In december 1903 werd Ueshiba, ondanks zijn gestalte van 1m54, opgeroepen voor militaire dienst. Hij slaagde niet voor het eerste fysieke onderzoek (men moest minstens 1m57 zijn). Om dit te overwinnen, strekte hij zijn ruggengraat door zware gewichten aan zijn benen te bevestigen en zich aan boomtakken te hangen. Hij werd toegewezen aan het 61ste regiment van Wakayama (Tanabe) van het Japanse Keizerrijk, onderdeel van de Osaka 4de Divisie (37th Regiment). In februari 1904 brak de Russisch-Japanse oorlog uit om o.a. de controle van Mantsjoerije (in het noordoosten van China en het zuidoosten van Rusland) te krijgen. Morihei was in de winter 1904 tot en met het voorjaar 1905 gelegerd aan het front in Mantsjoerije, en werd gepromoveerd tot korporaal van het 61st Wakayama-regiment. Japanse troepen leverde, onder leiding van Marshal Iwao Oyama, een beslissende slag tussen 20 februari en 10 maart 1905, waarbij 270.000 Japanse soldaten over een front van 155 km de uiteindelijke overwinning behaalden. Op 5 september 1905 wordt het vredesverdrag van Portsmouth getekend en wordt Morihei in 1907 ontslagen uit het leger. Hij keert terug naar zijn geboorteplaats Tanabe. Morihei behaalde de rang van sergeant voor zijn vaardigheden in de strijd. Het waarom blijft controversieel: sommige bronnen spreken van militaire heldendaden van Morihei Ueshiba; officiële biografieën beweren echter dat er geen zekerheid is dat de stichter van Aikido zelfs ooit rechtstreeks heeft deelgenomen aan wapenfeiten en dat zijn beloning vanwege zijn discipline en toewijding was in zijn eenheid. Zo wordt in die periode wel regelmatig gesproken over zijn vaardigheden met wapens, in het bijzonder in Juken-Jutsu. In 1907, na zijn terugkeer uit de oorlog, kreeg hij ook een certificaat van verlichting (shingon inkyo) van zijn jeugdleraar Mitsujo Fujimoto. Naar verluidt was Ueshiba depressief terwijl hij in Tanabe woonde, vaak zijn zwaard meenemend en in de bergen verdween om te vasten en te trainen. Hij voerde ook dagelijks mizugori uit. Mizugori is een traditionele ascetische praktijk in Japan, waarbij emmers koud water over iemands hoofd en lichaam worden gegoten om zichzelf te zuiveren en dichter bij de kami te komen. Morihei studeerde verder judo bij Kiyoichi Takagi in Tanabe in 1910, nadat zijn vader een dojo had laten bouwen op het familieterrein om de training van zijn zoon aan te moedigen. Tussen 1906 en 1910 is zijn leven slecht gedocumenteerd. Morihei Ueshiba zet zijn gezinsleven in zijn geboorteplaats Tanabe verder en zoekt naar zijn houding t.o.v. het autoritair regime van de toenmalige regering van de prefectuur Wakayama. Hier raakte hij bevriend met de schrijver en filosoof Minakata Kumagusu en raakte betrokken bij de oppositie van Minakata tegen het heiligdomconsolidatie beleid van de Meiji-regering. Verschillende impulsieve protesten leiden tot zijn arrestatie in 1910. Morihei wordt "begeleid" door de overheid door hem verantwoordelijkheid te geven over de platte landsontwikkeling van verschillende nederzettingen te Hokkaido, helemaal in het noorden van Japan onder barre klimaatomstandigheden (ook omdat zijn moeder, van Japanse adel, niet zou geassocieerd worden met demonstranten tegen het bewind). In 1910 reisde Ueshiba naar Hokkaido in het gezelschap van zijn kennis Denzaburo Kurahashi, die eerder op het noordelijke eiland had gewoond. Zijn bedoeling was om een geschikte locatie voor een nieuwe nederzetting te verkennen, en hij vond die te Shirataki. Ondanks de ontberingen die hij tijdens deze reis leed (waaronder meerdere keren verdwalen in sneeuwstormen en een incident waarbij hij bijna in een ijskoude rivier verdronk), keerde Ueshiba terug naar Tanabe vol enthousiasme voor het project en begon gezinnen te werven om zich bij hem te voegen (29 maart 1912). Hij werd de leider van de Kishū Settlement Groep, een collectief van vijfentachtig pioniers die zich in het Shirataki-district wilden vestigen en als boeren wilden leven; de groep stichtte het dorp Yubetsu (later Shirataki dorp) in augustus 1912. Veel van de financiering voor dit project kwam van zijn vader. Slechte bodemgesteldheid en slecht weer leidden tot mislukte oogsten tijdens de eerste drie jaar van het project, maar de groep bleef doorzetten. Aanvankelijk had Ueshiba weinig gelegenheid om vechtsporten te beoefenen in Hokkaido, maar hij was geobsedeerd door fysieke kracht, kapte zelf bomen en ontwortelde de stompen met zijn blote handen en hielp touwtrekken met behulp van trekpaarden. Hij bleef ook alleen mediteren in de bergen en stopte niet met zijn praktijk van het dagelijks uitvoeren van mizugori, wat in het noorden van Hokkaido in de winter extreme vormen aannam. Morihei en zijn vrouw en tevens jeugdvriendin Hatsu Itokawa, kregen hun eerste kind, een dochter genaamd Matsuko, in 1911 op haar dertigste.
