Vanwege corona kunnen we ons soms moedeloos en hopeloos voelen. We kunnen zelfs angst voor de toekomst hebben. Zo las ik op LinkedIn een artikel waarin 2020 werd omschreven als “the year of anxiety” (het jaar van angst voor de toekomst). Er is werkonzekerheid. Mensen verliezen hun jobs, mensen sterven onverwachts, de dood en het einde van ons leven op deze aarde staat bij wijze van spreken vlak voor de deur.

Door middel van deze preek wil ik je bemoedigen en een andere zienswijze vanwaaruit een andere strategie vloeit, aanreiken. Ik ga vooral werken vanuit enkele brieven van Paulus en ik ga ook rekening houden met de bewoordingen van andere theologen.

Misschien ben je gefrustreerd dat je als christen niet zo veel goede werken meer kan doen. Maar de enige nuttige werken die je kan doen, beginnen toch enkel vanuit Christus. Heeft Christus ons niet duidelijk gezegd: “Ik ben de wijnstok, u de ranken; wie in Mij blijft en Ik in hem, die draagt veel vrucht, want zonder Mij [of gescheiden van Mij] kunt u helemaal niets doen” (Johannes 15:5)? En schreef Paulus ook niet “Want wij zijn zijn maaksel, geschapen in Christus Jezus tot goede werken, die God tevoren heeft bereid, opdat wij daarin zouden wandelen” (Efeziërs 2:10)? Eerst zijn we dus door ons geloof[1] [verbondsvertrouwen] en door Zijn genade behouden. Deze redding is een geschenk van God. Het is niet op grond van onze werken (Efeziërs 2:8-9). Dus, vóórdat we gewerkt hadden, mochten we door Zijn genade een nieuw maaksel (Efeziërs 2:10); een nieuwe schepping gemaakt worden: “Daarom, als iemand in Christus is, is hij een nieuwe schepping; het oude is voorbijgegaan, zie, het is alles nieuw geworden” (2 Korinthiërs 5:17). Als we verder kijken in de brief van Paulus aan de Efeziërs, dan zien we het volgende: De theoloog E. K. Simpson verwoordt het zo: “Die bewoording in Christus slaat de grondtoon van de hele brief; van deze vruchtbare kiem vertakt de vertakkende eik van het bos.”[2] In het Nederlands klinkt dit misschien een beetje grappig, maar wat hij dus eigenlijk zegt is dat deze zin het fundament is vanwaaruit we deze brief behoren te lezen. Het “in Christus”-zijn is dus – weeral – essentieel. Zo lezen we bijvoorbeeld onder andere in Efeze hoofdstuk 1(:3-14): “Gezegend zij de God en Vader van onze Heer Jezus Christus, die ons gezegend heeft met alle geestelijke zegening in de hemelse gewesten in Christus” (Efeziërs 1:3), “zoals Hij ons in Hem heeft uitverkoren vóór de teloorgang der wereld (καταβολῆς κόσμου[3])” (Efeziërs 1:4a), “zijn genade, waarmee Hij ons begenadigd heeft in de Geliefde” (Efeziërs 1:6b), “in Wie wij de verlossing hebben” (Efeziërs 1:7a), “om alles wat in de hemelen en op de aarde is onder één hoofd samen te brengen in Christus” (Efeziërs 1:10b) - het is dus de bedoeling dat we in Christus zouden zijn; onder zijn hoofd samengevat, opgesomd, bijeengebracht, verenigd (ἀνακεφαλαιόω)[4] –, “in Hem, in Wie wij ook erfgenamen zijn geworden” (Efeziërs 1:11a) en, tot slot, “in Wie u ook, toen u geloofd hebt, verzegeld bent met de Heilige Geest van de belofte, het Onderpand onzer erfenis; opdat gij als zijn eigendom moogt worden vrijgekocht, en zijn glorie moogt loven” (Efeziërs 1:13b-14[5]). We zijn verzegeld met de Heilige Geest van de belofte. Hierover schrijft Simpson: “De tussenkomst van de Heilige Geest verschaft een voorsmaak van gelukzaligheid; want het leven dat Hij implanteert in de geredde ziel heeft deel aan de kwaliteit van dat van de hemel. In uren waarin de vleugelen der geloof hem omhoog heffen, geniet de heilige van een voorsmaakje van de hemel.”[6] En: “Geloof heeft het voorrecht om te mogen stijgen boven het natuurlijke, alledaagse plateau. (…) Er zijn tijden van hemel op aarde die ons een voorproefje geven van glorie, wanneer we transfigurerende glimpen binnen de sluier verkrijgen en de lucht van onsterfelijkheid inademen.”[7] De Heilige Geest is tevens een onderpand, een ἀρραβών. Het Griekse woord αρραβων kan in het moderne Grieks verlovingsring betekenen.[8] Toen ik mijn verlovingsring aan X gaf voor het oog en met toestemming en zegen van haar ouders, wisten ze dat ik met haar ging trouwen. Ik was nog niet met haar getrouwd maar ze had goede moed dat ik met haar zou trouwen. Op dezelfde manier hebben wij goede moed omdat we Gods Verlovingsring, de Heilige Geest, in ons wonen hebben. Dit is al een voorteken van wat gaat komen; het huwelijk met Christus de Bruid. We hebben dus goede moed vanwege de Heilige Geest die in ons woont. Laten we onze blik focussen op de Heer en op Zijn Heilige Geest. Laten we hiervoor nog verder kijken naar enkele passages in 2 Korinthe 3, 4 en 5.

“Wij allen nu, die met onbedekt gezicht de heerlijkheid van de Heer aanschouwen, worden naar hetzelfde beeld veranderd van heerlijkheid tot heerlijkheid, als door de Heer, de Geest” (2 Korinthe 3:18). Net als Jezus van gedaante veranderde (μετεμορφώθη; Matteus 17:2; Markus 9:2 - μετεμορφώθη: μετά verandering van, μορφή ‘the abiding form.’[9]) behoren we ons leven te transformeren en door God te laten transformeren (μεταμορφούμεθα* | μεταμορφοῦσθε**) naar het beeld / de gelijkenis van Christus (*2 Korinthe 3:18; **Romeinen 12:2).[10] Basil de Grote zegt het in het eenvoudig als volgt: Als we onze blik richten op de Geest dan worden we door de glorie van de Geest op de één of andere manier veranderd in grotere heerlijkheid, onze harten worden dan als het ware door licht dat van de waarheid van de Geest komt, verlicht.[11] De Ambrosiastercommentaar bevat een mooie uitleg over 2 Korinthe 3:18: “We zullen worden verheven door de goedheid van de Heer van de heerlijkheid van Mozes, waar we niet naar konden kijken vanwege onze zondigheid, en we zullen getransformeerd worden tot een heerlijkheid waarvan we geloven dat die ons is gegeven door de Geest van de Heer. De grootsheid van de komende heerlijkheid zal proportioneel zijn naar wat passend is voor God om ons te geven door zijn Geest. De glorie van Mozes was noch zo geweldig en noch zo eeuwig. Hij ontving heerlijkheid in een vorm die overeenkomstig was met de wet. Zo zal ook heerlijkheid gegeven worden aan gelovigen op een manier die overeenkomt met de wet van geloof, in dewelke de Geest van God aanwezig is. Want God heeft zijn Geest geschonken aan zijn getrouwen als een geschenk en een onderpand van de heerlijkheid die hij hun beloofd heeft.” In het kort gezegd: we zullen dus worden getransformeerd in een heerlijkheid waarvan we geloven dat die ons al gegeven is door de Geest van de Heer. Want God heeft Zijn Geest gegeven aan Zijn getrouwen als een geschenk en onderpand van de glorie die Hij hen beloofd heeft.[12] ‘Degene die het eind is van onze transformatie (“de Heer”) is ook haar middel en voorziener (door “de Geest”). (…) Of het nu expres is of niet, in deze samenvattende opmerking over het nieuwe verbond, heeft Paulus zijn lezers gegeven wat één van zijn krachtigste verklaringen zal blijken te zijn. Het omvat verbonden, wat blindheid onder het oude verbond impliceert terwijl het de helderheid van zicht bevestigd van zij die in het nieuwe verbond zijn. Bovendien omvat het de schepping van de mens als imago dei [beeld van God] en de val met haar rebellie en dood, tot bekering-verlichting en van daar door gedaanteverandering tot verheerlijking. Het leert dat “wij allen” in wie het beeld van God is geschonden, door het evangelie het beeld in haar perfectie kunnen “zien”, in het aangezicht van Jezus Christus. En het wordt ons niet enkel mogelijk gemaakt dit beeld te zien maar we worden geleidelijk naar dat beeld veranderd door de soevereine Geest.’[13] “Dat is de hoop die voor ons geplaatst is in de opstanding; en dit is allemaal natuurlijk gebaseerd op het feit dat Jezus zelf, de Messias, dit nieuwe soort lichaam al bezit. Hij is ‘de man van de hemel’; en zoals we het beeld van de oude, vergankelijke mensheid gedragen hebben (zie Genesis 5:3), zo zullen we het beeld van Jezus zelf dragen (zie Romeinen 8:29).[14] Over dit onsterfelijke lichaam schrijft Ambrosiaster: “(…) wiens vorm al duidelijk is in het hemelse lichaam van onze Heer.”[15]

‘Maar nu is een alles overtreffende openbaring van die eeuwige kracht en goddelijkheid geschonken: “de lichtglans van het evangelie van de heerlijkheid van Christus, die het beeld (εἰκὼν) van God is,” heeft op ons geschenen; Hij wiens scheppingswoord in het begin licht uit duisternis opriep heeft nu in onze harten geschenen, “tot de lichtglans van de kennis van de heerlijkheid van God in het aangezicht van Jezus Christus” (2 Korinthiërs 4;4,6). En de schrijver van Hebreeën verwoordt dezelfde waarheid op een andere manier: voor hem is Christus de “uitstraling” van de heerlijkheid Gods en de ware afdruk van zijn wezen (Hebreeën 1:3).[16] Uitstraling is het Griekse woord ἀπαύγασμα net zoals de zon licht uitstraalt. “Dit woord wordt ook gebruikt voor wijsheid in Wijsheid 7:26 waar zij beschreven wordt als “een uitstraling van eeuwig licht, en een vlekkeloze spiegel van het werk van God, en een beeld (εἰκὼν) van zijn goedheid.”[17] Het beeld van God in de mens is een kopie of reflectie van het archetypische beeld – i.e. Gods geliefde zoon. De nieuwe mens wordt vernieuwd naar het Beeld van zijn Schepper (Kolossenzen 3:10). Volgens J. B. Lightfoot gebruikte de voorchristelijke Alexandrijnse Jood Philo het woord εἰκὼν herhaaldelijk as een omschrijving van de λόγος. Naast de logische betekenis van gelijkenis bevat het woord εἰκὼν nog twee andere ideeën: vertegenwoordiging en manifestatie.[18] Vertegenwoordigen wij Gods beeld? Zijn wij een manifestatie van Hem? Hoe zit dit in onze familie? Zijn wij daar een vertegenwoordiging van Hem? Is onze familie een vertegenwoordiging van Hem? Is onze kerk een vertegenwoordiging van Hem?

Philo zei dat de eerste mens het beeld van het Beeld (εἰκὼν εἰκόνος) is.[19] ‘Door te zeggen dat het geestelijke niet eerst was, maar het natuurlijk, en dan het geestelijke, kon het zijn dat Paulus gewoon zei dat in de tijd Adam voor Christus kwam. Maar dit zou vanzelfsprekend zijn voor de Korinthiërs. Het lijkt er eerder op dat Paulus zinspeelt op een idee dat je kan vinden in Philo, een idee dat is geleend uit het Platonische gedachtegoed, dat God eerst de perfecte mens schiep, een “hemelse man” of geestelijke man naar Gods beeld, en dan van de aarde de aardse man genaamd Adam in Genesis 2:7. Neen, zegt Paulus, de aards man, Adam, kwam eerst, en de perfecte, hemelse man, het ware “beeld van God” (2 Korinthiërs 4:4), kwam als laatste: dit is Christus. De eerste man was genomen uit de aarde, aards, zoals in Genesis 2:7. De tweede man kwam uit de hemel.’[20] Ignatius van Antiochië beschrijft Jezus als “de nieuwe mens Jezus Christus” (novum hominem Jesum Christum[21]). Deze hebben we volgens Paulus aangetrokken (Galaten 3:27) en behoren we aan te trekken (Romeinen 13:14).[22] “De eerste mens was uit de aarde, aards; de tweede Mens is uit de hemel. Welnu, zoals de aarde was, zo zijn ook de aardsen; zoals de Hemelse was, zo zullen ook de hemelsen zijn; en zoals we de gestalte van den aardsen hebben gedragen, zo moeten we ook de gestalte van den Hemelsen dragen” (1 Korinthe 15:47-49, Petrus Canisiusvertaling). Ambrosiaster merkt op dat “net zoals diegenen die niet geloven al geoordeeld zijn [Johannes 3:18], zo worden diegenen die geloven al hemels genoemd”.[23]

‘Een resultaat van het aantrekken van de nieuwe mens is een nieuwe en ware kennis. De “kennis” die werd voorgehouden aan de Kolossenzen door hen pseudo-leraren was een verdraaid en imperfect ding in vergelijking met de volledige kennis beschikbaar voor hen die, door hun eenheid met Christus, getransformeerd waren door de vernieuwing van hun verstand. Deze volledige kennis was, in het kort, niets minder dan de kennis van God in Christus, de hoogste kennis die beschikbaar is voor de mens.’[24]

Als Christus het [exacte] Beeld is die de onzichtbare God representeert (Kolossenzen 1:15a), gaan wij dan meer naar Hem kijken en gaan we Hem dan ook meer representeren?

