De reis van Puerto Arista naar Oaxaca was ook weer een heel onderneming en een volledige dag reizen. Om middernacht vond ik uitgeput een hostel en kroop onmiddellijk in mijn bed.
s Morgens stond ik vroeg op en ging richting ruines van Monte Alban (witte berg) zo n 6 km buiten het centrum. De eerste keer was het bezet rond 500 v.c. waarschijnlijk door de Zapotecs. Zij waren de eerste mensen in Mexico die schreven en een geschreven kalender hadden. Het hoogtepunt was van 300 tot 700 n.c. en er was toen ongeveer een bevolking van 25.000 mensen. Het meeste wat we hier zien komt van deze tijd. Tussen 700 en 950 n.c. werd deze plaats verlaten en bekwam een ruine. Eerst bezocht ik het museum en daarna de site. Die is vrij groot en heeft een spectaculair 360 graden zicht op de hele vallei rondom. De ruines bevinden zich op een berg zo n 2000 meter boven de zeespiegel. Ik bracht er zo n 2 uur door om alles gezien te hebben en was vooral onder de indruk van de ligging. De ruines hebben ook duidelijk een andere bouwstijl dan al de andere Maya ruines die ik tot nu toe bezocht had. In het museum zie je ook schedels met holen in. Die komen uit de graven van de ruines en wijzen erop dat ze medische behandelingen uitvoerden die uniek zijn in het oude Mexico.
Volgende dag maakte ik een uitstap naar Mitla en de ruines van Yagul. Zuid en oost van Mitla staat bekend voor het produceren van de beste mezcal in de wereld. Juist als de neef tequila, is mezcal gemaakt van de maguey (agaaf) planten. Buiten de mezcal zijn er ook nog de ruines die dateren van 2 of 3 eeuwen voor de spaanse verovering. Dat moment was Mitla waarschijnlijk de meest belangrijke religieuze Zapotec gemeenschap. In 1494 n.c. namen de Aztecen Mitla over. De ruines zelf stellen niet zo veel voor ook door het feit dat de spanjaarden in 1590 een kerk over een van de groepsbinnenplaatsen bouwden. De stenen mozaieken van het oude Mitla zijn uniek in Mexico en daardoor zijn deze ruines dan weer wel belangrijk. Maar ik vond het al bij al een beetje tegenvallen en was blij dat ik er wat mezcal kon proeven. Goedgezind stapte ik op de bus en ging op naar de volgende ruines van Yagul een 12 km verder. Veel schiet er van deze ruines niet over. Het ballenspel plein is het best bewaard en 2de grootste in Mesoamerica. Boven op de immense rots die uitsteekt boven de ruines heb je een prachtig zicht op de hele omgeving en dit diende als fort. Hier en daar zie je nog resten van de verdedigingsmuren die tot 3 meter hoog gingen.
Mijn laatste dagje in Oaxaca bezocht ik het cultureel museum. Dit bevat de vondsten van graftombe 7 van Monte Alban. Het museum neemt je ook mee door de geschiedenis en cultuur van de staat Oaxaca tot de dag van vandaag. Op de benedenverdieping was er een tentoonstelling van de exentrieke engelsman Edward James. Later meer hier over als ik zijn surrealistisch Las Pozas ga bezoeken in Xilitla. Zag in het museum een groot gedeelte van een film over zijn leven. Was werkelijk helemaal onder de indruk van deze man zijn leven en zijn ideeen. Las Pozas is nu al iets waar ik naar uitkijk Eens buiten was er juist een (welgesteld) paar getrouwd in de Santa domingo kerk. Deze kerk behoort tot het museumcomplex. Knappe opgetutte mexicaanse vrouwen triepelden er rond en vonden al heel snel mijn aandacht na al dat culturele gedoe van de laatste dagen. In de namiddag slenterde ik wat rond in de Zocola buurt, maakte een praatje met een mexicaan en observeerde de voorbijgangers. Kocht mijn eerste spaanstalig boek over de drugssmokkel van Colombia naar Chicago. Bracht wat tijd door op het internet, at iets en wachtte op mijn bus die om 11 uur s avonds vertrok.