Morihei Ueshiba werd geboren op 14 december 1883 in het dorp Nishinotani (nu gefusioneerd met de stad Tanabe) te Wakayama Prefectuur (Japan), als het vierde kind en enige zoon geboren van vader Yoroku en zijn vrouw Yuki. De jonge Ueshiba groeide op in een ietwat bevoorrechte omgeving: zijn vader was een belangrijke en welvarende boer en koopman (en van een samoerai-lijn afkomstig) en gemeenteraadslid die gedurende 22 jaar verkozen werd als lid van de dorpsraad van Nishinotani. Zijn moeder Yuki was van de Itokawa-clan, een prominente lokale familie met een lange stamboom. Ueshiba was naar verluidt een zwak kind, die vele boeken las. Op jonge leeftijd moedigde zijn vader hem aan om aan sumoworstelen en zwemmen te doen. De behoefte om lichamelijke kracht op te doen werd nog vergroot toen de jonge Ueshiba zag hoe zijn vader soms werd aangevallen door aanhangers van een concurrerende politicus. Zo begon Ueshiba zijn opleiding aan de plaatselijke Terako, of tempelschool. Zijn schoolmeester Mitsujo Fujimoto, tevens ook priester van het Shingon-boeddhisme op de basisschool, had een grote invloed op de vroege opvoeding van Ueshiba aan de Jiz studyderu-tempel, waar hij esoterische gezangen en rituele vieringen van de sekte leerde. Zijn interesse in het boeddhisme was voldoende groot, zodat zijn moeder overwoog hem in het priesterschap in te schrijven, maar zijn vader Yoroku weigerde. Ueshiba ging vervolgens naar de Tanage lagere school en vervolgens naar de Tanabe Prefectuur middelbare School, maar verliet het formele onderwijs om in zijn vroege tienerjaren zich in te schrijven in een privé-school (Yoshida Instituut) voor boekhoudkunde. Hier bleek hij een bijzonder bedreven student te zijn, die al na een jaar van student naar assistent-instructeur opsteeg. Ueshiba verliet deze functie snel voor een functie bij de plaatselijke belastingdienst. Hij bekleedde deze functie enkele maanden totdat hij betrokken raakte bij een geschil tussen de regering en de lokale vissers die onder druk werden gezet door nieuwe overheidsvoorschriften en grootschalige visserijactiviteiten. Zijn betrokkenheid van de kant van de lokale vissers leidde tot zijn ontslag. In 1901 vertrok hij, gefinancierd door zijn vader, naar Tokio. Ueshiba studeerde in zijn vroege leven verschillende gevechtsporten en begon bekend te staan om zijn fysieke kracht. Tijdens zijn sporadisch verblijf in Tokio behaalde hij onder Masakatsu Nakai zijn Gotô-ha Yagyû-ryu en van Tozawa Tokusaburôin zijn Tenjin Shin'yô-ryû jujutsu diploma. In Tokio opende hij "Ueshiba Trading" kantoor, een kantoorboekhandel, maar keerde vanwege zijn gezondheid (ondervoeding) binnen het jaar terug naar Tanabe.
Het ethos van Aikido is gebaseerd op nederigheid en respect voor anderen. Goede Aikidokas voelen zich comfortabel in hun vel en kunnen geduld, vriendelijkheid, verdraagzaamheid en mededogen tonen, naast de moed en vastberadenheid die ze worden geschoold. Aikidokas zijn een eigen ras, volgens een traditie die is doorgegeven van sensei tot student, in een continue lijn. De technieken kunnen veranderen, maar het onderliggende ethos niet. Omdat we emotionele intelligentie ontwikkelen, zullen we altijd de tijd nemen om voor anderen te zorgen. Aikido verbindt ons met onze omgeving en anderen, het leert empathie en overbrugt verschillen. Het transformeert ons maar wees wie je bent.
Aikido en de verloren leringen van Morihei Ueshiba.
Vertalingen van soms gedetailleerde essentiële teksten van Morihei Ueshiba zijn vaak niet correct geïnterpreteerd, maar dat wil niet noodzakelijk zeggen dat ze fout zijn. Dit komt omdat het neergeschreven materiaal zo moeilijk leesbaar was, dat zelfs de meeste Japanners ervan afzien. Bij de vertalingen ontbrak meestal ook de achtergrond, ervaring en begripsvermogen van de specifieke en complexe leefwereld van OSensei, om het materiaal correct te ontcijferen. De bekomen informatie zijn (bijna) allemaal vertalingen van "gekuiste versies" van de originele Japanse teksten.
