Een verlangen dat zijn concrete realisatie krijgt.
Zo wat veertig jaar geleden verklaarde ik dat ik nog twee landen in de wereld wou zien : Griekenland en Nepal. Griekenland om de elementen uit mijn Latijn-Griekse humaniora te mogen en kunnen aanschouwen. Nepal omwille van een fascinerende documentaire op televisie. Ik was zo in de ban van het natuurschoon en krachtige uitstraling van de bergen. Tegelijk overtiuigd van de zielsrust van de hindoes en de boeddhisten.
Natuurlijk kende ik ook de geestesverruimende verhalen van de ondernemende hippies op ontdekkingstocht naar India en Nepal. Kathmandu had een geheiligde naam in hogere sferen. Ik was te bleu toen ( en nu).
Nepal kwam ook op mijn professionele weg. Een gebroken weg.
België had wapens geleverd aan het van corruptie beschuldigde land. ('het was corrupt - is!?) Mijn eigen partij AGALEV had in de regering meebeslist om wapens uit België te exporteren. Wie en op welke wijze deze beslissing is tot stand gekomen, blijft een raadsel ??!! Onder impuls van Onckelinx (socialistisch & tewerkstelling) goedgekeurd door vader Michel ( liberaal& economie) gevolgd door Aelvoet ( groen -?).
AGALEV heeft hier in elk geval zijn ziel verloren. De ongeloofwaardigheid van de groene politiek, het oordeel van de bevolking. De afstraffing in 2003 was ongemeen hard. Geen enkele verkozene meer.
De verschrikkelijk aardbeving in 2015 deed dit land op zijn grondvesten meer dan daveren. Het arme land in zijn hart getroffen.
De spectaculaire trek - en klimtochten demonstreren de glorierijkheid van dit land. De machtigste bergen van de wereld.
Emoties genoeg om dit land tegemoet te treden.
Een uitgesteld verlangen. Zal de realiteit het verlangen inlossen.
De vliegtuigreis verliep aanvankelijk zeer comfortabel. De nacht echter bracht geen rust. Geen oog viel dicht. Was het reeds het alziend oog van Boeddha. Zo Hij wel slapen?
Dus best erg vermoeid aan de Nepaltocht begonnen.
Kathmandu. Ik weet het nog niet. Ik kan er nog geen adjectief opplakken.
De mindere buurten van Lima en La Paz schieten ons door het hoofd. De trossen electriciteitsdraden die vervaarlijk doorhangen, de vuilnis en plastiek die zich ophoopt en verspreidt. Een ontwikkelingsland, een arm land. Brengt het toerisme het juiste geld bij de juiste mensen. Is hier een sociaal herverdelend systeem. Mogen wij dat hopen?
Wij zijn met een groep van veertien mensen op pad. De enige Belgen tussen de Nederlanders.
Toch al op pad. Naar de tempel Swayambunath. Boeddhistisch.
Eèn van de eerste tempels in het land. De legende vertelt dat de god Swayambu hier neerstreek en een groot meer vond met daarin een heilige slang. Een Lotuszaadje werd geplant en daaruit ontsproot het licht Swayambu. Nu staat er een grote Stoepa aan deze godheid gewijd. Een waar heiligdom voor de boeddhisten. Te merken aan de vele gelovigen die hier gebedmolentjes draaien, de beelden aanraken, de handen devoot voor de borst vouwen en en kleine buiging maken. Wij komen ogen tekort ( wij zijn Boeddha niet. Ook niet in het diepst van onze gedachten?) De ogen van Boeddha staan op alle zijden van de Stoepa. De stoepa wordt omringd door dertien ringen, de trappen naar de wijsheid, Eèn soortement vraagteken/ sleutel op de plaats van de neus en de mond : symbool van de eenheid van alle godheden. Maar tegelijk slot op de mond. Boeddha ziet alles, weet alles, maar praat nooit. Dus hij is geen mooipraterke.
Rondom, een veelheid aan tempeltjes, bronzen voorwerpen, kapelletjes met beeltenissen met bloemblaadjes, verfpoeder en kaarsvet besprenkeld. Overal olie/kaarslampjes. Ook overal aapjes, alleen op pad of aaneengeklit of moeder en kind in een eenheid.
Het tweede hoogtepunt was de Durbar square. Zwaar gehavend door de aardbeving geeft het ons een vertekend beeld van wat het ooit is geweest. Ook de armmoedige middelen dragen er niet toe bij om het gehele heel fraai te noemen.
Toch zijn de pagodes, het houtsnijwerk van een ongekende verfijning en grote kunstzinnigheid. Hindoeïsme en Boeddhisme lopen door elkaar. Ze belijden elkaars riten. Vieren elkaars feesten.
De goden van de Hindoe zijn niet te tellen. En wie aan wie verwant is, wij breken ons hoofd er niet over.
Hier op deze Durbar square is Shiva de meester. Hij is de veranderende kracht. De Vernietiger maar ook de Schepper(!!!). Hij ziet er soms heel angstjagend uit. Zoveel incarnaties, zoveel verschijningsvormen. De Stier is zijn symbool. En er zijn hier een paar robuuste exemplaren te zien. De vruchtbaarheid straalt van hen af.
Wij kwamen ook Hanuman tegen. De Aapgod aan de ingang van een paleis. Hij is loyaal en moedig.
Wij gingen ook het paleis binnen van de levende Godin Kumari. Het verhaal gaat dat in de zeventiende eeuw de vorst met de godin Taleju dikwijls spelletjes speelden : ze dobbelden. De vorst wou op een keer een liefdesspelletje spelen. De godin was niet gediend en vluchtte weg. ( ze dacht voor mij geen # metoo). De vorst kreeg pas vergiffenis nadat hij beloofde om jaarlijks haar incarnatie Kumari te vieren. De incarnatie is een meisje van (3/4/5 jaar) dat wordt uitgekozen en zij blijft godin zolang ze een zuiver lichaam heeft. Ze mag zich niet kwetsen en dus zeker niet bloeden. Want dan is ze Kumari af. Dus als ze een jonge dame wordt, is ook gedaan met haar status (!!!??) Ze verschijnt nauwelijks in het openbaar. Een prinses gekuisterd en gevangen. Maar voor eerbare families het hoogste goed dat er is in deze aardse wereld. Een traditie die nu nog voortleeft sinds 16honderd en zoveel. Wij hebben haar niet kunnen zien. Hoewel ze deze dagen zich wel van haar beste kant liet zien. Feesten nietwaar.
Op dit plein in elke hoek, achter elke hoek een magnifiek gesculpteerd paleisje, pagode, stoepa........
Met overzicht op het plein genieten wij na van een lekkere Himalaya koffie. Zo lekker dat je er zelfs je GSM bij vergeet.
Afsluiten met een heerlijk Nepalees menu, fijnproevers als wij zijn. De Thamel house is al even NewarNepalees als het eten, een oud gerestaureerd romantisch huis. Tot plezier van de toeristen. Lekker was het in elk geval.
Kathmandu: de stoffige, de armlastige... de pufferige
Kathmandu : de stoffige, de armlastige...de pufferige
De chaotische, de brommende, de kapotte, de smoggende, de armlastige de adembenemende. Letterlijk. In geen enkel andere stad is de vervuiling zo aanwezig. De bewogen geschiedenis van deze stad zal er wel alles mee te maken hebben. De bevolking, de mensen moeten ondergaan.
Er zijn geen inkomsten uit natuurlijke rijkdommen.
Hoe kruipt een land uit zijn armoede. Hoe wordt een hoofdstad leefbaar. Er is nog veel economisch en ecologisch werk aan de winkel.
Welke wereldsolidariteir kunnen wij opbrengen, nu de natiestaten opnieuw op zichzelf terugplooien.
Is er een weg voor iedereen op aarde naar welbevinden?
En de Nepalese vriendelijkheid in hun Hindu - en Boeddhistisch geloof lijkt veel kommer en kwel te laten vergeten. Of is dit onze welwillende conclusie die onze gemoedsrust tot rust brengt.
Het is feesten in de stad en het land. Dasain. Nationaal feest. En de mensen trekken naar hun familie om dit te vieren.
