Op doorreis naar mijn vakantiebestemming ‘Grimaud’(Var) in het zonnige zuiden van Frankrijk, vond ik een tussenstop in de Beaujolais wel eens de moeite om enkele dagen te genieten van het mooie landschap, de pittoreske dorpjes, maar ook van de heerlijke verfrissende, prijsvriendelijke wijnen. Niet alleen een upgrade van mijn wijn- en streekkennis, maar vooral een nieuwsgierigheid naar de evolutie, marketing en nieuwsjes op culinair wijnvlak.

Even in het kort onze wijnkennis opfrissen.
Deze regio strekt zich uit van Leynes, ten zuiden van Mâcon tot in L’ Arbresle op enkele kilometers van de culinaire grootstad Lyon. Dit gebied levert meer verscheidenheid aan wijnen en ondergrond dan dat je op het eerste gezicht zou denken. Hetzelfde druivenras ‘gamay noir à jus blanc’ is voor rood en rosé de absolute heerser in de appellatielijst. Momenteel merkt men ook een behoorlijke aanplant van pinot noir als tweede rode variëteit. 
Chardonnay neemt het dan op voor de witte wijnen. De wijnen van de beaujolais worden gecommercialiseerd onder AOC, waarvan tien ‘crus’ (in de Beaujolais wordt een ‘cru’ als een gemeentelijke appellatie aangezien).

Van N naar Z: SAINT-AMOUR, JULIENAS, CHÉNAS, MOULIN-A-VENT, FLEURIE, CHIROUBLES, MORGON, RÉGNIÉ, BROUILLY en CÔTE DE BROUILLY. 

De meeste wijnen uit het gebied worden gemaakt volgens de methode die ‘vinification beaujolaise’ wordt genoemd. Kort samengevat: handmatige oogst, volledige trossen in de ‘cuve’. Op de bodem van de gistkuip is het druivensap vrij van koolzuurgas. In het midden weken de trossen in het sap. De anthocyanen (kleurstoffen), de tannine, de aroma’s in wording, worden aan het sap afgegeven. In het bovenste gedeelte vertoeven de trossen in een anaëroob (zonder zuurstof) milieu bestaande uit koolzuurgas. Binnen in de bessen start een intracellulaire gisting. Door dit gebruik van deze typische methode voor de meeste beaujolaiswijnen (volledige trossen en onder koolzuurgas) krijg je complexe gistingsprocessen die resulteren in heel fruitige wijnen.

Laten we vooral eerst eens de appellatielijst van de ‘crus’ (opsomming van de twaalf persoonlijkheden volgens ‘Office de Tourisme Beaujolais’) bekijken. We nemen de belangrijkste kenmerken onder de loep:
SAINT-AMOUR (304 ha). 
De wijnstokken van deze ‘vintage’ bevinden zich in het departement Saône-et-Loire. Elk jaar wordt er een ‘cuvée Saint-Valentin’ gemaakt, waardoor 14 februari een goed moment is om deze rode wijn te proeven.
Geografische ligging: in het noorden van Beaujolais, in het departement Saône-et- Loire.
Bodemgesteldheid: graniet, leisteen en keien.
Opmerkingen: fijne, delicate en aromatische wijn.
ONTDEKKING: DOMAINE DE LA PIROLETTE 2022 (20 euro).
JULIÉNAS (554 ha). 
Gelegen in vier gemeenten (departementen Rhône en Saône-et-Loire). Typische specialiteiten uit de streek, dicht bij de zijdestad Lyon: Le tablier de sapeur (vette darm), La jambe de bois (stoofpotje met rundspoot), Quenelles (vleesballetjes), Cervelle de canut (platte kaas met sjalot, room, olie en witte wijn, enz.).
Geografische ligging: ten zuidwesten van Saint-Amour.
Bodemgesteldheid: diepere bodem met meer klei dan de andere ‘crus’.
Opmerking: structuurvolle en fruitige wijn, kan enkele jaren bewaren.
ONTDEKKING: CAVE JULIÉNAS CHAINTRÉ – Terre d’Eden 2022 (11 euro).
CHÉNAS (227 ha). 
Het is de kleinste appellatie van de Beaujolais. Oude eikenplantages, destijds gekapt door de Gallo-Romeinen en vervolgens door kloosterorden, maakten plaats voor aanplant voor wijnstokken.
Geografische ligging: ten zuiden van de twee voorgaande AOP, grenzend aan Moulin-à-Vent.
Bodemgesteldheid: graniet. 
Opmerking: de wijnen verschillen erg naargelang de bodemstructuur. Een gedeelte van de wijnen uit de gemeente genieten van de AOC Moulin-à-Vent.
Referentie: Cave Château de Chénas – Coeur de Granit 2022 (9,90 euro).
MOULIN-À-VENT (642 ha). 
Vanaf een hoogte van 278 m, omgeven door een decor van wijngaarden, onder toezicht van een geklasseerde molen. Dit historisch monument is de trots van de appellatie.
Geografische ligging: in de departementen Rhône en Saône-et-Loire.
Bodemgesteldheid: granietbodem rijk aan mangaan.
Opmerking: krachtige en genereuze wijn die goed kan ouderen (5 tot 10 jaar en zelfs meer!).
ONTDEKKING: CHÂTEAU DU MOULIN-Á-VENT – Couvent des Thorins 2021 (17 euro).
FLEURIE (810 ha). 
De appellatie dankt zijn naam aan de Romeinse legionair Fleurus. Wordt gedomineerd door de Madonnaheuvel en door de kapel.
Geografische ligging: ten zuidwesten van Moulin-à-Vent.
Bodemgesteldheid: grote granietkristallen.
Opmerking: lichte en fruitige wijnen.
Referentie: Domaine des Marrans – Les Marrans 2021 (16,80 euro).
CHIROUBLES (314 ha).
De wijnstokken nestelen zich op hellingen, gerangschikt in een cirkel. Hier vinden we de hoogste percelen (450 meter), gesteund door de ‘Monts du Beaujolais’.
Geografische ligging: ten zuidwesten van Fleurie.
Bodemgesteldheid: granieten dalkom (*1).
Opmerking: fijne en elegante wijn. Geboortedorp van Victor Pulliat (1827-1897). Deze ampelograaf wordt beschouwd als de redder van de Europese wijngaarden na de invasie van de phylloxera (druifluis). Hij dankt zijn reputatie aan zijn studie van de wijnstokken en de heropbouw van de wijngaarden (enten op Amerikaanse onderstokken).
Referentie: Domaine de Petit Puits  2022 (18 euro).
MORGON (1127 ha). 
Een cru met diverse bodems, wordt gedomineerd door de Mont du Py. Daar gaan we op zoek naar de eeuwenoude eik die ‘La Côte du Py’ bekroont. Een heel prestigieuze appellatie.
Geografische ligging: ten zuiden van Chiroubles.
Bodemgesteldheid: verpulverde, uiteengevallen leisteenrotsen met pyriet en ijzeroxide.
Opmerking: genereuze en vlezige wijn met de smaak van het ‘terroir’.
ONTDEKKING: DOMEINE LAURENT GAUTHIER, Côte du Py 2022 (15,50 euro).
RÉGNIÉ (550 ha). 
Het dorp Régnié valt op door zijn kerk met twee klokkentorens, gebouwd in 1867 volgens de plannen van architect Pierre Bossan (1814-1888), die de basiliek Notre-Dame de Fourvière in Lyon creëerde.
Geografische ligging: tussen Belleville en Beaujeu ten zuidwesten van Morgon.
Bodemgesteldheid: roze graniet, rijk aan mineralen.
Opmerking: soepele, krachtige en aromatische wijn.
Referentie: Caveau du Cru Régnié (onder de 20 euro).
CÔTE DE BROUILLY (323 ha). 
Wordt gedomineerd door de kapel Notre Dame aux Raisins. Rabelais, arts en schrijver (1494-1553), zei dat Mont Brouilly werd gevormd door boeman Gargantua. Gargantua en zoon Pantagruel waren twee beroemde reuzen (wereldliteratuur) die groot, sterk, dapper, intelligent en progressief waren. Zij waren dol op de goede dingen des levens.
Geografische ligging: op de heuvel.
Bodemgesteldheid: graniet en leisteen met de beroemde groenblauwe stenen.
Opmerking: rasechte wijn, moet een beetje rijpen om zich helemaal te ontplooien.
Referentie: Domaine Jean-Marc Laforest 2022 (13, 95 euro).
BROUILLY (1263 ha).
Wijn die zeer populair is in de Parijse bistro’s. Meest zuidelijk gelegen regio.
Geografische ligging: op een heuvel met dezelfde naam.
Bodemgesteldheid: graniet en leisteen
Opmerking: fruitige wijn met een mooie structuur.
Referentie: Château de la Terrière 2022 (9,50 euro).
BEAUJOLAIS-VILLAGES (4209 ha).
De appellatie, die 38 dorpen omvat, is de eerste Franse appellatie met het woord ‘dorpen’ in haar naam. Daar zijn ook de beaujolais villages nouveau, beaujolais villages rosé en de witte beaujolais zeer in trek.
BEAUJOLAIS (5398 ha). 
Het is zoals een Toscaans landschap in Frankrijk, uitvergroot door gouden stenen (pierres dorées). Beaujolais nouveau, beaujolais wit, rood en rosé zijn daar verkrijgbaar. Feestwijnen bij uitstek en dan nog alle onder de prijs van 20 euro. 

