OVERSTAPPEN VAN GLAS NAAR PAPIER EN/OF BLIK?

EEN AANGEDIKTE MARKETINGHYPE OF EEN ADEQUAAT ALTERNATIEF?

Wijn heeft het in de loop der tijd allemaal meegemaakt en doorstaan als het over wijngaardbeheer, vinificatie, opvoeding, verpakking en transport gaat. Denken we maar aan de leren dierlijke zakken, de terracotta potten, de vaten, de flessen, de BIB’s (bag-in-box) en nu de marketinghype van blik en kartonnen flessen. Handige management- strategen verkondigen graag hun missie en visie over nieuwe verpakkingsmethoden die de koolstof op onze planeet fel zouden doen afnemen. We bespreken hier een duurzame recycleerbare papierverpakking die vijf keer lichter is dan glas en een zes keer lagere ecologische voetafdruk heeft. Met de nodige excentriciteit bedacht de Engelse verpakkingsmaatschappij Frugalpac een milieuvriendelijke oplossing die de traditionele wijnverpakkingstraditie verstoort: een papieren fles, gemakkelijk te recycleren en met de mogelijkheid om de hele fles te versieren en niet alleen het etiket. Technisch gezien gaat het hier over een plastic voedselzak die in een kartonnen fles is geschoven. De twee elementen zijn gemakkelijk van elkaar te scheiden, zodat het papieren gedeelte kan worden gerecycled, en het plastic gedeelte zou 77% minder materiaal gebruiken dan een gewone plastic fles. Er lopen al experimenten bij enkele Franse wijnboeren, maar internationaal waren het de Italianen (Umbrië) die als eersten voorzichtig in zee gingen met dit project. Ze gaven toe dat ze tot hier- toe geen conservatieproblemen hebben ondervonden. Staan de schappen van onze wijnwinkels straks vol met veelkleurige papieren flessen? De Engelsen van de firma Frugalpac geloven erin en de toekomst zal uitwijzen of de Europese wijnboeren en vooral de Fransen dat ook zullen doen.

Bij mijn laatste lokaal Belgisch supermarktbezoek vond ik zelfs geen enkel petexemplaar (Frugal bottle) meer op het schap. Ik begon mij enkele vragen te stellen over:

Wat met de smaak in de kartonnen fles? Blijft de smaak constant of kunnen er zich negatieve effecten ontwikkelen?

Wat met transport en stockage? Zijn ze vergeleken met hun glazen concurrenten niet enorm fragiel en hypergevoelig voor vochtigheid bij opslag?

Wat met de productiekosten? Bij het consulteren van de Frugalpac-site vond ik geen duiding over de productiekost, noch over de investering van een papieren bottellijn. Wat is het kostenplaatje voor een kleinschalig domein? Kortom: voor velen blijft dergelijke omschakeling een zwart gat! 

En nu over blik

Ingevolge een Franse wijngebruikersenquête begin dit jaar kwam men tot volgende reacties: 72% van de Fransen zou bereid zijn om wijn in blik te proberen. Er is wel een groot verschil tussen ‘er klaar voor zijn’ en ‘daadwerkelijk doen’. Vergeten we niet dat de Europese consument sterk gehecht is aan zijn fles met de lange kurken dop wat voor hen nog altijd wijst op de hoogste kwaliteit. De doorsnee Franse consument blijft volgens mij koppig in het verdedigen van waarden en het afwijzen van innovaties. Onze landgenoten zijn naar mijn mening ruimdenkender. Toch werd de Franse consument verleid om meer BIB-wijn te consumeren naar het voorbeeld van wijnen uit ‘de nieuwe wereld’.

Twee verleidelijke elementen tot BIB-gebruik bij de Fransen waren de kleine kraan, bij elke gelegenheid te gebruiken en de overschakeling van kwaliteitsvolle wijngebieden naar het BIB-systeem. Vandaag kiest 62% van de wijnkopers in een ander formaat dan de fles voor BIB wat totaal verbluffend is voor een land met flestradities. En er komt nu nog een nieuwe kandidaat sterk naar voren namelijk ‘het recycleerbare blikje’. Aluminium kan gemakkelijk en zo vaak als gewenst worden gesmolten met heel weinig energieverbruik.

Merk ook op dat het ontwerp zelf van blik zorgt voor een perfecte luchtisolatie. Zo zal de wijn in de loop van de tijd niet bewegen en het risico op kurksmaak is nihil.