Er wordt geofferd in veelvoud. Alle soorten dieren worden geslacht en veel beelden worden met bloed besprenkeld. Bloemenkransen worden gedragen, Hollands oranje. Bloemen worden gestrooid. Wij komen pujari's tegen( hindoe priesters). Ze geven op ons voorhoofd een Tika. Een zegening van God met een een rood/oranje duimstempel. Een soort rood poeder vermengd met mosterdolie. De Tika is het Derde Oog dat alles ziet, alles weet , een belangrijk Chakra ( een sterk energetisch punt). Wij voelen ons verwant met de Happy hippies van de jaren zestig. Wij zijn tenslotte in Freak Street in de wijk Thamel. De vroegere hippie zone.
Kathmandu wil letterlijk zeggen HoutenTempel. Nog altijd te bewonderen in Durbar Square.
Maar adembenemend is ook Patan. Die andere koninkelijke stad, ook de stad der Schoonheid genoemd. Concurreerde met die andere vroegere kleine koninkrijkjes.
De ons nu reeds bekende Durbar Square is weer bezaaid met tempeltjes waar allerlei goden de scepter zwaaien. Het koninkelijk paleis is een pareltje met zijn binnenkoeren waar een fraai grote badkuip uitgegraven is omgeven met fijn gesculpteerde beeltenissen. De zuivering van de familie is het minste wat ze konden doen. Buiten waakt de Aap- god, Hanuman. Het houtsnijwerk is artisanaal meesterwerk. Het meesterwerk van zilversmeedkunst is te bewonderen in de Gouden Tempel. Een toevluchtsoord voor vele Hindoemensen.
En Ganesh is ook van de partij. De god met de olifantenkop. God van de wijheid. Hoe hij aan die Olifantenkop komt?! de legendes zijn het oneens.
Sommigen durven beweren dat hij met zijn moeder in bed lag. Shiva de vader was zo woest geworden dat hij zijn kop er afsloeg. Naar buitenrennend was het eerste dier dat ze tegen kwamen een olifant. Die heeft dan maar zijn hoofd geleend. Ganesh is nu zo gekend en makkelijk herkenbaar.
En Boedhha krijgt ook in Patan zijn plaats , het is te zeggen in honderdvoud. Rijen Boeddha's.
En dan bezoeken wij iets heel intiems. Op de oever van de Bagmati, die uitmondt in de Ganges, de heilige rivier, ligt het bedevaartsoord Pashupatinath. Pashupathi is een andere naam voor Shiva. Weer een verhaal : een snoodaard van een opperhoofd had wel duizenden concubines en toch verkrachtte hij een jong meisje. Een afzondering was het minste wat hij kon krijgen als straf. En hij moest een heiligdom oprichten. Op deze plaats staat nu een gouden tempel : alleen Hindoemensen mogen hier binnen. De entree is heel mooi en op het binnenplein zien wij een reusachtige stier op zijn achterwerk en op zijn reuze ballen : Shiva ten voete ( ofte ...) uit.
Het intieme speelt zich af aan de oever van de Bagmati.
Er zijn crematies of lijkverbrandingen aan de gang. Brandstapels liggen op grote stenen. De overledene wordt op een lijkbaar aan de over van de rivier gelegd. De familieleden leiden de rituelen, De voeten en het aangezicht worden gewassen. Oranje bloemenkransen worden over het dode lichaam gedrapeerd. Het lichaam wordt besprenkeld. Ieder kan op deze manier zeer lijfelijk afscheid nemen. De draagberrie wordt naar de brandstapel gedragen door mannen. (Zoals bij ons in sommige gevallen de kist.) Het vuur wordt aangestoken aan strohout.
De oudste zoon gaat driemaal rond het lijk van de vader met de toorts en steekt dan het vuur aan in de mond van de vader. Onder de brandstapel wordt dan de vlam aan het hout aangestoken. De ganse brandstapel bevat vuur. De begrafenis-verbranding voltrekt zich.
Het is de jongste zoon die het ritueel voltrekt bij het afscheid van de moeder.
Iets wat opvalt: hier op de overkant van de rivieren zijn wel vijftig tempeltjes op èèn rechte lijn te zien. In elk tempeltje Lingam en Yoni.
Een wijd verbreid religieus symbool in Nepal. Lingam is een fallussymbool en symboliseert mannelijke energie. Yoni is het vaginasymbool. En dus de vrouwelijke energie. Symbool voor licht en donker, passief en actief, de eenheid van man en vrouw, de totaliteit van het bestaan. De Lingam is opgericht in de Yoni.
Als je bij het eerste tempeltje zag kan je wel 50 falussen op een rijtje zien.
Wij wandelen langs een theatrale trap in het bos het heiligdom uit. Vele,al dan niet, vervallen tempels verdienen een beter lot.
En of het nog niet genoeg is rijden wij naar Bodhnath. Èèn van de grootste boeddhistische heiligdommen. De grootste Stoepa v
an Nepal. De witte halve "voetbal" is wel 100m lang. De gebedsmolens groot en klein, rondom. Ook de kloosters zijn direct in de buurt.
Over een aantal dagen is het lichtfeest van de Hindoes. Ook de Boeddhisten vieren mee. De Stoepa is vol gehangen met lichtjes. Betoverend in de avondschemering.
Wij eten in een restaurant op verdieping met zicht op de lichtende Stoepa. En de avond is vredig.
Wij verlaten Kathmandu met het aanschouwen van drie reusachtige boeddhabeelden. Het klooster en de tempel met de klassieke ingrediënten van offergaven van de gelovigen : alles wat de monniken kan voeden ligt er, tot colaflessen toe. Gezonde spiritualiteit in een ongezond lichaam? Uiteraard ook de nodige kaarsjes en de (witte) sjaals.
Wij hotsen en (juist niet) botsen de stad uit. Het is een heksenketel. De weg is nauwelijks verhard, putten en bulten. En bovendien erg smal. Brommers bij de vleet, die met de dood in de ogen auto's en bussen blindelings voorbijsteken. Bussen en auto's doen net hetzelfde. Ware doodsverachting. Altijd gepaard gaande met korte claxonstoten.
Maar geen nood als je gelooft in de reïncarnatie. Misschien kom je terug als Dalai Lama. Je krijgt altijd weer een kans na de dood.
Wij rijden door het platteland tussen de bergflanken. (Is dit een contradictie in terminis?)
Na een busreis van vijf uur slingeren wij naar boven. De claxonstoten in haarspeldbochten zijn meer dan nodig. Sommige brommers zijn net aan het oefenen om mee te kunnen doen met de wereldmanches motorracen.
Onze chauffeur is een kei. Zijn motto : slow drive, long live.
Wij stappen uit over een hoge drempel. Geen claxon, geen auto, geen brommer. Wij wanen ons in een Frans dorp, une des plus belles. Ook autovrij gemaakt. En dus ook hier van de tijd van de Middeleeuwen. De hoofdstraat geplaveid.
Een Newardorp met fijne architectuur. Houten gesculpteerde ramen.
Tempeltjes. Een godsgeschenk na al die drukte.
Wij slapen in Old inn. Een magnifiek gerestaureerd huis.
De vroegere rijkdom is er gekomen omdat Bandipur een afspanningsplaats was op de handelsweg tussen India en Tibet, een soort zijderoute. De Newari hebben goed handel gedreven en taksen geheven. Zo wordt je rijk. De Dalai Lama zou langs hier gevlucht zijn!
En het is nu het enige stadje in Nepal dat door die tactische en vernuftige zet van het autovrijmaken de toeristische rijkdom aantrekt. Wij gunnen het de inwoners.
Wij worden in Old inn gastvrij ontvangen. Lekker Newari eten middag en avond. Een rondleiding in het dorp met mooie uitzichten over het dal. Bezoek aan moederhuis en kliniek, labo (van het ziekenhuis Maria middelares Sint-Niklaas van de jaren zestig) en dito Rx-lokaaltje.
Een monument voor de mensen die voor hun vrijheid opkwamen en laffelijk vermoord werden. De plaatselijk boerderij, waar dagelijks met adobe de ingang van het huis bestreken wordt om het ongedierte buiten te houden. De heilige wasplaats met het heilige water uit de bergen, een zegening voor wie de route India- Tibet deed. Dit alles is Bandipur.
Onze kamers zij ruim maar laag en aldoor fijn houtwerk. Het waren rijkelui die hier mochten en mogen slapen. Koningen te rijk.
Zelfde scenario. Claxons. Smalle wegen. Ei zo na ongelukken.
Pokara,de voorstad voor de trekkingen. Alles wat je nodig hebt voor de trekking in het Annapurnagebergte word je aangeboden in de winkelboulevards. Een gouden kruispunt. Zeer westers.