In een ‘Chambre et Table d’Hôtes’, zou ik mijn kort verblijf boeken. Een ideale plaats voor de verkenning van de hier beschreven beaujolaiswijnen.

Als uitvalbasis koos ik voor ‘Domaine Des Aloets’ (Rue Pierre Poitrasson) in het pittoreske dorpje Noiré, ongeveer een 25 km van de afslag van de snelweg in Villefranche-sur-Saône. Een aanrader qua accommodatie en gastvrijheid. Ik kon daar proeven van de plaatselijke specialiteiten, met zorg en fierheid klaargemaakt door de gastvrouw (*2). Op haar advies belandde ik bij wijnboer Dominique Guillard (Viticulteur-Récoltant te Oingt – tel: 04.74.71.11.74 ) voor een uitgebreide degustatie. Mijn voorkeur viel op een rosé ‘pink tower’ 2023 (7 euro), een rode beaujolais 2023, ‘vieilles vignes’ (9 euro) en een bijzondere lekkere ‘cuvée Alexandre 2022’ (14 euro). Deze laatste werd gebotteld ter nagedachtenis van de overgrootvader en stichter van het wijnhuis. Dominique kon niet nalaten mij te vertellen dat zijn overgrootvader tevens burgervader was van het dorpje Oingt. 
Deze uitzonderlijk gemaakte jaargang 2022 beïnvloedde mijn koopgedrag. Het klein familiebedrijf van 10 hectare streeft naar traditie en respect voor de natuur. Het biedt authentieke, vrij goedkope kwaliteitswijnen aan op basis van de gamaydruif. 
Het oude middeleeuwse dorpje Oingt is geclassificeerd als een van de mooiste dorpen van Frankrijk. Een streling voor het oog!    

Maar hoe zit het nu met de jaargang 2022? + Een wist-je-datje!

Het jaar 2022 vertegenwoordigt een totaal succes in de regio, maar we moeten vooral het succes benadrukken van de ‘appellations’ beaujolais villages Fleurie en Juliénas, bekend voor hun genereuze stijlen. De wijnbouwers hebben er het beste van gemaakt door hun jaargang een sterke persoonlijkheid te geven. Het dorp Latignie valt al jaar na jaar op door wijnen met dieptegang. Het overheidsinstituut INAO (‘Institut National des Appellations d’Origine’) onderzoekt   momenteel de mogelijkheid om het dorp aan de lijst van de twaalf ‘Appellations Beaujolais’ toe te voegen. Nummer dertien moet hier zeker aangezien worden als een geluksgetal (*3).

Nog een slimme marketingtruck in het vooruitzicht?

Om zijn honderdjarig bestaan te vieren, bereidt de ‘appellation Moulin-à-Vent’ zich voor op het schrijven van een nieuw hoofdstuk in haar geschiedenis. Hoe? Door een hiërarchiespel te spelen en te streven naar de vermelding ‘Premier Cru’ (cf. Lieux-Dits in Bourgogne). Omdat de eerste appellatie in de Beaujolais werd erkend sinds 1924, zelfs vóór het bestaan van de regionale AOC, wil Moulin-à-Vent opnieuw vooroplopen en een nieuwe trend scheppen. Door de trage administratieve aanpak van het soevereine orgaan van de Franse wijnindustrie (INAO) zal dit zeker enkele jaren van gepalaver worden? Ik volg het voor jullie op!

Hoe zit het met de wijnoogst 2023?

Persberichten spreken van een mooi oogstjaar 2023. Uitgesproken fruitig, knapperige schil, zaden met een nootachtige smaak en vruchtvlees dat smelt in de mond. “Geweldige wijnen zullen er worden gemaakt van rijpe, gezonde druiven”. 
Wijnanalisten zijn meer gereserveerd en plaatsen hier en daar een kanttekening: “Het oogstjaar 2023 zal niet het wijnjaar van de eeuw zijn. Het is goed, zelfs heel goed voor de wijnbouwers en hun 2023 biedt prachtige kleuren en een smaakvolle fruitigheid”. De kanttekeningen hebben betrekking op de kwaliteit (heterogene factoren, van klimatologische tot economische) en op kwantiteit (lagere opbrengsten) door hagel in het noorden en droogte in het zuiden. De hoge zomertemperaturen zorgden voor een snelle oogst. De 2023 krijgt hierdoor iets meer gewicht en vertoont in ieder geval in vergelijking met bijvoorbeeld 2021 meer finesse en is beter gebalanceerd. Ondanks een lagere opbrengst blijft 2020 in kwalitatief opzicht een droomjaar. In grote lijnen is 2023 toch vergelijkbaar met 2022. 

Jaargang 2024 komt eraan!
We kijken al uit naar de eerste donderdag van de maand november 2024. Wat zullen de recensies zijn bij de opening van dit nieuwe wijnjaar voor de primeurwijnen?
Vadertje natuur heeft hier het laatste woord!

(*1) dalkom: (aardrijkskunde) een kom in een dal.
(*2) LA RECETTE DU SAUCISSON (mij doorgegeven door de gastvrouw).
Saucisson à cuire (100% porc, mélange de gras et de maigre, vin rouge et épices)
½ bt. de vin rouge, 1 grosse poignée de gêne (restant de grappe aprés pressurage). Faire cuire le saucisson 30 à 40 minutes selon grosseur dans le vin et le gêne.
Pour la sauce au vin rouge
Faire revenir 2 échalotes dans un peu de beurre. Déglacer avec 4 verres de vin rouge. Délayer la farine ou la maïzena avec un peu d’eau 
froide et ajouter à la sauce pour la lier une fois celle-ci bien chaude. Tout est prêt!
(*3) mijn geboortedatum, zie onderaan

Bronnen:

-    Opzoekingswerk in mijn cursussen en de recentste documentatie over Franse wijnen.
-    Gesprekken ter plaatse met collega’s uit de perswereld, wijnbouwers, wijnanalisten en inkopers.
-    Bezoek wijnbeurzen.
-    Dienst toerisme Beaujolais.

