“2008 wordt het jaar van de waarheid voor de index”, orakelt Guy Quaden dezer dagen ten aanzien van iedereen die het horen wil. De gouverneur van de Nationale Bank voelt de hete adem van zijn Europese collega’s in de nek en lonkt nauwelijks verholen naar de afschaffing van de automatische koppeling van de lonen aan de index. Want die is al langer een doorn in het oog van het Europese neoliberaal establishment. Een selecte herenclub waartoe ook Quaden graag behoort. En waarbinnen immoreel misbruik van een instrument als de notionele interest ongetwijfeld eerder instemmend gegniffel dan kritiek oplevert. Ontluisterende praktijken toch voor iemand met socialistische roots.

Redenen om de automatische koppeling van de lonen aan de index in vraag te stellen, zie ik niet. Ik steun de vakbonden dan ook in hun verzet tegen ideeën in die richting die de sociale ongelijkheid enkel zouden versterken en bovendien wel erg eenzijdig de werkgeversbelangen voor ogen hebben. Maar angst voor hervormingen in neoliberale richting ontslaat de vakbonden niet van de plicht om zelf mee na te denken over een meer sociale invulling van het indexsysteem. .

Een meer sociale invulling van het indexsysteem is exact wat we met spirit beogen met onze voorstellen omtrent een rechtvaardigheidsindex. Voor ons moeten basisproducten die voor iedereen noodzakelijk zijn (voedingsmiddelen, kleding, GSM, computer, …) in de indexkorf veel zwaarder doorwegen dan luxegoederen die niet in ieders bereik liggen (dure wagens, exclusieve reizen, elektronische snufjes, …). Want het huidige indexsysteem vormt – in tijden van stijgende prijzen van basisproducten en dalende prijzen van luxeproducten – een aanslag op de portemonnee van mensen die in hoofdzaak op basisproducten zijn aangewezen. Bovendien willen we een index die wordt uitgekeerd in centen en niet in procenten. Een indexaanpassing levert dan evenveel op voor een minister of topmanager als voor een leefloontrekker, gepensioneerde, arbeider of gewone bediende. .

Onze voorstellen omtrent een fundamentele hervorming van het huidige indexsysteem tot een rechtvaardigheidsindex zijn voorstellen die – daar zijn we ons van bewust – slechts op middellange termijn kunnen gerealiseerd worden: de geesten daartoe moeten rijpen, niet in de laatste plaats bij de vakbonden. Fundamentele hervormingen als deze voer je ook beter door in economisch meer stabiele tijden. .

Om de huidige inflatiecrisis te bestrijden gaan inmiddels stemmen op om een indexaanpassing over te slaan, een zgn. indexsprong (zie bvb. professor Marc De Vos van de Universiteit Gent, De Morgen van 8 april). Onaanvaardbaar is dit voor mij niet, mits deze operatie uitgaat van eenzelfde sociale rechtvaardigheidsgedachte die ook aan onze voorstellen omtrent een rechtvaardigheidsindex ten gronde ligt. Laat het mij concreet maken: een indexsprong voor lonen van 4000 euro bruto of meer lijkt mij gezien de ernst van de economische crisis best verdedigbaar. Nog maar net na de aanpassing in februari van dit jaar zou ikzelf als Vlaams parlementslid na een nieuwe indexaanpassing vanaf mei maandelijks op nog eens 167 euro extra mogen rekenen. Voor ACV-topman Luc Cortebeeck vermoed ik – mij baserend op wat hij over zijn loon zelf zei in een interview met Vacature – maandelijks een extra bedrag van ca. 110 euro. En Guy Quaden – u weet wel, vier keer beter betaald dan zijn Amerikaanse ambtscollega Ben Bernanke – zou bij een nieuwe indexaanpassing maandelijks mogen rekenen op zowat 790 euro extra. .

