ONZE MAMA RIA NURSERY SCHOOL IS OPEN!!! (MAMA RIA KLEUTERKLAS)
Tussen onze workshops door hebben we aan ons kleuterschooltje verder geschilderd. De vele tekeningen op de muren, het A B C en de cijfers 1 2 3 staan in mooie kleuren en zijn naargelang onze artistieke kunnen, best geslaagd.
Sommige dieren hebben een gebrekje of kijken wat dubbel (gelukkig hebben we die vijfde poot van onze olifant netjes terug kunnen wegwerken met witte verf) . We twijfelden een beetje of we nu de strepen van onze zebra horizontaal of vertikaal moesten schilderen . en onze kanarie (alléé, gele vogel) was volgens onze helpers een kip. De leeuw kijkt wat droevig misschien toch de muil andersom moeten tekenen ??? . Maar het zal dit alles de kleuters een zorg wezen, zij hebben een prachtschool.
AL BIJ AL VINDEN WIJ ONS KUNNEN GESLAAGD EN IS HET GEBOUW EEN HEEL HERKENBARE KLEUTERSCHOOL GEWORDEN.
Dinsdag was het dan zover .. wij al vroeg op om zeker tegen 8.00 uur in onze school te zijn. De eerste kindjes waren al in de klas. Ook de lerares was al aanwezig (naar Afrikaanse gewoontes niet normaal). Sommige kindjes kregen voor het eerst een uniformpje, iets waar hier grote waarde wordt aan gegeven en waar zowel de kinderen als ouders heel trots op zijn.
Het aantal kindjes groeide en tegen 9.00 uur waren ze met 32 . Een prachtig aantal voor de eerste dag.
Het was mooi om te zien hoe de lerares met de kinderen omging. De kinderen mochten één voor één naar voor in de klas komen om met een krijtje op het zwarte bord te schrijven. Er werden liedjes aangeleerd Iets van ABCD enz . en in a tree sit a bird . Tof gewoon! en bijna alle kindjes zongen dapper mee.
Vooraleer de pauze er aan kwam mocht iedereen uit de speelhoek een knuffelbeest nemen. Deze hadden wij gekregen van de kinderen uit de Rodenbachschool uit Hove. Het is mede dankzij de kinderen uit Hove dat deze arme kleuters uit Namutumba de kans krijgen een goede start te krijgen voor de verdere studies en het latere leven.
De kleuters krijgen les in het Engels en zullen zo spoedig de taal beter spreken dan hun ouders.
Zodra we kunnen, gaan we aan de kinderen van de Rodenbachschool verslag uitbrengen, ze zullen verbaasd zijn van het resultaat, en wij, wij zijn best trots op wat er weer op korte tijd is verwezenlijkt.
Ondertussen werd er onder de grote boom, op een vuurtje van houtskool in een grote kookpot, Porridge gemaakt. Dit is een soort griesmeelpap, tamelijk dik maar nog juist drinkbaar.
Rond 10 uur kwamen de kleine kleuters buiten. Ieder kreeg één beker van die pap samen met één snee brood of een stuk chappatti (pannekoek van meel). Dit was hun ontbijt.
De bekertjes (op kinderformaat) ben ik (Ria) samen met Simon gaan kopen op de markt.
Een markt . zoals ik er een nog nooit heb gezien . wat zijn wij toch rijke mensen!!!! Na een tijdje zoeken vonden we 48 dezelfde bekertjes, ook een grote kookpot en dienblad werd aangekocht.
Voor het eerst in mijn leven zag ik een dame, niet te groot, met twee olifanten-benen + voeten. Beide benen, vanaf de knieën zooo dik! Hoe moet je zo leven ????? Ongelooflijk wat ik hier allemaal gezien heb, hoe men hier alles te koop aanbied ..
Ik was natuurlijk de enige blanke (muzungu) hier, maar voelde mij hier wederom niet onveilig. De mensen zijn allen vriendelijk en proberen een babbeltje te doen.
Herman en Thadeus waren in de wagen blijven zitten . was het nu voor mij . of omdat we zolang waren weggebleven . ze waren blij om ons weer te zien in al die drukte.
Aan onze school hebben we ook een klein speeltuintje, voor de kleuters een echte attractie. En na een half uurtje spelen was het weer tijd om naar de klas te gaan.
Als er nog meer kleuters bij komen gaan ze de leeftijden splitsen, een babyklas (van 3 tot 4 jaar) en een upperklas (van 5 tot 6 jaar). De klaslokalen zijn er klaar voor.
Voor een goede doorstart denken we eraan de lerares twee maanden uit ons budget te betalen.
Onze taak in Namutumba zit er op .. ondertussen zijn we in ons vertrouwde hotel in Kampala. Hier regent het elke dag enkele uurtjes en het is uitkijken en plannen wanneer we wat gaan doen. Zojuist nog zijn we aan een harde vlaag regen ontsnapt, gisteren is zelfs de elektriciteit enkele keren uit gevallen tijdens de regen en dan is het pas echt donker. Het regenseizoen is gestart en dat zie je dadelijk aan de wegen, overal veel minder stof en een lichte koele bries.
Volgende week plannen we nog een bezoek aan het weeshuis en dovenschool, hier en daar nog wat besprekingen voor in de toekomst van onze school, natuurlijk (nog) wat luieriken tussen de vlagen regen en genieten van onze kleinkinderen.
Hey, bij het overlezen van onze nieuwsbrieven zie ik, dat jullie nog het verhaal van in het ziekenhuis te goed hebben.
Ik was dus met een vroedvrouw over familieplanning aan het praten, kom ik ook te vertellen dat ik dit speciaal wil doen omdat de vrouwen dit aan mij gevraagd hebben. Ik vertel over onze Martin, de jongen met zijn dikke hand die wij aan het helpen zijn Maar ik ken die kleine jongen zegt Jane de vroedvrouw, hij behoort tot onze clan. Vanaf toen werd het gesprek alleen nog hartelijker.
Maar ik moest nog altijd een prijs weten, hoeveel het inbrengen van zo een staafje in de arm zou kosten .. Dat moeten we aan de gynaecoloog vragen .. kom maar mee dan gaan we het vragen.
Simon mocht niet mee, al snel was het mij duidelijk waarom niet. In het kleine kamertje waarnaar ze mij naartoe bracht was er niet alleen die dokter, maar lag ook een volledig naakte mevrouw klaar om te baren. Tussen haar benen lag er een stuk grijs harde plastic, waar ik zeker van weet dat dit pijn moest doen aan die madam haar benen.
Ik was zo verbaasd, had dit natuurlijk nooit verwacht . Ik verontschuldigde mij een beetje tegenover die mevrouw, maar ja mij hiervoor verontschuldigen begrepen ze niet, ik probeerde tegen die dame een beetje te praten om haar wat moet in te spreken.
Dus in dat kamertje heb ik met de gynaecoloog afspraken gemaakt. Wij willen aan 20 dames uit Namutumba de kans geven, indien dat ze zelf willen natuurlijk, om een staafje in hun arm te laten plaatsen. Hiervoor wil ik 60 000 Ugandese schilling betalen = 20 , moesten er meer vrouwen geïnteresseerd zijn, binnen de twee weken na onze familieplanning workshop, dan mogen die dames ook nog gaan en moeten ze zelf 0,70 eurocent betalen.
Ondertussen lag die dame te kreunen van de pijn om haar vierde baby ter wereld te zetten.
Nu is het al jaren mijn wens om eens een geboorte van dichtbij mee te maken, dit was nu mijn kans geweest, maar het zou nog wel een tijdje kunnen duren, dus ik terug naar Simon die in de wachtkamer zat bij al die vrouwen die geduldig aan het wachten waren om bij de dokter te komen.
Simon was ondertussen over onze solarcooking aan het vertellen, en ik maakte van de gelegenheid gebruik om indien ze interesse hadden, dat ze dus ook naar onze familieplanningdag konden komen.
De weegschaal die in de wachtzaal stond kom ik niet weerstaan .. maar ik was er sneller af dan ik er op stond ik hoop dat die niet juist was mijn grote probleem is hier dat ik veeeeeeeeeeeeeeeel water drink, maar naargelang niet ga plassen, gevolg .. elke avond opgezwollen benen en voeten.
Over plassen gesproken onze school heeft toiletten natuurlijk, maar het is een meesterwerk om recht in het gat te mikken, zeker als je zo nu en dan enkele keren van die platte je weet wel hebt, komt daar nog bij al die vliegende en kruipende insecten, zelfs schij ontlasten doe je nooit alleen.
Heb je nog het probleem van het toiletpapier . waar blijf je daarmee? Op de grond met al die enge beestjes? .. of in de mond? of met wat geluk heb je een plastiek zakje bij waarop je dan de rol kan plaatsen. En dan nog hopen, als je alles weer op hebt getrokken er niets in de kleren is gekropen
Elke (Brandtfood), als je dit leest ben ik zeker dat dit, je bepaalde herinneringen zal oproepen.
Het werk dat wij wilden doen in onze school is bijna klaar. De tekeningen zijn op de muren geschilderd, het volledige ABC alsmede 1 2 3 .10 staat netjes op de muren.
De uniformpjes zijn bijna klaar, we hebben er 40 in totaal laten maken.
Men is nog volop bezig om de tafeltjes en stoelen te maken op kinderformaat.
Om het geheel compleet te maken, is er ook gezorgd voor een kleine speeltuin . een schuifaf, een draaimolentje en een soort wipplank. We hebben ook gevraagd om enkele oude autobanden half in te graven zodat de kinderen ook hier op kunnen spelen.
Dinsdag 28 februari plannen we de opening van de kleuterklas en kunnen we de kleuters voor het eerst laten komen.
De teacher is een fijne jongedame, maar we wachten eerst voorzichtig af.
Terwijl ik dit aan het typen ben is er buiten een hevige hagelstorm, we zitten eigenlijk vast in de school, de hagel maakt enorm lawaai op het metalen dak. Het is voor de tweede dag op rij, dat we dit meemaken, het was deze morgen snikheet en dan nu deze hagelbuien ..
Zondag namiddag 4.30u
Het is de eerste dag in 12 dagen dat we niet naar Namutumba gaan. We hebben juist Roy, Thadeus en kleine Brittje op de bus gezet, terug richting Kampala, zij hebben een lange rit van minstens vier uur voor de boeg. Ze zaten min of meer comfortabel, als er op het laatste nippertje nog 5 mensen bij in de MATATU (minibus) gepropt werden. We zitten er wel mee in, het is een minibusje waar ze als sardientjes op een hoopje geduwd zitten. Zelf zouden we hier nooit aan beginnen, trouwens wij zouden deze houding niet aankunnen met onze rug.
Even terug naar afgelopen dagen .
Gisteren was het de dag van onze familieplanning !!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
Wederom was ik vrijdag met Simon, langs de vele hutten gegaan om de mensen uit te nodigen om te komen. Overal was men blij met mijn komst en moest ik eventjes gaan zitten, ook al verstond ik er soms niets van, toch een brede smile van HEY die Muzungu komt bij ons op bezoek. Ik nam overal fotos en liet deze dan dadelijk terugzien dit is iets waar je iedereen een plezier kan mee doen.
