08 AUGUSTUS – OOGSTMAAND-Oegstmaent-Korenmaand-Arenmaand-Vruchtenmaand-Bouwmaand-Rispemaene-Beevaartmaand-Warmtemaand-Hittemaand [VOLKSWEERKUNDE oogst moet nu rijp zijn] is genoemd naar de princeps Gaius Iulius Caesar Octavianus (Augustus)
• De maand augustus toont een beeld van de valkenjacht, een populaire bezigheid in de hogere kringen. Het gezelschap wordt begeleid door honden. • Op de achtergrond zijn boeren aan het werk met het binnenhalen van de oogst. Enkele anderen nemen een bad in de rivier • Bovenaan in het hemelgewelf rijdt de zonnegod Helios in zijn zonnewagen, vergezeld van de sterrenbeelden Leeuw en Maagd. • De maand augustus was vroeger toegewijd aan de Romeinse graangodin Ceres. Volgens de volksweerkunde is augustus als volgt aan haar naam gekomen: • De Romeinse keizer Augustus was namelijk jaloers op Julius Caesar. Hij had immers de voorgaande maand (juli) naar zijn naam genoemd. Augustus wou niet achterblijven en besloot de maand volgend op die van zijn collega naar hem te noemen • Normaal gezien zou de maand augustus 30 dagen dagen krijgen omdat juli er 31 heeft. Maar dat vond Augustus dan weer te min, dus nam hij een dag weg van februari wat toen de laatste maand van het jaar was. En zo komt het dat we, middenin het jaar, twee opeenvolgende maanden hebben met elk 31 dagen. Meteen is ook verklaard waarom februari zo kort is • “Ik was eertyds sextilis, maer Roomen hoog beroemt, heeft my augustus tot huns keysers eer genoemt. Draegt nu uw schueren vol om ‘s winters van te eten, ik doe u onderwyl als in een bad-stof sweeten…” • “Zo d’eerste week van augustus is heet dan staat een lange winter gereed” • “Begin augustus heet, lang en wit het winterkleed” • “Als juli u niet lag te heten, g’hebt heel augustus om te zweten” • Augustus is inderdaad de zomermaand bij uitstek. De oogst is volop aan de gang, de korenschoven worden samengebonden maar op het einde van de maand voelen we toch al duidelijk de zwenking naar de herfst toe. Het is overigens de maand waarin de dagen het meest korten. Van de eerste augustusdag tot de laatste, wint de nacht maar liefst 118 minuten! • “Oogstmaand, vaak een bron van zegen, stemt allen tot dankbaarheid Weet: zonneschijn volgt op regen, en zegen volgt op noeste vlijt” • “De velden geschoren, de winter geboren” • In augustus korten de dagen gemiddeld met één uur en 43 minuten • Augustus was traditioneel de -Oegstmaent-. Het woord ‘oogst’ is eigenlijk een verbastering van ‘augustus’. Op 15 augustus vieren we het feest van Maria-Tenhemelopneming (in de volksmond: Maria Hemelvaart). In Antwerpen en omstreken wordt dan Moederdag gevierd. Deze dag wordt ook ‘Halfoogst’ genoemd. • Een versje uit 1656 zegt over augustus: • ‘Al wert het bloem gewas van alle man gepresen, Haer bladt valt in het stof, mijn koren wert gelesen, Een yeder is gepast oock met het dorre graen, Maer is de roos verlept, so wilder niemant aen’ • -Korenmaand-Arenmaand-Vruchtenmaand-Bouwmaand- verwijzen allen naar het oogsten van de gewassen, een traditionele bezigheid in de maand augustus, en het werk op het land • Het Friese -Rispemaene- is afgeleid van ‘rispen’ (verzamelen) en verwijst eveneens naar het binnenhalen van de oogst • -Beevaartmaand-, verwijzend naar de vele bedevaarten en processies die traditioneel in augustus plaatsvinden • Tot slot vermelden we nog: -Warmtemaand-Hittemaand-, omdat het in augustus nog erg heet kan zijn. De benaming ‘Hittemaand’ of ‘Thermidor’ is afkomstig uit de Franse Republikeinse Kalender

01 02 Le 1er, ne jardinez pas après 10:00h (apogée). Dans les régions douces, sous abri, planter les aubergines, piments, poivrons, semés du 18 au 20 janvier Repiquer en godets ces mêmes légumes semés les 15 et 16 février. Repiquer les tomates semées mi février.