We kunnen Hem zeker meer gaan representeren door middel van ons meer bezig te houden met gebed in deze coronatijden. De christen die kijkt op het aangezicht van Jezus Christus, zoals Moses keek naar de glorie van God, zal de verlichting van de kennis van de glorie van God kunnen geven. Van hieruit mogen we dan de Heilige Geest schijnen uit onze harten zoals mijnwerkers schijnen uit de lamp op hun voorhoofden.[25] Ik zal een praktisch voorbeeld geven van hoe we verbonden kunnen zijn met de Heilige Geest en Hem uitschijnen. In Griekenland woonde een christelijke monnik genaamd Paisios. Hij is heel bekend onder de Grieken. Hij ging nog geen 30 jaar geleden het hoekje om. Menselijk gesproken was hij niets bijzonders. Hij was gewoon een oude, aftakelende man op een eiland die bad en ouder werd. Maar geestelijk gezien bad hij veel en wandelde en communiceerde hij met God. Hij richtte zijn oog dus niet op de dingen die men ziet maar op de dingen die men niet ziet (2 Korinthiërs 4:18a). Hij wandelde door geloof, niet door aanschouwen (2 Korinthiërs 5:7). Zoals ik al had gezegd, bad hij en communiceerde hij met God. Dikwijls als mensen hem kwamen bezoeken wist hij al van tevoren de achtergrond van die mensen, alsook hun namen. God had het hem al verteld. Zo kwam er ooit een pornograaf bij hem langs. Dit is dus een man die meisjes gebruikt om pornofilms te maken. Menselijk gesproken kon Paisios dit van hem niet weten aangezien niemand hem dit verteld had, maar toen Paisios alle gasten eten gebracht had, nam hij het bord dat bestemd was voor die pornograaf en wierp het op de grond. Toen zei hij “raap het op en eet smakelijk”. Die man was natuurlijk uiterst beledigd. Toen vertelde Paisios hem: “Waarom moeten mensen jouw vuiligheid dan eten? Bekeer je!” De man bekeerde zich van zijn zonden en werd een christen. Had Paisios geen tijd besteed met de Heilige Geest, dan was dit niet mogelijk geweest en dan had die man voortgedaan met zijn zondige leven. Paisios was gericht op de Heilige Geest. Hij had een aandachtig gehoor voor de Heilige Geest. Hij had zijn oren gespitst naar de Heilige Geest. Vanuit eigen kracht had hij niets kunnen bereiken maar vanuit de kracht van de Heilige Geest die in hem woonde is dit gelukt. Zoals Paulus ook schreef: “Want de God die gezegd heeft: ‘Uit duisternis zal licht schijnen’, Die heeft geschenen in onze harten tot de lichtglans van de kennis van de heerlijkheid van God in het aangezicht van Jezus Christus. Maar wij hebben deze schat in aarden vaten, opdat de uitnemendheid van de kracht van God is, en niet uit ons” (2 Korinthiërs 4:6-7). “Hij nu die ons hiertoe heeft bereid, is God, die ons het onderpand van de Geest gegeven heeft. Daarom hebben wij altijd goede moed, en weten dat wij, zolang wij in het lichaam wonen, niet bij de Heer wonen (want wij wandelen door geloof, niet door aanschouwen); maar wij hebben goede moed en willen liever ons verblijf in het lichaam verlaten en bij de Heer inwonen” (2 Korinthiërs 5:5-8). Wij hebben dus goede moed omdat God ons het onderpand; de verlovingsring van de Heilige Geest gegeven heeft. Zoals ik al eerder verteld heb is de Heilige Geest een onderpand, een ἀρραβῶνα. Het Griekse woord αρραβων kan in het moderne Grieks verlovingsring betekenen.[26] Toen ik mijn verlovingsring aan X gaf voor het oog en met toestemming en zegen van haar ouders, toen wisten ze dat ik met haar ging trouwen. Ik was nog niet met haar getrouwd maar ze had goede moed dat ik met haar zou trouwen. Op dezelfde manier hebben wij goede moet omdat we Gods Verlovingsring, de Heilige Geest in ons wonen hebben. Dit is al een voorteken van wat gaat komen; het huwelijk met Christus de Bruid. We hebben dus goede moed vanwege de Heilige Geest die in ons woont. Wij hebben goede moed indien wij wandelen door het geloof, niet door aanschouwen, en Hem zo behagen: “Door het geloof werd Henoch weggenomen opdat hij de dood niet zag, en hij werd niet gevonden, omdat God hem had weggenomen; want vóór zijn wegneming heeft hij getuigenis verkregen dat hij God behaagd had. Zonder geloof echter is het onmogelijk Hem te behagen; want wie tot God nadert; moet geloven dat Hij is en dat Hij een beloner is van hen die Hem zoeken” (Hebreeën 11:5-6). “Hij [Jezus] zeide hun nog een gelijkenis over de noodzakelijkheid, om altijd te bidden, en nooit de moed te verliezen [of “zonder zich door teleurstelling te laten afhouden”[27]]. (…) En zou God dan aan zijn uitverkorenen geen recht doen, die dag en nacht tot Hem roepen? Of zou Hij ze lang laten wachten? Ik zeg u: Hij zal hun recht doen met spoed. Maar zal de Mensenzoon bij zijn komst wel geloof op aarde vinden?” (Lukas 18:1,7-8). We kunnen God dus behagen door te bidden en hierin niet moedeloos te worden (Lukas 18:1) want God zal ons recht verschaffen (v. 7-8), ook al ziet de situatie er moedeloos en hopeloos uit. “Daarom worden wij niet moedeloos; maar al raakt ook onze uiterlijke mens in verval, toch wordt onze innerlijke van dag tot dag vernieuwd” (2 Korinthiërs 4:16). ‘Hier kunnen we spreken van een dualisme wat de mens betreft. De uiterlijke mens (ἔξω ἄνθρωπος), die behoort aan de tegenwoordige eeuw, is in verval aan het raken, terwijl de innerlijke mens (ἔσω ἄνθρωπος), die behoort aan de toekomstige eeuw, vernieuwd aan het worden is. (…) Het dualisme wat de mens betreft is gemaakt door de eschatologische Geest [i.e. de Geest aangaande de laatste dingen], die God nu geeft als een “onderpand, die garandeert wat er gaat komen” (5:5). Het is de Geest die ons het gevoel geeft dat de “uiterlijke mens” “aan het vervallen” is en de “innerlijke mens” aan het vernieuwd worden is.’[28] “Want de kortstondige lichtheid van onze verdrukking bewerkt voor ons een uitermate uitnemend, eeuwig gewicht van heerlijkheid.” (2 Korinthiërs 4:17): “De ijver waarmee de apostel spreekt, is voldoende om de meest bedeesde mensen moed te geven. Een leven vol van kruisen, moeiten, vervolgingen, verwondingen et cetera, noemt hij kortstondig en licht, in vergelijking met de eeuwige, immense en onbegrijpelijke glorie die voor ons is voorbereid.”[29]

“Hij nu die ons hiertoe heeft bereid, is God, die ons het onderpand van de Geest gegeven heeft. Daarom hebben wij altijd goede moed, en weten dat wij, zolang wij in het lichaam wonen, niet bij de Heer wonen” (2 Korinthiërs 5:5-6).

‘“Daarom” verwijst naar het vorige vers, naar de gezegende toekomst naar dewelke de Heilige geest als “onderpand” wijst. De duidelijke aanwezigheid van de eschatologische Geest [i.e. de Geest aangaande de laatste dingen] is een bron van vrijmoedigheid tijdens de tegenwoordige eeuw.’[30]

Richt je dus op de Heilige Geest.

“Maar u, geliefden, terwijl u zichzelf opbouwt op uw allerheiligst geloof en bidt in de Heilige Geest, bewaart uzelf in de liefde van God en verwacht de barmhartigheid van onze Heer Jezus Christus tot het eeuwige leven. (…) Hem nu die machtig is u te bewaren zonder dat u struikelt en u onberispelijk voor zijn heerlijkheid te stellen met vreugdegejuich” (Judas 20-21, 24). Hij is bij machte u van het struikelen te behoeden. Bid dus veel. Bid ook voor mij.

We behoren onze blik te veranderen van het tijdelijke naar het eeuwige, van het zichtbare (aftakeling, ouderdom, corona, dood) naar het onzichtbare (gebed, de Heilige Geest; Gods liefde, geloof). Ambrosiaster zei het als volgt: “Nu Christus verrezen is uit de dood, verliest geboorte naar het vlees haar belang, lichamelijke zwakten tellen niet meer, en het lijden van de dood maakt ook niet meer uit. Dit is het geval, zeker niet om Christus’ wil, want het lot van menselijke zwakten had geen effect op hem, maar om onzentwil, aan wie dit voorbeeld is gegeven, zo dat als we in de voetstappen van degene die voor ons gestorven is, wandelen, we ook op de beloofde tijd zullen verrijzen, nadat we dit leven verlaten hebben, en dan zullen alle zwakten en verdorvenheden ophouden te bestaan. De reden waarom Paulus dit zegt is omdat, in de opstanding van Christus, een voorbeeld van onvergankelijkheid en heerlijkheid gegeven is, opdat het mag erkend worden als gunstig voor iedereen die Christus gehoorzaamt. Tot en met het kruis was er een vermoeden dat Christus zwak was, maar eens hij verrees uit de dood, verdween dit helemaal, en waar men eerder aan twijfelde, werd geloofd, zoals hij zelf gezegd had: Wanneer u de Zoon des mensen verhoogd zult hebben, dan zult u weten dat Ik het ben [Johannes 8:28].”[31]

Het volgende is mijn samenvattende conclusie:

Zoals ik reeds zei behoren we onze blik dus te veranderen van het tijdelijke naar het eeuwige, van het zichtbare (aftakeling, ouderdom, corona, dood) naar het onzichtbare (gebed, de Heilige Geest; Gods liefde, geloof). In het begin van mijn preek gaf ik aan dat we niet gefrustreerd moeten zijn dat we nu misschien minder veel goede werken kunnen verrichten, maar dat we mogen beseffen dat onze werken enkel nut hebben in Christus en dat we zonder Hem niets kunnen doen. We moeten het feit dat we in Christus zijn goed tot ons laten doordringen. Slechts van hieruit kunnen we goede werken verrichten. In Christus zijn we een nieuwe schepping en we hebben de Heilige Geest als Onderpand; als Verlovingsring gekregen. We moeten – zeker in deze periode – onze blik richten op Jezus onze Heer en op Zijn Heilige Geest. Hierdoor worden we veranderd van heerlijkheid tot heerlijkheid. Dan kunnen we dit ontvangen licht, die ontvangen energie uitschijnen naar anderen. Dit kan een waar verschil maken in het leven van anderen. Met deze bovennatuurlijke werken, door het geloof, in Christus, door de kracht van de Heilige Geest, is God behaagt. We wandelen dan in geloof. In plaats van onze ogen op de ellende die we zien te richten, richten we onze ogen dan op de Heilige Geest. Onze uiterlijke mens takelt dan nog steeds af, maar onze innerlijke mens wordt dag na dag vernieuwd. Als we focussen op de Heilige Geest, dan worden de dagdagelijkse moeiten en verwondingen maar licht in vergelijking met Zijn onbegrijpelijke en onvatbare glorie. De Heilige Geest is onze Verlovingsring, ons Onderpand, onze Voorsmaak van de heerlijkheid die gaat komen. Laten we in dit seizoen dus steeds weer focussen op Hem door te bidden en te vasten. Proef de Heerlijkheid van de Heer door middel van Zijn Heilige Geest. Hij is die heerlijke bron van vrijmoedigheid. Wees bemoedigd! “Maar u, geliefden, terwijl u zichzelf opbouwt op uw allerheiligst geloof en bidt in de Heilige Geest, bewaart uzelf in de liefde van God en verwacht de barmhartigheid van onze Heer Jezus Christus tot het eeuwige leven. (…) Hem nu die machtig is u te bewaren zonder dat u struikelt en u onberispelijk voor zijn heerlijkheid te stellen met vreugdegejuich” (Judas 20-21, 24). Wees bemoedigd! Hij is bij machte u te bewaren en u te bemoedigen en u van het struikelen te behoeden. Bid dus veel. Bid ook voor mij. Laat u steeds weer door de Heilige Geest oprichten en persoonlijk bemoedigen en bemoedig ook elkaar!

