geschiedenis van stationswijk van Waregem Met de Statievrienden willen we de geschiedenis van de Statiewijk in Waregem in kaart brengen. We doen hierbij een oproep om ons hierbij te helpen. Uw informatie, foto's en anekdoten zijn welkom...
08-05-2019
Inspraak Fietssnelweg F7 langs spoorweg Waregem-Harelbeke-Kortrijk
Van 6 tot 26 mei loopt in de inkomhal van het stadhuis te Waregem een tentoonstelling over de geplande fietssnelweg F 7 langs de spoorweg tussen Waregem en Kortrijk. De provincie West-Vlaanderen maakt in het vooruitzicht van deze fietssnelweg een Provinciaal Ruimtelijk Uitvoeringsplan (PRUP) op in samenwerking met de steden Waregem, Harelbeke en Kortrijk.
Eind 2017 was er al een eerste periode van publieke inspraak. De fietssnelweg F7 zal in Kortrijk op het Guldensporenpad naar Zwevegem enerzijds en Marke anderzijds aantakken. Vanaf het station in Waregem kan je verder richting Zulte, Deinze en Gent. De financiële verdeelsleutel ligt nog niet vast, maar provincie en Vlaamse overheid nemen de meeste kosten op zich. Er komt nu eerst een provinciaal ruimtelijk uitvoeringsplan (PRUP). Als antwoord op de vragen uit de eerste inspraakmogelijkheid volgt nu tussen 8 april en 7 juni 2017 het technisch-ruimtelijk onderzoek. Er is nog geen keuze gemaakt voor het tracé en beide zijden langs de spoorweg worden nog onderzocht. Hierbij kan iedereen suggesties en opmerkingen indienen.
De raadpleging in Waregem, Harelbeke en Kortrijk gaat gepaard met een tentoonstelling. Van 6 tot en met 26 mei staat de tentoonstelling van dit project in de inkomhal van het stadhuis. Je kan dit komen bekijken tijdens de openingsuren van het stadhuis. Op een grote luchtfoto vind je de verschillende opties van het tracé voorgesteld. Infopanelen langs het traject geven meer uitleg over het technisch-ruimtelijk onderzoek. Alle informatie over dit project, de tentoonstelling en de infomarkt is te vinden op de website .
Volg van steen tot beeld sculptuur voor het Statieplein
Van maandag 6 tot zondag 26 mei gaat in het kasteelpark De Ruyck (Casier) in Waregem het internationaal beeldhouwsymposium door onder de toepasselijke naam Van Steen tot Beeld. Zes internationaal gerenommeerde beeldhouwers krijgen elk een blok arduin van 2 kubieke meter en maken daar in 3 weken tijd een hedendaags kunstwerk van. Minstens één van de beelden komt uiteindelijk naar het Statieplein. Van Steen tot Beeld wordt ongetwijfeld een publiekstrekker in Waregem. Elke dag wordt de ruwe steen bijgewerkt, elke dag wordt beetje bij beetje het kunstwerk zichtbaar. Iedereen, van jong tot oud, kan dit 3 weken lang gratis beleven in het prachtige park Casier. Er worden rondleidingen gegeven, schoolbegeleiding, een praatje met de kunstenaar,
Waregem is, naast zijn bestaand uitgebreid cultuur- en kunstaanbod, alweer een prachtig project rijker. Van Steen tot Beeld zal de bezoekers in ons prachtig park Casier de gelegenheid bieden de totstandkoming van een beeldhouwwerk en de evolutie ervan dagelijks mee te maken. Bedrijven, service-clubs en individuele personen kregen de kans een kunstwerk aan te kopen. De stad Waregem gaf alvast het voorbeeld door het eerste werk te reserveren en nadien een vaste plaats te geven in ons stadspark. Rotary Club ziet voor het beeld van de Cubaanse kunstenaar een toekomst op het stationsplein. Zes arduinblokken van 2 kubieke meter worden bewerkt tot 6 beelden door 6 internationale kunstenaars. Het zijn OSCAR AGUIRRE COMENDADOR (Cuba), SONGUL TELEK (Turkije), SO DONG CHOE (Zuid-Korea), SIMONA DE LORENZO (Italië), LIEN-CHIN HOU (Taiwan), DUMITRU-ION SERBAN (Roemenië). Coördinator is Renate Verbrugge (° België 1964 - New Zeeland), lid van de ISSA, International Sculpture Symposium Alliance. Renate is geboren en getogen in Tiegem, maar woont al sinds 1995 in Nieuw Zeeland. Daar ontdekte ze in 1999 haar passie voor beeldhouwen op steen. Intussen deed ze al ervaring op in meer dan 50 beeldhouwsymposia wereldwijd. Daardoor heeft zij de nodige expertise om in Waregem een schitterend beeldhouwsymposium te organiseren. In september vorig jaar konden we al werk van Renate Verbrugge bewonderen tijdens een prachtige duo-tentoonstelling met de Waregemse kunstschilder Denis Degloire, die we ook een figuur van de statiewijk kunnen noemen.
Wat is een beeldhouwsymposium?
Het is een kunstevenement waar internationale beeldhouwers een beeld creëren voor de ogen van het publiek. In 3 weken wordt een blok arduin van ongeveer 2 kubieke meter omgevormd tot een monumentaal beeldhouwwerk. Gedurende deze tijd heeft het publiek een unieke kans om het proces live te volgen. Door de vrije interactie met de artiesten krijgen de bezoekers inzicht in het creatieproces van de kunstwerken. De beeldhouwers die zullen deelnemen werden allemaal uitgekozen omwille van hun uitmuntend talent en reputatie in de internationale beeldhouwkunst. Waregem, en vooral Park Casier, zijn de ideale plaats om zichzelf met deze internationale kunsthappening op de culturele wereldkaart te plaatsen. Het prachtige kader van Park Casier wordt voor de artiesten een fantastische omgeving om geïnspireerd te werken, terwijl de bereikbaarheid voor het talrijke publiek optimaal is.
Wat staat er te gebeuren
Maandag 6 mei word het symposium officieel geopend met voorstelling van de artiesten in aanwezigheid van Vlaams Onderwijsminister Hilde Crevits, sponsors, Waregems stadsbestuur en de Ambassadeur van Nieuw-Zeeland. De blokken blauwsteen afkomstig uit de Carrières du Hainaut zijn ondertussen al opgesteld in het kasteelpark. Op donderdag 16 mei wordt om 18 u. een Nocturne georganiseerd, een gezellige avond met de artiesten en bespreking verloop van de kunstwerken. Op de slotdag volgt nog een officiële afsluiting. Wij willen er de nadruk op leggen dat de organisatie Van Steen tot Beeld uit vrijwilligers bestaat met liefde voor Waregem en cultuur en streeft naar een nuloperatie. Indien het symposium met een positief saldo eindigt zal dit aangewend worden voor een sociaal doel.
De Statievrienden zijn momenteel volop bezig met de redactie van hun publicatie over 100 figuren van de Statiewijk. De uitgave van het boek is momenteel gepland voor juni volgend jaar. Maar dit belet niet dat al wordt gewerkt aan een volgend project, met name het schrijven van de geschiedenis van het Waregemse herbergleven. Ze zijn alvast begonnen met een inventaris van alle Waregemse cafés, herbergen, drankslijterijen en afspanningen tussen 1779 en 2019. Met een oproep in de media doen de Statievrienden een oproep aan allen om daar aan mee te werken. Zo houden ze elke woendagvoormiddag vanaf 10.30 u. zitdag in het Peerdeke. Op hun lijst staan nu al ruim 600 cafénamen en -locaties. Het is ook hier de bedoeling om op termijn hun resultaten te vereeuwigen met de uitgave van een boek.
Statievrienden herdenken met OKRA 180 jaar spoorweg in Waregem
Gisteren donderdag 28 maart om 14 u. gingen we op de koffie bij trefpunt OKRA voor een presentatie over 180 jaar spoorweg in Waregem. De seniorenvereniging OKRA staat voor Ontspanning, Katholieke waarden, Respect en Anders Actief. Eén van de vele activiteiten van OKRA-Waregem zijn de culturele namiddagen onder de noemer op de koffie met. Zowel de Statievrienden als de 90-tal aanwezige OKRA-leden houden goede herinneringen over aan het optreden, dat doorging in de feestzaal van ontmoetingscentrum Gaverke. De voordracht werd gegeven door onze ervaringsdeskundige Winoc Van Thuyne. Een tiental aandachtige aanwezigen gingen op het einde nog met een prijs naar huis als winnaars van de afsluitende statiequiz.
Winoc en Herman hadden een boeiende powerpointvoorstelling opgemaakt en naar aanleiding van de voordracht werd ook een kleine foto-tentoonstelling opgesteld met beelden van statiefiguren en onroerend erfgoed. Als trekpleister had Kurt Dhaene zijn lego-maquette uitgeleend van het mooie Waregemse station, dat in november 1918 sneuvelde bij het einde van de Eerste Wereldoorlog. Een plan van het Waregemse sporennet toonde de verschillende spooraansluitingen naar bedrijven op de Statiewijk en de goederenkaden langs de lijn 66a tussen Vijve en Anzegem.
