Ignatius van Antiochië beschrijft Jezus als “de nieuwe mens Jezus Christus” (novum hominem Jesum Christum[1]). Deze hebben we volgens Paulus aangetrokken (Galaten 3:27) en behoren we aan te trekken (Romeinen 13:14).[2] “De eerste mens was uit de aarde, aards; de tweede Mens is uit de hemel. Welnu, zoals de aarde was, zo zijn ook de aardsen; zoals de Hemelse was, zo zullen ook de hemelsen zijn; en zoals we de gestalte van den aardsen hebben gedragen, zo moeten we ook de gestalte van den Hemelsen dragen” (1 Korinthe 15:47-49, Petrus Canisiusvertaling).

Als Christus het [exacte] Beeld is die de onzichtbare God representeert (Kolossenzen 1:15a), hoe kunnen we dan meer op Hem gelijken en hoe kunnen we Hem meer uitdragen naar deze wereld? Hoe kunnen we Hem beter representeren?

We kunnen Hem zeker beter gaan representeren door ons meer bezig te houden met gebed. De christen die kijkt op het aangezicht van Jezus Christus, zoals Moses keek naar de glorie van God, zal Jezus kunnen weerspiegelen en zal de mensen kunnen verlichten met de kennis van de glorie van God. Met andere woorden: Hij zal geproefd hebben dat de Heer goed is, en dit zal aanstekelijk werken naar hen die hongerig zijn, die op zoek zijn. En zij zullen uiteindelijk verzadigd worden. Vanuit het gebed, vanuit het focussen op de Heilige Geest, mogen we dus de Heilige Geest schijnen uit onze harten zoals mijnwerkers schijnen uit de lamp op hun voorhoofden.[3] We mogen dus de Heilige Geest reflecteren en Hem zo uitschijnen.

Ik zal een praktisch voorbeeld geven van hoe we verbonden kunnen zijn met de Heilige Geest en Hem kunnen uitschijnen. In Griekenland woonde een christelijke monnik genaamd Paisios. Hij is heel bekend onder de Grieken. Hij ging nog geen 30 jaar geleden het hoekje om. Menselijk gesproken was hij niets bijzonders. Hij was gewoon een oude, aftakelende man op een eiland die bad en ouder werd. Maar geestelijk gezien wandelde en communiceerde hij veel met God. Hij richtte zijn oog dus niet op de dingen die men ziet maar op de dingen die men niet ziet (2 Korinthiërs 4:18a). Hij wandelde door geloof, niet door aanschouwen (2 Korinthiërs 5:7). Zoals ik al had gezegd, bad hij en communiceerde hij met God. Dikwijls als mensen hem kwamen bezoeken wist hij al van tevoren de achtergrond van die mensen, alsook hun namen. God had het hem namelijk al verteld. Zo kwam er ooit een pornograaf bij hem langs. Dit is dus een man die meisjes gebruikt om pornofilms te maken. Menselijk gesproken kon Paisios dit van hem niet weten aangezien niemand hem dit verteld had, maar toen Paisios alle gasten eten gebracht had, nam hij het bord dat bestemd was voor die pornograaf en wierp het op de grond. Toen zei hij “raap het op en eet smakelijk”. Die man was natuurlijk uiterst beledigd. Toen vertelde Paisios hem: “Waarom moeten mensen jouw vuiligheid dan eten?! Bekeer je!” De man bekeerde zich van zijn zonden en werd christen. Had Paisios geen tijd besteed met de Heilige Geest, dan was dit niet mogelijk geweest en dan had die man voortgedaan met zijn zondige leven. Paisios was gericht op de Heilige Geest. Hij had een aandachtig gehoor voor de Heilige Geest. Hij had zijn oren gespitst naar de Heilige Geest. Hij luisterde aandachtig naar de Heilige Geest. Vanuit eigen kracht had hij niets kunnen bereiken maar vanuit de kracht van de Heilige Geest die in hem woonde is dit gelukt. Zoals Paulus ook schreef: “Want de God die gezegd heeft: ‘Uit duisternis zal licht schijnen’, Die heeft geschenen in onze harten tot de lichtglans van de kennis van de heerlijkheid van God in het aangezicht van Jezus Christus. Maar wij hebben deze schat in aarden vaten, opdat de uitnemendheid van de kracht van God is, en niet uit ons” (2 Korinthiërs 4:6-7). “Hij nu die ons hiertoe heeft bereid, is God, die ons het onderpand van de Geest gegeven heeft. Daarom hebben wij altijd goede moed, en weten dat wij, zolang wij in het lichaam wonen, niet bij de Heer wonen (want wij wandelen door geloof, niet door aanschouwen); maar wij hebben goede moed en willen liever ons verblijf in het lichaam verlaten en bij de Heer inwonen” (2 Korinthiërs 5:5-8). Wij hebben dus goede moed omdat God ons het onderpand; de verlovingsring van de Heilige Geest gegeven heeft. Zoals ik al eerder verteld heb is de Heilige Geest een onderpand, een ἀρραβῶνα. Het Griekse woord αρραβων kan in het moderne Grieks verlovingsring betekenen.[4] Toen ik mijn verlovingsring aan mijn vrouw gaf voor het oog en met toestemming en zegen van haar ouders, toen wisten ze dat ik met haar ging trouwen. Ik was nog niet met haar getrouwd maar ze had goede moed dat ik met haar zou trouwen. Op dezelfde manier hebben wij goede moed omdat we Gods Verlovingsring, de Heilige Geest in ons wonen hebben. Dit is al een voorteken van wat gaat komen; het huwelijk met Christus de Bruid. We hebben dus goede moed vanwege de Heilige Geest die in ons woont. Wij hebben goede moed indien wij wandelen door het geloof, niet door aanschouwen, en Hem zo behagen. Een kort bijbels voorbeeld volstaat: “Door het geloof werd Henoch weggenomen opdat hij de dood niet zag, en hij werd niet gevonden, omdat God hem had weggenomen; want vóór zijn wegneming heeft hij getuigenis verkregen dat hij God behaagd had. Zonder geloof echter is het onmogelijk Hem te behagen; want wie tot God nadert; moet geloven dat Hij is en dat Hij een beloner is van hen die Hem zoeken” (Hebreeën 11:5-6). Verder staat er ook in de Bijbel geschreven: “Hij [Jezus] zeide hun nog een gelijkenis over de noodzakelijkheid, om altijd te bidden, en nooit de moed te verliezen.” (Lukas 18:1). We kunnen God dus behagen door te bidden en hierin niet moedeloos te worden (Lukas 18:1) want God zal ons recht verschaffen (v. 7-8), ook al ziet de situatie er moedeloos en hopeloos uit. Herinner u ook de woorden van de apostel Paulus: “Daarom worden wij niet moedeloos; maar al raakt ook onze uiterlijke mens in verval, toch wordt onze innerlijke van dag tot dag vernieuwd” (2 Korinthiërs 4:16). ‘Het is de Geest die ons het gevoel geeft dat de “uiterlijke mens” “aan het vervallen” is en de “innerlijke mens” aan het vernieuwd worden is.’[5] “Want de kortstondige lichtheid van onze verdrukking bewerkt voor ons een uitermate uitnemend, eeuwig gewicht van heerlijkheid.” (2 Korinthiërs 4:17): “De ijver waarmee de apostel spreekt, is voldoende om de meest bedeesde mensen moed te geven. Een leven vol van kruisen, moeiten, vervolgingen, verwondingen et cetera, noemt hij kortstondig en licht, in vergelijking met de eeuwige, immense en onbegrijpelijke glorie die voor ons is voorbereid.”[6]

“Hij nu die ons hiertoe heeft bereid, is God, die ons het onderpand van de Geest gegeven heeft. Daarom hebben wij altijd goede moed, en weten dat wij, zolang wij in het lichaam wonen, niet bij de Heer wonen” (2 Korinthiërs 5:5-6).

‘“Daarom” verwijst naar het vorige vers, naar de gezegende toekomst waarnaar de Heilige geest als “onderpand” wijst. De duidelijke aanwezigheid van de eschatologische Geest [dit is de Heilige Geest die verwijst naar het eeuwige, geweldige leven bij Jezus Christus] is een bron van vrijmoedigheid tijdens de tegenwoordige eeuw.’[7] Richt je dus vrijmoedig op de Heilige Geest.

“Maar u, geliefden, terwijl u zichzelf opbouwt op uw allerheiligst geloof en bidt in de Heilige Geest, bewaart uzelf in de liefde van God en verwacht de barmhartigheid van onze Heer Jezus Christus tot het eeuwige leven. (…) Hem nu die machtig is u te bewaren zonder dat u struikelt en u onberispelijk voor zijn heerlijkheid te stellen met vreugdegejuich” (Judas 20-21, 24). De Bijbel leert dat God bij machte is u van het struikelen te behoeden. Bid dus veel. Bid ook voor mij.

We behoren onze blik te veranderen van het tijdelijke naar het eeuwige, van het zichtbare (aftakeling, ouderdom, corona, oorlog, dood) naar het onzichtbare (gebed, de Heilige Geest; Gods liefde, geloof). Iemand zei het als volgt: Nu Christus verrezen is uit de dood, is je afkomst niet meer belangrijk. Lichamelijke zwakten tellen niet meer, en het lijden van de dood maakt ook niet meer uit. Dat Jezus verrezen is uit de dood is niet gebeurd omdat Jezus dit nodig had, want het lot van menselijke zwakten had geen effect op hem, maar omdat wij dat nodig hadden. Dit is ons als voorbeeld gegeven, zo dat, als we in de voetstappen van degene die voor ons gestorven is, wandelen, we ook op de beloofde tijd zullen verrijzen, nadat we dit [aardse] leven achtergelaten hebben, en dan zullen alle zwakten en verdorvenheden ophouden te bestaan. De reden waarom Paulus dit zegt is omdat, in [het feit van] de opstanding van Christus, een voorbeeld van onvergankelijkheid en heerlijkheid is gegeven, opdat het mag erkend worden als gunstig voor iedereen die Christus gehoorzaamt. Tot en met het kruis was er een vermoeden dat Christus zwak was, maar eens hij verrees uit de dood, verdween dit helemaal, en waar men eerder aan twijfelde, werd geloofd, zoals hij zelf gezegd had: Wanneer u de Zoon des mensen verhoogd zult hebben, dan zult u weten dat Ik het ben [Johannes 8:28].[8]

Ik vat deze en de vorige preek als volgt samen:

Zoals ik reeds zei behoren we onze blik dus te veranderen van het tijdelijke naar het eeuwige, van het zichtbare (aftakeling, ouderdom, corona, dood, oorlog) naar het onzichtbare (gebed, de Heilige Geest; Gods liefde, geloof). In het begin van mijn vorige preek gaf ik aan dat we niet gefrustreerd moeten zijn dat we misschien nog niet zo veel goede werken hebben kunnen verrichten, maar dat we mogen beseffen dat onze werken enkel nut hebben in Christus en dat we zonder Hem niets kunnen doen. We moeten het feit dat we in Christus zijn goed tot ons laten doordringen. Slechts van hieruit kunnen we goede werken verrichten. In Christus zijn we een nieuwe schepping en hebben we de Heilige Geest als Onderpand; als Verlovingsring gekregen. We moeten onze blik dus eerst richten op Jezus onze Heer en dan op Zijn Heilige Geest. Hierdoor worden we veranderd van heerlijkheid tot heerlijkheid. Dan kunnen we dit ontvangen licht, die ontvangen energie uitschijnen naar anderen. Dit kan een waar verschil maken in het leven van anderen. (Herinner u het verhaal van Paisios en de pornograaf die christen werd.) Deze bovennatuurlijke werken, gedaan vanuit ons geloof in Christus, door de kracht van de Heilige Geest, behagen God. We wandelen dan in geloof. In plaats van onze ogen op de ellende die we rondom ons zien te richten, richten we onze ogen dan op de Heilige Geest. Onze uiterlijke mens takelt dan nog steeds af, maar onze innerlijke mens wordt dag na dag vernieuwd. Als we ons meer focussen op de Heilige Geest, dan worden de dagdagelijkse moeiten en verwondingen maar licht ervaren in vergelijking met Zijn onbegrijpelijke en onvatbare glorie die we hier al ten dele mogen ervaren. De Heilige Geest is onze Verlovingsring, ons Onderpand, onze Voorsmaak van de heerlijkheid die gaat komen. Laten we in dit seizoen dus steeds weer focussen op Hem door te bidden en, als je dat wilt, te vasten. Proef de Heerlijkheid van de Heer door middel van Zijn Heilige Geest. Hij is die heerlijke bron van vrijmoedigheid. Wees bemoedigd! “Maar u, geliefden, terwijl u zichzelf opbouwt op uw allerheiligst geloof en bidt in de Heilige Geest, bewaart uzelf in de liefde van God en verwacht de barmhartigheid van onze Heer Jezus Christus tot het eeuwige leven. (…) Hem nu die machtig is u te bewaren zonder dat u struikelt en u onberispelijk voor zijn heerlijkheid te stellen met vreugdegejuich” (Judas 20-21, 24). Wees bemoedigd! Hij is bij machte u te bewaren en u te bemoedigen en u van het struikelen te behoeden. Bid dus veel. Bid ook voor mij. Laat u steeds weer door de Heilige Geest oprichten en persoonlijk bemoedigen en bemoedig ook elkaar! Focus u altijd op de Heilige Geest en weerkaats altijd vrijmoedig zijn licht! Dan ben je een mooi lichtje in navolging van Jezus Christus, het ware Licht Dat als Mens naar deze wereld kwam! Amen!

---

“Jahweh zegene u, En behoede u;

Jahweh doe zijn aanschijn over u lichten, En zij u genadig;

Jahweh wende tot u zijn gelaat, En schenke u de vrede!”

- Numeri 6:24-26

Gepreekt in Evangelische gemeente Pniël (Balen) op 18 november 2022.

[1] Ignatius of Antioch, Corpus Ignatianum: Latin Version, Middle Recension, trans. William Cureton (Berlin: Asher and Co., 1849), 38.

[2] F. F. Bruce, “Commentary on the Epistle to the Colossians: the English text with introduction, exposition and notes,” 273 en vtn. 68.

[3] Vrij naar A.T. Robertson, Word Pictures in the New Testament (Nashville, TN: Broadman Press, 1933), 2 Corinthians 4:6.

[4] Murray J. Harris, “2 Corinthians,” in The Expositor’s Bible Commentary: Romans–Galatians (Revised Edition), ed. Tremper Longman III & Garland, David E., vol. 11 (Grand Rapids, MI: Zondervan, 2008), 475.

[5] Paul Barnett, The Second Epistle to the Corinthians (Grand Rapids, Mich.: W.B. Eerdmans Pub., 1997), 246.

[6] George Leo Haydock, Haydock’s Catholic Bible Commentary (New York: Edward Dunigan and Brother, 1859), 2 Co 4:17.

[7] Paul Barnett, The Second Epistle to the Corinthians (Grand Rapids, Mich.: W.B. Eerdmans Pub., 1997), 269.

[8] Ambrosiaster, Commentaries on Romans and 1-2 Corinthians, ed. Thomas C. Oden and Gerald L. Bray, trans. Gerald L. Bray, Ancient Christian Texts (Downers Grove, IL: IVP Academic: An Imprint of InterVarsity Press, 2009), 226. Commentaar op 2 Korinthe 5:16.

Soms kunnen we ons moedeloos en hopeloos voelen. We kunnen zelfs angst voor de toekomst hebben. Niet zo lang geleden, werden we geconfronteerd met de coronapandemie, mensen werden ziek, verloren hun jobs en stierven onverwachts zonder familie naast hun bed. Misschien heb je zelf familieleden verloren. Ik verloor onlangs mijn beide nonkels. Nu worden we geconfronteerd met een oorlog op Europese bodem; de oorlog in Oekraïne. De dood; het einde van ons leven op deze aarde staat bij wijze van spreken vlak voor de deur.

Dan kan je je afvragen: “Waar is God in dit alles?” Dan vraag ik me ook af: “Waar is de Kerk in dit alles?” Tijdens advent kijken we als het ware uit naar de komst van Jezus Christus die het Woord van God is, dat mens geworden is. We kijken samen terug naar de tijd waarin het Joodse volk nog aan het wachten was op hun Messias. En we kijken ook samen vooruit naar de wederkomst van Jezus. In deze tussentijd, zijn wij het Lichaam van Christus op deze aarde. Als leden van de Kerk; als leden van dat Lichaam, behoren wij de taak van Jezus verder te zetten. Dit kunnen we alleen maar doen als Jezus gestalte in ons krijgt, door het werk van de Heilige Geest in ons en door ons heen. Ik kijk uit naar de wederkomst van Jezus maar ik kijk ook uit naar de komst en werking van de Heilige Geest in onze levens. Vandaag heb ik het dus over de advent maar ik heb het vooral over hoe wij, door ons te focussen op de Heilige Geest, Jezus beter kunnen vertegenwoordigen vóór hij weer komt.

Misschien ben je wel gefrustreerd dat je als christen nog niet zo veel goede werken hebt kunnen doen. Die frustratie begrijp ik. We willen dingen bereiken. Maar de enige nuttige werken die je kan doen, beginnen toch enkel vanuit Christus. Heeft Christus ons niet duidelijk gezegd: “Ik ben de wijnstok, u de ranken; wie in Mij blijft en Ik in hem, die draagt veel vrucht, want zonder Mij [of gescheiden van Mij] kunt u helemaal niets doen” (Johannes 15:5)? En schreef Paulus ook niet “Want wij zijn zijn maaksel, geschapen in Christus Jezus tot goede werken, die God tevoren heeft bereid, opdat wij daarin zouden wandelen” (Efeziërs 2:10)? Eerst zijn we dus door ons geloof[1] [door ons vertrouwen] en door Zijn genade behouden. Deze redding is een geschenk van God. Het is niet op grond van onze werken (Efeziërs 2:8-9). Dus, vóórdat we gewerkt hadden, mochten we door Zijn genade een nieuw maaksel (Efeziërs 2:10); een nieuwe schepping gemaakt worden: “Daarom, als iemand in Christus is, is hij een nieuwe schepping; het oude is voorbijgegaan, zie, het is alles nieuw geworden” (2 Korinthiërs 5:17). Als we verder kijken in de brief van Paulus aan de Efeziërs, dan zien we dat de bewoording “in Christus” de grondtoon van de hele brief slaat. Deze vruchtbare kiem brengt een heel bos voort.[2] De zin “in Christus” is het fundament vanwaaruit we deze brief behoren te lezen. Het “in Christus”-zijn is dus essentieel. Zo lezen we bijvoorbeeld onder andere in Efeze hoofdstuk 1(:3-14): “Gezegend zij de God en Vader van onze Heer Jezus Christus, die ons gezegend heeft met alle geestelijke zegening in de hemelse gewesten in Christus” (Efeziërs 1:3), “zoals Hij ons in Hem heeft uitverkoren vóór de teloorgang der wereld (καταβολῆς κόσμου[3])” (Efeziërs 1:4a), “zijn genade, waarmee Hij ons begenadigd heeft in de Geliefde” (Efeziërs 1:6b), “in Wie wij de verlossing hebben” (Efeziërs 1:7a), “om alles wat in de hemelen en op de aarde is onder één hoofd samen te brengen in Christus” (Efeziërs 1:10b). Het is dus de bedoeling dat we in Christus zouden zijn; onder zijn hoofd samengevat, opgesomd, bijeengebracht, verenigd[4] –, “in Hem, in Wie wij ook erfgenamen zijn geworden” (Efeziërs 1:11a) en, tot slot, “in Wie u ook, toen u geloofd hebt, verzegeld bent met de Heilige Geest van de belofte, het Onderpand onzer erfenis; opdat gij als zijn eigendom moogt worden vrijgekocht, en zijn glorie moogt loven” (Efeziërs 1:13b-14[5]). We zijn verzegeld met de Heilige Geest van de belofte. Dat wil zeggen dat we hier en nu soms al een voorsmaak van gelukzaligheid krijgen; want het leven dat de Heilige Geest in de geredde ziel inplant, heeft deel aan de kwaliteit van dat van de hemel. Dus kunnen we soms genieten van een voorsmaakje van de hemel.[6] Door het geloof, mogen we soms stijgen boven het natuurlijke, alledaagse plateau. (…) Er zijn momenten die voelen alsof de hemel al een beetje op aarde is gekomen, momenten die ons een voorproefje geven van die glorie, momenten waarop we al iets mogen proeven van de hemelse heerlijkheid, waardoor we worden veranderd. Het is alsof we de lucht van de onsterfelijkheid inademen.[7] Met andere woorden, we ervaren iets dat verwijst naar de glorie die we bij God in de hemel zullen krijgen.

De Heilige Geest zélf is ook zo een voorteken; een verwijzing naar het eeuwige leven bij God en Hij is tevens een onderpand, een ἀρραβών. Het Griekse woord ἀρραβών kan in het moderne Grieks verlovingsring betekenen.[8] Toen ik mijn verlovingsring aan mijn vrouw gaf voor het oog en met toestemming en zegen van haar ouders, wisten ze dat ik met haar ging trouwen. Ik was nog niet met haar getrouwd maar ze had goede moed dat ik met haar zou trouwen. Op dezelfde manier hebben wij goede moed omdat we Gods Verlovingsring; de Heilige Geest, in ons wonen hebben. Dit is al een voorteken van wat gaat komen; het huwelijk met Christus de Bruid. Mijn vrouw kon naar haar verlovingsring kijken als voorteken. Wij kunnen de ogen van ons hart focussen op de Heilige Geest; ons voorteken. Zo hebben we dus goede moed vanwege de Heilige Geest die in ons woont en werkt.

Een ander voorbeeld van een voorteken dat ik kan geven is het volgende: door de Baby in haar buik te zien groeien, wist Maria dat de Heilige Geest daadwerkelijk over haar heen was gekomen en dat God redding zou brengen. Op dezelfde manier zien we, door het werk van de Heilige Geest in ons, dat God in ons aan het werken is, en redding zal brengen. Laten we onze blik focussen op de Heer en op Zijn Heilige Geest en laten we vertrouwen op Hem en het werk dat de Heilige Geest begonnen is in ons.

“Wij allen nu, die met onbedekt gezicht de heerlijkheid van de Heer aanschouwen, worden naar hetzelfde beeld veranderd van heerlijkheid tot heerlijkheid, als door de Heer, de Geest” staat geschreven in 2 Korinthe 3:18. Hoe dus goede moed! De Heilige Geest is bezig met ons te transformeren naar het beeld van Christus; het is de bedoeling dat we gaan lijken op Christus (2 Korinthe 3:18; Romeinen 12:2).[9] Laten we hier zelf ook actief aan meewerken. Basilius de Grote, de bekende vroege kerkvader, zegt het eenvoudig als volgt: als we onze blik richten op de Geest dan worden we door de glorie van de Geest op de één of andere manier veranderd in grotere heerlijkheid. Onze harten worden dan, als het ware, verlicht door licht dat van de waarheid van de Geest komt.[10] Een andere vroegchristelijke tekst bevat ook een mooie uitleg over 2 Korinthe 3:18: We zullen worden verheven, door de goedheid van de Heer, van de heerlijkheid van Mozes, waar we niet naar konden kijken vanwege onze zondigheid, en we zullen getransformeerd worden tot een heerlijkheid waarvan we geloven dat die ons is gegeven door de Geest van de Heer. De grootsheid van de komende heerlijkheid zal overeenkomen met wat God passend vindt om ons te geven door zijn Geest. De glorie van Mozes was niet zó geweldig en niet zó eeuwig. Hij ontving heerlijkheid in een vorm die overeenkwam met de wet. Zo zal ook heerlijkheid gegeven worden aan gelovigen op een manier die overeenkomt met de wet van geloof, waarin de Geest van God aanwezig is. Want God heeft zijn Geest geschonken aan zijn getrouwen als een geschenk en een onderpand van de heerlijkheid die hij hun beloofd heeft. In het kort gezegd: we zullen dus worden veranderd in een heerlijkheid waarvan we geloven dat die ons al gegeven is door de Heilige Geest.[11] Een andere theoloog verwoordt het als volgt: de Heer, die het eind is van onze transformatie, is ook haar (…) voorziener [door “de Geest”]. (…) We worden geleidelijk naar dat beeld veranderd door de soevereine Geest.[12] “Dat is de hoop die vóór ons geplaatst is in de opstanding; (…) Jezus is ‘de man van de hemel’; en zoals we het beeld van de oude, vergankelijke mensheid gedragen hebben (zie Genesis 5:3), zo zullen we het beeld van Jezus zelf dragen (zie Romeinen 8:29).”[13]

‘Nu is een alles overtreffende openbaring van die eeuwige kracht en goddelijkheid [ons] geschonken: “de lichtglans van het evangelie van de heerlijkheid van Christus, die het beeld (εἰκὼν) van God is,” heeft op ons geschenen; Hij wiens scheppingswoord in het begin licht uit duisternis opriep heeft nu in onze harten geschenen, “tot de lichtglans van de kennis van de heerlijkheid van God in het aangezicht van Jezus Christus” (2 Korinthiërs 4;4,6). De schrijver van Hebreeën verwoordt dezelfde waarheid op een andere manier: voor hem is Christus de “uitstraling” van de heerlijkheid Gods en de ware afdruk van zijn wezen (Hebreeën 1:3).[14] (…) Het beeld van God in de mens is een kopie of reflectie van het archetypische beeld – i.e. Gods geliefde zoon. [Met andere woorden: we zijn al gemaakt naar het beeld van God.] De nieuwe mens wordt vernieuwd naar het Beeld van zijn Schepper (Kolossenzen 3:10). (…) Naast de logische betekenis van gelijkenis bevat het woord εἰκὼν nog twee andere ideeën: vertegenwoordiging en manifestatie.[15] Ik begon deze preek met me af te vragen waar God is in leed en trauma. Daarbij stelde ik me de vraag waar de Kerk is. Is de Kerk, het Lichaam van Christus, een afbeelding van Christus? Hoe zit dat met ons? Vertegenwoordigen wij Gods beeld? Zijn wij een manifestatie van Hem? Hoe zit dit in onze familie? Zijn wij daar een vertegenwoordiging van Hem? Is onze familie een vertegenwoordiging van Hem? Is onze kerk een vertegenwoordiging van Hem? Als mensen zich afvragen: “Waar is God in al dat leed?” Laten wij dan beginnen met ons af te vragen: “Waar zijn wij, afbeeldingen van God, in al dat leed?” Door ons, in nederigheid, meer te focussen op God de Vader, Zijn Zoon en Zijn Heilige Geest, mogen wij meer en meer gaan lijken op Christus, de Zoon en de Afbeelding van God. Zo mogen we Gods Licht meer gaan reflecteren en meer gaan schijnen in deze duistere wereld (zie Numeri 6:24-26*). Focus dus op de Heilige Geest, laat Hem je transformeren naar het beeld van Christus en wees een afbeelding van Christus voor deze wereld, opdat de wereld God moge zien! De Here zegene je hierbij! Amen!

---

*“Jahweh zegene u, En behoede u;

Jahweh doe zijn aanschijn over u lichten, En zij u genadig;

Jahweh wende tot u zijn gelaat, En schenke u de vrede!”

- Numeri 6:24-26

Gepreekt in Evangelische gemeente Pniël (Balen) op 11 november 2022.

[1] Ga naar https://crosstheology.wordpress.com/faith-is-a-choice/ voor bewijs dat geloof hebben onze keuze is. Het is dus ons geloof.

[2] Naar E. K. Simpson, “Commentary on the Epistle to the Ephesians: the English text with introduction, exposition and notes,” in ibid. and F. F. Bruce, Commentary on the Epistles to the Ephesians and the Colossians (Grand Rapids, Michigan: Wm. B. Eerdmans Publishing, 1957), 24.