X gaf vorige week een steengoede en boeiende preek die me echt heeft geraakt. Op de preek van X wil ik nog verder gaan en ik wil dit nog preciezer uitleggen en uitdiepen vanuit het boek Prediker. Ze sprak vorige week onder andere over het feit dat we het verleden achter mogen laten. En inderdaad, het verleden komt niet meer terug. Alles van ons aardse leven zal worden vergeten dus kunnen we het verleden relativeren en kunnen we in het heden genieten en leven voor de eeuwigheid.

De prediker zegt het als volgt in Prediker 1:11:

"Er is geen herinnering aan vroegere dingen; noch zal er enige herinnering zijn aan dingen die zullen komen door degenen die daarna zullen komen."

- Prediker 1:11 (KJV naar het Nederlands gezet)

Dus niets zal toch blijven van wat we gedaan hebben. KJV zegt dingen. Vele Nederlandstalige vertalingen zeggen personen maar dingen is het algemeen gebruik in het Hebreeuws. Binnen 200 jaar weet niemand meer wie je bent of of je gisteren ruzie met je vrouw of kinderen had. De prediker zegt het als volgt:

"De levenden weten tenminste nog, dat zij eens zullen sterven, Maar de doden weten helemaal niets. Voor hen bestaat er geen loon, Want hun aandenken wordt vergeten; Ook hun liefde, haat en afgunst zijn reeds lang voorbij. Zij hebben voor eeuwig geen deel meer, Aan al wat er onder de zon geschiedt.”

- Prediker 9:5-6 (Canisius)

Maak het dus vandaag weer goed met bijvoorbeeld je vrouw en “geniet van het leven met de vrouw, die ge liefhebt” (Prediker 9:9a). Maar over 200 jaar of, laat ons stellen, 1000 jaar zijn we toch door die latere generaties vergeten, zelfs wie we waren, en of we goed of slecht waren, wordt vergeten door de mensen. Zo staat er in Prediker 2:16:

"Want de wijze blijft evenmin in herinnering als de dwaas; Op de duur raakt in de toekomst alles vergeten. Moet immers de wijze niet sterven juist als de dwaas?"

- Prediker 2:16 (Canisius)

Dit aardse leven is zo voorbij en dan laten we leegte, ons niet-bestaan op deze aardbodem, achter:

“Wanneer een mens lang leeft, laat hij dan van elke dag genieten en bedenken dat de dagen van de duisternis ontelbaar zullen zijn. De toekomst is niets dan leegte.”

- Prediker 11:8 (NBV)

In dit leven kunnen we enkel in het heden genieten van het leven en van het werk dat we verrichten.

"Nooit heb ik mijn ogen geweigerd, wat zij verlangden; Ik ontzegde mijn hart geen enkele vreugd. Mijn hart kon genieten van al mijn zwoegen; Maar dat was ook àl, wat ik had van mijn werken."

- Prediker 2:10 (Canisius)

Dit wil zeggen dat er enkel plezier is in het werk zelf, en zelfs niet in de beloning ervan. Alleszins lijkt het me zo dat we snel beu worden wat we hebben bereikt. We kunnen zelfs niet genieten van wat er na ons leven komt:

"Zo heb ik ingezien, dat er niets beters is dan dat de mens zich verheugt in zijn werken, want dat is zijn deel: wie zal hem ertoe brengen zich te verlustigen in wat na hem zijn zal?"

- Prediker 3:22 (NBG51)

Zelfs onze werken zelf zullen worden vergeten, zo schrijft een zekere Jezus de kleinzoon van Sirach in de tweede eeuw voor Christus in dezelfde trant:

“Mijn zoon, zo ge wat hebt, doe uzelf dan te goed, En geniet ervan naar vermogen; Denk er aan, dat de dood niet draalt, Dat de tijd, die u rest, u niet wordt gemeld. Voordat ge sterft, doe wel aan uw naaste, Geef hem, zoveel ge maar kunt; Maar ontzeg ook uzelf geen gelukkige dag, Laat uw deel van het genot u niet ontsnappen [/ zorg, dat uw deel van het geluk u niet voorbijgaat (WB78)]. Moet ge niet uw bezit aan anderen achterlaten; Zullen zij uw vermogen niet verdelen door het lot? Geef dus uw naaste, en vertroetel uzelf, Want in het dodenrijk is geen vreugde meer te vinden; Alle vlees wordt oud als een kleed, Want van ouds luidt de wet: Het moet sterven! Zoals de bloesem ontspruit aan de groene boom, En het ene verwelkt, als het andere ontluikt, Zo ook het geslacht van vlees en bloed: Het ene sterft uit, het andere komt op; Al zijn werken zullen vergaan, Want het werk van zijn handen komt achter hem aan.”
- Ecclesiasticus / Wijsheid van Jezus Sirach 14:11-19 (Canisius).

Met andere woorden, niet alleen zullen de mensen vergaan, maar zelfs hun werken zullen na hun levens vergaan en worden vergeten.

In prediker las ik daarnet al:

"De levenden weten tenminste nog, dat zij eens zullen sterven, Maar de doden weten helemaal niets. Voor hen bestaat er geen loon, Want hun aandenken wordt vergeten; Ook hun liefde, haat en afgunst zijn reeds lang voorbij. Zij hebben voor eeuwig geen deel meer, Aan al wat er onder de zon geschiedt.”

- Prediker 9:5-6 (Canisius)

Wat behoren we dan te doen nu we weten dat wij en onze werken ten einde gaan komen en vergeten zullen worden? De prediker vertelt het ons:

“Eet daarom je brood met vreugde en drink je wijn met een opgewekt hart. Dat heeft bij voorbaat Gods zegen.”

- Prediker 9:7 (WB93)

De prediker leert ons dus dat we mogen genieten van en ècht leven in het heden. Daar is niets mis mee. Dit zijn gaven van God. We mogen dus leven vanuit dit diepe besef dat God ons liefheeft en we mogen beseffen dat we in dit kortstondige aardse leven mogen genieten.

Zo schrijft hij weer op een andere plaats:

"Het is daarom, zo heb ik ingezien, goed en weldadig voor een mens wanneer hij zich aan eten en drinken te goed doet, en geniet van alles wat hij heeft verworven. Daar zwoegt hij voor onder de zon gedurende het luttel aantal levensdagen dat hij van God gekregen heeft; dat is wat hem is toebedeeld. Wanneer een mens geniet van rijkdom en bezit, wanneer hem dat door God wordt toegestaan als zijn rechtmatig deel en hij zich verheugt in alles wat hij moeizaam heeft verworven, is dat een geschenk van God. Dan piekert hij tenminste niet zo veel over het luttel aantal dagen van zijn leven, maar gaat hij van ganser harte op in de vreugde die God hem toebedeelt."

- Prediker 5:17-19 (NBV)

En nogmaals:

"Daarom prijs ik de vreugde, want er is onder de zon niets beters voor de mens dan dat hij zich aan eten en drinken te goed doet en geniet. De vreugde is zijn metgezel wanneer hij zwoegt op elke levensdag onder de zon die God hem heeft gegeven."

- Prediker 8:15 (NBV)

En nogmaals:

"Hij heeft ieder ding schoon gemaakt op zijn tijd; ook heeft Hij de eeuw in hun hart gelegd, zonder dat een mens het werk, dat God gemaakt heeft, kan uitvinden, van het begin tot het einde toe. Ik heb gemerkt, dat er niets beters voor henlieden is, dan zich te verblijden, en goed te doen in zijn leven. Ja ook, dat ieder mens ete en drinke, en het goede geniete van al zijn arbeid, Dit is een gave Gods. Ik weet, dat al wat God doet, dat zal in der eeuwigheid zijn, en er is niet toe te doen, noch is er af te doen; en God doet dat, opdat men vreze voor Zijn aangezicht. Hetgeen geweest is, dat is nu, en wat wezen zal, dat is alrede geweest; en God zoekt het weggedrevene;"

- Prediker 3:11-15 (SV)

En hoe zoekt God het weggedrevene? Als volgt:

“Toen zag ik een grote witte troon en hem die daarop zat. De aarde en de hemel vluchtten van hem weg en verdwenen in het niets. Ik zag de doden, jong en oud, voor de troon staan. Er werden boeken geopend. Toen werd er nog een geopend: het boek van het leven. De doden werden op grond van wat in de boeken stond geoordeeld naar hun daden. De zee stond de doden die ze in zich had af, en ook de dood en het dodenrijk stonden hun doden af. En iedereen werd geoordeeld naar zijn daden.”

- Openbaring 20:11-13 (NBV)

God roept dus de mensen tot het oordeel. Zo zal Hij het weggedrevene zoeken en de weggedrevenen zullen worden geoordeeld door God al naargelang hun daden in dit leven onder de zon zoals dezen opgetekend staan in de hemelse boeken.

Dit zei ook de prediker al als we verder lezen:

"Nog iets anders zag ik onder de zon: op de plaats van het recht heerst onrecht, op de stoel van de rechter zit de schuldige. Ik zei tegen mezelf: God oordeelt over goeden en slechten, want elk ding, elk werk heeft zijn tijd."

- Prediker 3:16-17 (WB95 herz. ed.)

De prediker zag dus in dat we niet constant hoeven te piekeren over het leven na de dood, maar Hij zag ook in dat in dit leven zich soms kromme, onrechtvaardige situaties voordoen. Daarom zal God rechtvaardig oordelen in het hiernamaals. De prediker kijkt dus verder dan dit leven, naar het leven na de dood. Hij leert ons hetzelfde te doen:

"Een goede naam is beter dan goed parfum, een sterfdag is beter dan een geboortedag. Je kunt beter gaan naar een huis waar gerouwd wordt dan naar een feest. Want de begrafenis is het einde van ieder mens en de levenden doen er goed aan dat te bedenken."

- Prediker 7:1-2 (WB95 herz. ed.)

We behoren het goede nu te doen. Het verleden kunnen we niet veranderen maar hiervoor zal er wel rekenschap van ons gevraagd worden, alsook van onze toekomstige slechte daden. Zoals ik al zei, kunnen we het verleden niet veranderen maar behoren we nu het goede te doen. Daarom behoren we niet alleen te focussen op het heden maar ook behoren we te focussen op de toekomstige eeuwigheid en God voor ogen te houden. Dan kunnen we ècht genieten van het leven en heeft ons werk eeuwigheidswaarde. | Laten we – ter onderbouwing van deze feiten – eerst enkele andere Bijbelse personen aan het woord komen, te beginnen met de apostel Paulus:

“Daarom stellen wij er een eer in, hetzij thuis, hetzij in den vreemde, Hem [God] welgevallig te zijn. Want wij moeten allen voor de rechterstoel van Christus openbaar worden, opdat een ieder wegdrage wat hij in zijn lichaam verricht heeft, naardat hij gedaan heeft, hetzij goed, hetzij kwaad.”

- 2 Korintiërs 5:9-11 (NBG51)

Nog een citaat van de apostel Paulus:

“Maar Gode zij dank, die ons de overwinning geeft door onzen Here Jezus Christus. Daarom, mijn geliefde broeders, weest standvastig, onwankelbaar, te allen tijde overvloedig in het werk des Heren, wetende, dat uw arbeid niet vergeefs is in den Here.”
- 1 Korintiërs 15:57-58 (NBG51)

Onze Heere Jezus:

<<Iemand uit de menigte zei tegen hem: ‘Meester, zeg tegen mijn broer dat hij de erfenis met mij moet delen!’ Maar Jezus antwoordde: ‘Wie heeft mij als rechter of bemiddelaar over jullie aangesteld?’ Hij zei tegen hen: ‘Pas op, hoed je voor iedere vorm van hebzucht, want iemands leven hangt niet af van zijn bezittingen, zelfs niet wanneer hij die in overvloed heeft.’ En hij vertelde hun de volgende gelijkenis: ‘Het landgoed van een rijke man had veel opgebracht, en daarom vroeg hij zich af: Wat moet ik doen? Ik heb geen ruimte om mijn voorraden op te slaan. Toen zei hij bij zichzelf: Wat ik zal doen is dit: ik breek mijn schuren af en bouw grotere, waar ik al mijn graan en goederen kan opslaan, en dan zal ik tegen mezelf zeggen: Je hebt veel goederen in voorraad, genoeg voor vele jaren! Neem rust, eet, drink en vermaak je. Maar God zei tegen hem: “Dwaas, nog deze nacht zal je leven van je worden teruggevorderd. Voor wie zijn dan de schatten die je hebt opgeslagen?” Zo vergaat het iemand die schatten verzamelt voor zichzelf, maar niet rijk is bij God.’>>
- Lucas 12:13-21 (NBV) |

Volgens Prediker zijn uw levensdagen en de vreugde die u krijgt in uw werken en in het samen zijn met uw vrouw die u liefhebt gaven van God. Prediker leert ons dus dat we mogen genieten van het heden. Daar is niets mis mee. Dit zijn gaven van God. We mogen dus leven vanuit dit diepe besef dat God ons liefheeft en we mogen beseffen dat we in dit kortstondige aardse leven mogen genieten.

“Wanneer een mens lang leeft, laat hij dan van elke dag genieten en bedenken dat de dagen van de duisternis ontelbaar zullen zijn. De toekomst is niets dan leegte.”

