Wanneer we het hebben over leiderschap in de gemeente,
moeten we ons eerst afvragen: ''Wat is Bijbels leiderschap?''. Sommige mensen
beweren hier dat de gemeente een fabriek of een leger is, dat autoriteit macht
en ingebeeld charisma hebben is, en dat ik uiteindelijk op zulke manier behoor
leiding te nemen en dat ik dat op dit moment nog niet doe. Ik zal dit ook nooit
doen en ik zal u aantonen dat dit een ´anti-Christus-manier¡ van leiding geven
is, en dat Christus dit zelfs ten strengste heeft verboden. Ook zal ik mijn
visie op Bijbels leiderschap uit de doeken doen en op het einde geef ik een
oproep tot bekering mee.
Jezus spreekt tot ons door de Bijbel: ''Kom naar mij,
jullie die vermoeid zijn en onder lasten gebukt gaan, dan zal ik jullie rust
geven. Neem mijn juk op je en leer van mij, want ik ben zachtmoedig en nederig
van hart. Dan zullen jullie werkelijk rust vinden, want mijn juk is zacht en
mijn last is licht.'' (Matteüs 11:28-30)
Let op de beloften! Als wij naar Hem komen door Zijn
juk op ons te nemen en van Hem te leren, m.a.w. als we zijn discipelen worden, zullen
wij werkelijk rust gegeven worden!
Jezus vertelt ook waarom Hij wil dat we Zijn juk op
ons nemen en van Hem leren: want Ik
ben zachtmoedig en nederig van hart. Jezus vraagt onderwerping en
gehoorzaamheid van ons net omdat Hij
zachtmoedig en nederig van hart is. Jezus verplicht ons niets. Hij nodigt ons
slechts uit. Hij zegt als het ware: ''Kom alsjeblieft naar Mij en wordt mijn
leerlingen want enkel dan kan Ik je ware rust geven.'' In Johannes 15 zegt
Hij het als volgt: ''De grootheid van mijn Vader zal zichtbaar worden wanneer
jullie veel vrucht dragen en mijn leerlingen zijn. Ik heb jullie liefgehad,
zoals de Vader mij heeft liefgehad. [Zie, eerst liefde; een gezonde relatie
begint vanuit liefde. Nogmaals:] Blijf in mijn liefde: je blijft in mijn liefde
als je je aan mijn geboden houdt, zoals ik me ook aan de geboden van mijn Vader
gehouden heb en in zijn liefde blijf. Dit zeg ik tegen jullie om je mijn
vreugde te geven, dan zal je vreugde volkomen zijn. [Jezus geeft ons dus
geboden opdat onze vreugde volkomen zou zijn.] Mijn gebod [waar jullie vrij op
in mogen gaan] is dat jullie elkaar liefhebben zoals ik jullie heb liefgehad.
Er is geen grotere liefde dan je leven te geven voor je vrienden. Jullie zijn
mijn vrienden wanneer je doet wat ik zeg. Ik noem jullie geen slaven meer, want
een slaaf weet niet wat zijn meester doet; vrienden noem ik jullie, omdat ik
alles wat ik van de Vader heb gehoord, aan jullie bekendgemaakt heb. Jullie
hebben niet mij uitgekozen, maar ik jullie, en ik heb jullie opgedragen om op
weg te gaan en vrucht te dragen, blijvende vrucht. Wat je de Vader in mijn naam
vraagt, zal hij je geven. Dit draag ik jullie op: heb elkaar lief.'' (Johannes
15:8-17).
Jezus noemt ons Zijn vrienden. Vrienden kunnen we
enkel zijn op vrijwillige basis en uit liefde. We kunnen er voor kiezen ons aan
Zijn geboden te houden. Zo tonen we dat we zijn ware vrienden zijn. We kunnen
vrij kiezen de smalle weg te betreden en te bewandelen. We kunnen vrij kiezen
elkaar lief te hebben, niet zoals de wereld door druk en manipulatie maar écht
uit ware, onzelfzuchtige liefde. The Amplified Bible stelt het gebod van Jezus als volgt: ''Dit is wat ik
jullie beveel: dat je elkaar liefhebt en onzelfzuchtig het beste voor elkaar
zoekt.''