De zuurstofvoorziening zoals bij de fles die nodig is voor veroudering kan niet meer plaatsvinden en het blijft dus zinloos om oude blikken te bewaren. Het blikje is dus duidelijk bedoeld voor snelle consumptie! Daarom raden de producenten aan om de wijnen binnen de 2-3 jaar na het bottelen te drinken. Let op: nergens op de blikjes wordt een deadline opgegeven. Enkele voorbeelden van wijn in blik: FRENCH CANCAN, WINESTAR, VIGNOBLES RAGUENOT, AOP BORDEAUX, ROUGE/ LE STAR, BUBBLES BLANC/ ELIA PLAIMONT, CÔTES GASCOGNE, BLANC/ LE STAR, MERLOT, ROUGE/Ô JOIE, LES VINS DE VICKY, ROUGE…

Gezien de voor- en nadelen kan ik je alleen maar aanraden om wijn in blik te ontdekken maar natuurlijk mag je geen wijn van hoog niveau verwachten. Wijn in blik is minder charmant dan de traditionele wijnfles maar waarom zouden we niet eens trachten te innoveren in onze wijncultuur in plaats van ons vast te klampen aan ons classicisme? Worden we niet meer en meer gemotiveerd om ons milieu te beschermen?

Mijns inziens is de weg naar de ‘château Petrus’ in kartonnen fles of blik nog onbestaande, zelfs onwaarschijnlijk!

Georges De Smaele, wijnrecensent.

VERRASSENDE WIJNEN OM VAN DE GENIETEN BIJ EEN KNETTEREND HAARDVUUR IN DE MATCH MET MUZIEK

Enkele persoonlijke favorieten!

Onderzoek leert ons dat we in de herfst- en winterperiode andere wijnen prefereren dan in de lente-zomerperiode. De lichte fruitige rose’s, de witte  terraswijntjes en de piepjonge lichte rode wijnen maken nu plaats voor ronde witte wijnen, voor stevige tanninerijke rode wijnen of voor belegen bubbels. Dit bewijst dat de weersomstandigheden een grote invloed hebben op onze stemming en consumentengedrag. We kiezen voor wijnen die op kunnen tegen de grauwe, grijze herfst- en winterperiodes die we soms noodgedwongen in eigen huis aan het haardvuur doorbrengen. Is dit nog een nasleep van de Covid-periode of is dit ten gevolge van de uitdrukking “blijf in uw kot ?”

Ik zie het iets leuker en positief en zeg “have a glass of class at home with music !”

Dergelijke wijnen die de winterkou verjagen omschrijven we als stevige wijnen die ons binnenste verwarmen en die in combinatie met spijs rijke seizoengerechten aankunnen. Even denken aan bijvoorbeeld zinfandel, nebbiolo, Châteauneuf-du-Pape, tawny port, houtgelagerde chardonnay, Duitse riesling, belegen champagne of andere goed gerijpte mousserende wijnen…

Enkele van mijn persoonlijke favorieten:

Zinfandel uit Californië-VS: matig gekleurde rode wijn met medium intense aroma’s van pruimen- en frambozenjam, tabak, thee, kaneel, vanille en toast. Lage zuren, zeer hoog alcohol en lage tannine. Volle body. Met spijs: pasta, paprika’s, krachtige gekruide gerechten.

(In de Zinfandel-stijl: Amarone della Valpolicella-Veneto-Italië, Primitivo uit Puglia-Italië).

Châteauneuf-du-Pape uit de Rhône-Frankrijk: deze matig gekleurde rode wijn heeft aroma’s van pruimen, kers, vijgenpasta, specerijen, garrigue en toast. De wijn is droog met lage zuren, hoog alcohol, matige tannine maar toch aan de drogende kant. Volle body met grenache overwicht. Met spijs: wild en stoofschotels, met Roquefortkaas.

(In dezelfde stijl: Gigondas, Vacqeyras en Lirac-Rhône-Frankrijk en Priorat-Spanje en canonnau-Sardinië-Frankrijk).

Riesling Kabinett, Mosel-Duitsland: lichtgekleurde witte wijn met intense aroma’s van appel, citroen en limoen. Deze wijn is fundamenteel droog (maar niet beendroog, want de hoge zuren worden iets getemperd door een klein beetje restzoet), medium alcohol en minerale, appel en citrusachtige smaak. Lichte body. Met spijs: zuurkool, asperges, varkensvlees.