Op 22 september 1839, dit jaar dus 180 jaar geleden, had de officiële opening plaats van de spoorweg Gent-Kortrijk met van bij het begin een halteplaats en station in Waregem. Het heeft niet alleen het aanschijn, maar op termijn ook het wezen van het toen straatarme Waregem ten gronde veranderd. Het werd Waregem als het ware in de schoot geworpen, want zover we hebben kunnen uitpluizen heeft men zich hier enigszins kalm gehouden bij de touwtrekkerij tussen verschillende belangengroepen om het tracé langs hun gemeente of stad te laten lopen. De huidige Waregemse Stationsbuurt was toen niet meer dan een arme buurt, onderdeel van het Gaverke, met veel bossen en niet bewerkte heidegronden. Er was ook nog geen rechtstreekse weg naar Vijve. De weg van de Waregemse markt liep toen over de toenmalige Pontstraat (nu Olmstraat) door naar de vijfwegschede aan jeneverkot de Muijselsack (Smoorken) en vandaar richting Vijve. Het ontstaan van Waregem Koerse kende zijn oorsprong in de omgeving van de Statie.
De IJzerweg was een zegen voor Waregem. Na de lijn Gent-Kortrijk kwam in 1868 ook de lijn Geraardsbergen-Anzegem-Waregem-Ingelmunster-Nieuwpoort. De mogelijkheid om goederen te transporteren met de trein trok heel wat industriëlen naar de statiewijk in Waregem. We denken hier bv. aan Gernay, Vindevoghel, Devos, Concordia, enz. Ze werden soms bediend met spoorverbinding tot op hun bedrijf zoals in houthandel Cras, loodwitfabriek Decraene, vodden Van Gheluwe,
Winoc Van Thuyne startte zijn uiteenzetting met een volledig overzicht van het ontstaan van de IJzerweg, van wiel en sporen tot locomotief en spoorwegen. Het werd een historische ontdekkingstocht in het rijke verleden van de spoorwegen. België was pionier op het Europese met de ontwikkeling van het IJzeren kruis met Mechelen als verbindingspunt en eerste treinrit in 1935. Eerste zijlijn werd in 1939 de verbinding tussen Gent en Kortrijk, waarbij zowel langs Kuishoutem als Tielt werd aan de mouw getrokken, maar waarbij Waregem gelukkig in de prijzen viel met een halteplaats. Waregem kon trouwens al onmiddellijk een station inrichten in een bestaande loods van een timmerman. Het zou nog tot omstreeks 1880 duren vooraleer Waregem een architecturaal waardig station kreeg, maar het hield slechts stand tot het op het einde van de Eerste Wereldoorlog werd getorpedeerd door de Duitsers, die nochtans voordien het station Waregem sterk hadden opgewaardeerd met ruime accommodatie voor het goederenverkeer. Het noodstation bleef in gebruik tot de elektrificatiewerken en ophoging van de lijn begin de jaren 1970. Aan de hand van nostalgisch beeldmateriaal herinnerde Winoc aan de evolutie van de accommodatie en de dienstverlening van de spoorwegmaatschappij in het algemeen en in Waregem in het bijzonder. De statiewijk had zijn activiteiten, zijn stationschefs, zijn herbergen en sociaal leven, zijn bekende (volks)figuren, enz. Daarover komt er meer in het boek over 100 spoortrekkers, dat de Statievrienden volgend jaar wensen uit te geven.
Tot slot was er nog een statiequiz met tien keuzevragen, waarbij de aanwezigen telkens uit drie namen de afgebeelde persoon moesten aanduiden. Het waren bedrijfsleiders, gemeenteoverheid, culturele figuren, sportlui, volkse figuren, spoorwegmedewerkers, dolle minas, statiechefs, cafébazinnen en historische figuren van de statiewijk. Om een rangschikking te kunnen maken werden nog drie schiftingsvragen gesteld. De meesten hadden onthouden dat de lijn 75 operationeel werd in 1839. Het jaar dat Waregem erkend werd als IC-station, nl. in 2010, was miniem gekend. De uitslag voor de raming van het aantal reizigers van het Waregems station : 2750. Er kwamen 10 winnaars uit de bus, die minstens 7 juiste antwoorden konden geven. Er waren twee juiste antwoorden met 1. Mevr . De Kokere en 2. J. Vandenbossche, die beide ook de eerste schiftingsvraag juist hadden. Derde werd Lena Beel en vierde Lydia De Roose met elk goede antwoorden Opmerkelijke vaststelling is hier dat slechts één man zich kon kwalificeren binnen de eerste vier. Vervolgens waren er zes deelnemers met 7 goede antwoorden. Het waren 5. Luc De Cabooter, Jeannette Lippens, Paul Verbanck, Hilaire Verstaen, Willy Missiaen en Willy Godefroid.
47e Jaarboek van Waregemse Geschied- en Heemkundige Kring
Op dinsdag 17 december 2019 om 20 u. verschijnt het 47e jaarboek van de Waregemse Geschied- en Heemkundige Kring De Gaverstreke. Bij de traditionele voorstelling in het Cultuurcentrum De Schakel brengt Luther Zevenbergen zijn voordracht over de Armoede binnen de Waregemse gemeenschap anno 1554-1569. Hij belicht de sociale toestand in de 16de eeuw en hoe men zich toen om de armen bekommerde. Het is ook één van de bijdragen in het nieuwe jaarboek.
In het nieuwe jaarboek hebben de Statievrienden opnieuw een sterke inbreng. Hendrik Ghistelinck brengt het boeiende verhaal van het bedrijf Renson, dat na 110 jaar nog springlevend is en in februari nog verkozen werd als Trends Gazellen Ambassadeur van West-Vlaanderen in de categorie grote bedrijven. Omstreeks 1909 ging stichter Polydore Renson al van start in de Holstraat met de Werkhuizen Renson, waar bouwbeslag werd gemaakt voor ramen en deuren. De Eerste Wereldoorlog maakte echter abrupt een einde aan deze productie. Polydore Renson was een merkwaardig figuur. Hij kwam als wees aan in Waregem en vond als vakbekwame mecanicien hier zonder problemen zijn weg. Hij was sociaal bewogen en werd hier ook erevoorzitter van de vrijwillige brandweer en medestichter-voorzitter van de Maatschappij voor Onderling Bijstand Een voor Allen, gesticht op 15 mei 1892 door de Gilderaad.
Zonen Georges en Gustave volgden Polydore op in het bedrijf en konden tijdens WO I uitwijken naar Engeland, waar ze de familie van Leon Bekaert leerden kennen. Daar wordt het fundament gelegd voor de definitieve start van de Werkhuizen Renson als NV op 25 november 1919. De familie Bekaert investeerde mee en nog andere Waregemse families konden participeren. Midden de twintigste eeuw stuurden de broers Jan en Louis (derde generatie) het bedrijf in een nieuwe richting met de overgang van staal naar de legering Aluminium als basisgrondstof. Een eigenschap die bij de Rensons van generatie op generatie wordt doorgegeven is de innovatie. In 1960 verhuisde het bedrijf naar nieuwe gebouwen langs de Flanders Fieldweg. Huidig bedrijfsleider Paul Renson ging in 1982 van start en verkende internationale markten met voortdurend geoptimaliseerde en nieuwe producten.
Andere bijdrage komt van Bernard Vandenbussche met een historische wandeling langs de Dompelbeek. De beek haalt zijn benaming van de uitgestrekte kouters op Eertbrugge, De Dompels. Ze zijn gelegen tegen de noordoostelijke grens van Waregem. De Dompelbeek loopt tussen de Kruishoutemseweg en de Gentse Heirweg en is voor het eerst zichtbaar in de Grasdreef. Het traject tussen de Grasdreef en de monding van de Dompelbeek in de Gaverbeek is ongeveer 4,5 km. Op de historische kaart uit de 18e eeuw wordt de beek opeenvolgend vermeld als de Heinschaertbeek, de Dompelbeek en de Messembeek. De hofstede Keteelsacker (familie Dewitte), gelegen Gentse Heerweg 78, droeg lange tijd het opschrift Goed Ter Dompele.
De appartementsgebouwen Ter Dompel (1975) en Ter Beke (1978) op het Torenhof verwijzen naar de Dompelbeek, die in de onmiddellijke omgeving loopt. Door de aanleg van de sociale woonwijk Torenhof werd de loop van de Dompelbeek enigszins verlegd, rechts van de Oosterlaan. Voorbij de Zultseweg maakt de beek een bocht naar rechts, dwars door de Lentedreef en loopt verder onder de spoorlijn 75 Gent-Kortrijk. De wandeling zelf gaat richting Goed te Messem (Goed Ter Bauwede) en verder onder de spoorweg aan Den Donder. We komen aan de Slekkeput en de beek loopt daar verder evenwijdig met de oude spoorlijn 66 A (Anzegem-Waregem-Ingelmunster). Dichtbij de Meersstraat in Zulte mondt de Dompelbeek, die daar al Meersbeek wordt genoemd, uit in de Gaverbeek. Hier ligt op de linkeroever van de Gaverbeek de Valleimozaiek en een nieuw geboortebos naast de oude spoorwegberm en de uitrit van de parking van het ziekenhuis OLV van Lourdes.