Ook wat Morihei Ueshiba zei tijdens zijn trainingen, is nooit met veel aandacht aanhoort door zijn uchi-deshi, zijn direct leerlingen. De meeste uchi-deshi waren jonge mensen die enkel de uiterlijke Aikidotechnieken probeerden te onthouden. Zowel in de vooroorlogse of naoorlogse periode werden de jonge uchi-deshi bijna altijd in het eerste uur in de dojo blootgesteld aan O'Sensei's leringen over zen filosofie, verfijnde spirituele ideologieën en mystieke aspecten over Kojikki (de goden), Naohi (de juiste geest) en de natuur en hun diepere abstracte betekenissen in Aikido, meestal vervallend in oude Japanse zinsbouwconstructies met zijn typisch Wakayama-regionaal accent, doorspekt met esoterische Shinto-terminologie, zodat zijn luisteraars het vaak moeilijk vonden om hem te volgen. Bijna niemand heeft ooit echt begrepen wat Ueshiba bedoelde met zijn uitleg. Uit vele interviews blijkt dat de meesten geen geduld hadden om te luisteren naar O'Sensei, vooral niet omdat ze de pijn (en koude) moesten verdragen terwijl ze in seiza zaten.
Tenslotte is het ook onmogelijk om aan te tonen wat de leerlingen van de grootmeester zich eigen hebben gemaakt en wat en hoe ze dit hebben doorgegeven aan hun leerlingen, om de huidige Aikidotechnieken en -vaardigheden te kunnen inschatten en uit te leggen. Zelfs Kisshomaru-san, zoon van O'Sensei, wist dat hij Aikido niet wereldwijd kon verspreiden door dezelfde complexe filosofische woorden van zijn vader te gebruiken. Hij nam het grootste deel van de vele filosofisch (onverstaanbare) teksten weg.
Moderne Aikido verwijderde eveneens de vele pijnpunten en -duwdruktechnieken, omdat ze een aiki-instantie nodig hadden om deze succesvol te volbrengen. Ook Ueshiba's Kagura-mai (dans der goden) is niet terug te vinden in moderne Aikido, hoewel Ueshiba deze beweging vaak toonde, als intern concept van Aiki en het veranderen van het lichaam. De definitie van aiki begon een eigen entiteit (identiteit) te krijgen in het concept van Aikidos "vrede en harmonie" boodschap. De "In/yo" en vele wijsheden van interne martiale trainingsmethodieken van Ueshiba werd hierdoor vergeten.
O'Sensei creëerde met Aikido een vorm van vrede en harmonie, omdat geweld nooit werkte. Aikidobeoefening bied jou de kennis aan, om te beslissen wat het verstandigst en effectiefst is te midden van chaos: de strijd aangaan of aan zelfbeheersing doen? Wie aan Aikido begint doet dit (hopelijk) om zichzelf in de eerste plaats te verbeteren, in plaats van een gevecht te winnen en het (arrogante) ego te versterken. Elke Aikidoka beslist zelf wat de uitkomst is, maar bedenk dat als je Aikido gebruikt in zon gevecht, het niet langer meer Aikido is. Aikido is een kunst van persoonlijk groeien en verschuift de manier van innerlijk leven om vrij en zonder angst naar de kleine dingen te kijken. Aikido is niet wat we doen, maar wat we worden.
Het zwaard in Japan heeft
een ontegenzeggelijk bloederige geschiedenis. Samoerais gebruiken hun twee
zwaarden aan hun riem als één: de tachi (katana of lange zwaard) en de
wakizashi (het metgezelzwaard). Het metgezelzwaard is het handigst in een
kleine ruimte, of wanneer je dichtbij een tegenstander staat. Het lange zwaard
kan in het algemeen in elke situatie effectief worden gebruikt. Als je het
lange zwaard onnatuurlijk snel probeert te hanteren, vergis je je. Om het lange
zwaard goed te hanteren, moet je het rustig hanteren. Een katana moet op de
volgende manier worden vastgehouden: de middelste en vierde vinger en pink
moeten het heft krachtig vastgrijpen, terwijl de duim en wijsvinger licht op
het handvat wordt geplaatst. Dan is het een moeilijk evenwicht tussen stevig
vasthouden (het wordt dan moeilijk om het offensief te nemen) of slap
vasthouden, waarbij de kans bestaat dat de katana uit je handen vliegt. Je
polsen nooit kruisen en je ellebogen niet te veel of te weinig buigen. Spieren
aan de bovenkant van de arm moeten ontspannen zijn, die aan de onderkant strak.
Houd beide schouders naar beneden, rechte rug, zet kracht in je benen van
knieën tot tenen, steek je hara naar buiten, anders buigen je heupen.
In welke kamae (houding) je je ook bevindt, denk alleen aan het
snijden van de vijand. Of je nu snel of langzaam beweegt, met grote of kleine
stappen, de voeten moeten altijd natuurlijk bewegen. Beweeg niet met één voet
alleen, maar met een aanvullende stap, vanuit de heup.
