Na een lange beproeving van jullie geduld, hier enkel foto’s..   

Na een dansoptreden van het festival reden Sara (gezelschap) en ik samen op een fiets terug naar onze verblijfplaats. Maar omdat de Indische wegen niet erg plat zijn en het erg donker was, reden we van de weg en viel ik mijn knie open. Na enkele dagen ben ik nog steeds wat invalide, maar ik kan me gelukkig verplaatsen. 
Vorige dagen bezochten we enkele van de tempels. Deze worden omgeven door mooi aangelegde grasperkjes. Zo worden ze nog meer een attractie. Binnen de omheinig is het gras groen en erbuiten is het geel of afwezig. Het is een gek idee als je weet dat men hier al drie jaar geen moussonregens meer gehad heeft en er een groot tekort aan water is. Alles lijkt hier voor toerisme te gebeuren.
Gisteren las ik een passage over het verschil tussen toerisme en pelgrimage: "Tourism is like a secularized or unconscious form of pilgrimage. The primary factor of pilgrimage is intention. Than we go in the hope of being inspired or blessed, or to give thanks. The journey itself is as mush a part of the pilgrimage as arriving, and by remembering that we are not going for the sake of comfort, we are better able to respond positively to any difficulties we may encounter." (Rupert Sheldrake).
Ik voel me er ongemakkelijk bij 'toerist' te zijn, rondgeleid te worden. Vandaag bezochten we enkele tempels, maar liepen niet van de ene naar de andere, we probeerden te vertragen. We wilden ervaren, stil worden, schrijven, gewaarworden, opmerken, filosoferen, lezen,.. We hadden een gesprek over de eigenschappen van steen. Het geeft rust, houdt de eigenschap van de omgeving (warmte, kou, geur,..) een lange tijd vast.
Soms blijven betekenissen van handelingen, gebruiken, gewoonten vaag voor me, maar soms lijken de Indische mensen zelf ook het 'waarom' van iets niet te weten. Sara (ex-atropologiestudent) vertelde me dat ze tijdens haar studie het grapje hadden dat antropologen betekenis achter alles zoeken. Wanneer iemand vandaag een bananenschil op de grond gooit, zal deze enkele eeuwen later onderzocht worden op zijn betekenis. Alsof 'de mens van vandaag' een ritueel zou hebben met bananen, of dat het een heilig object zou zijn (als de schil ondertussen nog niet vergaan is natuurlijk..).
Hoe verder je van iets afstaat, hoe meer verwondert je bent. De kunst van het bewustzijn is misschien de verwondering in de eigen - 'bekende' - omgeving.
Gisteren liepen we over de lokale markt om groenten en kruiden te kopen en dat was een heerlijke ervaring. Mensen waren (gezond) nieuwsgierig en vroegen zelf om foto's van hen te maken. Men was niet opdringerig, en (non-verbale) communicatie voelde gemeend aan.

