PASTORAAL  TOERISME    BRUSSEL

De VZW Kerk en Toerisme beijvert zich reeds meer dan 30 jaar met  pastoraal toerisme.

Onze gidsen en onthaalpersonen zijn vrijwilligers, die dagelijks, op verzoek, bereid zijn u rond  te leiden in de voornaamste kerken van Brussel.

Ook verzorgen zij rondleidingen in de stad met als doel het kerkelijk patrimonium te verlevendigen.  Het religieus erfgoed zowel onroerend als roerend verdient onze aandacht.

Het volstaat de zin en de symboliek ervan uit te leggen opdat ons de diepere betekenis duidelijk wordt. Eigenaardig genoeg komen we vaak tegen dat men in het buitenland de kerken gaat bewonderen, terwijl dagelijks aan ons patrimonium voorbij loopt.

Daarom deze oproep.

Wie Brussel wenst te bezoeken kan gratis op ons beroep doen.

                                                                          topa.bru@kerknet.be

                                                                         www.bloggen.be/nieuwsbladkerkentoerismebrussel

PETRUS  JOZEF  TRIEST  (2)

Petrus Jozef werd geboren te Brussel op 31 augustus 1760. Die dag zal er naar aanleiding van de 250ste verjaardag van zijn geboorte een viering plaatsgrijpen in de kathedraal van Brussel.

P.J. heeft geleefd in een heel speciale tijdsperiode. Geboren onder het Oostenrijks regime van Maria Theresia en later Jozef II, werd hij Fransman, toen onze streek in 1794 door de Franse troepen werd overvallen. Tenslotte kwam hij na het verdrag van Wenen terecht in het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden, om uiteindelijk Belg te worden na 1830.

Deze wisselende regimes hadden een invloed op de werking van de  Kerk en haar bedienaars. Het Oostenrijkse regime (het Heilig Roomse Rijk) werd een absolutistisch regime dat weinig rekening hield met de gewoontes en de gevoeligheden van de Nederlandse onderdanen om onder Jozef II zelfs vijandig te worden voor de Kerk. Diens inmenging als keizer-koster was van die aard dat hij de contemplatieve ordes afschafte, als niet dienstig voor de maatschappij. Nog erger werd het onder het Franse regime. Inbeslagnames van kerken waren schering en inslag en priesters moesten onderduiken. Onder het Napoleontische regime moesten de priesters de eed van trouw aan de keizer afleggen tegen de onderrichting in van paus Pius VI. P.J. koos de kant van de paus en dook onder.

               Profielmedaillon en opschrift op het monument voor Petrus Jozef Triest
                               in de Sint-Michiel-en-Goedelekathedraal.

Een bijzondere anekdote uit die periode wil ik jullie niet onthouden. Op een dag werd hij geroepen bij een stervende vrouw voor de laatste sacramenten. Deze vrouw was echter de echtgenote van een brigadier van de rijkswacht. Deze laatste was niet op de hoogte van de vraag van zijn vrouw. Hij had immers de opdracht om weerspannige priesters op te sporen. Terwijl P.J. bezig was met het toedienen van de laatste sacramenten, kwam de brigadier plots thuis. P.J. deed gewoon voort en gaf zich, als alles afgelopen was, over aan de brigadier. Deze brigadier, versteld van zoveel moed en zelfopoffering, liet de priester gaan en beloofde nooit meer een priester lastig te vallen (als ware het een Paulusverhaal).

                    

Voor God, de Algoede, de Allerhoogste,

en in vrome herinnering aan Petrus Jozef Triest,

die, begripvol voor noodlijdenden en armen,

al weldoende door het leven is gegaan (1846).

PW
MG

Liefde gaf U duizend namen ...

Onze Lieve Vrouw van Vlaanderen

In de Posteernestraat te Gent, waar het kasteel van Lodewijk van Male, graaf van Vlaanderen, stond en waar ook Filips de Goede heeft gewoond, bouwen de Jezuïeten een nieuwe kerk, de 'Eglise Notre Dame aux Jésuites', in 1844 door de bisschop van Gent ingewijd. Mevrouw d’Hane-Steenhuyze de Potter schenkt de kerk een groot marmeren Mariabeeld van de hand van Jan Baptist De Cuyper.

In 1860 wordt het beeld gekroond na een toelating door paus Pius IX. Met goedkeuring van de bisschop van Gent krijgt dit beeld de naam 'Notre Dame de Flandre', zoals het in de officiële oorkonde is vermeld. Meimaand, Mariamaand. Van 1 tot 9 mei wordt er dan een noveen gehouden en 9 mei wordt de feestdag van Onze-Lieve-Vrouw-van-Vlaanderen.