Doch, de echte waarde van zwaardvechten kan niet alleen worden
gezien door middel van zwaardtechnieken. De zwaardkunst is ook budokunst. De
goede samoerai moet de verschillende eigenschappen en deugden van zijn wapen
beheersen, om de specifieke voordelen van dit wapen te waarderen, waarbij een
gebrek aan budocultuur niet mag ontbreken. Het zwaard van en Aikidoka probeert
het zwaard als een ideaal hulpmiddel om datgene wat verkeerd is in de wereld
recht te zetten, waarbij het snijden van de tegenstander wordt vervangen door
wederzijdse co-existentie, in het concept van Budo, dat wil zeggen een Budo van
vergeving, een manifestatie van wat de Stichter bedoelde toen hij zei: "Aikido
is een pad van liefhebben en beschermen en alles in het universum met respect
dragen en vrede cultiveren."
Het idee dat er
een ingewikkeld webachtige structuur bestaat die alle dingen verbindt, is niet
nieuw. Het concept van een mentaal web dat al het leven verbindt, is door filosofen,
dichters en mystici door de millennia heen gebruikt om de onderlinge
verbondenheid van alle dingen te beschrijven. Over de hele wereld zijn
vergelijkbare concepten te vinden in diverse oude en moderne tradities. Het
maakt niet uit vanuit welke hoek het wordt bekeken, spiritueel, religieus,
filosofisch of zelfs wetenschappelijk, het idee blijft fundamenteel hetzelfde: er
is iets dat ons verbindt met anderen. Mensen hebben een complexe interactie met
de wereld om hen heen en met elkaar. We reageren op elkaars gedachten,
gevoelens en emoties op een manier die kan worden omschreven als een menselijk
web. Het is waar onze emoties worden gecreëerd, vol chaotisch wirwar van
gefragmenteerde gedachten, verlangens en herinneringen aan eerdere ervaringen, waarop
we reageren wanneer we in contact komen met anderen.
In dit web kan de
ontdekking van Aikido een prachtige persoonlijke ervaring zijn. Het is
belangrijk om even tijd te nemen en jezelf onder te dompelen in dit proces van zelfvertrouwen
en het vermogen om te volharden in moeilijke tijden. Het verbetert de mentale flexibiliteit
en het fysieke uithoudingsvermogen om prikkelbaarheid te verminderen. Het biedt
een Aikidoka de mogelijkheid om zich duidelijk te concentreren op de
gebeurtenissen die in ons leven plaatsvinden, door vrede te brengen in onze
geest, om zelf te groeien in vertrouwen, waar je bent en waar je naar toe gaat
in het web van het leven. Je hebt de realiteit gecreëerd waarin je nu leeft.
Als je het niet leuk vindt wie je bent of wat je doet, is het misschien tijd om
eens na te denken over de keuzes die je hebt gemaakt. Alles wat we zijn is een
direct resultaat van onze acties en gedrag. Het is misschien tijd om aan Aikido
te doen? Een vredige geest is soepel in staat om door het landschap van het
leven te navigeren met al zijn afleidingen, interacties en ruzies. Vervolgens
hoeven je alleen maar te bepalen waar je naartoe wil gaan.
De jo is
oorspronkelijk ontstaan uit de bo, een stok van 182 cm lang. De Jo is zo'n eenvoudig wapen dat het
vermoedelijk dateert van vóór de zwaard- of speertechnieken. De korte stok kan
nauwkeuriger zijn wanneer het wordt gebruikt om te steken in plaats van te
slaan. De langere stoktechnieken zijn beter geschikt voor formatiegevechten of
open slagveldbewegingen, maar het zou problematisch zijn in zwaar bebost
gebied. De Jo bij Aikido-toepassing is gemiddeld 127 cm lang.
Verschillende
auteurs verwijzen naar OSensei die met een zeer hoge vaardigheid met zwaard,
speer, geweer en bajonet overweg kon. Zijn leven is hierover zeer goed
gedocumenteerd en hij had certificaten van verschillende vechtsporten. Er is echter
één certificaat dat afwezig is: die van de Jo-beoefening, nochtans een zeer
beroemd Aikido-wapen.
OSensei was erg
goed in het observeren en absorberen van wat hij zag toen hij vele ervaren
vechtsporters met wapens door middel van demonstraties zag, doch wat OSensei
van de Aiki-Jo overhield, waren voornamelijk fragmentarische bewegingen. In het
naoorlogse Japan werden veel vechtsportenscholen gesloten. Door het onschuldig
aspect van de houten stok, gebruikte Morihei vaker de Jo in combinatie met zijn
kennis van speer en geweer en zou de Aiki-Jo officieel voor het eerst gebruikt
hebben bij een demonstratie aan een groep politieagenten, beter bekend als de
Iwama Aiki-Jo. De Aiki-Jo is waarschijnlijk een samensmelting van veel
verschillende vormen van input die Ueshiba heeft opgedaan bij het observeren
van talloze experts. Hij heeft toen veel geëxperimenteerd, vooral tijdens de
Iwama-jaren (1944-1955) (die later werden geformaliseerd door Saito Sensei).
Maar de meest voor
de hand liggende vraag is of het echt iets uitmaakt? Uiteindelijk is een Jo een
stok, een incidenteel wapen dat niet nodig is om er een aparte
Aikido-oefening of een heel andere manier van bewegen van te maken.