- Prediker 11:8 (NBV)

Wel leert Hij ons ook dat, hoewel we alle morele of zelfs immorele keuzes in onze jeugd mogen maken, aangezien de vrije wil ook een gave van God is, we de gevolgen van onze daden en het oordeel van God hierover zullen dragen en dat we dit voor ogen behoren te houden:

“Geniet dus, beste vriend, van je jonge jaren, haal je hart op aan de dagen van je jeugd. Volg de wegen die je hart wil gaan, gun je ogen wat ze wensen. En [of maar] onthoud bij alles wat je doet dat God je aan zijn oordeel onderwerpt.”

- Prediker 11:10-11 (NBV)

Zoals Paulus ook al zei:

“Indien er geen doden worden opgewekt, laten wij eten en drinken, want morgen sterven wij. Misleidt uzelf niet; slechte omgang bederft goede zeden. Komt tot de rechte nuchterheid en zondigt niet langer, want sommigen hebben geen besef van God. Tot uw beschaming moet ik dit zeggen.”

- 1 Korintiërs 15:32b-34 (NBG51)

“Daarom stellen wij er een eer in, hetzij thuis, hetzij in den vreemde, Hem [God] welgevallig te zijn. Want wij moeten allen voor de rechterstoel van Christus openbaar worden, opdat een ieder wegdrage wat hij in zijn lichaam verricht heeft, naardat hij gedaan heeft, hetzij goed, hetzij kwaad.”

- 2 Korintiërs 5:9-11 (NBG51)

De prediker besluit zijn boek en ook zijn boodschap door te stellen:

"Alles wat je hebt gehoord komt hierop neer: heb ontzag voor God [ook in alles wat je doet] en leef zijn geboden na. Dat geldt voor ieder mens [dus niet alleen voor de jeugd], want God oordeelt over elke daad, ook over de verborgen daden, zowel over de goede als de slechte."

- Prediker 12:13-14 (NBV)

Mattheüs 21:33-46 [Marcus 12:1-12; Lucas 20:9-19]

’33 Luistert naar een andere gelijkenis: Er was een huisvader, die een wijngaard plantte; hij omringde hem met een muur, groef er een wijnpers in, en bouwde er een toren op. Daarna verpachtte hij hem aan landbouwers, en vertrok naar het buitenland. 34 Toen nu de tijd van de oogst was gekomen, zond hij zijn dienaars naar de landbouwers, om de hem verschuldigde vruchten in ontvangst te nemen. 35 Maar de landbouwers grepen zijn dienaars vast; den een sloegen ze, een ander doodden, een derde stenigden ze. 36 Weer zond hij andere dienaars, talrijker nog dan de vorige; en ze behandelden hen op dezelfde wijze. 37 Ten laatste zond hij zijn zoon tot hen; want hij sprak: Voor mijn zoon zullen ze wel ontzag hebben. 38 Maar toen de landbouwers den zoon zagen komen; zeiden ze onder elkaar: Dat is de erfgenaam; komt, laat ons hem doden; dan zullen wij zijn erfenis krijgen. 39 Ze grepen hem vast, wierpen hem buiten de wijngaard, en doodden hem. 40 Wanneer nu de heer van de wijngaard terugkomt, wat zal hij dan met die landbouwers doen? 41 Ze zeiden: Hij zal de booswichten een schrikkelijke dood doen sterven, en zijn wijngaard aan andere landbouwers verpachten, die hem te rechter tijd de vruchten brengen. 42 Jesus sprak tot hen: Hebt gij niet in de Schriften gelezen: “De steen, die de bouwlieden hebben verworpen, Is de hoeksteen geworden; De Heer heeft het gedaan: Een wonder is het in onze ogen.” 43 Daarom zeg Ik u: Het rijk Gods zal u ontnomen worden, en aan een volk worden gegeven, dat er de vruchten van opbrengt. 44 En wie valt op deze steen, zal worden verbrijzeld; en op wien hij valt, dien zal hij verpletteren. 45 Toen de opperpriesters en de farizeën zijn gelijkenissen hoorden, begrepen ze, dat Hij hèn had bedoeld. 46 Ze zochten zich van Hem meester te maken, maar waren bang voor het volk; want men hield Hem voor een profeet.’

Deze parabel kan samengevat worden met de woorden van de gereformeerde predikant Dr. Smilde: “Jezus tekent hier Israëls houding in verleden en heden tegenover de eis Gods om in het verbond zijn eer te ontvangen. Israël verwierp die eis en vervolgde de profeten. Straks zullen de leiders des volks tot de hoogste openbaring der zonde komen door Hem te doden, die Zoon Gods en Heer aller dingen is. Als straf zal het verbond van Israel op de heidenen overgaan. Jezus zelf zal naar Ps. 118 in de opstanding eerherstel ontvangen van God en die Hem verwierpen zullen Gods oordeel ondergaan. Ook deze laatste waarschuwing van Jezus werd door de leiders in de wind geslagen. Zij wilden Hem doden.”[1]

We gaan deze parabel verder ontleden, vooral aan de hand van wat andere theologen hebben gevonden. Dan kunnen jullie hun stemmen ook horen. Dat vind ik belangrijk. Om tijd te winnen, ga ik hen niet altijd vernoemen, maar als je een digitale versie van deze preek wilt met bronnen, dan kom je na de dienst maar naar mij.

vers 33: “Bij de aanleg van deze wijngaard was aan alles gedacht.”[2] De wijngaardeniers staan symbool voor “de Joodse leiders aan wie de zorg voor het volk was toevertrouwd”.[3] ‘“En vertrok naar een ver land.” God was geduldig met hen. Hij hield niet steeds een nauwkeurig verslag van al hun zonden. De betekenis van “naar een ver land trekken” is Gods groot geduld,’[4] leert Johannes Chrysostomos ons.

vers 34: “De dienaars die gezonden waren om de hem verschuldigde vruchten in ontvangst te nemen representeren de verscheidene profeten en andere boodschappers van God in de tijd van het Oude Testament die van tijd tot tijd naar het Joodse volk werden gestuurd en die maar al te vaak slecht behandeld en afgewezen werden door de Joodse leiders.”[5] De oogsttijd is een Bijbels symbool voor de dag des oordeels waarop er rekenschap zal gevraagd worden van onze vruchten. “De gedachte is hier dat God recht heeft op onze dienst.”[6]

vers 35: “den een sloegen ze, een ander doodden, een derde stenigden ze” In het kort gezegd: hun geweten was door hen getriggerd in de wetenschap dat ze God goede vruchten schuldig waren en ze wilden koste wat het kost dat stemmetje doen zwijgen. Zo was ik eens met Tim die jullie enkele weken geleden hebben horen preken, op een bepaalde “christelijke” plaats waar hij zei dat iedereen de kans kreeg om zich te bekeren van hun zonden. Later hebben ze vooral hem onrechtvaardig behandeld. Op een ander moment zei ik tegen iemand die nog niet zo lang christen was geworden dat hij ècht vrij kan zijn van zonden. Hij werd zo boos dat hij een bord tegen de muur wierp. Hij was getriggerd.

Vers 36: God werd ontgoocheld. Hij bouwde hen als het ware een kasteel met een muur en een uitkijktoren. Dit wil dus zeggen dat ze toevertrouwd werden met deze wijngaard maar dat ze hun Baas verraden en hun positie totaal misbruikten. God gaf aan de Joden, die geen stad hadden, een stad en Hij was als de muur voor hen. Hij beschermde deze stad. Toch doodden ze Zijn boodschappers; de profeten.

Vers 37: Nochtans was Hij zo genadig en geduldig met hen dat Hij zijn eigen, unieke, geliefde Zoon stuurde. Hij verwachtte dat ze uiteindelijk respect zouden hebben voor Zijn Zoon maar ook dit was zelfs niet het geval! Ze doodden Zijn Zoon buiten de stad om de stad voor henzelf te claimen (eisen). “De gelijkenis maakt duidelijk dat God vandaag, van dag tot dag, geloof en gehoorzaamheid vraagt.”[7] God heeft ons ook waarschuwende profeten gegeven. Luisteren we naar hen of zijn ze als dood voor ons? God heeft ons Zijn Zoon gegeven. Doen we alsof Hij dood is of gehoorzamen we Hem? Denken we dat we op de aarde, de stad van ons allen, kunnen leven alsof Gods Zoon niet bestaat of gehoorzamen wij Hem? Met welke relaties zijn wij toevertrouwd? Gebruiken we deze relaties ten goede of ten slechte? Doen we in onze relaties alsof God niet bestaat of hebben we en leven we vanuit ontzag voor God in onze relaties? God heeft mij bijvoorbeeld onlangs toevertrouwd met een vrouw. Hoe behandel ik haar? Wat heb ik gedaan met mijn wijngaard; met mijn relaties? Hoe heb ik gewerkt voor God?

Het is niet dat de wijngaardeniers enkel niets doen. Ze doen ook slecht. Het kan maar één zijn. Of doornen of goede vruchten. Of we brengen doornen voort of we brengen goede vruchten voort. We moeten nadenken over hoe we in onze relaties met andere mensen omgaan. Theophanus de kluizenaar, een  Russisch Orthodoxe christen die leefde in de 19^de eeuw, zei: “God zorgt er voor dat we bepaalde andere mensen ontmoeten zo dat we het goede dat God ons heeft gegeven aan hen kunnen doorgeven en elkanders zielen verrijken. De duivel wil er alles aan doen opdat deze ontmoetingen nutteloos en zelfs schadelijk worden. Hou dit voor ogen!”

vers 38: “dit is de erfgenaam”: “De huurders waren zich dus wel terdege bewust dat zij thans de zoon voor zich hadden.”[8] “dan krijgen wij de erfenis”: ‘Het is de bedoeling van Jezus om aandacht te trekken naar de dwaasheid van het gedrag van de Joodse leiders jegens Hem door als voorbeeld de dwaze redeneringen van de wijngaardeniers te gebruiken. “Ze beelden zich in dat ze maar moeten afrekenen met Jezus, en dat dan hun geestelijke tirannie over het volk permanent zal gevestigd zijn” (Van Leeuwen, over Markus xii. 7). Ze letten enkel op de gezondene maar ze letten niet op Hem die Hem gezonden heeft.’[9] “Gods Koninkrijk is niet het onze. Dat vergaten de leiders.”[10]

vers 41: Efrem de Syriër zegt dat Jezus zijn aanhoorders er toe bracht zichzelf te oordelen door te vragen: “Wat verdienen die landbouwers?” Zij oordeelden zichzelf door te zeggen “Laat hem de booswichten verdelgen door het kwaad tegen hen te gebruiken.”[11] Of zoals de NBV Studiebijbelhet verwoordt: “In hun reactie op de gelijkenis aan het einde ontmaskeren de religieuze verantwoordelijken zichzelf als de moordenaars.”[12] De NBV volgt hier de Griekse woordspeling: “De onmensen! Laat hij ze op een mensonwaardige manier ombrengen…”.[13] Ook de NBG doet dit: “Een kwaden dood zal hij die kwaden doen sterven…”. Lukas herinnert zich dit verhaal ietsjes anders. In de versie van Lukas zegt Jezus zelf – en niet de farizeeën en de schriftgeleerden – ‘“Hij zal die landbouwers komen verdelgen, en de wijngaard aan anderen geven.” Toen de schriftgeleerden en farizeeën dit hoorden, zeiden ze: Dat nooit!’ De Joodse leiders willen de altijd uitverkorenen zijn maar “God blijft niet werkeloos tegenover de zonde. Het Koninkrijk wordt gegeven aan de heidenen, die in Israëls plaats delen in de weldaden van Gods heilverbond”.[14] Hoe dit ook zij, voor ons geldt dat als wij niet luisteren naar de Bijbel, de voorgangers en profeten van God die ons waarschuwen en als we de talenten en relaties die wij hebben ten slechte gebruiken, zal God ook niet meer naar ons luisteren en zal Hij deze relaties niet zegenen en zal Hij ons ook straffen in het hiernamaals.