Wij krijgen een uitgebreide briefing over onze elfdaagse tocht naar het Annapurna basecamp. In een leuk restaurant. Wij zijn vrij en rusten eerst uit in ons chique hotel en beginnen dan te pakken. Maximum tien kilo willen de dragers voor ons torsen. Wij pakken minimaal minder dan tien kilo. Wat zijn wij toch luxepaarden. Wij halen nog waterzuiveringstabletten en energierepen en voldoende centen af.
Onze Nepalese gids weet voor ons een gunstig wisseltarief voor ons uit de brand te slepen.
Wij wandelen langs het feeërieke Fewameer en zien de machtige witte bergen. Niet de Everest maar de Annapurna. Wij zien een van de hoogste punten van onze wereld. En wij hebben er maar èèn wereld. Wij moeten hem eren.
De avond valt en wij ronden hem af met een gezellige maal en leuke candlelight babbel in het Moonlightdance restaurant.
Wij worden naar het beginpunt van Annapurna trekking gebied gereden. Twee uur hotsen en botsen, putten en kuilen.
De verwachtingen zijn hooggespannen. Wij willen er aan beginnen. Voldoende water. Zullen de voeten het uit houden? Is onze fysiek nog in orde?
Het wordt klimmen. Wij wandelen naar 2000 meter. Wij zitten in het hooggebergte. Wij hebben de verschillende toppen van de Annapurna proberen te memoriseren. Alleen de Visstaart blijft hangen, hij dan ook de hoogste. Tijdens de wandeling, pardon de klimtocht, aanschouwen in de verte de pracht van bergnatuur.
De wandeling verloopt aanvankelijk gezapig met voldoende rustpunten en watervoorziening.
De trappen, pardon de opeengestapelde rotsstenen , leiden ons naar een hoogteverschil van 500m. De adem stokt af en toe, het hart klopt sneller dan gewoonlijk. En dit is niet omdat wij dicht bij onze geliefden zijn. Het vergt inspanning. Maar de mooie vergezichten brengen verlichting.
Wij zijn dan ook blij dat wij toekomen in Uleri. Een basic maar aangename slaapplaats. Wij rusten uit, nemen een douche, zien bewonderend naar de Annapurna bergen. Wij sluiten de avond af met een gezamenlijke maaltijd.
Kruipen vroeg in ons nestje en zullen dromen van de mooie zaken van het leven.
De zonsopgang, sunset gemeenzaam benoemd. Klinkt dat mooier? Het staat in elk geval mooier. Je bent van de moderne wereld nietwaar.
Juist, de zon begon precies om kwart na zes te schijnen op de besneeuwde top van de Annapurna Zuid ( South zoals je wil). Ruim zesduizend meter hoog.Langzaam verschoof de zon over de witte flank. De lagere bruine bergen werden even later opgelicht. Dit alles zagen wij vanuit het kleine raampje van ons kamertje. Zonsopgang vanuit het bed. Is weer iets anders dan ontbijt op bed.
Ons ontbijt werd wel geserveerd op terras waar ondertussen ook de zon ons weldadig verwarmde. Even goed als ontbijt op bed.
De tocht was trapsgewijs klimmen en dalen. Door bosgebied. Orchideeën-planten op de grond en in de bomen. Rododendrons, de symboolbloem van Nepal, alom. Alleen het is herfst en wij zien deze prachtige bloemenpracht niet. Het uitzicht op de bergen met de rijstterrassen zijn schitterend. Wij bevinden ons in het gebied van het Gurung volk. Zij zijn herders en rijstverbouwers.
De tocht verloopt rustig met voldoende rustpunten en een middagmaal op een zonovergoten terras.
Het is redelijk druk op het pad. Velen willen naar het basecamp.
Wij komen na een stevige klim in Ghorepani, een vroegere drinkplaats voor paarden. Ghore= paard, pani= water.
Een triomfboog verwelkomt ons. En daarachter het blauwe dorp. Huizen en lodges zijn hemelsblauw. Hoe kan het anders met die warme zon.
Alhoewel wij moeten toegeven dat de wolken in de namiddag de zon verdrijven. Wij leven op/in de wolken met zo'n tocht.
Eerst een afdaling naar een rivier de Chomrong khola. De cola hier is een bruisende bergrivier. Wij gaan klimmen en volgen de khola stroomopwaarts. Wij lopen, 't is te zeggen drukken ons op onze stokken naar boven. De kloof is diep. De bossen eeuwig rustig, de rivier klaterend, de watervallen denderend. Bamboebossen van oudsher, de wasbeertjes en pandabeertjes zitten aan de andere kant van het het Himalaya massief in China. Rododendrons in overvloed maar ze bloeien niet. Het is wel de symboolbloem van Nepal. Wij j zien er wel blauw- paarse orchideeën in bloeien. De uitzichten op de Annapurnas zijn adembenemend.
De tocht is lang en wij proberen te genieten. No pain, no glory. De Modi Khola is onze hoorbare gids. Af en toe moeten wij zijarmpjes oversteken op kramikkige bruggetjes van houten balken. De ijzeren bruggetjes geven meer zekerheid.
Wij zijn blij dat wij aankomen want de koude valt op onze rug. In de Himalaya is ook al niet warm, wij trekken verschillende laagjes aan en dan nog is het koud. Er wordt nog UNO gespeeld, geëendertigd tot eten ons geserveerd wordt.
Het gezelschap is best wel leuk. Er is een geboren animator in de vroep en die smeert de relaties. Iedereen heeft wel oog voor iedereen. Het is een warme groep met elk zijn eigenheid, die gerespecteerd wordt. Nederlanders, weet je wel. Recht voor de raap. Gedreven sprekers. Taalvaardig. Wij Vlamingen wat bescheidener.
Wij hebben geluk en slapen in een kamertje voor ons alleen. Lekker warm onder het dekbed en in de slaapzak.Wij liggen te soezen op 2840 m hoogte.
Pani, wisten wij al dat het geen broodje was, maar water. Tada wil zeggen ver weg. Wij sliepen op op een verre plaats in de bergen en wij konden ons wassen in een primitieve douche mét warm water. De slaapgelegenheden zijn zeer basic en door de lokale bevolking uitgebaat. Daar nemen wij het avondmaal en het ontbijt. Soms buiten op het terras met opkomende zon als verwarmingsbron. In sommige " hotels" zijn aangename houtverwarmde zaaltjes, eetzaaltjes waar ook gezelschapspelletjes gedaan worden. Wij gaan vroeg slapen 8 à 9 uur want om zeven uur s' morgens moeten de rugzakken voor de dragers klaar staan. Dus om zes de wekker zetten.
Wij waren vandaag nog niet goed aan de afdaling begonnen of daar kwam de aap al uit de mouw. Apen springen naar de takken of plukken de beestjes van elkaars rug.
De scherpe afdaling in het frisse bos. Een goed tempo en dus oppassen voor de schuivertjes en de scherpe kantjes van de stenen. Het bos is magnifiek en rustgevend. De open plekken met de milde zon overgoten.
De inspanning is er niet minder om. Opletten en de stokken goed plaatsen als hulpmiddel.
En dan is het klimmen geblazen. Dat mag je letterlijk lezen. Maar de uitzichten zijn ronduit schitterend. Diepe beboste valleien. Dorpjes op de flank van de bergen, ver weg van de drukke wereld. Terrassen waar rijst verbouwd wordt. Wij zagen zelfs een ossenspan dat met een ouderwetse ploeg de aarde omlegde op een terras. Een terras van pak weg tien meter breed.
In de diepte de zilveren rivier die als slang kronkelt in het dal. Daar moeten wij de hangbrug over om de andere kant van de berg te ronden.
Dus diep naar benden om dan weer de trappen naar de steeds strakblauwe hemel te nemen. Stairway to heaven. Nu al hebben wij de hemel op aarde. Dus er hoeft geen andere hemel te zijn.
Wij gaan nu dalend en klimmend naar Chomrong. En als je het soms zou afvragen, er is niets wrong met Chomrong, zelfs niet soms.
En nu gaan wij een Lavazza drinken want dat hebben ze hier in ons hotelletje van Anna Aroma. Voorwaar een Italiaanse hippie die hier is blijven hangen.