Holistische potentieel
heeft betrekking op alle aspecten van onszelf als een compleet wezen: lichaam
en geest. Elk van deze aspecten van ons zelf speelt een essentiële rol om wie
we zijn. Aikido cultiveert een persoonlijk kader om ons menselijk potentieel te
laten ontwaken. Lichaam en de geest moeten in gecentreerde balans zijn, anders
blijven we onzeker om wie we zijn en wat we doen. Ons lichaam is onze
verbinding met de fysieke wereld en stelt ons in staat om via onze zintuigen
met de wereld te communiceren. Ons lichaam is de tempel waarin de rest van ons
wezen woont, zodat we de andere aspecten van onszelf kunnen verkennen. Iedereen
heeft zijn of haar eigen unieke lichaam, elk met zijn eigen grootte, vorm en
eigenaardigheden. Als je je lichaam accepteert zoals het is, kan je positief
vooruit gaan. Hetzelfde geldt voor de geest. De geest is ons denkproces. Het is
dat deel van ons dat de innerlijke dialoog voortdurend voortzet gedurende ons
hele wakende leven. Het is ook dat deel van ons dat problemen analyseert en
oplossingen bedenkt om ze op te lossen. Wanneer de geest kalm en gecentreerd
is, kunnen we helder en objectief denken, om de uitdagingen aan te gaan die
voor ons verschijnen in een wereld vol afleidingen en stress.
Wees eenvoudig in
jouw verwachtingen van Aikido. Wees oprecht in jouw interacties met anderen.
Wees sereen in je gemoedstoestand en besteedt geen aandacht in het vergelijken
van jouw situatie met anderen. Als je jouw voortgang meet met de voortgang van
anderen, is het heel gemakkelijk om verstrikt te geraken in de perceptie dat
anderen het gemakkelijker hebben. Iedereen is op zijn of haar eigen reis. Richt
je aandacht niet op wat andere mensen doen of hebben, want het is gemakkelijk
om zo in een negatieve spiraal van teleurstelling te komen. Focus op jezelf. Heb
voldoende nederigheid om op zoek te gaan naar de antwoorden die je zocht, door
Aikido-beoefening, om eigen innerlijke kracht te ontdekken en te laten manifesteren.
Het vergt moed om het pad van de harmonie te bewandelen, om een sterke basis voor
lichaam en geest op te bouwen. Wees niet bang. Zet de stap en leer jezelf te
accepteren zoals je bent.
Meestal brengen
we onze dagen door met luisteren naar de non-stop monoloog in ons hoofd. Doe
dit, ga daarheen, koop dat, eet dit, kijk daar, ik vraag me af of, enz. Het
eindigt nooit. Vanaf het moment dat we wakker worden tot het moment dat we gaan
slapen, gaat het gebabbel onverminderd in ons hoofd door, van onderwerp naar
onderwerp, van idee naar idee, van emotie naar emotie en van gedachte naar
gedachte. Stel je een plas water voor. Als je er een kiezelsteen in gooit,
rimpelt het water. Hoe groter de steen, de gedachte, hoe heviger de golven, hoe
kleiner de concentratie. Een concept dat nuttig kan zijn voor iedereen die door
onze hectische wereld wil navigeren.
In Aikido wordt
het concept van "Geest Als Water" gebruikt om de staat van paraatheid te
definiëren als voorbereiding voor het uitvoeren van een Aikidotechniek. Water is vormloos en past zich probleemloos
aan, aan elke situatie door het pad van de minste weerstand te volgen. Als je
een grote rots in een bergbeek plaatst, zal het water een manier vinden om rond
de rots te stromen en verder te gaan. Water heeft de kracht om elk obstakel te
overwinnen. Als we ons centrum op dat moment kunnen handhaven, zijn we in staat
om correct te reageren en ons aan te passen aan situaties die zich voordoen. Wanneer
onze geest vol gedachten en afleidingen is, zullen we moeite hebben om
effectief te reageren op situaties die zich voordoen. Als we kalm zijn, zijn we
in feite klaar voor alles wat het leven ons te bieden heeft: aandachtig bewust zijn
van het huidige moment door een geconcentreerde focus van de geest.
Voor Aikidoka's is
de beoefening van Aikido een uitdaging om controle te krijgen over het vaak
hectische denkproces van de geest en zo de bewegingen van het fysieke lichaam te
leiden naar bekwaamheid, om uiteindelijk tot rust te komen.
Velen hechten
belang aan rang, wat de fundamentele menselijke natuur is. De kleur van de
gordel (obi) is zeker niet de enige bepalende factor om te bepalen of iemand
iets te bieden heeft. Het is ook niet iets om mee rond te pronken, noch achter
te schuilen wanneer basisvaardigheden ontbreken. Degenen die het hebben hoeven
over het algemeen niet aan te geven welke rang ze hebben, omdat ze hun
vaardigheden en kennis voor zich zelf laten spreken. Het komt erop neer dat er
ongeschoolde Yudanshas zijn en dat er Kyu-rangen zijn met een enorme kennis,
omdat ze veel hebben getraind doch niet de behoefte hebben gevoeld om ermee te
pronken. Als een Yudansha rang zich weerhoudt te leren van wat zo iemand te
bieden heeft, dan heeft dat meer te maken met ego dan met etiquette. Aikido had
oorspronkelijk geen rang en senseis kenden er geen toe. Aikidokas dragen hun
witte gordel omdat het belangrijk is om nederigheid en respect te tonen, het symboliseert
fatsoen en hoffelijkheid voor Shoshin (Beginners Mind): je kan altijd van
iedereen iets leren, ongeacht hun rang.
