De betekenis van het letterwoord SP.a blijft ongewijzigd, Anciaux en andere niet-socialisten treden toe tot de partij, en hun aanwezigheid wordt geëtaleerd in een nieuwe baseline onder het partijlogo: socialisten en progressieven anders. De afgelopen dagen hebben een paar duizend leden de partij verlaten of ze overwegen dat te doen. De partij oogstte een week lang negatieve publiciteit en zakt volgens een peiling terug tot dertien procent van de stemmen.
Dat is de eerste balans van deze geniale verruimingsoperatie.
Voor SP.a Rood blijft het geknoei met de partijnaam van de laatste dagen onaanvaardbaar. Maar de schade die de partijleiding heeft aangericht zal alleen maar vergroten als we nu vechtend over de grond blijven rollen op minder dan vijf maanden voor de verkiezingen.
SP.a Rood past zich daarom aan de door de partijtop geschapen toestand aan door eveneens uit te pakken met een nieuwe baseline. Die luidt vanaf heden de socialisten.
In een partij waar naast socialisten voortaan ook progressieven en anderen rondlopen hebben socialisten immers meer dan ooit nood aan een eigen identiteit.
Ongetwijfeld zijn er in de SP.a veel socialisten die (nog) geen deel uitmaken van SP.a Rood. SP.a Rood is echter een open beweging en nodigt alle SP.a leden die het socialisme weer op de kaart willen zetten uit om hier mee vorm aan te geven. SP.a Rood wil de socialistische component in onze partij verder invullen en versterken. We willen de historische erfenis van de socialistische partij en haar voorgangers vrijwaren.
SP.a Rood herhaalt tevens haar aanbod om kandidaten op de lijsten te plaatsen die zich duidelijk zullen manifesteren als SP.a Rood kandidaten. De kiezer moet immers de mogelijkheid blijven behouden om ondubbelzinnig te kunnen kiezen voor de socialisten.
Vandaag 17 januarizal een uitzonderlijk bijeengeroepen partijbureau beslissen dat de naam van de partij in grote lijnen behouden blijft. De afkorting SP.a zal blijven staan voor socialistische partij anders. De basislijn zal veranderen van sociaal progressief alternatief naar socialisten en progressieven anders.
De partijtop ontwijkt daarmee de onvermijdelijke nederlaag op een congres. De afgelopen dagen begonnen vele tientallen afdelingen zich te organiseren om via een buitengewoon congres de beslissing van het partijbureau van afgelopen maandag teniet te doen. Mocht ditcongres er gekomen zijn dan had de voorzitster het niet overleefd.
Bert Anciaux en de zijnen blijven lid van de partij. De SP.a is geen exclusieve partij meer van socialisten. Dat was voordien ook niet zo, maar toen werd dat toegedekt met de mantel der liefde. Nu staat het expliciet in de basislijn. We melden nu expliciet dat onze partij uit tendenzen bestaat. Niet eens verschillende tendenzen binnen het socialisme, maar ook niet-socialistische tendenzen.
Uit de felle episode van de afgelopen week leren we ook dat de beloften van het duo Gennez-Vandermaelen om de interne partijdemocratie te herstellen loos waren. Als puntje bij paaltje komt beslist niet eens het partijbureau maar nog een kleinere groep. Alleen revoltes van onderuit kunnen de zaken keren. Er is dus niets veranderd. Vooral Vandermaelen bijt in het zand. Hij had zich opgeworpen als de waakhond van de interne democratie. We hoorden hem de afgelopen week niet één keer blaffen.
Maar de semantische discussies en de communicatieblunders over de naam zijn slechts het symptoom van een diepere crisis. Die crisis gaat over de inhoud. De SP.a stond er niet toen in het najaar van 2008 de financiële crisis uitbrak. Ze stond er evenmin toen de regering een kaduke begroting indiende. De partij stelde vast dat de begroting kaduuk was maar formuleerde geen alternatief. Erger nog: ze predikte naar oudliberaal recept de budgettaire orthodoxie.