Een derde bijdrage uit de schoot van de Statievrienden is het verhaal over de Waregemse fusie in 1977, opgezocht door Bernard Delange. Hij herinnert vooraf nog aan fusievoorstellen tijdens de Hollandse tijd, het dossier grenswijziging in Vijve uit 1967. Het eigenlijke fusiedossier start in 1972 met het plan Costard, waarin Waregem een fusie werd voorgesteld met Deerlijk en Vichte en Desselgem een andere entiteit zou vormen met Beveren-Leie, Bavikhove, Ooigem, Hulste en Wielsbeke. Er volgden twee raadplegingen van de gemeenteraden in december 1973 en najaar 1974.
Waregem adviseerde om fusie niet te beperken tot arrondissementele- (Leie) en provinciale grenzen om de poorten te openen voor St.-Baafs-Vijve en Wakken enigszins en Zulte anderzijds. Lang hield het plan stand in het arrondissement om grote fusies door te voeren rond de gemeenten Waregem, Avelgem, Kortrijk en Menen. In de zomer 1974 maakte toenmalig minister van binnenlandse zaken Joseph Michel een opening voor Wevelgem, waarna het plan van grote fusies als kaartenhuisje uit elkaar viel. Adviezen in Deerlijk en Anzegem waren volledig afwijzend voor fusie met Waregem. Desselgem en Beveren-Leie wilden enkel fusie met elkaar, maar als fusie met Deerlijk Vichte werd voorgesteld gaf Desselgem toch de voorkeur aan Waregem. Sint-Eloois-Vijve was van bij aanvang volledig afkerig van welke fusie ook en zou zelfs na de parlementaire goedkeuring nog maanden betogen en actie voeren.
Een andere bijdrage gaat over de familie van het erfgoed Ter Bauwede (Te Messem) op de stationswijk in Waregem. De bijdrage van Andre Braet geeft ons antwoorden over Joos Vander Bauwhede en zijn voorouders in de jaren 1200-1500. Het makt ons heel wat duidelijk over hun middeleeuwse leefwereld in en rond Waregem.
Het 47e jaarboek kan bekomen worden door storting van 22 euro op rekening BE12 0680 5030 1092 van De Gaverstreke, Waregem. Het kan op 17 december worden afgehaald op de voorstelling in De Schakel of nadien bij één van de medewerkers.
Voordracht door Statievrienden van Cultureel Verdienstelijken 2018
Op zaterdag 2 maart viert de Cultuurraad haar 40e Feest van de Cultuurraad. Hierbij worden verdienstelijke personen, uitzonderlijke culturele prestaties en jubilerende verenigingen gehuldigd. Elke aangesloten vereniging ontving een invulformulier om tegen uiterlijk 5 december verdienstelijken voor te stellen. Met de Statievrienden hebben we dit ernstig opgenomen en een aantal cultureel verdienstelijk voorgedragen voor hulde. We dachten hierbij aan drie memorabele prestaties.
Vooreerst kunnen we als Statievrienden onmogelijk blind zijn voor het feit dat bevrijding van Waregem in oktober 1918 de gemeente zijn stijlvol station moest zien sneuvelen. We gaven de voorzet aan lego-kunstenaars Kürt en Kenny Dhaene om dit mooie station, Waregem waardig, te reconstrueren. Eerder maakten ze al een reconstructie van het nog bestaande stationsgebouw van Sint-Eloois-Vijve. Na een half jaar hard en geconcentreerd werken konden ze een prachtige maquette maken van het Station van Waregem uit de periode 1887-1918. In de maquette zitten ruim 12.000 legoblokjes. Het werd het pronkstuk van de tentoonstelling tijdens het driedaags evenement van de Statievrienden tijdens het weekend van 8-10 juni 2018 in wijkcentrum SOBA op de Bilkhage.
We dragen KURT en KENNY DHAENE op basis van artikel 5 van het reglement voor als cultureel verdienstelijken 2018 voor hun lego-kunsten bij het reconstrueren van historische gebouwen in Waregem. Artikel 5 heeft het over uitzonderlijke culturele prestatie met regionale of nationale uitstraling. Benevens de stations van Waregem en Sint-Eloois-Vijve maakten ze ook een getrouwe lego-maquette van de kapel op de Amerikaanse begraafplaats. Net als voor het station van Waregem zit ook in de kapel dus de link met de Eerste Wereldoorlog. Hun lego-kinderen kregen dit jaar al waardering in binnen- en buitenland. Ze waren op 28-30 september 2018 te gast op de internationale lego-beurs in Skaerbaeck (Denemarkten), dit op speciale uitnodiging van de stichter van lego, Kjeld Kirk Kristiansen. De buitengewone lego-maquettes van de stations van Waregem en Sint-Eloois-Vijve waren dit jaar niet alleen de attracties van de tentoonstelling van de Statievrienden op 8-10 juni, maar werden ook tentoongesteld op andere lego-beurzen in Eeklo (6-7 oktober), Wetteren (3-4 november) en Antwerpen (24-25 november). Kachtem (22-23 december) volgt nog. De creatie van de kapel van Flanders Fields, die werd gemaakt naar aanleiding van het bezoek van president Obama in 2014, was dit jaar twee maanden een attractie op het wereldberoemde cartoonfestival in Knokke. We menen dat we hier kunnen spreken van een uitzonderlijke culturele prestatie met nationale en zelfs internationale uitstraling. Voor een sfeerbeeld van de creatie van Kürt en Kenny Dhaene verwijzen we naar onze facebook pagina, waar we de video spelen tonen met rijdende trein tussen de Waregemse stationsgebouwen. ZIE onze Facebook video
Een tweede voordracht voor hulde van een uitzonderlijk cultureel verdienstelijke deden we voor GIL BOSSUYT. Als erfgoedvereniging ligt ook hier de link met 1918 en de Groote Oorlog. Aanleiding voor onze voordracht is de uitgave van de studie van Gil Bossuyt over het Bevrijdingsoffensief in de Leiestreek van Ieper tot de Gaverstreeek. De datum van voorstelling van zijn boek in het OC De Mote te Desselgem op 19 oktober 2018 was symbolisch juist 100 jaar na de dodelijke bevrijding van Desselgem. Op die datum staken de Ieren van de 36e Ulster Divisie de Leie over naar Beveren-Leie op een gunstig gerichte rivierbocht ter hoogte van de huidige Tweede Aardstraat in Bavikhove. Op 18 augustus 2018 werd daar op de plaats van oversteek trouwens op aangeven van Gil Bossuyt een gedenksteen ingehuldigd door de 36th (Ulster) Division. Het boek van Gil Bossuyt kwam tot stand na jarenlange studie en op basis van Britse, Franse en Duitse militaire verslagen van de gevechten tijdens de bevrijding van het huidige Waregem. Die verslagen werden bovendien getoetst aan onze plaatselijke oorlogsverslaggeving uit ondermeer het oorlogsdagboek van pastoor Coussement van Desselgem en herinneringen van Elisa Jeanneke Coorevits (1914-2017). Zijn boek biedt ons een beter beeld over de oorlogsomstandigheden tijdens die dramatische bevrijdingsweek van Waregem.
De studie van Gil Bossuyt over de Groote Oorlog krijgt waardering in binnen- en buitenland. Aanleiding voor zijn passie voor de Eerste Oorlog was de ontdekking een tiental jaren geleden in een historische uitgave uit 1922 van een detailkaartje op Desselgems grondgebied van oorlogsgebeurtenissen van de 36th Ulster Division. De vermelding van Desselgem Dries en Spriete en Beveren maakte duidelijk dat de bevrijding hier niet zonder bloedvergieten was verlopen. Gedurende de vier jaren van het herdenkingsgebeuren één eeuw na WO I gidste hij honderden geïnteresseerden uit diverse landen bij ontdekkingstochten door nog bestaande sporen van de veldslagen bij ons in de Leiestreek, in de Westhoek (Ieper, Passendale) en de Somme-vallei. Daarvoor was ook belangstelling uit UK, Australië en America. Regelmatig komen nog bezoekers uit Noord-Ierland afgezakt tot aan de Leie. Er wordt daar aangedrongen op een Engelse vertaling en publicatie van het boek, vermoedelijk iets voor in 2019. Gil Bossuyt is momenteel ook een veelgevraagd voordrachtgever en verzorgt op 11 december om 20 u. in Cultureel Centrum De Schakel de voordracht over het bevrijdingsoffensief 1918 in de Leiestreek. Het nieuwe jaarboek bevat trouwens ook een weerslag van zijn studie.
