De halve nationalisatie van Fortis of socialisme voor de rijken
De managers van Fortis verdienen ongetwijfeld de prijs voor de meest succesvolle bedrijfsleiders van het jaar. Of zijn het de meest succesvolle lobbyisten? Je moet het maar doen. Eerst bouw je vanuit een bank die geheel en al met overheidsgeld en met het geld van kleine spaarders werd opgebouwd (de ASLK) een privaat zakenimperium op. Daarmee maak je in tien jaar tijd 27 miljard euro winst waarvan je méér dan 12 miljard uitdeelt aan de aandeelhouders. Als het tij dan keert klop je opnieuw aan bij Vadertje Staat. Die stopt je in één weekend tijd nogmaals 4.7 miljard euro belastinggeld toe en verdubbelt daarmee het gat in de nationale begroting. Een transfer van arm naar rijk om U tegen te zeggen.
En Vadertje geeft je dat geld in alle vertrouwen. Nadat je zijn eerste glimmende Ferrari in de prak hebt gereden geeft hij je er gewoon een nieuwe. Vader legt wel centen op tafel onze centen- maar vraagt daarvoor in ruil niet de minste medezeggenschap in het besturen van Fortis. Doe zo voort management, doe voor ons nog een rondje op kosten van de belastingbetaler! Jullie zijn goed bezig!Want als er één dogma is dat in deze woelige tijden overeind moet blijven staan als een fallus dan is het dat bankieren een private aangelegenheid is.
Terwijl ik dit schrijf is op enkele uren tijd alwéér vier procent van dit vers geld in rook opgegaan. De Fortis-aandelen blijven namelijk in vrije val verkeren en worden nu gevolgd door die van Dexia. Klopt straks een tweede noodlijdende Verloren Zoon aan bij de overheid? Nog geen jaar geleden werd mijn pleidooi voor de nationalisatie van de energiesector en de heroprichting van een openbare kredietinstelling lacherig van de hand gewezen. Ondertussen hebben ultraliberale landen zoals de VS en Groot-Brittannië de routine van het nationaliseren al aardig onder de knie. België volgt met rasse schreden. In nieuwe trends mogen we immers niet achterblijven.
Alleen zijn dit karikaturen van échte nationalisaties. Het is de socialisering van de verliezen die volgt op decennia van privatisering van de winsten. Ongetwijfeld zal diezelfde overheid in navolging van het neoliberale dogma haar aandelen voor een prikje verkopen als het opnieuw beter gaat met de bank. Dit spelletje is onaanvaardbaar. Om met de woorden van Gore Vidal te spreken: dit is socialisme voor de rijken, terwijl de kwellingen van de vrije markt voorbehouden blijven voor de armen. Dit massieve bedrog betekent het einde van een tijdperk. Na het faillissement van onze nationale politici volgt nu ook het financiële én morele faillissement van onze nationale bankiers. Na de marionetten vallen nu ook de marionettenspelers zélf door de mand.
Eigenlijk is dit het uitgelezen ogenblik voor links om zichzelf weer op het voorplan te plaatsen. Als de linkerzijde in België in deze crisis niet prominent van zich laat horen dreigt ze voor jaren irrelevant te worden. Toch blijft alles erg rustig op de sp.a-website. Caroline Gennez wil een betere bescherming van het spaargeld, tot 100.000 euro per klant. Met andere woorden ook de middenklassen moeten van een staatswaarborg kunnen genieten op kosten van de belastingbetaler. De partij rent hier met een emmertje water naar een towering inferno.
De sp.a moet nu de volledige hernationalisatie van Fortis eisen. Wie investeringskapitaal kan verschaffen heeft de werkelijke macht in onze samenleving. Die macht is dringend aan democratisering en publieke controle toe. Het cijnskiesrecht van de private aandeelhouders die al vaak genoeg bewezen hebben meer geïnteresseerd te zijn in snelle winsten door speculatie dan in duurzaam en sociaal ondernemen moet vervangen worden door échte economische democratie. Er moet een volledig transparant openbaar beheer komen van de grootste Belgische bank, gebaseerd op werknemerscontrole en maatschappelijk belang. We hebben een grote openbare kredietinstelling nodig die het duurzamer en socialer maken van onze economie als uitgangspunt neemt. Niet enkel de werknemers van Fortis maar ook kleine spaarders, zelfstandigen, KMOsen hun werknemers kunnen hier alleen maar wel bij varen. Dit is een historische kans om een breed maatschappelijk draagvlak te vormen rond socialistische oplossingen voor de crisis. En dan is dringend nodig, want alle andere oplossingen zullen de gewone werkende mensen bloed, zweet en tranen kosten.