De partij presteerde het om drie ideologische congressen na elkaar (maart 2006, januari 2007 en oktober 2008) met geen woord te reppen over economie en financiën. Nochtans is het op die domeinen dat socialisten zich het meest uitgesproken zouden moeten onderscheiden van andere politieke stromingen. De ideologische ontmanteling van onze partij is dan ook nagenoeg totaal. Straks aan de poort van Bekaert zullen we niet kunnen uitleggen hoe wij het bedrijf willen openhouden. Wellicht daarom reageerde SP.a Antwerpen (de Stadspartij!) niet op mijn voorstel om de stakers van Bekaert Hemiksem een hart onder de riem te steken met een bezoek. Daarom ook rept de website van SP.a Hemiksem met geen letter over de sociale tragedie in die gemeente.
En dat met een tsunami van banenverlies over héél de Europese Unie die in het verschiet ligt.
Ondertussen zijn de verkiezingen op minder dan vijf maanden genaderd. SP.a Rood is in die omstandigheden géén vragende partij om nog langer vechtend over de grond te rollen wegens een naamswijziging, de intrede van niet-socialisten en de door de partijtop gecreëerde chaos, verwarring en verdeeldheid. A la guerre comme à la guerre. Wat we in de gegeven omstandigheden nodig hebben is eenheid in onze verscheidenheid, een anti-crisisprogramma, én de mogelijkheid voor de kiezers om te weten te komen wie in onze partij nu de socialisten zijn, de progressieven en de anderen. Wij eisen daarom plaatsen voor kandidaten met een duidelijk SP.a Rood label. Die kandidaten staan samen met de vakbonden voor collectieve arbeidsduurvermindering zonder loonverlies als remedie tegen de massale werkloosheid. Voor de uitbouw van een volwaardige openbare bank. Voor een vermogensbelasting, en voor de uitroeiïng van de armoede door de aanpassing van uitkeringen, minimumlonen en pensioenen. Ook al gaat het niet altijd over Vlaamse of Europese bevoegdheden, de kiezer verwacht van ons antwoorden op de crisis.
Na de schandelijke vertoning van de afgelopen week ligt de bal nog steeds in het kamp van de partijleiding. Aanvaardt zij ons aanbod of niet? Het spreekt voor zich dat ons aanbod ondertussen duurder is geworden. We willen namelijk niet dat de verwarring en de onduidelijkheid van de laatste dagen afstraalt op SP.a Rood. We zullen dus duidelijk zichtbare plaatsen op de lijsten moeten krijgen en een campagne moeten kunnen voeren met eigen klemtonen.
Ik lees vandaag een bedenkelijk opiniestuk in De Standaard: De intellectuele oneerlijkheid van SP.a Rood. Auteur Patrick Vander Weyden neemt de kritiek niet die ik zou hebben op het onderzoek dat hij uitvoerde naar de opvattingen van de leden van de SP.a.
Veel lezers zullen gedacht hebben: heeft Erik De Bruyn dan nog een ander opiniestuk geschreven dan dat over de naamsverandering van de SP.a en de intrede van Bert Anciaux? In dat stuk lever ik namelijk helemaal geen kritiek op het onderzoek van Vander Weyden. Het enige wat ik schrijf is dat er een onderzoek werd gevoerd door een onafhankelijk vorser die tevens de echtgenoot is van een sp.a-minister. Dat zijn enkel de feiten, en het geeft natuurlijk te denken wanneer een onafhankelijk vorser zich daardoor aangevallen voelt.
Voorts heb ik wel kritiek op de politieke conclusies die uit het onderzoek werden getrokken en op het feit dat de vijftigduizend vertrokken SP.a-leden niet bevraagd werden.
Op 3 januari overleed Pierre Van Rompaey. Behalve mijn schoonvader was hij ook een kameraad.
Pierre zal vooral bekend blijven als literaire duizendpoot: cursiefjes, verhalen, cabaret, toneel, romans voor de jeugd, gedichten. Daarbij richtte hij zich vooral, maar niet exclusief, naar de jeugd en ging vaak vernieuwend en onconventioneel te werk. Zo schreef hij in 1990 Met weinig eerbied, een alternatieve museumgids gericht naar jongeren en bedoeld om de drempel naar het bezoeken van musea te verlagen.