[3] "This point, indeed, is not to be idly passed by, that the holy Scriptures have called the creation of the world by a new and peculiar name, terming it 'katabole,' which has been very improperly translated into Latin by 'constitution for in Greek 'katabole' signifies rather 'dejicere,' i.e.., to cast downwards,--a word which has been, as we have already remarked, improperly translated into Latin by the phrase 'constitutio mundi.'...From this it follows, that by the use of the word 'katabole,' a descent from a higher to a lower condition, shared by all in common, would seem to be pointed out." - Origen, De Principiis (Concerning The Principles), Book III, Chapter V

[4] ἀνακεφαλαιόω. Zie ook Kolossenzen 1:15-20.

[5] Vers 14 ter verduidelijking genomen uit de Petrus Canisiusvertaling.

[6] Naar E. K. Simpson, “Commentary on the Epistle to the Ephesians: the English text with introduction, exposition and notes,” 36.

[7] Naar ibid., 25.

[8] Murray J. Harris, “2 Corinthians,” in The Expositor’s Bible Commentary: Romans–Galatians (Revised Edition), ed. Tremper Longman III & Garland, David E., vol. 11 (Grand Rapids, MI: Zondervan, 2008), 475.

[9] Naar Gordon D. Fee, The First Epistle to the Corinthians, revised ed., The New International Commentary On the New Testament (Grand Rapids, Michigan: William B. Eerdmans Publishing Company, 2014), 886, vtn. 381.

[10] Naar Basilius de Grote, Over de Heilige Geest, 21.52.

[11] Naar Ambrosiaster, Commentaries on Romans and 1-2 Corinthians, ed. Thomas C. Oden and Gerald L. Bray, trans. Gerald L. Bray, Ancient Christian Texts (Downers Grove, IL: IVP Academic: An Imprint of InterVarsity Press, 2009), 219.

[12] Naar Paul Barnett, The Second Epistle to the Corinthians (Grand Rapids, Mich.: W.B. Eerdmans Pub., 1997), 208-209.

[13] Tom Wright, Paul for Everyone: 1 Corinthians (London: Society for Promoting Christian Knowledge, 2004), 224.

[14] F. F. Bruce, “Commentary on the Epistle to the Colossians: the English text with introduction, exposition and notes,” 193.

[15] Ibid., 194. Zie bronnen aldaar.

Wat we hier vandaag gaan doen (korte inleiding)

Hallo, mijn naam is Z en ik mag jullie even kort vertellen wat we hier vandaag eigenlijk gaan doen.

Vandaag vieren we iets samen. Vandaar deze vrolijke, feestelijke stemming.

Wat we hier vandaag samen vieren is de vrije keuze van twee mensen: de vrije keuze van Y zowel als de vrije keuze van X.

X en Y kiezen er alle twee voor om samen verder te gaan in het leven. Ze beloven trouw aan elkaar tot de dood hen scheidt. Dit beloven ze niet alleen aan elkaar, ze beloven dit ook vóór (het aangezicht van) God.

Als christenen geloven we namelijk dat God het huwelijk bedoeld heeft als een levenslang verbond tussen één man en één vrouw. Hierbij kijken we niet neer op mensen met andere overtuigingen maar we hopen voor hen dat ze ooit ook deze magnifieke mogelijkheid mogen ervaren. Wij geloven dat dit de beste keuze is als je je daartoe geroepen voelt.

Kortom, we staan achter deze vrije keuze van X en Y, dit positieve antwoord, deze “ja” die ze geven op deze roeping en wensen hen hier veel blijdschap en toch ook wel sterkte bij.

Prediking over het huwelijk

Als je goed hebt opgelet, dan hoorde je daarstraks dat ik Y en X sterkte toewenste. Waarom heb ik dit gedaan? Omdat het huwelijk niet altijd rozengeur en maneschijn is. Het loopt niet altijd van een leien dakje. Er zullen momenten zijn waarop het even moeilijker of misschien zelfs véél moeilijker gaat. “In goede maar ook in kwade dagen, in gezondheid maar ook in ziekte.” Dit zijn woorden die we ons goed voor ogen moeten houden en die we in ons hoofd behoren te prenten.

Het huwelijk is niet zoals een romantische film waarin er altijd wordt geleefd op romantische gevoelens en waarop dit op de één of andere manier toevallig altijd goed gaat. Als de man en de vrouw voor elkaar gemaakt zijn, dan begrijpen ze elkaar altijd en blijft deze vlam van romantiek, deze brandende pijl van Cupido, altijd gewoon branden. Als dit niet het geval is, tja, dan zijn ze zogezegd “niet-compatibel” of als de romantische gevoelens ophouden dan zijn ze zogezegd niet “de ware” voor elkaar. Bijgevolg moeten ze maar van elkaar scheiden en verder zoeken naar “de ware” waarmee ze zich compatibel voelen.

Wat een dwaasheid! Wat een eeuwige zoektocht! Het proberen te verzadigen van een alsmaar groeiende maag of het proberen te vullen van een bodemloze put! Een egoïstisch hart raakt nooit vervuld.

In tegenstelling tot dramafilms die, wanneer men deze in het echte leven zou proberen na te bootsen, altijd zorgen voor trauma's en relaties die op de klippen lopen, is het Bijbelse huwelijk gelukkig een verbond waarbij man en vrouw zich vrijwillig aan elkaar onderwerpen, waarbij ze sterven aan hun eigen egoïstische en kinderachtige verlangens en elkaar liefde, respect en eer geven.

Emoties zijn dus van secundair belang. Van primair belang is de continue keuze om elkaar keer op keer lief te hebben en op de eerste plaats te zetten, ondanks de moeilijkheden of egoïstische trekken die nog aanwezig zijn in man en vrouw.

Het huwelijk is véél interessanter dan een dramafilm. Als het huwelijk geen uitdagingen zou bevatten, geen hoogtes en laagtes, zou het maar saai zijn. In tegenstelling tot sommige films, kent het huwelijk wél hoogtes en laagtes, kent het wél boeiende uitdagingen, allereerst uitdagingen vanbinnen in jezelf zodat je je slechte kantjes kan leren kennen en hieraan kan beginnen te werken, alsook avontuurlijke uitdagingen met je partner: leren communiceren met elkaar en elkaar beter leren begrijpen, aanvaarden en lief te hebben mét de kantjes die je er liever niet bijnam maar die je toch na een tijdje ontdekt.

Huwelijkspartners hebben beiden op elk moment steeds weer de keuze om meer en meer egoïstisch te worden en het huwelijk op de klippen zien te lopen of juist steeds weer te sterven aan zichzelf; aan hun egoïstische verlangens en hun huwelijk te doen slagen en daardoor een toekomst te bouwen voor henzelf alsook (een toekomst te bouwen) voor hun kroost; een warme familie.

Ziet u, volgens christenen is het huwelijk een afbeelding van iets. Het is een afbeelding van Jezus die kwam, stierf aan Zichzelf en Zijn eigen leven vrijwillig opofferde voor mensen die veraf van Hem waren. Als gevolg kreeg Hij vele geestelijke kinderen die dicht bij Hem leven, namelijk de miljoenen ware christenen die er op deze wereld momenteel zijn en ooit geweest zijn.

Op dezelfde manier staan X en Y vanaf hun huwelijk voor een missie: komen, zien en zichzelf overwinnen; komen, sterven aan zichzelf, zichzelf overmeesteren, zichzelf vrijwillig opofferen en hierdoor een mooie toekomst voor de ander en voor hun toekomstige kroost maken. Komen: “ja” zeggen. Zien: ze kennen elkaar nog bijna niet maar ze leren elkaar steeds beter en beter kennen alsook hun eigen mindere kantjes en de mindere kantjes van hun huwelijkspartner. Overwinnen: niet elkaar proberen te overwinnen maar zichzelf overwinnen. Zó had God het van in het begin bedoeld.

Daarom dat in Oosters-Orthodoxe christelijke kerken, bij het huwelijk, aan de gehuwden twee mooie kronen worden gegeven. Deze kronen staan symbool voor hun martelaarsdood: het vrijwillig sterven aan zichzelf, het zichzelf altijd steeds weer opofferen voor de ander. Als beide partners dit doen, komt hieruit als resultaat en als beloning iets moois, iets nieuws tevoorschijn: een voorafbeelding van het perfecte Paradijs waarin zij ooit samen voor eeuwig zullen mogen vertoeven wanneer zij de Heer en elkaar trouw zijn geweest en zo veel mogelijk afgestorven zijn aan hun eigen egoïstische verlangens en zo veel mogelijk op Jezus lijken! Daarom wens ik zowel Y en X als jullie allemaal veel zegen en sterkte toe bij deze heerlijke uitdaging!

Gepreekt in Pinkstergemeente Christengemeente De Hoeksteen (Zottegem) op 15 oktober 2022.

Je vraagt jezelf misschien af: “Staan mijn wortels in de dood of in het eeuwige leven? Hoe kom ik nu te weten welk soort boom ik ben?”

Welnu, van de jongste tot de oudste, van de minst ervaren tot de meest ervaren theoloog of predikant in deze kerk, we hebben véél méér nederigheid nodig! Verneder je voor de Heer en doe een diep zelfonderzoek. Kijk grondig naar de vruchten die je voortbrengt. Voor een slechte boom geldt:

“De uitingen van een zondig leven [= het tegenovergestelde van een nederig leven] zijn bekend, zoals ontucht, onreinheid, losbandigheid, afgodendienst, toverij, [en deze kunnen veel voorkomen in onze soort kerken:] vijandschap, twist, afgunst, woede, intriges, ruzies, partijdigheid, jaloersheden, drinkgelagen, orgieën en dergelijke meer. [Dan zegt Paulus weer:] Ik waarschuw u zoals ik u al eerder gewaarschuwd heb: wie zich zo misdragen, zullen het koninkrijk van God niet erven.”

- Galaten 5:19-21 (WB)

Ook onze Heer Jezus Christus leert ons:

“Zo brengt iedere goede boom goede vruchten voort, maar de zieke boom brengt slechte vruchten voort. Een goede boom kan geen slechte vruchten voortbrengen en een zieke boom geen goede. [Net zoals Paulus leert Jezus ons onszelf grondig te onderzoeken en geeft Hij ons een sterke waarschuwing:] Iedere boom die geen goede vrucht voortbrengt, wordt omgehakt en in het vuur gegooid. Aan hun vruchten zul je ze dus kennen.”

- Mattheus 7:17-20 (WB) Kijk dus eerst naar je eigen vruchten. Dat is de weg van de nederigheid.

Voor een goede boom geldt:

“Maar de vrucht van de Geest is liefde, vreugde, vrede, geduld, vriendelijkheid, goedheid, vertrouwen, zachtmoedigheid, zelfbeheersing.”
- Galaten 5:23 (WB)

Welke boom ben jij? Een goede boom? Of toch een slechte boom?

Of je een goede of een slechte boom bent, wordt praktisch door je geuit, ook in de kleine, dagdagelijkse dingen, bijvoorbeeld door de woorden die je spreekt of net niet spreekt uit nederigheid:

“Wie zijn tong koestert, plukt daarvan de vruchten.”

- Spreuken 18:21b (NBV)

Als je bemerkt dat je een slechte boom bent geweest, dat je je hebt laten leiden door al het wereldse afval dat je in je wortels opgeslorpt hebt, en dat je daarom slechte vruchten hebt voortgebracht, wat is daar dan het tegengif voor? Om het tegengif te nemen moet je in nederigheid tot het besef komen dat je vergiftigd bent:

[Jezus waarschuwde namelijk:] “Ge zegt [bij uzelf]: Ik ben rijk, ik heb overvloed en heb behoefte aan niets; daarom beseft ge ook niet, dat ge ellendig zijt en erbarmelijk, arm, blind en naakt. (…) Ik bestraf en tuchtig al, die Ik liefheb. Doe dus uw best en bekeer u.” - Openbaringen 3:17,19 (CV)

Deze tekst was oorspronkelijk geschreven aan de kerk van Laodicea, maar zou ze ook niet toepasbaar zijn op andere kerken in België, ja, zelfs op onze kerk? “Ik heb overvloed en heb behoefte aan niets.” Is dit niet de ingesteldheid van vele christenen? We hebben het hier materieel zo goed en in onze hoogmoed denken we geestelijk zo sterk te staan dat we niet beseffen hoe geestelijk “ellendig en erbarmelijk, arm, blind en naakt” we zijn. Zo arm zelfs dat we soms verblind zijn voor het geestelijke leven. Moet je misschien weer nederiger worden en meer tijd spenderen met God om Hem beter te kunnen zien en horen? Heb je jezelf misschien te veel gevoed met theologische hoogmoed en met andere wereldse dingen zodat de “buis” tussen jou en God misschien verstopt is geraakt? Heb je je wortels écht in Hem, de Grond, staan? Of staan je wortels in de grond van deze wereld of in de filosofieën of gedachten van deze wereld?

Er is goed nieuws. Deze situatie kan hersteld worden, indien we bereid zijn om ons af te keren van onze zonden en onze koppigheid en ons te kleden in nederigheid. Zeg nooit: “Voor mij is het te laat, ik ben te ver afgedwaald, ik heb me te veel laten beïnvloeden door de wereld.” Er is goed nieuws voor u: “Zegt tot de harten in angst: Houdt moed, hebt geen vrees! Ziet, hier is uw God; Hij komt, om de wraak te voltrekken! God zal vergelden; Zelf zal Hij komen, om u te verlossen! Dan worden de ogen der blinden ontsloten, En de oren der doven gaan open; De lamme springt op als een hert, De tong van den stomme zal juichen! Zelfs in de steppe borrelen de wateren omhoog, En de beken in de woestijn; De gloeiende bodem wordt een plas, het dorre land een fontein.” - Jesaja 35:4-7a (CV) Jezus wil je ogen, je oren, en je mond herstellen zodat je reine dingen ziet, hoort, en spreekt. Er zal “een bron ontspringen tegen zonde en onreinheid.” – Zacharia 13:1b (CV) En waarom zouden we nog langer verder drinken van de zonde en van de onreinheid? Zulk werelds water laat ons met als maar meer dorst achter maar het water dat Christus ons wil geven, zorgt er voor dat we geen dorst meer hebben (Johannes 4:13), zodat we geen behoefte meer hebben om onze wortels in ander water, water dat niet goed voor ons is, te plaatsen. Het goede, genezende water, dat voor ons allen beschikbaar is, stroomt van de Vader en van de Zoon tot ons: “ook toonde hij mij een stroom van het water des Levens, helder als kristal, opbruisend uit de Troon van God en het Lam.” – Openbaringen 22:1 (CV) en “Het water dat hen drenkt, stroomt uit het heiligdom.” – Ezechiël 47:12b (CV) Dus heb hoop!

Predikant, hoe houd ik hoop vast in mijn hart of, stel dat ik geen goede vruchten voortgebracht heb, hoe kan ik dan weer hoopvol worden? Maak het eens meer praktisch, predikant!

Wel, je kan jezelf een hoopvolle toekomst voor ogen schetsen. De geloofshelden die ons zijn voorgegaan deden dit ook. Ook zij schetsten zichzelf een hoopvolle toekomst voor ogen; ze keken uit naar de Stad Gods. En Jezus deed dit ook:

“Nu wij door zo’n menigte geloofsgetuigen omringd zijn, moeten ook wij elke last van ons afwerpen, evenals de zonde waarin we steeds weer verstikt raken, en vastberaden de wedstrijd lopen die voor ons ligt. Laten we daarbij de blik gericht houden op Jezus, de grondlegger en voltooier van ons geloof: met de vreugde voor ogen die voor Hem in het verschiet lag, heeft Hij het kruis verdragen en de schande ervan aanvaard, en heeft Hij zijn plaats ingenomen aan de rechterzijde van de troon van God. Laat tot u doordringen hoe Hij standhield toen de zondaars zich zo tegen Hem verzetten, opdat u niet de moed verliest en het opgeeft.” – Hebreeën 12:1-3 (NBV21)

We zien hier dus dat “Jezus, de grondlegger van ons geloof: met de vreugde voor ogen die voor Hem in het verschiet lag, heeft Hij het kruis verdragen en de schande ervan aanvaard, en heeft Hij zijn plaats ingenomen aan de rechterzijde van de troon van God.” – Hebreeën 11:2b (NBV21)

Dit stond al in Jesaja: “Het had Jahweh behaagd, Hem door lijden te breken, En als waarachtig zoenoffer Zijn leven te nemen. Nu zal Hij zijn kroost zien in lengte van dagen, Als Hij volbracht heeft wat Jahweh behaagt; Hij zal het leven aanschouwen, van smarten bevrijd, En verzadigd worden van kennis. Zelf rechtvaardig, zal mijn Dienaar velen tot gerechtigheid brengen, Wier ongerechtigheid Hij heeft gedragen; Zo zal Ik Hem velen tot erfdeel schenken, Zal Hij talrijke scharen ontvangen als deel van zijn buit. Daarom geeft Hij zijn leven prijs aan de dood, En laat Zich onder de boosdoeners tellen; Daarom draagt Hij de misdaad van velen, En bidt voor de zondaars!” – Isaias 53:10b-12 (CV)

Laten wij dus hetzelfde doen net zoals Jezus. Laten we dus vooruitkijken naar de goede vruchten die we zullen mogen dragen in onze eigen levens, alsook in de levens van anderen en laten we, net zoals de geloofshelden, niet vergeten steeds te kijken in onze gedachten naar die toekomst bij de Heer in Zijn hemelse heerlijkheid. Laten we niet kijken naar onze mislukkingen in het verleden, die we niet meer kunnen veranderen, maar laten we kijken naar de vele mogelijkheden in het heden alsook in de toekomst. Zeg tegen jezelf: ik mag en zal goede vruchten voortbrengen! Zeg tegen je buur: jij mag en zal goede vruchten voortbrengen!

Tot slot vat ik deze tweedelige prekenreeks kort samen: het verschil tussen een boom en een mens is dat een boom geen vrije wil heeft. Een boom kan zich niet verplaatsen. Waar een boom is geplant, daar blijft hij. Wij hebben wel de keuze om onze wortels te verplaatsen.

De grootste zondaar, zieke, gebrokene,… is welkom om zijn of haar wortels te verplaatsen en te komen drinken van het goede water! Jezus nodigt je uit om gratis en voor niets te drinken van dit water van God en enkel van dit water: “Iedereen die dorst heeft, mag komen. Iedereen die wil, mag zomaar komen drinken van het water dat eeuwig leven geeft.” (Openbaringen 22:17b, BGT) En: “Als je dorst hebt, kom dan bij mij om te drinken!” (Johannes 7:37b, BGT). Plaats je wortels (weer) in Jezus!

Wat is nu dit water dat stroomt vanuit het heiligdom, vanuit de troon van de Vader en van de Zoon? Zoals je verder kan lezen in het zevende hoofdstuk van het evangelie van Johannes, staat ook hier dit water symbool voor de Heilige Geest (Johannes 7:39). Daarom, geef je zondige, onbevredigende levensstijlen op en kies om te leven vanuit de heilige Geest die je ware vervulling zal geven. Plaats je wortels in Jezus en leef vanuit de Heilige Geest! Kies er voor om nu en in de toekomst goede vruchten voort te brengen! Het aantal vruchten dat je kan voortbrengen is écht quasi ongelimiteerd, dus hou, net zoals Jezus, jouw ogen gericht op die hoopvolle toekomst! Amen!

Gepreekt in Evangelische gemeente Pniël (Balen) op 9 oktober 2022.

Vredewens / groet:

“Ik wens jullie de vrede van Christus toe!”

 “Eigen parels”:

“Toen zei de Heer tegen Abram: "Vertrek uit je land. Verlaat je familie en het huis van je vader. Ga naar het land dat Ik je zal wijzen. Ik zal een groot volk van je maken. Ik zal je zegenen en je naam zal overal bekend worden. En je zal tot een zegen zijn. Als mensen jou goed behandelen, zal Ik goed voor hén zijn. En als mensen jou slecht behandelen, zal Ik slecht voor hén zijn. En door de zegen die op jou is, zullen alle volken van de aarde gezegend worden."”

- Genesis 12:1-3 (BasisBijbel)

“De Heer koos 72 leerlingen uit. Hij stuurde hen twee aan twee op weg, naar alle plaatsen waar hij zelf ook heen wilde gaan. Hij zei tegen de leerlingen: ‘Het goede nieuws moet overal verteld worden. Maar er zijn te weinig mensen om dat te doen. Vraag daarom aan God of hij meer mensen stuurt. Dan kan het goede nieuws overal verteld worden. Ga nu op weg! Maar let op, want het zal gevaarlijk zijn voor jullie. Net zo gevaarlijk als het voor lammetjes is om tussen wolven te lopen. Neem geen geld mee, en ook geen tas of schoenen. En groet niemand onderweg.’ Jezus zei verder: ‘Als je een huis binnengaat, zeg dan eerst: ‘Ik wens dit huis vrede.’ Als daar iemand woont die vrede wil, dan komt daar ook vrede. Maar als daar niet zo iemand woont, dan komt daar geen vrede. En ga niet steeds naar een volgend huis, maar blijf in het huis waar je ontvangen wordt. Eet en drink wat de mensen je geven. Daar hebben jullie recht op, want jullie werken hard. Als je in een stad komt waar je welkom bent, kun je eten wat de mensen je geven. Maak daar de zieke mensen beter en zeg tegen hen: ‘Gods nieuwe wereld is dichtbij.’”

- Lukas 10:1-9 (Bijbel in Gewone Taal)

Slot:

“Ik wens jullie de vrede in Christus toe!”

Gepreekt in Rooms-Katholieke O.-L.-Vrouw Onbevlekt Parochiekerk (Mol, Gompel) op 9 oktober 2022.

Je vraagt jezelf misschien af: “Staan mijn wortels in de dood of in het eeuwige leven? Hoe kom ik nu te weten welk soort boom ik ben?”

Welnu, van de jongste tot de oudste, van de minst ervaren tot de meest ervaren theoloog of predikant in deze kerk, we hebben véél méér nederigheid nodig! Verneder je voor de Heer en doe een diep zelfonderzoek. Kijk grondig naar de vruchten die je voortbrengt. Voor een slechte boom geldt:

“De uitingen van een zondig leven [= het tegenovergestelde van een nederig leven] zijn bekend, zoals ontucht, onreinheid, losbandigheid, afgodendienst, toverij, [en deze kunnen veel voorkomen in onze soort kerken:] vijandschap, twist, afgunst, woede, intriges, ruzies, partijdigheid, jaloersheden, drinkgelagen, orgieën en dergelijke meer. [Dan zegt Paulus weer:] Ik waarschuw u zoals ik u al eerder gewaarschuwd heb: wie zich zo misdragen, zullen het koninkrijk van God niet erven.”

- Galaten 5:19-21 (WB)

Ook onze Heer Jezus Christus leert ons:

“Zo brengt iedere goede boom goede vruchten voort, maar de zieke boom brengt slechte vruchten voort. Een goede boom kan geen slechte vruchten voortbrengen en een zieke boom geen goede. [Net zoals Paulus leert Jezus ons onszelf grondig te onderzoeken en geeft Hij ons een sterke waarschuwing:] Iedere boom die geen goede vrucht voortbrengt, wordt omgehakt en in het vuur gegooid. Aan hun vruchten zul je ze dus kennen.”

- Mattheus 7:17-20 (WB) Kijk dus eerst naar je eigen vruchten. Dat is de weg van de nederigheid.

Voor een goede boom geldt:

“Maar de vrucht van de Geest is liefde, vreugde, vrede, geduld, vriendelijkheid, goedheid, vertrouwen, zachtmoedigheid, zelfbeheersing.”
- Galaten 5:23 (WB)

Welke boom ben jij? Een goede boom? Of toch een slechte boom?

Of je een goede of een slechte boom bent, wordt praktisch door je geuit, ook in de kleine, dagdagelijkse dingen, bijvoorbeeld door de woorden die je spreekt of net niet spreekt uit nederigheid:

“Als een mens iets goeds zegt, heeft hij een gevoel van welbehagen, hij voedt zich met de vruchten van zijn mond. Woorden hebben macht over leven en dood, wie zijn tong koestert, plukt daarvan de vruchten.”

- Spreuken 18:20-21 (NBV)

Als je bemerkt dat je een slechte boom bent geweest, dat je je hebt laten leiden door al het wereldse afval dat je in je wortels opgeslorpt hebt, en dat je daarom slechte vruchten hebt voortgebracht, wat is daar dan het tegengif voor? Om het tegengif te nemen moet je in nederigheid tot het besef komen dat je vergiftigd bent:

[Jezus waarschuwde namelijk:] “Ge zegt [bij uzelf]: Ik ben rijk, ik heb overvloed en heb behoefte aan niets; daarom beseft ge ook niet, dat ge ellendig zijt en erbarmelijk, arm, blind en naakt. Ik raad u aan, om goud van Mij te kopen, door vuur gelouterd, opdat ge rijk moogt worden; en witte klederen, om ze aan te trekken, opdat de schande uwer naaktheid niet aan de dag zal komen; en zalf, om uw ogen te zalven, opdat ge moogt zien. Ik bestraf en tuchtig al, die Ik liefheb. Doe dus uw best en bekeer u.” - Openbaringen 3:17-19 (CV)

Deze tekst was oorspronkelijk geschreven aan de kerk van Laodicea, maar zou ze ook niet toepasbaar zijn op andere kerken in België, ja, zelfs op onze kerk? “Ik heb overvloed en heb behoefte aan niets.” Is dit niet de ingesteldheid van vele christenen? We hebben het hier materieel zo goed en in onze hoogmoed denken we geestelijk zo sterk te staan dat we niet beseffen hoe geestelijk “ellendig en erbarmelijk, arm, blind en naakt” we zijn. Zo arm zelfs dat we soms verblind zijn voor het geestelijke leven. Moet je misschien weer nederiger worden en meer tijd spenderen met God om Hem beter te kunnen zien en horen? Heb je jezelf misschien te veel gevoed met theologische hoogmoed en met andere wereldse dingen zodat de “buis” tussen jou en God misschien verstopt is geraakt? Heb je je wortels écht in Hem, de Grond, staan? Of staan je wortels in de grond van deze wereld of in de filosofieën of gedachten van deze wereld?

Er is goed nieuws. Deze situatie kan hersteld worden, indien we bereid zijn om ons af te keren van onze zonden en onze koppigheid en ons te kleden in nederigheid. Zeg nooit: “Voor mij is het te laat, ik ben te ver afgedwaald, ik heb me te veel laten beïnvloeden door de wereld.” Er is goed nieuws voor u: “Zegt tot de harten in angst: Houdt moed, hebt geen vrees! Ziet, hier is uw God; Hij komt, om de wraak te voltrekken! God zal vergelden; Zelf zal Hij komen, om u te verlossen! Dan worden de ogen der blinden ontsloten, En de oren der doven gaan open; De lamme springt op als een hert, De tong van den stomme zal juichen! Zelfs in de steppe borrelen de wateren omhoog, En de beken in de woestijn; De gloeiende bodem wordt een plas, het dorre land een fontein.” - Jesaja 35:4-7a (CV) Jezus wil je ogen, je oren, en je mond herstellen zodat je reine dingen ziet, hoort, en spreekt. Er zal “een bron ontspringen tegen zonde en onreinheid.” – Zacharia 13:1b (CV) En waarom zouden we nog langer verder drinken van de zonde en van de onreinheid? Zulk werelds water laat ons met als maar meer dorst achter maar het water dat Christus ons wil geven, zorgt er voor dat we geen dorst meer hebben (Johannes 4:13), zodat we geen behoefte meer hebben om onze wortels in ander water, water dat niet goed voor ons is, te plaatsen. Het goede, genezende water, dat voor ons allen beschikbaar is, stroomt van de Vader en van de Zoon tot ons: “ook toonde hij mij een stroom van het water des Levens, helder als kristal, opbruisend uit de Troon van God en het Lam.” – Openbaringen 22:1 (CV) en “Het water dat hen drenkt, stroomt uit het heiligdom.” – Ezechiël 47:12b (CV) Dus heb hoop!