Ik had het geluk op te groeien in de golden sixties, inclusief de vroege jaren zeventig, toen zomers nog echte zomers waren en stakingen nog echte stakingen. Reeds op vroege leeftijd brandden er zich beelden op mijn netvlies. De oorlog in Vietnam, de revolte van mei '68 en de vurige toespraken van een man die, in contrast met de lijzigheid van de politici, zei waar het op stond. Die man was Georges Debunne.
Ik merkte hoe in de wereld der volwassenen de aandacht verstrakte als Georges op het scherm verscheen. Die verstrakte aandacht trof zowel voor- als tegenstanders. Hier was een kracht aan het werk, zoveel was duidelijk. Op latere leeftijd werd ik lid van het ABVV en van de SP. Ik begreep toen waar de kracht van Georges voor stond. Ik stelde vast dat Georges met al zijn slagkracht en ervaring revolte uitdrukte tegen een onrechtvaardig systeem. Dat had hij, ondanks het leeftijdsverschil, gemeenschappelijk met mijn generatie van revolterende jongeren. Hij zorgde voor de enorme aantrekking en ontzag die het ABVV uitoefende op een jonge generatie.
Vandaag nemen wij afscheid van een grote leider. Hij was zonder meer onze grootste Belgische vakbondsleider. Onze grootste Belgische socialistische voorman. Juli laatstleden werd ik geïnterviewd door Indymedia. Een van de vragen luidde: "Had u in die tijd (toen ik politiek actief werd) politieke figuren aan wie u zich spiegelde?"
Mijn antwoord was: "Vooral syndicale figuren zoals Georges Debunne, toen de grote leider van het ABVV. Dat was een man die in staat was om lijnrecht in te gaan tegen de gangbare sociaal-economische analyses die, ook toen al, werden gedomineerd door de rechterzijde. Georges Debunne ging daar radicaal tegen in en durfde ook al eens te spreken over een andere maatschappijvisie. Het is dan ook Debunne die me heeft geïnspireerd en als voorbeeld heeft gediend."
De kern van deze boodschap heb ik aan Georges persoonlijk overgebracht op de viering van zijn negentigste verjaardag te Brussel. Ik ben zeer blij dat ik die gelegenheid nog gekregen heb.
Mijn oprechte deelneming mevrouw, en ook mijn appreciatie voor u. Ik heb u nog niet persoonlijk kunnen ontmoeten, maar het is me duidelijk dat Georges op u heeft kunnen rekenen en steunen. Aan de zijde van zo een groot man staat ongetwijfeld een uitzonderlijke dame.
Karel Vinck, nieuwe voorzitter van de BAM en bekend van eerdere dramas, kondigde vandaag aan dat hij naar de burgers stapt. In november zal de BAM een voortgangsrapport presenteren over de Oosterweelverbinding.
Dit lijkt me een goede gelegenheid om eens wat modaliteiten rond dat voortgangsrapport scherp te stellen. Graag wil ik nu eens concreet vernemen op welke manier de BAM ervoor zal zorgen dat de normen op het vlak van fijn stof en van lawaaioverlast zullen worden nageleefd. De wijzers van die twee parameters staan momenteel behoorlijk in het rood. Van een nieuw autosnelwegenplan verwachten we dus niet dat het fijn stof- of lawaaineutraal is. We willen er eindelijk eens op vooruitgaan. Onze levenskwaliteit moet gegarandeerd worden.
Van een no nonense man als Karel Vinck verwacht ik niets minder dan spijkerharde feiten en cijfers die aantonen dat hij dat gaat oplossen. Niet volgend jaar, maar NU, in november. Aangezien Vinck zelf verklaart dat er wat fijn stof betreft teveel aan paniekzaaierij gedaan wordt kan het niet anders dan dat hij een concreet plan op zak heeft. Ik ben dus zeer benieuwd.
Ook verwachten de inwoners van Deurne en Merksem nog altijd een antwoord op de meer dan honderd openstaande vragen die zij hebben over de weerslag van het project op hun wijken. Ook wat dat betreft ben ik zeer benieuwd.