Half vijf het bed uit voor een klim naar Poonhill, 3156m hoog. Vijf uur met de kop-en borstlichtjes op weg. Wij zijn niet alleen. Het lijkt een heilige processie-stoet naar boven. De zon zal straks om kwart na zes alle toppen van de Annapurna beschijnen. Je moet uit goede hout gesneden zijn om in vroege ochtend met vijf laagjes, dubbele handschoenen de koude te trotseren. En op onze leeftijd twijfelen we wel eens, maar durven de uitdaging wel aan.
Het spektakel is verbluffend. Èèn topje van een zesduizend meter hoge berg wordt beschenen. Èèn voor èèn komen de toppen aan bod. Hoog, hoger, lager, de gouden schijn. De bergen liggen in een de vorm van een amphiteater. Ideaal voor zo'n groots schouwspel. Ruim een halfuur zien wij naar dit onbetaalbaar en gratis schouwspel.
Tevreden dalen wij af naar beneden waar een heerlijk ontbijt op ons wacht. Pakken geblazen want er staat nog vijf uur wandelen op het programma. Klimmen met links van ons het amphiteater. Wij worden werkelijk verwend. Een mens kan niet bevatten hoe machtig de natuur is. En zoals altijd overtreft de werkelijkheid alles. De boswegels stijgen soms vervaarlijk. De voeten doen het goed. Er worden weer voldoende rustpauzes en thè / koffie pauzes voorzien. En steeds in de zon.
Later dalen wij in een bos met klaterend bergriviertjes, watervallejes , watervallen, watervalgordijntjes, paarse bloemetjes aan de wand.
De apen in de bomen in volle natuur krijgen onze volle aandacht. Hun kan het niet deren. Moeder en kind op hun duizend gemakjes. Andere springend naar haalbare takken. Anderen op de uitkijk. Naar de schitterende natuur natuurlijk. De opeenvolging van het natuurschoon. De rust, het hartverwarmende.
Middagmalen doen op een zonovergoten terras. Genieten van de zon met de ogen dicht.
En het blijft maar komen, een lange afdaling zeer scherp. En dan een klim naar onze lodge Panorama view. Een laatste krachtige inspanning, af en toe wat uithijgen. Soms lang en genoeg water drinken.
En inderdaad de Panorama view biedt wat het zegt. In het warme lokaal ( diner/ontbijt) zien wij weer die majestueuze bergen.
En nu vanuit een ander gezichtspunt. Ze vangen de laatste zonnestralen op. Zo is de kring rond. Nepal de berggrootheid. Waar een klein land groot in is.
Onze "crew" is ook top; topklasse. Ditresh, onze Nepalese gids werkt met kennis van zaken. Legt goed uit waar wij voorstaan. Is bezorgd dat wij genoeg water drinken. Zorgt dat iedereen zich goed voelt in de groep. Is bijzonder grappig. Dynamisch en altijd optimistisch ingesteld. Zijn communicatie met Linda, onze reisleidster van Sawadee, is bijzonder goed. Deze twee verstaan elkaar perfect en vullen elkaar complementair aan. Linda is eveneens topklasse en wat wij zegden van Ditresh geldt voor haar zeker zoveel.
Harry en Sjanker zijn de assistenten. Zij zijn in de weer bij theepauzes. Ze schenken in met een vriendelijke vlijt. Zijn goedlachs. Ze noteren nauwkeurig onze bestellingen voor lunch en diner. Die ze ook vliegensvlug voor ons serveren. Ze verwennen ons. Ook de afrekening van Sjanker is correct. Il faut le faire voor dertien personen.
Harry is de guitigste en loopt vooraan en bepaalt het ritme en wijst de weg. De koplopers zijn altijd bij hem. Sjanker begeleidt de tragere reisgenoten, ons dus. De verschillende tempo's verstoren de groep niet. Integendeel iedereen heeft begrip voor elkaar en er zijn voldoende rustpauzes. Topklasse, die "crew".
Wij verlaten de hemelse arena van het ABC. Wij zetten de afdaling in . Het dalen gaat ons beter af dan het klimmen. Het einddoel is Bamboo. Wij zijn er al gepasseerd bij het klimmen.
De inspanning is hoe dan ook zwaar, puntige rotsige stenen, te hoge afstaphoogte.
De omgeving blijft echter verbazingwekkend. Wij proberen voorzichtig te zijn. Lopen vaak als laatsten van de groep. Wij vertrouwen op onze stokken. Wij krijgen ook hoe langer hoe meer respect voor de dragers.
Dragers van onze rugzakken. Maximum 20 kg per drager. Een limiet die onze reisorganisatie Sawadee in alle gevallen wil respecteren. Wij zien andere dragers waarvan wij niet willen weten hoeveel kilo zij wel naar boven of naar onderen brengen. Krachttoeren doen ze. De reiszakken ( dikwijls rugzakken) worden samengebonden en verlengd met een hengels met stofdoek die dragers op hun voorhoofd plaatsen. Zo tillen ze met hun hoofd en nekspieren. Sommigen onder hen lopen op teenslippers. De baas moet wettelijk wel goed schoeisel voorzien.
De dragers voor de bevoorrading tillen kilo's voedingswaren, gasflessen, manden met kippen, ....."Alles wat toeristen nodig hebben om te eten, te drinken, te slapen", veelal boven elkaar opgestapeld. Wij geven hen uit respect de vrije baan wanneer wij hen zien of horen aankomen. Als ze dalen doen ze dat op een loopje alsof ze elke steen of kei blindelings weten liggen. Bergopwaarts is het zwoegen met een doorgedreven stap. Wij doen onze hoed/pet af voor deze mensen. Hopelijk worden ze enigszins goed verloond. En ook met de fooi die we zullen geven doen wij een duit in het zakje, het geldzakje, hun middelen om te overleven.
En dan gebeurt er iets op een onverwachte plek. Frieda zet haar wandelstok naast de vaste grond in het luchtledige, ze probeert te corrigeren, maar trapt door de graszoden van de zachte berm, ze rolt in flits drie meter dieper in een ravijntje. Een engelenval. Gelukkig heeft ze een goede engelbewaarder die haar spaart van gebroken botten. Broek wel kapot, benen, armen en bips "geschalotterd". Mijn hart stond even stil, maar het klopte daarna nog harder voor haar.
Als een bliksemschicht schoot een Napalese jonge dame naar beneden, nog sneller dan een berggeit, en trok Frieda recht. Een koppel Polen staken hun wandelstokken uit om de twee naar boven te hijsen. Hulpeloos stonden wij er naar te kijken. Zo snel dat er hulp geboden werd. De Poolse en Nepalese stonden met hun verbandkoffertje al klaar om de wonden te zuiveren en af te plakken. Ik stond erbij en keek ernaar.
Dankbaar voor zoveel directe solidariteit en hulp. Mensen zijn er voor elkaar. Waarom kan dat ook niet op grotere schaal? Of is directe zichtbare hulp echt zinvol voor mensen.
Nepal dat zoveel gelden heeft drie jaar terug na die dramatische aardbeving. Hulpconvooien kwamen op gang, maar met het verdwijnen van de televisiebeelden ook het verdwijnen van onze (financiële) hulp.
Dus Frieda kan ook een "Philippe-gilberke" doen. Weliswaar geen gebroken knieschijf, maar de moed en kracht om verder te doen heeft ze, net Gilbert, van haarzelf en haar karakter en haar hoge pijndrempel.
Nog voorzichter op weg naar Bamboo. Wij kennen de plek omdat wij er bij de heentocht de lunch genomen hadden. Wij hadden een eigen kamer waar de verzorging van de lichamelijk kwetsuren het gemakkelijker maakte. Ook de knie deed bijzonder moeilijk. Soms moet je pijn bestrijden met medicamenten en met de gedachten aan lieve pandabeertjes die zich tegoed doen aan het Bamboo-eten. Schattige gedachten verzachten de pijn.
Letterlijkbergafwaarts, figuurlijk blijft het hemels
Letterlijk bergafwaarts, figuurlijk blijft het hemels.
Wij kennen de weg naar beneden naar Chomrong, daar waren wij eerder.
De weg naar beneden is relatief, wij dalen wel ,maar je weet het dat gaat om van de ene heuvelrug naar andere te gaan, is het soms stevig klimmen, trappen en trappen , wij staan op onze stappers om die ook de te overwinnnen. Beneden naar de rivier en dan weer trappen naar Chomrong.
Nu komen wij op een stuk dat wij nog niet gelopen hebben. Onbekend terrein. Maar het is ons al zo vertrouwd dat het is alsof wij de bergen al een beetje tot onze vriend gemaakt hebben.