Het was een aangenaam contact met de Indische medewerkers in de kliniek. De eerste keer ook dat ik een aansluiting vond in humor (die vaak op een heel ander niveau ligt dan de 'westerse' humor). Hoewel ik veel respect kreeg, voelde ik af en toe ook een soort onderdanigheid (wat voorbij respect gaat). Ook wordt er op zondag met alle medewerkers samen gegeten, maar toch eten de assistenten apart van de dokters. Dat is omdat er te weinig plaats is, maar waarom deze verdeling? Het voelt soms als een onderhuids kastensysteem; wat niet enkel in het 'Indische' denken ingebakken zit.
Mijn gezondheid is heel wat beter ondertussen. Ik heb voor de eerste keer in India een normale stoelgang (na constipatie, diarre en vergrootte konijnenstrontjes). Ik begin me dan toch nog aan te passen (nu al..). En ik begin van de Indische wc te houden (vergelijkbaar met de Franse). Je bent je bewuster van je houding en je kan de gezondheid van je uitwerpselen en plassen observeren.
Met een warm hart verliet ik de kliniek in Bokaro (ik voelde me erg op mijn gemak), en reisde door naar Varanasi, 'the city of learning and burning'. Ik maakte hier een stop van 24 uur, omdat ik geen directe aansluiting had naar mijn volgende (eind)bestemming. Bij de aankomst daar werd ik meteen aangeklampt -zoals op de meeste plaatsen- maar ik ging deze keer in op hun aanbod (wat ik anders niet zo snel zou doen), omdat ik geen orientatie had. Men zei me dat in de vroege ochtend de toerist koning is. Ik was duidelijk op een zeer toeristische plek, met veel verkooptrucs en waar alles draait om geld. Zo ga ik me een object voelen. Hoewel ik 'geluk' had, en een van de eigenaars van mijn verblijfplaats me naar verschillende plaatsen bracht; zoals enkele tempels en de moslimbuurt waar ik de zijdeproductie van dichtbij kon zien. Ik kon zelfs het weven van de zijde zelf uitproberen. 's Avonds had ik een tablales, hoewel ik me hierin ook een toerist voelde (hoewel dat ook mijn vooroordeel kan zijn). Ik kreeg oefeningen, maar werd voor de rest alleen gelaten. Zo kon ik zelf oefenen, wat een trance-effect gaf, maar natuurlijk is het gemakkelijk om zo je geld te verdienen. De tablales die ik kreeg van een de van de vrijwilligers in camphill -hoewel hij zelf tablastudent was-, was dan van veel meer kwaliteit.
Maar na de les kreeg ik een (prive)concert / jamsessie sitar en tabla, zeer fascinerend.
In de vroege ochtend ging in naar de ghats, waar alle 'toeristen' een boottochtje komen maken. Langs de ene kant van de Ganges liggen tempels, ghats, bevolkt met mensen; de andere kant lijkt een woestijnachtig landschap. Mensen komen er baden, hun kleren wassen en doden worden er verbrand en verstrooid over de rivier. Koeien zie je in hun geheel in het water drijven, omdat men deze niet wil verbranden, uit respect voor hun heiligheid.  

Op de trein wachtend op vertrek richting Jhansi, kwam er een jongen bedelen. Ik was brood aan het eten en gaf hem een stuk van mijn brood. In eerste instantie was hij blij, maar hij gooide het onmiddellijk weg. Toen vroeg hij een ander stuk. Ik zei nee, en dan vroeg hij om geld. Hij bleef aandringen en gooide een pen naar me. Ik gaf hem deze terug, maar hij gooide opnieuw. Ik zei hem dit niet te doen, waarna hij op de zetels begon te schrijven en gaten erin begon te boren. Ik zei hem opnieuw dit niet te doen - ik voelde me als een schooljuffrouw - waarna hij met stukken van kleipotjes begin te gooien. Ik stuurde hem weg - hij was ook een beetje bang van me. Van buitenuit door het raam toonde hij sorry, wat gemeend leek en mijn hart verwarmde. Maar meteen erna vroeg hij opnieuw om geld en gooide hij opnieuw. Geld, geld, geld, voor sommige blijkbaar toch het belangrijkste in het leven. Natuurlijk is het een bron om te kunnen overleven. Maar het geloof in andere wegen is zelden te vinden
In de krant in Varanasi was een nieuws over een Duits koppel die gedrogeerd werden. Ze werden bewusteloos gevonden aan het busstation nadat ze tchai gedronken hadden. Toch maar oppassen dus met wat ik eet en drink.
Op de trein naar Varanasi was er een sadu. Hij voelde meer vertrouwd aan dan de doorsnee 'Indier' (als je daar al van kan spreken). Hij zocht een plaats (hij had geen reservatie) en hoewel hij geen engels sprak, hield ik ondertussen zijn 'attributen' bij. Grappig. En op de bus richting Khajuraho viel er een Indische vrouw in slaap op mijn schouder.
Aangekomen in Khajuraho, voelde het wat verward aan om opnieuw toerist te zijn. Ik ben er niet voor gemaakt denk ik. Je bent natuurlijk altijd toerist op plaatsen waar je nooit eerder bent geweest, maar er zijn verschillende niveaus van betrokkenheid. Khajuraho is een kleine plaats met verschillende (erotische - hoewel dat opgeblazen wordt voor de toeristen) tempels, en momenteel een dansfestival. Ik ben hier in - humoristisch - gezelschap (iemand die ik leerde kennen in zuid-India en enkele vrienden van haar).
Het is opmerkelijk dat je als 'toerist' meer seksueel geintimideerd wordt. Zowel in Nepal als nu valt me dat op. Mijn gezelschap vertelde me ook er moe van te zijn. Het is alsof Indische mannen onze signalen niet begrijpen. Er is soms zo weinig respect, alsof je wordt behandeld als een object. Hoewel ik tegelijk ook ervaar dat ik veel respect krijg doordat ik alleen reis. Sommige mensen menen het goed (of misschien meer dan je denkt). Maar angst (voor het onbekende/vreemde) overheerst vaak. Of is het het stereotiep idee van de westerse rijkeling (en dus een potentiele sponsor van eigen inkomen), of het idee van een 'western candy', zoals iemand me eens beschreef hoe ze zich erbij voelde.
Maar ik merk dat, als je meer open bent en niet te vijandig of snel geirriteerd, dat je minder 'bekeken' wordt. Het is soms alsof ik een zoo-attractie ben zonder tralies. Ik zou een bordje moeten plaatsen: 'zeldzame blanke, kortharige, roste westerling. Vrouwelijk. Afkomstig uit Centraal-Europa. Gelieve niet te voederen (of enkel lekkere samosa's)'.
Terwijl het ginder lente wordt, wordt het hier weer zomer. Na wollen sokken in Nepal en herfst in Bokaro, is het hier weer volle zon en stoffige wegen. Dus gedesorienteerd ben ik al voor ik weer naar Belgie kom..