Jezus' visie op leiderschap is dus onzelfzuchtig dienen.
Druk en manipulatie zijn dus duidelijk uit den boze.
Zo zei Jezus tegen zijn 12 discipelen: ''Jullie weten dat de volken onderdrukt
worden door hun eigen heersers en dat hun leiders hun macht misbruiken [dat
heet dan machtsmisbruik of geestelijk misbruik]. Zo mag het bij jullie niet
gaan. Wie van jullie de belangrijkste wil zijn, zal de anderen moeten dienen,
en wie van jullie de eerste wil zijn, zal ieders dienaar moeten zijn. Want ook
de Mensenzoon is niet gekomen om gediend te worden, maar om te dienen en zijn
leven te geven als losgeld voor velen.'' (Marcus 10:42b-45). Bijbels leiderschap
is dus nièt vooraan de show stelen en je wereldse leiderschapscapaciteiten
etaleren opdat je door de mensen gezien mag worden uit nood om je zelfbeeld en
trots te bevestigen. Dan heb je je beloning al ontvangen. Bijbels leiderschap
is een dienaar zijn, niet in de spotlights willen staan. Enkel dan krijg je een
beloning van mijn Vader. Velen die buitengeworpen werden en door ''christenen'' werden geminacht, zullen de beloning van hun Vader niet ontlopen en vele
schijnheilige leiders zullen het eeuwige leven niet krijgen en zullen zelfs
dubbel gestraft worden in de hel, ook al hadden ze anderen en uiteindelijk ook
zichzelf misleid.
Ook Petrus zei tegen zijn mede-oudsten: ''Hoed Gods kudde waarvoor u de verantwoordelijkheid hebt, houd goed toezicht
niet gedwongen maar vrijwillig [als vriend van God], zoals God dat wil, en niet
om er zelf beter van te worden maar met belangeloze toewijding [dus zonder
zelfzucht of egoïsme]. Stel u niet heerszuchtig op tegenover de kudde die aan u
is toevertrouwd [en toon hen geen verkeerd beeld van Christus als een wereldse
leider die heerst, manipuleert en bedriegt, opdat hun liefde voor Christus en
hun naaste niet verkilt (als u dit doet, zult u daarvoor ter verantwoording
geroepen worden)], maar geef het goede voorbeeld [door te dienen]. Dan zult u
wanneer de hoogste herder verschijnt de krans van de luister ontvangen die
nooit verwelkt.'' (1 Petrus 5:2-4).
Wanneer zullen oudsten beloond worden met de krans van
de luister die, in tegenstelling tot aardse lauwerkransen,
nooit verwelkt? Als al die
liefdevolle voorwaarden worden vervuld en er niet wordt geheerst over de kudde.
Herinner u ook: ''Gelukkig is de mens die in de
beproeving staande blijft. Want wie de proef doorstaat, ontvangt als
lauwerkrans het leven, zoals God heeft beloofd aan iedereen die hem liefheeft.'' (Jakobus 1:12). Welk leven? Eeuwig leven! Wie de proef doorstaat, krijgt de
lauwerkrans van het eeuwige leven die nooit verwelkt! Hebt u Hem zo hard lief
dat u de proef doorstaat of houdt u meer van uzelf?
Gemeenteleiders worden namelijk ook beproefd en kunnen
het eeuwige leven mislopen. Ze kunnen toegeven aan zelfzucht, carrièrezucht,
manipulatie,
maar als zij blijven het goede voorbeeld geven in onzelfzuchtige
liefde, dan doorstaan zij de proef en zijn zij vrienden van God op weg naar het
eeuwige leven en dan pas wordt er
verwacht: ''En u, jongeren, moet van uw kant het gezag van de oudsten erkennen.
