El lider maximo treedt voorgoed terug als president en opperbevelhebber van het Cubaanse leger, functies die hij bijna een halve eeuw lang bekleedde. Cuba beleeft daarmee het einde van een tijdperk. Want tenzij zijn broer Raul de vergissing zou begaan om de onvermijdbare en legitieme roep om meer democratie met nog veel hardere hand dan voorheen te negeren, kan het terugtreden van Fidel Castro haast niet anders dan een tijdperk van verandering inluiden. Of die omslag er snel komt of nog even op zich zal laten wachten, is koffiedik kijken. Of er geweld mee zal gepaard gaan, kan niemand op dit ogenblik voorspellen. Hopelijk beseft Raul zelf dat democratisering onontkoombaar en wenselijk is. Indien niet kunnen we enkel hopen dat het de Tsjechoslowaakse Fluwelen Revolutie is die het Cubaanse volk tot voorbeeld zal strekken. Want wat er ook van komt, verandering is nu onvermijdelijk.

Fidel Castro was een dictator, maar laat niet enkel nare herinneringen na. Samen met zijn revolutionaire strijdkompaan Ernesto Che Guevara groeide hij uit tot een symbool van verzet tegen de ideologische en geopolitieke arrogantie van de Verenigde Staten – een verzet dat het waard was en is om gevoerd te worden. De revolutie die hij gestalte gaf, was steeds oprecht sociaal geïnspireerd: hoewel onvolkomen, verdient het Cubaanse sociaal model meer respect dan dat van heel vele andere landen in de wereld. De decennialange handelsboycot van de westerse landen tegen Cuba – illegitiem en hypocriet, want getuigend van een onaanvaardbaar grove selectiviteit – maakt een eerlijke beoordeling van de economische politiek op Cuba eenvoudigweg onmogelijk, hoe graag velen hun neoliberaal geïnspireerde kritiek ook spuien.

Als democraat in hart en nieren kan ik voor mezelf niet anders dan besluiten dat de balans van Castro’s regime negatief uitvalt. Maar dat wil niet zeggen dat vele van de daden van verzet tegen de Verenigde Staten van Fidel Castro en Ernesto Che Guevara hen niet tot eer zouden strekken. Dat wil ook niet zeggen dat vele van hun sociale uitgangspunten geheel verwerpelijk zouden zijn. Zelf ben ik geen dweper. Maar wie niet inziet waarom zoveel miljoenen jongeren overal ter wereld ook in de toekomst zullen blijven dwepen met figuren als Fidel en Che, is stekeblind. Of weigert het eigen neoliberale, rechtse en conservatieve gelijk zelfs maar minimaal in vraag te stellen. Alsof dát model voor een eerlijke verdeling van de welvaart in de wereld heeft gezorgd.

19-02-2008, 22:47 geschreven door Els Van Weert