Georges De Smaele, geboren op 13 december.
Wine Writer/Journalist
Lezingen/Voordrachten/Reisbegeleider.
Artikel maand augustus 2024.

VINDEN WE NOG BOURGOGNEWIJNEN VAN KWALITEIT VOOR MINDER DAN 25 EURO?

We zijn allen meer dan bewust dat de Bourgogne een regio is die geliefd is bij wijndrinkers over heel de wereld. Het is dan ook een van de duurste wijnen, afgezien van de champagne natuurlijk. In dit werkstukje onderzoek ik of men momenteel kan spreken van een prijsstagnatie, een teruggang naar de prijzen van 2020 of zelfs een prijsdaling? Deze vragen kon ik het best stellen aan de wijnbouwers en wijninkopers zelf tijdens mijn verblijf in de regio. Niet in één dag kregen al mijn vragen een antwoord. Mijn kort verblijf kreeg een noodzakelijke verlenging. Een eerste vluchtige conclusie: een paar klinkende benamingen van domeinen weerstaan echter nog steeds de nationale inflatie in Frankrijk door redelijke prijzen aan te bieden. Ik wilde nog meer over dit economisch aspect weten!

Maar waarom zijn deze wijnen toch zo duur?

Men kent de beroemde regel van vraag en aanbod die in de eerste plaats deze stijging van de prijzen verklaart, zowel voor de gewone regionale percelen als voor de meest verfijnde ‘Grands Crus – Lieux- Dits’(*1). Om je een idee te geven: in 2020 bedroeg de prijs van één hectare wijnstokken geklasseerd als ‘Grand Cru’ ongeveer 7 miljoen euro. Vergeet niet dat de Bourgogne amper 4% beslaat van alle Franse wijngaarden. Men heeft daar een flesproductie per jaar van 200 miljoen. Vergelijk dit even met de Bordeauxstreek waar men spreekt over 650 miljoen flessen per jaar. De universele reputatie van onze te bespreken kleine regio versterkt alleen maar de soms uitzonderlijke ‘zotte’ prijzen die daar worden aangerekend en die zeker niet bestemd zijn voor de portefeuille van de gewone burger. Samen met de champagne zijn bourgognewijnen de best exporterende. Ten slotte heeft goed doordachte marketing sinds de jaren dertig van vorige eeuw grotendeels bijgedragen aan het succes en het dure karakter ervan. Het is verleidelijk voor consumenten om zich te laten beïnvloeden door de klinkende namen. Gevolg: veel van de kleinere ‘appellations’ worden onterecht afgewezen.

Niet alleen chardonnay en pinot noir zijn bourgognecépages!

Meestal wordt er enkel over twee druivenrassen gesproken: pinot noir voor rood en chardonnay voor wit. Niet helemaal correct, er zijn ook zeer mooie ‘appellations’ die andere druivensoorten toestaan dan de twee hierboven genoemd. Aligoté is bijvoorbeeld een van deze onbeminde… Er is zelfs een vereniging van ‘Aligoteurs’(*2) die deze wijnen promoot met als trefwoord ‘rustiek en eenvoud’. Typisch het soort wijn waarmee je voor een betaalbare prijs het werk van grotere landgoederen kunt waarderen. Wanneer een getalenteerde wijnmaker er zijn werk van maakt krijgt aligoté de uitstraling van een geweldige witte wijn. 

Een mooi voorbeeld is de aligoté van Clos des Vignes du Maynes, Aligo-Rythm 2022 (20 euro) – Finesse, elegantie, levendigheid, met prachtige tonen van verse citrusvruchten, licht peperig in de afdronk. Je leest goed, ik heb een aligoté gezien in de kelders van Clos Vougeot die 300 euro koste, de fles uiteraard. Gek, gek, gek!

Denken we ook eens aan de ‘appellation’ Saint-Bris in de regio Auxerre, die de sauvignon blanc een bourgondische soepelheid geeft. 

Domaine Ternynck Saint-Bris 2023, 100% sauvignon blanc verkoopt deze wijn tegen 13 euro de fles. Een Bourgondische sauvignon met buxustonen. De witte vruchten zijn sappig, de kleine zoete ervaring evolueert snel naar een verfrissende afdronk. Zullen we hem eens mengen met cassissiroop? Deze ‘kir’ (*3) zal ons zeker verleiden. 

We kunnen ook kiezen voor een rode Mâconnais, vaak gebaseerd op de gamaydruif. Deze wijn komt heerlijk vlezig over, zonder zwaar te zijn. Ik proefde af en toe een ‘Passe-tout-grains-appellation’ die in de hele regio voorkomt. 

Voor 19 euro de fles - domaine AMI Gaminot 2022. Ik promoot graag deze wijn met Passe-tout-grains-allures. Een mix van gamay, pinot noir, aligoté en chardonnay die vrolijke en levendige wijn van pittig fruit creëert.

Beter een goede crémant dan een ‘slechte’ champagne!

Dit overduidelijke door allen reeds gehoorde cliché bereikt gelukkig het gezond verstand van elke goedgeïnformeerde wijnkenner en terecht! Het bereidings- en vinificatieproces van de Franse crémants is gebaseerd op de tweede gisting op de fles (traditionele methode – vroeger méthode champenoise genoemd). Laten we eerlijk zijn, een prachtige chardonnay uit een bourgondische ‘terroir’ naar keuze (tussen levendige mineraliteit en voedende klei) zal bubbels van extreme finesse geven. Ook zal de prijs het verschil maken, want een gewone champagne kost je minstens zo’n twintig euro, terwijl een uitstekende crémant de Bourgogne vanaf 14 euro te koop is.

Victorine de Chastenay (Crémant de Bourgogne) Extra Brut millésimé 2016 is zo een kanjer voor 14 euro. Wat een prachtige mousse! Licht aroma met fijne bubbels en een boterachtige afdronk. Een balans op hoog niveau.

De juiste plaats voor de juiste prijs? Op zoek van noord naar zuid!

Chablis met zijn mondiale vermaardheid blijft nog steeds een prijs-kwaliteitaantrekkelijkeregio. Vooral de petit chablis, die soms het karakter heeft van een grote chablis met herkenbare spanningen qua mineraliteit. 

Domaine Moreau-Naudet Petit Chablis 2022 voor 21 euro is er zo een. Een wijn gekenmerkt door grote levendigheid. Trillende perentonen en precies de juiste structuur.

Voor 17,50 euro prijs ik Domaine Jean Goulley & Fils Chablis 2022 aan. Deze wijn vertegenwoordigt met elegantie en passie het Chablis-‘terroir’ door zijn levendigheid. Heerlijk met een bijna ronde textuur in de mond voordat hij evolueert naar frisheid vanwege de schil van de citrusvrucht met kimmeridge-(*4) echo’s en mineraliteit. 
-
Laten we ook eens het alter ego van de Auxerrois-regio (Irancy, Epineuil, Tonnerre, Chitry …) bekijken. Daar vind je nog pinot noirwijnen die knapperig, kruidig en sappig zijn tegen belachelijke prijzen. Soms is de pinot noir vergezeld van het ceasardruifje (Irancy). 