Overigens, in de omgang met elkaar moet ieder van u altijd de minste willen
zijn, want God keert zich tegen hoogmoedigen, maar aan nederigen schenkt hij
zijn genade. Onderwerp u dus nederig aan Gods hoge gezag, dan zal hij u op de
bestemde tijd een eervolle plaats geven.'' (1 Petrus 5:5-6). Jezus onderwierp
Zichzelf eerst aan de Vader en ging dan
pas mensen oproepen om Hem na te volgen.
Dit zal ik bewijzen aan de hand van vier
bijbelpassages:
1) Matteüs
3:13-17: '''Toen kwam Jezus uit Galilea naar Johannes bij de
Jordaan. Hij wilde Zich door hem laten dopen. Maar Johannes probeerde Hem tegen
te houden. Hij zei: "Ík heb het nodig om door Ú gedoopt te worden! Ú hoeft
toch niet door míj gedoopt te worden?" Maar Jezus zei tegen hem:
"Laat Mij mijn gang gaan. Ik wil dat je Me doopt, want zo doen we alles
wat God wil." Toen liet Johannes Hem zijn gang gaan en doopte Hem. Op het
moment dat Jezus was gedoopt en uit het water kwam, zag Johannes de hemel
opengaan. Hij zag de Geest van God als een duif uit de hemel komen en op Hem
neerdalen. En een stem uit de hemel zei: "Dit is mijn Zoon. Ik houd heel
veel van Hem. Ik geniet van Hem.""' (Matteüs
3:13-17, BasisBijbel).
2)
Na Zijn waterdoop, waarin Hij zich publiekelijk onderwierp aan Zijn Vader,
moest Jezus zich ook in privé onderwerpen aan Zijn Vader om zich klaar te maken
voor Zijn bediening door middel van vasten en het overwinnen van verscheidene
verleidingen. Dat kunnen jullie lezen in Matteüs 4:1-11.
3)
Slechts nadat Hij zich zowel publiekelijk als in privé had onderworpen aan de
Vader, zei Jezus in het openbaar: "Kom tot inkeer, want het Koninkrijk van de
hemel is nabij!" (Matteüs 4:17). [Kom tot inkeer betekent dat wij ook zijn uitgenodigd
om te vasten, om een halt te roepen aan onze lichamelijke lusten en egoïsme. We
worden geroepen om nee te zeggen tegen onze lusten, tegen verleidingen, tegen
egoïstische gedachten, tegen egoïstische verlangens, tegen egoïstische
doeleinden, kortom, om nee te zeggen tegen de duivel net zoals of in navolging van
Jezus Christus onze Heer die ons is voorgegaan. Je moet enkel dit doen om
binnen te treden in vrede tussen God en jezelf "want het Koninkrijk van de
hemel is nabij!"]
4)
Pas na dit alles zei Jezus: "Kom naar mij, jullie die vermoeid zijn en onder lasten gebukt gaan,
dan zal ik jullie rust geven. Neem mijn juk op je en leer van mij, want ik ben
zachtmoedig en nederig van hart. Dan zullen jullie werkelijk rust vinden, want
mijn juk is zacht en mijn last is licht." (Matteüs 11:28-30)
Éérst onderwierp Jezus dus Zichzelf aan de Vader en dán pas ging Hij mensen oproepen om Hem na te volgen in die vrede en rust die
voortvloeit uit gehoorzaamheid en onderwerping aan de Vader. Dit zagen we aan
de hand van de voorgaande vier passages in het Matteüsevangelie.
Volgens
Jezus mogen gemeenteleiders nooit heersen over gemeenteleden. Ze mogen geen absolute
gehoorzaamheid zonder tegenspraak verwachten. Als er weinig ruimte is voor
tegenspraak, loopt het dikwijls zeer verkeerd. Zelfs tot hedendaagse
voorbeelden van seksueel en geestelijk misbruik toe.