"Het doel van Aikido is
het versterken van lichaam en geest door dagelijkse training en samen hard
werken met collega-beoefenaars."
Aikido en het budo-concept van wachten (in ademhaling).
Taal en cultuur
zijn nauw met elkaar verweven. Culturele veronderstellingen beïnvloeden hoe
taal wordt gebruikt en taalkundige veronderstellingen omkaderen hoe we naar cultuur
kijken, over hoe we denken over budo. Budo leren betekent een wereld betreden
die wordt gedomineerd door een heel ander kader dan de Westerse wereld. Budo is
een wereld die voortkomt uit de rijkdom van meer dan 3000 jaar Chinees denken
en 1000 jaar Japanse cultuur en taal, die een eigen richting hebben gekozen en
nieuwe ideeën om dingen te begrijpen en te creëren. Een prachtige reeks ideeën
en complexe concepten in de vorm van budo.
De meest
voorkomende toepassing van wat budo is, is omgaan met alle dingen die je niet
kan beheersen, door te ademen terwijl stilte en beweging in balans zijn. Budo
is een manier van leven, van doen en zijn, vechten of vluchten, kalmte of
actie? Budo-training is fysieke filosofie.
Deze lessen in
budokunst zijn te vinden op de dojo vloer: leren om dingen te accepteren zoals
ze zijn en geen energie te verspillen om deze te proberen te veranderen, wat
enkel maar tot ongeduldigheid en geïrriteerde reacties leidt. Word niet
verblind door de focus op het doen van een bepaalde techniek, maar ontspan en
wees helder van geest zodat je de patronen van de beweging van je tegenstander
(of situatie) kan zien. Wacht en kijk, wees bewust en handel alleen als dat nodig
is. Zo gemakkelijk om te schrijven, zo moeilijk om te doen. In de dojo oefenen
we dit met bewust ademhalen, eenvoudig, en als we dat in de les kunnen leren,
is het verbazingwekkend hoe vaak we onze budo in de wereld kunnen toepassen.
Deze budo-waarden
worden je specifiek aangeboden door elke Aikido-beweging: hou je lichaam
ontspannen, behoud altijd je centrum (of wees gecentreerd), hou je ellebogen laag
en dicht bij je lichaam en probeer altijd de eerste zet te controleren. Elk aspect
bouwt voort op het vorige concept.
Seishin betekent in
het Japans geest, het vermogen van de leerling om mentaal kalm te blijven. Beginners
worden overweldigd door alle details van het leren van Aikido-bewegingen. Het
beste wat ze kunnen doen is een paar punten kiezen en zich daarop focussen. Als
beginner moet men aandachtig focussen op wat sensei toont. Dit is de eerste
stap op weg naar de mentale toestand. Pas als een Aikidoka ver genoeg is
gevorderd, dat men zich niet meer op elke stap van een bepaalde beweging hoeft
te concentreren, kan er gewerkt worden aan de volgde stap voordat er een gechoreografeerde
dans ontstaat waarin men weet hoe en wanneer een Uke zal bewegen of
aanvallen. Dit kan leiden tot lege vormen en stagnerende mentale ontwikkeling.
Het is de verantwoordelijkheid van een Uke om continu de timing en de afstand
te veranderen en aan Tori om op die bewegingen op het juiste moment te anticiperen,
om een juiste geest (seishin) te smeden: niet te laat omdat de aanval zou
veranderen zodat je leert hoe kwetsbaar je bent of niet te vroeg omdat de tegenstander
je zou verpletteren. Aikidokas die te veel nadenken, wachten te lang, diegene
die te weinig nadenken, zijn te impulsief, hoewel de uitvoering niet is
veranderd, maar de timing en intensiteit wel. Verdrijf de overtollige gedachten
die een snelle, correct beweging in de weg staan. Leer observeren en niet te bewegen
tot het juiste moment, niet te vroeg of te laat, kalm en ontspannen. Bij seishin
draait alles om het smeden van de juiste geest om juist op een situatie te reageren.
Het is absoluut niet gemakkelijk om dit pad te bewandelen.
De eerste les in
elke dojo is etiquette, wat een formeel middel is om respect uit te drukken
voor je sensei, voor je mede-Aikidokas en de kunst die je beoefent. Etiquette
en respect zijn fundamenteel voor alle budo-beoefenaars. Zonder dat leren we
alleen hoe we elkaar pijn kunnen doen. Een sensei doet veel moeite om deze
kunst van harmonie met jou te delen. Les krijgen is een uniek geschenk. Je sensei
is een uitzonderlijk persoon die aan de voorkant van de dojo deze
verantwoordelijkheid met de grootste zorg draagt. Begin daarom om iedere
training aanwezig te zijn. Wees eerlijk, behulpzaam en oprecht in je training.
