Kathmandu : de stoffige, de armlastige...de pufferige
De chaotische, de brommende, de kapotte, de smoggende, de armlastige de adembenemende. Letterlijk. In geen enkel andere stad is de vervuiling zo aanwezig. De bewogen geschiedenis van deze stad zal er wel alles mee te maken hebben. De bevolking, de mensen moeten ondergaan.
Er zijn geen inkomsten uit natuurlijke rijkdommen.
Hoe kruipt een land uit zijn armoede. Hoe wordt een hoofdstad leefbaar. Er is nog veel economisch en ecologisch werk aan de winkel.
Welke wereldsolidariteir kunnen wij opbrengen, nu de natiestaten opnieuw op zichzelf terugplooien.
Is er een weg voor iedereen op aarde naar welbevinden?
En de Nepalese vriendelijkheid in hun Hindu - en Boeddhistisch geloof lijkt veel kommer en kwel te laten vergeten. Of is dit onze welwillende conclusie die onze gemoedsrust tot rust brengt.
Het is feesten in de stad en het land. Dasain. Nationaal feest. En de mensen trekken naar hun familie om dit te vieren.
Er wordt geofferd in veelvoud. Alle soorten dieren worden geslacht en veel beelden worden met bloed besprenkeld. Bloemenkransen worden gedragen, Hollands oranje. Bloemen worden gestrooid. Wij komen pujari's tegen( hindoe priesters). Ze geven op ons voorhoofd een Tika. Een zegening van God met een een rood/oranje duimstempel. Een soort rood poeder vermengd met mosterdolie. De Tika is het Derde Oog dat alles ziet, alles weet , een belangrijk Chakra ( een sterk energetisch punt). Wij voelen ons verwant met de Happy hippies van de jaren zestig. Wij zijn tenslotte in Freak Street in de wijk Thamel. De vroegere hippie zone.
Kathmandu wil letterlijk zeggen HoutenTempel. Nog altijd te bewonderen in Durbar Square.
Maar adembenemend is ook Patan. Die andere koninkelijke stad, ook de stad der Schoonheid genoemd. Concurreerde met die andere vroegere kleine koninkrijkjes.
De ons nu reeds bekende Durbar Square is weer bezaaid met tempeltjes waar allerlei goden de scepter zwaaien. Het koninkelijk paleis is een pareltje met zijn binnenkoeren waar een fraai grote badkuip uitgegraven is omgeven met fijn gesculpteerde beeltenissen. De zuivering van de familie is het minste wat ze konden doen. Buiten waakt de Aap- god, Hanuman. Het houtsnijwerk is artisanaal meesterwerk. Het meesterwerk van zilversmeedkunst is te bewonderen in de Gouden Tempel. Een toevluchtsoord voor vele Hindoemensen.
En Ganesh is ook van de partij. De god met de olifantenkop. God van de wijheid. Hoe hij aan die Olifantenkop komt?! de legendes zijn het oneens.
Sommigen durven beweren dat hij met zijn moeder in bed lag. Shiva de vader was zo woest geworden dat hij zijn kop er afsloeg. Naar buitenrennend was het eerste dier dat ze tegen kwamen een olifant. Die heeft dan maar zijn hoofd geleend. Ganesh is nu zo gekend en makkelijk herkenbaar.
En Boedhha krijgt ook in Patan zijn plaats , het is te zeggen in honderdvoud. Rijen Boeddha's.
En dan bezoeken wij iets heel intiems. Op de oever van de Bagmati, die uitmondt in de Ganges, de heilige rivier, ligt het bedevaartsoord Pashupatinath. Pashupathi is een andere naam voor Shiva. Weer een verhaal : een snoodaard van een opperhoofd had wel duizenden concubines en toch verkrachtte hij een jong meisje. Een afzondering was het minste wat hij kon krijgen als straf. En hij moest een heiligdom oprichten. Op deze plaats staat nu een gouden tempel : alleen Hindoemensen mogen hier binnen. De entree is heel mooi en op het binnenplein zien wij een reusachtige stier op zijn achterwerk en op zijn reuze ballen : Shiva ten voete ( ofte ...) uit.
Het intieme speelt zich af aan de oever van de Bagmati.
Er zijn crematies of lijkverbrandingen aan de gang. Brandstapels liggen op grote stenen. De overledene wordt op een lijkbaar aan de over van de rivier gelegd. De familieleden leiden de rituelen, De voeten en het aangezicht worden gewassen. Oranje bloemenkransen worden over het dode lichaam gedrapeerd. Het lichaam wordt besprenkeld. Ieder kan op deze manier zeer lijfelijk afscheid nemen. De draagberrie wordt naar de brandstapel gedragen door mannen. (Zoals bij ons in sommige gevallen de kist.) Het vuur wordt aangestoken aan strohout.
De oudste zoon gaat driemaal rond het lijk van de vader met de toorts en steekt dan het vuur aan in de mond van de vader. Onder de brandstapel wordt dan de vlam aan het hout aangestoken. De ganse brandstapel bevat vuur. De begrafenis-verbranding voltrekt zich.
Het is de jongste zoon die het ritueel voltrekt bij het afscheid van de moeder.
Iets wat opvalt: hier op de overkant van de rivieren zijn wel vijftig tempeltjes op èèn rechte lijn te zien. In elk tempeltje Lingam en Yoni.
Een wijd verbreid religieus symbool in Nepal. Lingam is een fallussymbool en symboliseert mannelijke energie. Yoni is het vaginasymbool. En dus de vrouwelijke energie. Symbool voor licht en donker, passief en actief, de eenheid van man en vrouw, de totaliteit van het bestaan. De Lingam is opgericht in de Yoni.
Als je bij het eerste tempeltje zag kan je wel 50 falussen op een rijtje zien.
Wij wandelen langs een theatrale trap in het bos het heiligdom uit. Vele,al dan niet, vervallen tempels verdienen een beter lot.
En of het nog niet genoeg is rijden wij naar Bodhnath. Èèn van de grootste boeddhistische heiligdommen. De grootste Stoepa v
an Nepal. De witte halve "voetbal" is wel 100m lang. De gebedsmolens groot en klein, rondom. Ook de kloosters zijn direct in de buurt.
Over een aantal dagen is het lichtfeest van de Hindoes. Ook de Boeddhisten vieren mee. De Stoepa is vol gehangen met lichtjes. Betoverend in de avondschemering.
Wij eten in een restaurant op verdieping met zicht op de lichtende Stoepa. En de avond is vredig.