Soms zijn er dagen waarvan je niet erg geniet, maar die je sterker maken. De dagen dat ik onderweg was van Nepal naar India, voelde ik een soort wijsheid groeien, die niet te vatten is in woorden. Alsof je ‘lijflijk’ leert. En daardoor intenser, alsof het diepere wortels legt, een dieper begrijpen. Of misschien voelde ik het doordat het een tijd had gerijpt en de kans kreeg tot uiting te komen.

Toen ik wou vertrekken vanaf de grens, kwam ik – net op tijd – te weten dat de bus naar Gorakpur er vijf uur over zou doen in plaats van twee (wat ik in gedachten had, of wat me verteld werd in het reisbureau). Van Lumbini zou ik het dus absoluut niet gehaald hebben. Ik nam een (gedeelde) taxi en had een interessant gesprek met een man van de US over onze ‘vreemde’ ervaringen in Nepal. 

Ik weet niet waarom, maar het voelde goed terug in India te zijn. De treinreis van Gorakpur naar Kolkata was vuil en lang, maar ik had gezelschap van een lieve moeder en zoon. Ze hadden zeer lekkere zelfgemaakte snacks meegebracht die ik mocht proeven, hmm.. En onderweg was er veel te zien: aan de kant van de spoorweg lagen verroeste, omgekeerde, ingedeukte treinwagons (die me deden beseffen dat ik leefde en dat Belgie alles steeds snel opruimt), beenderige koeien, wassende mensen, plassende mensen, slapende mensen, werkende mensen, in de velden als aan de spoorweg zelf (met velen tegelijk en wat vanuit de trein zwaar (hand)werk leek), bomen in alle maten en vormen, een groot circus, koeienvlaaien in plakjes om de grond te beschermen. Ik probeerde enkele foto’s te maken van de soms interessante gebeurtenissen naast de spoorweg, maar het was niet eenvoudig door de snelheid van de trein (ja, soms rijden ze ook snel, ondanks hun vertragingen (deze trein had 7,5 uur vertraging, record!). Een man van Cyprus met een Griekse vader en een Ierse moeder die ik in de Himalaya ontmoette, vertelde me dat in het Grieks het werkwoord ‘haasten’ hetzelfde word is als ‘geweld’. Niet onlogisch, en ik denk dat Indiers vaak in deze denkwijze leven.