Eens in Puerto Arista zocht ik Josees Camping Cabañas en installeerde mijn hangmat. Veel spectaculairs gebeurde er verder niet in Puerto Arista. Het was een saaie boel: veel regen, ruwe zee, duur eten waardoor ik 2 dagen op brood, tonijn, tomaat en ajuin geleefd heb. Deed dus niks anders als in mijn hangmatje liggen, luieren, muziek luisteren en zelfs een niet geweldig boek lezen. Een namiddag was het dan toch iets of wat goed weer en waagde ik het te gaan zwemmen in de ruwe zee. Door de vele en hoge golven was dat dan toch nog plezant. Het enigste hoogtepunt zullen we maar zeggen. s Nachts werd ik dan ook nog eens onmiddellijk lastiggevallen door mijn lievelingsbeestjes de muggen. Na 2 dagen en 3 nachten hield ik het dus voor bekeken. Een voordeel na mijn verblijf in Puerto Arista was dat ik bijna niks opgedaan had. "Alles heb zen voordeel en nadeel" zou Johan Cruyf zeggen.
s Morgens vertrok David al terug richting Guatemala en ik bezocht het museum van Palenque omdat dit maandag gesloten was. Mooie collecties van maskers, sieraden, beelden enz... geven een goed beeld van de hele geschiedenis van Palenque. Je kan er enkele interessante filmpjes zien van de ontdekking van Pakal s sarcofaag en je ziet er een kopie van. Na het museum ging mijn reis naar Villahermosa om het parque-museo La venta te bezoeken. Archeologen verhuisden de sites meest belangrijke stukken naar Villahermosa in 1958 omdat olieboringen de belangrijke oude Olmec omgeving van La venta bedreigden. Ook is er een zoo waar je verschillende wilde dieren kan bewonderen. Na een nachtje in Villahermosa was het alweer tijd om verder te gaan. Deze keer reisde ik naar Paraiso, een klein dorpje aan de golf van Mexcio. Bezocht de wat verderop gelegen ruines van Comalcalco. Deze ruines zijn uniek omdat ze gemaakt zijn van bakstenen en de mortel van oesterschelpen. Het hoogtepunt van comalcalco was tussen 600 en 1000 n.c. geregeerd door de Chontals. Het was een belangrijk centrum van handel in: cacao, zout, herten-en jaguarhuiden, honing, schilden van schildpadden, tabak, chilies, katoen, jade... Omdat het bloedheet was hield ik een siesta maar in mijn kamer was het ook pokkeheet. Zelfs die avond had ik het moeilijk om de slaap te vatten. Daarom besliste ik s morgens om ervandoor te gaan naar La venta. Daar kwam ik in de vooravond aan omdat de bus meer dan een uur stil had gestaan bij straatwerken onderwegen. Vond een goedkoop maar vies hospedaje. Het krioelde er van de muggen en mieren. De waterkraan, wc en douche deed het niet en het was weer bloedheet. Om 8 uur s morgens, na een slechte nachtrust, was ik al aan de site van La venta. Het museum stelde niet veel voor en na een kwartier had ik het gezien. La venta heeft de fascinatie van de grootste en meest belangrijke "hoofdstad" van Mexico s moeder cultuur. De Olmec beschaving floreerde van 800 tot 400 v.c. Tot hier alle lofwoordjes vanuit de LP. Op de hele site is niks te zien. Een groot grasveld met een heuveltje van 20 meter met hier en daar kopieen van beelden die er ooit gestaan hebben. Het ergste van de hele site zijn de muggen die goed gegroepeerd gezamelijk aan vallen. Voelde mij een of ander oorlogsschip dat in Pearl Habor aangevallen werd door de Jappen. Hield het na een half uurtje voor bekeken omdat ik niks anders moest doen dan de muggen van me af meppen. Alweer maar een bus op tot Cardenas waar ik al van kwam. Vandaar een 5 uren bus tot Tuxtla Gutierrez. Eens daar besliste ik om door te reizen naar Tonala. Om 11 uur s avonds kon mijn tocht om een slaapplaats te vinden beginnen. Na 4 hotelletjes besloot ik dan maar een kamer voor 200 pessos te nemen. Normaal geef ik niet meer dan 100 pessos uit aan een kamer. Het was niet echt mijn dagje en zeker niet toen ik na een uurtje ontdekte dat ook de airco op de kamer niet werkte. Maar het was wel een goed bed en de douche deed wonderen. Sliep lang uit en stond nog eens een half uur onder de douche, at goedkope tacos en werkte mijn blog bij. Daarna ging ik naar Puerto Arista aan de pacifische oceaan om een beetje te relaxen van al het reizen de afgelopen dagen.