vers 42: De Zoon is die steen. Zoals een voetnoot in de Canisius vertaling zo mooi zegt: “Die zich tegen Christus, de hoeksteen der Kerk, verzet, zal ten laatste ondergaan. Zijn schuld zal op zijn eigen hoofd terugvallen.”[15] Of zoals de NBV Studiebijbel dit zegt: “De psalmverzen moeten illustreren dat God zelf zich mengt in de strijd en dat de tegenstanders van Jezus zullen verliezen. Dit komt ook naar voren in 21:44. Waar het beeld van de steen opnieuw wordt gebruikt.”[16]

vers 43: Hierover zegt Robert Mounce: “Jezus citeert de passage over de steen die verworpen is door de bouwlieden en de hoeksteen is geworden uit Psalm 118 en concludeert dat het koninkrijk van God van hen weg zal worden genomen en zal gegeven worden aan mensen die haar vruchten zullen voortbrengen. Dit is het hoofdpunt van de parabel. Door de boodschap van de profeten en uiteindelijk de Zoon te verwerpen, heeft Israël getoond dat het niet capabel is om het soort gedrag en leven dat geschikt is in Gods koninkrijk voort te brengen. Het koninkrijk is afgenomen van Israël en gegeven aan de heidenen.”[17] Herinner je de versie van Lukas: ‘“Hij zal die landbouwers komen verdelgen, en de wijngaard aan anderen geven.” Toen ze dit hoorden, zeiden ze: Dat nooit!’ De Joodse leiders wilden de altijd uitverkorenen zijn maar het koninkrijk is van hen afgenomen en gegeven aan de heidenen. Dus we moeten goed oppassen dat met ons niet hetzelfde zal gebeuren. Jezus werd vermoord maar dat Jezus de hoeksteen is betekent dat Hij nu Hoofd en Heer is geworden over het ware Israël, het eeuwige rijk, aangezien Hij de dood overwonnen heeft en door de vader is verheven.[18] “Zo zou de opstanding een wending brengen in Jezus’ lot, wegens de eer Hem door God gegeven.”[19] Of wij een deel zullen blijven van dit koninkrijk, hangt van ons af. De wijngaard, het koninkrijk van God is ontnomen van het Joodse volk en gegeven aan de heidenen in die zin dat het zeker ontnomen is van de Joodse religieuze leiders die Jezus niet gehoorzaam werden en gegeven aan het deel van het volk en zelfs aan de heidenen die Jezus wel gehoorzaam werden. Zo zegt bijvoorbeeld de Egyptenaar Cyrillus van Alexandrië: ‘De wijngaard was dus geschonken aan andere wijngaardeniers. Wie zijn deze wijngaardeniers? Ik antwoord dat het de heilige apostelen, de predikers van de geboden van het goede nieuws, de dienstknechten van het nieuwe verbond zijn. Het waren de leraars van een geestelijke dienst, en ze wisten hoe de mensen juist en onberispelijk te onderrichten en hen uitstekend te leiden naar alles dat God behaagt. (…) De God van allen openbaart duidelijk dat de wijngaard gegeven is (…) niet alleen aan de heilige apostelen maar ook aan diegenen die na hen komen, hoewel ze niet van Joodse afkomst zijn. Door de stem van Jesaja zegt God tegen de kerk van de heidenen en tegen het overblijfsel van Israël: “Vreemden zullen uw kudden weiden, Buitenlanders uw akker en wijngaard bewerken” (Jesaja 61:5). Velen van de heidenen werden geroepen, en uit hen werden heilige mensen leraren en onderwijzers. Zelfs tot op heden ten dage, bekleden mensen van heidense komaf hoge posities in de kerken. Ze zaaien zaden van vroomheid tot Christus in de harten van gelovigen en ze maken van landen die hun toevertrouwd zijn mooie wijngaarden in het oog van God.’[20] De Zuid-Afrikaanse Nederlands Hervormde predikant, voorganger en theoloog Norval Geldenhuys zegt in diezelfde trend: “De Joodse leiders (en met hen het ongelovige deel van het volk) zullen bezocht worden door de oordelen van God en zullen niet langer het voorrecht hebben om als de geestelijke leiders van Gods volk te handelen. Gelovigen in Jezus (van eender welk land) zullen het nieuwe, ware Israël; Gods wijngaard zijn, en andere leiders zullen de arbeiders in zijn wijngaard zijn – namelijk, de apostelen, en na hen allen die geroepen zijn om geestelijk Zijn kerk op deze aarde de dienen (dit strekt zich uiteindelijk uit tot elke gewone gelovige).”[21] Voorgangers, oudsten, en gelovigen, laten we de wijngaard, het koninkrijk dat we in bruikleen hebben gekregen dus goed gebruiken. Dat we een volk zullen zijn “dat er de vruchten van opbrengt” en niet een volk waar het rijk Gods zal ontnomen van worden.[22] Voor alle duidelijkheid, God is niet klaar met het Joodse volk en door Zijn koninkrijk aan de heidenen te geven wil Hij hen jaloers maken, zoals Paulus schrijft: “De volgende vraag is: hebben zij zich dan zo gestoten, dat zij ten val zijn gekomen? Volstrekt niet, maar als gevolg van hun misstap werden de heidenen gered, om hen jaloers te maken. Als hun misstap de wereld verrijkt heeft en hun falen voor de heidenen rijkdom betekent, wat mogen wij dan niet verwachten, als zij hun tekort zullen aanvullen!” (Romeinen 11:11-12, Willibrordvertaling 1995, Herziene Editie). Ook is het zo dat “het rijk Gods zal u ontnomen worden, en aan een volk worden gegeven, dat er de vruchten van opbrengt” ook “slaat op de kerk als volk Gods, waarvoor het oordeel over Israël een waarschuwend teken is”.[23]

Vers 44: “En wie valt op deze steen zal worden verbrijzeld” Eén uitleg is: “Want zij die vallen op deze steen (Jezus), zullen in hun vernedering misschien hun zonden en nood voor vergiffenis zien. Ze zullen zich dan bekeren.”[24] Een andere uitleg is: “Zoals een blinde die struikelt en valt over een steen en zichzelf hieraan kwetst, zo zullen diegenen die door hun ongeloof en valsheid van hart geestelijk blind zijn Jezus, als het ware, ervaren als een struikelblok op hun pad en dus in geestelijke zin zullen ze vallen en in moeilijkheden geraken. Zelfs in de normale levensloop zal dit gebeuren met diegenen die niet geloven in Jezus. Maar zij die zullen blijven volharden in deze staat van ongeloof totdat de tijd van genade voorbij is zullen compleet vermorzeld worden door het oordeel van God, uitgevoerd door de Zoon – en zij zullen verpulverd worden als iemand waarop een reusachtige rots valt.

Toen de vreselijke oordelen van God de Joodse leiders en het ongelovige deel van de mensen in Palestina tijdens de Romeins-Joodse oorlog bezochten, kwamen de woorden van Jezus in Lukas 20:17-18 uit. Maar slechts aan Zijn tweede komst zal hun uiteindelijke vervulling plaatsvinden – en dat voor iedereen (van welke ras of stand hij ook moge zijn) die hem geen geloof en gehoorzaamheid als Zoon van God geschonken heeft.”[25]

Vers 46: De opperpriesters en de farizeeën wisten dat het volk ook wist dat Jezus over hen een waarschuwende profetie aan het uitspreken was. Waarschuwend in de zin dat een profetie meestal niet gaat over een vaste toekomst maar over de te vermijden toekomst. Toch bleven de Joodse religieuze leiders koppig. Spijtig genoeg vreesden ze het volk en niet God. Anders hadden zij hun ondergang kunnen vermijden. Of, in de woorden van Hiëronymus: ‘Hoewel de opperpriesters en de farizeeën verharde harten hadden en vanwege hun ongeloof en slechtheid afgestompt waren in hun begrip ten overstaande van de Zoon van God, nochtans konden ze de rechtdoorzee statements van Jezus niet ontkennen en begrepen ze dat al de oordelen van de Heer op hen gericht waren. Dus hadden ze het henzelf voorgenomen om Jezus te vermoorden maar ze vreesden “het volk; want men hield Hem voor een profeet”.’[26] Ze sloegen de waarschuwing van Jezus dus gewoon puur in de wind.[27] Nochtans beantwoordt deze parabel volgens Geldenhuys duidelijk de vraag van de farizeeën “Zeg ons, met wat recht doet Gij dit alles; of wie heeft U dit recht gegeven?” (Lukas 20:2). Het antwoord is dat Jezus alles doet vanuit de autoriteit van de Vader die Hem gezonden heeft.[28] Ze zouden zijn waarschuwing dus beter niet in de wind slaan. Op dezelfde manier behoren wij God en Zijn Woord te vrezen in al onze relaties en zo te handelen.

[1] E. Smilde, “Het Evangelie naar Lucas,” in Bijbel in de nieuwe vertaling van het Nederlands Bijbelgenootschap met verklarende kanttekeningen(Baarn: Bosch & Keuning n.v., 1956?), 252.

[2] W. Lodder en J. H. Semmelink, “Het Evangelie naar Marcus,” in ibid., 148, vtn. 3.

[3] Norval Geldenhuys, Commentary on the Gospel of Luke (Grand Rapids, Michigan: Wm. B. Eerdmans Publishing Company, 1951; repr. 1960), 498.

[4] Johannes Chrysostomos, Het Evangelie van Mattheus, Homilie 68.1.

[5] Geldenhuys, Luke, 498.

[6] E. Smilde, “Het Evangelie naar Lucas,” 252, vtn. 4.

[7] W. S. van Leeuwen, “Het Evangelie naar Mattheüs,” in ibid., 71.

[8] W. Lodder en J. H. Semmelink, “Het Evangelie naar Marcus,” 148, vtn. 12.

[9] Geldenhuys, Luke, 500, ftn. 5.

[10] E. Smilde, “Het Evangelie naar Lucas,” 252, vtn. 9.

[11] Efrem de Syriër, Commentaar op de Diatessaron van Tatian, 16.20.

[12] NBV Studiebijbel, Het evangelie volgens Marcus, 1837, vtn. bij vers 1.

[13] NBV Studiebijbel, Het evangelie volgens Matteüs, 1799, vtn. bij vers 41.

[14] E. Smilde, “Het Evangelie naar Lucas,” 252, vtn. 12.

[15] Vertaling Petrus Canisius, Het evangelie van Jesus Christus volgens Matteus, 32, vtn. 10.

[16] NBV Studiebijbel, Het evangelie volgens Matteüs, 1799, vtn. bij vers 42.

[17] Robert H. Mounce, Matthew (Peabody, Massachusetts: Hendrickson Publishers, 1991), 201.

[18] Naar Geldenhuys, Luke, 498-499.

[19] E. Smilde, “Het Evangelie naar Lucas,” 252, vtn. 16.

[20] Cyrillus van Alexandrië, Commentaar op Lukas, Homilie 134.

[21] Geldenhuys, Luke, 498.

[22] Dit is volgens Hiëronymus ook de betekenis van de voorgaande parabel over de twee zoons. Hiëronymus, Commentaar op Mattheus 3.21.27.

[23] W. S. van Leeuwen, “Het Evangelie naar Mattheüs,” in Bijbel in de nieuwe vertaling van het Nederlands Bijbelgenootschap met verklarende kanttekeningen, 72, vtn. 12.

[24] The Complete Jewish Study Bible, The Good News of Yeshua the Messiah, as reported by Luke, 1507.

[25] Geldenhuys, Luke, 499.

[26] Hiëronymus, Commentaar op Mattheus, 3.21.46.

[27] Naar E. Smilde, “Het Evangelie naar Lucas,” 252, vtn. 19.

[28] Geldenhuys, Luke, 497.

Vandaag sta ik even met u stil bij de eerste helft van Psalm 25.[1] Hopelijk zitten hier voor uw persoonlijke leven  nuttige waarheden in waaraan u zich kan vastklampen en van waaruit u kan en zal leven.

Vers 1: “Van David. Tot U, HERE, hef ik mijn ziel op;”

“Tot U, HERE, hef ik mijn ziel op.” Drie andere psalmen leren ons dat onze ziel, ons hele wezen, zich stil kan keren tot God (Psalm 62:6) en kan dorsten naar God (Psalm 63:2) en door God kan worden verkwikt (Psalm 23:3). Maar, vanuit onze Psalm 25 vers 1 leren we dat we onze nefesh, onze ziel, ons hele wezen kunnen opheffen tot God. Zeker nu we vrijmoedig mogen naderen tot de troon van God waartoe Christus vrijmoedig “de hemelen is doorgegaan (…) opdat wij barmhartigheid ontvangen en genade vinden om hulp te verkrijgen te gelegener tijd” (Hebreeën 4:14-16). Omdat we onze ziel mogen verheffen tot God, als dienaren van de Heer, kan en mag onze ziel zich ook verheugen (Psalm 86:4). We mogen niet alleen dorsten naar God, onze ziel verheffen tot God, maar we mogen zelfs met de Psalmist zeggen: mijn ziel is aan U verkleefd (Psalm 63:9a). Dit gaat om verbond met Jahweh onze Heer en God want de Psalm gaat verder: “uw rechterhand houdt mij vast” (Psalm 63:9b).

 Bemerk ook dat de Psalm begint met “Van David.” David is niet beschaamd om te bekennen dat hij zijn ziel opheft tot de HERE. Hoe zit het met ons? Zijn wij beschaamd dat wij onze ziel opheffen tot onze HERE, dat wij onze hoop in Hem stellen? Weten mensen dit van ons? Verkondigen wij dit?

Vers 2: “mijn God, op U vertrouw ik; laat mij niet beschaamd worden, laten mijn vijanden niet over mij juichen.”

“Mijn God, op U vertrouw ik.” Dit is een goede positie. Want, ik citeer vanuit een andere Psalm: “HERE der heerscharen, welzalig de mens die op U vertrouwt” (Psalm 84:13). Inderdaad, als je de HEER als jouw Herder hebt, dan ontbreekt je niets en dan zullen heil en goedertierenheid je volgen (Psalmen 23:1,6). Heil (Engels: Health) kan je als de Germaanse equivalent van het Hebreeuwse shaloom begrijpen. Dit is heelheid, redding, volledigheid, geen gebrek. Dit kan een innerlijke staat van zijn zijn maar het kan ook zo zijn dat we bijvoorbeeld door kanker of zelfs moord overmand worden. Dus “laat mij niet beschaamd worden, laat mijn vijanden niet over mij juichen”, in de lange termijn is dit het geval, want wanneer we sterven zullen we de paradijselijke heelheid bereiken als Jahweh hier op aarde onze Verbondsgod gebleven is door onze persoonlijke keuze en standvastigheid doorheen dit leven.