In 1910 viert men het gulden jubelfeest der kroning van Onze-Lieve-Vrouw-van-Vlaanderen met het gelegenheidslied 'Liefde gaf u duizend namen' op tekst van August Cuppens en getoonzet door Lodewijk De Vocht. Bij het opheffen van de residentie in de Posteernestraat in 1956 wordt het Mariabeeld naar de kerk van het Sint-Barbaracollege in de Savaanstraat, eveneens te Gent, overgebracht.

Op 9 mei 1960 wordt in het nieuwe heiligdom het eeuwfeest van de plechtige kroning gevierd.

Ook 2010 is een jubeljaar. Op een tiental plaatsen in Vlaanderen vierde men het dubbeljubileum: 150 jaar kroning van het beeld van Onze-Lieve-Vrouw-van-Vlaanderen en het eeuwfeest van 'Liefde gaf U duizend namen'.

In de Sint-Michaëlskapel te Niel-bij-As bewaart men het houten beeldje dat model stond voor het Onze-Lieve-Vrouw-van-Vlaanderenbeeld van de Antwerpse beeldhouwer Jan Baptist De Cuyper (1807-1852). Beeldhouwwerken van hem kan men o.m. vinden wij in de Sint-Antoniuskerk in Edegem en in het Paleis op de Meir in Antwerpen.

Priester-dichter August Cuppens werd in 1862 te Beringen geboren. Hij werd pastoor te Loksbergen in 1899 en stierf er in 1924. Tot zijn vriendenkring behoorden Hugo Verriest, Stijn Streuvels en Alice Nahon. 58 dichtbundels van Guido Gezelle vertaalde hij in het Frans. Hij stond mee aan de wieg van het tijdschrift 'Dietsche Warande en Belfort', een belangrijke schakel in de Vlaamse ontvoogdingsstrijd.

Lodewijk De Vocht, geboren te Antwerpen in 1887, was een veelzijdig componist, dirigent en musicus. Hij studeerde aan het Antwerpse Conservatorium - o.m. bij Lodewijk Mortelmans - werd er leraar en directeur. Hij was tevens kapelmeester van de Onze-Lieve-Vrouwekathedraal en stichter van de Chorale Caecilia. Hij overleed in 1977 te 's-Gravenwezel.

Cuppens en De Vocht werkten ook samen aan de 'Jaarkans van geestelijke liederen rond den haard', een bundeling van liederen bedoeld als gebed en meditatie bij de liturgie van het kerkelijke jaar. In 1909 en 1911 verschenen de eerste twee delen, Wintertijd en Lentetijd. Pas in 1934 zouden de laatste twee delen, Zomertijd en Herfsttijd, ditmaal op tekst van priester-dichter Jozef De Voght, het daglicht zien, zodat de grote droom van pastoor Cuppens, tien jaar na zijn overlijden, alsnog in vervulling is gegaan.

Het Lodewijk-De-Vochtfonds (Italiëlei 213 bus 12, 2000 Antwerpen, tel. 03.213.16.56) heeft naar aanleiding van het eeuwfeest de meerstemmige partituur voor bariton en gemengd koor van 'Liefde gaf U duizend namen' (€ 4) en de 'Jaarkrans van geestelijke liederen rond den haard' (€ 20) opnieuw uitgegeven.

Bron: www.onze-lieve-vrouw-van-vlaanderen.be, www.caelenberg.info, wikipedia.

MG

                                                  (° 1760  † 1836)

250 jaar geleden werd Petrus Jozef Triest geboren in Brussel. Samen met zijn broer Johannes Baptist Carolus werd hij op 10 juni 1786 door kardinaal de Franckenberg tot priester gewijd.

                                  

Petrus Jozef stelde zijn leven ten dienste van de  armen en de hulpbehoevenden.

In 1802 stichtte hij een kosteloze school voor arme kinderen, doofstommen en blinden. Later volgden tehuizen voor verwaarloosde jongeren, bejaarden, ongeneeslijk zieken en krankzinnigen. Om dat alles te realiseren richtte hij 4 congregaties op:

                                  De zusters van Liefde (1803)

                                  De broeders van Liefde (1807)

                                  De broeders van Sint-Jan-de-Deo (1825)

                                  De zusters van de Kindsheid Jezu (1835)

De broeders van Sint-Jan-de-Deo verzorgden zieken aan huis, die niet moesten gehospitaliseerd worden en of het niet konden betalen.

Wie de film  Priester Daens heeft gezien, zal zich herinneren in welke omstandigheden heel wat  mensen hun brood moesten verdienen. Armoede en gebrek aan hygiëne veroorzaakten ziektes. Immers van sociale zekerheid was nog geen sprake, die kwam er pas bij wet in 1944.