Hier refereer ik aan Domaine Ternynck Irancy, Mazelot 2022 voor 22 euro de fles.

Laten we de Hautes-Côtes, Beaune en Nuits niet vergeten. Die wijnen van chardonnay of pinot noir, vaak aangeplant in de buurt van prestigieuze ‘appellations’, zijn zeer toegankelijk qua prijs. 

Domaine Nicolas Hautes-Côtes de Beaune blanc 2021 (16,50 euro). Bloemig, verleidelijk met tonen van boomgaardfruit (peer, appel). Een vleugje vatrijping die een indrukwekkende lengte biedt. Mooi gebalanceerde wijn.

Domaine Emmanuel Giboulot ‘Terres Bourgondes’ 2022 (20,40 euro) – 4 Rue de Seurre 21200 Beaune. Ik val voor deze wijn, daarom geeft ik jullie graag het adres mee. Een tussenstop naar het zuiden die je zeker moet meenemen. Sta me toe dit biodynamisch product te vergelijken met een schitterende edelsteen. Een wijn vol finesse, bloemig met tonen van geranium en gedroogde rozen. Poederig, evoluerend naar aroma’s van kleine bessen en vers rood fruit. Deskundig werk van deze wijnmaker.

Verder naar het zuiden ligt de Côte Chalonnaise, iets minder van prestige door de afwezigheid van ‘grands crus’, maar een regio die zeker onze aandacht verdient. We vinden daar de klinkende namen als Mercurey, Rully, Bouzeron, Givry en Montagny…, wijnen van zeer hoog niveau in wit en rood tegen prijzen die nog betaalbaar zijn. Voor hoelang nog?

Voor 18 euro koopt men al een Givry 2022 van het domein Mouton. Een mooi gestructureerde en heerlijke wijn, diep en fluwelig. Hij kenmerkt zeer rijp vlezig zwart fruit. Komt elegant over door zijn kruidige afdronk, vooral de kruidnagel.

Nog zuidelijker biedt de regio Mâconnais, dankzij zijn royale oppervlakte (meer dan 3700 hectare) wijnen aan tegen lage prijzen, zelfs voor 10 of 15 euro. Men omschrijft deze wijnen als eenvoudig en genereus. Dan nog een klein knipoogje naar de regio Beaujolais waar we nog in bepaalde gebieden witte bourgogne kunnen vinden tegen een lage prijs en als heel lekker kunnen ervaren. 

12 euro, te koop bij Cave de Lugny – Mâcon-Lugny Sainte-Pierre 2022.
Een wijn met een afdronk die licht olieachtig overkomt. In de mond blijft hij gespannen en fris. Een vleugje amandel maakt hem opbouwend mooi.

Een directe prijsanalyse

Als je de middelen en de tijd hebt om deze wijnroute te volgen, is het beter om direct bij de wijnbouwer te gaan winkelen. De prijzen zijn veel lager dan in de gespecialiseerde handel. Het is duidelijk dat hoe meer tussenpersonen er zijn, hoe duurder we kopen. Mijn voorbeeld hierboven van het wijndomein Mouton waar ik voor 18 euro kocht, wordt door wijnhandelaren aangeboden voor ongeveer 30 euro. Ik ben voorzichtig: het is niet aan mij om bepaalde wijnhandelaars af te keuren, integendeel sommige slagen erin perfecte deals te sluiten met wijnboeren en kunnen de klant charmeren met klantvriendelijke prijzen. Zoeken maar! Nog een aanbeveling: als je zelf niet kunt reizen of wachten op een volgende vakantie om wijn aan te kopen, bedenk dan dat de meeste wijnboeren tegenwoordig een eigen website hebben waarop je direct kunt bestellen. Aarzel ook niet om te telefoneren als het domein dat je zoekt geen online- winkel heeft. Koop in kleine hoeveelheid en proef eerst! Wie weet zijn de verzendkosten vanaf een bestelde hoeveelheid aantrekkelijk of zelfs gratis. Nog beter: de wijnmaker heeft misschien een promotiecampagne in jouw streek georganiseerd op een of andere wijnbeurs en kan misschien je bestelling aan zijn vervoer toevoegen. Een andere oplossing om economisch te kopen is contact opnemen met coöperatieve kelders. Vooroordelen van minder kwaliteit moet je vooral loslaten. Sommige coöperatieve kelders bieden prachtige ‘cuvées ’, zeer dicht bij de productie van onafhankelijke wijnboeren. Denken we hier als voorbeeld aan ‘La Chablisienne’ te Chablis en aan de Lugny-kelder(*5) waarvan de wijnen over heel de wereld worden geëxporteerd. Denk daarbij ook eens aan ‘de Vigneron de la Colline Eternelle in Saint-Père-sous Vezelay’, die met hun ambachtelijk werk regelmatig op internationale beurzen in de prijzen vallen.

Cyclusomkering in Bourgogne?

Frédericq Drouhin (gekend familiehuis in Beaune) deed voor ons, wijnschrijvers een opmerkelijke uitspraak: “We verlagen onze prijzen met 15% op het volledige assortiment van jaargang 2022. De belangstelling is groot, er zijn stocks over heel de wereld en onze trouwe klanten houden dit niet meer vol.”  Volgens hem is het imago van Bourgogne anders geworden door de prijsstijgingen in de afgelopen wijnjaren. “We hebben een prachtige jaargang 2022 met volumes. We zullen het moeten verkopen. De context is anders. Jaargang 2023 zal homogener aangezien worden”. 
Nog een verrassende uitleg van de voorzitter van het BIVB(*6). Die voorspelt op zijn beurt een stilte na twintig jaar van stijgende prijzen. Zijn uitleg: “De prijzen van transacties tussen wijnboeren en handelaren vertonen een dalende trend, we zien dit in de regio Chablis”. Hij vertrouwde ons toe dat op de markt de indicatoren rood worden. In november daalde de veiling van ‘Hospices de Beaune’ met ongeveer 15%. Toch op één na de beste jaaromzet in haar geschiedenis.
Bevroren prijzen: sinds de herfst gonst het van de geruchten in de regio. We praten over kelders en pakhuizen, importeurs die de samenwerking met bepaalde leveranciers hebben stopgezet of zelfs toewijzingen hebben ingetrokken. Vertrouwen geschonden?
Andere pretentieuze uitlatingen tegen de importeurs: “Het is te nemen of te laten of als je dit niet accepteert, zal ik je niet verkopen…”. Dit kreeg hij een grote importeur uit Dublin te horen, die met twintig landgoederen handelt. Drie van de twintig liet hij noodgedwongen vallen. Dit is een perfect voorbeeld dat de win-winrelatie dringend moet hersteld worden. Gelukkig zijn er nog geweldige wijnbouwers met wie het menselijk contact nog steeds op de eerste plaats komt. Er is dus opnieuw veel herstelwerk te doen!
Een door mij ondervraagde wijnboer uit de Côte d ’Or, die liever niet in de picture komt, vertelde mij dat 25% van de leveranciers heeft besloten om de prijzen voor 2022 te verlagen met 25%. De meerderheid koos voor prijsstabiliteit. Als dit geen goed teken is voor de wijnliefhebber, die dan ook nog ter plaatse profiteert van de 6% btw-heffing. Wij in België moeten dringend af van de 21% willen onze handelshuizen deftig kunnen concurreren. Toch een harde economische wijnwereld niet? 