Predikant, hoe houd ik hoop vast in mijn hart of, stel dat ik geen goede vruchten voortgebracht heb, hoe kan ik dan weer hoopvol worden? Maak het eens meer praktisch, predikant!

Wel, je kan jezelf een hoopvolle toekomst voor ogen schetsen. De geloofshelden die ons zijn voorgegaan deden dit ook. Ook zij schetsten zichzelf een hoopvolle toekomst voor ogen; ze keken uit naar de Stad Gods. En Jezus deed dit ook. Laten we bijvoorbeeld kijken naar Hebreeën 11 en 12. Ik lees vanaf hoofdstuk 11 vers 32:

“Wat valt hier nog aan toe te voegen? De tijd ontbreekt me om te vertellen over Gideon en Barak, Simson en Jefta, David en Samuel, en over de profeten, die door hun geloof koninkrijken overwonnen, gerechtigheid lieten gelden, en kregen wat hun beloofd was; die leeuwen de muil toeklemden, aan vuur de laaiende kracht ontnamen en ontkwamen aan de houw van het zwaard; die in zwakheid kracht ontvingen, in de oorlog machtige helden werden en vijandelijke legers op de vlucht joegen. Vrouwen kregen hun doden terug doordat die uit de dood opstonden. Anderen werden gemarteld tot de dood erop volgde en wilden van geen vrijlating weten, omdat ze uitzagen naar een betere opstanding. Weer anderen kregen te maken met bespotting en geseling, zelfs met arrestatie en gevangenschap. Ze werden gestenigd of doormidden gezaagd, of stierven door een moordend zwaard. Ze zwierven rond in schapenvachten of geitenvellen, berooid, vernederd en mishandeld. Ze doolden door verlaten oorden en berggebieden en verscholen zich in grotten en holen onder de grond. Ze waren voor de wereld te goed. Al deze mensen, die van oudsher om hun geloof geprezen worden, hebben de belofte niet in vervulling zien gaan omdat God voor ons iets beters had voorzien, en Hij hen niet zonder ons de volmaaktheid [of het einddoel, d.i. de hemel of de verheerlijking] wilde laten bereiken. Nu wij door zo’n menigte geloofsgetuigen omringd zijn, moeten ook wij elke last van ons afwerpen, evenals de zonde waarin we steeds weer verstikt raken, en vastberaden de wedstrijd lopen die voor ons ligt. Laten we daarbij de blik gericht houden op Jezus, de grondlegger en voltooier [dus Diegene Die ons tot die verheerlijking zal brengen] van ons geloof: met de vreugde voor ogen die voor Hem in het verschiet lag, heeft Hij het kruis verdragen en de schande ervan aanvaard, en heeft Hij zijn plaats ingenomen aan de rechterzijde van de troon van God. Laat tot u doordringen hoe Hij standhield toen de zondaars zich zo tegen Hem verzetten, opdat u niet de moed verliest en het opgeeft. U hebt in uw strijd tegen de zonde uw leven nog niet op het spel gezet. Kennelijk bent u de bemoediging vergeten die tot u als tot kinderen wordt gericht: ‘Mijn zoon, je mag een vermaning van de Heer nooit terzijde schuiven en nooit opgeven als je door Hem terechtgewezen wordt, want de Heer berispt wie Hij liefheeft, straft elk kind waarvan Hij houd.’ Houd vol, het betreft hier immers een leerschool, God behandelt u als zijn kinderen. Welk kind wordt niet door zijn vader berispt? Maar als u die leerschool niet doorloopt zoals alle anderen vóór u, dan bent u geen kinderen maar bastaards. Daar komt nog bij dat wij voor onze aardse vaders, door wie we werden opgevoed, respect hadden; hoeveel te meer zullen we ons dan niet onderwerpen aan het gezag van de Vader van alle geesten, en dan leven? Onze aardse vaders berispten ons maar voor korte tijd en naar eigen goeddunken, maar Hij berispt ons voor onze eigen bestwil, om ons te laten delen in zijn heiligheid. Een vermaning lijkt op het moment zelf geen vreugde te brengen, slechts verdriet, maar wie erdoor gevormd is plukt er op den duur de vruchten van: een leven in vrede en gerechtigheid. Hef daarom uw slappe handen op, strek uw knikkende knieën, en kies rechte paden, zodat een voet die gekneusd is niet verder ontwricht raakt, maar juist geneest. Streef ernaar in vrede te leven met allen en leid een heilig leven; wie dat niet doet zal de Heer niet zien. Zorg ervoor dat niemand zich de genade van God laat ontgaan, dat er geen giftige kiem [d.i. een slechte vrucht] opschiet die onrust veroorzaakt en met zijn bitterheid velen besmet.” – Hebreeën 11:32-12:15 (NBV21)

We zien hier dus dat “Jezus, de grondlegger van ons geloof: met de vreugde voor ogen die voor Hem in het verschiet lag, heeft Hij het kruis verdragen en de schande ervan aanvaard, en heeft Hij zijn plaats ingenomen aan de rechterzijde van de troon van God.” – Hebreeën 11:2b (NBV21)

Dit stond al in Jesaja: “Het had Jahweh behaagd, Hem door lijden te breken, En als waarachtig zoenoffer Zijn leven te nemen. Nu zal Hij zijn kroost zien in lengte van dagen, Als Hij volbracht heeft wat Jahweh behaagt; Hij zal het leven aanschouwen, van smarten bevrijd, En verzadigd worden van kennis. Zelf rechtvaardig, zal mijn Dienaar velen tot gerechtigheid brengen, Wier ongerechtigheid Hij heeft gedragen; Zo zal Ik Hem velen tot erfdeel schenken, Zal Hij talrijke scharen ontvangen als deel van zijn buit. Daarom geeft Hij zijn leven prijs aan de dood, En laat Zich onder de boosdoeners tellen; Daarom draagt Hij de misdaad van velen, En bidt voor de zondaars!” – Isaias 53:10b-12 (CV)

Laten wij dus hetzelfde doen net zoals Jezus. Laten we dus vooruitkijken naar de goede vruchten die we zullen mogen dragen in onze eigen levens, alsook in de levens van anderen en laten we, net zoals de geloofshelden, niet vergeten steeds te kijken in onze gedachten naar die toekomst bij de Heer in Zijn hemelse heerlijkheid. Laten we niet kijken naar onze mislukkingen in het verleden, die we niet meer kunnen veranderen, maar laten we kijken naar de vele mogelijkheden in het heden alsook in de toekomst. Zeg tegen jezelf: ik mag en zal goede vruchten voortbrengen! Zeg tegen je buur: jij mag en zal goede vruchten voortbrengen!

Tot slot vat ik deze tweedelige prekenreeks kort samen: het verschil tussen een boom en een mens is dat een boom geen vrije wil heeft. Een boom kan zich niet verplaatsen. Waar een boom is geplant, daar blijft hij. Wij hebben wel de keuze om onze wortels te verplaatsen.

De grootste zondaar, zieke, gebrokene,… is welkom om zijn of haar wortels te verplaatsen en te komen drinken van het goede water! Jezus nodigt je uit om gratis en voor niets te drinken van dit water van God en enkel van dit water: “Iedereen die dorst heeft, mag komen. Iedereen die wil, mag zomaar komen drinken van het water dat eeuwig leven geeft.” (Openbaringen 22:17b, BGT) En: “Als je dorst hebt, kom dan bij mij om te drinken!” (Johannes 7:37b, BGT). Plaats je wortels (weer) in Jezus!

Wat is nu dit water dat stroomt vanuit het heiligdom, vanuit de troon van de Vader en van de Zoon? Zoals je verder kan lezen in het zevende hoofdstuk van het evangelie van Johannes, staat ook hier dit water symbool voor de Heilige Geest (Johannes 7:39). Daarom, geef je zondige, onbevredigende levensstijlen op en kies om te leven vanuit de heilige Geest die je ware vervulling zal geven. Plaats je wortels in Jezus en leef vanuit de Heilige Geest! Kies er voor om nu en in de toekomst goede vruchten voort te brengen! Het aantal vruchten dat je kan voortbrengen is écht quasi ongelimiteerd, dus hou, net zoals Jezus, jouw ogen gericht op die hoopvolle toekomst! Amen!

Gepreekt in Evangelische gemeente Pniël (Balen) op 9 oktober 2022.

Vandaag zou ik het met jullie willen hebben over twee verschillende bomen. Waarom? Omdat Jezus dit ook deed. Jezus gebruikte deze metafoor ook en dit beeld wordt dikwijls, al dan niet per ongeluk, verkeerd gebruikt.

Vele mensen geloven dat we óf een goede boom óf een slechte boom zijn en dat dit al vastligt; dat we hierin geen eigen keuze hebben. Volgens deze visie heeft God ons op de ene óf op de andere manier gemaakt en hier kunnen we niets aan veranderen. Óf God heeft ons een goede boom gemaakt óf Hij heeft ons een slechte boom gemaakt. Zo ligt dan ook vast welke “keuzes” we zullen maken. We “kiezen” dan “naar de aard van het beestje”. We “kiezen” dan volgens onze natuur. Dit zijn geen echte keuzes want onze natuur bepaalt dan welke “keuzes” we zullen maken, zoals de Gnostici beweerden. Dit is wat we fatalisme of determinisme noemen: “Ik ben nu eenmaal zo en ik kan dit niet veranderen.” Anderen geloven dat deze natuur en dit lot wordt overgeërfd. Dan zeggen ze: “Mijn vader was ook zo”, “zulke bomen, zulke peren” of “de appel valt niet ver van de boom” of “ik ben nu eenmaal een zondig mens want ik ben een zoon van Adam de zondaar”.

Weer anderen geloven dat in elk mens zowel een goede boom als een slechte boom zit. Dit heet dan een dualisme van twee naturen: een goede natuur en een slechte of zondige natuur. Dat is wat andere Gnostici alsook de Manicheeërs beweerden. Tegen deze laatsten gebruikte Augustinus toen hij relatief recentelijk katholiek of algemeen of normaal christen was geworden één van zijn meest geliefde bewijsstukken uit de woorden van Jezus. Ik citeer Augustinus: “Goed, de vrije wil. Luister eerst wat de Heer daarover zelf zegt wanneer Hij spreekt over die twee bomen, u verwees er zelf naar. Luister naar zijn woorden: ‘Maak een goede boom, dan zijn de vruchten goed, of maak een slechte, dan zijn de vruchten slecht.’ Als Hij zegt: ‘Maak dit of maak dat’, verwijst Hij dus naar iets wat wij kunnen doen, niet naar een natuur. Niemand kan een boom maken behalve God. Maar het ligt in ieders individuele wil om te kiezen voor wat goed is en een goede boom te zijn, of te kiezen voor wat slecht is en een slechte boom te zijn. (...) Dit is dus wat de Heer zegt: 'Maak dit of maak dat.' Daarmee laat Hij zien dat mensen zelf kunnen beslissen wat zij maken.”[1] Als nieuwe katholieke christen geloofde Augustinus alleszins sterk in de vrije wil. Dit kwam overeen met de algemene consensus van de christenen, zeker tot en met die tijd. Zo zei hij bijvoorbeeld: “de vrije wil, waardoor de ziel zondigt. (…) Door te zondigen waren wij namelijk afgekeerd van God, maar door Christus’ geboden te onderhouden worden wij weer met God verzoend. Wij die in de zonden dood waren komen tot leven door zijn geboden te bewaren en hebben vrede met Hem in één geest. We waren van Hem vervreemd toen we zijn voorschriften niet volgden, zoals ook over de mens die als eerste geschapen is wordt gepreekt in ons geloof.”[2] en “Maar als wij vergeving van zonden krijgen is het evident dat wij vrijwillig hebben gezondigd. Het is nogal dwaas om iemand te vergeven die niets verkeerds heeft gedaan. En wie niets vrijwillig heeft gedaan heeft niets verkeerd gedaan.”[3] Belangrijker voor Evangelische christenen is dat Augustinus dit bewees vanuit de Bijbel: “Maak een goede boom, dan zijn de vruchten goed, of maak een slechte, dan zijn de vruchten slecht” (Matteüs 12:33).[4]

Voor deze preek moet je dus twee soorten bomen in je gedachten hebben; een goede, gezonde boom, en een slechte, zieke, verdorrende boom. Deze soorten bomen stellen twee soorten mensen voor. Deze mensen hebben, volgens de Bijbel, zélf gekozen welk soort boom ze zijn. De ene boom is geplant in God de Vader en wordt gevoed door de Heilige Geest die in de Bijbel wordt voorgesteld door het levende water, de andere is op zijn minst deels geplant in een andere bodem, en wordt deels gevoed met datgene wat niet van God komt. Welk soort boom ben jij? Welk soort boom zou je graag willen zijn?

Het verschil tussen een boom en een mens is dat een boom geen vrije wil heeft. Wij, daarentegen, kunnen zélf kiezen welk type boom we zijn en welke vruchten we zullen dragen.

Ook kan een boom zichzelf niet verplaatsen. Waar een boom is geplant, daar blijft hij. Wij hebben wél de keuze om onze wortels te verplaatsen. Wij kunnen kiezen waar we ons door laten beïnvloeden. Welke keuzes maak jij? Het is de bedoeling dat je tijdens deze prediking biddend je eigen hart onderzoekt en jezelf afvraagt welk soort boom je bent. Indien je een slechte of gewoon een verziekte boom bent, kan je je wortels alsnog verplaatsen. Waar wordt jij door beïnvloed? Door God of toch ook door de slechte dingen van deze wereld?

Ter illustratie kijken we samen naar een nogal trieste tekst uit Jeremia:

“Is ooit een volk van goden veranderd? En dat zijn niet eens goden! Maar mijn volk heeft zijn machtige God vervangen door een god die niet helpt. Hemel, schrik hier heftig van, huiver en beef – godsspraak van de HEER – want mijn volk heeft dubbele misdaden begaan. Ze hebben Mij verlaten, de bron van levend water, en ze hebben regenbakken gemaakt, die gebarsten zijn en die geen water kunnen houden. Israël is toch geen knecht; hij is ook niet als slaaf geboren! Hoe is hij dan een prooi geworden waartegen de leeuwen brullen!”
- Jeremia 2:11-15a (WB)

Deze tekst gaat niet over bomen maar we kunnen ze verbinden met onze analogie over bomen. Wat een prachtige symboliek komen we toch tegen in deze tekst! God is de bron van levend water, toch verwachten deze “bomen” het benodigde water van ergens anders. Ze kunnen het benodigde water zelfs niet meer opslaan in hun systeem, ja, ze kunnen het zelfs niet verkrijgen van die afgoden. Ze worden hun afstervende slaven, en worden toch nog steeds genadeloos door hen opgejaagd als prooien. Zulke verslavende afgoden kunnen verscheidene dingen zijn waaraan je verhangen bent: pornografie, roken, drinken,… Geven zulke verslavingen voldoening? Een ander voorbeeld dat in me opkwam, was Instagram, Facebook, en soortgelijke apps. Vele mensen zitten op deze apps. De gevolgen hiervan zijn dikwijls dat mensen hun uiterlijk gaan vergelijken met gefotoshopte mannen of vrouwen die er bijgevolg beter uitzien dan henzelf. Hierdoor gaan ze van zichzelf een negatief zelfbeeld krijgen en zullen ze hun wortel niet langer geplant hebben in het feit dat ze door God wonderbaarlijk gemaakt zijn (Psalm 139:14). Hoe staat dit met jou?

In schril contrast met de boom die zijn water probeert te halen uit de afgoden van deze wereld, uit datgene wat niet van God is, staat de goede boom. Laten we deze boom eens samen grondig onderzoeken:

“Maar gezegend de man, die op Jahweh vertrouwt, En zijn hoop stelt op Jahweh. Hij is als een boom, aan het water geplant, Die zijn wortels schiet in de beek: Die dreigende hitte niet vreest, En wiens blad niet verwelkt; Die in droge jaren niet kwijnt, Maar altijd vruchten blijft dragen.”

- Jeremia 17:7-8 (CV)

Dit is een boom die geplant is in de HEER (Jahweh), en zich voedt met de Heilige Geest. Verder kan je te weten komen over deze boom:

“Gelukkig is iemand die niet luistert naar slechte mensen, die nee zegt tegen hun verkeerde plannen. Als slechte mensen spotten met God, doet hij niet mee. Maar hij is blij met de wet van de Heer. Daar is hij dag en nacht mee bezig. Het gaat altijd goed met hem. Hij lijkt op een boom aan het water. De boom geeft vruchten, ieder jaar opnieuw, en zijn bladeren blijven altijd groen.”

- Psalm 1:1-3 (BGT)

Deze boom heeft zijn wortels niet geplaatst in het advies van slechte mensen, maar in het advies van God, ja, in God zelf. Dáárom is hij gezond en weet hij waarom hij best “Nee!” kan zeggen tegen het advies van slechte mensen; hij weet dat zulk advies zijn gezonde leven en zijn gezonde groei belemmert.

Het concept van deze twee soorten bomen gaat helemaal terug tot het begin der mensheid, toen Adam in de tuin van Eden aanwezig was; “Midden in de tuin stonden twee bijzondere bomen. Als je van de ene boom gegeten had, bleef je altijd leven. En als je van de andere boom gegeten had, wist je wat goed was en wat kwaad was.”

- Genesis 2:9b (BGT)

Dus, de ene boom brengt enkel leven voort, terwijl de andere boom je ook de andere kant; de dood laat zien. Over deze laatste boom stond geschreven: “En Jahweh God gaf den mens het volgend gebod: Van alle bomen uit de tuin moogt ge eten: maar van de boom der kennis van goed en kwaad moogt ge niet eten: want wanneer ge daarvan eet, zult ge sterven.”

- Genesis 2:16-17 (CV)

Het was nooit de bedoeling dat de mens zichzelf ook zou voeden vanuit een andere bron met datgene wat niet van God komt. Maar de duivel misleidde de mens en de mens luisterde naar zijn advies. Dit kan u zelf lezen in Genesis hoofdstuk 3. Het gevolg was dat: “De HEER God zei: ‘Nu de mens in de kennis van goed en kwaad als een van Ons is geworden, wil Ik voorkomen dat hij zijn hand uitstrekt en ook van de boom van het leven plukt. Door daarvan te eten, zou hij eeuwig blijven leven!’ Daarom verwees de HEER God hem uit de tuin van Eden, en moest hij de grond gaan bebouwen waaruit hij was genomen. Hij verjoeg dus de mens uit de tuin, en aan de oostkant van de tuin van Eden plaatste Hij de kerubs en de vlam van het wentelend zwaard, om de weg naar de boom van het leven te bewaken.”

- Genesis 3:22-24 (WB)

Merk op dat je dus niet zowel van de boom van het kwaad als van de boom van het leven kan eten. Kies welke vrucht je zal eten! Kies in welke grond jij je wortels zal planten! Kies welke vruchten jij zal dragen! Als je voor verslavingen, zonde,… kiest, begin je te verdorren, en dan sluit je jezelf uit van het eeuwige leven; “Weet gij dan niet, dat zij die onrecht doen, geen deel zullen hebben aan het koninkrijk Gods?” – 1 Korintiërs 6:9 (CV) en “Pas op, je kunt God niet bedriegen. Uiteindelijk geeft hij je wat je verdient. Als je je laat leiden door slechte verlangens, blijft er niets van je over. Maar als je je laat leiden door de heilige Geest, krijg je het eeuwige leven.”
- Galaten 6:7-8 (BGT)

Je vraagt jezelf misschien af: “Staan mijn wortels in de dood of in het eeuwige leven? Hoe kom ik nu te weten welk soort boom ik ben?” Daar gaan we het volgende keer over hebben.

Onthoud vandaag dat je een vrije wil hebt en dat je zelf kiest welk soort boom je bent en in welke grond je je wortels plant en dat je zélf verantwoordelijk bent voor de vruchten die je voortbrengt. De Heere zegene je bij het aanvaarden en toepassen van deze waarheid! Wees een goede, gezonde boom die alleen geplant is in Jezus Christus!

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Ik wens jullie toe dat jullie zullen lijken op bomen die aan het water zijn geplant, waar vruchten aan groeien als het daar de tijd voor is en waarvan de bladeren nooit verdrogen. Ik wens jullie toe dat jullie succes zullen hebben bij al het goede wat jullie zullen ondernemen (naar Psalm 1:3 volgens de BasisBijbel).

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Gepreekt in Evangelische gemeente Pniël (Balen) op 4 september 2022.

[1] Aurelius Augustinus, Debatten over God en wereld: Tegen de manicheeërs Fortunatus en Felix, vert. Roald Dijkstra en Vincent Hunink (Eindhoven: Damon, 2017), 133. Verder waarschuwt Jezus in het hoofdstuk van het aangehaalde vers ook voor de dag des oordeels. Dit waarschuwen impliceert dat mensen kunnen veranderen door de juiste (vrije)wilskeuzes te gaan maken.

[2] Ibid., 65.

[3] Ibid., 65-66.

[4] Vertaling genomen vanuit ibid, 133.

Vandaag gaan we Matteüs 6 behandelen in een iets andere volgorde. Laten we beginnen bij verzen 1 tot 5 en 16 tot 18:

“1 HEBT acht dat gij uw aalmoes niet doet voor de mensen, om van hen gezien te worden; anders zo hebt gij geen loon bij uw Vader, Die in de hemelen is.

2 Wanneer gij dan aalmoes doet, zo laat vóór u niet trompetten, gelijk de geveinsden in de synagogen en op de straten doen, opdat zij van de mensen geëerd mogen worden. Voorwaar zeg Ik u: Zij hebben hun loon weg.

3 Maar als gij aalmoes doet, zo laat uw linkerhand niet weten wat uw rechter doet,

4 Opdat uw aalmoes in het verborgen zij; en uw Vader, Die in het verborgen ziet, Die zal het u in het openbaar vergelden.

5 En wanneer gij bidt, zo zult gij niet zijn gelijk de geveinsden; want die plegen gaarne in de synagogen en op de hoeken der straten staande, te bidden, opdat zij van de mensen mogen gezien worden. Voorwaar Ik zeg u, dat zij hun loon weg hebben.

(…)

16 En wanneer gij vast, toont geen droevig gezicht, gelijk de geveinsden; want zij mismaken hun aangezichten, opdat zij van de mensen mogen gezien worden als zij vasten. Voorwaar Ik zeg u, dat zij hun loon weg hebben.

17 Maar gij, als gij vast, zalf uw hoofd en was uw aangezicht,

18 Opdat het van de mensen niet gezien worde, als gij vast, maar van uw Vader, Die in het verborgen is; en uw Vader, Die in het verborgen ziet, zal het u in het openbaar vergelden.”

Zie je een patroon? Al deze woorden van Jezus zijn allemaal uitgesproken tegen uiterlijke schijn: doe uw goede werken niet om door de mensen gezien en geëerd te worden; wees niet zoals de farizeeën: ze lijken hun goede werken voor God te doen maar ze doen het eigenlijk voor zichzelf; voor hun eigen roem of eer; om door de mensen gezien en geëerd te worden.
Volgens Johannes Chrysostomos focust Jezus hier niet op de uiterlijke daad maar op de intentie; het willen gezien worden door mensen.[1] Jezus had namelijk niets tegen dat mensen goede daden deden, of dat sommige farizeeën God perfect probeerden te behagen in hun daden, wat soms in kerkgemeentes verkeerdelijk wordt afgedaan als legalisme. Hij had er iets tegen dat het religieuze hypocrieten (toneelspelers) of geveinsden (fakers) waren die hun “goede” daden uiteindelijk voor zichzelf deden en niet voor God. Ze gebruikten God en de joodse religie om aandacht en aanzien te krijgen. Ze waren zeer “christelijk” religieus maar ze deden het eigenlijk nog steeds voor hunzelf. Hun hart was niet veranderd. Ze leken God als Vader te hebben maar ze leefden voor zichzelf.

Begrijp me niet verkeerd. Het uiterlijke is oké. Voorganger, vertaler,… zijn is oké en goede werken zijn oké en zijn zelfs nuttig: “Laat uw licht alzo schijnen voor de mensen, dat zij uw goede werken mogen zien, en uw Vader, Die in de hemelen is, verheerlijken” (Mattheüs 5:16). “Laat uw licht alzo schijnen voor de mensen, dat zij uw goede werken mogen zien” Ja, maar het ultieme doel moet zijn dat de mensen “uw Vader, Die in de hemelen is, verheerlijken”, met andere woorden: het ultieme doel van je goede werken moet zijn dat de mensen glorie aan God je Vader in de hemel geven. Het ultieme doel mag niet uiterlijke schijn of glorie zijn. Het gaat om God. Het gaat om Zijn glorie en eer. Als ik preek voor eigen eer, dan is het allemaal niets waard. Als het dus gaat om jouw uiterlijke prestige, dan ben je fout bezig. Je mag niet bezig zijn met jezelf en met wat je allemaal al bereikt hebt: “Maar als gij aalmoes doet, zo laat uw linkerhand niet weten wat uw rechter doet, opdat uw aalmoes in het verborgen zij; en uw Vader, Die in het verborgen ziet, Die zal het u in het openbaar vergelden.” (Mattheüs 6:3-4): God ziet al hetgeen je in het verborgene doet voor de mensen, voor de armen, voor de gevangenen, etc. en Hij zal je in de toekomst belonen! Wat je en publique doet, is al beloond door de mensen:

“5 En wanneer gij bidt, zo zult gij niet zijn gelijk de geveinsden; want die plegen gaarne in de synagogen en op de hoeken der straten staande, te bidden, opdat zij van de mensen mogen gezien worden. Voorwaar Ik zeg u, dat zij hun loon weg hebben.” Of zoals Chromatius van Aquileia het zei: “Zolang ze de glorie van deze eeuw zoeken, verliezen ze de beloning van de toekomstige belofte.”[2]

Mattheüs 6:6-13:

“6 Maar gij, wanneer gij bidt, ga in uw binnenkamer, en uw deur gesloten hebbende, bid uw Vader, Die in het verborgen is; en uw Vader, Die in het verborgen ziet, zal het u in het openbaar vergelden.

7 En als gij bidt, zo gebruikt geen ijdel verhaal van woorden, gelijk de heidenen; want zij menen dat zij door hun veelheid van woorden zullen verhoord worden.

8 Wordt dan hun niet gelijk; want uw Vader weet wat gij van node hebt, eer gij Hem bidt.

9 Gij dan, bidt aldus: Onze Vader, Die in de hemelen zijt, Uw Naam worde geheiligd.

10 Uw Koninkrijk kome. Uw wil geschiede, gelijk in den hemel, alzo ook op de aarde.

11 Geef ons heden ons dagelijks brood.

12 En vergeef ons onze schulden, gelijk ook wij vergeven onzen schuldenaren.

13 En leid ons niet in verzoeking, maar verlos ons van den boze. Want Uw is het Koninkrijk en de kracht en de heerlijkheid, in der eeuwigheid. Amen.”