Een derde voordracht hadden we voor het project Gernay 1943 van MARC CRABEELS, PAUL DEWEER EN JOHAN DURNEZ. Met dit project hebben ze het drama van het bombardement op 12 juli 1943 op de textielfabriek Gernay op de Statiewijk in de huidige Olmstraat 75 jaar later op 12 juli 2018 blijvend in herinnering gebracht. Bij dit bombardement vielen zeven doden en minstens achttien gewonden. De fabriek van Gernay stond niet opgegeven als doel, maar de bommenwerper raakte door ongunstige weersomstandigheden van koers en loste zijn explosieve vracht boven Gernay. Paul Deweer kon meerdere getuigenverslagen optekenen van Waregemnaars, die het gebeuren in het centrum van Waregem hadden meegemaakt. Hij ontdekte in Britse archieven ook militaire verslagen over de omstandigheden van het bombardement. Het idee van een memoriaal ontstond bij Marc Crabeels om het drama een blijvende plaats te geven in het collectief Waregems geheugen. Historicus Johan Durnez (VTI) werd bij het project betrokken en meteen werd het een realisatie van drie Waregemse onderwijsinstellingen. Het memoriaal werd gemaakt door leraars en leerlingen van het VTI met een ontwerp van Chris Eekhout. Marc Crabeels werkte met leerlingen van het H. Hartinstituut een digitaal project uit, waarvoor de teksten werden ingelezen door leraars en leerlingen van de Stedelijke Kunstacademie. Het monument omvat een QR-code, waarmee uitgebreide informatie over drama van 12 juli 1943 kan worden bekomen.
Voor de Statievrienden betekende de herdenking op 12 juli 2018 een uitzonderlijke culturele prestatie. Dit project van historische herdenking was een uitzonderlijke culturele samenwerking met H Hartcollege (digitaal project), VTI (memoriaal), Stedelijke Academie afdeling woord (voordracht), het kunstige monument-memoriaal op de hoek van Olmstraat en Nieuwe Olm en de studie van Marc Crabeels, Paul Deweer en Johan Durnez over Gernay en bombardement. De gedetailleerde studie kunnen we nalezen in het jaarboek van de Gaverstreke, dat verschijnt op 11 december 2018.
Op verzoek van Marc Crabeels en Johan Durnez hebben we onze voordracht uiteindelijk niet doorgestuurd naar de Cultuurraad. Ze antwoordden ons : We willen de statievrienden danken voor het initiatief, sjiek van jullie om aan ons project te denken. Onze bedoeling was om deze vergeten historie van onder het stof te halen en vooral om de slachtoffers een passend en blijvend eerbetoon te geven. Volgens ons zijn we daar in geslaagd. Het doet mij trouwens nog elke dag plezier als ik in de Olmstraat met de fiets passeer en een blik werp op 'ons memoriaal' dat ondertussen een mooie roestbruine patina krijgt. We weten dat ook heel wat andere partners blij waren met deze herdenking. Daarom vinden we dat wij niet in de belangstelling moeten staan, het gaat niet over ons maar over de slachtoffers; wij waren maar het medium om dit te realiseren ... en er zijn trouwens nog heel wat andere mensen die 'achter de schermen' bergen werk hebben verzet. Wie krijgt de hulde en wie niet? Daarom vinden we, na het nodige wikken en wegen, dat wij (Johan en ik) niet moeten gehuldigd worden. Alvast dank voor jullie begrip.
In onze bijdrage voor het 46e jaarboek van De Gaverstreke hebben we het onder meer over de dramatische figuur van Charles-Leon De Bremaecker (1856-1926), de statie-overste die in 2015 door de Duitsers naar een krijgsgevangenkamp werd afgevoerd en die bij zijn thuiskomst het mooie Waregemse station in puin aantrof. Het is intussen al onze vierde bijdrage als De Statievrienden voor De Gaverstreke.
De Statievrienden schrijven jaarlijks een bijdrage over enkele figuren uit de rijke historiek van de Waregemse statiewijk. In het licht van 100 jaar W.O. I vroegen ze dit keer aan Kürt en Kenny Dhaene om het enige mooie Waregemse station, aan de hand van oude postkaarten, exact na te bouwen in legoblokjes. Tevens maakten ze een powerpoint en schreven een artikel over Charles-Leon De Bremaecker, de stationschef uit die periode over wiens leven je meteen een boeiende speelfilm zou kunnen maken. De stationsomgeving anno 1914-18 wordt in de bijdrage verder toegelicht. Ook over een ernstig treinongeval anno 1917 of 18 geven we kort uitleg.
Daarnaast belichten we nog twee andere spoorleggers die in de Stationswijk heel wat op de sporen zetten: NMBS-medewerker Jean Claude Vander Rasieren, die veertig jaar in het Waregems station actief was en garagist Norbert Vergote, die in 1958, op een boogscheut van het station, met zijn garage Volkswagen van start ging. De bijdragen omvatten ruim dertig bladzijden en worden geïllustreerd met unieke historische fotos.
De bedienden en porteurs poseren met hun oversten achteraan het Waregems station. (foto archief Statievrienden)Stille getuigen van een ernstig treinongeval in het Waregems station anno 1917 of 18 (foto archief Statievrienden)
De geschied- en heemkundige kring De Gaverstreke richt in zijn 46e jaarboek de spots op het bevrijdingsoffensief anno 1918 in de Leiestreek. Desselgemnaar Gil Bossuyt specialiseerde zich in deze materie en maakte een powerpointvoorstelling die bij de voorstelling van het jaarboek op dinsdag 11 december wordt vertoond. Andere hoofdthemas zijn de wilsbeschikking van baljuw Jan De Coninck (1569-1642) van Filips Benoit en de bewoning en gebouwen tussen Leie en Gaverbeek (3) van Etienne Ducatteeuw. Het jaarboek wordt voorgesteld op dinsdag 11 december om 20 u. in Cultuurcentrum De Schakel met een voordracht door Gil Bossuyt over het Bevrijdingsoffensief 1918 in de Leiestreek.
Vlaamse geschied- en heemkundige kringen die gedurende 46 jaar ononderbroken een jaarboek uitgaven, mogen nu de hand opsteken. E.H. Guy Algoet en zijn team van De Gaverstreke horen bij die uitzonderingen die bijna een halve eeuw actief zijn. Het is logisch dat in deze editie, precies honderd jaar na datum, het einde van de Eerste Wereldoorlog wordt herdacht. Desselgemnaar Gil Bossuyt verdiept zich al jaren in deze dramatische periode door het organiseren van geleide trips naar de Westhoek en de streek van de Somme. Hij schreef nu ook een omstandige bijdrage over het bevrijdingsoffensief anno 1918 in de Leiestreek die hij toelicht bij de presentatie van het jaarboek, op dinsdag 11 december (20 u.) in Cultuurcentrum De Schakel. Ook de bijdrage van De Statievrienden sluit hier gedeeltelijk bij aan met het verhaal van de gearresteerde statie-overste Charles Léon De Bremaecker, die in 1918 terugkeert naar Waregem en hier zijn station in puin aantreft. Tevens worden de figuren belicht van cheminot Jean Claude Vander Rasieren en bedrijfsleider Norbert Vergotte.
Filips Benoit graaft nog een stuk dieper in de lokale historiek met bijdragen over baljuw Jan De Coninck (1569-1642) en het Goed Te Lepelbooms. Rik Castelain waagt zich aan enkele aspecten van de historische ecologie en André Vandewiele bespreekt de herkomst en het belang van Ayshove. Etienne Ducatteeuw publiceert het derde deel van de bewoning en gebouwen tussen Leie en Gaverbeek vanaf de middeleeuwen.
De randgemeenten komen aan bod met artikels over de beginjaren van de elektriciteit in Anzegem door F. Speleers en E. Devogelaere en het verhaal over de families DHaveloose en De Ruydt van de Wakkense Coornmarkt in de 17e eeuw door G. Desmet. Luc Cappon legt uit waarom Vijve aan het Heilig-Hart werd toegewijd en hij haalt ook in de mengelmaren de wolfijzers en schietgeweren uit de kast. Nadat Etienne Ducatteeuw nog toelicht hoe een Deerlijks grafmonument uit 1679 in de kerk van Desselgem terechtkwam, mag de onvermoeibare voorzitter E.H. Guy Algoet het orgelpunt zetten met de nieuwjaarswens van een postbode anno 1914. Maar vooral door het verhaal van Gil Bossuyt over het eindoffensief tijdens de Eerste Wereldoorlog is het 46e jaarboek van De Gaverstreke niet te missen in de boekenkast van elke rechtgeaarde Waregemnaar.
Reserveren kan door overschrijving van 22 euro op rekening IBAN: BE12 0680 5030 1092 BIC GKCCBEBB van de Geschied- en Heemkundige Kring Waregem. De boeken kunnen afgehaald worden op 11 december 2018 in De Schakel of bij een van de medewerkers van De Gaverstreke.Voor info tel. 056 44 35 32.
PRIVACYVERKLARING ERFGOEDVERENIGING DE STATIEVRIENDEN
De Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) (Engels: General Data Protection Regulation (GDPR)) is een Europese verordening voor de verwerking van persoonsgegevens door particuliere bedrijven en overheidsinstanties in de hele Europese Unie standaardiseert. Het doel is niet alleen om de bescherming van persoonsgegevens binnen de Europese Unie te garanderen, maar ook om het vrije verkeer van gegevens binnen de Europese interne markt te waarborgen. De verordening geldt wereldwijd voor alle ondernemingen en organisaties die persoonsgegevens bijhouden en verwerken van natuurlijke personen in de Europese Unie, onafhankelijk of er al dan niet betaald wordt voor diensten of producten. De verordening verving de databeschermingsrichtlijn uit 1995. Die sloot niet meer aan op de huidige digitale wereld. De AVG is in mei 2016 in werking getreden. Organisaties kregen tot 25 mei 2018 de tijd om hun bedrijfsvoering met de AVG in overeenstemming brengen. De maximale boete is 20 miljoen euro of 4% van de jaarlijkse wereldwijde omzet in het geval van een onderneming, waarbij de hoogste variant geldt.
