In een column van Rik Torfs uit de Standaard van enkele weken geleden ("De grenzen van de straf"-DS 01/08/12) staat de zinsnede: "De absolute suprematie van de moraal is amoreel". In een 6e middelbaar vraagt deze zin om uitleg van minstens drie woorden (heb nochtans op een bijscholing eens gehoord dat dit bijgevolg te moeilijk is voor de doelgroep), maar is deze toch het bespreken waard. Zo vond tenminste een jongeman van bijna 18: "Mevrouw: dat zou Rik Torfs eens tegen de paus mogen zeggen. Ik bedoel met zijn uitspraken over condooms en al". Lang geleden dat we dat nog eens gehoord hadden. Met alle (media-)turbulentie rond pedofiele priesters en onbetrouwbare butlers zouden we bijna vergeten dat men in het Vaticaan een mening heeft over condooms en die mening niet past in de overtuiging van de meeste mensen (waaronder heel wat katholieken), die bezorgd zijn over de verdere verspreiding van het HIV-virus en ander onaangenaams. Even afwijken van de doelstelling van de les: een door mij veelbeoefende discipline, tot groot jolijt van mijn publiek dat ervan overtuigd is "dat ze dat niet moeten kennen voor de toets". "Daar heb je een punt. Verduidelijk je het even voor iedereen?" "Wel euh: de paus denkt dat hij iets mag zeggen over seksualiteit en zo, terwijl hij daar toch niets van af weet. Maar veel katholieken luisteren naar wat de paus zegt en in Afrika en al geloven ze dat de paus gelijk heeft als hij zegt dat condooms u niet beschermen tegen AIDS en dat ze dus geen enkel nut hebben." Paus, kardinaal, bisschop, kerkjurist etc: we gooien het voor het gemak maar allemaal even in eenzelfde tonnetje en labelen hen als condoomwerende middelen. Wie neemt het deze jongeman kwalijk? Hij leest de krant. Toch kom ik even docerend tussenbeide en probeer ik de uitspraak te kaderen. Als ik me niet vergis heeft de paus gezegd dat condooms het AIDS-probleem niet oplossen (maar zelfs verergeren) en was er een bisschop die er een schepje bovenop deed met een pseudo-wetenschappelijk praatje dat condooms je zelfs niet beschermen tegen AIDS. Iedereen weer even bij de les. Weinig verdeeldheid in mening bij de leerlingen:"Ja, dat is waar: de paus denkt dat wat hij zegt heilig is en al de rest ongelijk heeft. Zijn moraal staat boven al de rest, denkt hij."Is er verbazing bij de leerlingen dat ik hen niet tegenspreek? Ik heb er alvast geen opgemerkt. "Mevrouw: bent u voor het gebruik van condooms? Deze vraag verdient een eerlijk antwoord: "Ik vind het heel erg dat door ze te verbieden er een verdere verspreiding van het HIV-virus in de hand wordt gewerkt en ik geloof dat het belangrijk is dat mensen, die meerdere seksuele partners hebben de verantwoordelijkheid nemen om de verspreiding van SOA's tegen te gaan en dat dit het beste wordt voorkomen door condooms te gebruiken." Duidelijk genoeg, maar toch komt de vraag:"En vindt u het niet erg dat u daarmee de mening van de baas van de katholieken tegenspreekt?" "Ik zou het vooral erg vinden als mijn geloof me zou verhinderen om zelf te denken. En dat de katholieke moraal me zou beletten om zelf een rangorde van waarden te hanteren, waarbij ik kan kiezen voor het minste kwaad." "En dat is niet zo?", dat zegt de eerste jongen weer. Hij is bij de pinken, nietwaar? "Ik denk van niet. De christelijke boodschap bevat zoveel waardevolle ideeën, dat ik haar niet wil afrekenen op een aantal meningsverschillen." En dan keerde ik terug naar de uitspraak van Rik Torfs. Fundamentalisten zijn gevaarlijk voor de menselijke vrijheid. Communicatie over waarden is zeker erg belangrijk. En een column verschijnt openbaar, dus deelt de auteur zijn mening met iedereen. Ook met de paus. Al weet ik niet of die de Standaard leest. Maar de pauselijke nuntius wellicht wel. En daarna hebben we de grenzen van een straf verder besproken. Want dat moet wel zijn gekend. Al ben ik er vrij zeker van dat geen enkele leerling volgende week of volgende maand vergeten zal zijn dat ik niet tegen condooms ben. Wie weet: misschien krijg ik er op de 100-dagen wel een pakje cadeau.
godsdienstleerkracht uit de 21e eeuw