God ziet dus de binnenkamer van uw hart. Eerst behoren we dus God op de eerste plaats te zetten. Hoe doen we dat? Hoe plaatsen we God op de eerste plaats? Dat gebeurt in onze Binnenkamer.[3] Een Rooms-Katholiek bidt bijvoorbeeld altijd een morgengebed en een avondgebed en het Onze Vader. Dit doet hij, als het goed is, doelbewust om de orde; de driehoek te herstellen. Dit is dus nog niet zo een dom idee. Het is het bewust tijd maken om God op de eerste plaats te zetten en daarna pas al de rest: “Uw Naam worde geheiligd, Uw Koninkrijk kome, Uw wil geschiede” (Mattheüs 6:9b-10a); God en Zijn eer, Koninkrijk en wil op de eerste plaats. Of zoals de Grote Catechismus van de Puriteinse Westminster Confessie het stelt: “Vraag: Wat is het voornaamste en hoogste doel van het leven van de mens? Antwoord: Het voornaamste en hoogste doel van het leven van de mens is de verheerlijking van God en het zich in Hem ten volle en eeuwig verheugen.”[4] Wat is dus het doel van de mens? De verheerlijking van God. God bewust op de eerste plaats zetten in je binnenkamer is dus geen slecht idee; “want Uw is het Koninkrijk en de kracht en de heerlijkheid” (Mattheüs 6:13b): ik ben niet de Koning; het Koninkrijk, de kracht en de heerlijkheid behoren mij niet toe. Bij het woord kracht denk ik bijvoorbeeld aan de kracht van de Heilige Geest: wij zijn het vlammetje, Hij is de olie waardoor wij mogen branden. Alle eer aan Hem. We zijn verbonden aan Christus de ware Wijnstok. De Heilige Geest is het sap dat ons de bovennatuurlijke energie geeft, opdat wij krachtdadig en veelvuldig vrucht mogen dragen. Alle eer aan Christus. Heerlijkheid: de glorie komt God toe, niet onszelf. Alle eer aan de Vader. Want, zoals de Grote Catechismus het stelt: “Het voornaamste en hoogste doel van het leven van de mens is de verheerlijking van God.” God de eer geven is dus het hoogste doel. Herinner u ook de driehoek: we plaatsen God bewust bovenaan. Hij is prioriteit numero één.

Dus niet eerst de bediening, de show, de kerkgemeenschap, dan heb je het helemaal bij het verkeerde eind en dan kan je zeer zwaar teleurgesteld worden in mensen. Kijk bijvoorbeeld maar naar al die misbruikschandalen in Rooms-Katholieke en Protestantse kring. Er zijn natuurlijk wel vele goede Rooms-Katholieke pastoors en Protestantse voorgangers die het nog wel allemaal op een rijtje hebben.

Voor deze driehoek of dit rijtje kies je eerst bij je doop. Daar heb ik het vorige keer over gehad denk ik. De doop is weliswaar uiterlijk maar begint vanuit een innerlijke beslissing: het kiezen voor de weg naar de kruisiging. Dit is dus eerst jezelf volledig geven vanuit een innerlijke beslissing, dan dit publiekelijk tonen door de doop en dan teruggaan naar het innerlijke leven (niet de show of de spotlights maar de woestijn) en dit innerlijke leven dan nederig uitleven in volledige onderwerping aan je Vader in de hemel. Ga verder in het innerlijke leven door te bidden en te vasten. Leef niet voor de Mammon of voor jezelf; voor je eigen prestige of glorie:

Waar is uw schat? In de hemel of op aarde?

Wie is uw schat? God of jezelf?

Wie plaats jij het hoogst? God of jezelf?

Maak God je grootste Schat, je enige Schat en ga helemaal voor Hem! Honderd procent! Zonder valse bijbedoelingen!

24:

24 Niemand kan twee heren dienen; want of hij zal den enen haten en den anderen liefhebben, of hij zal den enen aanhangen en den anderen verachten; gij kunt niet God dienen en den Mammon.

Kies dus!

Over de rest van Mattheüs 6; het bekende stukje over bezorgdheid, heb ik alleen maar dit te zeggen: maak je geen zorgen voor dit leven, ga niet terug zoals "de heidenen" die leven vanuit en voor het uiterlijke. Verander dus je denken, zoals er staat in Romeinen 12, zet God steeds op de eerste plaats in je leven, zoek altijd naar Gods volmaakte wil en voer die ook uit! Ga voor het diepste verlangen van de Geest: “En gij zult den Heere uw God liefhebben uit geheel uw hart en uit geheel uw ziel en uit geheel uw verstand en uit geheel uw kracht” (Markus 12:30). Dit houdt in: God op de eerste plaats zetten en Hem overal voor de volle honderd procent dienen, wat het je ook mag kosten in de wereld of in de Kerk. Als je dat doet, zal de Heer altijd met je zijn. Moge Hij alle glorie ontvangen! Amen!

Vandaag gaan we Matteüs 6 behandelen in een iets andere volgorde. Laten we beginnen bij verzen 1 tot 5 en 16 tot 18:

“1 HEBT acht dat gij uw aalmoes niet doet voor de mensen, om van hen gezien te worden; anders zo hebt gij geen loon bij uw Vader, Die in de hemelen is.

2 Wanneer gij dan aalmoes doet, zo laat vóór u niet trompetten, gelijk de geveinsden in de synagogen en op de straten doen, opdat zij van de mensen geëerd mogen worden. Voorwaar zeg Ik u: Zij hebben hun loon weg.

3 Maar als gij aalmoes doet, zo laat uw linkerhand niet weten wat uw rechter doet,

4 Opdat uw aalmoes in het verborgen zij; en uw Vader, Die in het verborgen ziet, Die zal het u in het openbaar vergelden.

5 En wanneer gij bidt, zo zult gij niet zijn gelijk de geveinsden; want die plegen gaarne in de synagogen en op de hoeken der straten staande, te bidden, opdat zij van de mensen mogen gezien worden. Voorwaar Ik zeg u, dat zij hun loon weg hebben.

(…)

16 En wanneer gij vast, toont geen droevig gezicht, gelijk de geveinsden; want zij mismaken hun aangezichten, opdat zij van de mensen mogen gezien worden als zij vasten. Voorwaar Ik zeg u, dat zij hun loon weg hebben.

17 Maar gij, als gij vast, zalf uw hoofd en was uw aangezicht,

18 Opdat het van de mensen niet gezien worde, als gij vast, maar van uw Vader, Die in het verborgen is; en uw Vader, Die in het verborgen ziet, zal het u in het openbaar vergelden.”

Zie je een patroon? Al deze woorden van Jezus zijn allemaal uitgesproken tegen uiterlijke schijn: doe uw goede werken niet om door de mensen gezien en geëerd te worden; wees niet zoals de farizeeën: ze lijken hun goede werken voor God te doen maar ze doen het eigenlijk voor zichzelf; voor hun eigen roem of eer; om door de mensen gezien en geëerd te worden.

Volgens Johannes Chrysostomos focust Jezus hier niet op de uiterlijke daad maar op de intentie; het willen gezien worden door mensen.[1] Jezus had namelijk niets tegen dat mensen goede daden deden, of dat sommige farizeeën God perfect probeerden te behagen in hun daden, wat soms in kerkgemeentes verkeerdelijk wordt afgedaan als legalisme. Hij had er iets tegen dat het religieuze hypocrieten (toneelspelers) of geveinsden (fakers) waren die hun “goede” daden uiteindelijk voor zichzelf deden en niet voor God. Ze gebruikten God en de joodse religie om aandacht en aanzien te krijgen. Ze waren zeer “christelijk” religieus maar ze deden het eigenlijk nog steeds voor hunzelf. Hun hart was niet veranderd. Ze leken God als Vader te hebben maar ze leefden voor zichzelf.

Begrijp me niet verkeerd. Het uiterlijke is oké. Voorganger, vertaler,… zijn is oké en goede werken zijn oké en zijn zelfs nuttig: “Laat uw licht alzo schijnen voor de mensen, dat zij uw goede werken mogen zien, en uw Vader, Die in de hemelen is, verheerlijken” (Mattheüs 5:16). “Laat uw licht alzo schijnen voor de mensen, dat zij uw goede werken mogen zien” Ja, maar het ultieme doel moet zijn dat de mensen “uw Vader, Die in de hemelen is, verheerlijken”, met andere woorden: het ultieme doel van je goede werken moet zijn dat de mensen glorie aan God je Vader in de hemel geven. Het ultieme doel mag niet uiterlijke schijn of glorie zijn. Het gaat om God. Het gaat om Zijn glorie en eer. Als ik preek voor eigen eer, dan is het allemaal niets waard. Als het dus gaat om jouw uiterlijke prestige, dan ben je fout bezig. Je mag niet bezig zijn met jezelf en met wat je allemaal al bereikt hebt: “Maar als gij aalmoes doet, zo laat uw linkerhand niet weten wat uw rechter doet, opdat uw aalmoes in het verborgen zij; en uw Vader, Die in het verborgen ziet, Die zal het u in het openbaar vergelden.” (Mattheüs 6:3-4): God ziet al hetgeen je in het verborgene doet voor de mensen, voor de armen, voor de gevangenen, etc. en Hij zal je in de toekomst belonen! Wat je en publique doet, is al beloond door de mensen:

“5 En wanneer gij bidt, zo zult gij niet zijn gelijk de geveinsden; want die plegen gaarne in de synagogen en op de hoeken der straten staande, te bidden, opdat zij van de mensen mogen gezien worden. Voorwaar Ik zeg u, dat zij hun loon weg hebben.” Of zoals Chromatius van Aquileia het zei: “Zolang ze de glorie van deze eeuw zoeken, verliezen ze de beloning van de toekomstige belofte.”[2]

Mattheüs 6:6-13:

“6 Maar gij, wanneer gij bidt, ga in uw binnenkamer, en uw deur gesloten hebbende, bid uw Vader, Die in het verborgen is; en uw Vader, Die in het verborgen ziet, zal het u in het openbaar vergelden.

7 En als gij bidt, zo gebruikt geen ijdel verhaal van woorden, gelijk de heidenen; want zij menen dat zij door hun veelheid van woorden zullen verhoord worden.

8 Wordt dan hun niet gelijk; want uw Vader weet wat gij van node hebt, eer gij Hem bidt.

9 Gij dan, bidt aldus: Onze Vader, Die in de hemelen zijt, Uw Naam worde geheiligd.

10 Uw Koninkrijk kome. Uw wil geschiede, gelijk in den hemel, alzo ook op de aarde.

11 Geef ons heden ons dagelijks brood.

12 En vergeef ons onze schulden, gelijk ook wij vergeven onzen schuldenaren.

13 En leid ons niet in verzoeking, maar verlos ons van den boze. Want Uw is het Koninkrijk en de kracht en de heerlijkheid, in der eeuwigheid. Amen.”

“Maar gij, wanneer gij bidt, ga in uw binnenkamer, en uw deur gesloten hebbende, bid uw Vader, Die in het verborgen is; en uw Vader, Die in het verborgen ziet, zal het u in het openbaar vergelden” (Mattheüs 6:6). God ziet dus de binnenkamer van uw hart. Eerst behoren we dus God op de eerste plaats te zetten. Hoe doen we dat? Hoe plaatsen we God op de eerste plaats? Dat gebeurt in onze Binnenkamer.[3] Een Rooms-Katholiek bidt bijvoorbeeld altijd een morgengebed en een avondgebed en het Onze Vader. Dit doet hij, als het goed is, doelbewust om de orde; de driehoek te herstellen. Dit is dus nog niet zo een dom idee. Het is het bewust tijd maken om God op de eerste plaats te zetten en daarna pas al de rest: “Uw Naam worde geheiligd, Uw Koninkrijk kome, Uw wil geschiede” (Mattheüs 6:9b-10a); God en Zijn eer, Koninkrijk en wil op de eerste plaats. Of zoals de Grote Catechismus van de Puriteinse Westminster Confessie het stelt: “Vraag: Wat is het voornaamste en hoogste doel van het leven van de mens? Antwoord: Het voornaamste en hoogste doel van het leven van de mens is de verheerlijking van God en het zich in Hem ten volle en eeuwig verheugen.”[4] Wat is dus het doel van de mens? De verheerlijking van God. God bewust op de eerste plaats zetten in je binnenkamer is dus geen slecht idee; “want Uw is het Koninkrijk en de kracht en de heerlijkheid” (Mattheüs 6:13b): ik ben niet de Koning; het Koninkrijk, de kracht en de heerlijkheid behoren mij niet toe. Bij het woord kracht denk ik bijvoorbeeld aan de kracht van de Heilige Geest: wij zijn het vlammetje, Hij is de olie waardoor wij mogen branden. Alle eer aan Hem. We zijn verbonden aan Christus de ware Wijnstok. De Heilige Geest is het sap dat ons de bovennatuurlijke energie geeft, opdat wij krachtdadig en veelvuldig vrucht mogen dragen. Alle eer aan Christus. Heerlijkheid: de glorie komt God toe, niet onszelf. Alle eer aan de Vader. Want, zoals de Grote Catechismus het stelt: “Het voornaamste en hoogste doel van het leven van de mens is de verheerlijking van God.” God de eer geven is dus het hoogste doel. Herinner u ook de driehoek: we plaatsen God bewust bovenaan. Hij is prioriteit numero één.

Dus niet eerst de bediening, de show, de kerkgemeenschap, dan heb je het helemaal bij het verkeerde eind en dan kan je zeer zwaar teleurgesteld worden in mensen. Kijk bijvoorbeeld maar naar al die misbruikschandalen in Rooms-Katholieke en Protestantse kring. Er zijn natuurlijk wel vele goede Rooms-Katholieke pastoors en Protestantse voorgangers die het nog wel allemaal op een rijtje hebben.

Voor deze driehoek of dit rijtje kies je eerst bij je doop. Daar heb ik het vorige keer over gehad denk ik. De doop is weliswaar uiterlijk maar begint vanuit een innerlijke beslissing: het kiezen voor de weg naar de kruisiging. Dit is dus eerst jezelf volledig geven vanuit een innerlijke beslissing, dan dit publiekelijk tonen door de doop en dan teruggaan naar het innerlijke leven (niet de show of de spotlights maar de woestijn) en dit innerlijke leven dan nederig uitleven in volledige onderwerping aan je Vader in de hemel. Ga verder in het innerlijke leven door te bidden en te vasten. Leef niet voor de Mammon of voor jezelf; voor je eigen prestige of glorie:

19-21:

19 Vergadert u geen schatten op de aarde, waar ze de mot en roest verderft, en waar de dieven doorgraven en stelen;

20 Maar vergadert u schatten in den hemel, waar ze noch mot noch roest verderft, en waar de dieven niet doorgraven noch stelen.

21 Want waar uw schat is, daar zal ook uw hart zijn.

Waar is uw schat? In de hemel of op aarde?

Wie is uw schat? God of jezelf?

Wie plaats jij het hoogst? God of jezelf?

22-23:

22 De kaars des lichaams is het oog; indien dan uw oog eenvoudig is, zo zal uw gehele lichaam verlicht wezen;

23 Maar indien uw oog boos is, zo zal geheel uw lichaam duister zijn. Indien dan het licht dat in u is, duisternis is, hoe groot zal de duisternis zelve zijn!

Maak God je grootste Schat, je enige Schat en ga helemaal voor Hem! Honderd procent! Zonder valse bijbedoelingen!

24:

24 Niemand kan twee heren dienen; want of hij zal den enen haten en den anderen liefhebben, of hij zal den enen aanhangen en den anderen verachten; gij kunt niet God dienen en den Mammon.

Kies! “Kiest u heden wien gij dienen zult (…) maar aangaande mij en mijn huis, wij zullen den HEERE dienen” (Jozua 24:15b).

Over de rest van Mattheüs 6; het bekende stukje over bezorgdheid, heb ik alleen maar dit te zeggen: maak je geen zorgen voor dit leven, ga niet terug zoals "de heidenen" die leven vanuit en voor het uiterlijke. Ga voor het diepste verlangen van de Geest: “En gij zult den Heere uw God liefhebben uit geheel uw hart en uit geheel uw ziel en uit geheel uw verstand en uit geheel uw kracht” (Markus 12:30). Dit houdt in: God op de eerste plaats zetten en Hem overal voor de volle honderd procent dienen, wat het je ook mag kosten in de wereld of in de Kerk.

Romeinen 12:1-2:

1 IK bid u dan, broeders, door de ontfermingen Gods, dat gij uw lichamen stelt tot een levende, heilige en Gode welbehaaglijke offerande, welke is uw redelijke godsdienst.

2 En wordt dezer wereld niet gelijkvormig, maar wordt veranderd door de vernieuwing uws gemoeds, opdat gij moogt beproeven welke de goede en welbehagende en volmaakte wil van God is.

Verander dus je denken, zet God steeds op de eerste plaats in je leven, zoek altijd naar Gods volmaakte wil en voer die ook uit!

De Heere zij altijd met je als je volledig voor Hem en Zijn welbehagen leeft en dus niet voor eigen prestige, eer of glorie! Hem komt de eer en glorie toe! Amen!

Allereerst zou ik willen beginnen met het bedanken van B. en zijn vrouw K. Zij zijn altijd heel gastvrij voor mensen die hen nodig hebben en zij staan altijd klaar om mensen te helpen en materiële hulp te geven. Zo hielpen zij ons prille gezinnetje ook door het uitlenen van babykleedjes, een buggy en andere dingen en vangen zij vele andere mensen op die (dringend) hulp nodig hebben.

Gastvrij en vrijgevig is nu ook precies hoe oudsten behoren te zijn. In mijn ogen zijn ook B. en K. onberispelijk, sober, bezonnen, gematigd, gastvrij, oprecht, betrouwbaar en genieten zij een goede reputatie bij alle mensen (naar 1 Timotheüs 3:1-16).

Johannes schreef in zijn derde brief: “Wees zo goed hen voor de verdere reis toe te rusten op een wijze die God waardig is. Ze zijn immers omwille van de Naam op reis gegaan en accepteren geen steun van de ongelovigen. Daarom horen wij zulke mensen gastvrij te ontvangen en zo mee te werken aan de verkondiging van de waarheid” (3 Johannes 1:6-8). In context gaat het hier om evangelisten die gesteund moeten worden in hun onderhoud. Maar alle christenen hier aanwezig zijn ook op reis gegaan ter wille van Jezus. Ze zijn voor Jezus op een geloofsreis gegaan. Zo ga jij, B., ook samen met deze mensen op reis en je bent persoonlijk verantwoordelijk voor hen.

Hoe behoor je daar nu mee om te gaan?

“Ik doe een beroep op de oudsten onder u. Als uw mede-oudste en als ooggetuige van Christus’ lijden, en omdat ik evenals u zal delen in de luister die binnenkort zal worden geopenbaard, vraag ik u: Hoed de kudde van God waarvoor u de verantwoordelijkheid hebt [jij reist met hen mee en bent verantwoordelijk voor je medereizigers], houd goed toezicht – niet gedwongen maar vrijwillig, zoals God dat wil, en niet om er zelf beter van te worden maar met belangeloze toewijding. Stel u niet heerszuchtig op tegenover de kudde die aan u is toevertrouwd, maar geef het goede voorbeeld” (1 Petrus 5:1-3). Daar hoort nog een prachtige belofte bij! Als je met verantwoordelijkheidszin en liefde herderschap betoont jegens je medereizigers en het niet doet om er zelf geld of macht uit te slaan maar het net doet omdat je onzelfzuchtig houdt van je medebroeders en –zusters, “dan zult u wanneer de hoogste herder verschijnt deel krijgen aan zijn luister, de lauwerkrans die nooit verwelkt” (1 Petrus 5:4).

Hoe doe je dit nu concreet; met liefde en verantwoordelijkheid ouderlingschap uitoefenen? Ik geef nog vier korte adviezen mee:

1) Blijf bij de Bijbel en blijf bij de Traditie van het oorspronkelijke geloof! (naar 2 Timotheüs 3 en Judas 1): B., zoek en “strijd voor het geloof dat voor eens en altijd aan de heiligen is overgeleverd” (Judas 1:3, zie ook vers 4).

2) Heers niet over de kudde: “Jezus riep hen bij zich en zei: ‘Jullie weten dat heersers hun volken onderdrukken en dat leiders hun macht misbruiken. Zo mag het bij jullie niet gaan. Wie van jullie de belangrijkste wil zijn, moet dienaar van de anderen zijn, en wie van jullie de eerste wil zijn, moet slaaf van de anderen zijn – zoals de Mensenzoon niet gekomen is om gediend te worden, maar om te dienen en zijn leven te geven als losgeld voor velen’” (Mattheus 20:25-28).

3) Heb de gemeenteleden lief: “Zorg voor uzelf en voor de hele kudde waarover de heilige Geest u als leiders [NBV2007: herders; ik zou voorstellen: iemand die voor hen uitkijkt en hen begeleid] heeft aangesteld; hoed Gods gemeente, die Hij verworven heeft door het bloed van zijn eigen Zoon.” Ik weet dat er na mijn vertrek woeste wolven bij u zullen binnendringen, die de kudde niet zullen ontzien. Uit uw eigen kring zullen mensen voortkomen die de waarheid verdraaien om de leerlingen voor zich te winnen” (Handelingen 20:28-30). Het zijn narcistische mensen die meer van zichzelf en hun eigen lusten, zoals geld, macht en misbruik houden dan dat zij van God houden. Voor hen is het geloof een methode om macht, geld en aanzien te vergaren. Kijk niet naar hen op, doe hen niet na en word niet zoals hen!

4) Getuig van Gods genade: “Hecht echter geen enkele waarde aan het behoud van je leven, als je je levenstaak maar kan voltooien en de opdracht kan uitvoeren die je van je Heer ontvangen hebt: getuigen van het evangelie van Gods genade” (naar Handelingen 20:24). Deze genade is trouwens de energie van God die zondaars de mogelijkheid geeft een nieuw leven te beginnen en goede werken te doen (naar Titus 2). Het is niet het toestaan van zonde in onze levens en kerken en leren dat God toch alles toedekt met Zijn zogezegd onvoorwaardelijke genade (naar Romeinen 6). Dit zijn trucjes waardoor valse voorgangers en predikanten de leerlingen van Jezus achter zich proberen te trekken om hen dan te manipuleren, uit te zuigen en te verscheuren (naar e.g. Handelingen 20:30). Dit zijn bedriegers die zichzelf bedriegen (naar 2 Timotheüs 3:13). Gedraag u nooit zoals hen!

B., hier heb ik je kort advies gegeven als jouw jongere broer. De Heer zij met je bij het aanvaarden en waardig uitleven van deze nieuwe taak! Ik wens je van harte Gods zegen en het grootste succes toe in het uitvoeren van deze voortreffelijke taak!

Graag wil ik dat we nadenken over wat het écht betekent dat we beweren in een goede relatie met God en met elkaar te staan, onder andere tijdens de viering van het avondmaal. Wat doen we ècht met deze mooie woorden? Zijn onze werken dan ècht zo zuiver? Ik herhaal nogmaals:

´Wees daarom zachtmoedig en leg alle verdorvenheid en elk denkbaar wangedrag af. En aanvaard zo de boodschap die in u is geplant en die u kan redden. Vergis u niet: alleen horen is niet genoeg, u moet wat u gehoord hebt ook doen. (…) Wie meent dat hij godsdienstig is, terwijl hij zijn tong niet kan beteugelen, zit op een dwaalspoor, en heel zijn godsdienst is vergeefse moeite. Voor God, de Vader, is alleen dit reine, zuivere godsdienst: weduwen en wezen bijstaan in hun nood, en jezelf vrijwaren van de smetten van de wereld¡ (Jakobus 1:21-22, 26-27).

´Broeders en zusters, wat heeft het voor zin als iemand zegt te geloven, maar hij handelt er niet naar? Zou dat geloof hem soms kunnen redden? Als een broeder of zuster nauwelijks kleren heeft en elke dag eten tekortkomt, en een van u zegt dan: ‘Het ga je goed! Kleed je warm en eet smakelijk!ÿ zonder de ander te voorzien van de eerste levensbehoeften – wat heeft dat voor zin? Zo is het ook met geloof: als het zich niet daadwerkelijk bewijst, is het dood. Maar iemand zou kunnen zeggen: ‘De een gelooft, de ander doet.ÿ Laat mij maar eens zien dat je kunt geloven zonder daden; ik zal u door mijn daden tonen dat ik geloof. U gelooft dat God de enige is? Daar doet u goed aan. Maar de demonen geloven dat ook, en ze sidderen. Dwaas, wilt u het bewijs dat geloof zonder daden nutteloos is? Werd onze voorvader Abraham niet rechtvaardig verklaard om wat hij deed toen hij zijn zoon Isaak op het altaar wilde offeren? U ziet hoe geloof en handelen daar hand in hand gaan, en hoe het geloof ten volle verwezenlijkt wordt in daden. Zo ging in vervulling wat de Schrift zegt: ‘Abraham vertrouwde op God, en dat werd hem als rechtvaardigheid toegerekend.ÿ Hij wordt zelfs Gods vriend genoemd. U ziet dus dat iemand rechtvaardig wordt verklaard om wat hij doet, en niet alleen om zijn geloof. Werd niet ook Rachab, de hoer, rechtvaardig verklaard om wat ze deed, toen ze de verkenners ontving en langs een andere weg liet vertrekken? Zoals het lichaam dood is zonder geest, zo is ook geloof zonder daden dood¡ (Jakobus 2:14-26).

Allereerst de oudsten en voorgangers, maar ook jullie, gelovigen, moeten dus niet alleen vroom spreken maar óók zo leven. Als jij persoonlijk nog in iets tekort schiet, dan is dit een strenge maar zeker ook vriendschappelijke uitnodiging tot bekering:

´‘God keert zich tegen hoogmoedigen, maar aan nederigen schenkt Hij zijn genade.ÿ Onderwerp u dus aan God, en verzet u tegen de duivel, dan zal die van u wegvluchten. Kom nader tot God, dan komt Hij nader tot u. Reinig uw handen, zondaars; zuiver uw hart, weifelaars. Weeklaag, wees treurig en laat uw tranen vloeien. Laat uw lachen veranderen in droefheid en uw vreugde in somberheid. Verneder u voor de Heer, dan zal Hij u verheffen¡ (Jakobus 4:6b-10).

Laten we dit overpeinzen met nederigheid en ootmoed en laten we dan, indien we er klaar voor zijn, in gemeenschap eten en drinken.

De Heer Zèlf hangt hier trouwens nòg een belofte aan vast:

´Het offer voor God is een gebroken geest; een gebroken en verbrijzeld hart zult U, God, niet verachten¡ (Psalm 51:19).

Wanneer we het hebben over leiderschap in de gemeente, moeten we ons eerst afvragen: ''Wat is Bijbels leiderschap?''. Sommige mensen beweren hier dat de gemeente een fabriek of een leger is, dat autoriteit macht en ingebeeld charisma hebben is, en dat ik uiteindelijk op zulke manier behoor leiding te nemen en dat ik dat op dit moment nog niet doe. Ik zal dit ook nooit doen en ik zal u aantonen dat dit een ´anti-Christus-manier¡ van leiding geven is, en dat Christus dit zelfs ten strengste heeft verboden. Ook zal ik mijn visie op Bijbels leiderschap uit de doeken doen en op het einde geef ik een oproep tot bekering mee.

Jezus spreekt tot ons door de Bijbel: ''Kom naar mij, jullie die vermoeid zijn en onder lasten gebukt gaan, dan zal ik jullie rust geven. Neem mijn juk op je en leer van mij, want ik ben zachtmoedig en nederig van hart. Dan zullen jullie werkelijk rust vinden, want mijn juk is zacht en mijn last is licht.'' (Matteüs 11:28-30)

Let op de beloften! Als wij naar Hem komen door Zijn juk op ons te nemen en van Hem te leren, m.a.w. als we zijn discipelen worden, zullen wij werkelijk rust gegeven worden!