Toon interesse in de kunst van Aikido door je oefening als Tori en als Uke.
Help mee met de werking van de dojo. Zorg ervoor dat je de kunst leert zoals je
sensei deze presenteert en maak geen vergelijking met andere senseis, Aikido is
immers geen competitieve kunst waarbij men op zoek gaat naar verschillen.
Aikido is niet
enkel techniek, maar zoek ook naar de schat in elke Aikido-uitvoering, over hoe
je anderen en jezelf kunt respecteren via budo, hoe je een uitzonderlijk mens kan
worden. Een sensei geeft jou zelfvertrouwen, getemperd met nederigheid, want dat
zelfvertrouwen mag niet veranderen in arrogantie en minachting voor diegenen
die minder bekwaam of krachtig zijn. In de Aikido-praktijk, zoals in de meeste
dingen, haal je eruit wat je erin stopt. Als je hard aan de technieken werkt,
kun je een ervaren technicus worden, maar Aikidokas die aan alle aspecten van
budo werken, hun etiquette en hun geest polijsten, deze mensen maken zichzelf
tot diepgewortelde fijne mensen.
Flashback: Creatief
schrijven over Aikido-kunst in zijn vele facetten is iets unieks dat je meedraagt,
een deel dat nooit zal weggaan. De Aikido-wereld exploreert met diepgang nieuwe
gebieden van inzichten over het verband tussen fysieke techniek en de
spirituele kant van deze zelfverdedigingstechniek, waarbij een gemeenschapsband
tussen dojo-leden wordt gecreëerd en substantieel gevoed.
Zo zag de Stichter
zijn essentiële missie: om getalenteerde mensen samen te brengen. Om Aikido
echter fundamenteel te begrijpen en te ontwikkelen, moeten we nederigheid
bieden tegenover elkaar. Aikido gaat in de eerste plaats niet over het
overwinnen van je partner.
Het ware doel van
Aikido-training is de "Ware overwinning is zelfoverwinning" principe
implementeren in het dagelijks leven. Het gaat duidelijk niet over hoe je een
externe vijand kan verslaan, maar veeleer over het omgaan met onze eigen
interne demonen.
Toen OSensei zei
dat Aikido de ware Budo is, bedoelde hij niet dat Aikido een vechtsysteem is,
maar dat Aikido de meest volledige uitdrukking was van het aspect van Budo dat
ons leert hoe we volledig moeten leven, onszelf moeten zien als verzorgers in
plaats van vernietigers, in alle nederigheid.
Aikido: een cyclus van technieken (om te groeien).
Cycli komen
overal en in alles voor. Zelfs wanneer de cyclus bijna niet waarneembaar is, is
het einde altijd bezig het begin van iets anders te worden. Dat is juist de
definitie van een cyclus en, hoewel de specifieke processen variëren, is het
een universeel proces: "Elk nieuw begin komt van het einde van een ander
begin".
De eerste
Aikido-les van een student, 30 jaar geleden. Herinneringen van die dag in de
dojo: de geuren, geluiden en de Aikidokas die er die dag waren, vervaagd. Het
verdwijnen van de herinnering is eigenlijk een erkenning dat dingen al lang
geleden zijn veranderd. Het ik van toen is al lang verdwenen. Als Aikidoka heb
je verwondingen en teleurstellingen op en naast de mat opgelopen en toch keren
we terug om te oefenen en delen we met anderen wat we hebben meegemaakt, via de
kunst van Aikido, naar voorbeeld en aansporing van de stichter, om te oefenen
op een vreugdevolle manier, om het vermogen te ontwikkelen om de cyclus van
eisen in het dagelijks leven te harmoniseren. Of hoe de persoon van gisteren
slechts een schaduw en een herinnering is van de persoon van vandaag. Een
cyclus dat ons maakt om wie we vandaag zijn. Een dag in de dojo: een andere
techniek, een andere worp, een andere uitdaging, een andere uke, een ander doel
... gewoon een andere dag. Alle dingen vervagen en dat is een goede zaak ...
het dwingt ons om de verbintenis te hernieuwen of door te gaan naar iets
anders. Het doel van Aikido is om een geest van dankbaarheid te cultiveren, om
zo een bijdrage aan de wereld te leveren. Een cyclus van technieken en de meest
perfecte techniek is die techniek die helemaal niet wordt opgemerkt: de
zoektocht naar de essentie van Aikido: om vandaag jezelf van gisteren te
verslaan.
Jouw
trainingspartner (Uke) is een kostbaar geschenk, wees dankbaar dat je dit
geschenk wordt aangeboden, toon deze dankbaarheid door open, eerlijk en
respectvol samen te trainen.
