|
DE AANBIDDING VAN DE WIJZEN, alias DE HEILIGE DRIE KONINGEN - 3
Verwerking door de traditie
Zo zie je maar, hoe vanuit de letterlijke bijbeltekst over vrome interpretaties en (para-)liturgische gebruiken, de Wijzen uit het Oosten via grootse en volkse kunst ons ingeprent werden als de Drie Koningen en als zodanig verder leven.
Maar de Wijzen lenen zich tot nog veel meer ..
naamgeving
Steeds vaker worden de Wijzen met name genoemd: Caspar (Gaspar, Kasper), Balthasar en Melchior; zo reeds in een geschrift uit Alexandrië van ca. 500. Dankzij de populariteit van de Legenda aurea van Jacobus de Voragine kwamen deze namen in zwang.
verdere levensloop
Later zouden zij door de apostel St.-Thomas (de Ongelovige) op diens doorreis in het Oosten gedoopt zijn en met hem meegetrokken zijn tot in Indië waar ze als bisschoppen werkzaam zouden geweest zijn.
de vierde koning
Om de betekenis van Jezus zoeken te actualiseren heeft zich op het verhaal van de Drie Wijzen, het verhaal van de vierde koning geënt.
Devotie
a) Keulen
In 1164 worden hun relieken vanuit Milaan naar de dom van Keulen overgebracht, waar ze vele bedevaarders aantrekken. Het thema van de wereldjongerendagen aldaar, met Paus Benedictus in 2005, was erdoor geïnspireerd: Volg de ster.
In Duitsland is het de gewoonte dat de misdienaars rond 6 januari op de deurlijst links de twee eerste en rechts de twee laatste cijfers van het nieuwe jaartal met krijt komen schrijven en in het midden de initialen van de drie Koningen. Dit tijdelijke opschrift 20 C+M+B 08 moet dan in het Latijn gelezen worden als: Christus mansionem benedicat (moge Christus dit huis zegenen in het jaar 2008). Ten voordele van de Duitse missieactie Misereor gaan de misdienaars, verkleed als Drie Koningen, bij de parochianen ster-zingen ten voordele van de arme kinderen aan wie Jezus zich nog des te meer (dankzij ons toedoen) kan tonen.
b) Rome, Vaticaan
Omwille van hun terugkeer naar hun land na Jezus erkend te hebben (Mt.2,12b) gaan zij door voor de eerste zendelingen / geloofsverkondigers. Zij staan dan ook model voor de missionering de katholiciteit van de Kerk. Daarom dat jaarlijks op 6 januari door de paus te Rome een aantal bisschoppen van verschillende continenten en culturen gewijd worden. De Wijzen gaan dan ook door als patroonheiligen van de missionering.
c) Antwerpen
O.-L.-Vrouwekerk, het altaar van de magistraatskapel (alias Besnijdeniskapel, nu St.-Antoniuskapel) was hen toegewijd, net als begrijpelijk - het altaarschilderij van de kleermakers@@.
Huis (nu Museum) van Plantin-Moretus: de zonen van Johannes Moretus waren genoemd naar de Drie Wijzen: Balthasar, Caspar en Melchior. Hun leuze stella duce (onder leiding van de ster) duidt op de goddelijke inspiratie die de Wijzen op hun tocht begeleidt. De ster die met deze leuze op de consoles in de grote vertrekken staat; geeft aan dat men ook in dit intellectuele centrum van de boekdrukkunst rekent op Gods inspiratie.
Als kerkelijke feestdag stond Driekoningen voor een dag vrijaf en indachtig het grote bezoek stond het ook voor een groot familiefeest. Erg populair was ook de gewoonte om op 6 januari iemand van de familie koning te laten zijn, wat zeer levendig in beeld werd gebracht door het schilderij van Jacob Jordaens: De koning drinkt (Brussel, KMSK). Rond een tafel gedekt met brood, wafels en een taart, maakt een vrolijk gezelschap plezier. Er wordt getoost op de nieuwe koning, terwijl men zingt en musiceert. Vooral door de luidkeels zingende man op de voorgrond die opspringt met een drinkkan in de ene en zijn hoed in de andere hand, wordt het een uitbundige scène.
Het Latijnse opschrift NIL.SIMILIUS.INSANO.QUAM.EBRIUS (niets lijkt meer op een krankzinnige dan een dronkeman).
Tekst : Rudy Mannaerts - Toerismepastoraal Antwerpen
Afbeelding Internet
|