Jezus vertelt ook waarom Hij wil dat we Zijn juk op ons nemen en van Hem leren: want Ik ben zachtmoedig en nederig van hart. Jezus vraagt onderwerping en gehoorzaamheid van ons net omdat Hij zachtmoedig en nederig van hart is. Jezus verplicht ons niets. Hij nodigt ons slechts uit. Hij zegt als het ware: ''Kom alsjeblieft naar Mij en wordt mijn leerlingen want enkel dan kan Ik je ware rust geven.'' In Johannes 15 zegt Hij het als volgt: ''De grootheid van mijn Vader zal zichtbaar worden wanneer jullie veel vrucht dragen en mijn leerlingen zijn. Ik heb jullie liefgehad, zoals de Vader mij heeft liefgehad. [Zie, eerst liefde; een gezonde relatie begint vanuit liefde. Nogmaals:] Blijf in mijn liefde: je blijft in mijn liefde als je je aan mijn geboden houdt, zoals ik me ook aan de geboden van mijn Vader gehouden heb en in zijn liefde blijf. Dit zeg ik tegen jullie om je mijn vreugde te geven, dan zal je vreugde volkomen zijn. [Jezus geeft ons dus geboden opdat onze vreugde volkomen zou zijn.] Mijn gebod [waar jullie vrij op in mogen gaan] is dat jullie elkaar liefhebben zoals ik jullie heb liefgehad. Er is geen grotere liefde dan je leven te geven voor je vrienden. Jullie zijn mijn vrienden wanneer je doet wat ik zeg. Ik noem jullie geen slaven meer, want een slaaf weet niet wat zijn meester doet; vrienden noem ik jullie, omdat ik alles wat ik van de Vader heb gehoord, aan jullie bekendgemaakt heb. Jullie hebben niet mij uitgekozen, maar ik jullie, en ik heb jullie opgedragen om op weg te gaan en vrucht te dragen, blijvende vrucht. Wat je de Vader in mijn naam vraagt, zal hij je geven. Dit draag ik jullie op: heb elkaar lief.'' (Johannes 15:8-17).

Jezus noemt ons Zijn vrienden. Vrienden kunnen we enkel zijn op vrijwillige basis en uit liefde. We kunnen er voor kiezen ons aan Zijn geboden te houden. Zo tonen we dat we zijn ware vrienden zijn. We kunnen vrij kiezen de smalle weg te betreden en te bewandelen. We kunnen vrij kiezen elkaar lief te hebben, niet zoals de wereld door druk en manipulatie maar écht uit ware, onzelfzuchtige liefde. The Amplified Bible stelt het gebod van Jezus als volgt: ''Dit is wat ik jullie beveel: dat je elkaar liefhebt en onzelfzuchtig het beste voor elkaar zoekt.''[1] Jezus' visie op leiderschap is dus onzelfzuchtig dienen.

Druk en manipulatie zijn dus duidelijk uit den boze. Zo zei Jezus tegen zijn 12 discipelen: ''Jullie weten dat de volken onderdrukt worden door hun eigen heersers en dat hun leiders hun macht misbruiken [dat heet dan machtsmisbruik of geestelijk misbruik]. Zo mag het bij jullie niet gaan. Wie van jullie de belangrijkste wil zijn, zal de anderen moeten dienen, en wie van jullie de eerste wil zijn, zal ieders dienaar moeten zijn. Want ook de Mensenzoon is niet gekomen om gediend te worden, maar om te dienen en zijn leven te geven als losgeld voor velen.'' (Marcus 10:42b-45). Bijbels leiderschap is dus nièt vooraan de show stelen en je wereldse leiderschapscapaciteiten etaleren opdat je door de mensen gezien mag worden uit nood om je zelfbeeld en trots te bevestigen. Dan heb je je beloning al ontvangen. Bijbels leiderschap is een dienaar zijn, niet in de spotlights willen staan. Enkel dan krijg je een beloning van mijn Vader. Velen die buitengeworpen werden en door ''christenen'' werden geminacht, zullen de beloning van hun Vader niet ontlopen en vele schijnheilige leiders zullen het eeuwige leven niet krijgen en zullen zelfs dubbel gestraft worden in de hel, ook al hadden ze anderen en uiteindelijk ook zichzelf misleid.

Ook Petrus zei tegen zijn mede-oudsten[2]: ''Hoed Gods kudde waarvoor u de verantwoordelijkheid hebt, houd goed toezicht – niet gedwongen maar vrijwillig [als vriend van God], zoals God dat wil, en niet om er zelf beter van te worden maar met belangeloze toewijding [dus zonder zelfzucht of egoïsme]. Stel u niet heerszuchtig op tegenover de kudde die aan u is toevertrouwd [en toon hen geen verkeerd beeld van Christus als een wereldse leider die heerst, manipuleert en bedriegt, opdat hun liefde voor Christus en hun naaste niet verkilt (als u dit doet, zult u daarvoor ter verantwoording geroepen worden)], maar geef het goede voorbeeld [door te dienen]. Dan zult u wanneer de hoogste herder verschijnt de krans van de luister ontvangen die nooit verwelkt.'' (1 Petrus 5:2-4).

Wanneer zullen oudsten beloond worden met de krans van de luister die, in tegenstelling tot aardse lauwerkransen,[3] nooit verwelkt? Als al die liefdevolle voorwaarden worden vervuld en er niet wordt geheerst over de kudde.

Herinner u ook: ''Gelukkig is de mens die in de beproeving staande blijft. Want wie de proef doorstaat, ontvangt als lauwerkrans het leven, zoals God heeft beloofd aan iedereen die hem liefheeft.'' (Jakobus 1:12). Welk leven? Eeuwig leven! Wie de proef doorstaat, krijgt de lauwerkrans van het eeuwige leven die nooit verwelkt! Hebt u Hem zo hard lief dat u de proef doorstaat of houdt u meer van uzelf?

Gemeenteleiders worden namelijk ook beproefd en kunnen het eeuwige leven mislopen. Ze kunnen toegeven aan zelfzucht, carrièrezucht, manipulatie,… maar als zij blijven het goede voorbeeld geven in onzelfzuchtige liefde, dan doorstaan zij de proef en zijn zij vrienden van God op weg naar het eeuwige leven en dan pas wordt er verwacht: ''En u, jongeren, moet van uw kant het gezag van de oudsten erkennen. Overigens, in de omgang met elkaar moet ieder van u altijd de minste willen zijn, want God keert zich tegen hoogmoedigen, maar aan nederigen schenkt hij zijn genade. Onderwerp u dus nederig aan Gods hoge gezag, dan zal hij u op de bestemde tijd een eervolle plaats geven.'' (1 Petrus 5:5-6). Jezus onderwierp Zichzelf eerst aan de Vader en ging dan pas mensen oproepen om Hem na te volgen.

Dit zal ik bewijzen aan de hand van vier bijbelpassages:

1) Matteüs 3:13-17: '''Toen kwam Jezus uit Galilea naar Johannes bij de Jordaan. Hij wilde Zich door hem laten dopen. Maar Johannes probeerde Hem tegen te houden. Hij zei: "Ík heb het nodig om door Ú gedoopt te worden! Ú hoeft toch niet door míj gedoopt te worden?" Maar Jezus zei tegen hem: "Laat Mij mijn gang gaan. Ik wil dat je Me doopt, want zo doen we alles wat God wil." Toen liet Johannes Hem zijn gang gaan en doopte Hem. Op het moment dat Jezus was gedoopt en uit het water kwam, zag Johannes de hemel opengaan. Hij zag de Geest van God als een duif uit de hemel komen en op Hem neerdalen. En een stem uit de hemel zei: "Dit is mijn Zoon. Ik houd heel veel van Hem. Ik geniet van Hem.""' (Matteüs 3:13-17, BasisBijbel).

2) Na Zijn waterdoop, waarin Hij zich publiekelijk onderwierp aan Zijn Vader, moest Jezus zich ook in privé onderwerpen aan Zijn Vader om zich klaar te maken voor Zijn bediening door middel van vasten en het overwinnen van verscheidene verleidingen. Dat kunnen jullie lezen in Matteüs 4:1-11.

3) Slechts nadat Hij zich zowel publiekelijk als in privé had onderworpen aan de Vader, zei Jezus in het openbaar: "Kom tot inkeer, want het Koninkrijk van de hemel is nabij!" (Matteüs 4:17). [Kom tot inkeer betekent dat wij ook zijn uitgenodigd om te vasten, om een halt te roepen aan onze lichamelijke lusten en egoïsme. We worden geroepen om nee te zeggen tegen onze lusten, tegen verleidingen, tegen egoïstische gedachten, tegen egoïstische verlangens, tegen egoïstische doeleinden, kortom, om nee te zeggen tegen de duivel net zoals of in navolging van Jezus Christus onze Heer die ons is voorgegaan. Je moet enkel dit doen om binnen te treden in vrede tussen God en jezelf "want het Koninkrijk van de hemel is nabij!"]

4) Pas na dit alles zei Jezus: "Kom naar mij, jullie die vermoeid zijn en onder lasten gebukt gaan, dan zal ik jullie rust geven. Neem mijn juk op je en leer van mij, want ik ben zachtmoedig en nederig van hart. Dan zullen jullie werkelijk rust vinden, want mijn juk is zacht en mijn last is licht." (Matteüs 11:28-30)

Éérst onderwierp Jezus dus Zichzelf aan de Vader en dán pas ging Hij mensen oproepen om Hem na te volgen in die vrede en rust die voortvloeit uit gehoorzaamheid en onderwerping aan de Vader. Dit zagen we aan de hand van de voorgaande vier passages in het Matteüsevangelie.

Volgens Jezus mogen gemeenteleiders nooit heersen over gemeenteleden. Ze mogen geen absolute gehoorzaamheid zonder tegenspraak verwachten. Als er weinig ruimte is voor tegenspraak, loopt het dikwijls zeer verkeerd. Zelfs tot hedendaagse voorbeelden van seksueel en geestelijk misbruik toe.[4]

Gemeenteleiders moeten gezeglijk zijn. Johannes schreef over dit onderwerp: "Ik heb hierover al aan de gemeente geschreven, maar Diotrefes, die daar de dienst wil uitmaken, trekt zich niets van ons aan. [Hij regelt de dingen graag zonder overleg en verheft zich zoals Lucifer, de wereldse leider, boven alles en iedereen.] Als ik kom, zal ik zijn gedrag ter sprake brengen. Die man verspreidt laster over ons [bijvoorbeeld door middel van roddel- en lastercampagnes binnen de gemeente en in andere gemeenten], en daar laat hij het niet bij: hij weigert de broeders te ontvangen [bijvoorbeeld door onschuldige christenbroeders en -zusters buiten te gooien], en houdt degenen tegen die dat wel willen en verjaagt hen uit de gemeente [bijvoorbeeld door mensen stilletjes weg te werken en te vervangen]. Geliefde broeder, volg niet het kwade na maar het goede. [Met andere woorden, volg niet de wereld en zulk soort sluwe, valse, hypocriete en dictatoriale leiders na. Volg Jezus na. Volg Zijn voorbeeld van leiderschap na.] Wie goed doet komt uit God voort; wie kwaad doet heeft God niet gezien [dat wil zeggen: is geen echte christen ondanks zijn zogenaamde autoriteit]." (3 Johannes 1:9-11).

Ook Paulus bekent met ironie aan de Korintiërs: "U, die zo verstandig bent, verdraagt dwazen toch met het grootste gemak. Tenslotte verdraagt u het ook dat men u tiranniseert, uitzuigt, onderwerpt, zich boven u verheft en u beledigt. Nu, ik moet tot mijn schande bekennen dat wij daarvoor te zwak zijn geweest." (2 Korintiërs 11:19-21). Die "zwakte" in leiderschap is dus eigenlijk een Bijbelse sterkte die we in de levens van Jezus en Paulus terugvinden. Maar over het andere soort leiders zei hij: "Ze wilden slaven van ons maken. Maar we zijn geen moment voor hen gezwicht." (Galaten 2:4b-5a).

Paulus en Johannes hielden vast aan het evangelie van Jezus waarin niet werd geheerst over anderen maar waarin leiderschap werd voorgedaan en uitgeleefd in onzelfzuchtige naastenliefde jegens alle broeders en zusters in de Heer.

Laten we dit in ons achterhoofd houden en dit dan ook toepassen. Amen.

U wordt vriendelijk verzocht u te bekeren van heerszucht, manipulatiedrang, verkeerde denkpatronen en zondige gedragingen omtrent leiderschap.

Leiders, voorgangers, oudsten en anderen, bekeer u, opdat uw ziel niet meedwale met deze ontaarde, verdorven generatie want "voor allen die de leugen hebben gediend: hun deel is de vuurpoel met brandende zwavel, dat is de tweede dood" (Openbaring 21:8b).

"Broeders en zusters, als een van u afdwaalt van de waarheid en een ander laat hem daarheen terugkeren, dan mag hij weten: wie een zondaar van het dwaalspoor terugbrengt, redt hem van de dood [hun geestelijke dood en de tweede dood in de hel] en wist tal van zonden uit" (Jakobus 5:19-20).

"Wees daarom zachtmoedig en leg alle verdorvenheid en elk denkbaar wangedrag af. En aanvaard zo de boodschap die in u is geplant en die u kan redden. Vergis u niet: alleen horen is niet genoeg, u moet wat u gehoord hebt ook doen" (Jakobus 1:21-22).

Amen! Het zij zo!

Waarom herdenken we de dood van een weer levend Persoon waarmee we een levende relatie hebben? Dat is toch bizar?

Soms denken we aan de goede of slechte dingen die mensen herhaaldelijk hebben gedaan. Daaruit weten we of die mensen goed of slecht zijn.

Bij het avondmaal herdenken we dat Jezus zelfs Zijn leven voor ons gegeven heeft. Jezus heeft Zijn leven voor ons geleefd en is Zijn kruisdood voor ons gestorven. Paulus verwoordt het als volgt; luister alsjeblieft aandachtig:

"Toen wij nog hulpeloos waren is Christus immers voor ons, die op dat moment nog schuldig waren, gestorven. Er is bijna niemand die voor een rechtvaardig mens wil sterven; slechts een enkeling durft voor een goed mens zijn leven te geven. Maar God bewees ons zijn liefde doordat Christus voor ons gestorven is toen wij nog zondaars waren. Des te zekerder is het dus dat wij, nu we door zijn dood zijn vrijgesproken, dankzij hem zullen worden gered en niet veroordeeld. Werden we in de tijd dat we nog Gods vijanden waren al met hem verzoend door de dood van zijn Zoon, des te zekerder is het dat wij, nu we met hem zijn verzoend, worden gered door diens leven. En meer nog, dat wij God prijzen danken we aan onze Heer Jezus Christus, door wie we nu al met God zijn verzoend." (Romeinen 5:6-11, NBV2007)

Zo énorm was die liefde van Jezus! Laten we hieraan denken en laten we samen blijmoedig nadenken over de continue goedheid en liefde van de levende Jezus! Iedereen is uitgenodigd!

De hoofdpassage waar ik vandaag op wil focussen, is Jakobus 1 vers 2 tot 4 en vers 12. Ik gebruik de Nieuwe Bijbelvertaling editie 2007.[1] Ik lees dus samen met jullie Jakobus 1 vers 2 tot 4 en vers 12:

´Het moet u tot grote blijdschap stemmen, broeders en zusters, als u allerlei beproevingen ondergaat. Want u weet: wanneer uw geloof op de proef wordt gesteld, leidt dat tot standvastigheid. Als die standvastigheid ook daadwerkelijk blijkt, zult u volmaakt en volkomen zijn, zonder enige tekortkoming. (…) Gelukkig is de mens die in de beproeving staande blijft. Want wie de proef doorstaat, ontvangt als lauwerkrans het leven, zoals God [of ´de Heer¡[2]] heeft beloofd aan iedereen die hem liefheeft.¡ (Jakobus 1:2-4,12)

De kroon van overwinning is dus het eeuwige leven dat je krijgt als je ondanks beproevingen, die in deze context van buiten jezelf komen,[3] tóch staande blijft.[4]

Hierover schrijft William Barclay, voormalig predikant van de Kerk van Schotland en voormalig docent Nieuw Testament:

‘Jakobus heeft nooit aan zijn lezers voorgesteld dat het christendom voor hen een gemakkelijke weg zou zijn. Hij waarschuwt hen dat ze zich zullen bevinden in ´allerlei beproevingen¡.ÿ[5] Deze beproevingen zijn geen verlokkingen tot zonde maar het zijn beproevingen om er sterker en zuiverder uit tevoorschijn te komen.[6]

Later schrijft hij ook: ´Voor zij die beproevingen tegemoet gaan op de juiste manier, is er vreugde hier en hierna.

(1)            In dit leven, worden zij mannen en vrouwen van uitstekende waarde. Het [Griekse] woord wat hiervoor wordt gebruikt in vers 12 is dokimos: ze zijn als metaal waarvan al het bijmengsel is gereinigd. De zwaktes van hun persoonlijkheid zijn verwijderd; en ze komen sterk en puur tevoorschijn.

(2)            In het leven hierna, ontvangen ze de lauwerkrans van het leven. De lauwerkrans van het leven bevat verschillende ideeën. In de oude wereld, als je dacht aan een kroon (stephanos), dan dacht je aan minstens vier dingen:

a.     De kroon van bloemen die werd gedragen in tijden van vreugde, bij bruiloften en op feesten. De kroon was het teken van feestvreugde.

b.    De kroon was het teken van koninklijkheid. Het werd gedragen door koningen en door mensen met autoriteit. Soms was dit de kroon van goud; soms was het de band van linnen, of hoofdband, die gedragen werd rond het voorhoofd.

c.     De kroon van lauwerbladeren was de overwinnaarskroon tijdens de spelen, de prijs waar de atleten bovenal naar verlangden. Het gaf hen eer en roem.

d.    De kroon stond symbool voor eer en waardigheid. Het werd namelijk ook als spreekwoord gebruikt. Zo kunnen de geboden van ouders een sierlijke krans geven aan zij die er naar luisteren; wijsheid verstrekt een kroon van luister; in een tijd van onheil en oneer kan er gezegd worden: ‘de kroon is van ons hoofd gevallenÿ.

We moeten niet kiezen tussen al deze betekenissen. Ze zijn allemaal inbegrepen. Christenen hebben een vreugde die anderen nooit kunnen hebben. Het leven is voor hen als altijd aanwezig zijn op een feest. Ze hebben een koninklijkheid die anderen nooit hebben bereikt, want, hoe nederig ook hun aardse omstandigheden mogen zijn, ze zijn kinderen van God. Zij hebben een overwinning die anderen nooit kunnen behalen, want ze gaan het leven en al haar verantwoordelijkheden tegemoet in de overwinnende kracht van de aanwezigheid van Jezus Christus. Zij hebben een nieuwe waardigheid, want ze zijn zich altijd bewust dat God hen het leven en de dood van Jezus Christus waard vond. Ja, jij bent zo kostbaar in Gods ogen, dat Hij Zijn Zoon stuurde om Zijn lichaam en Zijn bloed voor jou te geven aan het kruis.

Wat is de kroon? Het is de kroon van het leven, en die uitdrukking betekent dat het de kroon die bestaat uit leven is. De christelijke kroon is een nieuwe manier van leven die werkelijk leven is; door Jezus Christus, zijn christenen toegetreden tot een leven dat rijker en overvloediger is.¡[7]

Dat is een hele boterham. Zware theologische kost maar ó zó heerlijk! Ook voor ons heeft Hij deze kroon met al haar prachtige eigenschappen klaarliggen, indien wij volharden in trouw jegens Jezus Christus! Hij ziet de beproevingen die van buitenaf komen[8] en ik geloof dat Hij ons door de Heilige Schrift wil vertellen:

´‘Houd vast aan wat u hebt, totdat ik kom.ÿ Wie overwint en mij navolgt tot het einde, zal ik macht geven over alle volken.¡ (Openbaring 2:25-26)

Ook voor jullie ligt deze kroon klaar! Houd vol! Houd goede moed!

Ik weet niet welke beproevingen we nog zullen doorstaan maar om af te sluiten zou ik nog even het volgende citaat van William Barclay bij u willen neerleggen: ‘F. J. A. Hort, de nieuwtestamenticus, schrijft: ´De christen moet verwachten gestoten te worden door allerlei verleidingen op de christelijke weg.¡[9] [Dan gaat Barclay weer verder:] Verscheidene soorten ervaringen zullen op ons pad komen. Er zullen beproevingen van verdriet en ontgoochelingen komen die proberen ons van ons geloof te beroven. Er zullen beproevingen van verlokkingen komen die ons van de rechte weg proberen te lokken. Er zullen beproevingen van gevaren, offers en geringe populariteit zijn. Deze beproevingen maken een groot deel uit van de christelijke weg. Maar ze dienen [uiteindelijk] niet om ons te doen vallen; ze dienen om ons te verheffen. Ze dienen [uiteindelijk] niet om ons te verslagen; de bedoeling is dat wij deze beproevingen verslagen. [Uiteindelijk] dienen ze niet om ons zwakker te maken; ze dienen om ons sterker te maken. Daarom moeten we niet om deze beproevingen klagen; we moeten vreugde in hen vinden. Christenen zijn zoals atleten. Zoveel te zwaarder de training die ze doorstaan, zoveel te blijer zijn ze, want ze weten dat het hen beter klaarmaakt voor een zegevierende inspanning.¡[10] ´Het effect van beproevingen op de juiste manier doorstaan geeft kracht om nog meer te verdragen en te overwinnen in nog zwaardere gevechten.¡[11] Standvastigheid maakt ons wanneer we beproefd worden uiteindelijk drie dingen: 1) het maakt ieder van ons volmaakt om de taak te doen waarvoor we in deze wereld gezonden werden. Dus de manier waarop we omgaan met elke gebeurtenis in ons leven, zorgt er voor dat we onszelf ofwel geschikt ofwel ongeschikt maken voor de taak waarvoor God ons bestemd heeft. 2) Het maakt ons compleet, zonder smet. Deze onwankelbare standvastigheid verwijdert namelijk de zwaktes en imperfecties van onze persoonlijkheden. Zo worden we geheel geschikt om God en elkaar te dienen. 3) Het zorgt er voor dat we in niets tekortschieten. Anders gezegd: we komen dus dichter bij de levensstandaard van Jezus Christus zélf.[12] Lijken op Jezus en geschikt zijn voor het dienen van God en onze naaste, hangt dus af van onze standvastigheid als individuen én als groep.

´Het moet u tot grote blijdschap stemmen, broeders en zusters, als u allerlei beproevingen ondergaat. Want u weet: wanneer uw geloof op de proef wordt gesteld, leidt dat tot standvastigheid. Als die standvastigheid ook daadwerkelijk blijkt, zult u volmaakt en volkomen zijn, zonder enige tekortkoming. (…) Gelukkig is de mens die in de beproeving staande blijft. Want wie de proef doorstaat, ontvangt als lauwerkrans het leven, zoals [´de Heer¡[13]] heeft beloofd aan iedereen die hem liefheeft.¡ (Jakobus 1:2-4,12)

Houden we dit alstublieft in ons achterhoofd? En passen we dit alstublieft toe? Dan wens ik jullie alvast Gods rijkelijke zegen toe. Houd goede moed! Strijd de goede strijd! Amen?

Voor deze avondmaalherdenking wil ik jullie even terugnemen naar de inrichting van de tempel. Wij denken dikwijls dat de tempel een kale ruimte was zoals een typische Protestants-Evangelische gemeente, zoals bijvoorbeeld dit zaaltje dat we huren. Maar dat is niet zo. Ik zal even een omschrijving geven van wat je zoal zou kunnen gezien hebben in de tempel:

Misschien viel je oog op de zuilen met bloemen:

“Chiram maakte twee bronzen zuilen, elk met een hoogte van achttien el en een omtrek van twaalf el. Voor de bekroning van de zuilen maakte hij twee kapitelen van gegoten brons, allebei vijf el hoog. Die kapitelen op de zuilen versierde hij met vlechtwerk, en om de hals van elk kapiteel legde hij zeven ketens met kwasten. Ook maakte hij granaatappels, die hij in twee rijen aan het vlechtwerk bevestigde waarmee beide kapitelen overtrokken waren. De kapitelen op de zuilen, die bestemd waren voor de voorhal van de tempel, gaf hij de vorm van lotusbloemen. Ze waren vier el hoog. Aan de bovenkant van elk van de kapitelen, aan de zoom van het vlechtwerk, hingen tweehonderd granaatappels in rijen om de uitstulping heen. De zuilen werden opgesteld in de voorhal voor de grote zaal. De rechterzuil kreeg de naam Jachin en de linkerzuil de naam Boaz. Toen de lotusvormige kapitelen boven op de zuilen waren aangebracht, was het werk aan de zuilen voltooid” (1 Koningen 7:15-22).

Misschien viel je oog op de kandelaar met bloemen:

“Maak een lampenstandaard van zuiver goud. De voet, de schacht, de kelken, knoppen en bloemen moeten uit één stuk worden gedreven. De schacht moet zes zijarmen hebben: drie aan de ene kant en drie aan de andere kant. Deze armen moeten versierd worden met amandelbloesem; breng op elke arm drie kelken aan met een knop en bloemblaadjes, telkens op dezelfde manier. Ook de schacht moet versierd worden met amandelbloesem; vier kelken, elk met een knop en bloemblaadjes. Waar de armen uit de schacht komen, moeten eveneens knoppen worden aangebracht: één onder het eerste paar armen, één onder het tweede paar en één onder het derde paar. De hele standaard, met de zes armen en de knoppen, moet uit één stuk zuiver goud gedreven worden. (…) Houd je bij het maken ervan aan het ontwerp dat je hier op de berg getoond is” (Exodus 25:31-36,40).

Misschien viel je oog wel op Aäron met zijn kleren met bloemen en zijn zonen:

“De efodmantel moet geheel gemaakt zijn van paarse wol. In het midden moet een opening zijn om het hoofd door te steken, met een geweven rand als bij een wapenrok, om inscheuren te voorkomen. Aan de hele zoom moeten granaatappels bevestigd worden van paarse, karmijnrode en scharlaken wol, en tussen die granaatappels gouden klokjes, om en om. Aäron moet deze mantel dragen als hij dienst doet, zodat men hem hoort wanneer hij het heiligdom binnenkomt om voor de HEER te verschijnen en hem ook weer naar buiten hoort gaan. Dan zal hij niet sterven. Maak ook een bloem van zuiver goud en graveer daarin als in een zegel de woorden: Gewijd aan de HEER. Maak haar met een paars koord vast op de voorzijde van het hoofddeksel. Doordat Aäron haar op zijn voorhoofd draagt zal hij de ongerechtigheden wegnemen die aan de gewijde gaven van de Israëlieten zouden kunnen kleven. Hij moet de bloem steeds op zijn voorhoofd dragen, dan zullen ze door de HEER aanvaard worden” (Exodus 28:31-38, Willibrordvertaling, editie 2012). Verder staat er dat zijn zonen lendenschorten van linnen moesten dragen “om hun naaktheid te bedekken” (vers 42, Willibrordvertaling, editie 2012).

Misschien viel je oog wel op het gordijn met cherubs:

“Maak een voorhangsel van blauwpurperen, roodpurperen en karmozijnrode wol en getwijnd linnen garen. Het moet vakkundig geweven worden, met een patroon van cherubs” (Exodus 26:31).

Doet dit jullie niet aan iets denken? Bloemen, besef van naaktheid die bedekt moest worden, cherubs,...

Dit doet inderdaad denken aan het paradijs en de verbanning uit dit paradijs.

De tempel was dus bedoeld om de omgekeerde weg te gaan. Het was geen lege ruimte maar het was een ruimte die moest doen denken aan het paradijs. De tempel was een afbeelding van het paradijs.

Wat was er gebeurd in het paradijs?

“Beiden waren ze naakt, de mens en zijn vrouw, maar ze schaamden zich niet voor elkaar. (…) De vrouw keek naar de boom. Zijn vruchten zagen er heerlijk uit, ze waren een lust voor het oog en ze vond het aanlokkelijk dat de boom haar wijsheid zou schenken. Ze plukte een paar vruchten en at ervan. Ze gaf ook wat aan haar man, die bij haar was, en ook hij at ervan. Toen gingen hun beiden de ogen open en merkten ze dat ze naakt waren. Daarom regen ze vijgenbladeren aan elkaar en maakten er lendenschorten van. (…) Toen dacht God, de HEER: Nu is de mens aan ons gelijk geworden, nu heeft hij kennis van goed en kwaad. Nu wil ik voorkomen dat hij ook vruchten van de levensboom plukt, want als hij die zou eten, zou hij eeuwig leven. Daarom stuurde hij de mens weg uit de tuin van Eden om de aarde te gaan bewerken, waaruit hij was genomen. En nadat hij hem had weggejaagd, plaatste hij ten oosten van de tuin van Eden de cherubs en het heen en weer flitsende, vlammende zwaard. Zij moesten de weg naar de levensboom bewaken” (Genesis 2:25;3:6-7,22-24).