Hierbij onze verklaring :
DE STATIEVRIENDEN hechten veel waarde aan de bescherming van uw persoonsgegevens en aan uw privacy, die door ons wordt gerespecteerd. In deze privacyverklaring willen we heldere en transparante informatie geven over hoe wij omgaan met uw persoonsgegevens. Wij doen er alles aan om uw privacy te waarborgen en gaan daarom zorgvuldig om met persoonsgegevens. DE STATIEVRIENDEN houden zich in alle gevallen aan de toepasselijke wet- en regelgeving waaronder de Algemene Verordening Gegevensbescherming, de Europese verordening nr. 2016/679 van 27 april 2016.
Dit brengt mee dat wij in ieder geval:
- Uw persoonsgegevens verwerken in overeenstemming met het doel waarvoor deze zijn verstrekt, deze doelen en type persoonsgegevens zijn beschreven in deze privacyverklaring;
- Verwerking van uw persoonsgegevens beperkt is tot enkel die gegevens welke minimaal nodig zijn voor de doeleinden waarvoor ze worden verwerkt;
- Vragen om uw uitdrukkelijke toestemming als wij deze nodig hebben voor de verwerking van uw persoonsgegevens;
- Passende technische en organisatorische maatregelen hebben genomen zodat de beveiliging van uw persoonsgegevens gewaarborgd is;
- Geen persoonsgegevens doorgeven aan andere partijen, tenzij dit nodig is voor uitvoering van de doeleinden waarvoor ze zijn verstrekt;
- Op de hoogte zijn van uw rechten omtrent uw persoonsgegevens, u hierop willen wijzen en deze respecteren.
DE STATIEVRIENDEN zijn verantwoordelijk voor de verwerking van uw persoonsgegevens. Indien u na het doornemen van onze privacyverklaring vragen heeft hierover of contact met ons wenst op te nemen, kan dit via onderstaande contactgegevens: <:p>
DE STATIEVRIENDEN (met vermelding adres Wortegemseweg, mailadres, tel. )
Er volgt hierna een uitgebreide verklaring over het gebruik van persoonsgegevens door de Statievrienden...
(ondertekend door de bestuursleden op 18 juli 2018)
PRIVACYVERKLARING ERFGOEDVERENIGING DE STATIEVRIENDEN (inhoud)
Waarom verwerken wij persoonsgegevens?
Uw persoonsgegevens worden door DE STATIEVRIENDEN verwerkt met het oog op de uitvoering van onze missie die als volgt luidt:
Het uitwerken van diverse activiteiten waardoor het ruime publiek aan den lijve kan kennismaken met de rijke historiek van de groot-Waregemse stationswijken. Dat kan een historische expo zijn met fotos en filmbeelden over de Stationswijken (juni 2016 en juni 2018), het uitwerken van wandel- en fietsroutes in de buurt of het jaarlijks publiceren van artikels in de jaarboeken van De Gaverstreke en/of een boek met getuigenissen. We beschikken ook over diverse powerpointvoorstellingen met dias die ons door de inwoners van de Stationswijk en door de bestuursleden werden bezorgd. De Statievrienden staan open voor iedereen met een hart voor de historiek en de erfgoedgedachte. Maandelijks vindt een vergadering plaats van de bestuursploeg om de evolutie van de werking te evalueren.
Om de missie tot uitvoering te brengen worden de persoonsgegevens verzameld en verwerkt voor volgende doeleinden:
* opdat u zou kunnen deelnemen aan de activiteiten van DE STATIEVRIENDEN
* opdat wij u uitnodigingen en publicaties zouden kunnen versturen
Voor de bovenstaande doelstellingen kunnen wij de volgende persoonsgegevens van u vragen: persoonlijke identiteitsgegevens (voornaam, naam, adres, tel.nr., e-mailadres, foto)
We gebruiken de verzamelde gegevens alleen voor de doeleinden waarvoor we de gegevens hebben verkregen.
Er kunnen foto- of camerabeelden worden genomen als u deelneemt aan onze activiteiten. Indien u niet gefotografeerd of gefilmd wil worden, dient u ons dit schriftelijk mee te delen voor de aanvang van een activiteit. De verworven beelden worden enkel in het kader van de promotie en communicatieve werking van DE STATIEVRIENDEN verwerkt. De verworven beelden worden nooit zonder voorafgaande toestemming aan derde partijen verstrekt.
De verwerking van de persoonsgegevens door DE STATIEVRIENDEN gebeurt op basis van volgende wettelijke basis:
om een contract met u uit te voeren dat afgesloten wordt met wederzijdse toestemming
voor de behartiging van de gerechtvaardigde belangen van DE STATIEVRIENDEN waarbij deze belangen met uw grondrechten en fundamentele vrijheden worden afgewogen
in specifieke gevallen, met uw toestemming, als gevolg van een specifiek en ondubbelzinnig verzoek, voorafgegaan door duidelijke en begrijpelijke informatie; deze toestemming kan op elk moment in overeenstemming met de wet ingetrokken worden
in het kader van het algemeen belang, in overeenstemming met art. 89, met het oog op het bewaren, ontsluiten van persoonsgegevens vanuit een waarde voor het algemeen belang
Verstrekking aan derden
De gegevens die u aan ons geeft, kunnen wij aan derde partijen verstrekken indien dit noodzakelijk is voor uitvoering van de hierboven beschreven doeleinden.
Zo hebben we een samenwerking met een derde partij voor
- het bewaren van ons archiefmateriaal (stadsarchief Waregem)
- het publiceren van onze bijdragen (jaarboek van Geschied- en Heemkundige Kring De Gaverstreke)
Wij geven nooit persoonsgegevens door aan andere partijen waarmee we geen verwerkersovereenkomst hebben afgesloten. Met deze partijen (verwerkers) maken wij hierin uiteraard de nodige afspraken om de beveiliging van uw persoonsgegevens te waarborgen. Verder zullen wij de door u verstrekte gegevens niet aan derden doorgeven, tenzij dit wettelijk verplicht en toegestaan is. De Statievrienden spelen geenszins informatie door aan commerciële spelers op de markt. <:br>
Wel kunnen wij persoonsgegevens delen met derden, indien u ons hier toestemming voor geeft. U heeft het recht deze toestemming ten allen tijde in te trekken, zonder dat dit afbreuk doet aan de rechtmatigheid van de verwerking voor de intrekking daarvan.
Bewaartermijn
DE STATIEVRIENDEN bewaren persoonsgegevens niet langer dan noodzakelijk voor het doel waarvoor deze zijn verstrekt dan wel op grond van de wet is vereist. Persoonsgegevens die geen meerwaarde bieden in het kader van archivering van het verenigingsleven voor het algemeen belang worden niet langer dan vijf jaar bewaard.
Beveiliging van de gegevens
Wij hebben de passende technische en organisatorische maatregelen genomen om uw persoonsgegevens te beschermen tegen onrechtmatige verwerking. Zo hebben we bijvoorbeeld de volgende maatregelen genomen:
alle personen die namens DE STATIEVRIENDEN van uw gegevens kennis kunnen nemen, zijn gehouden aan geheimhouding ervan;
we hanteren een gebruikersnaam en wachtwoordbeleid op al onze systemen;
we pseudonimiseren en zorgen voor de encryptie van persoonsgegevens als daar aanleiding toe is;
we maken back-ups van de persoonsgegevens om deze te kunnen herstellen bij fysieke of technische incidenten;
we testen en evalueren regelmatig onze maatregelen;
onze medewerkers zijn geïnformeerd over het belang van de bescherming van persoonsgegevens.
Uw rechten omtrent uw gegevens
U heeft recht op inzage en recht op correctie of verwijdering van de persoonsgegevens welke wij van u ontvangen hebben. Vooraan deze privacyverklaring staat hoe je contact met ons kan opnemen. Tevens kunt u bezwaar maken tegen de verwerking van uw persoonsgegevens of een deel hiervan door ons of door een van onze verwerkers. Ook heeft u het recht om de door u verstrekte gegevens door ons te laten overdragen aan uzelf of in opdracht van u direct aan een andere partij. Wij kunnen u vragen om u te legitimeren voordat wij gehoor kunnen geven aan voornoemde verzoeken.
Klachten
Mocht u een klacht hebben over de verwerking van uw persoonsgegevens dan vragen wij u hierover direct met ons contact op te nemen. U hebt altijd het recht een klacht in te dienen bij de Gegevensbeschermingsautoriteit (GBA), dit is de toezichthoudende autoriteit op het gebied van privacybescherming.