Petrus Jozef Triest was een pionier en een doorbijter, dat blijkt uit zijn verwezenlijkingen. Hij vormde samen met Dr J.Guislain in Gent een tweespan en ontwikkelde samen met hem de psychiatrische verzorging van geesteszieken.

Reeds tijdens zijn leven werd hij meermaals gehuldigd voor zijn verdienstelijk werk.

Bij de 10° verjaardag van zijn overlijden, werd door de Belgische regering een marmeren

Monument opgericht in de collegiale van St Goedele, als teken van erkentelijkheid.

Het  monument is het werk van beeldhouwer Eugeen Simonis.

                  

Het proces ter Zaligmaking werd opgestart in  2001. Er is dus nog een lange weg af te leggen!

                         
                                     Officiële foto zaligverklaring


PW

De Brusselse Ommegang       
     

Traditioneel trok ook dit jaar weer de Ommegang door Brussel. Deze optocht is een traditie die dateert van 1549 en die zijn oorsprong vond rond de Zavelkerk. Aanvankelijk sprak men

trouwens van de Ommegang van de Zavel en was het veeleer een processie dan een stoet.

Zij was trouwens de rijkste, de beroemdste en de meest schitterende van al onze processies.

Deze processie dankt haar ontstaan aan een legendarisch Mariabeeld dat op miraculeuze wijze uit Antwerpen werd meegebracht door Beatrijs Soetkens. De gilde van de schutters had dit beeld toen een eervol onthaal verleend en de H. Maagd Maria als haar patrones  aangenomen.

Volgens de legende was zelfs de Hertog van Brabant aanwezig bij de aankomst van dit beeld

in Brussel.

De Zavelkerk was op die wijze een pronkstuk rijker, waardoor van heinde en verre de pelgrims deze kerk kwamen bezoeken. Helaas is dit beeld verloren gegaan  ten tijde van de

beeldenstormen.

In de loop van de geschiedenis is echter deze processie in onbruik geraakt totdat  men in 1928

besliste om ter gelegenheid van de 550° verjaardag van de St Jorisschuttersgilde in 1931, deze gebeurtenis te herdenken door het wedersamenstellen van deze Ommegang.

Van dan af verloor deze Ommegang haar specifiek religieus karakter en werd het een feestelijke, historische optocht met aan het einde een korte verwijzing naar de legende van

O.L.Vrouw van de Zavel.

Deze Ommegang trekt nu nog steeds ieder jaar op de eerste donderdag van juli en de dinsdag die hem voorafgaat over de fraaie Brusselse Grote Markt.

Op zichzelf is de Grote Markt reeds een  pronkstuk, bij gelegenheid van de Ommegang is het

Geheel een artistiek en schitterend schouwspel van de bovenste plank.

Voor de legende van O.L.Vrouw van de Zavel verwijs ik U graag naar onze rondleidingen

in deze kerk. Ze zijn immers gratis op aanvraag.

Prent : Internet

PW

                         Feest van het Heilig Sacrament                           

Met verwijzing naar onze tekst d.d. 13 maart l.l. over Juliana van Mont Cornillon hebben we gezien dat zij aan de basis lag van deze verering. Immers nadat zij de Bisschop van Luik had kunnen overtuigen dit feest in te voeren in zijn bisdom slaagden beiden erin de paus te bewegen dit feest uit te breiden voor gans de Kerk. Dit gebeurde in 1311.

Deze hoogdag werd gevierd de 2° donderdag na Pinksteren. Thans wordt dit feest gevierd de  2° zondag na Pinksteren.

In de 19de eeuw kende de Roomse kerk een opleving na het afsluiten van het concordaat met Napoleon.  Talrijke zustercongregaties werden opgericht. Zo ook deze van de zusters Apostolinen van het H. Sacrament door zuster Fanny Kestre.  Zij liet een klooster bouwen in de Liefdadigheidsstraat te St Joost ten Node. Als architect werd aangesteld Joris Helleputte. Hij is gekend als een van de promotoren van de neogothiek.  Hij  was een der stichters van de Boerenbond, prof aan de universiteit van Leuven en Minister van Spoorwegen en Post en Telegrafie.

Bij het klooster kwam ook een kapel in neogothiek.  De  kapel was toegewijd aan St Juliana van Mont Cornillon. De congregatie kende niet

het gewenste succes en moest klooster en kapel van de hand doen.

Uiteindelijk vestigde Caritas zich in het klooster en de kapel kwam in handen van een Roemeense stichting van orthodoxe strekking. De kapel is van buiten te  zien vanuit de Hamerstraat. De toegang  tot de kapel is tijdelijk opgeschort.  Ze is nog in zeer goede staat bewaard en geklasseerd.

We hopen er eerlang een rondleiding te organiseren.

PW