(In dezelfde stijl: riesling uit Wachau-Oostenrijk. Riesling uit de Elzas-Frankrijk en riesling uit Luxemburg).

Ikzelf kraak wel eens graag een flesje aan de haard bij het luisteren naar een nostalgisch liedje gevonden op Yo Tube. Als wijnliefhebber vroeg ik me dan ook af welke invloed muziek heeft op ons waarnemend vermogen bij het degusteren van een fles wijn. Ik ging grasduinen op internet en in mijn cursussen wijnopleiding. Proefondervindelijk interessant en inderdaad de muziek die je beluistert kan invloed hebben op hoe je de wijn smaakt. Zij het nu klassieke, uptempo of rustige melodieën, wetenschappelijk onderzoek heeft de connectie tussen de twee aangetoond. Uit onderzoek blijkt dus dat muziek onze beleving van wijn sterk kan veranderen, in hoeverre we ervan genieten, hoe het smaakt, hoe snel we het drinken en hoeveel geld we eraan uitgeven. Ik begon te brainstormen over de vragen:

§  zorgt opzwepend ritme ervoor dat we graag bewegen op muziek?

§  koppelt ons brein muziek aan herinneringen?

§  activeert muziek je motorische en creatieve hersengebieden?

Muziek helpt bij de sfeer van het drinken van wijn.

De manier waarop we onze gevoelens interpreteren heeft een grote invloed op hoe we ons voelen. Dit kan gerust vergeleken worden met het aansteken van een kaars om een bepaalde sfeer te creëren. Rustgevende muziek is datgene wat we nodig hebben om tot onszelf te komen. Hoe het ook zij: hoe meer je geniet van de muziek die je hoort, hoe beter de wijn zal smaken die je erbij drinkt.

Muziek beïnvloedt hoe wijn smaakt.

Terug toont de wetenschap aan dat mensen de aanleg hebben om bepaalde smaken aan bepaalde geluiden te koppelen. Wetenschappelijk onderzoek bewees dat hierdoor zoete, soepele of zure smaken in wijn beïnvloed worden door de muziek die we erbij beluisteren. Hou rekening met:

·      De beleving van zoete smaken in wijn wordt versterkt door muziek met een gelijkluidend, vloeiend en zacht tempo met hoge, vrolijke piano-accenten erin. De proever-luisteraar van zachte muziek proeft duidelijke fruitige kenmerken in de wijn.

·      De beleving van de soepele smaken in wijn wordt versterkt door muziek waarbij harmonieuze majeurakkoorden gespeeld worden. De proever-luisteraar ervaart meer diepgang en robuuste accenten in zijn wijn.

·      De beleving van de zure smaken in wijn wordt versterkt door muziek met een krachtig staccato tempo en hoge schelle 

tonen. De proever-luisteraar van deze muziek proeft duidelijk frisse en kruidige tonen. Wanneer we de muziek die we beluisteren omschrijven als krachtig en gewaagd, dan is de kans groot dat we de wijn die wij erbij drinken ook met organoleptische overeenstemmende termen zullen omschrijven. Tedere en zachte muziek zal ook meer zo smaken. Experimenteer eens met een sauvignon blanc of een chenin blanc bij lichte klassieke muziek van Mozart?

Old Vines Chenin (wit) van de Kaap: ingetogen wijn met medium intensiteit van de oogstaroma’s van guave, gele appel, limoen, kweepeer, honing en ananas. Kelderaroma’s van vanille, toast en boter. In de mond is de wijn droog met hoge zuren. Vettig mondgevoel, medium tot hoog alcohol en een minerale ingetogenheid. Medium tot volle body, stevig. Met spijs: varkenswangetjes.

(in dezelfde stijl: een chardonnay uit Zuid-Afrika, uit Mendoza-Argentinië of uit Chili).

Probeer eens een lichte fruitige shiraz geschonken bij zwaardere klassieke muziek en je zult merken dat je beoordeling van de wijn meer powerful zal klinken?

Barossa Shiraz uit Australië: diepgekleurde rode wijn met een uitgesproken neus van bramen, blauwe bes, zwarte kers, munt en eucalyptus, vanille en kokos. Droog met matige zuren. Veel maar rijpe tannine en een hoog alcoholgehalte. Volle body, krachtig. Met spijs: groente stoofpot met pesto.