Maar daarnaast was Pierre ook socialist en dat bracht hij in zijn literair werk tot uiting. Een andere grote naam in zowel de Vlaamse literatuur als in de socialistische beweging, Piet Van Aken, schreef over Pierre Van Rompaey:
Een dergelijk man noem ik een verkwikking voor zijn omgeving, en wat hij schrijft is voor de door zware kanonnen verdoofde lezer een lust.
In 1980 opende het KJT (Koninklijk JeugdTheater) haar zaal in de nieuwe Antwerpse Stadsschouwburg met zijn groots opgezette musical Polleke de Belg, een evocatievan de vaderlandse geschiedenis.
De Gazet Van Antwerpen schreef er schande over want Pierre Van Rompaey presteerde het die vaderlandse geschiedenis te laten uitmonden in een apotheose met rode vlaggen en arbeiders die zongen:
Willen is kunnen!
En alles kan vandaag!
Geconfronteerd met de verrechtsing van de publieke opinie, het verraad en de achterbaksheid in de wereld verloor hij wel eens zijn geloof in de maakbaarheid van de samenleving en de capaciteiten van mensen om het goede na te streven. Ik had daar met hem discussies over. Maar dat belette hem niet om als het erop aankwam niet alleen in woorden maar ook in daden te vechten voor meer openheid, eerlijkheid en rechtvaardigheid. Toen De Morgen als socialistische krant kopje onder ging tastte hij diep, zeer diep in de geldbuidel en kocht een stevig aandeel in een poging om de krant boven water te houden. Zoals altijd met de volledige instemming en steun van zijn echtgenote en gezellin Vif Wens, die net zoals Pierre voluit in een socialistische, vrijzinnige en humanistische traditie staat.
Het is dankzij mensen zoals Pierre Van Rompaey die altijd veel heeft gegeven en weinig heeft gevraagd dat de wereld in weerwil van alles zal vooruitgaan. Hij was een locomotief die heel veel wagons ter bestemming heeft gebracht, zoals in Polleke de Belg. Wij zullen hem heel erg missen.
Op de laatste dag van 2008 nam ik deel aan een protestmanifestatie in Brussel tegen de Israëlische bombardementen op Gaza. Ik had me verwacht aan een kleine manifestatie van NGOs maar ik was aangenaam verrast door de massale opkomst. Zevenduizend betogers, de meesten van Arabische origine maar ook progressieve joden en andere Belgen manifesteerden er vreedzaam en indrukwekkend.
Relletjes
Ik was dan ook een beetje teleurgesteld bij mijn terugkeer in Antwerpen. De Arabisch Europese Liga (AEL) had het initiatief genomen om ook in Antwerpen een protestmanifestatie te organiseren. In de nasleep daarvan vond een groepje pubers het toch weer nodig om naar de Joodse buurt op te trekken, onderweg vernielingen aan te richten en slaags te raken met de politie. Volgens diverse ooggetuigen trof de AEL als organisator van de betoging hierin helemaal geen schuld. Ik citeer uit een ooggetuigenverslag:
Ikzelf was aanwezig op die betoging gisteren.Omdat ik uiting wou geven aan het gevoel dat ik heb bij de situatie in Gaza.
Ik heb gezien dat het na afloop alleen de -16 jarigen waren, en dat waren er heel veel, die in een stormloop richting Roosevelt liepen en onderweg vandalenstreken uithaalden, terwijl de achterblijvende volwassenen verontwaardigd en nee-schuddend niet anders konden dan met lede ogen aanschouwen.Er was geen stoppen aan die grote, verhitte bende jongeren.
Naar mijn mening treft de AEL hierin geen schuld, wel het algemene klimaat van racisme in Antwerpen dat pubers, die al niet te goed in hun vel zitten, opzadelt met een hoop frustraties.Het verbaast me niks dat die jongeren bij een gelegenheid als deze een kans zien om al die woede te uiten.
De AEL komt op voor de belangen van Arabische immigranten in Europa, en het is dan ook voor de hand liggend dat zij dit soort zogenaamde "kutmarokkaantjes" aantrekt.