In de trein kwamen verschillende soorten mensen (als je mensen al in vakjes kan verdelen) dingen verkopen of om geld vragen. Een travestiet kwam geld vragen voor zijn zus, de reden was me niet duidelijk, maar ik vond het wel een orginele manier. Het was ook de eerste keer dat ik tchai kreeg in een klei potje (goed tegen de plastiekproductie en eindeloze afvalbergen naast de spoorwegen hier).

Starende mannen op de trein zijn over het algemeen erg onschuldig, alleen is het moeilijk te verdragen in de nacht. Je probeert te slapen, doet je ogen af en toe open en je kijkt recht in starende ogen, is niet echt rustgevend.

Het station van Howrah (Kolkata) was groot en het duurde even voor ik de weg vond om mijn volgend treinticket te boeken. Maar de mensen aan de loketten waren erg behulpzaam. Ik mocht zelfs binnenkomen in het loket (omdat ik westers ben?).

Indiers kennen absoluut het concept van een wachtrij niet (dat merkte ik in Tiruvanamalai ook al). Vooral de vrouwen zijn er erg goed in om voor te kruipen en te doen alsof er niets aan de hand is.

Aan het reservatieloket – dat ik dan uiteindelijk gevonden had – kwam een man naar me toe met twee formulieren (dat je moet invullen om een ticket te kunnen reserveren), een leeg en een ingevuld, een een pen. Hij wees naar de papieren en toen besefte ik dat hij niet kon schrijven. Toen ik hem dat zei, straalde zijn ogen. Ik was ontroerd door zijn reactie. Hij leek niet beschaamd om zijn niet kunnen schrijven (‘westerse’ mensen lijken snel verlegen en beschaamd als ze iets niet kunnen) en was heel gelukkig dat ik hem hielp – wat een kleine moeite was. Ik moest het formulier herschrijven, omdat er een fout was op het eerste. En uit de gegevens bleek dat hij een ticket kwam reserveren voor een oudere vrouw – waarschijnlijk zijn moeder. Ik maakte dus twee mensen blij.

Aan het loket was een apart loket voor ‘disabled people, women who are traveling only (geestige vertaling), vip’s and freedom fighters’. Ik rekende me tot elk van deze groepen (verduidelijking voor de eerste: iedereen heft beperkingen). Dus ik moest niet in een lange rij aanschuiven.

In de taxi kreeg ik een eerste indruk van Kolkata. Anders dan ik had verwacht. Ik genoot van de drukte (eerste keer denk ik) en het leek een uitgespreidenere stad dan Bangalore of Mumbai (en dus minder overweldigend, maar misschien is dat omdat ik er gewend aan geraak). ‘s Avonds kwam ik aan in de ashram waar ik zou verblijven en de volgende morgen ontmoette ik enkele van de mensen die ik in de Himalayas had ontmoet. De eerste avond werd mijn avond gevuld met (valse) westerse kinderliedjes van festiviteiten wat verderop. Zeer gek in deze context.

De volgende dag trok ik de stad in met deze mensen die ik had ontmoet. Kolkata doet me wat aan Londen denken (het was dan ook de hoofdstad van India toen de engelsen hier binnenvielen). Enkel iets drukker en vuiler waarschijnlijk. Er rijden zelfs trams hier.

We bezochten een museum. Grote zalen met eindeloos veel stenen, mineralen, fossielen,.. Sommigen van honderden miljoenen jaren terug (hoer ze dat kunnen weten blijft me nog steeds een vraag) en van de tijd van Gondwana-land – toen de wereld nog uit een landgedeelte bestond (lijkt als een begin van een sprookje..). Maar het was best indrukwekkend, zeker de fossiele skeletten van (Indische) olifanten met reusachtige tanden en van iets wat leek op een reuzenschildpad met een staart als een knuppel (zoals men die gebruikte in de middeleeuwen).