(in dezelfde stijl: shiraz uit Chili, Argentinië en uit Washington State).

Doe de test eens met een Italiaanse rode Montalcino of Chianti Classico uit Toscane-Italië waarvan de volle complexe smaak zeer goed coördineert met een mooie sfeervolle instrumentale fusionjazz?

Chianti Classico uit Toscane-Italië: mediumgekleurde rode wijn met kenmerken van rode en zwarte kers, pruimen, thee, tabak en leer. Medium zuren, alcohol en tannine. Stevige volle body. Met spijs: ossobuco, lamsbout, wilde eend, hert, rosbief met madeirasaus.

(in dezelfde stijl: Vino Nobile di Montepulciano, Brunello di Montalcino en Carmigrano).

Muziek beïnvloedt hoe snel we wijn drinken.

Zowel het tempo als het volume van de muziek kunnen invloed hebben op hoe snel het wijnglas leeg is. Hoe sneller de beat, hoe sneller men drinkt. Deze truc wordt vaak gebruikt in de horeca om het tempo van de drankbestellingen op te drijven.

Muziek beïnvloedt het winkelgedrag.

Muziek beïnvloedt ook hoe we geld uitgeven aan wijn en welk type wijn we dan uitkiezen.

ü de culturele achtergrond van de muziek heeft invloed op welke wijn je koopt. Hoor je Franse muziek in je wijnhandel, dan ben je sneller geneigd om Franse wijn aan te kopen.

Hetzelfde voor Duitstalige muziek, Italiaanse en ga zo verder.

ü het muziekgenre beïnvloedt onze voorkeur voor rode of witte of rosé wijn. Rockmuziek met een stevige bas zal consumenten eerder verleiden om voor rode wijn te kiezen, terwijl vrolijke popmuziek eerder aanzet tot het aanschaffen van witte of rosé wijn.

ü de muziekstijl heeft invloed op het totale bedrag wat je uitgeeft aan wijn. Klassieke muziek moedigt het meest aan om dieper in de portemonnee te tasten. Als er dus opzwepende klassieke muziek opstaat willen we onszelf belonen en hebben we een associatie met luxe, dus kopen we eerder een duurdere fles wijn. In wetenschappelijke termen noemt men dit aanmaak van dopamine wat dan weer invloed heeft op het beloningscentrum van onze hersenen.

Uit al deze bevindingen leren we dat :

·      wijn en muziek goed bij elkaar passen en ons een positief effect nalaten.

·      muziek maakt ons blij, wijn dus ook!

Zo besloot ik dan ook een volgende keer bij het wijndrinken meer aandacht te schenken aan de passende achtergrondmuziek. Hop naar je wijnhandelaar en …………

Proost, het werkt!

Georges De Smaele, wijnrecensent.

Krijgen we een zomer 2022 in het teken van rosé champagnes ?

Om het met een cliché te benoemen: ‘langzaam komen lente en zomer terug’ . Dit klimatologisch verschijnsel doet ons verlangen naar het mooie rosé gekleurde bruisende druivensap. Chique en verfrissende rosé-champagnes zijn al een paar jaar in opgang en daarom selecteerde ik een aantal gourmetflessen rosé-champagnes voor bij het aperitief en wat meer gestructureerde rosé champagnes voor op tafel. Deze trend wordt al jaren niet meer ontkend: rosé champagnes blijven in opgang. Kenners hebben een oogje op cuvées die heel verschillende kleuren en weergavestijlen kunnen aannemen die soms radicaal tegengesteld zijn. Onthoud dat er in champagne – in tegenstelling tot andere regio’s – twee methodes zijn om rosé champagnes te maken. De meest voorkomende is blenden, wat bestaat uit het mengen van witte wijn met een kleine hoeveelheid rode wijn om tenslotte over te gaan tot het maken van de ‘prise de mousse’. Het gebruikte aandeel rode wijn geeft zijn kleur aan de wijn en beïnvloedt het smaakprofiel. Van de kleur van een licht rozenblad tot het sterkere gekleurde karmijnrood wordt bepaald door het champagnehuis. Een hele reeks blended rosés zijn afhankelijk van de stijl van het champagnehuis.