Vers 3: “Ja, allen die U verwachten, worden niet beschaamd, beschaamd worden wie trouweloos handelen zonder oorzaak.”

Er is hier dus een tegenstelling tussen diegenen die trouw zijn aan het verbond met de Heer, die hun voorbereiden voor het huwelijk (Openbaring 19:7-9), die hun olielampen vol hebben (Matteüs 25:7) en zij die trouweloos zijn, dus diegenen die niet trouw zijn aan hun verbond met God, en die dus niet wachten omdat ze spotten zo van “waar blijft de Heer nu?” (2 Petrus 3:3-6) en omdat ze er maar op los leven zonder te luisteren naar de knechten van de Baas (Matteüs 21:33-41). Ze trokken hun juiste kleren niet aan (Matteüs 22:11-13). Ze vullen hun olielampen niet (Matteüs 25: 8-13).

Verzen 4-5: “HERE, maak mij uw wegen bekend, leer mij uw paden, leid mij in uw waarheid en leer mij, want gij zijt de God mijns heils, U verwacht ik de ganse dag.”

“HERE, maak mij uw wegen bekend, leer mij uw paden,”

Natuurlijk mogen we God voor leiding vragen voor specifieke situaties maar Zijn wegen zijn meestal niet een specifieke roeping of een letterlijke weg maar eerder een manier van leven, een morele karaktereigenschap zoals God en uw naasten beminnen (Matteüs 22:34-40), gerechtigheid (In de zin van een rechtvaardig oordeel van keuzes, rechtvaardig oordelen tussen goed en kwaad, tussen rechtvaardigheid en onrechtvaardigheid), genade, en trouw (Matteüs 23:23). Of zoals de profeet  Micha het zo mooi schreef onder leiding van de Heilige Geest: “Hij heeft u bekendgemaakt, o mens, wat goed is en wat de HERE van u vraagt: niet anders dan recht te doen en getrouwheid lief te hebben, en ootmoedig [nederig] te wandelen met uw God” (Micha 6:8).

“leid mij in uw waarheid en leer mij, want gij zijt de God mijns heils, U verwacht ik de ganse dag.”

“Leid mij in uw waarheid en leer mij”

Dit is een goede ingesteldheid. “Leid mij in uw waarheid en leer mij”. Dit gaat dus om van de Heer te willen leren hoe we nu juist het bovenstaande behoren te volbrengen. Hoe precies rechtvaardige keuzes maken, rechtvaardig oordelen, nederig te zijn, trouw te zijn, God en onze naasten lief te hebben,… We behoren in de waarheid te wandelen (3 Johannes 1:3-4). Dit alles wordt samengevat in de woorden van de apostel Paulus: “Want gij waart vroeger duisternis, maar thans zijt gij licht in de HERE; wandelt als kinderen des lichts, - want de vrucht des lichts bestaat in louter goedheid en gerechtigheid en waarheid – en toetst wat de HERE welbehaaglijk is” (Efeziërs 5:8-10).

Dus waarom behoren wij zo te wandelen in datgene wat de HERE welbehaaglijk is? Vanuit het volgende grote besef:

“want gij zijt de God mijns heils, U verwacht ik de ganse dag.” Soms lijkt een situatie hopeloos en dan lijkt het alsof God niet antwoord. Dan kunnen de woorden van Maleachi énorm bemoedigen: “Dan spreken zij die de HERE vrezen, onder elkander, ieder tot zijn naaste: De HERE bemerkte het toch en hoorde het en er werd een gedenkboek voor zijn aangezicht geschreven, ten goede van hen die de HERE vrezen en zijn naam in ere houden. Zij zullen Mij ten eigendom zijn, zegt de HERE der heerscharen, op de dag die Ik bereiden zal. En ik zal hen sparen, zoals iemand zijn zoon spaart, die hem dient. Dan zult gij tot inkeer komen en het onderscheid zien tussen de rechtvaardige en de goddeloze; tussen wie God dient, en wie Hem niet dient” (Maleachi 3:16-18). Ook al lijkt de situatie duister, onduidelijk of verwarrend, verlies de hoop niet. God zal een duidelijk onderscheid maken tussen diegenen die trouwe zonen en dochters zijn en diegenen die hypocrieten zijn. Hier komen we later nog op terug. Op een dag begon het te regenen (Genesis 6:5-24, 2 Petrus 2:5) en op een andere dag begon het zwavel en vuur te regenen (Genesis 19:24-29, Judas 1:7, 2 Petrus 2:6-9). [Ik verwijs hier dus naar de zondvloed en naar Sodom en Gomorra.] Maar God zal, net zoals toen, zijn getrouwen zeker niet vergeten. “maar de rechtvaardige Lot, die zwaar te lijden had onder de losbandige wandel dier zedelozen, heeft [God] behouden – want deze rechtvaardige heeft, onder hen wonende, dag aan dag zijn rechtvaardige ziel gekweld door het zien en horen van hun tegen alle wet ingaande werken – dan weet de HERE de godvruchtigen uit de verzoeking te verlossen en de onrechtvaardigen te bewaren om hen op de dag des oordeels te straffen” (2 Petrus 2:7-9). “Uw hand zal verheven zijn boven uw tegenstanders, en al uw vijanden zullen worden uitgeroeid” (Micha 5:8). “Maar plotseling treft God hen met een pijl; daar zijn nu hun wonden. Hun tong doet hen over zichzelf struikelen; al wie naar hen ziet, schudt het hoofd. Dan vrezen alle mensen en verkondigen Gods daad, en slaan acht op zijn werk. De rechtvaardige zal zich in de HERE verheugen en bij Hem schuilen, alle oprechten van hart zullen zich beroemen” (Psalm 64:8-11). De Psalmist zegt ook over hoe onze ingesteldheid als gemeente behoort te zijn: “Waarlijk, mijn ziel, keer u stil tot God, want van Hem is mijn verwachting; waarlijk, Hij is mijn rots en mijn heil, mijn burcht, ik zal niet wankelen. Op God rust mijn heil en mijn eer, mijn sterke rots, mijn schuilplaats is in God. Vertrouwt op Hem te allen tijde, o volk, story uw hart uit voor zijn aangezicht; God is ons een schuilplaats” (Psalm 62:6-9). Dit mogen we zeker geloven, belijden, en proclameren als kerk, als volk van God.

Vers 6-7: “Gedenk uw barmhartigheid, HERE, en uw gunstbewijzen, want die zijn van eeuwigheid; gedenk niet de zonden van mijn jeugd, noch mijn overtredingen, gedenk mijner naar uw goedertierenheid, om uwer goedheid wil, HERE.”

Denk niet aan mijn zonden. “Ik, Ik ben het, die uw overtredingen uitdelg om Mijentwil en Ik gedenk uw zonden niet” (Jesaja 43:25). “Want ik zal genadig zijn over hun ongerechtigheden, en hun zonden zal Ik niet meer gedenken” (Hebreeën 8:12). Hij zal dit ook doen volgens Psalm 103. “Hij doet ons niet naar onze zonden en vergeldt ons niet naar onze ongerechtigheden; maar zo hoog de hemel is boven de aarde, zo machtig is zijn goedertierenheid over wie Hem vrezen. Zover het oosten is van het westen, zover doet Hij onze overtredingen van ons; gelijk zich een vader ontfermt over zijn kinderen, ontfermt Zich de HERE over wie Hem vrezen” (Psalm 103:10-13). Het is zoals een liefdevolle vader die altijd zijn kinderen zal vergeven wanneer zij tot hem komen met ware spijt en bekering. “Ik wil horen wat God, de HERE, spreekt; want Hij zal van vrede spreken tot zijn volk en tot zijn gunstgenoten; maar laten zij niet terugkeren tot dwaasheid” (Psalm 85:9). Net zoals een aardse vader is God de Vader niet iemand die naïef is en met zich laat rammelen als de zoon of dochter zich voordoet als spijt hebbend of zich bekerend. We hoorden daarnet al dat Jahweh zich ontfermt over wie Hem vrezen. Dit zijn dus diegenen die niet willen “terugkeren tot dwaasheid”, die niet willen terugkeren tot hun zonden. Voorts staat er geschreven in Psalm 103 dat diegenen die Hem vrezen diegenen zijn die Zijn verbond onderhouden, denken aan Zijn bevelen, en ze ook uitvoeren: “Maar de goedertierenheid des HEREN is van eeuwigheid tot eeuwigheid over wie Hem vrezen, en zijn gerechtigheid over kindskinderen, over hen die zijn verbond onderhouden, en aan zijn bevelen denken om die te doen” (Psalm 103:17-18). Dus niet enkel verbond met de lippen maar ook met de daden, zoals we vorige keer zagen met Rachab die niet enkel zei dat ze een verbond met Jahweh aanging maar ook er naar handelde door van hoererij naar rechtvaardige daden over te schakelen. Of Ruth die alles achterliet om te wandelen naar en met Jahweh de Verbondsgod.

Vers 8-9: “Goed en waarachtig is de HERE; daarom onderwijst Hij de zondaars aangaande de weg. Ootmoedigen [nederigen] doet Hij wandelen in het recht, en Hij leert ootmoedigen [nederigen] zijn weg.”

John Piper citeerde verzen 8 tot 9 en zei dat deze Psalm “geweldige beloften van leiding” bevatten.[2]

Vers 8 leert “… daarom onderwijst Hij de zondaars aangaande de weg.” Maar vers 12 leert: “Wie is de man die de HERE vreest? Hij onderwijst hem aangaande de weg die hij moet kiezen.” Is hier sprake van een tegenstelling? Ik denk van niet. Vers 8 spreekt over zondaars, vers 9 spreekt over nederigen en verzen 12 en 14 spreken over diegenen die de HEER vrezen. God houdt van zondaars en wil dat ze zich in alle nederigheid bekeren tot de vreze des HEEREN. Het feit dat er hier over zondaars wordt gesproken vormt dus geen tegenstelling. De zondaar kan God in alle nederigheid komen te vrezen en dan zal God antwoorden. Let wel, God zal niet antwoorden als er geen bekering van zonde is. “De weg die hij moet kiezen” is naar Gods wil leven. Dit is de weg van de rechtvaardigheid. Met God is er altijd een weg voorwaarts wanneer er iemand zich waarlijk bekeert.

Want iedereen is welkom tot het Verbond met Jahweh: Vers 10: “Alle paden des HEREN zijn goedertierenheid en trouw voor wie zijn verbond en zijn getuigenissen bewaren.”

Vers 11: “Om uws naams wil, HERE, vergeef mij mijn ongerechtigheid, want die is groot.”