Het is de bedoeling dat we zaterdag aan de mensen die komen, een flesje water geven en enkele uren later een mini pannenkoekje gemaakt van de cassava plant. Een coca cola of Fanta staat ook op de menu. Ik wilde dat de arme vrouwen deze pancakes bakten, zodat zij ook de kans kregen om een centje te kunnen verdienen. Zo werd het dan ook afgesproken, voor de prijs van 7 Euro zou ik 150 stuks van die pannenkoekjes hebben.
Zaterdag morgen toen we in Namutumba aankwamen, stond er al 1 van de dames mij op te wachten met de bestelde pannenkoekjes
Ik moet mijn lange verhaal wat inkorten, want een krant zou nog niet groot genoeg zijn om over die ZATERDAG te vertellen. In het totaal zijn er ongeveer 65 mensen komen opdagen, waarvan er een 15 tal mannen bijwaren, de kinderen niet meegerekend natuurlijk. Er waren ook enkele ouderen bij, waaronder een dorpsverantwoordelijke.
In het eerste stuk over hygiëne voor de vrouwen, werden de mannen buiten gestuurd. NIET TE GELOVEN, wat ik nu allemaal gehoord heb. Er werd aangeleerd dat de vrouwen proper moeten zijn op zichzelf. Indien ze over een toilet (lees gat in de grond) beschikken, dat ze dan wel degelijk in het gat moeten mikken en dat ze deze plaats dagelijks moeten reinigen. Dat ze extra hygiëne moeten hebben, wanneer ze hun maandstonden hebben.
Wat ik nu gehoord heb .. die dames van de hutten, die hebben géén speciale plaats om naar het toilet te gaan, zij hakken een gat in de grond en gooien dit gat terug dicht na hun behoefte. Die kunnen géén toiletpapier betalen laat staan maandverband, dus poep afkuisen ja met de vinger of een blad .. Het zou wel gek zijn om toiletpapier te kopen, als je geen eten genoeg hebt en het verhaal van het uitwassen van zelfgemaakt maandverband is wel degelijk waar, dit gebeurd hier nog. Er is zelfs verteld dat sommigen gewoon hun doek laten drogen in de zon en de dag nadien terug gebruiken en dit zonder uit te wassen ..
Hierover kan ik nog lang vertellen Ik heb weer veel geleerd en begrijp ook weer een stuk meer van het leven van die arme vrouwen. Er werden veel vragen gesteld, in het Ugandees natuurlijk, maar daarna voor mij vertaald.
Het pakket voor familieplanning was ook heel interessant en het werd uitstekend gebracht.
Ook onze Roy kwam aan het woord, als levend bewijs dat een staafje inspuiten geen gevolgen heeft voor een latere zwangerschap. Zij heeft dit voor de eerste keer laten inspuiten na de geboorte van ons Nicolé. Twee jaar na het overlijden van Nicolé is dit verwijderd en is ons Brittje geboren. Zij is een ontzettend braaf, vrolijk en lachend kind. Een kleine kapoen, die verzot is op haar Muzungu grootouders. Het is een schat die we nooit meer willen missen.
Na de uitleg van Roy werd er een papier doorgegeven, de eventuele vrouwen die van ons aanbod (gratis staafje laten plaatsen) gebruik willen maken, mochten hun naam invullen. Er waren slechts drie namen.
De vroedvrouw werd terug naar het hospitaal gebracht en de gynaecoloog kwam persoonlijk naar onze school, met al het materiaal om de dames een staafje in te spuiten.
Dit was dan de dokter waar ik jullie al eerder over vertelde. Ook zij gaf nog de nodige informatie, de lijst met namen groeide aan tot acht . Acht van de +/- 35 vrouwen, die echt in aanmerking kwamen hebben dus zaterdag een staafje laten plaatsen, er zijn er nog die geïnteresseerd zijn maar moeten dit eerst met hun man overleggen.
Deze vrouwen moeten eerst hun naam opgeven in de school, vooraleer ook zij naar het hospitaal in Namutumba kunnen gaan. Van de 8 vrouwen die zich lieten helpen, zijn er zes die IK vrijdag heb bezocht bij hen thuis, een slikmoment voor mij. Sommigen waren bang, ik heb die dan maar vastgepakt tijdens de inspuiting en ze afgeleid .. IKKE die zelf niet echt zo een held ben. Volgende week moeten die dames op gratis controle.
Dit alles heeft natuurlijk UUUUUUUren geduurd.
Mijn 8 dames kregen na hun ingreep ook allemaal nog een coca cola. Ook kregen die dames elk een identificatiekaartje met de datum van uitvoering en dit goed voor drie jaar. Er werd nog maar eens duidelijk gemaakt dat ze zeker de eerste zeven dagen geen intiem contact mochten maken want dat ze nog niet save waren. Stuk voor stuk zijn die ons later komen bedanken, opgelucht dat ze HET gedaan hadden.
Ook de andere vrouwen kwamen me bedanken voor de interessante workshop, voor al de informatie, die ze hadden gekregen .. voor alweer een stuk Vrouwendag in Namutumba.
Thadeus had de hele tijd de vele kinderen bezig gehouden met voetballen en in het speeltuintje natuurlijk. De kinderen stonden op een lange rij geduldig te wachten om op de schuifaf te mogen.
IK moet jullie nog een (voor mij) GROOT NIEUWS vertellen.
Men heeft de naam van de kleuterschool op de buitenkant van de school geschilderd ..
MAMA RIA NUSERY SECTION .. Kleuterschool Mama RIA
Zaterdag het was een naar ons gevoel supergeslaagde dag.
Het mooiste compliment wist Thadeus ons s avonds te brengen: De mensen uit Namutumba hebben het enorm gerespecteerd dat ik zelf (de Muzungu) naar hun hutten ben gekomen. De mensen waren heel blij met de twee workshops die we georganiseerd hebben. Deze keer was ons bezoek echt gericht op de gemeenschap uit de schoolomgeving.
Wederom nu, hebben wijzelf moeten ondervinden hoe moeilijk het hier is iets te organiseren, hier te werken met weinig middelen daarom onze bewondering voor Nicole in Congo, Tanya in Tanzania en de velen die zich inzetten in deze soms moeilijke omstandigheden.
Nu dinsdag gaat ons kleuterschooltje open, waarvoor we dit maal naar Uganda waren gekomen.
Maar in onze volgende nieuwsbrief meer hierover.
Lieve groeten en warme knuffels
Ria en Herman
Zondag morgen, we zijn terug onderweg naar Namutumba om in de school te gaan schilderen. Voor degene die zich al afgevraagd hebben wanneer ik die verhalen schrijf, wel de grootste stukken schrijf ik vanachter in de wagen, s morgens onderweg naar Namutumba. Er is een groot stuk van de baan dat vrij zacht te rijden is vandaar .
Eerst en vooral wil ik toch diegene bedanken die ons soms een mailtje sturen, het is superleuk om die te lezen, dus aan degene die niet weten dat je ook op onze nieuwsbrief kan antwoorden . bij deze weten jullie dit nu hé.
Wij zijn nu sinds een week in IGANGA, en rijden elke morgen en avond 40 km op en neer naar onze school en terug. Het is gelukkig een goede baan met niet veel verkeer. We hebben eens gaan kijken naar een verblijfplaats dichter bij Namutumba, maar geloof ons, daar zouden we het geen nacht volhouden. Wij logeren nu terug in het MUM hotel en we kregen dezelfde kamer als ons vorig testpensioen in 2010, toen we de computerklas zijn gaan opstarten. Waarom ik jullie dit nu allemaal vertel .. wel vorige keer hadden we de raam boven de deur van ons kamer dichtgeplakt met aluminiumfolie, omdat het licht van de gang ons stoorde (wanneer er electric was). Het eerste wat ons opviel toen we dezelfde kamer kregen, was het aluminiumpapier dat er nog steeds hing.
Onze kamer is tamelijk groot, maar wordt voor de helft in beslag genomen door een (te) groot bed en dito kast. We kunnen elkaar niet passeren aan het bed en de kast, we zijn het terug wat gewoon maar het is aanpassen.
Onze kamer heeft ook een voordeel, we moeten samen in de douche, maar eerst het wc papier en alles wat niet mag nat worden, moet eruit We doen tegelijkertijd ook de was van ons ondergoed en enkele kleine spullen. Dit steken we de avond ervoor in een minibadje met wat zeep en net zoals we al op documentaire hebben gezien, trappen wij ook op onze was om die schoon te krijgen terwijl we ondertussen douchen. Je kan zelfs op het toilet zitten en douchen tegelijkertijd en eventueel nog op je was trappelen ( HI HI HI). Dan staat er een trekker om al het water weg te trekken naar een putje, dan de wc nog afdrogen, ons wasje ophangen en ons dagelijks ritueel zit erop. Het was weer even wennen . Maar het is toch dikwijls lachen geblazen. A ja, ik moet er nog bijzeggen dat we eerst onze voeten moeten wassen, want mijn was werd nog vuiler de eerste dag.
Ondertussen zijn we begonnen met het schilderen van het nieuwe gebouw voor de kleuterklas.
Enkele helpers doen hun best om het gebroken wit op de muren te plaatsen.
Het werk vordert snel, wij zijn van start gegaan met tekeningen en letters op de muren te zetten.
De stoffen en materialen voor uniformpjes zijn ook aangekocht. Drie studenten en een naaister zijn volop bezig een veertig uniformpjes klaar te krijgen tegen begin volgende week.
Ook stoeltjes en kleine tafels worden er gemaakt. Omdat het snel moet gaan laten ze het hout bewerken in een echte schrijnwerkerij. Het lijmen en in elkaar zetten en het bewerken van de meubeltjes zal in de school gebeuren.
Gisteren (zaterdag 18 februari) was het de grote dag van onze Solarcooking. De avond daarvoor was onze vriend Francis van Kampala gekomen en had Roy, ons Brittje en de dame, Olivia, die de workshop ging geven, mee gebracht. Zo konden we plannen hoe we het gingen doen voor zaterdag. Dit alles hadden we zo van tevoren afgesproken.
Een zaterdag om nooit te vergeten .. en die dame is een héél toffe madam.
RAAR MAAR WAAR:
De eerste mensen die we zagen verschijnen waren allemaal mannen ??????
Er kwamen ook enkele dames, die ons hielpen om de groenten en het vlees te snijden. We hadden gehoopt op een opkomst van een 50 tal mensen. In totaal hebben we 130 mensen geregistreerd, dit zonder een 40 - tal kinderen, die op enkele meters afstand moesten blijven.
HET WAS GEWOON EEN ENORM SUCCES, de mensen waren echt oprecht geïnteresseerd, eerst was er het vullen van de kookpotten. Aardappelen, spaghetti, cassava, matoke, pocho, witte kool, geitenvlees , rundvlees en rijst mocht natuurlijk ook niet ontbreken. Dit alles behoort tot hun local food. Omdat er zoveel mensen waren gekomen, werd er beslist om ook twee houtskoolvuurtjes aan te maken om daarop ook een hele grote ketel met rijst en aardappelen op te koken, anders zouden we iedereen niet kunnen laten proeven.
Toen iedereen nog steeds vol verwondering de cookits aan het becommentariëren was, werd het tijd voor de uitleg van Olivia. Iedereen kreeg een flesje water en werd vriendelijk gevraagd om binnen in het schoolgebouw te komen zitten terwijl de zon buiten haar werk zou doen. We hadden de dag ervoor het tussenschot tussen twee klassen weggenomen, zodoende beschikten we over een echt zaaltje.