Gemeenteleiders
moeten gezeglijk zijn. Johannes schreef over dit onderwerp: "Ik heb hierover al
aan de gemeente geschreven, maar Diotrefes, die daar de dienst wil uitmaken,
trekt zich niets van ons aan. [Hij regelt de dingen graag zonder overleg en
verheft zich zoals Lucifer, de wereldse leider, boven alles en iedereen.] Als
ik kom, zal ik zijn gedrag ter sprake brengen. Die man verspreidt laster over
ons [bijvoorbeeld door middel van roddel- en lastercampagnes binnen de gemeente
en in andere gemeenten], en daar laat hij het niet bij: hij weigert de broeders
te ontvangen [bijvoorbeeld door onschuldige christenbroeders en -zusters buiten
te gooien], en houdt degenen tegen die dat wel willen en verjaagt hen uit de
gemeente [bijvoorbeeld door mensen stilletjes weg te werken en te vervangen].
Geliefde broeder, volg niet het kwade na maar het goede. [Met andere woorden,
volg niet de wereld en zulk soort sluwe, valse, hypocriete en dictatoriale
leiders na. Volg Jezus na. Volg Zijn voorbeeld van leiderschap na.] Wie goed
doet komt uit God voort; wie kwaad doet heeft God niet gezien [dat wil zeggen:
is geen echte christen ondanks zijn zogenaamde autoriteit]." (3 Johannes
1:9-11).
Ook Paulus bekent met ironie aan de Korintiërs: "U, die zo verstandig bent, verdraagt dwazen
toch met het grootste gemak. Tenslotte verdraagt u het ook dat men u
tiranniseert, uitzuigt, onderwerpt, zich boven u verheft en u beledigt. Nu, ik
moet tot mijn schande bekennen dat wij daarvoor te zwak zijn geweest." (2
Korintiërs 11:19-21). Die "zwakte" in leiderschap is dus eigenlijk een Bijbelse
sterkte die we in de levens van Jezus en Paulus terugvinden. Maar over het
andere soort leiders zei hij: "Ze wilden slaven van ons maken. Maar we zijn geen
moment voor hen gezwicht." (Galaten 2:4b-5a).
Paulus
en Johannes hielden vast aan het evangelie van Jezus waarin niet werd geheerst
over anderen maar waarin leiderschap werd voorgedaan en uitgeleefd in
onzelfzuchtige naastenliefde jegens alle broeders en zusters in de Heer.
Laten
we dit in ons achterhoofd houden en dit dan ook toepassen. Amen.
U
wordt vriendelijk verzocht u te bekeren van heerszucht, manipulatiedrang,
verkeerde denkpatronen en zondige gedragingen omtrent leiderschap.
Leiders,
voorgangers, oudsten en anderen, bekeer u, opdat uw ziel niet meedwale met deze
ontaarde, verdorven generatie want "voor allen die de leugen hebben gediend:
hun deel is de vuurpoel met brandende zwavel, dat is de tweede dood"
(Openbaring 21:8b).
"Broeders
en zusters, als een van u afdwaalt van de waarheid en een ander laat hem
daarheen terugkeren, dan mag hij weten: wie een zondaar van het dwaalspoor
terugbrengt, redt hem van de dood [hun geestelijke dood en de tweede dood in de
hel] en wist tal van zonden uit" (Jakobus 5:19-20).
"Wees
daarom zachtmoedig en leg alle verdorvenheid en elk denkbaar wangedrag af. En
aanvaard zo de boodschap die in u is geplant en die u kan redden. Vergis u
niet: alleen horen is niet genoeg, u moet wat u gehoord hebt ook doen" (Jakobus
1:21-22).
Amen!
Het zij zo!
De Bijbeltekst in deze preek is
ontleend aan De Nieuwe Bijbelvertaling, © Nederlands Bijbelgenootschap
2004/2007, behalve indien anders aangegeven.
|