Misschien denk je dat je vele en grote zonden hebt begaan maar God kan er nog iets van maken voor zijn eer. Maar deins niet terug of denk niet dat de Heer je toch niet kan vergeven of toch niets van jou kan maken, want er staat geschreven: “Want Gij, o Here, zijt goed en gaarne vergevend, rijk in goedertierenheid voor allen die U aanroepen” (Psalm 86:5). De King James Version zegt niet “gaarne vergevend” maar “klaar om te vergeven”. God staat letterlijk klaar om diegenen te vergeven die Hem aanroepen met oprechte bekering en spijt en daar moet je niet aan twijfelen. God wil namelijk niet dat sommigen verloren gaan maar Hij wil dat allen tot bekering komen (2 Petrus 3:9b). “En dit is de vrijmoedigheid, die wij tegenover Hem hebben, dat Hij, indien wij iets bidden naar zijn wil, ons verhoort. En indien wij weten, dat Hij ons verhoort, wat wij ook bidden, weten wij, dat wij de beden verkregen hebben, die wij van Hem hebben gebeden” (1 Johannes 5:14-15). “Ik schrijf u, kinderkens, want de zonden zijn u vergeven om zijn naams wil” (1 Johannes 2:12). “Indien wij onze zonden belijden, Hij is getrouw en rechtvaardig, om ons de zonden te vergeven en ons te reinigen van alle ongerechtigheid” (1 Johannes 1:9). “Mijn kinderkens, dit schrijf ik u, opdat gij niet tot zonde komt. En als iemand gezondigd heeft, wij hebben een voorspraak bij de Vader, Jezus Christus, de rechtvaardige; en Hij is een verzoening voor onze zonden en niet alleen voor de onze, maar ook voor die der gehele wereld” (1 Johannes 2:1-2). Hij heeft al tweemaal “kinderkens” gezegd. Dit is voor nieuwe gelovigen, kinderen, opdat ze dit feit mogen vatten dat hun vergiffenis een feit is. God wordt omschreven als Diegene “die al uw ongerechtigheden vergeeft” (Psalm 103:3a) en als Diegene “die uw leven verlost van de groeve” (Psalm 103:4a) “Want het loon, dat de zonde geeft, is de dood, maar de genade, die God schenkt is het eeuwige leven in Christus Jezus, onze Here” (Romeinen 6:23). “God echter bewijst zijn liefde jegens ons, doordat Christus, toen wij nog zondaren waren, voor ons gestorven is. Veel meer zullen wij derhalve, thans door zijn bloed gerechtvaardigd, door Hem behouden worden van de toorn. Want als wij, toen wij vijanden waren, met God verzoend zijn door de dood zijns Zoons, zullen wij veel meer, nu wij verzoend zijn, behouden worden, doordat Hij leeft; en dát niet alleen, maar wij roemen zelfs in God door onze Here Jezus Christus, door wie wij nu de verzoening ontvangen hebben” (Romeinen 5:8-12). “Opdat een ieder, die gelooft, in Hem eeuwig leven hebbe. Want alzo lief heeft God de wereld gehad, dat Hij zijn eniggeboren Zoon gegeven heeft, opdat een ieder, die in Hem gelooft, niet verloren ga, maar eeuwig leven hebbe. Want God heeft zijn Zoon niet in de wereld gezonden, opdat Hij de wereld veroordele, maar opdat de wereld door Hem behouden worde. [Dit is zijn wil.] Wie in Hem gelooft; wordt niet veroordeeld; wie niet gelooft, is reeds veroordeeld, omdat hij niet heeft geloofd in de naam van de eniggeboren Zoon van God” (Johannes 3:15-18). Er zijn er hier velen onder u, waaronder ikzelf, die de tel zijt kwijtgeraakt van het aantal zonden die zij vroeger bedreven hadden. Wij hadden er een zooitje van gemaakt maar de Heer maakte toch iets moois van ons en van onze levens vanwege zijn genade en goedheid (Psalm 25:7, KJV) en ter wille van Zijn Naam (Psalm 25:11), “Ik, Ik ben het, die uw overtredingen uitdelg om Mijentwil en Ik gedenk uw zonden niet” (Jesaja 43:25) en “Hij leidt mij in de rechte sporen om zijns naams wil” (Psalm 23:3) dus tot zijn propaganda, promotie, reclame,... Hij kan ons getuigenis en onze vernieuwde interacties met onze medemensen vanuit ons nieuwe leven gebruiken. “Want vroeger waren ook wij verdwaasd, ongehoorzaam, dwalende, verslaafd aan velerlei begeerten en zingenot, levende in boosheid en nijd, hatelijk en elkander hatende. Maar toen de goedertierenheid en mensenliefde van onze Heiland en God verscheen, heeft Hij, niet om werken der gerechtigheid, die wij zouden gedaan hebben, doch naar zijn ontferming ons gered door het bad van wedergeboorte [een herschepping, het scheppen van een nieuw leven toegewijd aan God, het herstel naar zijn oorspronkelijke, ongerepte, zuivere staat] en der vernieuwing [of verandering voor het beste] door de heilige Geest, die Hij rijkelijk over ons heeft uitgestort door Jezus Christus, onze Heiland, opdat wij, gerechtvaardigd door zijn genade, erfgenamen zouden worden overeenkomstig de hope des eeuwigen levens. Dit is een getrouw woord en ik wil, dat gij op dit punt een krachtig getuigenis geeft, opdat zij, die hun vertrouwen [, we kunnen zeggen: verbondsvertrouwen,] op God gebouwd hebben, ervoor zorgen vooraan te staan in goede werken. Die zijn schoon en voor de mensen nuttig” (Titus 3:3-8). “Hiertoe is de Zoon van God geopenbaard, opdat Hij de werken des duivels verbreken zou” (1 Johannes 3:8b). Dus van slechte werken naar goede werken. “En zij hebben hem overwonnen door het bloed van het Lam en door het woord van hun getuigenis” (Openbaring 12:11a). Als we ons oprecht bekeren van het slechte pad en oprecht vergiffenis vragen, dan worden we vergeven en dan worden we op het goede pad geplaatst. Laten we dus alle zonden, alle slechte werken afleggen en ons toeleggen op goede werken waaronder ook de verkondiging van het goede nieuws van Jezus Christus waardoor wij vanuit onze zondige levens tot God zijn verzoend tot levens van goede werken.

[Hier kan u naar de preek luisteren: https://www.mixcloud.com/emmanuelhaacht/2020-01-26-hoe-god-de-vrouw-eer-geeft-door-tom-torbeyns/]

Het onderwerp van vandaag is “Hoe God de vrouw eer geeft”. We beginnen vanuit het begin van de Bijbel[1]. De Bijbel begint al direct met het huwelijk voor te stellen als het ideaalbeeld voor de mens. God zegent zowel de man als de vrouw. De tekst zegt het als volgt: “En God zei: ‘Nu gaan Wij de mens maken, als beeld van Ons, op Ons gelijkend; hij zal heersen over de vissen van de zee, over de vogels van de lucht, over de tamme dieren, over alle wilde beesten en over al het gedierte dat over de grond kruipt.’ En God schiep de mens als zijn beeld; als het beeld van God schiep Hij hem; mannelijk en vrouwelijk schiep Hij hen. God zegende hen, en God sprak tot hen: ‘Wees vruchtbaar en word talrijk; bevolk de aarde en onderwerp haar; heers over de vissen van de zee, over de vogels van de lucht, en over al het gedierte dat over de grond kruipt’” (Genesis 1:26-28). Merk op dat de man en de vrouw hier als getrouwd worden beschreven. Dit huwelijksbeeld is dus het ideaal voor de mens. Dit wordt beschreven als “heel goed” (Genesis 1:31). In hoofdstuk 2 wordt dit expliciet een huwelijk genoemd: “Daarom zal een mens [of een man] zijn vader en zijn moeder verlaten en zich hechten aan zijn vrouw, en die twee zullen één zijn. Ze waren beiden naakt, de mens [de man] en zijn vrouw, maar ze voelden geen schaamte voor elkaar” (Genesis 2:24-25). Merk op dat eerst man en vrouw als getrouwd worden beschreven in hoofdstuk 1:26-28, dat dit als zeer goed wordt beschreven, dat dan pas de man als alleen wordt beschreven en dat dit niet goed is: “De HEER God sprak: ‘Het is niet goed dat de mens [de man] alleen blijft. Ik ga een hulp voor hem maken die bij hem past’” (Genesis 2:18), en dat dan de reden voor het huwelijk wordt beschreven: “Daarom zal een mens [of een man] zijn vader en zijn moeder verlaten en zich hechten aan zijn vrouw, en die twee zullen één zijn. Ze waren beiden naakt, de mens en zijn vrouw, maar ze voelden geen schaamte voor elkaar” (Genesis 2:24-25). “En God schiep de mens als zijn beeld; als het beeld van God schiep Hij hem; mannelijk en vrouwelijk schiep Hij hen” (Genesis 1:27). “God bekeek alles wat Hij gemaakt had, en Hij zag dat het heel goed was” (Genesis 1:31a). Het huwelijk is dus Gods ideaal voor de mens. Zowel de man als de vrouw zijn geschapen naar het beeld van God en beiden zijn bedoeld om naar het beeld van God verbonden te zijn in het huwelijk (Genesis 1:27) voor het leven. Hier kunnen zij veilig naakt en onbeschaamd zijn, seksuele betrekkingen hebben, en vruchtbaar zijn (Genesis 1:27, Genesis 2:24-25). Met andere woorden, alles wat hiervan afdwaalt zoals bijvoorbeeld seks voor het huwelijk of overspel is zonde, is een duivelse leugen, en is niet Gods ideaal. Mensen die die wegen verkiezen boven Gods weg zullen niet Gods paradijselijk ideaal en paradijselijke rust bereiken: “Weet u niet dat zij die onrecht plegen, geen deel zullen hebben aan het koninkrijk van God? Maak uzelf niets wijs! Hoerenlopers, afgodendienaren, echtbrekers, schandknapen, knapenschenders, dieven, uitbuiters, dronkaards, lasteraars, oplichters, zij zullen geen deel hebben aan het koninkrijk van God” (1 Korintiërs 6:9-10). “(…) hun deel is in de poel die brandt van vuur en zwavel” (Openbaring 21:8b). Om dit verder concreet te maken gaan we later in deze preek enkele Bijbelse verhalen bekijken waarin mensen dit soort zonden hadden begaan maar zich bekeerd hadden tot Gods ideaal. Of zoals Paulus het zo mooi zei: “Sommigen van u zijn dat wel geweest, maar nu bent u schoongewassen: u bent geheiligd, u bent gerechtvaardigd in de naam van de Heer Jezus Christus en door de Geest van onze God” (1 Korintiërs 6:11). Paulus gaf als advies tegen seks voor het huwelijk: “Vlucht weg van ontucht” (1 Korintiërs 6:18a). “Ja, maar met het oog op de gevallen van ontucht is het beter dat iedere man zijn eigen vrouw heeft en iedere vrouw haar eigen man” (1 Korintiërs 7:2). “Tegen de ongehuwden en weduwen zeg ik: het is goed voor hen als zij blijven zoals ik. Maar als zij zich niet kunnen beheersen, laten zij dan trouwen. Het is beter te trouwen dan te branden” (1 Korintiërs 7:8-9). “Als iemand meent dat hij zich onbetamelijk jegens zijn meisje gedraagt, omdat zijn verlangen te heftig wordt en de dingen hun loop moeten hebben, laat hem dan doen wat hij wil: laten zij trouwen, daar steekt geen kwaad in” (1 Korintiërs 7:36). Keer op keer wijst Paulus dus de mensen weg van ontucht naar het ideaal van het huwelijk, waarin geldt: “Een vrouw is aan haar man gebonden zolang hij leeft” (1 Korintiërs 7:39a). Het huwelijk is dus voor het leven.

In Gods Wet zit een geniaal systeem om mensen naar dit ideaal van het huwelijk te leiden en om seksuele immoraliteit in te perken. We lezen namelijk in Exodus: “Wanneer iemand een nog niet verloofd meisje verleidt en omgang met haar heeft, dan moet hij haar huwen en de bruidsprijs betalen. Weigert de vader haar aan hem af te staan, dan moet hij toch een bedrag betalen gelijk aan de bruidsprijs voor maagden” (Exodus 22:15-16). Er zijn dus in Gods Wet geen “goedkope” meisjes. Ze zijn allemaal stuk voor stuk kostbaar, ook de meisjes die naïef zijn geweest. Waar Gods Wet gold, kon een man niet eens rap profiteren van een meisje laat staan meerdere meisjes. Hij moest haar trouwen, moest voor het leven met haar samenblijven; mocht haar dus niet verstoten (Deuteronomium 22:29), en moest de bruidsprijs betalen. Indien het huwelijk niet werd toegestaan door haar vader moest hij toch de bruidsprijs betalen. Deze wet gold ter bescherming van de waarde van een meisje. Als, in de ogen van haar vader, een slechte man het meisje verleidde, mocht die man niet met het meisje trouwen maar moest hij toch de bruidsprijs betalen. Een goede man die haar dan toch vergevingsgezind was en haar liefhad en met haar wilde trouwen, werd vergoed en bevoordeeld aangezien hij geen bruidsprijs meer zou moeten betalen. Met andere woorden: zijn goedheid werd in Gods Wet beloond. We zien hier dus dat Gods Wet leidt tot de eer van het huwelijk, ook voor het meisje dat een fout heeft begaan. Ofwel met die oorspronkelijke jongen ofwel met een andere jongen indien die eerste zijn plicht niet nakomt of indien haar vader hem niet goed genoeg voor zijn kostbare dochter vindt en niet wil dat hij met haar trouwt maar naar het huwelijk zou zij idealiter geleid worden. Het huwelijk was waar het meisje zich veilig en geborgen zou voelen.

“Liefde en trouw mogen u nimmer verlaten, Hang ze om uw hals, schrijf ze op de tafel van uw hart; Dan zult ge goed en verstandig zijn, in de ogen van God en de mensen. Vertrouw op Jahweh met heel uw hart, Verlaat u niet op eigen inzicht; Denk aan Hem op al uw wegen, Dan zal Hij uw paden effenen” (Spreuken 3:3-6, Canisiusvertaling). God wil niet dat de man zijn vrouw wegzend. Hij wil verbondstrouw. Hij wil huwelijkstrouw: “Vraagt u waarom? Omdat de HEER getuige is geweest tussen u en de vrouw van uw jeugd, de vrouw, aan wie u ontrouw bent geworden, terwijl ze uw gezellin is en de vrouw van uw verbond. Heeft Hij haar niet voor hem gemaakt als zijn vlees en leven? En wat wil Hij anders dan kinderen van God? Draag dus zorg voor uw leven en wees niet ontrouw aan de vrouw van uw jeugd. Want als een man zijn vrouw uit haat wegzendt – zegt de HEER, de God van Israël – bedekt hij geweld met zijn kleed, zegt de HEER van de machten. Draag dus zorg voor uw leven en wees niet ontrouw” (Maleachi 2:14-16).