s Maandags na het afscheid met de familie namen David en ik afscheid in de school en begonnen onze tocht naar Mexico. Met 2 chickenbussen kwamen we aan de grens en zonder al te veel problemen kregen we onze stempels aan beide kanten. Omdat het al vrij laat was namen we een bus tot Comitan. Dit is een koloniaal dorpje 90 km van San Cristobal. De dag erop verkende we het dorpje een beetje. Vooral de plaza met de kiosk in het midden was mooi. En natuurlijk waren er nog een paar kerkjes. Na het middageten namen we een bus naar San Cristobal. San Cristobal, gesticht in 1528 door de spanjaarden, is vandaag het hart van een van de meest diep gewortelde indigeense gebieden in Mexico omgeven door tientallen Tzotzil en Tzeltal dorpjes waar eeuwenoude gebruiken samen gaan met moderne elementen. Het haalde het internationale nieuws toen op 1 januari 1994 de Zapatista rebellen de regeringsgebouwen overnamen om van daaruit hun revolutie te verkondigen. Een paar dagen en 150 doden (meeste Zapatista rebellen) later werden ze al verjaagd door het mexicaanse leger. Veel heeft hun propaganda voor meer indigeense rechten tot de dag van vandaag niet geholpen. Wij waren echter niet daar voor politieke redenen, maar om de halve finales van Euro2008 te zien. Die avond vonden we een gezellig cafeetje (Revolucion: what s in a name!!!) met live muziek. En de groepjes in San Cristobal kunnen er wat van. Na een tijdje luisteren kwam er een oude bekende binnen. Carolina, in hetzelfde hotel in san Pedro, en vriend kwamen bij ons zitten. Een half uurtje later kwam er zelfs nog een andere oude bekende heel onverwachts binnengewandeld. Daniel en ik vlogen elkaar onmiddellijk in de armen en we hadden heel wat bij te praten. Samen met hem reisde ik mijn 2 laatste weken van mijn vorige trip. Die avond werd er duchtig gefeest en ook de donderdagavond omdat dat de laatste dag was dat we samen waren. Op woensdag en donderdag keken we de halve finales.
Vrijdagnamiddag kwamen David en ik aan in Ocosingo, een klein dorpje midden tussen de koele mistige hooglanden en de hete laagland jungle. Vonden een goedkope kamer met tv, aten een beetje en verkende het dorp. Er was helemaal niks te beleven en dus keken we wat tv. Tijdens de film viel ik die avond al in slaap. s Morgens namen we een busje naar de ruines van Tonina, een van de Maya s meest indrukwekkende tempelcomplexen. Dit was de stad die het machtige Palenque op de knieen kreeg. De hoogdagen van Tonina was de aanstelling van de Slang Schedel-Jaguar Klauw dynastie in 688 n.c. Deze nieuwe leiders, ambitieus en militairgezind, vochten om de controle van het gebied met Palenque. Constant vielen ze hun rivaal lastig vanaf 690 n.c. De Palenque leider K an Joy Chitam 2 werd gevangen genomen in 711 n.c. en waarschijnlijk ook onthoofd. Deze stad werd bekend en berucht om zijn onthoofdingen. Je kan er nog een offeraltaar aantreffen in de ruines en ook vele afbeeldingen verwijzen ernaar. Hier zal Mel Gibson zijn inspiratie wel gevonden hebben voor zijn film "Apocalypto". De ruines waren indrukwekkend en zeker als je het hele verhaal errond kent. Het museum bevatte ook mooie en interessante beelden, en legt goed en duidelijk de geschiedenis van tonina uit. In de namiddag schreef ik een paar uur in mijn dagboek, at iets en keek een film. Alweer viel ik vlug in slaap.
Zondagmorgen beslisten we om naar Palenque te gaan. Eens in de stad zochten we een plaats om de finale te kijken. Die werd verdient gewonnen door Spanje. De meest constant spelende ploeg van het toernooi en geen enkele partij verloren. Na de match namen we onze intrek in Mayabell. Hier konden we onze hangmatten installeren onder een hutje midden in de jungle kort bij de ruines. Gelukkig was er een zwembad aanwezig want na al de vochtige tropische hitte was wat afkoeling meer dan welkom. Gelukkig was David ook een schaker en dus kregen we de avond vlot om met enkele partijtjes. Om 8 uur s morgens waren we de 1,5 km wandeling al begonnen naar de ruines. Eerder werden we al gewekt door de brulapen en niet mijn wekkertje. En die apen kunnen een hels lawaai maken. Palenque werd eerst bewoond rond 100 v.c. en het hoogtepunt was rond 630 n.c. tot 740 n.c. Honderden vervallen gebouwen zijn verspreid over 15 vierkante km, maar alleen een compakt centraal gedeelte is opgeknapt. Alles wat je hier ziet is gebouwd zonder metalen werktuigen, dieren en het wiel. De ruines zijn adembenemend mooi door de locatie midden in de jungle. De lagergelegen ruines liggen zelfs aan watervallen. Na 4 uur rondwandelen in deze prachtige ruines was het tijd om iets te gaan eten en inkopen te doen voor de volgende activiteit en dag. Alweer stonden we vroeg op om Agua azul te bezoeken. De spectaculaire donderende watervallen van agua azul liggen 60 km van Palenque en het duurde 2 uur vooraleer we er arriveerden. We wandelelden het hele pad langs de watervallen omhoog en namen enkele foto s van het hele gebeuren. Boven aan een rustige plek met een brede en minder harde stroming van de watervallen zwommen en doken we een beetje in de frisse wateren. We aten onze picknick, droogden wat op en keerden terug. In de late namiddag zocht ik nog wat meer verkoeling in het zwembad en de rest van de avond verbroederden we met een grote groep ieren in Mayabell.