Wijziging privacyverklaring
DE STATIEVRIENDEN kunnen hun privacyverklaring ten allen tijde wijzigen. Van deze wijziging zullen we een aankondiging doen op de blog van De Statievrienden: www.bloggen.be/statievrienden
Gedaan te Waregem, 18.7.2018
Handtekeningen bestuursleden:
Op 12 juli 1943, precies 75 jaar geleden, werd de textielfabriek Gernay-Delbecque in de stationswijk van Waregem getroffen door een geallieerde luchtaanval. Bij dit bombardement vielen zeven doden en minstens achttien gewonden. Om deze gebeurtenis blijvend onder de aandacht te brengen namen Marc Crabeels, Paul Deweer en Johan Durnez OAM het initiatief om een memoriaal op te richten op de plaats waar de slachtoffers vielen. Deze middag werd juist 75 jaar na het drama het monument onder massale belangstelling plechtig onthuld op de hoek van de Olmstraat met de Nieuwe Olm door gouverneur Carl Decaluwé, burgemeester Kurt Vanryckeghem en minister van staat Herman Decroo.
De herdenking begon met een informatieve benadering van het wat, hoe, waarom en gevolgen van dit drama die bewuste maandag 12 juli 1943 vlak voor de middag. Paul Deweer nam ons terug naar bewuste datum tijdens de Tweede Wereldoorlog in Waregem. Tot dan bleef Waregem op enkele onaangenaamheden na relatief ongeschonden bij de bezetting. Die bewuste dag 75 jaar geleden stegen er om 10.22 u. acht geallieerde bommenwerpers op in Engeland voor operaties op het vasteland. Wegens ongeschikte weersomstandigheden vlogen er maar een drietal door, waarvan één met een opdracht om zijn vier bommen te lossen op de elektriciteitscentrale te Zwevegem. Waregem was nooit een doel. Maar deze bommenwerper raakte van koers en loste zijn explosieve vracht boven Gernay. Paul Deweer kon meerdere getuigenverslagen optekenen van Waregemnaars, die het gebeuren in het centrum van Waregem hadden meegemaakt. Hij deed ondermeer opzoekingen in de Britse militaire archieven (RAF-Historical Branche) en kon een aantal vragen ophelderen. Het bombardement gebeurde door de RAF (88 Squadron) met het type Douglas Boston III. Opmerkelijk is wel dat hun first target de elektriciteitscentrale in Zwevegem was. Het doel werd niet gevonden en daarom vlogen ze door naar het target of opportunity: Gernay in Waregem.
Marc Crabeels verduidelijkte het initiatief. Een vijftal jaren geleden is hij in contact gekomen met Paul Deweer, wiens moeder nauw betrokken was bij het drama op het bedrijf Gernay-Delbecque en wonderlijk kon overleven. Het idee ontstond om het drama een blijvende plaats te geven in het collectief Waregems geheugen. Historicus Johan Durnez (VTI) werd bij het project betrokken en meteen werd het een realisatie van drie Waregemse onderwijsinstellingen. Het memoriaal werd gemaakt door leraars en leerlingen van het VTI met een ontwerp van Chris Eekhout. Marc Crabeels werkte met leerlingen van het H. Hartinstituut een digitaal project uit, waarvoor de teksten werden ingelezen door leraars en leerlingen van de Stedelijke Kunstacademie. Het monument omvat een QR-code, waarmee uitgebreide informatie over drama van 12 juli 1943 kan worden bekomen.
Dirk Decuypere, luchtvaarthistoricus gaf uitleg bij de precisie-bommenwerper Boston III, die vier bommen van 225 kg aan boord had, en heel laag (10 m.) boven de zee en boven de grond vloog met snelheid van 375 km/u. Het was de bedoeling met de operaties in geallieerd gebied zo weinig mogelijk burgerslachtoffers te maken. Ze maakten deel uit van de zgn. circus-operaties op strategische doelen in de periode 1941-43. Waregem is op geen enkele kaart aangeduid als doelwit. De vier bommen werden afgeworpen boven Gernay en het is de derde inslag die zorgde voor de slachtoffers. Een eerste bom ontplofte niet en een vierde bom viel in de nabije tuin van familie Debrabandere.
Met Jozef Vervaeke en Georgette Robijn kwamen nog twee ooggetuigen van de luchtaanval hun getuigenis afleggen. Jozef Vervaeke was 15 jaar en leerling op het H. Hartcollege. Er waren op het moment van het bombardement ruim honderd leerlingen op het college aan het studeren en examens aan het afleggen. Ze hoorden het vliegtuig laag over het college vliegen, gevolgd door de ontploffingen. Het glas vloog uit de ramen en de maaltijdn werden vernietigd door glasscherven. Iedereen liep naar de kelders. De slachtoffers en doden werden overgebracht naar het college. Er was nog gevaar voor een bom, die nog niet was ontploft. De externe leerlingen mochten naar huis en de externen moesten de school verlaten naar de speelplaats in de Verhaeghestraat. Isabelle Bouckaert van het Rode Kruis las de getuigenis voor van Georgette Robijn. Zij had een cursus ambulancier gevolgd en werd op Gernay als 20 jarig meisje geconfronteerd met de verschrikkelijke verwondingen van doden en gewonden.
Marc Crabeels sprak de dodenhulde uit. De tol van de Waregemse Zwarte Maandag was groot en naast de zeven doden waren er minstens achttien gewonden, waarvan sommigen verminkt waren voor de rest van hun leven. De doden waren Georges Gernay 60 j. , Jules Decaluwe 63 j. , Gentiel Desmet 60 j., August Depaepe 53 j., Remi Van Hoe 44 j., Marie Demuynck 56 j;, Gavbrielle Desmet 15 j. Hun namen staan gegrifd op het memoriaal.
Vanaf het oblatenauditorium ging het olv de brandweer in stoet in de Olmstraat naar het memoriaal op de hoek met de Nieuwe Olm voor de onthulling van het memoriaal. Het bestaat enerzijds uit de oorspronkelijke letters Gernay van de fabriekspoort van het bedrijf en anderzijds uit een metalen plaat, waaruit de tekst uit uitgegrifd met de namen van de doden bij het drama. De onthulling van het memoriaal ging gepaard met het in acht nemen van 1 minuut stilte, Te Velde, bloemenhulde en de Belgische en Vlaamse hymnes. Burgemeester Kurt Vanryckeghem benadrukte het doel van dit memoriaal. Dank zij de QR-code kunnen we meer begrijpen over het hoe en waarom van dit zinloze drama met onschuldige slachtoffers. Deze slachtoffers zijn hierbij nog niet vergeten, net als de slachtoffers van beide oorlogen en velen die nog dagelijks vallen. Het moet ons lessen doen trekken om waakzaam te blijven voor verdraagzaamheid, vrede en democratie.
Toespraak Gouverneur
Gouverneur Carl Decaluwe herinnerde aan de basis voor de talrijke herdenkingsplechtigheden onder meer n.a.v. de herdenking van 100 jaar Groote Oorlog : Respect voor het verleden en de offers die gebracht werden, hulde brengen aan de moed en waardigheid van de vele soldaten en erkentelijkheid voor iedereen die aan deze strijd deelnam liggen hierbij aan de basis. Soldaten uit meer dan vijftig verschillende staten namen deel aan de strijd. Voor elk van hen, elke getuige en elk slachtoffer herbergt de Groote Oorlog een verhaal van absurde angst, verdriet, pijn, dood en verschrikking. Tijdens de Eerste Wereldoorlog stond ons land voor het eerst voor de immense uitdaging van betrokkenheid van burgers en hun noodzakelijke bescherming. Ook tijdens de Tweede Wereldoorlog was dit aan de orde. De pakkende getuigenissen aan het begin van deze plechtigheid bevestigen dit.
De provincie West-Vlaanderen draagt een bijzondere verantwoordelijkheid in de herdenking van beide Oorlogen. Het merendeel van de dodelijke slachtoffers in België vielen immers in onze provincie. Talrijke plechtigheden en evenementen zorgen ervoor dat wij de gruwel van weleer nooit vergeten. We houden de herinnering levendig zodat de geschiedenis zich nooit meer kan herhalen.
Ruimte maken voor verhalen over de beproevingen tijdens deze harde tijden versterkt ook de vredescultuur. De Nederlandse filosoof Spinozza schreef in de 17e eeuw: Vrede is niet de afwezigheid van oorlog. Het is de deugd, een geestesgesteldheid, een geneigdheid tot goede daden, vertrouwen en rechtvaardigheid. Spinoza was een man zonder religie en een voorbeeld voor ons, de moderne mens, die een ethisch leven wil leiden, met vrede als de belangrijkste leidraad.
Vrede is het doel van vredesopvoeding. Verandering en emancipatie staan centraal in vredesopvoeding. Het is een pedagogie gericht op het vormen van weerbare burgers die actief verantwoordelijkheid nemen om zo bij te dragen tot een vredescultuur. Een vredescultuur bestaat uit waarden, attitudes, gedragingen die geweld verwerpen en vermijden, door hun oorzaken bij de wortel aan te pakken.
Plechtigheden zoals vandaag en herdenkingsmonumenten zoals hier onthuld appelleren ons hieraan. Ze zijn een zichtbare uiting van die vredescultuur die zo belangrijk is. En dat blijft, boven alles, prioriteit.