Eerst was er natuurlijk wat uitleg over de school en de start van de kleuterklasjes die weldra zouden opengaan. Dan werd Herman gevraagd om ook iets te zeggen en ook ik moest aan het woord .
Ik heb dan maar ineens uitgelegd dat we volgende week een Workshop gaan geven over Hygiëne en Familieplanning. Iemand stond recht en bedankte ons voor de sponsoring die we al jaren geven aan Namutumba . Die persoon zei dat ze ooit hopen voor ons een mooie kamer in te richten in Namutumba, zodat we niet steeds over en weer moeten rijden, jaaaaa daar waren ze het met zn allen over eens . Ik vertelde hen dan dat wij dit natuurlijk niet alleen hebben kunnen doen, niet zonder de hulp van die vele vrijwilligers, collegas, familie en vrienden in ons Belgenlandje.
DUS LIEVE MENSEN IN BELGIE, VOOR IEDER VAN JULLIE IN NAAM VAN DE BEVOLKING UIT NAMUTUMBA HARTELIJK DANK VOOR AL DE STEUN DIE JULLIE REEDS GEGEVEN HEBBEN.
Dan was het de beurt aan Olivia, de uitleg over solarcooking was enorm interessant en werd op een vrolijke, hartelijke manier gebracht. Ik keek eens rond in de zaal, iedereen had een folder gekregen met tekeningen op, stuk per stuk werd alles uitgelegd, zelfs de mannen stelden
vragen .
Dit alles heeft bijna twee uur geduurd, en niemand had de zaal verlaten. Onder grote belangstelling werden één voor één de kookpotten binnengebracht, we hadden borden, maar natuurlijk niet genoeg voor iedereen . geen probleem.
Onze school werd plots een restaurant . De schooltafels werden er bijgehaald en op elke tafel werden er twee grote gevulde borden gezet, men is hier toch gewoon om met de handen te eten.
Iedereen kreeg een cola of een Fanta en plots leek het wel feest.
Gelukkig had onze Francis zich ontfermt over de kinderen, twee grote plateaus werden naar buiten gebracht .. Ik moet er ook nog bij vertellen dat zowel ons Roy als de mama van Martin ons enorm geholpen hebben. Zonder de hulp van enkele dames was ons dit nooit gelukt.
Voor 25 families hadden we ook een mooi aanbod, zij konden dit solarsysteem aankopen voor 5000 Ugandese schilling in plaats van de normale 25000 Schilling. Dit komt er op neer dat ze nu maar +/- 2 euro moesten betalen i.p.v. 8.50 euro, dit is iets meer dan een gemiddeld dagloon.
We hadden deze grote opkomst niet verwacht, maar waren toch verbaast dat onze solarskits allemaal verkocht waren.
Toen we juist terug vertrokken uit Namutumba, was er een hevige wind .. het droge zand vloog als een zandstorm, nog nooit gezien!!!!!!!!!!
Onderweg .. regende het voor de eerste keer in drie maanden en juist toen we in het hotel arriveerden brak er een zwaar onweer los. Enkele uren later kon Francis samen met Olivia en Roy terug naar Kampala rijden , zij hadden nog een rit van bijna 4 uur voor de boeg. Het was een SUPER MOOIE dag geweest !!!!!! Het leek wel een mirakel dat we nog zoveel zonneschijn hebben gehad . Zonder de zon geen solarcooking natuurlijk!!!!!!
Ondertussen zijn we al terug maandag, in Kampala staan de straten onder water, het regenseizoen is aangebroken, maar in Namutumba hebben we er nog niet veel van gevoeld. Het is wel benauwd en bewolkt, de regen is op komst. De mensen wachten hier op de regen, dan kunnen ze terug beginnen te planten na een zo lange droogte.
Ondertussen is het weer slaaptijd . Dus mensen, tot ons volgende verhaal.
Hallo, dag allemaal, hier zijn we weer met enkele nieuwtjes.
De voorbije week hebben we weer van alles beleefd, jammer genoeg te veel om op te noemen.
Maar de belangrijkste ga ik toch vertellen .
We hadden een afspraak gemaakt met de dame in Kampala die workshops geeft in Solarcooking. Het was een heel vlotte dame .. na een klein uurtje hadden we een halve kilo vlees klaar gemaakt, dat best lekker was. Met dit systeem van koken met de zon duurt het iets minder lang dan normaal met houtskool, dankzij de zonnestralen wordt de pot zo warm dat alles snel aan de kook komt.
Om ons te tonen hoe sterk de zonnestralen op de kookpot terechtkomen nam Olivia een stuk van een krant en hield dit onder de pot, slechts na tien seconden vatte de krant vuur.
We maakten afspraken dat zij naar onze school in Namutumba komt op zaterdag 18 februari..
Ook bezochten we onze damesgroep in Mulago die allen besmet zijn met het HIV virus.
We hadden een zak vol nieuwe pyjamas en nachtkledij bij, dit alles geschonken door een dame uit Hove. Iedereen mocht een set uitkiezen, maar de dames waren zo enthousiast, dat het niet te doen was om te weigeren dat ze enkele stuks namen. Het was prachtig om te zien, één dame was te ziek om op te staan, daarom zocht ik voor haar een prachtexemplaar uit. Waarschijnlijk zien we deze dame nooit meer, ze was heel zwak en ontzettend vermagert.
Deze groep bezoeken we bijna elke keer als we naar Uganda komen, het was wel opvallend dat er veel jonge vrouwen waren bijgekomen. De begroeting was zoals steeds weer heel hartelijk, er zijn toch nog steeds enkele dames bij die we al van in het begin kennen , jammer genoeg waren er ondertussen vijf gestorven.
Daarna gingen we naar het weeshuis van mama Maria. De kinderen stormden op mij af.
Omdat we weten dat deze kinderen alleen maar 10 bruine bonen met posho krijgen om te eten, hadden we deze keer een zak van 25 kg. rijst meegenomen, 5 kg suiker en zeep.
Schoolbankjes en stoelen werden naar buiten gesleurd want binnen is er nergens plaats om met zn allen ergens te gaan zitten.
Er werden enkele liedjes gezongen en toen was het mijn beurt om te zingen . Ik leerde hen het liedje van singing hi hi jippie jippie jé, hé .. dit ging vlot broeder Jacob was het volgende , de kinderen genoten zichtbaar. Met het liedje van ti-a-ja, ti-a-ja hé was de smile op hun gezichtjes niet te beschrijven. We beloofden hen om nog eens terug te komen voordat we terug naar Belgie gaan.
Ik vroeg hen wat ze graag eens zouden eten, wat ze graag zouden hebben van eten dat ik meebreng de volgende keer Hier zijn de drie favorieten die ze ons vroegen, aardappelen, spaghetti en BROOD met BOTER.
Wij beloofden hen om dit alles zeker mee te brengen, en ook dat we voor ieder van hen 1 klein worstje ( soort TV-worstje) zouden meebrengen Terwijl ik dit schrijf krijg ik eerlijk gezegd weer tranen in mijn ogen, de blijdschap van die kinderen en het handengeklap, die stralende gezichtjes. Gewoon voor dat kleine stukje vlees dat ze zullen krijgen . niet te geloven.
Ik vroeg aan mama Maria hoeveel broden ik dan uiteindelijk wel zou meebrengen. Heel voorzichtig vroeg ze er acht, .. acht broden voor meer dan honderd kinderen, dat kan toch niet .. ja maar als iedereen een klein stukje heeft gegeten dan hebben jullie je belofte gehouden.
Wanneer we terug uit Namutumba zijn, gaan we zeker terug om te zingen en om samen met hen de boterhammen te smeren.
Ondertussen zijn we al sinds dinsdag in Namutumba. We zijn begonnen met tekeningen op de muren te tekenen, ook het ABC en de cijfers 1 2 3 4 mogen niet ontbreken.
We hebben ook een affiche gemaakt, laten copieren, en dan ben ik, Ria, samen met Simon deze gaan uitdelen in Namutumba. We zijn van hut naar hut gegaan, de mensen blijken geïnteresseerd om zaterdag naar onze workshop van solarcooking te komen. Het zal een hele onderneming worden .. We zijn wel enorm benieuwd hoeveel mensen er wel zullen zijn.
Gisteren donderdag ben ik dan met Simon naar het plaatselijke ziekenhuis geweest, om er te gaan praten over de familieplanning . Dit is een andere workshop die we volgende week zaterdag willen geven. Hiervoor heb ik natuurlijk een dokter vroedvrouw nodig die aan de mensen een duidelijke uitleg kan geven. De dame was heel vriendelijk, natuurlijk moest ze een beetje uitleg over ons hebben. Toen ik haar dan vertelde dat de mensen (en vooral de hele arme mensen) hier mij nauw aan het hart liggen, was ze zelfs ontroerd.
Hierover vertellen we dan weer meer in onze volgende nieuwsbrief. Ook de afloop van onze solarcooking komt dan te sprake.
Wederom vele warme groeten uit Uganda - Iganga.
Hoi, dag iedereen, ons verhaal gaat verder ..
We rijden dus weg uit Namutumba richting Mbale, de weg is mooi geasfalteerd, toch duurt het dikke anderhalf uur om de 80 km. te overbruggen. Vanuit de verte zie je De Mount Elgon opduiken in de mist. Het Mount Elgon gebergte maakt de grens met Kenia.
Er was afgesproken dat we in Mbale een Universiteit mochten bezoeken, deze is alleen voor moslims. Zoals alles hier, moet dit plechtig gebeuren, ik moest doeken rond mijn hoofd en benen doen alvorens we het domein opreden.
De hitte was enorm en dan nog zo gesluierd lopen, ik stikte bijna, zelfs mijn handen mochten niet vrij zijn .. Ook prompt het begin van een migraine aanval. Zo liepen we dan bijna anderhalf uur in het compound van de universiteit, want binnen in de gebouwen mochten we niet. Ik voelde mij precies een wandelende marionet, gelukkig zag ik daar ergens een paar vrouwen die aan het koken waren, voor mij het moment om een praatje te maken en even van die saaie uitleg te ontsnappen. Volgens die dames droeg ik nu een SARIA en ze moesten hard lachen toen ik bij hen mijn beklag deed dat ik bijna stikte, ze nodigden mij uit om bij hun warme vuren te komen staan . Lang duurde mijn ontsnapping niet, want ze kwamen mij al zoeken en ik moest terug de serieuze madam zijn.Om alles plechtig af te sluiten moesten we nog een nieuw bureel bezoeken. Ik mocht in de ERE STOEL zitten .. (een autozetel ).
Het was al donker toen we in het hotel aankwamen, jammer want het was hier best sjiek. Hier zouden we twee nachten blijven slapen.
De volgende morgen bezochten we de SIPI FALLS, het was bijna anderhalf uur rijden en dan een eerste wandeling Door de grote droogte van de voorbije maanden vloog het zand ons rond de oren, de natuur is hier heel mooi, maar de grond barst hier open van de droogte.
Telkens moesten we een stukje rijden met de auto, om dan na een wandeling, een ander niveau van de Sipi Falls te bereiken.
Op de terugweg naar ons hotel werden we verwacht bij de ouders en familie van onze vriend Francis, onderweg in de auto had ik al geprobeerd om mijn voeten wat proper te maken, niet te geloven hoe vuil!!!!!!