Omdat ik dat weekend het rustig aan moest doen omwille van de antibiotica die ik nam zag ik alle matchen van Euro 2008. Tijdens die week keken we regelmatig de 2 de match van de dag in "Tecun". Op vrijdag bleven we met zijn allen in de school voetbal kijken met pizza en bier. De voetbal was een geschenk uit de hemel om de verveling een beetje tegen te gaan. De lessen verliepen vlot maar begonnen me een beetje te vervelen. Sommige dagen werd ik bijna gek van 5 uren in een lokaal te zitten. Had die week elke dag een uurtje extra omdat ik de dag dat ik ziek was moest inhalen. Had het ook lastig met me 5 uur lang te concentreren. Ana gaf me die week veel huiswerk omdat ik ernaar gevraagd had. Dat huiswerk en mijn notas overschrijven in mijn boek bezorgde me veel werk. Tijdens de week bezochten we een shoppingcenter. Wilde me een nieuwe broek kopen maar ik vond er niks dat me aanstond. Woensdagavond nodigde ik de studenten uit om iets te komen drinken bij Arthur en Dora. Het werd een gezellige avond waar iedereen moeite deed om spaans te praten. Op vrijdagavond was er een kookactiviteit. De bedoeling is dat de leerlingen iets typisch van hun land klaarmaken. Ik kwam op het plan om frit mosselen te maken maar dan op Yves Lagoda' s wijze. De mosselen smaakten goed maar wie een beetje te veel van de soep opschepte proefde de chilis die ik erin verwerkt had. Had niet dezelfde ingredienten als thuis voorhanden en moest dus een beetje improviseren. Die dag belde Dora ook naar de school dat ik moest oppassen als ik terug naar huis zou gaan. Er waren die namiddag gevechten uitgebroken in de gevangenis kortbij hun huis. De politie had de straten afgezet en traangas gespoten. Resultaat: 2 doden en een hoop gevangenen ontsnapt. Dat las ik de dag erna s morgens in de krant. In de gevangenis was het tot een gevecht gekomen tussen de bendes 18 en MS 13. Niemand ligt er hier van wakker want het geweld is hier in Guatemala elke dag. De kranten staan vol van aanslagen en overvallen, moorden en afrekeningen. In de namiddag gingen we met een hele bende naar het concert van "Carmelo Criminal". Een peruaanse hip-hop/reggea band uit Duitsland. Er speelden nog wat groepjes en dj's maar die waren al helemaal het vermelden niet waard. Ik amuseerde me goed, daar heb ik trouwens weinig moeite mee, want het weekend ervoor had ik me heel kalm moeten houden. De dag erna was er een barbeque bij Arthur en Dora. Arthur zijn broer kwam langs met vrouw en kinderen. Het lukte me vrij goed om alles te verstaan en om in het spaans te praten.
Die maandag kwam Ana niet opdagen en kreeg ik les van Irene. Dit was beter voor mij want zij ging meer voor de conversatie en ze liet me ook meer praten. Ana praatte zelf nogal graag veel. Diezelfde week leerden we ook hoe we tortillas moesten maken. Samen met wat kaas aten we die op. We bleven weer een namiddagje in de school om voetbal te kijken en pizza te eten. En vrijdagavond was er weer de traditionele kookactiviteit. Ik maakte deze keer pannekoeken klaar maar ze smaakten niet zo lekker als thuis. Met een bolletje ijs echter smaakten ze toch verrukkellijk. Die avond kregen Simon, david en ik ook ons diploma omdat de lessen er opzaten. Ik kreeg een b-attest voor gevorderden en gaf een korte speech. Natuurlijk werd er die avond een stapje in de wereld gezet om dit te vieren. De dag erna ging ik samen met Dora winkelen want ik ging mosselen en frit gereed maken voor de familie en studenten. s Morgens was ik ook al met Lulu (hond) gaan wandelen. Het duurde vrij lang om de 5 kg fritten te bakken in een klein pannetje op een gasvuur. Ook de mosselen kookten langer op het vuur dan thuis. De mosselen hier zijn veel kleiner als thuis en je koopt en kookt ze zonder schelp. Iedereen at zijn buik goed vol en we dronken whiskey en rum. Maandagmorgen nam ik afscheid van de familie en gaf ieder een cadeautje. Ergens was ik blij dat ik kon vertrekken maar ook tegelijkertijd droevig. Ze zorgden goed voor mij en ik had er een goede tijd maar het kriebelde weer om verder te trekken.