Ik wil de heer Crabeels, de heer Deweer en de heer Durnez graag van harte danken voor hun initiatief. Met de steun van het stadsbestuur van Waregem en Erfgoed Zuidwest en het werk van de leraars en leerlingen van het VTI Waregem, Heilig Hartinstituut en Stedelijke Kunstacademie houdt het memoriaal hier vanaf vandaag de herinnering aan de slachtoffers van 75 jaar geleden met gepaste égard levendig. Ik dank u.
De Statievrienden hebben de prijswinnaars van de wandel- en fietszoektocht tijdens hun driedaagse in soba uitgenodigd naar de bib voor de uitreiking van hun prijzen. Op de foto ontbreken nog vijf prijswinnaars. Aan allen proficiat. De winnaars werden al bekendgemaakt in een vorige bijdrage.
Op de Bilkhage en Aanpalende wordt de vakantie traditioneel ingezet met de Bilkhagefeesten, die dit jaar al aan hun 43e editie zijn. Zarerdag 30 juni, zondag 1 juli en maandag 2 juli presenteert het comité opnieuw een hele reeks activiteiten, die de wijkbewoners samenbrengt en gelegenheid biedt om te feesten. We sluiten ons met de Statiefeesten, waarvan het werkterrein ook grotendeels op de Bilkhage en Aanpalende gelegen is, aan bij deze feesten.
Het zwaartepunt ligt op zaterdag. Er wordt begonnen met de ondertussen 7e editie van de ruilbeurs voor champagnecapsules. Deze ruilbeurs wordt stilaan een naam in champagne- middens waardoor de organisatoren zich toch wel verplicht voelen ook dit jaar een nieuwe capsule op de markt te brengen. Twee jaar geleden zorgde de Mechelse herder Indy samen met zijn baasje Thierry Van Der Beken voor een half uurtje topsport. De gehoorzaamheidsdemonstratie die hij toen bracht, deed vele monden open vallen. Eén hond die zijn kunnen toont, was al prachtig maar dit jaar demonstreert de club van Indy,Kyros Club Heule, hoe zo een training nu eigenlijk verloopt. Ze willen hiermee aantonen dat een hond niet van de ene dag op de andere wordt omgevormd tot een klassehond van dergelijk niveau maar dat er daar heel veel uren training aan vooraf gaan. Het spreekt vanzelf dat het vooral de meest spectaculaire oefeningen zullen zijn die vertoond worden. Dus zeker de moeite om af te komen.
Nu de mensen er toch al zijn moeten ze natuurlijk niet vertrekken na deze demonstratie want daarna begint de11e Kermis op 't Pleintje, een heleboel leuke spelletjes voor jong en oud waarbij behendigheid, geluk en een stralende glimlach de 3 voornaamste vereisten zijn. Om dan met een pintje in de hand over de zopas geleverde prestatie na te praten. Dat alles vergezeld door de prachtige muziek van accordeonvirtuoze Rita. Tussen de spelletjes en de muziek door kan je je laten portrettekenen alsof je op Montmartre in Parijs bent. En daarmee bedoel ik niet dat je zal worden aangesproken door zogenaamde artiesten die je daarna zoveel mogelijk geld proberen af te troggelen. Neen, het zijn de mensen Sob'Art, de kunstkring die zijn thuishaven heeft in het Soba, die eens te meer zullen bewijzen hoe goed ze wel zijn en gratis en voor niks de toeschouwers die dat wensen zullen portretteren.
Wie we ook bijzonder graag verwelkomen, zijn de vinkenliefhebbers. Dit jaar dus op zaterdag vanaf 17 u mogen de vinken in de Goedendagdreef hun gang gaan, rond 18.30u.volgt dan de beloning, althans voor hun baasje. Op zaterdagavond keren we terug naar de roots van de Bilkhagefeesten: een buurtfeest. Zo dikwijls werd al gevraagd wanneer er nog eens een kaartje kan worden gelegd met de buren. Of dat er uno of rummibub kan worden gespeeld. En ongetwijfeld beschikken er wijkbewoners over een fantastisch gezelschapsspel dat ze graag aan anderen willen aanleren. Welnu, dat kan allemaal op de zaterdagavond van de Bilkhagefeesten.
Zondagmorgen starten ze traditioneel met de Heilige Mis in de Kapel van de Sint-Petrusschool. Deze mis zal worden opgeluisterd door het koor IC Singhe dat tijdens de stationsfeesten in het SOBA eens te meer heeft aangetoond hoe veelzijdig ze wel zijn. Het aperitief is de aanloop naar Sobas feestmaal, traditioneel een hoogtepunt van de feesten. Maar niet al te veel eten want er moet in de namiddag nog flink gefiets-zoektocht worden. Deze gezinsvriendelijke fietszoektocht wordt volgens de organisatoren een ideale gelegenheid om de vele verborgen plekjes van Waregem en omgeving te ontdekken. De prijsuitreiking ervan, met afzonderlijke prijzen voor de jonge deelnemers, is zowel voor de deelnemers als voor de bestuursleden meteen een rustige uitloper van een lastige zondag.
Voor sommige senioren uit de wijk zijn die drukke dagen misschien te veel geworden. Geen probleem, op de veel rustiger maandagnamiddag zijn zij welkom op de koffietafel, ondertussen genietend van een totaal onverwacht maar niet minder mooi muzikaal optreden. Bilkhagenaar, Statiewijkbewoner, Waregemnaar, iedereen is welkom op de 43e Bilkhagefeesten op 30 juni en 1 en2 in en rond het SOBA op De Bilkhage.
Bijkomende informatie over de feesten kun je altijd bekomen op www.bilkhage.be
Prijswinnaars van onze zoektochten tijdens Driedaagse
Op onze vergadering hebben we beslist 18 prijzen ter beschikking te stellen voor de deelnemers aan de wandel- en fietszoektocht. In verhouding met het aantal deelnemers zijn er 13 prijswinnaars bij de wandelzoektocht en 5 bij de fietszoektocht. Prijzen zijn twee geschenkenbons van 50 voor Del-Sport voor de eerstgerangschikten bij beide zoektochten, 9 Waregembons van 10 en 7 vouchers voor een toegangsticket voor een volwassene in treinmuseum Train World. Voor de wandelzoektocht hebben we de winnaar van de eerste prijs en de volgorde moeten bepalen door lottrekking uit de deelnemers met juiste antwoorden. De prijswinnaars worden verwittigd over de prijsuitreiking.
Zaterdag- en zondagnamiddag hadden de Statievrienden voor u een wandelzoektocht over een afstand van ongeveer 6,5 km door de Statiewijk. Met start aan het wijkcentrum SOBA ging het parcours via het speelplein en een groene gordel langs de Lavendellaan, Baanstknokstraat, Roger Vansteenbruggestraat, Ter Elststraat, Vandewoestijnestraat, Boulezlaan, Felix DeRuyckstraat, Armand Derorestraat, fietsknooppunt 67 richting knooppunt 47 langs fietssnelweg F 7 tot Slekkeput aan Werkplus/volkstuinen, Aquafin, Gaverbeekfietsroute volgen tot Koestraat, oude spoorwegberm, langs geboortebos, uitrit parking ziekenhuis, stationsgebouw Sint-Eloois-Vijve, Vijfseweg, Borluutstraat, Guldensporenlaan, Guldensporenlaan, Goedendagdreef, Bilkhagelaan, Hazelaarlaan, Bremlaan en wandelpad tot aan speelplein naar SOBA.
We danken Bernard Vandenbussche voor de opmaak van de zoektochten!
Antwoorden zoekvragen wandelzoektocht :
Vraag 1: in welk jaar werd deze straat (Lavendellaan) aangelegd?
Antwoord: 1971
Vraag 2: wie woonde en werkte kort na de Eerste Wereldoorlog in het Rozenhuis (Ter Elststraat 4)?
Antwoord: Gustave Vandewoestijne
Vraag 3: Bij fietsknooppunt 67 loopt het fietspad richting knooppunt 47. Welke spoorlijn lag hier vroeger (tussen welke gemeenten)?
Antwoord: spoorlijn Anzegem- Ingelmunster (spoorlijn 66 A)
Vraag 4: Wat is de naam van het nieuwe volkstuinpark (aan de linkerkant)?
Antwoord: rebus Het Slekkepark
Vraag 5: werd bijgevoegde foto genomen op de rechter- of linkeroever van de Gaverbeek?
Antwoord: linkeroever (de Gaverbeek loopt hier verder naar links, richting Leie)
Vraag 6: geef de benaming van de gracht (rechts naast het wandelpad)
Antwoord: Slekkeputsloot
Vraag 7: Geef de naam van dit geboortebos.
Antwoord: Valleimozaïek
Vraag 8: liggen deze spoorstaven aan de voorkant of aan de achterkant van dit gerenoveerde station?
Antwoord: aan de achterkant
Vraag 9: in welke straat/straten werden hier in de jaren 60 van de vorige eeuw door de Nationale Maatschappij voor de Kleine Landeigendom woningen gebouwd?
Antwoord: Bilkhagelaan, Hazelaarlaan, Bremlaan en Eikenlaan
Vraag 10 : wat is de betekenis van de letters B en A in het letterwoord SOBA Bilkhage?