We werden ontzettend hartelijk ontvangen door deze familie. Ik kreeg zo vele warme en oprechte knuffels, juist alsof men ons al jaren kende. Francis heeft vier broers en drie zussen, allen waren naar het ouderlijk huis gekomen om ons te ontmoeten, samen met hun kinderen was het een vrolijke bende. De vader is een dominee, hij bracht een gebed uit om te danken dat we naar zijn huis waren gekomen. Het eten stond klaar en voor Ugandese normen was de tafel netjes gedekt. Men had echt werk gemaakt van het lokale eten en het zag er ook allemaal smakelijk en proper uit, zelfs verse ananas, watermeloen en jackfruit was er als dessert. We gingen aan tafel met 8 personen, de anderen moesten buiten eten, wat helemaal geen probleem was.
Ook voor ons leek het wel of we deze familie al jaren kenden, toen we vertelden dat we Francis als een broer en beste vriend zagen, was de spontane reactie, dat we dan vanaf nu als kinderen in de familie werden opgenomen en altijd welkom zouden zijn. De vraag is alleen of dat we dit huisje en zijn vriendelijk bewoners ooit alleen zouden terugvinden.
Later dan gepland namen we afscheid van deze mensen, en het was dan ook weer bijna donker toen we terug in het hotel aankwamen. We hadden een oprecht fijne dag gehad, die avond hadden we nog een meeting voor de school.
De volgende dag vertrokken we al vroeg richting TORORO, waar we een afspraak hadden met Charles, één van de verantwoordelijke van een project van Jos en Hilde Noben uit Hove.
De weg van Mbale naar Tororo is er één van de slechtste die je je maar kan inbeelden, je rijdt van de ene put naar de andere, wat moet dat zijn als het geregend heeft. Ooit lag er hier rond deze putten asfalt, maar die is door al het zware verkeer totaal stuk gereden. Zwaar verkeer????? Hier rijden constant zware vrachtwagens aan en af om van de Mount Elgon rotsen te transporteren naar Tororo, om daar cement te maken. Tororo is alom gekend om zijn cementfabriek.
In Tororo aangekomen pikten we Charles op, en was het nog een dikke veertig minuten rijden over droge zandwegen, met een wolk van stof achter ons, tot we bij een kleuterschooltje aankwamen. Een gebouw mooi geschilderd met twee klaslokalen en een bureeltje. Vooraan was er een kleine speeltuin voor de kinderen. De meeste kleuters zijn weeskinderen of half weeskindjes. Verderop was er nog een tweede gelijkaardig schooltje. Dit alles wordt volledig gesponsord door het project van Jos en Hilde. In beide schooltjes werden we verwelkomd met enkele liedjes van de kinderen. Een mooi project, deze vele kindjes hebben geluk dat ze ondanks hun familiale omstandigheden hier zo goed opgevangen worde en de nodige voorbereiding kunnen krijgen om later naar het eerste leerjaar te kunnen gaan. Een mooi voorbeeld voor het nieuwe deel van ons eigen Project.
TORORO . JINJA en zo terug richting Kampala, het was leuk om ook eens dit deel van het land te zien.
Terug in Kampala nemen we enkele dagen de tijd om voorbereidingen te nemen voor ons verder verblijf.
De berichten die wij uit België krijgen klinken zo IJS en IJSkoud, terwijl het hier onmenselijk HEET en DROOG is .. niet te geloven wat een verschil .. We vinden hier nergens geen thermometer, denkelijk zijn die allemaal al gesmolten hier.
Gisteren hebben we een telefoontje gekregen van Tanya uit het buurland Tanzania, zij vertelde ons dat het bij hun 46° is, dus het zal bij ons ook wel zoiets zijn.
We zijn dus de voorbije week een weekje gaan toeren met onze beste vriend Francis als gids en chauffeur. We bezochten eerst Herna en Leo, een Nederlands koppel die hier een prachtproject hebben in MUKONO, een 40 tal kilometer van Kampala. Het was een blij weerzien, jammer dat zij deze week terug naar Nederland vertrekken, na een verblijf van drie maanden. Enkele uurtjes bijpraten dan gaat de tijd vlug. Zij hebben hier weer super goed werk verricht en hebben o.a. enkele workshops georganiseerd voor SOLARCOOKING met de hulp van een bedrijf uit Kampala.
Zij hebben met dit bedrijf ook over ons project gepraat, dus de deur staat hier al open voor ons, deze week staat er alvast een meeting met de mensen van Solarcooking op het programma.
Solarcooking is koken met behulp van de warmte van de zon. Een zwarte kookpot met het voedsel erin wordt in een speciale plastiek zak gestoken, deze pot wordt dan midden een kartonnen plaat, bedekt met een zilverpapier, geplaatst en naar de zon gedraaid. Door de weerkaatsing en warmte van de zon wordt de zwarte pot opgewarmd en alzo het voedsel klaargemaakt.
Het is een eenmalige investering voor de families en ze sparen zo vele shillings uit omdat ze minder houtskool moeten kopen. Het is daarbij nog goed voor het milieu hier. Het is onze bedoeling om ook in onze school een demonstratie hierover te houden voor de omliggende families.
Na het bezoek bij Herna en Leo zijn we verder gereden naar onze school.
Het derde gebouw, geplaatst door leerlingen van onze school en bedoeld voor kleuterklasjes, stond onder dak. Binnenin was één lokaal zo goed als klaar, alleen het zwarte schoolbord moest nog gecementeerd worden. In het tweede lokaal lag nog geen vloer. De buitenzijde was ook bijna helemaal bezet. Ook ramen en deuren waren geplaatst. Nu was men volop bezig aan een overdekt terras. Voor de start van de schilderwerken is het nog een dikke week te vroeg. Alle muren en vloeren zijn nog te nat. Ondanks de extreme temperaturen heeft men hier toch goed doorgewerkt, en mogen we best tevreden zijn.
Wonder wonder op de zandweg naar onze school zien we de langverwachte elektriciteitsdraden aan de palen hangen. Eindelijk, na meer dan twee jaar worden deze werken uitgevoerd. Op onze vraag wanneer de school aan de elektriciteit wordt aangesloten antwoord men ons dat eerst heel de lijn afgewerkt moet worden en de transformator geplaatst. Een datum heeft men nog niet hangt af van de snelheid der werken.
Mijn kleine vriendjes komen al van ver aangelopen, mama Ria .. klinkt het zelfs van aan de overkant van de school, kapotte kleren en smoezelige gezichtjes maar met een smile tot achter hun oren rennen ze onze kant op. Natuurlijk heb ik een zak met snoepjes bij voor hen, hoe gaat ge dit hier organiseren zegt Herman , er zijn er zoveel maar ze weten het nog goed hoor .. allemaal op een rij, een snoepje krijgen en weg.
Meestal lopen de kleine deugnieten terug naar achter, maar deze keer lukt alles wonderwel, we verstaan mekaar niet met de taal, maar wees maar zeker, toch verstaan we elkaar. De kindjes lopen natuurlijk mee met ons naar het huisje van Martin, daar aangekomen is het ook een blij weerzien met de mama van Martin en andere mensen die ons dadelijk herkennen hoe kan het ook anders, wij zijn de enige witte mensen hier, het is gemakkelijker om ons te herkennen dan wij hen natuurlijk.
Martin is niet in de buurt, volgens de mama neemt hij alle dagen zijn medicatie, maar is er nog géén resultaat. Wij zijn van mening als het niet erger geworden is, dat de medicatie toch wel helpt, men had ons op voorhand verwittigd dat Martin minstens 18 maanden tot twee jaar deze zware medicatie moet nemen. Jammer dat onze kleine jongen niet thuis is, zodat we het zelf konden zien.
Francis vraagt hoeveel broertjes en zusjes Martin wel niet heeft .. 8 kinderen zijn hier alleen al van de mama van Martin. Natuurlijk zien ze dat ik hiervan schrik, de mama maakt mij duidelijk in het beetje Engels dat ze kan, dat ze het moe is om kinderen te krijgen. Ik neem haar bij de arm en wandel eventjes weg van iedereen Womentalk (vrouwen onder elkaar).
Waarom doe je niet aan familieplanning is mijn vraag???????? Hieruit blijkt dat ze hiervan wel iets weten, maar hoe begin je er aan als je in een hut woont, op de grond slaapt en ver weg bent van de bewoonde wereld, en dagelijks moet zien dat iedereen hier dagelijks kan eten.
Nu blijkt dat ook de andere vrouwen interesse hebben (een manier te vinden) om géén kinderen meer te krijgen. Ik vertel hen over HET STAAFJE dat ons Roy in haar arm heeft laten plaatsen na de geboorte van ons kleine Brittje. Dit hebben we vorige week laten verwijderen in het Mulago hospitaal om een nieuwe in te steken, opnieuw goed voor drie vier jaar. Dit verhaal vertel ik wel eens een andere keer De kost van zulk een staafje is maar eenmalig en kost amper 1euro. De vrouwen hebben hier nog niet van gehoord, ik beloof hen dat ik zal trachten om een Workshop te organiseren in onze school, wanneer wij hier voor enkele weken komen werken. Hiermee bedoel ik dat we op zoek gaan naar een dokter of verpleegkundige die de mensen aan de hand van tekeningen en verhalen de verschillende mogelijkheden voor Familieplanning kan uitleggen. Onze school is de geschikte plaats hiervoor, of dit ons gaat lukken is nog een andere vraag.
Als we dit kunnen organiseren zouden de mannen hier natuurlijk ook moeten aan deelnemen.
Als we juist terug in de auto zitten, komt er een jongen op een fiets aangereden met achterop MARTIN .. De zwelling van zijn hand is precies iets minder, maar zeker zijn we niet, het is in elk geval niet erger geworden, wij vinden dat er minder spanning op de huid zit.
Volgende week komt Martin met zijn mama terug naar Kampala, we gaan alvast terug een afspraak maken bij de specialist.
Voor het eerst in al die jaren dat wij naar Uganda komen rijden we verder weg uit NAMUTUMBA, richting MBALE
Volgende keer meer hierover.
Vele warme groeten aan iedereen.
Baajdewee . Nog vergeten . Met ons gaat alles prima, nu en dan wel is klagen maar dat komt dan meer door de warmte dan aan de gezondheid.
Ria & Herman
Met enige vertraging (this is Africa) onze eerste nieuwsbrief.
Sinds 1 januari zijn wij terug begonnen aan drie maanden testpensioen, waarvan er ondertussen al enkele weken van voorbij zijn. 6 Januari is Rian, onze oudste Afrikaanse kleindochter alleen (met begeleiding van Brussels Airlines) naar België gekomen. We hadden een fijne tijd samen.
24 Januari zijn we dan met ons drie naar Uganda gekomen, afscheid nemen van België was voor ons Rian niet echt gemakkelijk, er vloeiden dan ook wel enkele traantjes,maar toch is alles goed gegaan.
In het vliegtuig hadden we een rij van vier stoelen voor ons drie, dit was een meevaller, alles ging goed, totdat Rian in de namiddag over pijn in haar buik en maag begon te klagen, we hadden nog minstens vijf uur te vliegen, ons klein had nog niets gesnoept en amper iets gegeten, dus daar kon het niet van zijn.