De Heere Jezus zei dit ook en hij verwees ook naar het begin van Genesis: “(‘…) Maar vanaf het begin van de schepping heeft Hij hen mannelijk en vrouwelijk gemaakt. Daarom zal een mens [een man] zijn vader en moeder verlaten en zich hechten aan zijn vrouw, en die twee zullen één zijn. Ze zijn dus niet meer twee, maar één. Dus: Wat God heeft verbonden, moet de mens niet scheiden.’ Thuisgekomen vroegen de leerlingen Hem opnieuw hierover. Hij zei hun: ‘Wie zijn vrouw verstoot en met een ander trouwt, pleegt echtbreuk tegenover haar, en als zij haar man verstoot en met een ander trouwt, pleegt zij echtbreuk” (Marcus 10:6-12). Jezus verwijst dus naar het oorspronkelijke “zeer goede” huwelijksbeeld waarin man en vrouw als getrouwd door het leven gaan. Beiden moeten zich houden aan het huwelijksverbond dat zij gesloten hebben voor God. Zowel man als vrouw kunnen zich veilig en geborgen voelen in het verbond van het huwelijk.

Een tijdje geleden preekte ik over Ruth. Toen leerden we dat Boaz Ruth eer gaf door met haar te trouwen. God geeft eer aan de vrouw door de man vanwege haar te zegenen: “Wie een vrouw vindt, vindt het geluk en krijgt de gunst van de HEER” (Spreuken 18:22). Boaz werd dus door God gezegend omdat hij met Ruth trouwde. Ruth was een Moabietische vrouw. Moab stond bekend als een zeer goddeloos volk van afgodenoffers en seksuele ontucht. Wie weet wat Ruth allemaal al op haar kerfstok had. Toch wist Boaz dat Gods ideaal voor de vrouw niet seksuele losbandigheid was maar het huwelijk waarin de vrouw veilig en geborgen bij één man is voor het leven. Van wie zou hij dit geleerd hebben? Wie was de vader en moeder van Boaz? Weet iemand dit? “Salmon was de vader van Boaz en Rachab was zijn moeder. Boaz was de vader van Obed en Ruth was zijn moeder” (Matteüs 1:5, zie ook 1 Kronieken 2:11-12, Ruth 4:20-21, Lukas 3:32). De vader van Boaz was dus een zekere Salmon en zijn moeder was Rachab. Rachab was een hoer die zich bekeerde van haar hoererij tot verbondstrouw met Jahweh onze God. Zij vluchtte uit de stad Jericho en verbleef bij de Israëlieten in het land Israël (Jozua 6:16-25). Zij wordt beschreven als een vrouw in verbond met [of geloof in] Jahweh, in tegenstelling tot diegenen die geen verbond hadden met [of geloof hadden in] Jahweh (Hebreeën 11:31). Zij behoort dus tot de geloofshelden of de verbondshelden van Hebreeën hoofdstuk 11. Het verbond dat zij beleed was geen lege praat maar het werd omgezet in goede daden waardoor zij gerechtvaardigd werd (Jakobus 2:25). Of zoals Jakobus het zo duidelijk stelde: “Het is duidelijk dat een mens door daden wordt gerechtvaardigd en niet alleen door geloof [dit is: het verbond zonder daden]. Werd ook de hoer Rachab niet gerechtvaardigd vanwege haar daden, omdat zij de spionnen in haar huis opnam en langs een andere weg liet vertrekken?” (Jakobus 2:24-25). Rachab was onrechtvaardig maar zij werd gerechtvaardigd door haar verbond met Jahweh en door haar goede daden die overeenkwamen met haar bekering en haar verbond. Als mannen en vrouwen moeten onze daden overeenkomen met een ware bekering van onze zondige levensstijlen naar het houden van onze huwelijksgeloften.

Natuurlijk vormde de maagdelijke zwangerschap van Maria de uitzondering maar ook in dit verhaal kunnen wij zeggen dat God het opneemt voor het zwangere tienermeisje en haar beschermt door aan Jozef in een droom een engel te laten verschijnen die hem waarschuwt om haar niet te verstoten en hem toestaat met haar te trouwen (Matteüs 1:20-21). Door de maagdelijke zwangerschap krijgt de vrouw eer. Door de geboorte van Jezus krijgen de vrouwen in de geslachtsregister die tot Hem leiden eer. We zien hier: Tamar die zich voordeed als een hoer en zo haar schoonvader verleidde (vers 2, Genesis 38), Rachab de hoer (vers 5), Ruth de Moabietische weduwe (vers 5) en Batsheba de vrouw van Uria (vers 6). Over deze laatste kunnen we zeggen dat zij een onkuise relatie had met koning David en haar echtgenoot werd door David ter dood gebracht waarna zij de vrouw van David werd. God herstelde haar in ere door haar de koningin-moeder te maken van koning Salomo (2 Samuel 11-13).

Ook de overspelige vrouw werd door Jezus in eer hersteld nadat Hij de zelfrechtvaardige schriftgeleerden en farizeeërs ten schande had gemaakt: “Jezus keek op en vroeg haar: ‘Waar zijn ze gebleven, vrouw? Heeft niemand u veroordeeld?’ ‘Nee Heer, niemand’, antwoordde ze. Waarop Jezus zei: ‘Ik veroordeel u ook niet. Ga nu maar, en zondig voortaan niet meer’” (Johannes 8:10-11). Wel werd zij dus streng terechtgewezen. Zij werd gewezen van haar zonde; of van haar overspel tot Gods huwelijksideaal.

Lukas 7:36-50 beschrijft het verhaal van de zondige vrouw met olie. Zij was waarschijnlijk een hoer. De Heere Jezus gaf haar eer en maakte de zelfrechtvaardige farizeeër ten schande: “Daarop keerde Hij zich om naar de vrouw en zei tegen Simon: ‘Ziet u deze vrouw? Ik kwam uw huis binnen. Water voor mijn voeten hebt u Me niet gegeven, maar zij heeft met tranen mijn voeten nat gemaakt en ze met haar haren afgedroogd. Een kus hebt u Me niet gegeven, maar zij heeft sinds Ik hier binnenkwam onophoudelijk mijn voeten gekust. Mijn hoofd hebt u niet met olie gezalfd, maar zij heeft mijn voeten gezalfd met balsem. Daarom zeg Ik u dat haar vele zonden vergeven zijn, getuige haar grote liefde. Maar wie weinig wordt vergeven, heeft weinig liefde. Tegen haar zei Hij: ‘Uw zonden zijn u vergeven.’ De andere gasten zeiden toen onder elkaar: ‘Wie is deze man, die zelfs zonden vergeeft?’ Tegen de vrouw zei Hij: ‘Uw vertrouwen is uw redding. Ga in vrede’” (vers 44-50). Haar zonden werden haar vergeven vanwege haar verbondstrouw aan en liefde voor Jezus. Haar liefde en trouw jegens Jezus zijn een voorbeeld voor ons allen. Jezus voegde nog iets toe aan de eer die Hij haar gaf: “Ik verzeker jullie, waar ook ter wereld deze goede boodschap verkondigd wordt, daar zal ook ter herinnering aan haar verteld worden wat zij gedaan heeft” (Matteüs 26:13), zoals ik vandaag aan het doen ben. Jezus zei verder: “Voorwaar, Ik zeg u: de tollenaars en de hoeren gaan u voor in het koninkrijk van God. Want Johannes is tot u gekomen in de weg van de gerechtigheid en u hebt hem niet geloofd; de tollenaars en de hoeren echter hebben hem geloofd; hoewel u dit echter hebt gezien, hebt u later ook geen berouw gehad om hem te geloven” (Matteüs 21:31b-32, Telos-vertaling). Ook verscheen Jezus als eerste aan Maria van Magdala. Zij was misschien wel deze zondige vrouw of hoer met de balsem maar we weten wel zeker dat zij een voormalig bezetene vrouw was die Jezus financieel onderhield en met Hem en de twaalf meereisde (Lukas 8:1-3). We lezen uit het evangelie van Johannes hoofdstuk 20: “Op de eerste dag van de week ging Maria van Magdala, in alle vroegte, terwijl het nog donker was, naar het graf en zag dat de steen voor de opening van het graf was weggehaald. (…) [We slaan enkele verzen over en lezen verder vanaf vers 11:] Maria echter stond buiten bij het graf te huilen. En terwijl ze zo huilde, wierp ze een blik in het graf en zag daar twee in het wit geklede engelen zitten, de een aan het hoofdeinde, de ander aan het voeteneinde van de plaats waar Jezus had gelegen. Ze spraken haar aan: ‘Waarom huilt u zo?’ Ze antwoordde: ‘Ze hebben mijn Heer weggehaald en ik weet niet waar ze Hem hebben neergelegd!’ Na deze klacht keerde ze zich om en zag Jezus staan, maar ze wist niet dat het Jezus was. Jezus vroeg: ‘Waarom huilt u zo? Zoekt u iemand?’ In de mening dat het de tuinman was zei ze: ‘Heer, als u het bent die Hem hebt weggenomen, zeg me dan waar u Hem hebt neergelegd; dan kan ik Hem laten halen.’ Jezus zei: ‘Maria!’ Ze keerde zich nu naar Hem toe en zei: ‘Rabboeni!’ (Dat is het Hebreeuws voor: meester.) ‘Houd Me niet vast’, zei Jezus. ‘Ik moet nog opstijgen naar de Vader. Ga liever naar mijn broeders en zeg hun: “Ik stijg op naar mijn Vader die ook jullie Vader is, naar mijn God die ook jullie God is.”’ Daarop ging Maria van Magdala aan de leerlingen verkondigen: ‘Ik heb de Heer gezien’, en ze vertelde hun wat Hij tegen haar gezegd had” (Johannes 20:1, 11-18). Zij kreeg dus de grote eer om als eerste getuige te zijn van de opgestane Christus, hierdoor krijgt zij in de latere kerkgeschiedenis de titel “apostel van de apostelen”. Vrouwen kregen de eer om als eerste van Jezus’ opstanding te getuigen (Matteüs 28:1-10). In het kort: Jezus gaf een grote, onverdiende eer aan een voormalig zondige of bezetene vrouw en ook deed Hij het oude Joodse idee dat de getuigenis van een vrouw niets waard was teniet.

De vrouw krijgt zelfs de eer een beeld van de universele Kerk te zijn in Efeziërs 5:32 en in Openbaringen 19:7-8. Hoewel de universele Kerk vele zonden op haar kerfstok heeft, trouwt Christus toch met haar. Zij gaat dus van een staat van zonden naar een staat van het huwelijk waarin zij als zuiver wordt beschouwd: “(‘…) Laat ons verheugd zijn en juichen en Hem eer bewijzen: de tijd is gekomen voor de bruiloft van het lam, zijn bruid heeft zich al klaargemaakt.’ Haar is het vergund zich te kleden in linnen, wit en smetteloos, want het linnen symboliseert de goede daden van de heiligen” (Openbaring 19:7-8). Zoals bij Rachab zien we hier dus weer: verbondstrouw, huwelijkstrouw, goede daden. De duivelse leugen van seks buiten het huwelijk wordt vervangen door het paradijselijke ideaal van huwelijkstrouw.

Hoe zien wij naar onze vrouwen? Hoe zien wij naar andere vrouwen? Hoe behandelen wij onze vrouwen? Hoe behandelen wij andere vrouwen? Daten wij met als doel huwelijk of gebruiken wij eigenlijk meisjes maar voor ons eigen plezier? Behandelen wij vrouwen als geschapen naar het beeld van God (Genesis 1:27)? Hebben wij onze vrouwen lief (Efeziërs 5:25, 33a) of zijn wij bitter jegens hen (Kolossenzen 3:19) en schamen wij ons voor hen (Genesis 2:25)? Paulus beveelt ons: “Mannen, heb uw vrouw lief, zoals ook Christus de kerk heeft liefgehad en zich voor haar heeft overgeleverd om haar heilig en rein te maken, door het waterbad en het woord, om haar tot zich te voeren in haar luister, zonder vlek of rimpel of iets dergelijks, maar heilig en onbesmet. Zo moeten ook de mannen hun vrouwen liefhebben, als waren die hun eigen lichaam. Wie zijn vrouw liefheeft, heeft zichzelf lief. Want niemand heeft ooit zijn eigen lichaam gehaat, integendeel: hij voedt en koestert het, zoals Christus de kerk, omdat wij ledematen zijn van zijn lichaam. Daarom zal een man zijn vader en moeder verlaten en zich hechten aan zijn vrouw, en die twee zullen één zijn. Dit geheim is groot. Ikzelf betrek het op Christus en de kerk. Hoe dit ook zij, ieder van u moet zijn vrouw liefhebben als zichzelf” (Efeziërs 5:25-33a). Laat ons allen tot inkeer komen indien dit nodig is en onze vrouwen liefhebben als onszelf, hun tranen wissen en al het oude voorbij laten zijn (Openbaring 21:4), en vrouwen met respect behandelen en hen eer geven zoals God wil dat wij hen eer geven. Zoals Johannes Chrysostomos het zo mooi zei: “Dus laten we niet vrezen en beven. Laten we tot inkeer komen nu we de kans nog hebben. Laat ons opstaan uit onze zonden. Dit is mogelijk dankzij Gods genade, indien we gewillig zijn” (Johannes Chrysostomos, Het Evangelie van Matteüs, Homilie 90.2.). Of zoals Paulus het ook zo mooi zei: “Ik ijver voor u met de ijver van God, want ik heb u met één man verloofd, met Christus, om u als een zuivere maagd naar Hem te voeren” (2 Korintiërs 11:2).