Daaruit concluderen dat een vereniging niet vredelievend is vind ik niet juist.Volgens mij moet het juist gestimuleerd worden dat verenigingen als AEL bestaan, geaccepteerd worden en volwaardig naast autochtone verenigingen werken, zodat kutmarokkaantjes het gevoel krijgen dat zij ook vertegenwoordigd zijn in de maatschappij waarin ze leven en een eigen identiteit krijgen.
Zelfbeheersing en discipline
Ik ben het daarmee eens, zij het dat ik niet vind dat een klimaat van racisme, dat volgens mij in Antwerpen trouwens verre van algemeen is als alibi mag dienen voor asociaal gedrag. In dit geval zelfs gedrag dat niet alleen asociaal is maar volkomen in de kaart speelt van de tegenstander. Niet de grote manifestatie in Brussel ging met de media-aandacht lopen gisteren, wel de op zich vrij onbenullige Antwerpse relletjes (waarin toch twee politieagenten die ook maar hun werk deden gewond raakten). Een indrukwekkende, gedisciplineerde manifestatie zoals in Brussel moet hier in Antwerpen toch ook kunnen?
We kunnen niet anders dan blijven hameren op het belang van zelfbeheersing, discipline en organisatie, alle begrijpelijke frustraties ten spijt.
Waar was mijn partij ?
Ik ben nog om een tweede reden teleurgesteld, namelijk in de afwezigheid van mijn partij, de SP.a.Heeft het marketingbureau van de partij misschien beslist dat opkomen voor de Palestijnen in Gaza ons electoraal marktaandeel zou beschadigen? Heeft de ledenenquête misschien aangetoond dat socialisten niet begaan zijn met de slachtoffers van de bombardementen op Gaza of met de wereldvrede in het algemeen? Dan moeten we daar dringend aan werken. Mocht ik voorzitter geworden zijn van de SP.a, dan zou mijn partij nu aan de zijde hebben gestaan van de onschuldige bevolking van Gaza. Zelfs al zou dit ons op korte termijn stemmen kosten.
Wat voor alle duidelijkheid nog iets anders is dan aan de zijde te staan van Hamas. Het bestoken van Israëlisch grondgebied met raketten is futiel en verwerpelijk. Natuurlijk zal de reactie van Israël de steun voor Hamas onder de bevolking in de Gazastrook nog versterken. De politiek van Hamas leidt echter nergens toe behalve tot de versterking van hun semi-feodale overheersing van de Gazastrook. Vrede of sociale vooruitgang voor de regio heeft deze organisatie niet in petto.
Evengoed leiden het militarisme en de bezettingspolitiek van Israël alleen maar tot het in stand houden van Israël in de vorm van een groot militair kamp en tot de verarming van zijn inwoners.
Sloop de muren, stop de blokkades
Maar niet alleen Israël en Hamas treffen schuld. De blokkade van de Gazastrook is evengoed het werk van Egypte. Het militaire regime van Egypte kan zich tegen zijn eigen bevolking alleen maar staande houden met massale Amerikaanse militaire steun. Het corrupte regime van Egypte of dat van de andere Arabische landen in de regio zullen de Palestijnse en bij uitbreiding de Arabische zaak niet vooruithelpen. Deze regimes dienen alleen maar om de Arabische wereld verdeeld en zwak te houden zodat de belangen van het westen er voluit kunnen spelen. Maar net zomin is een terugkeer naar religieus obscurantisme zoals in Iran een alternatief, al hun anti-imperialistische retoriek ten spijt.
Alleen grensoverschrijdende sociale omwentelingen in het Midden-Oosten kunnen de regio uit het slop halen. Maar op korte termijn is het Israël dat moet inbinden door het stopzetten van al het militaire geweld tegen haar buurstaten, al haar kernwapens te ontmantelen, door zich uit alle bezette gebieden terug te trekken, haar walgelijke muren en alle andere versperringen te slopen en alle blokkades te beëindigen. Zoniet blijft de regio gevangen in een spiraal van nationalistisch en religieus opbod.