Na een Buscopan en een uurtje slapen ging het gelukkig wat beter, zelfs de stewardessen kwamen af en toe eens kijken toen er weer eten werd geserveerd, werd ze weer misselijk van de geur van het eten . Daarna was er de eerste (tussen)landing in Kigali in RWANDA.
Enkele uurtjes later was het dan eindelijk zover, we stonden op Ugandese bodem geladen met onze trolleys en enkele zakken handbagage stonden we net als zoveel in de rij te wachten om uit het vliegtuig te kunnen stappen, ik zal het volgende NOOIT meer vergeten:
De mensen die in Kigali waren ingestapt bleven dus zitten om verder terug naar België te reizen, sta ik vlak naast een CHIQUE madam met een kunstig gebonden sjaal op haar hoofd en Rian staat achter mij. Herman staat aan de overkant mee aan te schuiven. Een ingeving .. ik weet het niet, toch draai ik mij om naar ons Rian te kijken die juist aan het kokhalzen was, ook die chique madam kreeg dit in het oog
Eén flits van een seconde dacht ik, ik moet die mevrouw haar doek van haar hoofd aftrekken, ik moet een zakje zoeken ..en net op tijd trek ik mijn dikke fleece van rond mijn buik weg en plooi die open. De rest van het verhaal kunnen jullie wel raden zeker, tot twee maal toe kwam er een guts in mijn Fleece terecht, ook op dat moment begon de rij te bewegen Ik zie nog de opgeluchte blik van die mevrouw en plooi zo goed en kwaad als ik kan die trui toe. Rugzak op de rug, trolley in de ene hand , vieze trui in de andere hand, en zo ben ik dan voor onze twintigste keer de trap van het vliegtuig afgegaan .
Gelukkig hoorde ik ons Rian achter mij roepen, mama mama I feel mutch better now , no pain anymore. Eens aangekomen in de luchthaven, moet je dan langs allerlei afspanningen gaan aanschuiven voor een Visa , ik wist echt niet wat ik met die vieze troep in mijn handen moest doen . Ik kon mijn fleece niet zo maar weggooien, want dit is het enige warm kledingstuk dat ik bij had.
Geloof het of niet, maar het is echt waar, er stond ergens een dikke papieren zak (een mooie zelfs) en er was niemand niet in de buurt van wie die zak ook zou kunnen zijn, hij stond daar precies op mij te wachten om mij uit mijn penibele situatie te redden, niemand niet in de buurt, dus ik was gered fleece in de zak en de zak behoorde vanaf dan bij mij.
Met dit alles moesten we lang aanschuiven, vooraleer het aan ons was om onze Visa te krijgen.
Uiteindelijk was het al dik na middernacht toen we ons hotel bereikten.
Rian is die nacht nog bij ons blijven slapen, het was al veel te laat om haar met pak en zak naar huis te brengen.
De dag erna . het weerzien met de familie was leuk, en ze had zoooooveeeeel te vertellen.
Ondertussen zijn we al enkele dagen verder, we voelen ons hier terug thuis .. het is hier snikheet, zulke temperaturen hebben we hier nog niet meegemaakt, tegen een uur of negen savonds is het aangenaam vertoeven buiten.
We hebben al een meeting gehad met onze verantwoordelijke van de school en hebben de eerstvolgende plannen besproken. Dindag eerstkomend vertrekken we voor een check-up naar de school. Onderweg hebben we een afspraak met Leo en Herna uit Nederland die hier in Mukono een project hebben, hierover later meer nieuws.
Ons Rian moest gisterenavond (zondag) terug in school zijn, de leerlingen van het zesde en zevende leerjaar worden aan een nog strengere discipline onderworpen . Eén van de eerste strenge regels is het korte haar voor al die leerlingen, zowel jongens als meisjes, haar afgeschoren tot tegen de hoofdhuid. Ons mooie meisje was opeens een jongen . Ook Brittje gaat voot het eerst naar een kleuterklasje, dit gaan we in één van de volgende weken bezoeken. Roy volgt terug Engelse les.
Nu onze kinderen allen terug op school zijn, gaan wij volgende week voor een weekje dieper het land in, we bezoeken eerst onze school natuurlijk en rijden van daaruit verder.
Snikhete en stoffige groeten tot volgende keer
Ria en Herman
PS Mijn fleece trui had ik de volgende dag aan Roy gegeven , en ondertussen allang netjes terug gekregen.
Hallo, wij willen jullie nog graag even vertellen over onze kleine Martin.
Hij is samen met zijn mama dinsdag terug naar Kampala gekomen, wij hadden een afspraak met de dokter om 2 uur. We waren perfect in time, men moest in de verschillende afdelingen de resultaten nog bij elkaar zoeken. Komt men ons plots zeggen dat de X ray die vorige week genomen werden, van naam verwisseld waren, zodoende moesten er vandaag nieuwe genomen worden, maar geen nood we mochten later nog naar de dokter. Ik dus terug met Martin naar de afdeling van X Ray, ik mocht ook deze keer mee binnen. Het viel mij wel op dat deze man al veel vriendelijker was voor Martin dan vorige keer,even later kwam er dan nog een dokter binnen, die was Super vriendelijk voor de jongen, zoals wij het eigenlijk gewoon zijn hoe men kinderen behandeld in een hospitaal, hij legde alles precies uit aan Martin, wat en waarom. We moesten dan weer een lange tijd wachten voor de resultaten. Om vier uur zaten we dan uiteindelijk bij de dokter die Martin zal behandelen. Wat we nu zeker al weten is dat de beentjes in Martin zijn hand niet zijn aangetast De dokter wilde wel dat Martin de volgende dag om 7 uur nuchter in het ziekenhuis zou zijn, zodat men 1 van de gezwellen in de arm kon verwijderen voor verder onderzoek, hiervoor zou de jongen volledig in slaap worden gebracht.
De volgende dag belde Francis mij op in de namiddag, dat we Martin met zijn mama mochten gaan ophalen om naar de bus te brengen naar Namutumba. Daar aangekomen lag onze jongen nog in bed met zijn arm en hand stevig ingepakt . Hij had nog niets gegeten of gedronken dus zo konden we hem zeker niet de zes a zeven uur durende busrit naar Namutumba laten rijden, dus wij naar de kantine voor eten voor moeder en kind, ze zouden het naar de kamer brengen terwijl wij de rekening gingen betalen.
Ik ga mijn verhaal moeten inkorten, maar het volgende is dus echt gebeurd. Ik krijg de rekening in mijn handen .. oei zoveel geld had ik niet bij, ( mag ik dat morgen komen betalen?????? ) NEE DAT KAN NIET DAN MOET DE JONGEN HIERBLIJVEN !!!!!!!!!! maar je moet daar niets extra voor betalen. Ik vertel Francis dat ik niet genoeg geld bij heb .. Wij dus terug, om te gaan vertellen dat ze niet naar huis kunnen deze avond. O ja nog vergeten te vertellen, de rekening was
916.000USHILLING wij dus terug richting parking, zeg ik tegen Francis STOM van mij want we zijn deze morgen naar de bank geweest, ik had geld genoeg in mijn safety zak zitten en heb dit met mij om te kleden in de safe gestoken.
Ja maar als jij geld genoeg in het hotel hebt, dan gaan we dat toch halen, en komen terug, want de banken waren ondertussen al gesloten.
Wij dus terug naar de mama om te zeggen dat ze dan toch nog konden vertrekken en dat we eerst geld gingen halen .. Terug naar de parking Ik had mij wel voorzien voor een
500.000 Ush vertelde ik aan Francis, maar nooit aan het bijna dubbele. Hey zei hij, laat ons eens proberen hoeveel geld we tezamen hebben................. Je geloofd het of niet , we hadden nog 3000 Uganda Shilling over, ( dat is nog geen Euro ) weet ge ik foefel altijd een beetje reserve geld in de rugzak, in het zakje van mijn fototoestel enz.. Het was wel lachen geblazen en spannend hoe we alles bij elkaar legden EN TOEKWAMEN .. wij dus terug naar binnen, die madam aan de desk moest ook lachen. Dus wij terug naar de kamer waar Martin juist al zijn eten ophad.
Uiteindelijk brachten we ze naar een bushalte, en rond zes uur was ik terug in het hotel.
Nu moeten we afwachten wat de resultaten zullen zijn, maar dit hospitaal en deze dokters lijken voor ons toch beter te weten hoe ze deze zaak gaan aanpakken.
De kans dat Martin zijn hand en stuk arm tot aan de elleboog moet worden afgezet is nog steeds reëel maar er is hoop.
We gaan jullie zeker op de hoogte houden wanneer we binnen enkele weken resultaat weten.
Gisteren hebben we ook een slikmoment meegemaakt ..
We hebben naar het weeshuis 20 spiksplinternieuwe matrassen gebracht, hiervoor hadden we een zeer goede prijs gekregen, en het geld dat we hiervoor speciaal hadden gekregen , was voldoende om ook nog 30 kg. Rijst te kopen. De kinderen hebben gedanst, gelachen , gezongen van blijdschap, de pick up die vol lag was in 1 2 3 uitgeladen, de grotere jongens droegen elk een matras op hun hoofd .PRACHTIG OM TE ZIEN.
Lieve mensen , ik kan nog uren vertellen .. vele kinderen hebben we toch terug blij kunnen maken, onze school kan ook weer een hele tijd verder, onze kinderen stellen het goed, dus voor ons is het terug tijd om naar huis te komen.
Het verslag van Martin krijgen jullie zoals beloofd, zodra wij ook iets meer weten.
Vanuit het bewolkte Uganda, vele lieve groetjes en een dikke knuffel van ons alle twee.
Zaterdag 1 oktober was onze 34ste Huwelijksverjaardag, waarvoor we zondag een feest gingen geven voor al onze vrienden en familie hier.
's Morgens aan het ontbijt kwam er een stralende Tanya met een grote korf vol echte bloemen, WOW wat een verrassing Deze dag gingen we op bezoek in Massulita waar dat onze kinderen hun dieren hebben staan, en ook een vrij groot stuk land bewerken.
Het was een stralende dag, onderweg in de auto zongen we samen een hele repertoire van allerlei liedjes , we waren zeer snel ter plaatse. We bezochten de tuin waar men goed kon zien dat droogte gevolgd door felle regens de gewassen grotendeels vernield had. Na onze wandeling was het traditionele eten klaar, en mochten wij in een stoel, en de anderen op de grond gaan zitten om te eten.
Buiten pakten donkere wolken zich samen .
Het eten was nog niet op toen men er plots op aandrong om op te stappen. Francis begon met de auto te manoeuvreren tot vlak voor de deur, het regende een beetje. Men kon ons niet rap genoeg buiten krijgen, ik geloof zelfs dat ik de mama van Thadeus geen dag heb gezegd. Ik had zelfs nog wat cadeautjes bij voor de kinderen uit de buurt, meestal worden die na het eten gegeven, maar nu zijn ze in de auto blijven liggen. Nog voordat we met zn allen in de auto zaten viel de regen met bakken uit de hemel, een watergordijn NOG NOOIT GEZIEN. Ook plots kwam de modder al van overal.