Ik had trouwens een erg oer-gevoel wanneer ik er rondwandelde. Dinakar (iemand van het gezelschap) had het gevoel herinnerd te worden (een verbinding doorheen de zoveel jaren evolutie). We ontdekten ook een steensoort waarvan er in de Himalayas veel aanwezig was. Het bestaat uit fijne lagen, je kan het eenvoudig breken en het produceert zo glinsterend stof.

Een zaal bestond uit (zeer fijne) schilderijen en kalligrafieen en een zaal had vele stenen sculpturen. Het is fascinerend hoe fijn men uit grote massieve steenmassa reliefs beeldhoudt. Didi (een Indische non) gaf wat uitleg bij de schilderijen (die allen een verhaal hebben), maar de Indische godenwereld blijft nog steeds wat vaag voor me. Een mooi beeld vond ik hoe Saraswati (god van de wijsheid) in een lotusbloem staat. Dat is omdat de lotus met haar wortels in de modder groeit en toch haar potentiele schoonheid tot uiting laat komen.

Ook was er een schilderij van een biddende vrouw. Didi vertelde ons dat in de tiende eeuw de vrouw – levend – mee verbrand werd wanneer haar man stierf. Ze zei ons dat de tijden veranderen, maar dat onderhuids (al dan niet subtiel) ideeen blijven voortleven (zoals het kastensysteem).

Enkele zalen waren gevuld met opgezette dieren van over heel de wereld en ik ontdekte dat de slang die ik in Auroville ontmoette, dat zij een (Idische) python was.

Na het museum drunken we can-juice. Het is fascinerend hoe stokken, gelijkend op bamboo, worden geperst en tien keer worden dubbel geplooid, met als resultaat een heerlijk drankje (vergelijkbaar met milkshake, maar minder zwaar en lekkerder).

Maetreya (nog iemand van het gezelschap) wou kleren kopen en het viel ons op hoe men hier als maffiosi te werk gaat. Enkele mannen scharrelen toeristen op, nemen hen naar hun winkels, proberen hun product voor tien keer de prijs te verkopen, om dan een ‘betere’ prijs voor te stellen (‘only for you’). Hilarisch soms. Het is steeds een spel dat je lijkt te moeten spelen.

Zoals een jongen die me water wou verkopen op de trein. Toen ik hem de prijs vroeg zag ik – waarschijnlijk door zijn jonge, ondeugende ogen – dat hij me meer wou vragen dan de echte prijs. Ik zei hem de echte prijs en hij voelde zich betrapt. Maar we konden er beiden om lachen.

Het lijkt alsof ik de tijd anders lijk te ervaren hier. De tijd wordt steeds meer hier en nu.

Het voelt goed je haren af te scheren. Het brengt me dichter bij mijn mannelijke kanten, en zo ook dichter bij mijn vrouwelijkheid. Net zoals hard werken dit effect kan hebben. En het relativeert een (te sterk) identiteitsgevoel. 

Vanavond vertrek ik richting Bokaro, om te werken in een kliniek waar allophatie en homeophatie, accupunctuur, kruidengeneeskunde en preventieve educatie gecombineerd worden.

<!--[if !supportEmptyParas]--> <!--[endif]-->

<!--[if !supportEmptyParas]--> <!--[endif]-->

Na een wat vreemde, toerist voelende week in Kahmandu, reide ik door naar Pokhara. Dit is de tweede grootste stad in Nepal, maar rustiger doordat het gelegen is naast een meer. Het is enkel jammer dat Nepal zijn steden organiseert naar de toeristen. Iemand maakte enklele dagen geleden het grapje: er zijn drie religies in Nepal; hindoeisme, boeddhisme en toerisme.

Een van de laatste dagen in Kathmandu ontdekte ik het ViaViaCafe en de laatste dag volgden we er een Nepalese kookles in een gezellige, lage keuken en ongelofelijk lieve mensen. We mochten alles zelf uitproberen en daarna alles zelf opeten.