En eerlijk is eerlijk, de tocht is langer en harder dan wij verwacht hadden. Voor Frieda is dat een normale zaak na de val van gisteren. Maar ook bij mij kruipt stilaan de vermoeidheid in de kleren.
Wij zakken af naar Jhinu, waar op 25 minuten wandelen warmwaterbronnen voor een heerlijk beloning zouden zorgen. De stramme ledematen laten verwarmen als zacht massage. Samen met een aantal anderen van de groep laten wij dit aan ons voorbij gaan. Wij genieten van het zonnetje op het terras, zalig recupereren , niets doen, de vermoeidheid een beetje van ons afschudden.
De zon is alle dagen al met ons geweest. Daarboven in ABC was het koud maar helder, naarmate wij stapten werden en laagjes uitgedaan. Ook handschoenen werden dan in onze dagrugzak gestopt. En dan scheen de zon zalig op onze zonnehoed/pet, die in de verfrissende bossen dan weer afging. Tot vier uur bleef het meestal warm. Naarmate dat wij lager afzakken naar het dal zijn een aantal laagjes overbodig en kan er terug vertrokken worden t-shirt en trui erover.
Er zijn nog andere dragers die ons pad kruisen. De Ezels. Bepakt en beladen aan beide zijde van hun romp, nemen ze wel ruime plaats in op het smalle pad. Uitkijken dus. Ook voor hun bolletjes die ze achteloos achterlaten. Ze lopen in een colonne van een zestal. Ze kennen hun weg blindelings. Achteraan loopt wel een ezeldrijver die roept en schreeuwt wanneer ze weer eens koppig blijven staan en fluitsignalen tussen zijn tanden zweept de ezels op . Eèn ding is zeker ze vallen niet over dezelfde steen.
Wij eten weer eens smakelijk in ons hotelletje en gaan een rustige nacht tegemoet.
Wij vertrokken in ons hotelletje Evergreen. Moge het het ever groen zijn. Groen is de kleur van de toekomst. De toekomst zal groen zijn.
Onmiddellijk een afdaling naar een hangbrug die twee flanken verbindt met daaronder het kolkende water. De stevige brug, is pas dit jaar gerealiseerd en 135m lang. En voor toeristen en de dragers en de bevoorraders en de ezels een grote tijdwinst. Deze brug en alle anderen zijn gefinancierd door een zekere Kandoori. Zo komt hij verdorie voor eeuwig in het Nepalese geheugen. De bruggen worden aangelegd door de Ghorka-soldaten. Een elite eenheid die al meer dan twee eeuwen in dienst is van de Britten. Ze krijgen ook dezelfde vergoeding als de Britten. Bruggenbouwers zou je ze kunnen noemen. Zo zouden er meerdere moeten zijn in onze wereld.
De tocht loopt op en af langs de flanken, aanvankelijk een smal pad. En wij passeren nog twee Kandoori/ Ghorka bruggen.
Naast ons de bruisende een ruisende bergrivier. Hoe tegenstrijdig ook, hij brengt rust. Watervallen maken het feeëriek. HimanPani zegt onze gids. Water( Pani) van de Himan( berg): Bergwater. Zo eenvoudig kan dit gezegd worden.
De weg wordt breder. Wandelpaden zoals wij dit op bergtochten in Europa kennen. Wij komen in een eerste dorp : Landruk. Een volleybalveld, kinderen die de weg versperren om een roepie of een chocolade te krijgen. Eindelijk mensen in hun dagelijks leven. Hogerop was er alleen accomodatievoorziening , hotelletjes, lodges.. Slaapgelegenheden, eetzalen, wc en douches alles in een basic uitvoering. Namen als Moonlight, Sunlight, Green view, Hymalaia view, Heaven's gate, Paradise view, Orchid... geven je een gevoel van pure natuur. En dat is hoogste goed.
Hier op dit lagere niveau leeft men. Later zien wij een heuse volleybalmatch. De jeugd heeft een sportief doel.
Op de breder weg : magnifieke uitzichten , de terrassen al dan niet verbouwd als een amphiteater omhoogklimmende tegen de bergwand, dorpjes hoog geplakt tegen de berg, diep de in de v- vallei de zilveren rivier, nu niet meer hoorbaar.
Wij zien een man met een houten ploeg op de rug. De ossen wachten hoger op de berg. Wij zien vrouwen met rieten/ bamboe manden op de rug. Ze plukken het gewas en deponeren het in hun mand. Ze werken op een rijtje. Een fotogeniek beeld vanop,onze wandelweg. Deze weg blijft zacht slingeren langs de bergwanden, op en af. Nu is het volhouden tot einde.
Af en toe passeren wij een bosje waar de krekels lustig fluiten, niets te doen, te genieten, vrolijk gesjirp. Wij als naarstige mieren aan het werk om ons einddoel te halen. Maar ook dat is genieten bij de aankomst. Wij hebben tenminste niet op onze luie kont gezeten en gefloten in het donker; wij verdienen dit stukje van zaligheid op aarde.
Hoewel. Haarloos en baardloos beginnen wij aan de dag. Zeer lang ontbijttafelen. Verhaaltje van de vorige dag afmaken aan het zwembad.
Op een ligstoel aan het zwembad uitrusten van het ontbijt en het verhaal tikken. Plonsje in het zwembad. De zon is er nog volop. Baantjes trekken in het zwembad. Uitpuffen op de ligstoel. Wij doen nu zo van die zomerse dingen die altijd voeger aan ons zijn voorbijgegaan. Luiheid is het oorkussen van de duivel, weet je wel. Maar wij beseffen dat de duivel ons kan gestolen worden.
Middagdutje.Cadeautjes kopen voor de jarige kleinkindjes. Struinen in Pokhara. Slenteren langs de " wandelboulevard" van het Fewameer. Terrasje met uitzicht op het meer, de bergen en de VredesStoepa op de punt van de berg. Koffietjjes en notenfruitcake. Mensjes kijken. Zeggen hoe gelukkig we samen wel zijn. Tijd nemen. Is dit AndersGAanLEVen? Nog meer mensjes kijken. Nog meer slenteren. Fotootjes nemen op de zitbanken van de ronde erkers.
Was ophalen. Verfrissen. Ondertussen is het donker geworden. En het lichtfeest is in aantocht. Overal pinkende, flikkerende en slingerende lampjes. Het lichtfeest kondigt zich over enkele dagen aan. Wij wandelen langs de verlicht winkeltjes naar café Concerto. Een waar smaakconcert in onze mond. Italiaans met een wijntje. Hoe schoon en lekker op wereld.
Wij zijn van deze wereld. En de wereld is van iedereen.
Onze reis vanuit Pokhara verloopt bijzonder voorspoedig. De landschappen blijven bergachtig mooi. De weg, de laatste tachtig km zelfs een vernieuwde asfaltlaag, pas gelegd. Geen putten , geen kuilen, geen keistroken, geen zanderige stroken. Gewoon goede asfalt. Wij komen aan in een toplocatie Sapana in Sauraha.
De eigenaar een jonge veertiger, vroeger afwasser en ober, heeft van mensen uit Wageningen 9000 gulden gekregen om zijn Droom = Sapana waar te maken. De Wageningers hebben zonder voorwaarden de centen gegeven. En zie, wij komen terecht in een heus park. Aparte villa's , okergeel, tuinpaden, hangmatten tussen de bomen, speeltuig voor de kinderen, zithoekjes met vuurhaarden , terrasjes, loggia's, parkbomen,... Werkelijk een " Sapana"
De baas is zeer tevreden om weer mensen van Sawadee te zien. . De ontvangst is zeer gemoedelijk en dat zal gans ons verblijf zo blijven : traktaatje met wijn, afscheidscadeautje olifantensleutelhanger. Hij wil Sawadee tot zijn vast klienteel.
Wij wandelen naar een Tharudorpje. Krijgen toelichting van een Sapana-gids. De waterputten hebben voor deze Tharu's een beter leven mogelijk gemaakt. Zuiver water. De huizen zijn gemaakt uit Olifantengras en ingesmeerd met diverse uitwerpselen, water- en windbestendig. Overal ook groentenhofjes. Kool, peppertjes,spinazie, paksoi, boontjes... Zelfvoorzienend..