Hun ogen werden geopend, ze beseften dat ze naakt waren, ze werden weggestuurd van God, Die ze voortaan niet meer zouden kunnen zien. Ook werden ze weggestuurd van Gods tempel; het paradijs. Vanaf nu konden ze niet van de Boom van het Leven eten.

Jezus bood de oplossing: Hij is God, Hij is de Boom van het Leven, Hij geeft aan Zijn discipelen te eten en vanaf dan kunnen zij God zien en terugkeren naar Zijn tempel, hier een afbeelding van het paradijs:

“Toen hij [Jezus] met hen aan tafel aanlag, nam hij het brood, sprak het zegengebed uit, brak het en gaf het hun. Nu werden hun ogen geopend en herkenden ze hem. (…) De twee leerlingen vertelden wat er onderweg gebeurd was en hoe hij zich aan hen kenbaar had gemaakt door het breken van het brood. (…) Hij nam hen mee de stad uit, tot bij Betanië. Daar hief hij zijn handen op en zegende hen. Terwijl hij hen zegende, ging hij van hen heen en werd opgenomen in de hemel. Ze brachten hem hulde en keerden in grote vreugde terug naar Jeruzalem, waar ze voortdurend in te tempel waren en God loofden” (Lukas 24:30-31a,35,50-53). Hun ogen werden geopend, ze kenden en herkenden God, ze gingen naar de tempel – wat verwijst naar het paradijs – en daar prezen zij God.

Wat een machtige Heer dienen wij! Jezus geeft ons weer toegang tot Gods paradijs. Laten we hierbij stilstaan in de vreze des Heeren wanneer we nu samen het avondmaal herdenken. Amen.

Behalve indien anders aangegeven is de bijbeltekst in deze uitgave ontleend aan De Nieuwe Bijbelvertaling, © Nederlands Bijbelgenootschap 2004.

Goedemorgen iedereen. Vandaag gaan we het hebben over helden die ons een voorbeeld geven om na te volgen.

In het nieuwe testament lezen we in de Hebreeënbrief:

“Vrouwen kregen hun doden terug door opstanding uit de dood. Anderen werden ten dode gefolterd en wezen hun vrijlating af, om een betere opstanding te verwerven. Weer anderen hadden spot en slagen te verduren, en boeien en opsluiting. Zij werden gestenigd, doormidden gezaagd, terechtgesteld met het zwaard. Zij zwierven rond in schapevachten en geitevellen, ten prooi aan ontbering, vervolging, mishandeling. Zij waren te goed voor deze wereld. Ze vluchtten in woestijnen en op de bergen, ze verborgen zich in spelonken en holen in de grond. Ook dezen hebben zich allen een naam verworven door hun geloof” (Hebreeën 11:35-39a).

Met dit thema wil ik jullie enkele voorbeelden van martelaren van de tijd vóórdat Jezus mens werd, voorschotelen. De verhalen waarmee ik jullie vandaag wil sterken, vind je in 2 Makkabeeën 6 en 2 Makkabeeën 7:

Het was de Joden verboden door de zotte en dwaze koning Antiochus IV die zichzelf Epiphanès noemde, wat “verschenen god” betekent, om de Sabbat, de dag des Heeren, te vieren.

“Het was niet langer geoorloofd de sabbat te onderhouden, de voorvaderlijke feesten te vieren, in één woord een belijdend jood te zijn. (…) Anderen waren in dichtbij de stad gelegen grotten samengekomen om in het geheim de sabbat te vieren. Ze werden aan Filippus verraden en deze liet ze levend verbranden; uit eerbied voor de heiligheid van de sabbat durfden ze zich niet te verdedigen” (2 Makkabeeën 6:6,11).

Klaar voor het tweede verhaal over martelaren?:

Er was ook een godsvrezende schriftgeleerde, genaamd Eleazer, die werd aangeboden te doen alsof hij onrein vlees zou eten. Dit was een smoesje van zijn vrienden: “Degenen die belast waren met de leiding bij dat afschuwelijke offermaal, namen Eleazar, die een oude bekende van hen was, ter zijde en spoorden hem aan vlees te halen dat hij eten mocht; hij zou het zelf klaar kunnen maken, als hij maar deed alsof hij at van het offervlees, dat door de koning was voorgeschreven. Deed hij dat, dan zou hij niet gedood worden, maar op grond van hun oude vriendschap vriendelijk worden bejegend.” Eleazer verklaarde vervolgens “zonder enige aarzeling dat men hem maar naar het dodenrijk moest sturen. Want, zo zei hij, op onze leeftijd past het niet te huichelen. Veel jonge mannen zouden dan geloven dat de negentigjarige Eleazar de zeden van de heidenen had aangenomen; en door mijn huichelarij, waardoor ik mijn leven een heel klein beetje kan verlengen, zouden zij op een dwaalspoor worden gebracht en daar ik voor die dwaling verantwoordelijk zou zijn, zou ik schande en smaad brengen over mijn oude dag. En al ontkom ik voor het ogenblik aan een bestraffing door de mensen, nooit, het zij levend of dood, ontkom ik aan de hand van de Almachtige. Daarom geef ik er de voorkeur aan nu moedig van dit leven afscheid te nemen; dan toon ik mij mijn ouderdom waardig en laat ik de jongeren een edel voorbeeld na van hoe men vrijwillig en fier kan sterven voor de eerbiedwaardige en heilige wet.' Na deze woorden ging hij naar de pijnbank. Degenen die hem zo juist nog welwillend gezind waren, voerden hem nu vol haat naar de folterplaats, daar wat hij gezegd had in hun ogen krankzinnig was. Voordat Eleazar onder de slagen bezweek, verzuchtte hij: 'De Heer weet in zijn heilige wijsheid, dat ik aan de dood kon ontkomen; en al lijd ik in mijn lichaam door de geseling gruwelijke pijnen, in mijn ziel voel ik vreugde dit alles uit eerbied voor Hem te ondergaan.' Zo stierf hij en liet door zijn dood niet alleen aan de jongeren, maar ook aan het grootste deel van het volk een voorbeeld na van edele gezindheid en onvergetelijke deugd” (2 Makkabeeën 6:18-31).

Oké? Dan het derde verhaal over martelaren:

“Ook zeven broers werden met hun moeder aangehouden en op bevel van de koning sloeg men ze met roeden en riemen om ze zo te dwingen het verboden varkensvlees te eten. Een van hen vroeg de koning in aller naam: 'Wat verlangt u van ons en wat wilt u van ons weten? We sterven liever dan de wet van onze voorvaderen te overtreden.' In woede ontstoken gaf de koning bevel om pannen en ketels heet te stoken. Zodra die gloeiend waren, liet hij hun woordvoerder de tong afsnijden, de huid van het hoofd afstropen en handen en voeten afhakken voor de ogen van zijn broers en zijn moeder. Toen liet hij hem, geheel verminkt maar nog levend, naar het vuur brengen en in de pan braden. Terwijl de walm uit de pan zich ver verspreidde, moedigden de overige broers en hun moeder elkaar aan om heldhaftig te sterven. Ze zeiden: 'God de Heer ziet neer op ons en zal zich zeker over ons ontfermen, zoals Mozes het verklaard heeft in het lied waarin hij openlijk tegen Israël getuigt: Hij zal zich over zijn dienaren ontfermen.' Toen de eerste zo gestorven was, ging men de tweede folteren. Zij stroopten hem de huid met haren en al van het hoofd en vroegen hem: 'Wil je eten in plaats van lid voor lid over heel je lichaam gepijnigd te worden?' Hij antwoordde in zijn moedertaal: 'Neen!' Daarom kreeg ook hij achtereenvolgens dezelfde martelingen te verduren. Alvorens te sterven zei hij nog: 'Jij, ontaarde booswicht, ontneemt ons nu wel het leven, maar de Koning van de wereld zal ons, die voor zijn wet sterven, opwekken tot een eeuwig leven.' Na hem werd de derde gemarteld. Op verzoek van de beul stak hij onmiddellijk zijn tong uit en onverschrokken bood hij ook zijn handen aan. Fier zei hij: 'Van de hemel heb ik ze gekregen, maar omwille van Gods wet doe ik er gaarne afstand van, in de hoop ze eens van Hem terug te krijgen.' Zelfs de koning en zijn gevolg waren verbaasd over de moed van de jonge man, die zich om de pijnen niet bekreunde. Toen deze gestorven was, pijnigden en folterden ze de vierde op dezelfde wijze. De dood nabij zei hij: 'De dood door de handen van mensen wordt begerenswaardig door de hoop die God ons geeft, dat Hij ons weer doet opstaan; maar voor u zal er geen verrijzenis ten leven zijn.' Vervolgens haalde men de vijfde en martelde hem. Hij vestigde zijn ogen op de koning en zei: 'Ofschoon u een sterfelijk mens bent, hebt u de macht om met de mensen te doen wat u wilt. Maar denk niet dat God ons volk in de steek laat. Heb maar geduld, dan zult u getuige zijn hoe zijn geweldige kracht u en uw nakomelingen zal kastijden.' Na hem bracht men de zesde. Stervende zei die: 'Maak u geen illusies; wijzelf zijn de oorzaak van ons lijden; omdat wij tegen onze God hebben gezondigd, gebeuren deze verbijsterende dingen. Maar verbeeld u niet, dat u ongestraft blijft, nu u het gewaagd hebt de strijd met God aan te binden.' Buitengewoon bewonderenswaardig was de moeder en haar nagedachtenis verdient in ere te blijven. Zij zag haar zeven zonen op een dag sterven, maar hield moedig stand, omdat zij op de Heer vertrouwde. Bezield met edele gevoelens moedigde zij ieder van hen in hun moedertaal aan. Haar vrouwelijke gevoeligheid hardde ze met mannelijke moed en sprak tot hen: 'Ik weet niet hoe jullie in mijn schoot gevormd zijn; niet ik heb jullie de levensadem geschonken, niet ik heb de bestanddelen waaruit ieder van jullie bestaat, tot een harmonisch geheel geordend, maar de schepper van de wereld: Hij bewerkt het ontstaan van de mens, zoals Hij van alles de oorsprong is. Hij zal jullie in zijn barmhartigheid de levensadem teruggeven, omdat jullie omwille van zijn wet jezelf nu niet spaart.' Antiochus meende dat de vrouw op hem smaalde en hij verdacht haar van beledigende taal. Daarom trachtte hij haar jongste zoon, de enige die nog in leven was, niet alleen met vermanende woorden over te halen de voorvaderlijke zeden te verloochenen, maar hij beloofde ook onder ede, dat hij hem rijk en gelukkig zou maken, dat hij hem zou opnemen onder zijn vrienden en hem het beheer van staatszaken zou toevertrouwen. Toen de jongen daar in het geheel geen aandacht aan schonk, riep de koning de moeder en spoorde haar aan het ventje aan zijn verstand te brengen, dat het om zijn welzijn ging. Daar hij er bij haar met klem op aandrong, stemde zij er tenslotte in toe haar zoon te overtuigen. Zij boog zich naar hem toe en de spot drijvend met de wrede despoot, zei ze tot hem in hun moedertaal: 'Kind, heb medelijden met mij. Ik heb je negen maanden in mijn schoot gedragen, je drie jaar gevoed en je gekoesterd en opgevoed tot de jongen die je nu bent. Ik smeek je, mijn kind, beschouw de hemel en de aarde met al wat ze bevatten en bedenk dat God dit alles uit het niet gemaakt heeft en dat ook het menselijk geslacht op dezelfde wijze is ontstaan. Wees niet bang voor die beul, maar toon je je broers waardig en aanvaard de dood, dan zal ik je met je broers terugkrijgen op de dag dat God zich over ons ontfermt.' Nauwelijks had zij dit gezegd, of de jongen riep uit: 'Waar wacht u op? Ik gehoorzaam niet aan het bevel van de koning: ik gehoorzaam aan wat de wet beveelt, die door Mozes aan onze voorvaderen gegeven is. U bent de oorzaak van heel de rampspoed die de Hebreeërs treft, maar u zult niet ontkomen aan de hand van God. Het is waar dat we door onze eigen zonden ons dit lijden op de hals hebben gehaald; maar al toont de levende God een ogenblik zijn toorn door ons te tuchtigen en terecht te wijzen, toch zal Hij zich weer met zijn dienaars verzoenen. Maar jij, gemene schurk, hebt geen reden om trots te zijn en je te vleien met ijdele verwachtingen, nu je de hand slaat aan Gods dienaars; je bent het oordeel van de almachtige en alziende God nog niet ontlopen! Na een kortstondig lijden is aan mijn broers krachtens Gods verbond het eeuwig leven ten deel gevallen; maar jij zult voor je hoogmoed bij het oordeel van God je verdiende straf ontvangen. Evenals mijn broers geef ik mijn lichaam en leven prijs uit eerbied voor de wet van onze voorvaderen en ik smeek God, dat Hij zich spoedig over ons volk ontfermt en dat Hij jou door kwellingen en plagen dwingt te bekennen, dat Hij alleen God is. Moge door mij en mijn broers de toorn van de Almachtige, die terecht tegen heel ons volk is ontbrand, bedaren.' In woede ontstoken en gegriefd door de hoon hem aangedaan, liet de koning de jongen nog wreder martelen dan de anderen. Zo stierf ook hij met een rein geweten en in groot vertrouwen op de Heer. Na haar zonen stierf tenslotte ook de moeder. Hiermee is genoeg gezegd over de offermaaltijden en de buitensporige wreedheden” (2 Makkabeeën 7:1-42).

Vooral over deze laatste maar ook onrechtstreeks over het verhaal daarvóór heeft Augustinus 2 preken gegeven, namelijk Sermo 300 en Sermo 301.

In het kort gezegd preekt hij in Sermo 300 over deze vrouw en haar zeven zonen. Augustinus vertelt ons dat er al christenen waren vóórdat Jezus mens werd. Volgens hem had Christus al, vanaf de tijd van Abraham, mensen die Hem toebehoorden, niet slechts vanaf de tijd van Zijn lijden. De uitdaging die deze Makkabeese belijders; deze vóórchristenen hadden, was om ondanks vervolging de wet van Mozes te blijven belijden, net zoals christenen de naam van Christus moeten blijven belijden ondanks vervolging. Aan de Joden die hun Messias Jezus Christus ontkennen, maakt Augustinus duidelijk dat ze niet tot de lijn van de gelovige Joden behoren die geloofden terwijl het Oude Testament nog versluierd was; een sluier die werd weggenomen in het Nieuwe Testament zoals afgebeeld in het scheuren van het voorhangsel vanwege het mysterie van het kruis. Door Zijn vrijwillige kruisiging vervulde Christus uit eigen beweging alle profetieën uit het Oude Testament. Na de kruisiging stierven christelijke martelaren voor de geopenbaarde Christus van het Nieuwe Testament, vóór de kruisiging stierven Joodse martelaren voor dezelfde verborgen Christus van het Oude Testament.

Augustinus roept zijn christelijke toehoorders op om die joodse martelaren na te volgen en hij roept de vrouwen op om die moeder van die zeven joodse martelaren, na te volgen, om hun zonen aan Christus toe te vertrouwen en hen niet aan te moedigen het martelaarschap te vermijden. Integendeel, ze moeten aangemoedigd worden om het martelaarschap te ondergaan ter wille van Christus. Dit gaat geheel in tegen het moederinstinct. Laten we als moeders en vaders onze kinderen niet leren om maar rijkdommen te vergaren en hun hoop op dit leven te stellen, maar laat ons onze kinderen leren om éérst hun hoop op Christus en Zijn koninkrijk te stellen.

In Sermo 301 vangt Augustinus aan bij het moment waarin deze Judese moeder zojuist haar zonen had vooruitgestuurd naar het martelaarschap en dus vooruit het eeuwige leven in. Augustinus ziet in haar een afbeelding van de kerk die haar zonen aanmoedigt om de marteldood te sterven. Voortbouwend op Tertullianus' idee dat het bloed van de martelaren het zaad van de kerk is, zegt Augustinus hier dat hun bloed "de oogst van de kerk heeft opgeleverd". Dit komt overeen met Paulus: “Hij [Jezus Christus] is ook het hoofd van het lichaam dat de kerk is. Hij is de oorsprong, de eerste die van de dood is opgestaan, om in alles de eerste te zijn, Hij alleen. Want in Hem heeft God willen wonen in heel zijn volheid, om door Hem het heelal met zich te verzoenen en vrede te stichten door het bloed aan het kruis vergoten, om alles in de hemelen en op de aarde te verzoenen, door Hem alleen.  (…) Op het ogenblik verheug ik mij dat ik voor u mag lijden en in mijn lichaam aanvullen wat nog ontbreekt aan de verdrukkingen van de Christus, ten bate van zijn lichaam, dat is de kerk” (Kolossenzen 1:18-20,24). Dus ook wij kunnen toevoegen aan het lijden van Christus en ónze levens geven opdat de Kerk van Christus groeit! Laten we elkaar aanmoedigen om daarvan niet terug te deinzen, om in woord en daad, in evangelisatie, levenswijze en zélfs marteldood het evangelie te verkondigen, want Augustinus vergelijkt later in diezelfde preek de vreugde van dit leven met het geluk van het hiernamaals. De vreugde van de goddelozen duurt maar een moment, dus zijn gemeenteleden hoeven niet bang te zijn iets te missen. Dit geldt ook voor ons! Het is niet mogelijk dat het de goddeloze in het hiernamaals beter zal vergaan dan de rechtvaardige. Daarom moet de gemeente ervoor zorgen dat ze niet langer gebonden is aan dit huidige leven. Christus heeft volgens Augustinus geen plaats voor de goddelozen in het hiernamaals, terwijl Hij, omgekeerd, zeker een laatste, blijvende, vreugdevolle plaats heeft voor de rechtvaardigen. Dit is de reden waarom de goddelozen, met hun tijdelijke vreugde, eigenlijk zouden moeten wenen en bedroefd zijn. Hij sluit af met een oproep aan de gelovigen om zichzelf te beschouwen als buitenlanders, die over zullen gaan van dit korte, eindige leven [naar het eeuwige leven met Jezus Christus hun Heer].

Dit komt overeen met wat er staat in het boek Wijsheid:

“Zij [de goddelozen] redeneerden onjuist, toen zij onder elkaar zeiden: `Kort is ons leven en vol verdriet; er is geen remedie als de mens doodgaat en het is nooit vertoond, dat iemand uit de onderwereld terugkwam. Wij zijn immers maar toevallig ontstaan en later zullen wij zijn als waren wij er nooit geweest, want damp is de adem in onze neus en het denken is een vonk die springt bij het kloppen van ons hart. Is zij uitgedoofd, dan vergaat het lichaam tot as en de geest vervliegt als ijle lucht. Onze naam wordt op den duur vergeten en niemand denkt dan nog aan wat wij gedaan hebben. Ons leven gaat voorbij als de laatste sporen van een wolk, het lost zich op als een nevel, die verdreven wordt door de stralen van de zon en bezwijkt voor haar gloed. Een vluchtige schaduw zijn onze dagen en ons einde is onherroepelijk, want het is bezegeld en niemand keert terug. (…) Laten wij de rechtschapen arme tiranniseren en de weduwe niet ontzien en ons niet storen aan de grijze haren van de hoogbejaarde. Onze kracht moet de maatstaf zijn van het recht, want wat zwak is dient kennelijk tot niets. Laten wij de rechtschapene belagen, want hij is ons tot last en hij verzet zich tegen wat wij doen. Hij verwijt ons overtredingen van de wet en hij beschuldigt ons ervan dat wij afwijken van wat wij geleerd hebben. Hij beroemt er zich op God te kennen en noemt zich een dienaar van de Heer. Hij is een aanklacht tegen onze opvattingen geworden; het valt ons al zwaar hem te zien, want zijn levenswijze is niet die van de anderen en zijn gedragingen zijn zonderling. Hij ziet ons aan voor valse broeders en mijdt onze wegen alsof ze onrein waren. Het einde van de rechtvaardigen prijst hij zalig en hij pocht dat God zijn vader is. Wij willen wel eens zien of zijn woorden waar zijn en ons ervan vergewissen wat er bij zijn heen gaan gebeurt. Want als de rechtvaardige een zoon van God is, dan zal die het voor hem opnemen en hem redden uit de hand van zijn tegenstanders. Laten wij hem maar eens op de proef stellen met niets-ontziende folteringen, om zijn zachtmoedigheid te leren kennen en zijn geduld te toetsen. Laten wij hem veroordelen tot een smadelijke dood: er wordt toch over hem gewaakt, zoals hij beweert.' Zo redeneren zij, maar zij vergissen zich, want hun boosheid maakt hen blind. Zij hebben geen besef van Gods geheimenissen; zij verwachten niet dat de vroomheid beloond wordt en zij geloven niet dat op een onberispelijk leven een bekroning volgt. God heeft immers de mens geschapen voor een onvergankelijk leven en Hij heeft hem gemaakt tot een beeld van zijn eigen eeuwigheid, maar door de afgunst van de duivel is de dood in de wereld gekomen en hij wordt ondergaan door diens aanhangers. De zielen van de rechtvaardigen echter zijn in Gods hand en geen foltering zal hen deren. In de ogen van de dwazen schenen zij dood te zijn en hun heengaan werd als een onheil beschouwd, hun verdwijnen uit ons midden als een vernietiging. Zij zijn echter in vrede. Ook al worden zij naar de mening van de mensen gestraft, zij zijn vervuld van één hoop, de onsterfelijkheid; na een korte tuchtiging zullen zij een grote weldaad ontvangen, omdat God hen op de proef heeft gesteld en bevonden heeft, dat zij Hem waardig zijn. Als goud in de smeltkroes heeft Hij hen gekeurd; als een brandoffer heeft Hij hen aanvaard. Wanneer dan de tijd van hun oordeel komt, zullen zij ontbranden en als vlammen door een stoppelveld jagen. Zij zullen rechtspreken over de naties en heersen over de volkeren en de Heer zal hun koning zijn, in eeuwigheid Zij die op Hem vertrouwen zullen de waarheid verstaan en zij die trouw zijn zullen in liefde bij Hem verblijven, want genade en barmhartigheid vallen zijn uitverkorenen ten deel. De goddelozen echter zullen de straf krijgen, die zij met hun redeneringen verdiend hebben, want zij hebben de rechtvaardige veracht en zijn van de Heer afvallig geworden. Hij immers die wijsheid en tucht geringschat is een ongelukkig mens: ijdel is hun hoop en hun moeite vergeefs en nutteloos zijn hun werken. (…) De rechtvaardige echter vindt rust, al sterft hij ook voor zijn tijd. Want het aanzien van de ouderdom berust niet op een lang leven en wordt niet afgemeten naar het aantal jaren. Neen, een mens is een grijsaard door zijn verstandigheid en hij is bejaard door zijn onbesproken leven. Hij was welgevallig aan God en werd door Hem bemind; hij leefde te midden van zondaars en werd [door de marteldood] weggenomen. Hij werd weggerukt [door de marteldood], opdat geen boosheid zijn inzicht zou vertroebelen en geen bedrog zijn ziel zou verleiden. Want de betovering van de ondeugd verduistert het goede en de roes van de hartstocht verderft een onschuldig gemoed. In korte tijd tot voleinding gekomen heeft hij de volheid van vele jaren bereikt, want zijn ziel was welgevallig aan de Heer: daarom ging hij spoedig heen uit de slechte wereld. De mensen zien dat wel, maar begrijpen het niet; in hun gedachten komt zoiets niet eens op, dat genade en barmhartigheid zijn uitverkorenen ten deel vallen en dat er over zijn heiligen gewaakt wordt. Een rechtvaardige die sterft zal een veroordeling zijn van de goddelozen die leven en een jongeman die vroeg tot volmaaktheid komt zal de hoogbejaarde zondaar veroordelen. Zij zullen immers het sterven van de wijze zien zonder te begrijpen wat de Heer met hem voorhad en waarom Hij hem in veiligheid heeft gebracht. Zij zullen het zien, vol verachting, maar de Heer zal hen uitlachen. En tenslotte worden zij smadelijke kadavers en een voorwerp van spot onder de doden, voor eeuwig, want Hij zal hen breken en hen sprakeloos voorover laten vallen en hen van hun grondvesten losrukken; zij zullen totaal verwoest worden en kwellingen verduren, en de herinnering aan hen zal vergaan. Zij zullen vol angst verschijnen, wanneer de rekening van hun zonden wordt opgemaakt, en hun ongerechtigheden zullen dan als aanklagers tegen hen optreden. Dan zal de rechtvaardige daar met grote vrijmoedigheid staan tegenover degenen die hem verdrukt hebben en die zijn inspanningen waardeloos vonden. Als zij dat zien, zullen ze verbijsterd worden door hevige schrik en versteld staan om die onvoorziene redding. Vol spijt zullen zij tot elkaar zeggen en in hun benauwdheid zullen zij zuchten: `Dat was nu de man, om wie wij eens gelachen hebben en op wie wij onze spotlust hebben botgevierd, wij dwazen! Zijn leven beschouwden wij als waanzin en zijn dood als smadelijk. Hoe bestaat het: nu wordt hij onder Gods zonen gerekend en heeft hij zijn aandeel onder de heiligen! Wij zijn dus afgedwaald van de weg der waarheid en het licht van de gerechtigheid heeft niet voor ons geschenen en de zon is voor ons niet opgegaan. Wij hebben ons moegelopen op de paden van de ongerechtigheid en het verderf en wij zijn onbegaanbare woestijnen doorgetrokken, maar de weg van de Heer hebben wij niet gekend. Wat heeft onze overmoed ons gebaat en wat heeft rijkdom en bluf ons opgeleverd? Dat alles is voorbijgegaan als een schaduw en als een vluchtig bericht, (…) zo zijn ook wij geboren en weer verdwenen en wij hebben geen blijk van deugd kunnen tonen, maar zijn in onze boosheid ten onder gegaan.' Ja, de hoop van de goddeloze is als kaf dat door de wind wordt meegevoerd, als lichte rijp die door een storm wordt weggeblazen, als rook die door de wind wordt verspreid en als de vluchtige herinnering aan een gast die één dag is gebleven. De rechtvaardigen echter leven tot in eeuwigheid; zij vinden hun loon bij de Heer en de Allerhoogste draagt zorg voor hen. Daarom zullen zij de heerlijke kroon en de schone diadeem uit de hand van de Heer ontvangen: Hij zal hen met zijn rechterhand behoeden en met zijn arm beschutten” (Wijsheid 2:1-5,10-24; 3:11; 4:7-5:9,13-16).

Hoe komt het dat de goddeloze eigenlijk niets voorheeft op de rechtvaardige? Hoe komt het dat de goddeloze uiteindelijk niet wint over de rechtvaardige? Het verschil wordt gemaakt door Jezus Christus en Zijn opstanding. Voor de gelovige heeft Jezus de dood en daarmee de eindigheid, de onrechtvaardigheid alsook andere limieten van dit aardse leven overwonnen. Dan zal uiteindelijk gelden:

“Door toedoen van een mens begon de dood te heersen, als gevolg van de val van die mens. Zoveel heerlijker zullen zij die de overvloed der genade en de gave der gerechtigheid ontvangen, leven en heersen, dankzij de ene mens Jezus Christus. Dit betekent: één fout leidde tot veroordeling van allen, maar één goede daad leidde tot vrijspraak en leven voor allen. En zoals door de ongehoorzaamheid van één mens allen zondaars werden, zo zullen door de gehoorzaamheid van Een allen worden gerechtvaardigd. Weliswaar is de wet erbij gekomen, waardoor de overtredingen zich hebben vermeerderd. Maar waar de zonde heeft gewoekerd, werd de genade mateloos. Zo heeft de zonde haar heerschappij uitgeoefend door de dood, maar de genade zal heersen door de gerechtigheid, en leiden tot eeuwig leven, dankzij Jezus Christus onze Heer” (Romeinen 5:17-21).