(*1) Lieux-Dits: verwijst naar een specifiek benoemd perceel binnen een groter wijngebied.
Voorbeeld: wijngaard Corton, lieu-dit ‘Le Clos des Roi’ (dorp: Aloxe-Corton - Côte de Beaune).
(*2) Aligoteurs: vereniging die aligotéwijnen  van hoge kwaliteit promoot.
(*3) Kir: cocktail gemaakt van aligoté met een scheutje crème de cassis.
(*4) Kimmeridge: fossielondergrond.
(*5) Lugny-kelder: gelegen in de regio Mâcon.
(*6) BIVB: Bureau Interprofessionnel des Vins de Bourgogne – wijnbureau dat 266 handelshuizen, 16 coöperatieve kelders en 3.577 wijndomeinen groepeert. Verdedigt en promoot de belangen. 

Georges De Smaele, wijnschrijver.
Augustus 2024. 

EEN UNIEKE CHOCOLADE-WIJNERVARING MET MEESTER-CHOCOLATIER DOMINIQUE PERSOONE

Op 27 april 2024 nam ik samen met een 75-tal collega’s van de Vereniging van Vlaamse Sommeliers deel aan een bijzonder uitgebreide proeverij met als interessante vraagstelling: ‘Is wijn en chocolade een match?’ De datum van de proeverij kon niet beter passen want op 21 april startte een vierdaagse top te Brussel met als onderwerp: ‘Grote uitdagingen voor de cacaosector’. Beleidsmakers kwamen hun steun betuigen aan ‘de sector’ die voor grote uitdagingen komt te staan. Kinderarbeid, ontbossing, eerlijk leefbaar inkomen voor de cacaoboeren en traceerbaarheid blijven onopgeloste vraagstukken.
World Cacao Conference te Brussel werd vereerd met het bezoek van onze koningin. Zij pleitte voor duurzame ontwikkelingsdoelstellingen en verwees naar haar eerder bezoek aan de cacaoplantages in Ivoorkust.
In een sappig West-Vlaams taaltje, met af en toe een fijne grap en enkele woordspelingen, vertelde Dominique ons, in voorbereiding van de proeverij, over de geschiedenis van de Belgische chocolade, over wat de Belgische chocolade zo uniek maakt, hoe pralines worden gemaakt, over de soorten cacaobonen als grondstof, over waar ze groeien, over waar ze worden ingevoerd, over de prijszetting en natuurlijk over de problematiek besproken op de World Conference te Brussel. Zelf accentueerde hij de nog steeds gebruikelijke kinderarbeid, de ontbossing en de slechte oogsten van de laatste jaren ten gevolge van de klimaatopwarming.

Voor de meer kritische lezer die meer wil weten over cacao geef ik graag wat meer uitleg over wat Dominique ons te vertellen had in zijn inleiding over cacao, chocolade, zijn pralines enz. Kortom een korte samenvatting van zijn voordracht, samen met wat persoonlijk computeropzoekingswerk.

 Er bestaan verschillende soorten cacaobonen als grondstof voor chocolade, waarvan drie hoofdsoorten met ieder hun eigen bijzonderheden: de Forastero, de Criollo en de Trinitario. Daarbij horen nog verschillende subsoorten. Het rijpingsproces verschilt van soort tot soort voor wat je kan terugvinden in het smaakprofiel van de bonen. De Trinitario is een kruising van de twee voorgaanden.
 Meer dan de helft van de ingevoerde cacaobonen komt uit Ivoorkust. De overige komen uit Ghana, Kameroen en Nigeria. Andere palmolielanden zijn in opkomst zoals Columbia, Guatemala, Honduras en Papoea-Nieuw-Guinea.
 Cacaobonen groeien rond de evenaar waar een lekker warm klimaat heerst. De meeste bonen komen uit West-Afrika. Een boon moet nog wel 3 tot 4 jaar groeien voordat er vruchten aan de boom komen. Eerst komt er een roze-wit bloemetje, als dit is uitgebloeid komt er een cacaovrucht aan de boom te hangen. De rijpe vrucht is geel of rood.
 Het plukken van de vruchten is intensief handwerk. De cacaoboer snijdt de vruchten met een hakmes in de hand uit de boom. Daarna worden de vruchten opengehakt. Hierin zit wit vruchtvlees met pitten, welke voor zeven dagen op grote bananenbladeren worden gelegd en ingepakt. Dit proces noemt men fermenteren. Hierna krijgen we de welbekende cacaoboon. De bonen worden gedroogd en schoongemaakt waarna ze gezeefd worden om te voorkomen dat er steentjes en zand tussen zitten. Na het zeven worden de cacaobonen in grote zakken gedaan voor verkoop.
 Wat is nu de beste chocolade ter wereld? Tweeënzestig procent pure TREE TO BAR chocolade gemaakt in Taiwan, dit volgens een jury op de wereldfinale – International Award 2019.
 Waarom is cacao zo duur? De prijsstijging heeft verschillende redenen. De oogsten onder andere in Ghana en Ivoorkust zijn door het droge en te warme weer mislukt. Tweederde van de cacao komt uit West-Afrika. Opkomende regio’s voor cacao zijn Indonesië en Zuid- en Midden-Afrika. De prijs is viermaal hoger dan vorig jaar! Een prijszetting van 11.722 dollar per ton.
 Beyond Chocolate-charter: Beyond Chocolate wil een eind maken aan de extreme armoede, kinderarbeid en ontbossing die achter onze chocolade schuilgaat. Vandaag is 50 % van de Belgische chocolade gecertificeerd. Tegen 2030 moet alle gerelateerde ontbossing beëindigd zijn. Daarnaast moeten de ruim 140.000 boeren die cacaobonen leveren voor Belgische chocolade een leefbaar inkomen genieten.
 Hoe worden pralines gemaakt? Men legt de cacaobonen te roosteren waarna suiker, melkpoeder en cacaoboter wordt toegevoegd. Het mengsel wordt vervolgens gemengd met bijvoorbeeld kruiden en/of vruchten. Dit alles wordt verhit tot een gewenste temperatuur.
 En hoe zit het met de productie- en exportcijfers? Stevige cijfers qua productie en export voor België kunnen we grotendeels toeschrijven aan de groep Barry Callebaut, wereldmarktleider met o.a. een fabriek te Wieze. Deze fabriek realiseert 2,3 miljoen euro omzet.
 Duitsland is de grootste chocoladeproducent en is de grootste exporteur ter wereld, maar België staat in de Top 10 op de eerste plaats wat producenten van chocolade betreft in verhouding per capita. Zwitserland en Duitsland volgen op plaats 2 en 3 (www.statista.com).
 Weetje: de Zwitserse firma Peter, die later zal samenwerken met Nestlé, kreeg de idee om poedermelk te gebruiken bij de productie van chocolade. De allereerste Belgische praline is een creatie van de onderneming Neuhaus in 1912. Op dat moment was de Belgische praline geboren. De top Belgische chocolademerken zijn Godiva, Leonidas, Côte d’Or, Neuhaus, maar laten we vooral de groep Callebaut niet vergeten.

Een doosje met pralines werd ons o.a. voorgeschoteld waarbij telkens twee wijnen werden geplaatst, vooraf uitgezocht door het organiserende team van onze vereniging.