Laat ons wel wezen: geen van ons drieën heeft deze bedragen nodig om zijn of haar koopkracht op peil te houden, zoals dat dan heet. Mensen met lagere inkomens des te meer. Laat de rijken de crisis betalen, luidde het in de tijd. Dit lijkt mij een uitstekend moment om die slogan van kleinlinks op een erg verdedigbare manier om te zetten in beleidspraktijk.

Meer over de rechtvaardigheidsindex en over de index in het algemeen kan je vinden op mijn themablog www.bloggen.be/rechtvaardigheidsindex

11-04-2008, 11:24 geschreven door Els Van Weert  

Woensdag werd in het Vlaams Parlement in het actualiteitsdebat over jongerengeweld door Lijst Dedecker voor de zoveelste keer gepleit voor het invoeren van bootcamps . Ik kreeg het de laatste dagen wat op mijn heupen van de beweringen van Jurgen Verstrepen en zijn partij die helemaal vol is van het idee dat boot camps naar Amerikaans voorbeeld een oplossing zouden zijn voor het beteugelen van geweld door jongeren.

Verstrepen haalde allerlei cijfers en citaten naar boven tijdens zijn betoog over het geweld op de bussen maar zijn huiswerk over boot camps heeft hij duidelijk niet gedaan. Boot camps werken niet en dat is ondertussen wetenschappelijk en ook in de praktijk bewezen. Daar heb ik hem dan ook op gewezen.

Ook in Nederland en Duitsland dook de laatste maanden de idee van een bootcamp naar Amerikaans voorbeeld op.

Populistische politici moeten ophouden met straffe verklaringen af te leggen over harde maatregelen waarvan al lang bewezen is dat ze niet werken. Alleen maatregelen die bewezen hebben resultaat te boeken moeten overwogen worden. Dat zijn boot camps, heropvoedingskampen, drilkampen of hoe je ze ook noemt duidelijk niet.

Ik heb er natuurlijk niets op tegen dat er gezocht wordt naar goede maatregelen om geweld bij jongeren, en geweld tout court te bestrijden. Ik heb wel een probleem met simplistische voorstellen. Wat natuurlijk wel werkt is hard roepen om harde maatregelen. Veel mensen houden nu éénmaal van simpele ‘ oplossingen’ en dat is ook de reden waarom populisten in binnen- en buitenland zo hard roepen.

In de Verenigde Staten, waar de boot camps in de jaren ’80 uitgevonden zijn, worden er meer en meer gesloten omdat ze het omgekeerde doen waarvoor ze bedoeld zijn. Een rapport van de GAO ( Government Accountability Office ) dat in november 2007 aan het Congres werd voorgesteld spreekt van 10 bekende doden sinds 1990, 1600 meldingen van geweld in 2005 en duizenden sinds 1990. Mishandelingen waren dus schering en inslag. Wetenschappelijk onderzoek toonde ook aan dat bij jongeren die in een boot camp zaten de recidivecijfers niet beter waren dan bij gewone detentie. Vernedering, lijfstraffen en ijzeren discipline stromen het karakter van de jonge criminelen niet zoals de conservatieven hadden gehoopt.

Ondertussen sloot de staat Florida in april 2007 alle boot camps. Nochtans was de gouverneur Jeb Bush, broer van de president, er jaren een fervent voorstander van. Ook de staten Georgia en Arizona sloten hun boot camps.

In Nederland stelde de staatssecretaris van Justitie Abayrak vorig jaar dat men geen methoden meer zou betalen die niet ‘ evidence based ‘ zijn. Dus wat niet werkt daar wordt geen geld en tijd meer ingestoken. Ik kan me alleen maar aansluiten bij deze wijze woorden.

Populisten als Verstrepen adviseer ik om hun voorstellen voor Vlaamse of Belgische boot camps op te bergen en om te stoppen met de mensen blaaskes wijs te maken. Ze roepen om harde maatregelen omdat ze denken dat de burgers dat willen. De vraag of een harde aanpak effectief werkt en welk programma de beste kans op slagen heeft wordt door hen nauwelijks gesteld. Nochtans is dat het enige dat telt.

10-04-2008, 00:00 geschreven door Els Van Weert