De weg van Kathmandu naar Pokhara was heel mooi, en dat was nog maar een glimp van meer. De eerste avond in Pokhara ontmoette ik enkele Koreaanse mensen en gingen we Koreaans eten. Het is interessant hoe ze hun leeftijd voorstellen. Ze beginnen te tellen vanaf de bevruchting en dus negen maanden ouder dan hoe wij onze leeftijd zien.

De volgende dag ontmoette ik iemand die dezelfde trek wou maken die ik in gedachten had.  Maar na enkele dagen werd het me duidelijk dat ik me niet echt op mijn gemak voelde bij hem. Ik besloot dus de trek alleen te doen.

De eerste dag werd ik vergezeld door verschillende mensen onderweg, zoals Koreaanse mensen, een zingende man die (Everest)bier transporteerde (en er dus zo te zien zelf al wat van had gedronken), bezorgde mensen die me wilden beschermen. Ik ben vaak verrast hoe angstig mensen zijn. De weg was zeer stevig (klimmen en dalen), maar de natuur was ongelofelijk mooi. De trek was een leren aanvoelen van mijn grenzen, wat  dus ook respect inoudt. Na twee dagen wandelen, ontmoette ik enkele interessante mensen op de weg. En even later ontdekte ik dat ze een groep vormden (die van overal kwamen: Engeland, Zweden, Cyprus, Malta, Nederland, US, Colombia, Mexico, Taiwan). Mijn plan was om naar de Annapurna Base Camp te wandelen, maar ik besliste om mijn route te veranderen en hen te vergezellen. We mediteerden en zongen met de Himlayas als achtergrond en deden yoga in de wolken (na een zware beklimming). En ik ervaarde zeer veel liefde in deze groep, wat me erg deugd deed. Het is goed soms om je plannen te wijzigen, en niet zoveel mogelijk ervaringen achterna te lopen.  

Ik merk dat ik steeds voor keuzes word gesteld. Of ik merk ze op omdat ik er moeite mee heb. Maar ik merkte ook dat verschillende wegen steeds moeilijk en goed zijn. Dus elke keuze is verrijkend. Ik denk dat ik vaak een halve keuze maak, alsof de andere helft in de andere keuzehelft blijft steken (hoewel beseffend dat beide keuzes goed zijn). De eerste dag van de trek ontmoette ik een man die gras ging snijden voor zijn buffalo's. Hij was zelf gids enkele jaren geleden en toen ik hij een weg koos bij een splitsing, vroeg ik hem hoe hij wist welke weg hij moest nemen. Natuurlijk wist hij dat, omdat hij zelf gids was. Maar hij vertelde me dat splitsende wegen vaak later weer samenkomen. Je komt dus steeds terecht waar je moet terecht komen.

De natuur onderweg was vaak onbeschrijfelijk mooi. Bergen (in alle maten en vormen), zeer fascinerende bomen, van jungle met een blauwe rivier en watervallen, tot sprookjesbossen, over stoffige paden en eindeloze stenen trappen, tot in en boven de wolken en met een zeer mooi uitzicht over de Himalayas (die soms erg dichtbij waren). Het is zeer indrukwekkend hoe wolken op je kunnen afkomen. En het is een speciale ervaring om in de wolken te zijn. Iemand van de groep vertelde me dat ze als kind de wens had om in de wolken te zijn, en dat die eindelijk was uitgekomen.

Sommige avonden waren erg koud, maar met een open haard in een kleine hut en veel mensen, warme soep, wat muziek, geen electriciteit, werd het erg gezellig en winters.

Aangekomen bij Poonhill (het hoogste punt dat we bereikten), stonden we vroeg in de ochtend op, beklommen we de top en kregen we een zeer mooie zonsopgang te zien. Er waren teveel wolken om de Himalayarange te zien, maar het was toch zeer mooi. Het was ook erg koud, met de wind die door je heen blies, maar met een warme thee werden we wat opgewarmd.