We reden nog geen 10 minuten toen onze zware wagen (4X4 busje) in de gracht schoof OEF, EFFE SCHRIKKEN, GINGEN WE KANTELEN OF NIET?????? Tien meter verder zat er aan de andere ook al ene in de gracht. We lagen op onze linkerkant (dus de kant waar dat wij moesten in en uitstappen), eruit komen was onmogelijk, dikke takken en veel planten hielden onze wagen tegen. Francis deed nog een poging om verder te rijden, zo op onze kant wat hem ook enkele meters lukte, maar we gleden steeds dieper weg. We zaten met negen in de auto.
Mannen uit de buurt kwamen met houweel en schop het slijk voor de wagen weghalen. Na wat duw en trekwerk stonden we terug midden op de bolle weg, echter na 400 meter moesten we terug stoppen omdat er een tegenligger aan de andere kant in de gracht stak. Een beetje verder zat er langs onze kant een pickup in de gracht.
Om een héél lang verhaal kort te maken, wij schoven voor de tweede maal in de gracht.
Daar hebben we dan dikke twee uur moeten wachten half liggend op onze zijkant.
Met man en macht heeft men alles geprobeerd om ons recht te krijgen Men heeft smalle bomen en takken uit het bos gehaald voor onder de wielen te steken, met houwelen en schoppen de grond weggedaan met veel duw en trekkracht ons trachten recht te krijgen !!!!!!!
Wij wilden al lang uit de auto klimmen, om eventueel te voet een stuk verder te gaan, de regen was ondertussen gestopt. Maar Francis bleef maar vragen om te blijven zitten, want hij had ons gewicht nodig om druk op de wielen te zetten. Hoeveel pogingen er geweest zijn om terug recht te geraken, dat hebben we niet geteld.
Om vier uur besloten we om nog max. een uurtje te wachten. Dan zouden we te voet door de modder baggeren, we hadden uit voorzorg al enkele plastic zakken rond mijn voet gedraaid (want die zit nog steeds in verband). We zouden dan proberen om de zes zeven kilometer te voet verder te gaan over deze slijkweg. Deze tijd hadden we zeker nodig om voor de donker op de vaste weg te geraken. We hadden geen enkele verbinding met onze telefoons, dus we hingen (letterlijk) volledig af van de plaatselijke bevolking.
Geloof het of niet, om vijf na vijf lukte het uiteindelijk om terug op onze vier wielen te staan. Onze redders in nood (elf mannen) liepen achter onze zwiepende wagen, want we moesten nog een helling op, we schoven van rechts naar links, maar het lukte onze Francis om de wagen op de weg te houden
Zo snel als we een beetje harde grond onder onze wielen hadden was het een algemene SUSU STOP, iedereen moest er uit. Ongelooflijk hoe onze wagen eruit zag. De mannen hielpen nog om de autobanden terug wat proper te maken, zodat we terug wat grip op onze banden zouden krijgen . We namen afscheid van onze redders we moesten nog steeds drie, vier kilometer over deze zandweg rijden, die er hier wel wat vlakker bijlag, het was muisstil in de wagen en het leken eindeloze kilometers.
EINDELIJK terug op een echte baan met asfalt, we waren allen opgelucht en Rian begon zelfs al terug een liedje te zingen. Onze euforie duurde juist geteld 30 minuten toen we een ZEE van water over de weg tegenkwamen .. STOP Autos stonden stil en iedereen stond stom naar die watermassa te kijken, huisjes waren ondergelopen, en sommigen zelf ineengezakt Eén dapper iemand met een hoge landrover begon aan de oversteek van aan de overkant, dit was voldoende voor onze Francis . .. Hij zei nog tegen Tanya, take your camera and LETS GO en voor we het goed en wel beseften was hij al door het water aan het ploeteren .. de laatste tien meter zakten we even dieper weg, BLIJVEN GAS GEVEN het water spoot tot tegen de ruiten. YES onder luid gejoel van vele die stonden te kijken geraakten we eruit, de spanning viel van ons af Francis had zijn auto langs de onder- en zijkant al een goed bad gegeven.
De deining die dit teweegbracht was gewoon slijkwater die de huisjes nog verder liet onderlopen, TIA. THIS IS AFRIKA.
Voor de veertig kilometer rijden waren we iets meer dan vijf uur onderweg geweest. EEN TROUWDAG OM NOOIT TE VERGETEN !!!!!!!!!!!
Zondag 2 oktober hebben we dan feest gevierd, we hadden onze Belgische gasten die gisteren aan gekomen waren allen een paar uurtjes vroeger gevraagd, zodat we met zn allen eens lekker konden bij tetteren. Nicole die samen met haar vriend Lameck was overgekomen uit Congo, Tanya van Tanzania, twee dames van Kids for Uganda, en Jos en Hilde uit Hove die hier in Tororo een project hebben. Voor ons kleine Britt te veel Bazungus (blanken -) die ze allemaal niet kende, maar het was snel over.
De weergoden waren ons vandaag goedgezind, om drie uur in de namiddag begon het te gieten en te onweren dat we ons feestje in de tuin voor die avond al in het water zagen vallen!!!!!!!!
Maar die avond stond de tuin er wondermooi bij, men had de tafels mooi gedekt en mijn mooie bos met bloemen versierde het geheel.
Het was een fantastische leuke avond, we hadden een groep drummers en dansers laten komen het eten was heel lekker en we hadden een prachtige huwelijkstaart, onze 33 gasten vonden het allen een geslaagde avond.
DIT WAS EEN TROUWDAG OM NOOIT TE VERGETEN ..
Tot hier onze tweede nieuwsbrief,
Voor iedereen een dikke knuffel DAAAAAAAAAAAAAG
Een woordje uit Uganda, waar we sinds zaterdagnacht 24-9 voor onze 19de keer verblijven.
Zondagmorgen zijn we eerst onze Afrikaanse kinderen gaan verrassen. Roy en Thadeus waren al weg maar ons Britje vonden we bij de zussen van Roy. Effe eerst onwennig, maar toch mocht Ria onze kleine meid oppakken.
Men had Roy al verwittigd van onze aanwezigheid en ze zou zo snel mogelijk terugkomen, ze waren op een familiebijeenkomst.
Dan zijn we naar Rian haar school gegaan, ons meisje was weer overgelukkig met ons onverwacht bezoek. Vanachter in de auto liet ze Ria niet los, its like I am dreaming and thats way I hold you so close vertelde ze. ( het is precies of ik droom en daarom houd ik je goed vast)
Ondertussen is onze vriend Francis, Tanya gaat ophalen in de vlieghaven. Tanya komt een weekje overgevlogen uit Tanzania, waar zij een kinderhospitaal heeft laten bouwen. Dit is nu officieel geopend sinds augustus. Het klikte meteen met Tanya en onze kinderen.
Rian kon haar geluk niet op, want met Tanya kon ze dollen in het zwembad, daar moet ik (Ria) jammer genoeg voor passen, want ik zit hier nog met een gebroken teen (bijna genezen). Het wondje is sinds twee dagen toe, dus we gaan er op vooruit.
Samen met Tanya vertrokken we dinsdag richting Namutumba. Onderweg gaan we op zoek naar een weeshuis. Een dame uit Edegem sponsort dit weeshuis al meer dan 9 jaar maar is er zelf nooit geweest. Wij hadden haar beloofd om eens langs te gaan.
We kunnen deze dame zeker gerust stellen want het is hier opvallend proper. De kinderen hier zaten allen in de klasjes. De slaapkamers waren wat minder ze moeten hier met 25 slapen . in 3 stapelbedden en sommigen gewoon op de grond. Al bij al een proficiat voor LIZ, de vrouw die hier het weeshuis runt.
Verder reden we dan naar Jinja waar dat we de Bugagali falls bezochten, zo kon Tanya ook iets zien van dit land.
Woensdagmorgen reden we dan vroeg door richting onze school. Een week terug hadden de 60 studenten examen moeten afleggen. Een 40-tal waren gesponsord door de regering, enkelen hadden zelf betaald en 10 van hen werden gesponsord door ons budget. 58 Waren geslaagd. Deze examen worden afgenomen door de plaatselijke commission of education.
Onze 5 studenten die wij sponsorden voor beroep van metser zijn nu bezig met het bouwen van één blok met 2 lokalen, waarvan er één zeker zal gebruikt worden voor een kleuteropvang.
Er zijn natuurlijk geen middelen genoeg voor al het materiaal, om dit gebouw volledig op te trekken.
Dus onze afspraak is het volgende: we gaan met wat we verkregen hebben met de laatste brunch, gebruiken om twee maal een selectie van bouwstudenten te sponsoren en ook de aankoop van het nodige materiaal. Afspraak is dat tegen het einde van januari 2012 dit gebouw zou moeten klaar zijn of toch zeker één klaslokaal.
Samen met de kinderen en hun ouders van de Rodenbachschool uit Hove gaan wij eind oktober dit jaar een actie doen voor het inrichten van die nieuwe kleuterklas. We gaan trachten met het geld alles aan te kopen zoals materiaal om kleine tafels en stoelen te (laten) maken, een paar potten verf en alles wat een kleuterklas nodig heeft . De tafels en stoeltjes zullen gemaakt worden door studenten houtbewerking van onze school.
Wij zelf gaan eind januari terug naar Uganda om dan de kleuterklas in te richten.
Het is de bedoeling van deze kleuterklas om de kindjes reeds voor te bereiden voor het eerste leerjaar. Nu blijven de meeste kleuters thuis en creëren zo al een achterstand in het lager onderwijs.
Tanya was best wel onder de indruk van al het geen we hier al gepresteerd hebben.
Na het schoolbezoek zochten kleine Martin op (de jongen met de dikke vinger) die hier in Namutumba woont.
Het was wel even slikken toen we de hand van die kleine zagen. De wonde was wel mooi genezen maar zijn dikke vinger van enkele maanden terug is nu verdeeld over drie vingers en met uitzaaiingen naar zijn onderarm.
Onze vriend Francis had een brief bij van het hospitaal waar dat Martin geopereerd was, gericht aan een professor van een ander ziekenhuis. Naar dit ziekenhuis willen we vrijdag gaan.
Terug in Jinja bezochten we met Tanya ook de source of the Nile. Zij kon het niet laten om ook even op de rots te gaan staan waar het punt nul is vanwaar men de afstand van de Nijl meet. Het water stond vrij laag en zo kon je nu goed zien waar de bron van de Nijl ontspringt.
Vrijdag dan . gingen Ria, Tanya, Francis en Martin met moeder naar het andere ziekenhuis. Tanya, die ook Tropische geneeskunde heeft gestudeerd, is ook geïnteresseerd in Martin.
Nu was het een wat oudere arts, die Martin onderzocht. Deze arts kon het nog niet met zekerheid zeggen, maar zijn eerste gedacht was, dat Martin een ziekte had, genoemd MADURA, iets dat al sinds de jaren 60 niet meer voor komt.
Alvorens zij het ziekenhuis verlieten had men al bloed getrokken, een X-ray genomen van de hand en de borstkas als ook een echografie. Martin liet alles rustig gebeuren. Ria zag toch dat zijn hartje extra klopte en dat hij alles met grote ogen aanschouwde.
Dinsdag hebben we terug een afspraak met de arts. Alle testen komen dan bij elkaar en dan gaat men bespreken wanneer men een nodule uit de arm zal nemen, dit onder verdoving. Door een van deze cystes aan te prikken hoopt men de ziekteverwekker te vinden.