“Maar al degenen van je volk, die in het boek [van God] staan opgetekend, zullen in die tijd worden gered.  En velen van hen die slapen in het land van het stof, zullen ontwaken, sommigen om eeuwig te leven, anderen om de smaad van een eeuwige schande te ondervinden.  Dan zullen de wijzen stralen als de glans van het uitspansel en degenen die de mensen tot gerechtigheid hebben gebracht zullen schitteren als de sterren voor eeuwig en immer.” (Daniel 12:1b-3).

Petrus besloot: “Daarom moeten ook zij die onschuldig te lijden hebben, omdat God het zo toelaat, hun ziel aan hun Schepper toevertrouwen door te doen wat goed is: Hij zal hen niet in de steek laten” (1 Petrus 4:19).

“Hij [een engel] zei nog: 'Verzegel de profetieën van dit boek niet, want de tijd is nabij. Laat de zondaar nog meer zondigen en de onreine zich nog meer verontreinigen; laat de vrome volharden in zijn deugd en de heilige nog heiliger worden.' 'Zie, Ik [Jezus Christus] kom spoedig, en mijn loon breng Ik mee, om ieder te vergelden naar zijn werk. Ik ben de Alfa en de Omega, de eerste en de laatste, de oorsprong en het einde. Zalig zij die hun kleren rein wassen. Zij zullen recht krijgen op de boom des levens en door de poorten mogen ingaan in de stad. Buiten blijven de honden, de tovenaars, de hoereerders, de moordenaars, de afgodendienaars: eenieder die de leugen liefheeft en doet” (Openbaring 22:10-15).

We hebben naar deze geloofshelden en hun eeuwige nalatenschap gekeken en we hebben ook gekeken naar de leegte en de vernietiging die de anti-christenen achterlieten. Daarom behoren we elkaar aan te moedigen om nooit (meer) voor de verlokkingen van deze wereld te buigen maar om in het dagelijkse leven steeds onze ogen op de eeuwigheid gericht te houden en te leven voor Jezus, Zijn koninkrijk en de eeuwigheid. Misschien word jij geen martelaar. Maar misschien kun je God en je naasten diezelfde zelfopofferende liefde betonen. Wat behoor je te laten met het oog op de eindigheid van dit leven en de oneindigheid van het leven hierna? Misschien een bepaalde zonde of iets anders dat egoïstisch is? Misschien weet je niet wat je roeping is. Maar hoe kan jij in je dagdagelijkse leven de martelaren navolgen? Hoe kan jij Christus die Zijn leven gegeven heeft navolgen? Wat kan je doen voor iemand anders? Hoe kan jij de zelfopofferende liefde van Jezus laten schijnen door je eigen wil aan de kant te zetten en iets te doen voor iemand anders? Kan je misschien wat tijd maken voor je buur? Kan je haar helpen met haar afwas? Kan je wat tijd vrijmaken voor je buur, voor je vriend, voor je moeder of voor je zoon of dochter? Tijd vrijmaken, moeilijke gesprekken voeren, iemand bijstaan in woord en daad, kan levens veranderen voor de eeuwigheid. Kan je een andere christen helpen die in financiële nood zit? Kan je een bediening steunen? Kan je je talenten gebruiken voor je omgeving, voor de kerk of voor missiewerk of evangelisatie? Zijn onze ogen gericht op dit leven of op het leven hierna? Hoe behoren we onze levens aan te passen of te zuiveren met het oog op het eeuwige leven hierna? Kunnen wij als christenen alsjeblieft tonen dat wij geheel anders zijn en dat wij niet langer zullen meelopen met deze boze wereld en haar ontaard geslacht? Het is misschien niet altijd gemakkelijk maar ik vraag je toch om weer opnieuw te gaan leven als vriend van God en als iemand die zijn of haar naaste liefheeft in onzelfzuchtige liefde én waarheid. En in dit alles wens ik je alvast veel zegen. Denk alsjeblieft goed na over minstens één ding dat je kan veranderen en leef dan ook zo vanaf vandaag! Amen!

Vandaag gaan we kijken naar een stuk uit het leven van Jezus en we gaan onderzoeken hoe wij Hem als ware christenen kunnen navolgen. We gaan beginnen vanaf de doop van Jezus. Laten we samen Mattheüs 3:13-17 lezen:

‘Toen kwam Jezus uit Galilea naar Johannes bij de Jordaan. Hij wilde Zich door hem laten dopen. Maar Johannes probeerde Hem tegen te houden. Hij zei: "Ík heb het nodig om door Ú gedoopt te worden! Ú hoeft toch niet door míj gedoopt te worden?" Maar Jezus zei tegen hem: "Laat Mij mijn gang gaan. Ik wil dat je Me doopt, want zo doen we alles wat God wil." Toen liet Johannes Hem zijn gang gaan en doopte Hem. Op het moment dat Jezus was gedoopt en uit het water kwam, zag Johannes de hemel opengaan. Hij zag de Geest van God als een duif uit de hemel komen en op Hem neerdalen. En een stem uit de hemel zei: "Dit is mijn Zoon. Ik houd heel veel van Hem. Ik geniet van Hem."’

Jezus had besloten om aan Zijn bediening onder de Vader te beginnen en zo behaagde Hij de Vader. De Vader zalfde Hem met de Heilige Geest. Op dezelfde manier, als wij ons laten dopen of als we ons later bekeren om ons te laten wassen van onze voormalige zonden, en als we beslissen de wil van de Vader te gaan doen, dan behagen wij de Vader. Dan zijn we Zijn kinderen. Hilarius van Poitiers zei het als volgt: “We weten van diegenen die ondergedompeld waren in Christus [hiermee bedoelt hij de christendoop; de doop in water], dat na de doop in water [dus na het zichzelf publiek vernederen, na het bekennen van gezondigd te hebben en na het zich onderwerpen aan de Vader] de Heilige Geest tot ons zou nederdalen van de hemelse poorten. Bijgevolg worden we gevuld met de zalving van hemelse glorie en worden we kinderen van God door de adoptie die de stem van de Vader aankondigt.”[1] Johannes de Evangelist zei dit ook: “Maar allen die Hem wel aanvaard hebben en geloven in zijn Naam, heeft Hij het recht gegeven kinderen van God te worden. Zij worden opnieuw geboren, niet op natuurlijke wijze of vanuit menselijk verlangen of omdat een mens dat wil, maar zij zijn uit God geboren” (Johannes 1:12-13, Het Boek). En Paulus zei ook: “Als u zich door uw eigen zin laat leiden, zult u sterven. Maar als u zich laat leiden door de Heilige Geest en uw eigen zin prijsgeeft, zult u leven. Want allen die door de Geest van God geleid worden, zijn kinderen van God. Wij hoeven dus geen slaven van de angst meer te zijn. Nee, God heeft ons een andere geest gegeven. Wij zijn door Hem aangenomen als kinderen. En doordat zijn Geest in ons woont, roepen wij: ‘Abba! Vader!’ Want in ons diepste wezen overtuigt Gods Geest ons ervan dat wij kinderen van God zijn. En als wij Gods kinderen zijn, krijgen wij ook wat ons, als zijn kinderen, toekomt. Wat God aan zijn Zoon Jezus Christus geeft, zal Hij ook ons geven. Als wij hetzelfde lijden doormaken als Hij [door de wil van onze Vader te doen, door Christus na te volgen in het lijden dat Hij geleden heeft tijdens Zijn leven en op het einde van Zijn leven] zullen wij ook dezelfde heerlijkheid krijgen als Hij” (Romeinen 8:13-17, Het Boek).

Na Zijn waterdoop, waarin Hij zich publiekelijk onderwierp aan Zijn Vader, moest Jezus zich ook in privé onderwerpen aan Zijn Vader om zich klaar te maken voor zijn bediening door middel van vasten en het overwinnen van verscheidene verleidingen: ‘Daarna stuurde de Heilige Geest Jezus naar de woestijn. Daar moest Jezus door de duivel op de proef worden gesteld. Hij bleef 40 dagen in de woestijn. Al die tijd at Jezus niets. Tenslotte kreeg Hij honger. Toen kwam de duivel. Hij zei tegen Hem: "Als U Gods Zoon bent, zeg dan tegen deze stenen dat ze in broden moeten veranderen." Maar Jezus antwoordde: "In de Boeken staat: 'Je kan niet alleen van brood leven. Alles wat God zegt, heb je óók nodig om te leven.'" Toen nam de duivel Hem mee naar Jeruzalem. Daar zette hij Hem op de rand van het dak van de tempel. En hij zei tegen Jezus: "Als U Gods Zoon bent, spring dan naar beneden. Er staat toch in de Boeken: 'God zal zijn engelen de opdracht geven dat ze U op hun handen moeten dragen. Dan zult U uw voeten niet aan een steen stoten.' "Jezus antwoordde: "Maar er staat ook in de Boeken: 'Je mag je Heer God niet uitdagen.' " Daarna nam de duivel Jezus mee naar een hoge berg. Vanaf die berg liet hij Jezus alle koninkrijken van de wereld zien, met al hun macht en rijkdom. En hij zei tegen Jezus: "Dat geef ik allemaal aan U, als U voor mij neerknielt en mij aanbidt!" Toen zei Jezus: "Ga weg, duivel! Er staat toch ook in de Boeken: 'Aanbid je Heer God en dien alleen Hém.'" Toen liet de duivel Hem met rust. En er kwamen engelen om Hem te dienen’ (Matthew 4:1-11). Ook wij worden uitgenodigd om te vasten, om een halt te roepen aan onze lichamelijke (eet)lusten en egoïsme en we worden geroepen om nee te zeggen aan verleidingen, egoïstische doeleinden, kortom, om nee te zeggen tegen de duivel: “Aangezien Adam luxe ontmoette in het paradijs en, door misleiding, verviel naar wat slechter is, was het noodzakelijk dat de Heilige Geest Christus naar de woestijn leidde om de kracht van de duivel te verzwakken door iemand die sterker is. Dus vastte Hij 40 dagen en nachten.”[2]

Vervolgens maakte Jezus discipelen: ‘Van toen af begon Jezus de mensen in het openbaar toe te spreken. ‘Bekeer u, want het Koninkrijk van de hemelen is vlakbij,’ zei Hij. [Bekeer u: wij zijn ook genodigd om te vasten, om een halt te roepen aan onze lichamelijke lusten en egoïsme en we worden geroepen om nee te zeggen aan onze lusten, aan verleidingen, aan egoïstische gedachten, aan egoïstische verlangens, aan egoïstische doeleinden, kortom, om nee te zeggen tegen de duivel | want het Koninkrijk van de hemelen is vlakbij: je moet enkel dit doen om binnen te treden in vrede tussen God en jezelf.] Op een dag liep Hij langs het meer van Galilea en zag twee vissers hun net in het water gooien. Het waren twee broers: Simon, die ook wel Petrus wordt genoemd, en zijn broer Andreas. Jezus zei tegen hen: ‘Ga met mij mee. Dan zal ik een ander soort vissers van jullie maken. Vissers die mensen voor Mij vangen.’ Zij lieten meteen hun netten liggen en gingen met Hem mee. Iets verderop zag Jezus nog twee broers: Jakobus en Johannes, de zonen van Zebedeüs. Zij zaten bij hun vader in de boot netten te repareren. Hen riep Hij ook. Zij lieten direct de boot en hun vader achter en gingen met Jezus mee’ (Mattheüs 4:17-22, Het Boek) (prediken + Zijn discipels roepen). Hier worden wij ook toe geroepen zoals we zullen lezen in Mattheüs 28 maar hebben we al ja gezegd tegen de Vader Die ons roept, hebben we al nee gezegd tegen onze lichamelijke (eet)lusten, tegen ons egoïsme, tegen verleidingen, tegen egoïstische doeleinden en tegen de duivel en hebben we al ja gezegd tegen de bediening om ware volgelingen van Jezus te maken? Ware volgelingen zijn zij die nee tegen de lusten en ja tegen God of Jezus dienen zeggen. ‘De elf leerlingen vertrokken naar Galilea. Ze gingen naar de berg die Jezus hun genoemd had. Toen ze Hem daar zagen, vielen ze voor Hem op hun knieën en aanbaden Hem. Maar sommigen twijfelden nog. Jezus kwam naar hen toe en zei: "Ik heb alle macht in de hemel en op de aarde gekregen. Ga nu op pad en maak alle volken tot leerlingen van Mij. Doop hen in de naam van de Vader en de Zoon en de Heilige Geest. En leer hen om alles te doen wat Ik ook aan jullie heb geleerd. En IK BEN alle dagen met jullie, totdat de tijd van de wereld om is"’ (Mattheüs 28:16-20).

“En leer hen om alles te doen wat Ik ook aan jullie heb geleerd.” Door Zijn voorbeeld leerde Jezus ons ons te laten dopen (of ons te bekeren), te vasten en onze eigen interne lusten, uiterlijke verleidingen en de duivel te overwinnen. Laat ons hetzelfde leren en doen. In de Naam van de Vader, de Zoon en de Heilige Geest. Amen.

Voordienst: Galaten 6:1-5.

Vers 1: “Broeders, zelfs als iemand op een misstap wordt betrapt, moet gij, geestelijke mensen, hem in een geest van zachtmoedigheid terechthelpen; en let daarbij op uzelf, anders zoudt ook gij in verzoeking kunnen komen.”[1]

Het woord dat Paulus hier gebruikt voor het Nederlandse “misstap” is het Griekse “paraptōma”; het was niet expres, het is geen doodszonde die expres gebeurt waarvoor iemand buitengeworpen behoort te worden (zoals we bijvoorbeeld lezen in 1 Korintiërs 5) en als dood behoort beschouwd te worden indien hij zich niet bekeert (zoals we lezen in, onder andere, Matteüs 18:15-18 en 1 Johannes 5:16-19).

Hij is gewoon per ongeluk in de fout gegaan; per ongeluk verkeerd gelopen en behoort hersteld te worden of weer perfect gemaakt te worden (καταρτá½·ζετε). “Wanneer uw broeder gezondigd heeft, wijs hem dan onder vier ogen terecht. Luistert hij naar u, dan hebt gij uw broeder gewonnen” (Matteüs 18:15).

Wel behoort dit herstellen of perfect maken te gebeuren door “geestelijke mensen”, niet door hoogmoedige mensen die denken geestelijk te zijn maar door nederige mensen met een zachtmoedige geest. Dit behoren mensen te zijn die noch valse nederigheid, noch valse zachtmoedigheid of naïviteit hebben zodat ze niet op zichzelf zouden kunnen letten en daarom het risico zouden lopen mee te gaan lopen vanuit valse liefde of valse zachtmoedigheid. Er moet dus voldoende volwassenheid en stabiliteit zijn om de persoon die per ongeluk in zonde is gevallen weer recht te helpen.

Het gaat hier dus niet om een persoon die zich niet wil bekeren: zulk soort persoon is gevaarlijk en behoort van de gemeente uitgesloten te worden, zoals we zien in de woorden van Jezus onze Heer: “Wil hij ook naar de Kerk niet luisteren, beschouw hem dan als een heiden of tollenaar” (Matteüs 18:17b).

Ik weet dat dit heel sterk indruist tegen de moderne geest van tollerantie en wetteloosheid. Maar dat is valse liefde en geen ware liefde. Let op uzelf. Zorg er voor dat gij niet in verzoeking komt door valse of afvallige christenen en daardoor meeloopt met hen om te leven als deze tegenwoordige slechte wereld.

Vers 2: “Draagt elkanders lasten, daardoor zult gij de Wet van Christus vervullen.”

Maar let niet alleen op uzelf. Kijk ook naar uw medebroeder of -zuster, plaats u in zijn of haar schoenen en probeer dan daadwerkelijk uw steentje bij te dragen. Zorg voor de ander. Zorgt voor elkander. Eendracht maakt macht. Als je voor elkaar zorgt zonder veinzen of winstbejag, dan bemin je je naaste als jezelf. Dat is de Wet van Christus vervullen.

Vers 3 en 4: “Wie meent iets te zijn, terwijl hij niets is, misleidt zichzelf. Laat ieder zijn eigen gedrag onderzoeken. Dan zal hij zijn roem wel voor zich houden en niet uitspelen tegen anderen,”

“Wie meent iets te zijn, terwijl hij niets is, misleidt zichzelf.” Ik heb al gezegd dat we geen hoogmoedige mensen die denken geestelijk te zijn behoren te zijn maar dat we nederige mensen met een zachtmoedige geest behoren te zijn. Mensen met zelfs geen schijn van valse nederigheid of valse zachtmoedigheid.

“Laat ieder zijn eigen gedrag onderzoeken.” Echt nauwgezet onderzoeken zoals een goudsmid nauwkeurig onderzoekt of het wel zuiver goud is: “Ben ik wel zuiver?” “Ben ik wel goed bezig?” “Is mijn gedrag in dit of dat aspect wel goed?”

Als je je daar mee bezig houdt, dan heb je tijd noch wil om tegen de ander te bluffen over je ingebeelde nederigheid.

Vers 5: “want ieder zal zijn eigen vracht moeten dragen.”

Iedereen heeft zijn eigen issues te dragen. Iedereen heeft zijn eigen leven te verbeteren; zijn eigen rommel op te kuisen. Laten we dit nauwgezet en met volle geweld of inzet doen want er staat geschreven: “Van de dagen van Johannes de Doper tot nu toe wordt het Rijk der hemelen geweld aangedaan en geweldenaars roven het.” (Matteüs 11:12), “streeft naar heiligheid, zonder welke niemand de Heer zal aanschouwen.” (Hebreeën 12:14b), “Wie dus een van die voorschriften, zelfs het geringste, opheft en zo de mensen leert, zal de geringste geacht worden in het Rijk der hemelen, maar wie ze onderhoudt en leert, zal groot geacht worden in het Rijk der hemelen. Ik zeg u: Als uw gerechtigheid niet uitgaat boven die van de schriftgeleerden en Farizeeën, zult gij zeker niet binnengaan in het Rijk der hemelen” (Matteüs 5:19-20).

Verzen 6 tot 10: “Wie onderricht wordt in het Woord, moet zijn leermeester laten delen in alle goeds dat hij bezit. Bedriegt u niet, God laat niet met zich spotten. Wat een mens zaait, zal hij oogsten. Wie zaait op de akker van zijn zelfzucht, zal verderf oogsten. Wie zaait op de akker van de Geest, zal van de Geest eeuwig leven oogsten. Laten wij niet moede worden het goede te doen. Als wij niet verslappen, zullen wij te rechter tijd oogsten. Laat ons dus, zolang wij tijd hebben, goed doen aan allen, en vooral aan de geloofsgenoten.”

Sommige mensen hebben als taak en job het woord leren. Dit zijn voorgangers, priesters, leraren, predikanten,… Zij steken hier hun tijd in. Zij behoren hiervoor vergoed te worden. “De presbyters die zich goede bestuurders tonen, moeten dubbele eer waardig worden geacht, vooral zij die zich belasten met prediking en onderricht. De Schrift zegt immers: Gij zult een dorsende os niet muilbanden, en: De arbeider is zijn loon waard” (1 Timóteüs 5:17-18). Het is goed dat voorgangers, priesters, leraren, predikanten,… vergoed worden als zij hard hun best doen. Voor hen geldt: “Wie onderricht wordt in het Woord, moet zijn leermeester laten delen in alle goeds dat hij bezit.” Maar voor ons geldt ook: “Laten wij niet moede worden het goede te doen. Als wij niet verslappen, zullen wij te rechter tijd oogsten. Laat ons dus, zolang wij tijd hebben, goed doen aan allen, en vooral aan de geloofsgenoten.”

Paulus geeft ons hier ook nog een waarschuwing bij: “Bedriegt u niet, God laat niet met zich spotten. Wat een mens zaait, zal hij oogsten. Wie zaait op de akker van zijn zelfzucht, zal verderf oogsten. Wie zaait op de akker van de Geest, zal van de Geest eeuwig leven oogsten.”

Wij hebben dus de keuze zelfzuchtig of vrijgevig te zijn. Wat we zaaien zullen we oogsten. De keuzes die we maken zullen gevolgen hebben. Zelfzucht leidt tot verderf en vrijgevigheid jegens minderbedeelden, vooral minderbedeelde christenen, zal er ook voor zorgen dat de Heer vrijgeviger jegens ons, arme zondaars, zal optreden. De Here Jezus leerde ons namelijk zo bidden: “En vergeef ons onze schulden, zoals ook wij vergeven hebben aan onze schuldenaren” (Matteüs 6:12). Dus: zoals ook wij kwijtgescholden hebben aan zij die ons iets schuldig zijn. Neem die woorden maar letterlijk! Pas ze letterlijk toe!

Jakobus schrijft het als volgt: “Wat baat het, broeders, of iemand al beweert het geloof te hebben, maar hij heeft de werken niet? Kan het geloof hem soms redden? Stel dat een broeder of zuster kleding en voedsel ontbeert, en iemand van u  zegt hem: ‘Gaat in vrede, verwarmt u, verzadigt u’, zonder evenwel te geven wat zij voor hun lichaam nodig hebben, - wat heeft dat voor waarde? Zo is ook het geloof, op zichzelf genomen, zonder de werken, dood” (Jakobus 2:14-17). “Zuivere en onbevlekte vroomheid in de ogen van onze God en Vader is dit: wezen en weduwen opzoeken in hun nood en zichzelf onbesmet van de wereld bewaren.” (Jakobus 1:27). “Laten wij niet moede worden het goede te doen. Als wij niet verslappen, zullen wij te rechter tijd oogsten. Laat ons dus, zolang wij tijd hebben, goed doen aan allen, en vooral aan de geloofsgenoten.”

Verzen 11 tot 13: “Lees de volgende woorden goed. Ik schrijf ze jullie zelf, met grote letters! Alle mensen die zo graag willen dat jullie je laten besnijden, proberen daarmee een goede indruk [op de Joden] te maken. Dat doen ze alleen maar omdat ze zelf niet vervolgd willen worden voor [hun geloof in] de gekruisigde Christus. De mensen die zich hebben laten besnijden, houden zich zelf niet eens aan de wet van Mozes. Maar ze willen wél dat jullie je laten besnijden. Want dan kunnen zij er over opscheppen [dat jullie hebben gedaan wat zij zeiden].”

Galaten 6 verzen 11 tot 13, ditmaal uit de BasisBijbel, geeft duidelijk weer waarom sommige van de Messias-belijdende Joden wilden dat de heidenen die zich tot Jezus bekeerd hadden zich moesten laten besnijden. Ze waren namelijk bang voor vervolging. “De Romeinen erkenden de Joodse religie en stonden Joden toe deze uit te leven. De besnijdenis was het onbetwijfelbaar teken dat iemand Joods was; dus zagen diegenen die wilden dat de Galaten zichzelf zouden laten besnijden hierin een paspoort tot veiligheid indien vervolging zou plaatsvinden. Besnijdenis zou hen vrijwaren van zowel de haat van de Joden als van de wet van Rome.”[2]

Angst voor vervolging zorgt ervoor dat we compromissen sluiten. Laten we proberen ons daartegen te wapenen. Ons doel mag niet zijn ons vrijwaren van vervolging. Ons doel moet ten allen tijden zijn: het ware geloof geloven, belijden en in de praktijk brengen en niet bezwijken voor druk.

“Zij die wilden dat de Galaten besneden zouden worden, hielden zelf niet elk onderdeel van de wet. Niemand kon dit. Maar ze wilden bluffen over de Galaten als hun laatste veroveringen. Zij wilden trots zijn in hun macht over mensen die zij gereduceerd hadden tot hun eigen legalistische slavernij. Dus stelt Paulus wederom met alle mogelijke intensiteit dat de besnijdenis of het onbesneden zijn van geen tel zijn.”[3]

Zo staat namelijk geschreven in verzen 14 tot 15[4]: “God beware mij ervoor op iets anders te roemen dan op het Kruis van onze Heer Jezus Christus, waardoor de wereld voor mij is gekruisigd en ik voor de wereld. Besneden zijn betekent niets en onbesneden zijn betekent niets; het gaat er alleen om een nieuw schepsel te zijn.”

Om het in een modern jasje te gieten: of mensen ervoor kiezen om gevaccineerd te worden of niet heeft niets met de  boodschap van het evangelie te maken. Het is geen hoofdzaak. De hoofdzaak is dat we een nieuw schepsel zijn omdat we door het geloof en de waterdoop in het verbond met Christus zijn gestapt en gehoorzaam hierin staan, al dan niet gevaccineerd. Elke nieuwe generatie van christenen moet hoofdzaken van bijzaken die onnodige tweespalt brengen kunnen scheiden.

Vers 16: “Vrede en barmhartigheid kome over allen die deze regel zullen volgen, en over het Israël van God.”

Paulus wenst dat vrede en barmhartigheid komt over allen die zich aan deze regel; aan deze hoofdzaak houden. Johannes waarschuwde ons ook voor huichelachtige lieden die zulke bijzaken gebruiken om onrust te stoken: “Alwie verder wil gaan en niet blijft in de leer van Christus, heeft God niet. Wie in de leer blijft, hij heeft zowel de Vader als de Zoon. Als iemand tot u komt en deze leer niet brengt, ontvangt hem niet in uw huis en heet hem niet welkom. Want wie hem welkom heet, deelt in zijn boze werken” (2 Johannes 1:9-11). “Vrede en barmhartigheid kome over allen die deze regel zullen volgen, en over het Israël van God.”

“Het Israël van God” zijn de ware christenen in tegenstelling tot valse christenen, vrijmetselaars en andere geheime genootschappen die verder gaan en die bijvoorbeeld vaccinatie of soortgelijke dingen gebruiken om mensen onder druk te zetten, te manipuleren en te vervolgen: “Ik ken uw verdrukking en armoede – ofschoon gij rijk zijt – en de laster van hen die zich Joden noemen en het niet zijn, maar een synagoge van de Satan. Vrees niet het lijden dat u wacht. Zie, de duivel zal sommigen van u in de gevangenis werpen om u te beproeven, en gij zult een verdrukking verduren van tien dagen. Wees getrouw tot de dood en Ik zal u de kroon des levens geven. Wie oren heeft, hore wat de Geest tot de kerken zegt: Wie overwint, zal van de tweede dood geen schade lijden” (Apokalyps 2:9-11).

Vers 17: “Laat voortaan niemand het mij lastig maken want ik draag de merktekenen van Jesus in mijn lichaam.”

“Laat voortaan niemand het mij lastig maken”: Paulus roept nogmaals dit soort manipulatieve en valse christenen op er mee te stoppen. Zij moeten stoppen met mensen te manipuleren en onder druk te zetten. Laten we mensen niet manipuleren en onder druk zetten om een vaccin of iets anders te nemen en laten we mensen niet manipuleren en onder druk zetten voor andere zaken.

“want ik draag de merktekenen van Jesus in mijn lichaam.”: Paulus had zichzelf al bewezen. Hij had al bewezen een ware christen te zijn. “Dikwijls merkte een meester zijn slaven met een teken dat aantoonde dat hij van hem was. Wat Paulus hoogstwaarschijnlijk bedoelt is dat de littekens van de dingen die hij geleden had voor Christus de merktekenen zijn die aantonen dat hij slaaf van Christus is. Uiteindelijk is het niet zijn apostolische autoriteit die hij gebruikt als de basis waarop hij zich beroept; het zijn de wonden die hij heeft verduurd ter wille van Christus.”[5] Hij had zichzelf al bewezen, niet vanwege een zogenaamde carrièrepositie in de Kerk, maar vanwege wat hij al had meegemaakt en geleden voor Zijn Heer Jezus Christus.