Wij gaan samen koken met de Tharu's. Moeder en dochter ontvangen ons in hun schamel keukentje. Twee grondvuuraarden . Aangestookt met aanmaakhout. Wij maken het nationale gerecht : Dhal Bhatt. Eerst de rijst vijf keer spoelen. In de ketel op het vuur laten uitkoken. Spinazie wassen. Olie goed heetten,kruiden erin, spinazie erbij. Ons zitje is een laag stoeltje 10 cm van de grond. Zo kunnen wij in de pot roeren. Dit is een tafereel laag bij de grond maar zo verwarmend. Moeder en dochter spreken geen woord Engels. Maar met hun ontwapende lach, handen en ogen weten wat ons te doen staat. Nu is het beurt aan de stukjes kip om in de hete olie klaar gestoofd te worden. De look en de peppertjes worden buiten afgespoeld en op vijzelsteen geplet door een soortement stompe bijtelstamper. Samen met de kruiden bij de kip. En nu laten sudderen.
Wij eten samen met de mama in een andere plaats, wij zitten op de grond en eten met onze handen. Wij eten het eten bijeendraaiend met onze vingers en brengen onze mond naar ons hand. Het is lekker om duimen en vingers vanaf te likken. Letterlijk nu.
Tijd voor de culturele dans. Frieda wordt aangekleed in wit gewaad en met de nodige ornamenten. Wij begeven ons naar het plaatselijk ontmoetingshuis. Frieda danst mee met zingende en dansende vrouwen. Hun traditionele dansen in hun traditionele klederdracht. Ritmisch gaat het en elkaar antwoorden in hun gezang. Tamboerijnen met pauwenpluimen getooid, worden ritmisch beslagen, de kandans varieert. Joos wordt uitgenodigd om mee te slaan en zich tussen de vrouwen in de kandans te bewegen.
Een mooie avond. Zo steunen wij tegelijk een sociaal vrouwenproject.
Afsluiten doen wij in Sapana met een biertje. Proost.
Wij rijden naar het dorp. Varen met een Tharu boot over het riviertje. Op Venetiaanse wijze duwt de veerman; alleen hij zingt niet.
Wij stappen in de safari-jeep en rijden op de jungle in.
In de holte van een boom wordt een boomhagedisje door de zon wakker gemaakt. Zijn kopje, nauwelijks zichtbaar, net buiten de boom om de warmte van de zon te vangen.
Verderop spelende en stoeiende apen, springend naar de andere tak of sierlijk de tak aflopend. Daar beneden verscholen in het lover een groepje herten hun eten opsnuffelend van de grond. De natuurgids vertelt dat apen en herten vriendjes zijn in het dierenbos. De apen schudden vruchten van de bomen voor de herten en beginnen lawaai te maken als de tijger, belust op zijn prooi, sluipend wil aanvallen. Voor de herten het signaal om zich uit de voeten te maken. Op onze dagtocht door de jungle zullen wij apen en herten telkens in elkaars nabijheid observeren.
Door de verrekijker wordt er een grote zwarte massa gezien op einde van een waterplas. Een donkere boomstronk? Neen, een kalme neushoorn, de Rhino. Half in water speurt hij naar voedsel. Ruikt, want speuren met de ogen is niet zijn sterkste kant. Ruiken daarentegen. Wij nemen tijd en foto's. Later als wij zitten te picknicken op de hoge rand van een breedlopende rivierbedding komt eer andere Rhino een voorstelling geven. Rustig en zelfverzekerd. Ons gezelschap is muisstil. Zelfs het klikken van fototoestellen doet zijn best om onhoorbaar te zijn. Hij heeft ons niet geroken en doet gewoon zijn ding. Traag en bedachtzaam. Wel een halfuur blijven wij stil onze ogen uitkijken. Wij verwachten de tijger. Helaas, hij voert vandaag zijn nummertje niet op. Maar een een halfuur met Rhino stemt ons meer dan tevreden.
Later op de tocht zien wij wilde pauwen, mariboe's, arenden, parkieten, zwart-gele vogels, groene vogels, neushoornvogels..jammer de ornithologie is grotendeels aan ons voorbij gegaan.
En plots reageert onze natuurgids euforisch; hij stoot mij aan en wijst. Ik zie een dier weg lopen ; maar eerlijk is eerlijk, geen tijger; jammer, ik had het wel gewild. Hij maant de chauffeur aan om snel tot de plek te rijden waar het dier werd gezien. Wij turen en spotten en pieren met onze ogen. He is gone away. Alleen zijn voetdruk laat hij achter. El tattoo del Tigre.
De Rhino's zijn ons goedgezind. Nog twee andere exemplaren vertonen zich aan ons.
Als contente safarigangers gaan wij tevreden naar ons hotel Sapana. Weer een Sapana die uitgekomen is.
Wij verlaten met enige spijt de droom Sapana. Het belooft een lange tocht te worden. Wij moeten Kathmandu kruisen. Hectisch verkeer? Stilstaand?
Wij zijn nog niet goed weg of het rammelt en kraakt onder de bus. Er breekt iets. De Cardanas die het begeeft?
De chauffeur en paar handige Harry's van ons gezelschap reparen met ijzerdraad de gebroken as. Wij rijden een klein stukje naar een soortement autoherstelplaats. Zowaar ze fixten het. Wij kunnen verder.
Het gaat op en neer langs de bergflanken. Buiten de Terai waar wij vandaan komen is er niets vlak in Nepal. Het land van de opeenvolgende bergen. De uitzichten blijven dan ook schitterend.
De verplaatsing verloopt zonder oponthoud. Wij kruisen zonder problemen de Kathmandu-vallei. En beginnen aan een klim op naar de 2200m. Onberijdbare bergwegen. En toch, hoe chauffeurs hier hun rijkunsten demonstreren is hallucinant. Als wij al tien maal denken dat wij er al zijn komt er een nieuwe haarspeldbocht. Eindelijk landen wij in ons hotel Country Villa Hotel in Nargakot. Een luxueus arendnest vanwaaruit wij het Himalaya massief zien. De pieken tekenen zich af tegen de blauwgrijze lucht. De lucht die later rosig-grijs zal kleuren. Een schilder zou dit op zijn Monets duizend maal impressionistisch moeten op doek vastleggen. Ook de wijze van W. Turner zou ons kunnen bekoren.
Wat ons altijd is opgevallen In de bussen die ons vervoerden, is dat er altijd een Nepalese vlag staat op het dashbord.
De Nepalese vlag is enig in zijn soort. Niet rechthoekig , niet vierkant. Twee driehoeken boven elkaar aan een lange zijde. Alles is blauw omrand. Blauw als kleur van de vrede. De driehoek staat voor de Dharma : morele wet, religieuze deugden en heilige plichten.
Binnen de de driehoeken is de kleur rood. Rood staat voor geluk en is tevens de kleur van de nationale bloem, de rodondendron. In het rood de witte zon en maan. De eerste koningen van Nepal werden beschouwd als afstammelingen van de zon en de maan. Van mysthiek gesproken.
De vlag staat aan de ingang van vele gebouwen, op elke bus vooraan. Een belangrijke uiting van hun nationale identiteit.
Het is nieuwjaar voor de Newar. Dieren worden vereerd. Wij zagen zelfs honden die een rode Tika kregen. De huizen worden versierd met oranje bloemenkransen. Slingers sieren de buitenkant van de huizen.
Aan de voordeur onderstrepen mooie kleurrijke Mandala's de feestvreugde. Vanaf de mandala loopt er een rood patroon tot aan de voordeur. Geluk voor de inwoners.
Een Mandela is een geometrische en astrologische belichaming van het pad van verlichting. De vorm is een cirkel en daarin worden cirkelgewijs verschillende types van ornamenten ingebracht. Hat is een ware verfijnde, secure, kunstzinnige en ambachtelijke kunst. Soms ook belegd met (blad) goud.
Voor de huizen in de dorpen zijn ze natuurlijk niet van dit niveau. Maar er zijn schitterende exemplaren bij van volkse kunst. De cirkel is een gegeven. Daarbinnen is er een variatie van kleurvlakken. Bvb. is er in het midden een rood bolletje wit en bruin omzoomd. Vandaaruit vertrekken naar de buitenkant acht drie hoeken; kleuren : Paars, lila, grasgroen, oranje, rood, geel, blauw.
Wij wandelen door de dorpjes naar beneden. Een nieuwe ervaring. Op onze trektocht waren er geen dorpjes. Enkel hotelletjes en lodges.
De manadala's volgen elkaar op.
Er wordt een buffel geslacht. Wij zijn fotografisch niet welkom. Wij worden onvriendelijk doorgestuurd.