De arts verwittigde ons al dat als het wel degelijk MADURA is, zal men op zoek moeten gaan naar de juiste (zware) medicatie, en dat Martin die gedurende wel 18 maanden strikt zal moeten nemen. Deze medicatie moet misschien wel uit het buitenland komen . Maar zover zijn we nog niet, dinsdag weten we hopelijk meer.
Met dit minder goed nieuws sluiten we dit berichtje af.
Vele groeten aan iedereen in het blijkbaar zomerige België.
Oja bijna vergeten met ons en Tanya gaat alles prima, het is fijn om Tanya hier te hebben.
Extra nieuwsbrief: Over Martin uit Uganda.
Herinneren jullie zich nog . Martin . Onze kleine jongen van 8 uit Namutumba met zijn dikke vinger en hand.
Korte replay:
In April brachten wij een onverwachts bezoek aan onze school in Namutumba. Bij het uitdelen van kleding toonde een mama de opgezwollen hand en vinger van Martin. Ze vroeg of we hem konden helpen.
In die korte tijd dat we in Uganda waren hebben we Martin naar een hospitaal gebracht in Kampala voor een onderzoek. De dokters hadden dit nog nooit gezien en dachten aan een kankergezwel. Voor de zekerheid moest er een biopsie gebeuren. Deze hebben we dan nog laten uitvoeren. Het weefsel werd naar Amerika opgestuurd en het zou een twee weken duren voor antwoord.
Aan Martin beloofden we, omdat hij zo van voetbalspelen houd, bij ons volgende bezoek een voetbal mee te brengen.
Het vervolg:
De biopsie wees uit dat Martin géén kanker had maar wel een grote tumor in zijn hand.
Het zou een zware operatie worden. Francis onze vriend in Uganda, liet ons weten dat de voorlopige kosten wel eens tot 1000 euro zouden kunnen oplopen, boven de kosten die we reeds gemaakt hadden.
Na enig overleg hier in België beslisten we dat we er zouden voor gaan om al de hulp die nodig was te sponseren.
Woensdag 27 april is Martin dan met zn mama en baby zusje Gloria (9 maanden) terug van Namutumba naar Kampala gekomen, een rit met de bus van 5 a 6 uur. Kosten .. 6 euro.
Francis heeft ze opgepikt aan het busstation en bracht ze naar het hospital KADIC in Kampala.
Donderdag is Martin dan geopereerd, de operatie heeft ongeveer 3 uur geduurd en men heeft zijn hand en al zijn vingertjes kunnen sparen. Martin heeft samen met zijn mama en de baby vier dagen in het hospitaal verbleven.
Ondertussen
Paasdag is de mama van ons Roy plots overleden, volgens hun uitleg was ze niet ziek maar plots onwel geworden.
Roy heeft haar mama nog met een boda-boda (brommer) naar het Mulago hospitaal willen brengen maar de mama is onderweg op de brommertaxi gestorven Ze was 42 jaar.
Een groot verlies voor de familie, Roy als oudste van 6 kinderen kreeg plots vele zorgen, kwam daar nog bovenop dat ons Rian aan beide ogen een operatie moest ondergaan, haar kortbij zicht was wazig en zij had pijn aan de ogen bij het lezen en schrijven.
Zo kwam het dat ik (Ria) op zaterdagmorgen 30 april het vliegtuig terug richting Uganda nam voor enkele dagen om onze kinderen bij te staan als een echte mama en Djja Djja. Roy was onbeschrijfelijk blij met mijn komst, en naar mijn gevoel was dit het mooiste geschenk dat ik hen heb kunnen geven in vele jaren.
Daardoor kan ik (Ria) jullie ook vertellen over Martin wat ik daar nog heb meegemaakt.
Francis onze vriend, pikte me zondag aan het hotel op om naar het Kadic hospitaal te gaan bij Martin.
Martin en zijn mama hadden in het hospitaal een mini-kamertje van 2 bij 3 meter. Voor de mama en baby lag er een dunne matras op de grond. Bij aankomst zat Martin naast zijn mama.
Ik was wel stomverbaasd wat de accommodatie betrof, van achter twee gordijnen gluurden andere patiënten vanuit hun bedden wat die muzungu (blanke) daar wel kwam doen.
Martins oogjes schitterden bij het zien van de voetbal die ik hem 3 weken eerder had beloofd. Hij had nooit verwacht dat die volgende keer Uganda er nu al was. Niemand had toen verwacht dat ik zo snel zou terugkomen, zeker ik niet. Toen ik er dan ook nog een spierwit voetbal tenue-ke bij gaf, was hij de pijn aan zijn handje even vergeten.
De dag erna zou Martin terug naar huis mogen. Er werd afgesproken dat ik dus ook maandag nog even mee naar het Kadic hospitaal zou gaan om Martin en zn mama dag te zeggen en naar het busstation te begeleiden.
Die dag, het had pijpestelen geregend, in de late namiddag kregen we van de dokter te horen dat Martin wel uit het hospitaal mocht, maar om de twee dagen moest terug komen om de wonde te laten verzorgen.
Nu, .. Namutumba ligt op 180Km van Kampala, dus dat was absoluut niet te doen. We brachten de kleine familie naar een oom in Sambia, een 10 tal km van het hospitaal, een arme buurt waar ik nog nooit was geweest.
Woensdag gingen we dan terug naar het hospitaal om de wonde te laten verzorgen. Francis vroeg mij of ik het niet erg vond dat hij er niet bij bleef, en ook de mama kwam niet mee binnen.
Rian die met mij was meegekomen bleef dapper bij ons. De verpleegster probeerde voorzichtig het verband te verwijderen maar kon toch niet voorkomen dat Martin véél pijn had bij het laatste stukje.
Toen de dokter er bij kwam stuurde hij ook Rian weg.
De wonde was afschuwelijk groot, zonder enige verdoving werden de vingertjes opengesperd om te ontsmetten. Ik ga jullie de details besparen . in mijn armen brulde Martin het uit van de pijn.
Dit was voor mij ook de eerste keer dat ik de dokter terug sprak nadat wij de allereerste keer in april met Martin naar het hospitaal waren geweest.
Verschillende verpleegsters kwamen wel efkes een kijkje nemen naar hun kleine patiëntje.
Ik vertelde de dokter dat we bij ons in België wel een injectie kregen als we naar de tandarts gingen, en dat deze behandeling helemaal niet menselijk was, dat wij zelfs onze dieren zo niet behandelen!
En, is het dan niet mogelijk om Martin een kleine verdoving te geven ???? Ja, was de dokter zijn antwoord, maar dat kost dan wel 10.000 Uganda shilling meer! Ik ontplofte bijna, voor slechts 3 euro ., ik vroeg aan hem wie al die rekeningen hier wel betaalde ..!!!
Met zn hand op zijn hart en crossing fingers beloofde hij me dan dat hij de volgende keren Martin een kleine verdoving zou geven en dat hij goed voor hem zou zorgen.
Terug uit de behandelkamer was er van Francis, Rian en de mama geen spoor meer te bekennen, zij hadden op de gang het gekrijs gehoord en konden dit niet meer aanhoren. Ze zaten buiten te wachten.
Alles bij elkaar was ik toch wel 45 minuten met dat venteke daar binnen geweest.
We brachten de familie terug naar Sambia, en nu was het tijd voor mij om afscheid te nemen van Martin en zn mama.
Lieve mensen Dorethy, de mama van Martin heeft mij zo hartelijk bedankt .. dank u in naam van Dorethy en Michael omdat wij hun zoontje helpen, want zonder onze hulp zou Martin nooit geopereerd zijn. Zonder onze hulp zouden zij zelfs nooit naar een hospitaal in Kampala kunnen komen.
Francis rijdt nu om de twee dagen Martin en zijn mama naar het hospitaal, de wonde is aan het genezen.
Na de operatie is er terug weefsel opgestuurd naar Amerika voor een tweede controle. Hieruit is gebleken dat het om een zeldzame parasiet gaat die zich in Martins hand nestelde. Hij krijgt nu de gepaste medicatie.
We krijgen van Francis regelmatig verslag uit Uganda, de dokter is tevreden. Martin zal maandag 16 mei voor het eerst in 3 weken terug naar Namutumba mogen gaan, op voorwaarde dat hij zich elke week terug aanbied voor controle. Nog een lange herstelperiode volgt
Natuurlijk is deze niet voorziene hulp plots een hele hap uit ons budget, en was het niet te voorspellen hoe veel alles zou gaan kosten en nog zal kosten. Het is niet onze bedoeling om te bedelen maar toch is elke kleine bijdrage welkom.
Ons Uganda rekening nummer is 733-0360093-59, graag bij vermelden VOOR MARTIN.
Met een goed gevoel ben ik terug gekomen
- de troostende mama geweest voor ons Roy en haar familie,
- Rians operatie aan de ogen is goed verlopen en ze heeft nu al resultaat,
- en als laatste een grote steun voor Martin en zijn familie.
Vijf korte maar drukke dagen .
Vriendelijke groeten aan iedereen.
In bijlage nog enkele fotos.
Ria, geholpen door Herman
Onze laatste nieuwtjes nog uit Uganda,
Wanneer jullie deze mail gaan lezen zijn wij al terug in ons Belgenlandje, we zouden jullie uuuuuuuuuuuren kunnen vertellen over wat we de laatste week allemaal gedaan hebben, maar ik ( Ria ) ga het gewoon bij een lange mail houden .
We hebben enkele zeer interessante meetings gehad met mensen van het Namutumba district.
Zij waren geïnteresseerd in de vakken die gegeven werden in onze school. Indien onze principal een goed programma kan samenstellen en voorleggen, kunnen ze wel tot een veertigtal mensen naar onze school sturen. Er werden afspraken gemaakt om dit verder te bespreken in Namutumba dorp. Op enig resultaat hierover zitten we nu te wachten.
Ook werd er besloten om voor 10 leraars van de lagere school (nabij onze school), de helft van het schoolgeld te bekostigen uit het projectbudget, zodat ze met zijn allen computerklas kunnen volgen. Dit doen we met in het achterhoofd, dat zij dan weer de leerlingen van die lagere school kunnen motiveren om ook die lessen te volgen.
Doordat de elektriciteitslijn er nog steeds niet is, stellen we de aankoop van elektrische naaimachines nog even uit. Ook de aanschaf van elektrisch gereedschap wordt verschoven naar een latere datum.
Zodra we meer vernemen over het aantal inschrijvingen voor de metserstiel, en ze zeker opstarten met de lessen, willen we daarvoor een deel van het materiaal sponseren voor de bouw van een muur rond de school.
Vorig jaar had het ministerie van onderwijs als bij wijze van proef vijftig leerlingen gesponsord om gratis onderwijs te komen volgen in onze school in de categorie naailes . houtbewerking en rijschool, na drie maanden moesten die vijftig leerlingen een examen afleggen om een attest te krijgen. Van de vijftig leerlingen waren er twee en veertig geslaagd.
Nu heeft het ministerie van onderwijs bekend gemaakt dat er dit jaar een honderdtal leerlingen op deze wijze subsidie zullen krijgen, men spreekt zelfs van 2OO, maar laat het ons nog maar eerst voorzichtig op 100 houden. De aankoop van een tweedehands auto is al lang een noodzaak om de rijschool optimaal te kunnen uitvoeren, maar wij zijn van mening nu er momenteel geen lessen worden gegeven dat we dit nog altijd wat kunnen uitstellen ..