De tweede methode, bloeden (saignée methode), komt minder voor doordat het veel moeilijker is voor de wijnbouwer voor vinificatie van grote volumes. Net als bij klassieke rosé wijn blijft het sap in contact met de schil die er een tint zal aan geven. Deze maceratie (schilinweking) kan enkele uren duren met als gevolg dat naast de kleur ook de tannine extraheert. Deze maceratie geeft krachtige en gestructureerde rosé champagnewijnen.

De Oosterse keuken en zijn kruiden passen bijvoorbeeld perfect bij de meest elegante champagne rosé wijnen en bepaalde rode vleessoorten, alsook eend en duif zijn niet bang voor meer gespierde champagne rosé wijnen op basis van een overwicht van  de druivensoort pinot in blend.

Ik wou hier een selectie aanbieden van de meest betaalbare klasse rosé-champagnes in termen van prijs (rond de 50 Euro) en stijl die de recepties en tafels zullen bekoren deze zomer, waarbij ik opzettelijk grote cuvées of jaargangen uitsluit.

Les rosés gourments (gastronomische )

Joseph Perrier – Cuvée Royale-Marne

Klein familiaal huis, gesticht in 1825 door Joseph Perrier. De eigenaars verbouwen 21 hectare wijngaarden die ideaal zijn gelegen aan de oevers van de Marne. De samenstelling van deze rosé champagne bestaat uit 25% chardonnay, 75% pinot noir en pinot meunier met ongeveer 12% rode wijn uit Cumières. Rijping: 3 tot 4 jaar.

Deze zalmroze champagne met goede concentratie geeft in onze neus kleine rode vruchten zoals frambozen, rode bessen en bosaardbeien samen met een toetje vanille en peper. Deze cuvée is klassiek en harmonieus met een verteerbare afdronk. Past uitstekend bij aardbeien of bij een kaas uit Langres.

Moët & Chandon – Rosé Imperial – ÉPERNAY

Moët was de eerste die met het idee kwam voor een champagne te ontwikkelen die met fruit en ijs gedronken moet worden.

Schitterende roze kleur met oplichtende gouden reflecties. Het levendige, fruitige bouquet opent met aromatische rode bessen ( Morello zure kersen, lingon bosbessen , cranberry-veenbes) met nuances van sappige zomervruchten (vijg, nectarine) en een smaakvolle noot van grenadine;

Les rosés structurés (gestructureerde)

Benoit Lahaye (Bouzy)-biologische teelt-100% pinot noir – Rosé de maceration

Dit huis is één van de snelst rijzende sterren in de Champagne en geldt als de beste champagnemaker van Bouzy en omstreken.

Een rosé champagne met een sterke persoonlijkheid en een uniek karakter. Zeer opwindend om te proeven. Ontvouwt zich in de mond met tonen van bloemen en fruit. Buitengewone complexiteit met een perfecte integratie van de bubbels.

Fleury (RS*) Aube--biodynamisch )100% pinot noir – un rosé saignée issu (bloeding).

Jean-Pierre Fleury is gevestigd in Courteron, een gemeente in de Aube (meest zuidelijke regio van Champagne). Fleury beschikt over 15 ha wijngaard en de productie bedraagt ca. 200.000 flessen per jaar.

Kenmerken van rood zomerfruit (aardbei, framboos). Deze niet gedoseerde rosé champagne beschikt over volume, breedte en kracht. Het is ongetwijfeld gemaakt voor op tafel. Een zeebarbeel of bij gevogelte haalt deze kanjer het beste uit zichzelf.

(*) récoltant-manipulant

Het viel mij op dat…..

Bij het proeven van deze rosé champagnes  maar weer eens bewezen werd dat de bediening van deze wijnen bepalend is om van al hun kwaliteiten te kunnen genieten. De temperatuur mag om te beginnen niet te koud zijn omdat het de aroma’s zou blokkeren. Ze mag ook niet te hoog zijn want het zou de wijn ‘ te soft’ maken. De ideale temperatuur ligt dus tussen de 9 en 11° C wetende dat champagne ongeveer twee graden wint wanneer het in het glas wordt gegoten. Decanteren is vaak gunstig voor champagne dat aan complexiteit wint wat het verliest aan bruis. Het decanteren moet gebeuren bij het serveren. Tenslotte is een geschikt glas essentieel om van de aroma’s te kunnen genieten. Ik kies voor een wit wijnglas met een heel dunne rand en niet voor een coupe of flut glas.

Uittesten maar !

Georges De Smaele, wijnproever.