Uke is een
belangrijke bouwsteen voor jouw Aikido-ontwikkeling. Als je de techniek niet
hebt begrepen, zal Uke die techniek opnieuw en opnieuw en opnieuw laten
ondergaan, zodat je kan groeien in jouw zelfvertrouwen, omdat Aikido jouw leven
zou worden. Realiseer dat Uke meer dan helft van je Aikido ervaring geeft: de
harmonie om samen te trainen. Aikido is hoe je je ego opzij zet, zodat de Uke je
niet langer voelt. Als Uke pijn ondergaat, zal de oefening geen Aikido zijn. Aikido
gaat over verbonden zijn, over de natuurlijke bewegingen. Een Uke beweegt mee
met wat er gebeurt en is een belangrijk onderdeel van onze training. Uke is
aanwezig omdat jij Aikido zou ontdekken. Wees nederig en laat je verwachtingen
los. Je kunt alleen met de stroom meegaan als je één bent met de stroom,
verbonden door de handen, bewogen door de heup.
Accepteer je trainingspartners
als iets waardevols, zoals het leven. Wees dankbaar.
Aikido en sereniteit,
om te accepteren dat we onszelf kunnen veranderen met de wijsheid om te weten
wat wat is. Vóór Aikido was er angst, een constante angst, soms niet-herkennende
angst, een verlammende en onbewuste angst voor betrokkenheid in het alledaagse
leven. Na aikido werd angst anders. Angst werd opgemerkt, erkend, ingeademd,
besproken en losgelaten door training. Op de tatami wordt de angst onder ogen
gezien, steeds opnieuw wordt de angst ontmoet in een veilige, ondersteunde en
gecontroleerde omgeving, zodat de angst kan wegglijden. Beleef Aikido. Aikido als
zelfverdediging, verzachtend en herstellend, om je te beschermen tegen anderen
en tegen jezelf. Het vermindert het complexe leven tot de eenvoudigste vorm,
waarin je je voelt wat is en wat je kan doen voor anderen. Adem en beweeg met
de aangeboden energie mee.
Aikido gaat niet
over het overweldigen van elkaar, maar hoe samen leren om onrust, conflicten en
wanorde op te lossen.
Ik wil dat
attente mensen luisteren naar de stem van Aikido. Het is niet bedoeld om
anderen te corrigeren, het is bedoeld voor het corrigeren van je eigen geest. Dit
is Aikido. Dit is de missie van Aikido en het zou jouw missie moeten zijn.
(Morihei Ueshiba)
Aikido legt de nadruk
op timing, lichaam- en ruimte-bewustzijn, een fascinerende reis in deze gekke
wereld waarin we leven. Naarmate we verder Aikido trainen, zullen niet alle technieken
effectiever worden, maar zal je ook concreet bewustzijn ontwikkelen: hoe je
ademt, hoe je loopt, hoe je je omgeving, de wereld, de hele tijd bewust opmerkt.
Een Aikido-training
laat je flexibiliteit van jouw geest en jouw lichaam ontwikkelen en helpt je je
veiliger te voelen. We vinden hier vrede en kracht, verbondenheid en
gezondheid. We vinden iets in onszelf waardoor het leven er gewoon meer toe
doet. We vinden hier anderen en we zien ze op een manier die nergens anders te
zien is. We zien hun ziel, hun lichaam, hun beweging en hun stilte. We zien ze allemaal
en dan zien we onszelf. Ik en jij worden ons.
Aikido had
oorspronkelijk geen enkele vorm. De bewegingen van het lichaam in reactie op
iemands gemoedstoestand werd de techniek. Aikidokas verlaten de dojo (meestal)
glimlachend.
(Foto: https://www.pinterest.com/pin/Anneke
van Dijken)
Aikido en Dotoku: het morele kompas van een Sensei.
Dotoku staat voor "moraal en respect afdwingend en is het morele kompas
van een Sensei die hij gebruikt in het tonen van het ware pad van Aikido, als
traditionele Japanse kunst, met wat Bushido kan betekenen in het dagelijks
leven. Een goede Sensei leert studenten niet alleen studenten te zijn, maar
leert ook om hun eigen leraren te worden, hun eigen bron van kennis. Men moet
niet denken dat Aikido- en Bushido-training eindigt zodra je de deur van de
dojo uitstapt. De totale training van een Aikidoka stopt niet bij de dojo.
Aikido is leren over de kunst van het leven. Aikido moet een actief deel van je
leven worden, zoals aandacht besteden aan hoe je loopt, hoe je ademt, hoe je
evenwicht bewaard of hoe passief previsualistisch je Aikidotraining zou
uitvoeren in een gegeven situatie, door zich altijd bewust te zijn van de
nabije omgeving, om de geest scherpt te houden, waardoor jouw zintuigen en
geest verbeteren. Door dit te doen, wordt budo niet alleen een apart deel van
je leven in een dojo, maar een geïntegreerd, integraal aspect van je hele leven.
Moeilijk voor
studenten, maar nog moeilijker voor elke generatie Senseis, die dagelijks
worstelen om hun evenwicht te zoeken tussen de vele Aikidotrainingen en het werk
en familie, om een hiërarchie aan deze sociale waarden te kunnen geven: ofwel blijven
groeien in Aikidovaardigheden of
voorrang te geven aan andere sociale verantwoordelijkheden, om te kunnen
genieten van budo als levenswijze.
Respect Sensei, om
steeds tijd te vinden om Aikidokas te blijven onderwijzen.