We beoordeelden:

PRALINE KAFFIR (Mexicaanse melkchocolade met verse zeste van limoen).
Hierbij twee te beoordelen passende wijnen:
• Remhoogte Free to be orange 2021 – Stellenbosch (ZA) Productie van een klein procent van hun Honeybunch-wijngaard. Dit is de wijngaard met de beste expositie, enkel de goudgekleurde druiven worden geoogst. De chenin blanc wordt op de schil vergist en na de fermentatie blijft de wijn 35 dagen macereren met de schil. Honderd procent malolactische fermentatie en 1 jaar maturatie op gebruikte Franse eiken vaten. Een unieke wijn met een volle, romige aanzet en een stevige, droge aciditeit. De bitterheid en frisse afdronk van deze ‘orange wine’ kan goed passen bij de zestesmaken in de praline. (18,75 euro). Aangekocht bij Elvama.
• Chateau Pierre-Bise 2022 Coteau du Layon ‘Rochefort’ (FR). Eigenaar Claude Papin en zoon bewerken 54 ha. De Layon is een zijrivier van de Loire die bekend staat om zijn zoete wijnen in verschillende gradaties. Dit perceel ligt midden op de heuvel en wordt altijd gebruikt om een matig zoete ‘vendanges tardives chenin’ te maken. Vanille, honing, steenfruit en bloesems in de neus. Wat sucrosité van de late oogst en een sappige finale. Elf procent volume alcohol. De druiven zijn een beetje aangetast door botrytis maar behouden nog heel wat fraîcheur. Botteling na enkele maanden. Het aromaprofiel van de chenin blanc zou moeten passen bij de frisse zeste van de praline. (22,95 euro). Aangekocht bij Vinetec.

PRALINE GRAND CRU VIETNAM (zure cacao verrijkt met citrusfruit, honing en tabak).
• Broadbent 5 years old reserve Madeira (Portugal). De pluk gebeurt volledig manueel en dit over verschillende weken (tussen midden augustus en midden oktober). De druiven worden geperst, met nadien een fermentatie op inox cuves. De vergisting stopt na 7 dagen door toevoeging van zuivere alcohol. Nadien is er een opwarming tussen de 40 en 50 graden gedurende 3 maanden. Er is een opvoeding van 5 jaar op houten vaten. Amber-goudkleurig met in de neus citrus en noten. In de mond komen de restjes van sinaas- en citrusvruchten met een rijke finale, die zoet is, maar met fijne zuren in de afdronk. Zowel de zuren, citrusaroma’s alsook noten zullen de praline mooi in pairing brengen. (27,80 euro). Aangekocht bij Santé Wines.
• Bodegas Toro Albala Poley Pedro Ximenez Dulce 2019 (Spanje). Deze zoete wijn is geproduceerd met ingedroogde pedro ximenez-druiven die half augustus werden geoogst en onder de zon gelegd om alle suikers te concentreren. De temperaturen waren zo hoog dat er maar vijf dagen nodig waren om het proces af te ronden. Na de pers wordt een zoete most verkregen die meer dan een jaar met rust gelaten werd. Het resultaat is een zoete en zijdeachtige wijn. De neus is gemiddeld intens met primaire aroma’s van pedro ximenez-rozijnen, vijgen en honing. Het aroma doet ook denken aan karamel en onthult een plantaardige frisheid. In de mond een zoete indruk met een zijdeachtige passage en medium zuurgraad. (23,52 euro). Aangekocht bij La Buena Vida. Perfecte match bij deze praline.

PRALINE GRAND CRU MADONG (PAPOEA-NIEUW-GUINEA) – Overweldigende rokerige smaak met noten en pruimen.
• Martin Melck cabernet sauvignon 2015 (ZA) – Martin Melck was eigenaar van ‘Muratie estate’ van 1763 tot 1781. Muratie cabernet sauvignon is gemaakt van drie verschillende wijngaarden aangeplant in 1981, 1993 en 1998. Alle gericht op het noordwesten op een hoogte van 260 meter boven zeeniveau. De druiven worden met de hand geplukt en in stalen tanks vergist. Zestig % gerijpt en opgevoed gedurende 20 maanden in nieuwe Franse eiken vaten. De wijngaarden van ‘Muratie’ zijn gelegen op de Simonsberg. Deze berg in Stellenbosch wordt gezien als een van de beste hellingen. Smaken van cederhout en bramen. Mooi vol en rijp fruit. Een lange afdronk met een rijke toon van cassis en kruiden. We denken dat deze wijn, van een oudere jaargang, de rokerigheid in de chocolade wat kan verzachten. (37 euro). Aangekocht bij Elvama.
• Niepoort Ruby Port (Portugal) – Deze Niepoort Ruby porto is fris, jong en fruitig. Het is een expressieve portwijn met veel karakter. Donkerrood van kleur, met een heerlijk fris en levendig aroma van donker fruit en een licht mineraal karakter. Ook uitermate geschikt voor desserts gemaakt van chocolade, vers fruit, rode en wilde vruchten. Druiven: roriz, touriga nacional, touriga franca, tinta francisca, tinta cao, tinta amarela, sousão. Drie jaar in grote houten vaten van 550 liter. Het jong fruit en restsuiker kunnen de rokerigheid in de praline verzachten. (12,64 euro) Aangekocht bij wijnen De Clerck..

PRALINE CHIPOTLE (MEXICO) – Chipotle-peper (Chileense peper), gerookte jalapeño, kaneel en peperkoek.
• Recioto della Valpolicella Antolini (Italië) 2020 – De Recioto della Valpolicella van Antolini wordt geproduceerd van de corvina, corvinone en rondinelladruiven. Dieprode granaatkleur met paarse reflecties. In de neus een intens boeket van zure kersen, veenbessen en een vleugje viool, kaneel en witte peper. De smaak is zoet, harmonieus en extreem fruitig. Combineren met warme desserts of chocolade of met zachte kazen. Gemaakt van ingedroogde druiven. Het vroeger stoppen van de gisting zorgt ervoor dat er meer restsuiker overblijft. De kruidigheid, kaneel en restsuiker zouden goed moeten samengaan met deze pittige praline. (20,30 euro). Aangekocht bij Grappolo.
• Spier Shiraz Private Collection 2019 (ZA) – In de mond: een concentratie van viooltjes, witte peper en pure chocolade verleidt de nasale indruk, gevolgd door een lonende samenhang van fruit, wat geparfumeerde kruidenaroma’s en een aanhoudende, zachte tanninestructuur. Deze wijn blijft in de mond hangen met een mooie balans en duidelijke jeugd. Manuele oogst, manuele triage en zeer voorzichtig persen zorgen voor een superieure kwaliteit. Rijping in Franse en Amerikaanse eiken vaten. Het rijpe zachte fruit in de wijn zou de pittigheid van de praline in balans moeten brengen. (23,95 euro). Aangekocht bij Wijnhuis Bollaert.

PRALINE YUZATION (JAPAN) – toetsen van yuzu (Japanse citrus), karamel en framboos.
• Marc Josten Riesling Kabinett 2021 (DUITSLAND) - Deze halfzoete riesling uit de ‘Mittelrhein’ is een strakke frisse zoete wijn. De wijnstokken zelf staan op indrukwekkende hellingen met een geologie van kalkhoudende loess en leisteen. De druiven worden manueel geplukt en gaan nadien op inox cuves met autochtone gisten. In de neus worden we verwend met geuren van citrusvruchten, munt en zeste van pompelmoes. Bij het degusteren komen het wit steenfruit en de zuren goed naar voren, mooi afgerond door wat restsuiker, maar zeker niet te plakkerig. (16,40 euro). Aangekocht bij Santé Wines. Ideaal huwelijk met de praline.
• Moscati d’Asti Prunotto 2023 (ITALIE) – De neus vertoont het karakteristieke aroma van de muscat blanc samen met tonen van acaciahoning en meidoornbloesem. Zijn volle smaak is krachtig en elegant met een aangename en frisse, evenwichtige afdronk. DE PERFECTE MATCH met deze praline door zijn zoetheid. Vergeet niet dat we hier met een wijn hebben te maken van 200 gram restsuiker! (13,90 euro). Aangekocht bij wijnen De Clerck. Opnieuw een gelukkig huwelijk!