Op dit punt wou ik terugkeren en mijn geplande route weer opnemen (aangezien ik tijd had), maar door de weersomstandigheden (veel bewolking, regen en een reeele kans op sneeuw) besloot ik mee af te dalen. Het zou te risicovol zijn om alleen te gaan, en met de zware bewolking zou het zicht op het Base Camp niet open zijn. Ik liet mijn moed geen overmoed worden en we begonnen de afdaling (die best zwaar was). Enkele mensen van de groep deden de pas in een dag, maar door vermoeide benen, knieeen en voeten, werd ik verplicht te stoppen. Deze laatste nacht in de bergen werd ik wakker gehouden door een gevechtsfilm en technomuziek (wat absurd leek in de bergen) en door het orginele gesnurk van mijn trekgezelschap op dat moment, maar de volgende ochtend hadden we nog een zeer mooie wandeling.

Het was aangenaam en niet aangenaam om terug in Pokhara te zijn. Ik werd warm verwelkomt door de mensen van mijn guest house waar ik vorige week was, maar ik miste de bergen en werd ergens agressief door het geniepige gedrag van de businessmensen. Ze verkleinen mijn vertrouwen.

Het is een interessante ervaring om jezelf op vele verschillende manieren te ervaren.  

When we dare to see things diffently, life opens up to our eyes.   

Mijn tijd hier in Nepal is erg bijzonder. Alsof ik me hier duidelijker voel groeien. Ik denk dat het belangrijk is naiviteit te leren toelaten. Het is een soort liefde. En liefde is zoveel sterker dan angst. En het brengt mensen bij elkaar.

Ik merk nu, na enkele maanden op reis te zijn, dat het goed is om een tijd op zo'n grote afstand van het 'bekende' te zijn. Op momenten word je op jezelf terug geworpen en word je verplicht je eigen wijheid en kracht aan te spreken (wat niet altijd eenvoudig is).

Enkele uren geleden heb ik mijn haar laten afscheren (na eerst enkele hippe kapsels uitgeprobeerd te hebben). Het was een heerlijke ervaring. Alsof ik iets achterlaat. En ik hoef geen energie meer te besteden aan hoe mijn haar erbij ligt. En de wind speelt anders door mijn haren.

Het is een vreemde ervaring om vier dagen in treinen en bussen door te brengen. Gelukkig had ik gezelschap (enkele vrijwilligers van Camphill). In de eerste (slaap)trein had ik geen plaats (omdat ik te laat mijn ticket geboekt had), en moest ik dus een bed (van ongeveer een meter breed) delen. Zeer comfortabel met ijzeren stangen in mijn rug en geen ruimte om me om te draaien. ‘s Morgends werden we vroeg gewekt door  verkopers van ontbijt en chai (in grote theepotten). Het was heerlijk om in de deur uit de trein te hangen en de wind je haren te laten kammen. De eerste trein had zes uur vertraging zodat we onze tweede trein op tien minuten na misten. We hadden de keuze om een week in New Delhi te verblijven (de meeste treinen waren volgeboekt) of een ordinaire trein te nemen. Onze keuze was vlug gemaakt, maar het was een hele ervaring. Het Indische systeem voor ordinaire treinen is dat je op het perron in een rij aanschuift. Als ‘westerlingen’ werd er voor ons gezorgd – tegen betaling natuurlijk – en kregen we als eerste een zitplaats. Ik voelde me er wat ongemakelijk bij, maar we waren vermoeid en onwetend dat we het lieten gebeuren. Achteraf was ik blij, want we zagen een groots gevecht voorzitplaatsen, zelfs de bagagerekken zaten vol. We overleefden de nacht op houten banken, als sardienen in blik en op orginele manieren om toch wat slaap te vatten. Daniel (iemand van mijn gezelschap) had een lachwekkend ophangsyseem gemaakt voor zijn hoofd. Jammer dat ik er geen foto van heb getrokken, maar het was niet erg gepast om je fototoestel boven te halen in deze trein.