De geiten, de kippen ze lopen vrij. Dorpelingen vegen schoon of zitten te kaarten of trappelen op koren of zitten op hun krukje af te wachten, wachten voor hun winkeltje op klanten, wandelen langzaam de bergflank op. Dorpsleven.
Wij bezoeken twee Hindu tempels. Offers zijn gebracht. Bloemen en roodsel op de beelden. Lingam en Yoni. Veelarmige goden.
De wandeling zet zich voort op een bredere weg, lommerrijk, uitzichten op de brede diepe vallei. Mooi wandelen.
Wij komen aan in Changu. De weg naar boven geflankeerd door souvenirwinkeltjes leidt naar een tempel, een van de oudste. De Narayan tempel. Beelden en symbolen, houtwerk, houtsnijwerk....de symbolen en goden van het hindoeïsme zijn nog altijd moeilijk te begrijpen, evenals de rituelen.
Wij zakken af naar Bhaktapur en verkennen rustig de onrustige stad. Een eerste verkennning. Het nieuwe jaar 1139 wordt op alle mogelijke manieren gevierd. Brommers, vrachtwagens volgeladen met uitgelaten mensen toeterend en zingend en met blauwe vlaggetjes zwaaiend. Blauw voor geluk. Gelukkig nieuwjaar.
Bhaktapur is puur. Wij krijgen de kans om anderhalve dag rond te wandelen. Deze koningssite lijkt ons de best bewaarde. Rijkelijk op de handelsproute India-Nepal. De tolheffingen brachten veel op. Vandaar de magnifieke paleizen en tempels. Veel tempels. Bhaktapur, de stad der vromen.
Vanuit ons hotelkamer kijken wij uit op de prachtige tempel Nyatapolate, gewijd aan de godin van het geluk,Sidi laxime. Een stoetengang van beelden. Twee krijgers, twee olifanten, twee leeuwen, twee griffioenen en afsluitend twee godinnen. Elk duo is tien keer sterker dan het koppel eronder. Het leidt ons stijl naar de heilige tempel.
Wij zien zulke trappengalerijen met soortgelijke dieren veelvuldig in deze stad. Sommige boventempels zijn door de aardbevingen vernietigd.
Wij wandelen door de winkelhoofdstraat naar het Dattatraylein. De gelijknamige tempel siert dit plein. Dattatraya is drieeenheid van Shiva, Brahma en Vishnu. Waar hebben wij dat nog gehoord, drie- eenheid.
Wij gaan op dak van het Travellerscafe genieten van koffie en een lekker taartje. Wij genieten van het volk en het rumoer op het plein.
Later zullen wij het straatje vinden met het fameuze Peacock raam. Het houtsnijwerk is verbluffend. Trouwens het heel gebouw 50 m en 100m om de hoek is met gesculpteerde ramen versierd. Wij gaan tegenover de Peacock een handgeschept papierbedrijf binnen. Een doolhof van zalen, zaaltjes, trappenhuizen, gestut door balken met het fijnste houtwerk, mooie beelden, een gesculpteerd schommelpaard. Een onverwacht en verborgen parel, een museum waard. Vanop het dak hebben wij een overzicht op de tempel op het plein en op de stad.
's anderdaags zullen wij hier in de buurt een rustig binnenpleintje vinden om onze lunch te nemen, lekker rustig. De zon is heerlijk en de momo's smaken.
Wij vinden nog een crematieplaats waar twee mensen bij twee priesters rituelen uitvoeren voor hun overleden vader. Deeg wordt gekneden. Bloemen gestrooid. Kaarsjes aangestoken.
Dit ritueel zit verscholen in een labyrint van tempels en tempeltjes. Een reuze Lingam en Yoni. Een naakte Vishnu. Geslacht tonend aan de wereld.
Trouwens de erotiek spat af van elke tempel, de lateien en ander houtwerk geeft veel bloot. De Kama Sutra in hout. Velen vertonen dan ook houdgrepen. Waarom die alles zo vrij openlijk gesculpteerd is, is nog gissen. De godin van de bliksem zou nogal preuts geweest zijn en dus zij zou de tempels sparen. Ze kon er niet naar zien. En ging aan de tempels voorbij.
Andere verklaring : plaatjes kijken en nadoen. Doel : bevolkingsgroei. Staaltje geboorteplanning.
Andere mogelijkheid : het lichaam kan in al zijn uitingen tot geluk leiden. Lichaam en geest : een sacrale eenheid in het hindoeïsme.
Wij struinen verder door dit museumstadje. De Durbar square is grandioos. Ruimte en koninklijke paleizen en tempels. Een koning zit hoog geknield op een zuil tevreden neerkijkend op zijn gouden poort, ingang van zijn paleis. De binnenkoeren met gesculpteerde ramen en deuren volgen elkaar op, Ze brengen ons naar een Hindoe tempel waar alleen Hindoe gelovigen binnen mogen. De wachter gunt ons blik op het binnenplein; wij zien kleurrijke afbeeldingen op de verschillende muren rondom om. Verder hebben wij zin om in het grote badplaats een bad te nemen. Wij zijn niet bang van de slangen die dik en parmantig de badruimte van 10 op 20m omzomen. In het midden een opgerichte slang alsof een fluitspeler haar permanent naar de hemel doet rijken. Bij het afdalen naar de badplaats een andere opgerichte slang. Heilige bewakers genoeg bij het baden van de koninklijke familie. Het water voor deze badplaats komt via een ingenieuze buizensysteem met fonteintjes onderweg van 10 km verder.
De tempels krijgen de lachers op de hand met hun erotische afbeeldingen.
Even buiten de square. Een tempeltje met allerlei dieren en ook mensen in verschillende vrijstijlen. Wij kijken geamuseerd naar de vrijende olifanten. Werkelijk, ware missionarissen.
Wij slurpen lekkere koffie op het dak van café Traditional met zicht op de square. Ware koningskinderen zijn wij. Met de zon op ons hoofd, mensjes kijken. Chinezen die van elke steen fotootjes nemen. Lachende spleetoogjes.
De potterij-square lijkt aan scherven te liggen. Wij zien nauwelijks gebakken potten en de open ovens zijn gedoofd. Gesloten omdat het nieuwjaar was?
Maar niet getreurd, de winkeltjes krijgen onze aandacht. De laatste cadeautjes.
Einde van het feest. Einde van onze fantastische reis.
De kenners kennen ook alle toppen van de Annapurna. Aanvankelijk gaven de " blootleggers " van deze toppen en van de ganse Hymalaia nummers aan deze toppen : 1,2,3,4,5,........ Stilaan kregen ze namen, maar sommigen behielden hun nummer.
De echte tochten zoals de onze zijn een goede honderd jaar geleden begonnen. Schutter, nu een toeristische topper.
Wij stappen nu naar een topper. 8u30 : vier graden. Twee uur later op meter 4130 twintig graden. Aanvankelijk nog stijl, daarna à dos d'âne (op en af) maar dan op stenen en smeltende grond.
Het landschap blijft betoverend mooi. Ten allen kant de reuzen van bergen, de sneeuw ongelijk verdeeld naargelang de ligging ( Noord,oost, zuid, west). Ijskristallen vormen zich op het aflopend beekje. Hier en daar een bloemetjesstruik, neen, geen Edelweiss. Maar het liedje schiet wel door onze kop.
In de verte zien wij ons einddoel. De lodges wachten op ons. Er is een eindmeet getrokken met een spandoek. Welcome. Congratulations staat op een bezijden plakkaat. Wij hebben de eindmeet gehaald. Iedereen van de groep reuzeblij. De high-fives gaan door de lucht.
Wij zitten in een keteldal, alle bergkleppers rondom ons. Sommigen zijn nog eens zo hoog als de hoogte waarop wij nu zitten. Dichter bij de hemel kan je niet komen.
Maar wij blijven met de voeten op de grond. Dat kan je van de helikopter die net wegvliegt niet zeggen. Ook dat lijkt dat toerisme te zijn voor dames, met hoge hakken, voor heren met dikke portefeuilles.
Wij hebben diamox genomen en de hoogteziekte blijft uit, met de voeten op de grond genieten wij op èèn van de fantastische plaatsen op aarde.
Wij gaan met onze gebedsvlaggetjes met de hele groep een eer betuigen aan iets wat groters is dan de mens. Iedereen mag dat grootser zelf invullen volgens zijn overtuiging.