Aan mijn proeftafel verwonderde men zich erover dat men niet refereerde aan de Franse banyuls- en maurywijnen, die praktisch in bijna alle wijnboeken en wijncursussen worden aangegeven als de wijnen die het best harmoniëren bij chocoladedesserts. Frankrijk dacht destijds de oplossing te hebben gevonden voor de ideale match met chocolade. De typische bitterzoete smaak noemde men rancio en de combinatie zoet en bitter zorgt ervoor dat banyuls en maury zo goed samengaan met de eveneens bitterzoete chocolade. Bewust kozen de voorproevers voor evenwaardige voorbeelden!
De internationale wijnmarkt is de laatste jaren sterk veranderd. Nieuwe wijnlanden veroveren in snel tempo een marktaandeel in ons land. Wijnhandelaren zijn continu op zoek naar producten met kwaliteit. Deze uitzonderlijke leerrijke proeverij kwam bij mij over als een voltreffer op vlak van georganiseerde proeverijen.

Bronnen o.a.
website Dominique Persoone, website en verslaggeving Vereniging van de Vlaamse Sommeliers, verslag world Cacao Conference te Brussel, Beyond Chocolate-charter, artikel actua, Katrien Delaet 21 april 2024, HLN, Nieuwsblad, mijn cursus en opzoekingswerk, …

Georges De Smaele, wijnschrijver.
28 april 2024.

ZE KOMEN ERAAN, DIE LEKKERE ASPERGES, MAAR WELKE WIJN PAST ERBIJ?

Hoera voor de fijnproevers, het aspergeseizoen is begonnen! De eerste asperges van de koude grond werden in de provincies Brabant gestoken. Toch maar even wachten met juichen want volgens ervaren kwekers van het witte goud is de teelt 2024 veel later op gang gekomen doordat er de afgelopen maanden veel meer regen is gevallen dan normaal. De planten zitten al een tijdje in de grond maar de telers konden de afgelopen tijd amper het land op om hun aspergebedden aan te leggen door de aanhoudende regen. Even geduld dus voor de massaproductie en de prijszetting?
Normaliter zijn de witte asperges uit onze contreien vanaf begin februari tot eind juni volop verkrijgbaar. De asperges die je nu in de winkel vindt, zijn in kassen geteeld. Asperges van de koude grond liggen van oudsher van eind april tot de feestdag van Sint Jan (24 juni) in de winkel.
Alvorens de geschikte match tussen ‘de koningin der groenten’ en de passende drank te bespreken is hier wat kennis van de belangrijkste soorten asperges van groot belang.
Witte asperges worden onder de grond geteeld en zien dus nooit zonlicht, vandaar hun witte kleur. Dit witte goud heeft een lichtzoete smaak en wordt traditioneel gegeten met krielaardappelen, een gekookt ei, ham of gerookte zalm en botersaus.
Groene asperges groeien boven de grond en krijgen hun groene kleur door het zonlicht. Ze hebben een sterkere en kruidiger smaak dan de witte asperges. Ze horen niet geschild te worden (wel aan de onderkant afsnijden) en kunnen zowel rauw als bereid gegeten worden.
Paarse asperges zijn iets minder gekend. Ze groeien ook boven de grond en danken hun kleur aan het pigment authocyaan (kleurstof). Ze bevatten 20% meer suiker dan de groene en witte variant, waardoor ze logischerwijs een sterk zoetere smaak hebben. Ze zijn verkrijgbaar vanaf de maand mei.
Wilde asperges zijn te vinden vanaf de maand mei langs beken en rivieren landinwaarts. Ook aan bosranden achter het duingebied komen ze vaak voor. Deze struikachtige plant die in het najaar oranjebruin verkleurd verdwijnt dan bovengronds. Ik geef jullie nu al mee dat deze asperges heerlijk zijn met een sausje van kwark (platte kaas) of zure room met een wildpluk van groene kruiden.
Een interessant wist-je-datje is dat de asperge zijn oorsprong kent in het oude Egypte; daar zijn de oudste bewijzen van de aspergecultuur teruggevonden in de piramide van Saqqara. Daar zijn asperges afgebeeld op muurtekeningen die een offergave van een Farao aan de Goden voorstellen. Door de eeuwen heen heeft de asperge zich via Italië en Frankrijk een weg door Europa gebaand om zich in de 18e eeuw bij ons te settelen en te aarden. Vanaf de 19e eeuw werd de teelt in onze streken grootschalig aangepakt.
Nog enkele aspergeweetjes:
• het geslacht Asparagus kent zo’n 150 soorten
• asperge behoort tot de familie van de lelieachtigen net zoals knoflook en prei
• de aspergezaadjes komen uit rode besjes van de aspergeplant
• verse asperges herkennen we niet alleen aan het uiterlijk maar ook aan het geluid. Als asperges vers zijn, piepen ze namelijk als je ze tegen elkaar wrijft.
• asperges zijn veel makkelijker te schillen als je ze voor het schillen een half uur in koud water legt
• asperges bevatten tal van voedingsstoffen en zijn daardoor erg gezond. Zo bevatten asperges magnesium, calcium, kalium, zink, fosfor en verschillende vitaminen zoals B1, B2 en B6.
Uit wat voorafgaat weten we nu dat de match tussen wijn en asperges sterk afhankelijk is van de bereidingswijze van de asperge en van het soort asperge. Serveer je asperges puur, krokant en nog koud? Of warm, met veel boter of met een Hollandse saus? Dien je ze op met grijze garnalen, gebakken zalm of kies je voor gerookte zalm?
Doordat de belangrijkste aroma’s en ons mondgevoel bij een gerecht gepaard gaan met onze keuze van wijn moeten we ons de volgende bijkomende vragen stellen: welke kruiden gebruiken we? Wat proeven we? Is het gerecht fris of warm? Heeft het gerecht extra zuren door citroen of vinaigrette? Is de bereiding rijk, vol en romig?
Bij dit alles trachten we op zoek te gaan naar een wijn of een bier waarin we vergelijkbare aroma’s en smaken proeven.
Bij witte asperges blijkt dat de fijne smaak een bittere toets kent in de finale. Een hout gelagerde witte wijn wordt bij witte asperges niet aangeraden. De subtiliteit van de groente verdwijnt daardoor volledig. Algemeen verkies ik een frisse wijn met fijne zuren en sprekende aroma’s van vers fruit. Stille witte wijnen uit Oostenrijk, Duitsland of de Elzas en de Loire uit Frankrijk komen hier perfect in aanmerking. Denk maar aan de druivenrassen sauvignon blanc, pinot gris, pinot blanc, viognier, chenin, riesling en grûner veltliner…
De groene, blauwe en wilde asperges zijn voller, kruidiger en soms grassig van smaak. Hier kies ik voor een witte, een lichte rode of zelfs een rosé, natuurlijk terug zonder intense houtopvoeding. Experimenteer eens met gegrilde asperges op de barbecue of gewokte asperges! Mijn persoonlijke voorkeur gaat hier naar een roséwijntje uit de Provence. Zelfs een lichte rode wijn uit het Rhônegebied krijgt hierbij zeker mijn zegen. In wit zou ik dan een 100% viognier voorstellen.
Laat me toe jullie verder te suggereren wat bij wat perfect past! Experimenteer eens met:
asperges op Vlaamse wijze: een frisse Oostenrijkse grüner veltliner
asperges met grijze garnalen: vraagt een ziltige albariño uit Galicië (Spanje)
asperges met gebakken of gerookte zalm: een fruitige witte wijn met appel- of peer aroma’s zoals een sauvignon blanc uit Nieuw-Zeeland of een chenin blanc uit Zuid-Afrika
asperges met gerookte zalm: een op basis van grenache blancdruif uit de Languedoc (Frankrijk)
asperges gegrild met kalfs-of lamsvlees: hier verkies ik een bardolino classico uit Veneto of een dolcetta d’Alba (Italië). Zelfs een eenvoudige bourgogne of beaulolais (FR) laat zich perfect foodpairen
salade met witte asperges, appel en gerookte zalm en yoghurt: de romige toetsen van de yoghurt zijn passend bij een Griekse witte wijn zonder houtlagering uit Nemea
salade met groene asperges, rauwe ham en hazelnoten: hier opteer ik voor een fris, aromatisch roséwijntje uit Corsica (FR) waar men de garriguekruiden ervaart.