Menselijkerwijs kon hij werkelijk zeggen: “Zijn zij dienaren van Christus? Het lijkt waanzin, ik nog méér! Ik heb harder gezwoegd, ik heb langer gevangen gezeten, ik had veel meer slagen te verduren en doodsgevaren zonder tal. Vijfmaal kreeg ik van de Joden de veertig-min-één. Driemaal ben ik met de roede gegeseld, éénmaal gestenigd. Driemaal heb ik schipbreuk geleden, eens een heel etmaal doorgebracht in volle zee. Altijd op reis, gevaren van rivieren en gevaren van rovers, gevaren van de kant van mijn eigen volk en van de heidenen, gevaren in steden en in de woestijn, gevaren op zee, gevaren te midden van valse broeders [hier hebben we daarnet uitgebreid over gesproken], met zwoegen en tobben, veel slapeloze nachten, honger en dorst, vaak zonder eten, in koude en naaktheid. En afgezien van al het vorige: dag in dag uit drukt mij de zorg voor al de gemeenten. Niemand is zwak of ik ben het ook. Niemand komt ten val of het grijpt me in de ziel” (2 Korintiërs 11:23-29).

In tegenstelling tot schijnchristenen en schijnapostelen die het hem en andere christenen lastig maakten, gaf Paulus echt met hart en ziel en alle inzet om zijn broeders en zusters in de Heer. Volg jij Paulus hierin na?

Hij schreef verder onrechtstreeks aan jullie: “Gij die zo verstandig zijt, duldt gaarne de dwaasheid van anderen. Gij verdraagt het immers, dat men u tiranniseert, dat men u uitzuigt en uitbuit, dat men u hooghartig behandelt en in het gezicht slaat” (2 Korintiërs 11:19-20).

In tegenstelling tot dit soort mensen beloof ik u dat ik u nooit zal manipuleren of dwingen tot het nemen van een vaccin of dergelijke zaken en dat ik u nooit zal uitzuigen, uitbuiten of hooghartig zal behandelen. Mocht ik dit toch aan het doen zijn en u kan dit daadwerkelijk aantonen, dan zal ik me aanpassen.

Paulus gaf werkelijk met onzelfzuchtige liefde om zijn mensen in tegenstelling tot zij die hun mensen uit zelfzuchtige redenen gebruiken om zich te vrijwaren van vervolging van overheid en andere schijnchristenen. Paulus had slechts ware liefde voor zijn mensen en daarom schreef hij hen:

Vers 18: “Broeders, de genade van onze Heer Jesus Christus zij met uw geest. Amen.” Moge de genade van Jezus Christus bij jou zijn in dit leven en het volgende als je de Heer in al deze instructies gehoorzaamt.

Laten we geestelijke, zachtmoedige en liefdevolle christenen zijn. Laten we, indien broeders of zusters gestruikeld zijn, hen weer rechtop helpen. Laten we dit doen vanuit een geestelijk gezonde en stabiele positie en laten we hypocrisie noch manipulatie dulden. Laten we vooral niet ophouden met het goede te doen en elkaar liefde te betonen. Moedig elkaar hierin aan! Amen.

Voordienst: Galaten 5:1-11.

Het argument dat Paulus maakt in Galaten hoofdstuk 5 van vers 1 tot en met vers 12, is dat we niet terugkeren tot het Jodendom maar dat we ons bekeren tot het Christendom. We bekeren ons niet tot de besnijdeniswet van de Joden, gegeven aan de Joden door God via Mozes, maar we bekeren ons tot het kruis van Jezus Christus. Laten we dit stapje per stapje op een vereenvoudigde manier bekijken:

"Voor de vrijheid heeft Christus ons vrijgemaakt; staat dan vast en laat u niet weer onder een slavenjuk binden. Zie, ik, Paulus zeg u, dat als u zich laat besnijden, Christus u niets zal baten. En nogmaals betuig ik aan ieder mens die zich laat besnijden, dat hij verplicht is de hele wet te houden. U bent van elke zegen in Christus beroofd, u die door de wet gerechtvaardigd wilt worden; u bent van de genade vervallen" (Galaten 5:1-4).[1]

Paulus vraagt hier aan de Galaten en ook aan ons: wat is uw beginpunt? Begint u vanuit de genade van Christus en het kruis?: "Want uit genade bent u behouden, door het geloof; en dat niet uit u, het is de gave van God; niet op grond van werken, opdat niemand roemt" (Efeziërs 2:8-9)? Of wilt u nu opeens niet meer beginnen vanuit die genade en wilt u nu opeens gaan zeggen dat God u gered heeft omdat u zo goed de Joodse Wet onderhoudt?

Dan kan Christus je niets meer baten want dan ontken je de noodzaak van Zijn verlossing. Dan zeg je als het ware: "Ik had Gods verlossing niet nodig. Ik red mezelf omdat ik een goed mens ben en daarom moet God me bijgevolg redden." Dan heb je niet begrepen dat het dankzij pure, onverdiende genade is dat jij gered bent. Jij was vies, vuil, je stonk naar je zonden. Je was schuldig. Maar "naar de rijkdom van zijn genade, waarmee Hij jegens ons overvloedig is geweest" zijn wij in "zijn genade, waarmee Hij ons begenadigd heeft in de Geliefde [Jezus Christus], in Wie wij de verlossing hebben door zijn bloed, de vergeving van de overtredingen" (Efeziërs 1:6b-8a).

Maar! We zijn niet meer in de Geliefde; in Christus als we nu overlopen van het fundament van de onverdiende genade, die ons gegeven werd in ons verbond met Christus, naar een legalistisch 'fundament' van verdiende genade op grond van onze goede werken, het onderhouden van de Mozaïsche Joodse wetten,… Dan hebben we Christus en Zijn genade verspeeld: "Zie, ik, Paulus zeg u, dat als u zich laat besnijden, Christus u niets zal baten. En nogmaals betuig ik aan ieder mens die zich laat besnijden, dat hij verplicht is de hele wet te houden. U bent van elke zegen in Christus beroofd, u die door de wet gerechtvaardigd wilt worden; u bent van de genade vervallen" (Galaten 5:2-4).

Paulus heeft hier dus gesproken over ons fundament; ons beginpunt: de onverdiende genade die ons werd gegeven toen we ons vertrouwen stelden op Jezus Christus en ons toewijdden aan Hem. Dit is mijn eerste punt.

Nu spreekt Paulus over het vervolg; hoe we behoren te bouwen op dit fundament of beginpunt. Om duidelijk te maken wat hij bedoelt, zegt hij dit tweemaal maar dan in andere woorden: 1) "Want wij verwachten door de Geest op grond van geloof de hoop van de gerechtigheid" (Galaten 5:5). En: 2) "Want in Christus Jezus heeft noch besnijdenis enige kracht, noch onbesneden zijn, maar geloof dat door liefde werkt" (Galaten 5:6).

Laten we samen kijken naar het eerste vers dat ik zonet aanhaalde: "Want wij verwachten door de Geest op grond van geloof de hoop van de gerechtigheid" (Galaten 5:5).

Bemerk de woorden: "want wij verwachten". Als ik iets verwacht, heb ik dit dan al? Nee! "Wij verwachten" ligt dus in de toekomst. Het is dus niet het fundament dat we in het verleden gelegd hebben. Paulus verwacht dat zijn hoop van gerechtigheid werkelijkheid zal worden. Hoe? "Door de Geest", dus niet door onszelf alleen; door onze eigen kracht, maar in samenwerking met, en in de kracht van de Heilige Geest in wat Hij zal bewerkstelligen in ons, "op grond van geloof", op grond van het verbondsvertrouwen waarin de onverdiende genade van Christus ons toebedeeld werd. In de kracht van de Heilige Geest in wat Hij zal bewerkstelligen in ons, is onze hoop; onze verwachting gegrondvest op het vertrouwen in Jezus Christus!

"De hoop van de gerechtigheid" of "de gehoopte gerechtigheid" (Petrus Canisiusvertaling). Ook dit wijst naar de toekomst. Als we samenwerken met de Heilige Geest, als we Hem gehoorzamen, als we ons door Hem laten leiden, en als we blijven staan op dit fundament dat God ons, ondanks onze zonden, gered heeft én redt door Zijn onverdiende genade, dus met andere woorden, de combinatie van Gods onverdiende genade die ons zomaar gratis en voor niets ten deel is gevallen toen we ingingen op de uitnodiging om bij Christus Jezus te horen én ons hierna rechtvaardig wandelen en handelen naar de Heilige Geest, zorgt er voor dat we door God zullen worden gezien als gerechtvaardigden én rechtvaardigen die deel zullen mogen hebben aan een rechtvaardige wereld waar gerechtigheid heerst.

Laten we kijken naar het tweede vers dat ik zonet aanhaalde: "Want in Christus Jezus heeft noch besnijdenis enige kracht, noch onbesneden zijn, maar geloof dat door liefde werkt." (Galaten 5:6):

Als je in het verbond met Christus Jezus bent, door de waterdoop; de nieuwe besnijdenis, dan helpt fysieke besnijdenis je helemaal niets. Fysieke besnijdenis dient om toe te treden tot het Joodse verbond. De waterdoop dient om toe te treden tot Christus. Daar mag je geen besnijdenis aan toevoegen. Dat heeft helemaal geen nut. "Maar geloof dat door liefde werkt".

Wat wél helpt, is een momenteel aanwezig, actief vertrouwen dat wérkt omdat liefde aanwezig is. Dat vertrouwen moet in het heden aanwezig en actief (of wérkend) zijn, want "zo is ook het geloof, als het geen werken heeft, op zichzelf dood" (Jakobus 2:17) en het moet werken, het heeft de drang om te werken, omdat de oprechte, onzelfzuchtige liefde van God voor de naaste aanwezig is: "Al heb ik het volle geloof, dat bergen verzet: Zonder liefde ben ik niets. Al schenk ik weg al wat ik heb, Al geef ik mijn lichaam, om mij te laten verbranden: Zo ik de liefde niet heb, Het dient mij tot niets" (1 Korintiers 13:2b-3, Petrus Canisiusvertaling). Dit is ook waar Paulus op doelt wanneer hij zegt: "Want u bent geroepen om vrij te zijn, broeders; gebruikt echter de vrijheid niet als een aanleiding voor het vlees, maar dient elkaar door de liefde. Want de hele wet wordt in één woord vervuld, in dit: 'U zult uw naaste liefhebben als uzelf'" (Galaten 5:13-14).

Paulus schrijft hier vlak voor in dit hoofdstuk van Galaten: "U liep goed; wie heeft u tegengehouden, dat u de waarheid niet zou gehoorzamen? Die overreding is niet uit Hem die u roept. Een beetje zuurdeeg doorzuurt het hele deeg. Ik vertrouw van u in de Heer, dat u niet anders gezind zult zijn; maar hij die u in verwarring brengt, zal het oordeel dragen, wie hij ook is. Maar ik, broeders, als ik nog de besnijdenis predik, waarom word ik dan nog vervolgd? Dan is immers het struikelblok[; de aanleiding tot vallen] van het kruis tenietgedaan. Och, lieten zij die u opstoken zich maar verminken!" (Galaten 5:7-12).

Je was goed bezig, wandelend in een actief-werkende liefde gestoeld op het fundament van de onverdiende genade van Christus vanwege Zijn kruisdood. Wat is er gebeurd? Wie heeft je in verwarring gebracht? Waarom ben je daarmee gestopt? Werd je onzeker omdat bepaalde Messias-belijdende Joodse extremisten beweerden dat ook jij besneden moet worden? Dat hebben de apostelen mij niet opgelegd toen ze mijn bekering en bediening in de Heilige Geest erkenden (herinner je wat ik hierover schreef in Galaten hoofdstuk 2 [2:6-10]).

Dat de heidenen zich moeten laten besnijden, vormt geen onderdeel van de oorspronkelijke, vooral uit Joden bestaande Kerk. In tegenstelling tot deze Joods-extremistische dwaalleraars besloten de apostelen dat de christenen uit de heidenen gered werden door het verbondsvertrouwen in hun harten, waarna zij gedoopt zouden worden; de doop is de nieuwe besnijdenis en dan pas, in de regel, de Heilige Geest zouden ontvangen. De oude, fysieke besnijdenis werd hen niet opgelegd (lees Handelingen 15:1-21).

Het enige wat hen, christenen uit de heidenen, werd opgelegd is "zich te onthouden van de verontreinigingen van de afgoden, van de hoererij, van het verstikte en van het bloed" (Handelingen 15:20b). Deze wet werd de heidenen al gegeven bij Noach; de vader van ons allemaal.

Paulus komt hier nu op terug en hij die zelf een Joods christen is, verbindt de heidenen weer met de wet van Noach, met andere woorden, hij legt hen deze wet weer op, net zoals de apostelen dit al deden (zie Handelingen 15:1-21): "Maar ik zeg: wandelt door de Geest, en u zult de begeerte van het vlees geenszins volbrengen. Want het vlees begeert tegen de Geest, en de Geest tegen het vlees; want deze staan tegenover elkaar, opdat u niet doet wat u wilt. Maar als u door de Geest geleid wordt, dan bent u niet onder de wet. Nu is het duidelijk wat de werken van het vlees zijn: hoererij, onreinheid, losbandigheid, afgodendienst, toverij, vijandschappen, twist, jaloersheid, toorn, partijzucht, tweedracht, sekten, afgunst, moorden, dronkenschappen, zwelgpartijen en dergelijke; waarvan ik u tevoren zeg, zoals ik ook tevoren heb gezegd, dat wie zulke dingen bedrijven, Gods koninkrijk niet zullen beërven." (Galaten 5:16-21).

Paulus kan theoretisch overkomen, vooral in deze naar alle waarschijnlijkheid eerste brief van zijn hand aan de christengemeenten. Maar hij geeft ons ook nog heel praktisch advies:

"Als u echter elkaar bijt en opeet, kijkt dan uit dat u niet door elkaar verslonden wordt" (Galaten 5:15), "Laten wij niet streven naar ijdele eer, terwijl wij elkaar tergen en afgunstig zijn op elkaar" (Galaten 5:26).

Wat is het medicijn hiertegen?:

"Dient elkaar door de liefde" (vers 13b), "heb uw naaste lief als uzelf" (14b), "wandel in de geest" (16a +25), "laat u leiden door de Geest" (18a), "dood je eigen hartstochten en begeerten" (24), met andere woorden, alles wat je verlangt moet komen van de Geest: "leef door de Geest" (25a). Laten we dit altijd doen. Laten we de vrucht van de Geest uitoefenen: "Maar de vrucht van de Geest is: liefde, blijdschap, vrede, lankmoedigheid, goedertierenheid, goedheid, trouw, zachtmoedigheid, zelfbeheersing. Tegen zulke dingen is geen wet. Maar zij die van Christus Jezus zijn, hebben het vlees met de hartstochten en de begeerten gekruisigd. Als wij door de Geest leven, laten wij ook door de Geest wandelen. Laten wij niet streven naar ijdele eer, terwijl wij elkaar tergen en afgunstig zijn op elkaar" (Galaten 5:22-26). Laten we dit werkelijk voor altijd doen. Amen.

Deze preek kan als volgt schematisch worden weergegeven:

1. Beginpunt = het fundament van Gods onverdiende genade
in ons verbond met Christus

2. Hoe bouwen op dit fundament?

a.     Op grond van geloof, in samenwerking met de Geest wandelen en handelen in rechtvaardigheid

=

b.    Geloof dat door liefde werkt

                                                             i.      Actief geloof dat wèrkt

                                                           ii.      Omdat liefde voor God en de naaste aanwezig is

c.

    i.      De besnijdenis is geen geldige vervanging voor het fundament – de besnijdenis geldt niet voor ons, christenen uit de heidenen

                                                ii.      wel geldt de wet van Noach nog steeds voor ons, christenen uit de heidenen.
Dus niet alle wetten zijn afgeschaft, wij vallen gewoon niet onder het verbond van de besnijdenis.

3.    Nog wat praktisch advies:

a.     laten we niet in de begeerten van het vlees wandelen;

b.    laten we wandelen in de Geest

Toon je geloof uit je werken,
dan wordt de vrucht van de Geest zichtbaar!

In het nieuwe testament zien we dat de Heilige Geest van God tot Maria zegt: "Gij zijt gezegend onder de vrouwen en gezegend is de vrucht van uw schoot." (Lukas 1:42, WB 1961)

In het Oude Testament zien we de volgende belofte voor de rechtvaardigen:

Als Israël er voor zou kiezen Jahweh te gehoorzamen, dan zou hen het volgende ten dele vallen:

"En omdat u hem gehoorzaamt, zullen u deze zegeningen toevallen: (…) Gezegend is de vrucht van uw schoot." (Deuteronomium 28:2,4a, NBV 2007)

En hierop gebaseerd schreef koning Salomo, de zoon van koning David:

"Kinderen zijn een geschenk van de HEER, de vrucht van de schoot is een beloning van God." (Psalm 127:3, NBV 2007)

In het Oude Testament zien we dus een patroon: wanneer Israël God gehoorzaamt, zal de vrucht van hun schoot door God gezegend worden. Met andere woorden, dan zullen ze dus veel kinderen krijgen en die kinderen zullen gezegend worden.

Die gezegende Israëlitische vrouwen met hun vele kinderen waren een archetype; een voorafbeelding.

Maria was zulk een rechtvaardige vrouw. Dit blijkt uit de woorden van de engel Gabriёl tot haar gericht: "Gegroet, begenadigde, de Heer is met u, u bent gezegend onder de vrouwen." (Lukas 1:28, TELOS) Of misschien nog veel duidelijker uit de woorden van de Heilige Geest die voortkwamen uit de mond van haar nicht Elizabeth: "Gij zijt gezegend onder de vrouwen en gezegend is de vrucht van uw schoot." (Lukas 1:42, WB 1961) Ze wist al van zichzelf dat zij een dienstmaagd van de Heer was en ze maakte weer opnieuw die keuze om de Heer te dienen: "zie de dienstmaagd des Heren, mij geschiede naar uw woord." (Lukas 1:38b, WB 1961) Zij was dus de vervulling van de Oudtestamentische voorafbeelding.

Jezus als archetypische vervulling van het Oude Testament:

Wij hebben dus net gezien dat "Gezegend is de vrucht van uw schoot." (Deuteronomium 28:4a, NBV 2007) finaal werd vervuld in Maria in Lukas 1:42: "Gij zijt gezegend onder de vrouwen en gezegend is de vrucht van uw schoot." (WB 1961) Jezus is DE Vrucht van DE gehoorzame Israëlitische dienstmaagd. Het Oude Testament zegt bijvoorbeeld ook: "Kinderen zijn een geschenk van de HEER, de vrucht van de schoot is een beloning van God." (Psalm 127:3, NBV 2007) Jezus is HET Kind; DE Vrucht van DE schoot.

Dat Jezus de vervulling is van wat in het Oude Testament werd voorspeld, zien we ook in bijvoorbeeld de volgende woorden van Paulus:

"Nu is het zo, dat God zijn belofte deed aan Abraham en aan zijn kind. God zei niet: ‘kinderen,' in het meervoud. Maar: ‘Kind', in het enkelvoud. Met dat kind bedoelde Hij Christus." (Galaten 3:16, BasisBijbel)

Jezus is dus het langverwachte Kind van de vrouw. DIT is wat we vieren met Kerst. De komst van Christus. HET Kind van DE vrouw.

Dit is ook wat Jesaja al honderden jaren voor de komst van Christus voorspeld had:

"U wil God niet om een teken vragen. Daarom zal de Heer u ongevraagd een teken geven: het meisje dat nog maagd is, zal in verwachting raken en een zoon krijgen. Ze zal hem Immanuёl (= ‘God met onsÿ) noemen." (Jesaja 7:14, BasisBijbel)

Dit is natuurlijk vervuld in de maagd Maria en haar Zoon Jezus Christus:

"Want God houdt zoveel van de mensen, dat Hij zijn enige Zoon aan hen heeft gegeven. Iedereen die in Hem gelooft, zal niet verloren gaan, maar zal het eeuwige leven hebben" (Johannes 3:16, BasisBijbel).

Dit geven van de Zoon gebeurde door de menswording van de Zoon in de maagd Maria. DAT is wat we vieren met Kerst.

Verder had Jesaja al lang voor de conceptie en de geboorte van het Kind Jezus de volgende profetische voorspelling uitgesproken: "Want er is een Kind geboren: we hebben een Koningszoon gekregen. Hij zal als Koning heersen. Hij wordt Wijze Raadgever, Sterke God, Eeuwige Vader en Vredekoning genoemd. Hij zal voor eeuwig regeren en in zijn koninkrijk zal het eeuwig vrede zijn. Hij zal eerlijk en rechtvaardig over het koninkrijk van koning David regeren, voor eeuwig. De Heer van de hemelse legers zal dit doen omdat Hij zo ontzettend veel van zijn volk houdt." (Jesaja 9:5-6, BasisBijbel)

De reden is de liefde van God de Vader, zoals Johannes ook schreef. (We zagen in de verzen over de profetie van Jesaja die ik zonet aanhaalde trouwens nog enkele voorafbeeldingen die vervuld zijn in Jezus: David is de voorafbeelding van Jezus en zijn koninkrijk is de voorafbeelding van het hemelse Koninkrijk van Jezus. De Bijbel staat vol van dit soort voorafbeeldingen die allemaal vervuld zijn in Jezus Christus.)

Wat kan Jezus voor jou concreet betekenen?

God de Vader gaf dus Zijn Zoon uit liefde voor ons (Jesaja 9:5-6, Johannes 3:16). Maar niet alleen de Vader gaf Zijn Zoon, de Zoon gaf ook zichzelf. Hij zei:

"Niemand neemt mijn leven, ik geef het zelf. Ik ben vrij om het te geven en om het weer terug te nemen – dat is de opdracht die ik van mijn Vader heb gekregen."  (Johannes 10:18, NBV 2007)

Dit is ook wat wij volgens Jezus onder andere vieren in het avondmaal:

"Toen ze verder aten nam Jezus een brood, sprak het zegengebed uit, brak het brood en gaf de leerlingen ervan met de woorden: ‘Neem, eet, dit is mijn lichaam.' En hij nam een beker, sprak het dankgebed uit en gaf hun de beker met de woorden: ‘Drink allen hieruit, dit is mijn bloed, het bloed van het verbond, dat voor velen wordt vergoten tot vergeving van zonden.'" (Matteüs 26:26-28, NBV 2007)

Wat een wonderlijk mysterie! De Vader gaf Zijn Zoon en de Zoon gaf Zichzelf! Wat een liefde vanwege de goddelijke Drie-eenheid!

Omdat Hij Zichzelf gaf, kwam: "Hij zal zijn volk verlossen van hun zonden." (Mattheüs 1:21, Petrus Canisiusvertaling) uit en gold: "En als ik boven de aarde ben opgeheven, zal ik alle mensen naar Mij toe trekken." (Johannes 12:32, BasisBijbel) Hetzelfde legde Jezus al in meer details uit: "Er is nog nooit iemand naar de hemel geweest behalve Ik, de Mensenzoon. Ik ben er vandaan gekomen. En net zoals Mozes in de woestijn de slang hoog opgeheven heeft,  zo moet ook de Mensenzoon hoog opgeheven worden. Iedereen die in Hem gelooft zal dan niet sterven, maar het eeuwige leven hebben. Want God houdt zoveel van de mensen, dat Hij zijn enige Zoon aan hen heeft gegeven. Iedereen die in Hem gelooft, zal niet verloren gaan, maar zal het eeuwige leven hebben. Want God heeft zijn Zoon niet naar de wereld gestuurd om de mensen te veroordelen, maar om door Hem de mensen te redden. Iedereen die in Hem gelooft, wordt niet veroordeeld. Maar iedereen die níet gelooft, ís al veroordeeld. Want hij heeft niet geloofd in de enige Zoon van God. Die mensen zullen worden veroordeeld omdat het Licht in de wereld is gekomen, en ze liever het donker hadden dan het Licht. Dat is omdat ze slechte dingen doen. Want mensen die slechte dingen doen, hebben een hekel aan het licht. Ze gaan er niet naartoe. Want in het licht zullen hun slechte daden zichtbaar worden. En dan zullen ze gestraft worden. Maar mensen die leven zoals God het wil, gaan wel naar het licht toe. Want dan kan iedereen zien dat ze alles wat ze hebben gedaan, met God hebben gedaan." (Johannes 3:13-21, BasisBijbel) Vanwege de vrijwillige menswording van het Woord van God alsook vanwege de vrijwillige kruisdood van de Godmens Jezus Christus is er werkelijk vrede en redding vrijelijk beschikbaar voor ieder mens van de gehele wereld die van goede wil is en gered wil worden.

Zoals we vandaag al gezien hebben: God de Vader gaf Zijn Zoon en God de Zoon heeft Zichzelf vrijwillig gegeven. Dit vieren we in het Avondmaal. God is een gevende- en vrijgevige God die aan ons nieuw Leven gaf en dit ook aan jou wil geven. Wil jij nieuw leven? Wil jij nieuw Leven in Jezus de Zoon die Zijn leven, Zijn Lichaam en Zijn Bloed voor jou gegeven heeft? Wil jij ook jezelf geven aan Hem Die het Leven is? Dit is Jezus Christus! Ik vraag het op een net iets andere manier: Wil je je dit kerstseizoen laten redden? Wil je overgaan van duisternis naar licht? Er is ook redding en vrede met God beschikbaar voor jou, beste aanwezige, bezoeker, kijker of luisteraar. Om gered te worden behoor je het volgende te doen: keer je af van je zonden en heb er een afkeer van, vraag vergiffenis aan Jezus Christus. Vertrouw op Zijn lijden en sterven aan het kruis, vertrouw op Zijn opstanding en vertrouw op Zijn vergevingsgezindheid en laat je daarom dopen in water. De Heer vergeeft je graag. Hij wil weer een nieuwe / vernieuwde, herstelde relatie met je aangaan. Neem je Zijn uitnodiging aan? De vrije keuze is aan jou! Ga hier alsjeblieft op in! Mocht je nog vragen hebben, mag je zeker contact met ons opnemen. Een alternatief is dat je gewoon een kerk die voor jou bereikbaar is, binnenloopt en de voorganger of priester hierover aanspreekt.

Ter afsluiting zou ik nog een punt willen aanhalen: We mogen ook naar de "na-afbeeldingen" kijken en hen waarderen. We mogen in elk gezin een "na-afbeelding" van Jezus, Maria en Jozef zien. Elke vader is als Jozef en mag aangespoord worden om beschermend en godvrezend als Jozef te leven in die vaderrol. Elke moeder is als Maria en mag aangespoord worden om nederig en godvrezend als Maria te leven in die moeder- en dochterrol. Elk kind is als Jezus en mag worden beschouwd als waardevol. Elk kind is namelijk een geschenk van de Heer. We mogen het wonder van het leven van God in deze "na-afbeeldingen" zien. We mogen hen zien als zonen en dochters van God met het potentieel om ook door geloof en de waterdoop tot de adoptie van zonen en dochters van God, in relatie met Hem, te komen. Alsook met het potentieel om rechtvaardig te leven zoals Jozef, Maria of Jezus en we mogen hen daartoe dan ook aansporen.

Wil je komen tot een waardering van de menswording van Jezus en bijgevolg meer gaan houden van God? En wil je komen tot een waardering van elk ander mens en meer van hen gaan houden? Jezus zei dat het voornaamste gebod is: van God boven al en onze naaste als onszelf te houden. Laten we dat vooral doen tijdens dit kerstseizoen. Voor volgende week, wens ik jullie alvast allemaal een zeer gezegende Kerst toe!