Het is ook een eerbetuiging aan mensen voor wie deze bergen de laatste rustplaats was en voor heldhaftige mensen die reddingsoperaties hebben uitgevoerd om mensen een verdere kans tot leven te geven.
Wij slapen in de lodge : SANCTUARY. De naam zegt alles. Een heiligdom.
Het was feest gisterenavond. Lekker gegeten. De tips voor de dragers en de crew met veel bedankingen uitgedeeld. Meer dan verdiend.
De dansers nemen het voortouw. Wij zitten geamuseerd en handklappend toe te zien. Ditresh is in form . Evenals Harry. Ze nemen de anderen op sleeptouw. Uiteindelijk bewegen wij ons tussen de dansers. Plezier om zo te genieten.
En dan weer op om zes uur. Een laatste zonsopgang in het Annapurna gebied. De bergen en sneeuwtoppen baden weer in een gouden licht. Vaarwel schoonheid.
Dalen zullen wij. Aanvankelijk gemakkelijk. Na de theepauze " very,very, steep". Eerst laten wij ons verleiden. Een mevrouw die aan het weefgetouw zit te werken. Wij kopen twee mooie sjaals. De herinnering zal blijven telkens wij deze sjaals omdoen.
Wij rijden naar Pokhara. Stoppen onderweg bij een Tibetaans vluchtelingenkamp. Bewonderen de boedisttische tempel en steunen de verkopers en verkoopsters buiten het klooster door souvenirs te kopen.
En dan volgt een namiddag van uitrusten en recuperen. De was naar de de wasserij doen. Lekker luieren op bed. Haren en baard laten kortwieken. Een heerlijke massage in het kapsalon van hoofd, rug en armen. Nooit in mijn leven heb ik deze ervaring mogen smaken. Lekker je laten gaan in iemands knijpende en helende handen. Hoofd in slaaphouding op een kussen. Het zou nog uren mogen doorgaan. Het knippen en het scheren is op mijn vraag drastisch. Kort,kaal. De whatsapps van onze kinderen vragen zich af of hun vader boeddhist is geworden. Als boeddhist wil zeggen dat er vrede over jou en ons allemaal mag komen in deze wereld, dan zij het zo.
Of zoals in Nepal zeggen : Namaste! " Dat al je kwaliteiten gezegend en beschermd worden door de goden" en die goden dat zijn wij zelf. Wij vouwen deemoedig onze gevouwen handen voor onze borst. Al het goede is in jou. Respect.
Wij sluiten de avond af met de groep in een leuk restaurant en een overheerlijke maaltijd. Hemel op aarde.
In 68 gingen er al velen naar Kathmandu, andere ervaringen opdoen.
Het doorbreken van tradities. Het beperkende cocon waar de vaststaande waarden van het katholieke Vlaanderen nog in geborgen waren, werd in vraag gesteld. Flowerpower. Verbeelding aan de macht. De opkomende welvaart bracht breuken.
Ik was 18 en stond er op afstand naar te kijken. Probeerde te begrijpen.
Ik was 18 en gelukkig. Ik had juist een relatie begonnen met het meisje waar ik al jarenlang verliefd op was. Wij waren overtuigd van een duurzame relatie. Wij droomden van zes kinderen. Het werden er tenslotte vier. Vier om fier op te zijn. Vier die hun eigen weg zochten en die met groot engagement in het leven staan.
Ik was 18 en droomde om ooit grootvader/opa te worden. Ik had geen grootvaders gekend en te kort een grootmoeder. Mijn vader was een jaar voordien overleden. Vader en opa worden. Ondertussen ben ik al 12 maal opa. 12 kleinkinderen om fier op te zijn. Allen in volle groei en bloei.
Ik was 18 en wij droomden om niet alleen voor onszelf te leven. Wij zouden dienstbaar zijn aan de mensen in onze samenleving. Dienstbaar voor mensen die het moeilijk hebben om mee te kunnen; dienstbaar aan mensen in landen die niet de mogelijkheden hadden of waar het westen zich de grondstoffen heeft van toegeëigend.
Ik was 18 en had de wereld pas ontdekt. Parijs, Rome, Italië , München , Duitsland. Een openbaring. De wereld ging open. Oh! Oh! Ik wil de wereld zien. Samen gingen wij de wereld zien.
Ik was 18 en had een aantal dromen.
Ik ben 68 in 18.
Terugkijkend mag ik zeggen dat vele dromen gerealiseerd zijn.
Samen, vijftig jaar zijn wij samen, hebben wij veel gekregen van het leven.
Wij hebben ons ervoor ingezet.
Ons gezin, de vele fietstochten met de kinderen ( lekker achteraan bij vader op de fiets), de wandelingen/ tochten. Toen het nog niet modisch was. De campingvakanties. Vive la France, riepen wij luid. Chavagnac/ Gagnières zitten in het familiedna. Leren kaarten. Boeken lezen. Zwemmen. Culturele evenementen, musea en kerken bezoeken. Met zin of tegenzin. Vergeet je leven lang deze schoonheid ervan niet... Van mozaïeken, kerken, arena's, amphiteaters, schilderkunst. Evenwicht tussen ontspanning en ontwikkeling. Weten dat je deel uitmaakt van deze aardse geschiedenis.
Vader soms te schoolstreng. Moeder altijd in de bres voor haar kroost.
En samen maar hard werken.
De actie toegankelijkheid van zieken en gehandicapten van de de christelijke mutualiteit. Waar wij in alle gemeenten en steden van het arrondissement Kortrijk de ontoegankelijkheid in kaart brachten. Minutieus geturfd door mensen in rolwagens en zieke mensen. Een eerste televisieoptreden in het duidingsmagazine Pano(rama).
De stakingen en acties van de Witte Woede. Een voorrecht om de sociale strijd van verpleegkundigen, opvoeders en al het personeel in ziekenhuizen, gehandicapteninstellingen, bejaardentehuizen, kortom de ganse sociale sector te mogen leiden. Vele sterke vrouwelijke en mannelijke militanten van de LBC vakbond hebben door de volgehouden strijd veel verbetering gebracht in de arbeidsvoorwaarden en arbeidsomstandigheden van het personeel. Uiteindelijk loon naar werken. En met meer aan het werk. Wij namen deel aan betogingen in Amsterdam en Parijs, zelfde sociale woede in de sociale sector.
Een vuist maken tegen het opkomende racisme en xenofobie, uitgedrukt in de verwerpelijke partij van het Vlaams Blok.
Kiezen voor de politiek om het te laten veranderen.
Het vele werk in de commissie sociale zaken in het parlement. Het groene gedachtegoed van AGALEV ook proberen te vertalen in wetteksten.
Proberen te wegen op de besluitvorming.
Tenslotte trachten vorm te geven aan het onderwijs voor volwassenen.
Ondersteunen van mensen die hun land ontvlucht zijn om zo snel als mogelijk onze taal te leren. Belangrijk om een plaats te vinden in onze samenleving. Verdiepen in de vluchtelingenproblematiek. Resoluut kiezen voor mensen die een nieuw leven moeten beginnen. Wij begrijpen maar half wat zij hebben moeten achterlaten.
Naast al dat professionele ook ons als vrijwilliger iinzetten in sociale organisaties.
Steeds op zoek naar handgrepen die structuren in verandering kunnen brengen.
Ik ben 68 in 18. En ik heb stukjes van de wereld gezien. Wij hebben de zon zien ondergaan in Cusco. Wij hebben gedanst op de pont d' Avignon.
Wij hebben op de Chineze muur gelopen. Wij hebben op de muur van Hadrianus in Engeland gelopen. Gesakkerd bij de geplunderde goud/ zilverberg van Potosi. Een klein sluier geopend van de Russische ziel in Moskou en St. Petersburg. Meegeleefd met de Palestijnen in Jordanië. Samen op studiereis met Joodse overlevenden van de Holocaust naar Auschwitz-Birkenau.
De natuur in Noorwegen, Zweden en Finland tot ons laten komen.
Onze Europese bakermat ontdekt in onze maandenlange voettochten naar Santiago de Compostela. Onze ziel verloren in Italië.Onvergetelijke voet-en fietstochten met goede vrienden.
Ik ben 68 in 18.
Veertig jaar geleden had ik een wens, een verlangen om Nepal te ontdekken.
Sapana, een droom die uit gekomen is.
Een droom van een leven.
Wat nog op onze weg komt zullen wij met dankbare handen grijpen.