Le 4, ne jardinez pas après 17:00 (nœud lunaire ascendant).

04 05 06 Planter les pommes de terre de conservation 'Charlotte','Roseval', 'Ratte', 'Sirtema', 'Ditta', 'Cheyenne', 'Désirée'. Butter les pommes de terre quand leur feuillage aura 25 cm de hauteur pour favoriser l’enracinement. Installer les poireaux semés les 21 et 22 janvier. Repiquer pour la première fois les céleris-raves semés du 25 au 27 février.Éclaircir les carottes semées du 16 au 18 mars.

07 08 Installer les vivaces en godets et les arbustes à fleurs en conteneurs.Tailler les arbustes de printemps qui ont fleuri, forsythia, corète du Japon, groseillier à fleurs en aérant les ramures. Planter les choux-fleurs semés les 22 et 23 janvier.

09 Tous les 10 cm, repiquer sous abri les chicorées semées du 19 au 22 mars. En place, repiquer les laitues semées fin mars.Repiquer en pépinière les choux de Bruxelles et les choux cabus semés fin mars en jour feuilles.Planter les aromatiques et choux cabus semés du 24 au 26 janvier.

10 11 12 En godets de tourbe, semer des courgettes, courges et pâtissons à raison de 3 graines par pot. Les placer à 18-20 °C. À la levée, conserver le plus beau plant. A récolter à partir de juillet.Semer des pois à grains ridés 'Merveille de Kelvedon' ou 'Excellenz' Greffer les arbustes fruitiers en couronne avec les greffons prélevés en hiver.

le 17, ne jardinez pas (lune au périgée et nœud lunaire descendant).

16 17 18 Semer du fenouil doux, en pépinière abritée ou sous tunnel. Sous châssis ou en pépinière bien exposée (température du sol supérieure à 11 °C), semer du céleri à côtes 'd’Elne' ou 'Géant doré amélioré'.Semer en place des poirées 'Blonde à carde blanche' ou 'Verte à carde blanche'. Arroser préalablement le sol s’il est sec. Ouvrir des sillons distants de 40 cm. Bien éspacer les graines, reboucher et arroser

19 20 En régions douces, semer en poquets enrichis de compost 3 graines de concombre ou cornichon et melon. Conserver le plus beau plant. En sol réchauffé, au moins 10 °C, semer des haricots nains.

21 22 En place, tous les 20 cm, semer les salsifis et les scorsonères. Couvrir les graines de 2 à 3 cm de terre fine, tasser et arroser. Maintenir le sol frais jusqu’à la levée. À éclaircir quand les plants auront 2 feuilles.Semer du panais et du persil tubéreux pour les pot-au-feu de l’hiver.

En régions douces, planter des annuelles : bégonias semperflorens, pélargoniums, œillets Chabaud, semées les 22 et 23 janvier.

23 24 Planter les brocolis et les choux-fleurs, semés le 19 février. Espacer les pieds de 70 cm en tous sens.

Le 29, ne jardinez pas avant 11 h (apogée)

27 28 29 Planter les aubergines, piments, poivrons et tomates semés les 15 et 16 février.Planter les concombres et cornichons semés du 14 au 16 mars, les melons semés le 23 mars.Planter les courgettes, courges et pâtissons, semés du 10 au 12 avril.Apporter du compost et arrosez. Retarder ces plantations s’il fait trop frais.Repiquer à chaud, les tomates semées du 14 au 16 mars et les physalis le 23 mars.

30 Arracher les poireaux semés du 25 au 27 février. Les laisser sécher 2 jours au sol, les habiller et planter les poireaux en place.