En voor de bierdrinkers tevreden te stellen blijkt de ideale combinatie met asperges witbier te zijn. Ik geef ook nog enkele suggesties:
Witbier: Blanche de Namur, …
Weizen: Paulaner NaturtrubHefe = lichtkruidig.
La Trappe (Witte Trapist) – de monniken van La Trappe te Zundert.
Vanderginste ‘Oud Bruin’ vond ikzelf zeer geschikt bij groene asperges met kalfsvlees.
….
Ziezo beste lezers, nu is het aan jullie om te experimenteren. Laat het mij maar weten of ik jullie speekselklieren bij het lezen van dit artikel op gang heb gebracht!

Georges De Smaele, culinair journalist.

26 maart 2024.

OVERSTAPPEN VAN GLAS NAAR PAPIER EN/OF BLIK?

EEN AANGEDIKTE MARKETINGHYPE OF EEN ADEQUAAT ALTERNATIEF?

Wijn heeft het in de loop der tijd allemaal meegemaakt en doorstaan als het over wijngaardbeheer, vinificatie, opvoeding, verpakking en transport gaat. Denken we maar aan de leren dierlijke zakken, de terracotta potten, de vaten, de flessen, de BIB’s (bag-in-box) en nu de marketinghype van blik en kartonnen flessen. Handige management- strategen verkondigen graag hun missie en visie over nieuwe verpakkingsmethoden die de koolstof op onze planeet fel zouden doen afnemen. We bespreken hier een duurzame recycleerbare papierverpakking die vijf keer lichter is dan glas en een zes keer lagere ecologische voetafdruk heeft. Met de nodige excentriciteit bedacht de Engelse verpakkingsmaatschappij Frugalpac een milieuvriendelijke oplossing die de traditionele wijnverpakkingstraditie verstoort: een papieren fles, gemakkelijk te recycleren en met de mogelijkheid om de hele fles te versieren en niet alleen het etiket. Technisch gezien gaat het hier over een plastic voedselzak die in een kartonnen fles is geschoven. De twee elementen zijn gemakkelijk van elkaar te scheiden, zodat het papieren gedeelte kan worden gerecycled, en het plastic gedeelte zou 77% minder materiaal gebruiken dan een gewone plastic fles. Er lopen al experimenten bij enkele Franse wijnboeren, maar internationaal waren het de Italianen (Umbrië) die als eersten voorzichtig in zee gingen met dit project. Ze gaven toe dat ze tot hier- toe geen conservatieproblemen hebben ondervonden. Staan de schappen van onze wijnwinkels straks vol met veelkleurige papieren flessen? De Engelsen van de firma Frugalpac geloven erin en de toekomst zal uitwijzen of de Europese wijnboeren en vooral de Fransen dat ook zullen doen.

Bij mijn laatste lokaal Belgisch supermarktbezoek vond ik zelfs geen enkel petexemplaar (Frugal bottle) meer op het schap. Ik begon mij enkele vragen te stellen over:

Wat met de smaak in de kartonnen fles? Blijft de smaak constant of kunnen er zich negatieve effecten ontwikkelen?

Wat met transport en stockage? Zijn ze vergeleken met hun glazen concurrenten niet enorm fragiel en hypergevoelig voor vochtigheid bij opslag?

Wat met de productiekosten? Bij het consulteren van de Frugalpac-site vond ik geen duiding over de productiekost, noch over de investering van een papieren bottellijn. Wat is het kostenplaatje voor een kleinschalig domein? Kortom: voor velen blijft dergelijke omschakeling een zwart gat! 

En nu over blik

Ingevolge een Franse wijngebruikersenquête begin dit jaar kwam men tot volgende reacties: 72% van de Fransen zou bereid zijn om wijn in blik te proberen. Er is wel een groot verschil tussen ‘er klaar voor zijn’ en ‘daadwerkelijk doen’. Vergeten we niet dat de Europese consument sterk gehecht is aan zijn fles met de lange kurken dop wat voor hen nog altijd wijst op de hoogste kwaliteit. De doorsnee Franse consument blijft volgens mij koppig in het verdedigen van waarden en het afwijzen van innovaties. Onze landgenoten zijn naar mijn mening ruimdenkender. Toch werd de Franse consument verleid om meer BIB-wijn te consumeren naar het voorbeeld van wijnen uit ‘de nieuwe wereld’.

Twee verleidelijke elementen tot BIB-gebruik bij de Fransen waren de kleine kraan, bij elke gelegenheid te gebruiken en de overschakeling van kwaliteitsvolle wijngebieden naar het BIB-systeem. Vandaag kiest 62% van de wijnkopers in een ander formaat dan de fles voor BIB wat totaal verbluffend is voor een land met flestradities. En er komt nu nog een nieuwe kandidaat sterk naar voren namelijk ‘het recycleerbare blikje’. Aluminium kan gemakkelijk en zo vaak als gewenst worden gesmolten met heel weinig energieverbruik.

Merk ook op dat het ontwerp zelf van blik zorgt voor een perfecte luchtisolatie. Zo zal de wijn in de loop van de tijd niet bewegen en het risico op kurksmaak is nihil.

De zuurstofvoorziening zoals bij de fles die nodig is voor veroudering kan niet meer plaatsvinden en het blijft dus zinloos om oude blikken te bewaren. Het blikje is dus duidelijk bedoeld voor snelle consumptie! Daarom raden de producenten aan om de wijnen binnen de 2-3 jaar na het bottelen te drinken. Let op: nergens op de blikjes wordt een deadline opgegeven. Enkele voorbeelden van wijn in blik: FRENCH CANCAN, WINESTAR, VIGNOBLES RAGUENOT, AOP BORDEAUX, ROUGE/ LE STAR, BUBBLES BLANC/ ELIA PLAIMONT, CÔTES GASCOGNE, BLANC/ LE STAR, MERLOT, ROUGE/Ô JOIE, LES VINS DE VICKY, ROUGE…

Gezien de voor- en nadelen kan ik je alleen maar aanraden om wijn in blik te ontdekken maar natuurlijk mag je geen wijn van hoog niveau verwachten. Wijn in blik is minder charmant dan de traditionele wijnfles maar waarom zouden we niet eens trachten te innoveren in onze wijncultuur in plaats van ons vast te klampen aan ons classicisme? Worden we niet meer en meer gemotiveerd om ons milieu te beschermen?

Mijns inziens is de weg naar de ‘château Petrus’ in kartonnen fles of blik nog onbestaande, zelfs onwaarschijnlijk!

Georges De Smaele, wijnrecensent.