag- en zondagnamiddag als uithangbord voor de 34e Open Monumentdag.
Trekpleisters aan Vijve Station waren de escaperoom en het bekijken met hoogtewerker van het uniek vlasmozaïek onder de dakgoten van het stationsgebouw. Zowel Thomas, Janne en Miet van het stadsarchief (wachtlijst voor escaperoom) als Karel Ghistelinck (hoogtewerker) kenden twee drukke namiddagen. Een tentoonstelling gaf ook informatie over alle stations van Waregem (Vijve, Waregem, Desselgem, Beveren-Leie), de verdwenen spoorlijn Anzegem-Ingelmunster, enz. De bezoekers konden bovendien inside informatie vernemen over de spoorweggeschiedenis hier bij Winoc Van Thuyne, die trouwens zijn kindertijd doorbracht als bewoner van het station van Sint-Eloois-Vijve.
Op het Gaverke was in het kader van Open Monumentendag ook de kerk open voor bezoek aan het Pelgrimslabyrint. De deken was ter beschikking voor uitleg. De Statievrienden boden ook nog een historisch route aan met gids in de Stationsbuurt. Vanuit het SO Gaverke vertrokken kleine comfortabele busjes met gids, die een toer maakten langs enkele bijzondere plaatsen in en rond de stationswijk. De deelnemers konden bijleren over de fascinerende geschiedenis van bijzondere figuren, monumenten en landschapselementen. Bij de halte aan het station van Sint-Eloois-Vijve konden de deelnemers aansluiten bij de activiteiten op deze locatie.
Zaterdagnamiddag was het druk aan de patanquepleinen van de Gaverclub in de tuin van het Stedelijk Ontmoetingscentrum op het Gaverke. Daar had het petanquetornooi plaats in het kader van de Stoassie Kirmesse van de Statievrienden. Voor de organisatie kon beroep gedaan worden op de Koninklijke Petanqueclub De Bevers. Sportleider Erik Vercruysse en tornooileider Dirk Demeulemeester leidden het tornooi in goede banen.
Acht ploegen kwamen telkens gelijktijdig in competitie op vier terreinen. De wedstrijden voor de kwartfinale werden uitgeloot. Een eerste selectie gaf ons vier mogelijke winnaars. De halve finale werd gespeeld tussen de winnaars enerzijds en tussen de verliezers van de eerste ronde. Uiteindelijk kregen we een finale tussen de ploegen die tweemaal hadden gewonnen en dat waren de ploegen van café Gaverke en de Waregemse Gordel. Na drie uur spelen kregen we als winnaar de ploeg van de Waregemse Gordel, die het haalden met 13 9 van de ploeg van café Gaverke.
Na drie onderlinge wedstrijden kwamen we tot volgende uitslag :
De prijsuitreiking had plaats in het Stedelijk Ontmoetingscentrum, waar de deelnemers en bezoekers nog konden rondneuzen in de historische expo van de Statievrienden. Kinderen konden zich vermaken op de Lego Workshop van KDH en met hun ouders het Lego-dorp en de langste stoomtrein bewonderen.
In omgekeerde volgorde werden de ploegen naar het podium gevraagd. Alle deelnemers ontvingen passend bij de benaming van ons tornooi een grote fles Omer. Van de KPC De Bevers kregen de finalisten een gepersonaliseerde pen. De familie Clement zorgde voor de trofeeën voor de winnaars. Die werd overhandigd door Dirk Clement. Benevens de fles Omer, de pen en de beker ontvingen de winnaars ook elk een Waregembon.
De Statievrienden danken alle deelnemers. Een speciaal woordje van dank gaat ook naar de spelleiders van KPC De Bevers en naar Fabien en Marcel van petanqueclub de Gaverclub voor het openhoiuden van hun lokaal in mogelijk geval van regen.
Vrijdagavond kenden we met een 70-tal deelnemers een bijzonder grote opkomst voor ons erfgoedcafé in de feestzaal van SO Gaverke. Ons ruim aanbod van 9 onderwerpen konden allemaal vlot doorgaan. Onze hobbykok Rony Van Oost oogstte veel succes met zijn lekkere gerechtjes, die vlot werden opgediend door onze drie OKRA-medewerkers. De gespreksleiders zorgden ervoor dat de deelnemers heel wat konden bijleren over hun gekozen onderwerpen, temeer er ook tijd was voor vragen en interactie. De organiserende Statievrienden bezorgden alle deelnemers nadien nog een map met informatie over alle onderwerpen.
Aan dit erfgoedcafé is heel wat voorbereiding voorafgegaan. De Statievrienden hadden dit erfgoedthema reeds ingepland twee jaar geleden, maar stonden toen bruusk voor de beperkingen van de pandemie. Hun boek 100 spoortrekkers kon uiteindelijk in moeilijke omstandigheden toch worden uitgegeven begin juli 2020, maar dit initiatief moest worden uitgesteld. Gelukkig werd het geen afstel.
Onderwerpen :
1. Waregemse spoorweggeschiedenis door de eeuwen heen (Winoc Van Thuyne)
2. Natuurontwikkeling in Gaverbeekse Meersen (Peter Depodt)
3. Erfgoedhaltes nabij de Gaverbeek en de Slekkeput (Bernard Vandenbussche)
4. Cultureel leven in de Waregemse statiebuurt (Linda Vandevelde)
5. Sport(-figuren) aan de statie (Marc Vanryckeghem)
6. Bedrijfsleven in de stationsbuurten (Chris Devos)
7. Herbergleven rond de Statie (Hendrik Ghistelinck)
8. Waregems station tijdens de Wereldoorlogen (Thomas Bertrem)
9. Honderd spoortrekkers: figuren Waregemse statiewijken (Marc Callu)
Elke deelnemer maakte bij zijn inschrijving de keuze tussen drie onderwerpen naar voorkeur. Gelukkig kregen alle onderwerpen voldoende belangstelling om te komen tot een goede bezetting van alle themas. Herve Avet loste de puzzel op om te komen tot een vlotte organisatie en wisseling der tafels. We hadden gespreksronden van zowat 35 minuten en telkens een tiental minuten om op het gemak te kunnen wisselen van tafel. Tijdens de gesprekken werden de gerechtjes opgediend. Voor de gesprekken begonnen was er aperitief met champagne.
We kregen niets dan felicitaties voor de vlotte en leerrijke avond.
(Foto's Filip Dheedene)
We hadden in 2020 de uitgave van ons boek 100 Waregemse spoortrekkers, die gelukkig zonder vertraging kon worden gerealiseerd. Maar de expo daarrond moest wegens gekende pandemie-reden worden afgeblazen en we hebben terug twee jaar moeten wachten om die expo te kunnen realiseren. De titel expo 100 Waregemse spoortrekkers verraadt al dat die was opgebouwd rond de 100 figuren uit ons boek. Dit keer ging die door in het Stedelijk Ontmoetingscentrum op het Gaverke.