Antwoord: Bilkhage + Aanpalende
We danken de deelnemers voor deelname. 9 deelnemers konden alle vragen juist beantwoorden. De prijswinnaars worden binnenkort bekendgemaakt.
Zaterdag- en zondagnamiddag kon u deelnemen aan de fietszoektocht van de Statievrienden over een afstand van ongeveer 12,5 km door de Statiewijk. Met start aan het wijkcentrum SOBA ging het parcours langs de Lavendellaan, Baanstknokstraat, Boulezlaan, Felix DeRuyckstraat, Armand DeRorestraat, Roger Vansteenbruggestraat, fietsknooppunt 47 (oude spoorlijn 66 A), Weverstraat, Marcel Couckestraat, Zeswegenstraaat, Westerlaan, Muizelstraat, Olmstraat, Hoge Kave, Nieuwe Olm, Stationsstraat, Putmanstraat, Jan Bouckaertstraat, Blekerijstraat, Ververijstraat, Wollestraat, Jutestraat, brug Gaverbeek, Meiweg, Oosterlaan, Zultseweg, Drogenboomstraat, Zulte, Meersstraat, Koestraat, Oude spoorwegbedding, treinwagon Natuurpunt, donderbrug, Slekkeput, fietspad langs spoorlijn Gent-Kortrijk, Werkplus, Volkstuinpark, Transvaal-Windhoek, Vijfseweg, Ter Elststraat, Roger Vansteenbruggestraat, Vijfseweg, Ziekenhuis, geboortebos, uitrit parking ziekenhuis, stationsgebouw Sint-Eloois-Vijve, Vijfseweg, Borluutstraat, Guldensporenlaan, Bilkhagelaan, Hazelaarlaan, Bremlaan, Eikenlaan, trage weg richting SOBA.
Oplossingen :
Vraag 1: wat was er hier (in de Marcel Couckestraat) vroeger gevestigd?
Antwoord: Tissage St. Hubert
Vraag 2: Waarom kreeg deze wijk Hoge Kave als straatnaam? Wat was de oorspronkelijke functie van deze site?
Antwoord: elektriciteitscentrale (openbare verlichting, Libbrecht-Lebbe-Gernay, omstreeks 1893)
Vraag 3: Hier kwamen 7 burgerslachtoffers om bij een bombardement. In welk jaar en in welk bedrijf?
Antwoord: 1943 Gernay (notabene: 75 jaar geleden, straks herdenking op 12 juli 2018)
Vraag 4: (foto vanop het brugje) Verderop staat langs de Gaverbeek en naast de spoorlijn Gent-Kortrijk een hoeve: geef de naam van deze hoeve?
Antwoord: Goed te Messem, Goed Ter Bauwede,t Waterhof, t Hof Verhelst of Verhelsties Hof of Farmco
Vraag 5: Naast de Oosterlaan liggen twee 'ventwegen', de Wiedouw- en de Wijmeriestraat. Waarom koos de straatnamencommissie deze straatnamen in deze buurt? (geef een antwoord met minstens 2 woorden)
Antwoord: wissen/wijmen/biezen/riet, meersen
Vraag 6: geef naam en voornaam van minstens 3 renners, bij de zitbank in de Slekkeput(straat)
Antwoord: keuze tussen Lucien Demunster, Armand Desmet, André Defoort en Briek Schotte
Vraag 7: wat is de naam van dit volkstuinpark?
Antwoord: rebus Het Slekkepark
Vraag 8: Wie woonde en werkte vóór de Eerste Wereldoorlog in het Rozenhuis (Ter Elststraat 4)?
Antwoord: Modest Huys
Vraag 9 : naast de uitrit, net voorbij de slagboom, ligt rechts een nieuw geboortebos. Geef de naam van dit bos.
Antwoord: Valleimozaïek
Vraag 10 : Tussen het baanwachtershuisje (links) en het vroegere stationsgebouw van Vive St.Eloi liggen (rechts van het fietspad) spoorstaven in het wegdek. Geef de spoorwijdte, uitgedrukt in millimeter.
Antwoord: 1.435 millimeter (tolerantie tussen 1.430 mm en 1470 mm)
Vraag 11: in welke straat/straten werden hier in de jaren 60 van de vorige eeuw door de Nationale Maatschappij voor de Kleine Landeigendom woningen gebouwd?
Antwoord: Bilkhagelaan, Hazelaarlaan, Bremlaan en Eikenlaan
Vraag 12: betekenis van de letter A in het letterwoord SOBA Bilkhage?
Antwoord: Aanpalende
Driedaagse herdenkt verlies stijlvol station in 1918
We danken Karen Verhulst voor haar bijdrage in Het Nieuwsblad van vrijdag 8 juni n.a.v. als aankondiging van onze driedaagse expo in het Stedelijk Ontmoetingscentrum De Bilkhage en Aanpalende (SOBA), Lavendellaan 31 te Waregem.
100 jaar na meest dramatische Waregemse gebeurtenis
De bevrijding van Waregem honderd jaar geleden in 1918 gebeurde niet zonder littekens. Oorlogsgeweld legde hele straten in puin en tientallen burgers kwamen om in de ingestorte en uitgebrande huizen. Ingrijpend was de vernieling op 21 oktober 1918 van het Waregemse stationsgebouw, amper enkele weken voor de Wapenstilstand. Het was decoratief een pareltje, Waregem waardig, gebouwd in 1887 met mooie kleurcontrasten met grijze natuurstenen plinten, rode en gele bakstenen, getoogde muuropeningen, voluutachtige kraagstenen, arduinen dekstenen en muurvlechtingen met gele baksteen.
Stationschef Charles-Léon De Bremaecker, die tijdens de Goote Oorlog werd opgepakt en drie jaar gevangengezet in Duitse gevangeniskampen, moest bij zijn terugkomst met lede ogen aanzien hoe zijn station tot puin werd herschapen. Honderd jaar nadien willen de Statievrienden hieraan herinneren met een driedaagse expo op 8-10 juni in het wijkcentrum Soba op de Bilkhage, Lavendellaan 31 te Waregem.
De Duitse bezetter hadden in Waregem hun stek in het stationsgebouw en toen ze Waregem ijlings moesten ontvluchten hebben ze de tactiek van de verschroeide aarde toegepast en het station met spoorweg gedynamiteerd. De spoorweg speelde een strategische rol tijdens de oorlog. Behalve het station en de kerk werden nog een honderdtal woningen zwaar getroffen onder de beschietingen tijdens de bevrijding van Waregem. Het mooie stationsgebouw had slechts een 30-tal jaren standgehouden. Een positieve ontwikkeling tijdens de Eerste Wereldoorlog was wel de belangrijke uitbreiding van het goederenstation.
Om te herinneren aan de historische littekens van honderd jaar geleden en ze enigszins te verzachten, lieten De Statievrienden het prachtige Waregemse station anno 1888 nu op schaal herbouwen. Vader en zoon Kürt en Kenny Dhaene brachten dit lego-monnikenwerk met ruim 10.000 legoblokjes tot een goed einde. Van dezelfde lego-artiesten is ook het stationsgebouw van Sint-Eloois-Vijve present en rijdt op zaterdag en zondag een legogtrein tussen beide lego-stations. Ook het station van Desselgem is in maquette van wijlen Leon Verstichele te bewonderen. De erfgoedvereniging laten het brede publiek graag mee genieten tijdens hun expositie, die onder meer ook de vijftig mooiste fotos van de Statiewijk toont en hun eremuur van 'cheminots'. Verder zijn er diverse infomomenten, een spelavond voor trios op zaterdagavond en een aangename fiets- (12 km) of wandeltocht (6 km) voor het gezin op 9 en 10 juni. Op zondag organiseren ze een rit met de paardentram langs tien historische plekjes. Er zijn ook diverse infomomenten met PPT rond de figuur van chef De Bremaecker en de 120 herbergen die op de Statiewijk ooit furore maakten.
Een andere bijdrage gaat over de familie van het erfgoed Ter Bauwede (Te Messem) op de stationswijk in Waregem. De bijdrage van Andre Braet geeft ons antwoorden over Joos Vander Bauwhede en zijn voorouders in de jaren 1200-1500. Het makt ons heel wat duidelijk over hun middeleeuwse leefwereld in en rond Waregem.
De bedienden en porteurs poseren met hun oversten achteraan het Waregems station. (foto archief Statievrienden)
Stille getuigen van een ernstig treinongeval in het Waregems station anno 1917 of 18 (foto archief Statievrienden)
De Duitse bezetter hadden in Waregem hun stek in het stationsgebouw en toen ze Waregem ijlings moesten ontvluchten hebben ze de tactiek van de verschroeide aarde toegepast en het station met spoorweg gedynamiteerd. De spoorweg speelde een strategische rol tijdens de oorlog. Behalve het station en de kerk werden nog een honderdtal woningen zwaar getroffen onder de beschietingen tijdens de bevrijding van Waregem. Het mooie stationsgebouw had slechts een 30-tal jaren standgehouden. Een positieve ontwikkeling tijdens de Eerste Wereldoorlog was wel de belangrijke uitbreiding van het goederenstation.