Naar de wc gaan was ook niet eenvoudig met een gang vol slapende mensen, waardoor je reis rond de wereld moest spelen om er te geraken. ‘s Morgends kregen we enkele live-optredens van zangers. Ik ben steeds weer verrast hoe muziek zoveel liefde in me kan wakker schudden. Alsof het iets in beweging brengt.

Aangekomen in Gorakpur ervaarden we een erg ander soort licht en energie. Alsof we ons niet volledig in realiteit begaven. Dit ervaarde ik ook wanneer we de berg in Tiruvanamalai rondliepen. Het is te beschrijven als de realiteit (wat relatief is) die vervaagt.

Vanaf het moment dat we de grens met Nepal overstaken, voelde ik me erg anders. Ik voelde me rustiger, meer geconcentreerd. We reisden verder naar Kathmandu (hoofdstad van Nepal), omdat mijn gezelschap hun visa voor India moest regelen. Het is opnieuw een drukke stad, maar toch anders dan India. We verblijven in Thamel, de meer toeristische buurt van Kathmandu, met honderden winkels met dezelfde kleren, souvenirs,.. We hebben een primitief, maar gezellig verblijf met een dakterras. In de straten word je steeds aangsproken door verkopers van vannalles en nog wat (vooral tijgerbalsem). Op een ochtend nam ik een opname van sarangi (Nepalees instrument te vergelijken met een viool) spelers en kreeg ik een prive-les.

We bezochten Durbar Square, een plaats vol temples. We ervaarden het fotograferen van deze plek als bevreemdend. Alsof we zo enkel de ‘picture’ van alles konden meenemen en dat we voor de rest geen verbindingen hadden met de betekenis, met wat er achter leeft. Dat voel ik wel meer als ik foto’s maak, dat ik mezelf op afstand zet, en me minder verbonden voel met wat er gebeurt. We kregen een korte rondleiding, maar omdat ik nooit erg geconcentreerd ben voor gidsen en omdat het veel informatie was en Nepalees engels, is er weinig blijven hangen.

De overgang naar het nieuwe jaar wilden we op een ander moment vieren, om de verplichtingen te ontvluchten. We wilden iets gaan drinken, maar alles was zeer vol (inderdaad, oudejaar) zodat we toch in de overgang verzeild geraakten. Het was een leuk, internationaal feestje.

Er is veel te zien hier, soms wat veel tegelijk, en gisteren ontvluchtten we de stad en gingen we richting natuur. Op het dak van een bus met ondergaande zon en een ongelofelijk uitzicht reden we de bergen in. Het was wel spannend bij de afgronden en wanneer de bus wat scheef ging hangen.

Het eerste hotel in Kathmandu (dat we in het midden van de nacht moesten zoeken) heette ‘magnificant view’ en we keken uit op een muur en een trap. Het verblijf dat we hadden in Nagarkot (klein dorpje in de bergen), had een balkon met een ongelofelijk uitzicht (subtiel verschil). De nacht in dit dorp was trouwens de eerste stille nacht sinds maanden. Ook nam ik een eerste warme douche (in kaarslicht, omdat de electriciteit het niet deed) sinds maanden. Dat deed veel deugd in deze kou. De nachten zijn om te bevriezen, maar overdag verwamt de zon ons nog tegen 20 graden. ‘s Morgends hadden we ons ontbijt in de ochtendzon en wandelden we tussen bergen en rijstvelden tot Sakhu. Onderweg vonden we een rivier waar we een (koud) bad namen en ‘s avonds namen we de bus terug richting stad. Wat voor mij wat te snel was, maar ik plan om binnenkort een langere trek in de bergen te maken.

Het is momenteel niet eenvoudig mijn gevoel te beschrijven. Ik heb moeilijke weken, hoewel dat niet negatief hoeft te zijn. Ik denk dat groepen een hele uitdaging voor me zijn. Maar ik probeer er niet van te vluchten, want dat is zo eenvoudig als je reist.