Tot zover wat de school betreft
Onze laatste dagen daar
We hadden van een lingeriewinkel uit Hove, een honderdtal spiksplinternieuwe nachtkledij japonnen en pyjamas meegekregen voor de arme mensen uit de sloppenwijken, hiermede hebben we dus evenveel dames en jonge meisjes een ontzettend plezier mee gedaan, en lopen deze nu te pronken . IN DE DAG NATUURLIJK in een mooie nachtjapon of knalgele of groene pyjama. De catwalk van Yves Saint Laurent was er niets tegen .. de glimlach van al deze vrouwen . Kon ik het toch maar eens beschrijven!!!! Je zou denk ik, er gewoon even stil van worden en een goed en warm gevoel van binnen krijgen
Het verdelen van deze kleding is steeds in perfecte harmonie verlopen, op voorhand werd er altijd duidelijk gemaakt dat iedereen slechts één stuk mocht kiezen of in het geval van een pyjama 1 set. Telkens ging het om een groepje van een 15 tot 20 tal vrouwen en jonge meisjes.
In de sloppenwijken van Mulago werd ik geholpen door ons Roy, maar bv. in Namutumba moest ik het als vrouw alléén doen, maar met veel gebaren was dit toch een amusante bedoening, en was het kwebbelen en lachen geblazen . ook al verstonden we elkaar niet .
Maar wat al te graag lieten ze zich dan ook met hun nieuwe aanwinst fotograferen, iets wat ik nooit had gedacht Ook hadden we vele pannenlappen met felle kleurtjes bij, allen gehaakt ook door een dame met een groot hart voor Uganda , hiervan hebben we ook grappige fotos wanneer ik aan de dames uitleg, waarvoor die prachtige mooi gekleurde pannenlappen dienen, ik nam gewoon hun kookpot van het vuur en paradeer voor hun ogen met hun eten weg . TUNALABAGAANA klinkt het langs alle kanten wanneer we terug weggaan Mama Ria Bay roepen mijn kleine vriendjes ons achterna glunderend met een dikke lolly in hun handen.
Hoe blij we al deze vrouwen en jonge meisjes gemaakt hebben telkens weer op andere plaatsen .. voor hen een geschenk dat ze nog nooit hebben gekregen, en waar ze nog lang zullen over praten, voor ons dikwijls heel ontroerend .
Een krop in de keel krijg ik nog steeds wanneer ik aan vrijdag denk, de dag voordat we terug naar huis kwamen.
In onze bagage hadden we nog steeds 29 mooie nieuwe kleedjes allen van dezelfde maat voor kleine meisjes van ongeveer de leeftijd van drie a vier jaar. Een oudere dame uit Hove ook weer, had die zelf gemaakt en ons meegegeven met de bedoeling om die ergens af te geven in een weeshuis, of aan arme kinderen maar liefst wel een beetje tezamen
We hadden al een afspraak gemaakt om zaterdag onderweg naar de vlieghaven een stop te maken in een weeshuis waar Francis zeker was dat er veertien meisjes van die leeftijd verbleven.
Dus we hadden nog 15 van die schattige gekleurde jurkjes over .. Via via nam men ons
(HERMAN en MIJZELF) mee naar een weeshuis dichtbij de sloppenwijken van Mulago, dit weeshuis zou ongeveer vier jaar open zijn, hier zijn 80 kinderen vanaf de leeftijd van 0 tot . De meeste kinderen zijn tussen de leeftijd van drie tot tien.
Alles wat we nog in onze bagage hadden zitten dat we nog konden uitdelen hadden we nog mee naar hier gebracht, wat een armoede Hygiëne is hier het grootste probleem aldus één van de vrijwilligers die ons hier mee naartoe had genomen, hier is er géén stromend water, natuurlijk ook géén elektriciteit en het sanitair is heel pover.
De kinderen, krijgen in de dag onderwijs en s avonds liggen ze met zn allen in die verschillende lokaaltjes op de grond om te slapen.
Er lagen opgerolde stukken mousse tegen de kant, die als matras moesten dienen, maar er is niet genoeg om iedereen een zachte plaats te geven .
Toch waren de ruimtes binnen proper, al zouden enkele potten verf WONDEREN kunnen doen.
Plots liepen er dan vijftien mooie poppemiekes rond allen met van die schattige jurkjes .. Ik hoor het jullie al denken .. zijn die anderen dan niet jaloers ???????? Dit is dan weer een fantastische eigenschap aan de kinderen van Uganda . Nee, op is op, maar ik had nog wel een zak met ballonnen bij en voor de grotere meisjes waren er nog enkele pyjamas.
Het was daarna ook tijd voor de kinderen om te gaan eten, rustig schoven ze aan, het eten werd buiten gekookt . Iedereen kreeg een bord met daarop een homp pocho (dit is gemaakt van rijstgriesmeel aangelengd met water tot een dikke vaste brij zonder enige smaak) en daarbovenop kreeg ieder kind tien bruine bonen en twee soeplepels vocht waar in de bonen in gekookt waren, dit was voor ons toch wel héél aangrijpend, wij hebben nu toch al héél wat gezien in Uganda, maar de bonen dat deze kinderen kregen
Jammer, ik vind géén woorden om het jullie te kunnen uitleggen . moest ik schrijver zijn, ik zou jullie mee kunnen laten voelen, proeven, ruiken, hoe de kinderen hier leven in het tehuis dat hier gerund wordt door Maria.
Toen ik haar vertelde dat ook mijn naam .. Ria . afkomstig was van de naam Maria leek het wel alsof ik door GOD Himself gestuurd was.
Toch wil ik jullie niet het gevoel geven dat de kinderen hier ongelukkig zijn ..
Volgende keer komen we zeker terug naar hier en hopen dan wat meer te kunnen meebrengen voor deze kinderen. De kinderen hebben plaats genoeg om hier te kunnen voetballen, dus enkele ballen en springkoorden zullen alvast volgende keer in onze bagage zitten, want ze hebben hier NIETS om te spelen.
Met de 200.000 Uganda shilling, een 60 euro, die we hier achterlaten kunnen ze alvast al deze kinderen tweemaal een goede maaltijd bezorgen. Met een gevoel van machteloosheid keerden we terug naar ons hotel.
Zaterdag was het inpakken geblazen . echt geen jobke bij zon temperaturen. We hadden afgesproken dat onze chauffeur ons kwam oppikken om 3uur in de namiddag. Dus hadden we nog even de tijd om al aan deze nieuwsbrief te starten.
Onderweg naar de vlieghaven stopten we nog bij een lagere school van 430 leerlingen om de enkele ballons en de 15 laatste kinderkleedjes uit te delen. Natuurlijk hadden we veel te kort, maar ja . op is op.
En over Martin, de jongen met de dikke vinger . van zodra we hier meer nieuws over hebben hoe het verder verloopt, sturen we weer een (kort) berichtje rond.
We zijn er van overtuigd dat we op dit kort verblijf weeral vele mensen en kinderen blij hebben kunnen maken, en dit dank zij alles wat we meegekregen hebben.
Met dank aan de schenkers.
Zo mensen, tot hier onze tijdelijke laatste nieuwsbrief.
Vele groeten aan iedereen.
Ria en Herman.
Onze derde nieuwsbrief.
Hello hello,
Na een leuk weekend met onze kinderen was het dan maandag de dag waarop de kleine jongen Martin naar Kampala kwam. We wisten helemaal geen uur van aankomst, tot we iets voor de middag een telefoontje kregen van onze vriend Francis, dat hij ze opgehaald had aan het busstation.
Vader, moeder, een baby van negen maanden en onze Martin hadden er een busreis van dik vijf uur opzitten. Francis haalde ook ons op en samen reden we naar een prive clinic, een betere Kliniek dan het alom bekende MULAGO Hospitaal , maar stel je er aub niet te veel van voor .
Allereerst . Voordat al iemand je verder help mag je al betalen, omgerekend een 7 euro . Dan mag je in de wachtzaal gaan zitten, een oude bank voor 6 personen .
Vrij snel werd Martin bij de dokter geroepen, Ria en Francis met de rest van de familie daar binnen.
Waar we helemaal nog niet aan gedacht hadden was de taal De mama kon een beetje Engels maar de papa sprak lusoga, een taaltje dat de dokters niet verstaan, zij praten dan weer luganda . Zo kwam het dat de dokters niet rechtstreeks met de ouders konden spreken en we het geluk hadden dat onze vriend Francis de dialecten machtig is.
Ria kreeg dan weer al die uitleg van de dokters in het Engels.
Ja, eerst moest er een X Ray gemaakt worden van die vingers en hand. En wat dacht je weer eerst gaan betalen voor je verder kon. Nu een 15 euro.
Daar hebben we zeker een uur moeten wachten, allee, het ventje werd binnen geroepen en alleen Francis mocht mee binnen valt er na 10 minuten toch niet de stroom uit zeker Ze konden helemaal op nieuw beginnen .. Daarna was het wachten op die platen. Na een poosje kwamen ze vertellen dat de platen in ontwikkeling waren en het toch nog even zou kunnen duren.
Ondertussen was het 3 uur in de namiddag, en grote honger dat we gekregen hadden ..
Juist naast die clinic was er een soort hamburger restaurant takeaway. Daar boden we de familie een maaltijd aan . Friet met kip. Het was duidelijk te merken dat dit voor hun geen dagelijkse kost was. De papa hield op een krampachtige manier de vork vast om de frieten één voor één op te scheppen Ria liet duidelijk merken dat dit ook met de handen kon gegeten worden, maar hij hield dapper vol. De kip uiteindelijk werd dan toch met de hand gegeten. Het smaakte hun overheerlijk.
Het teveel van eten werd zorgvuldig ingepakt en meegenomen, wat hier geen rariteit is.
Terug in de clinic hebben weer meer dan een uur moeten wachten, de dokter van dienst was te laat.
Ook weer eerst betalen
Uiteindelijk was het verdict dat men een biopsie zou nemen van de vinger. Daarom moest Martin in slaap gedaan worden, dus hiervoor moest hij de dag erachter terug komen. Weer een probleem . De familie had geen overnachting en terug over en het weer naar Namutumba was niet te doen.
Francis, ja hij weer, kende de professor van die kliniek. Deze man was al een paar keer ons gepasseerd en had veel interesse voor het geval van Martin. Het was hij die voorstelde dat de mama samen met de baby en Martin een nachtje in de kliniek konden blijven. De papa moest wel terug thuis wachten er nog andere kinderen.
De dokter had ons wel al geïnformeerd dat het wel eens een tumor zou kunnen zijn, en in het slechtste geval de vingers of zelfs de hele hand zou geamputeerd moeten worden.
De biopsie heeft ondertussen plaats gevonden en is verstuurd naar een laboratorium in Amerika. De uitslag hiervan komt pas na een tien tal dagen. Francis zal ons hiervan op de hoogte houden.
Het zal ook hij zijn dat de familie hier verder zal begeleiden.
Martin heeft zich flink gehouden en is samen met zijn mama terug naar huis.
Zoals jullie al zullen begrepen hebben willen we Martin hier blijven verder helpen. Hij was trouwens één van Rias vriendjes toen we de computerklas aan het schilderen waren.
We hopen dat er niemand een bezwaar zal hebben dat dit door het budget van ons project zal worden ondersteund.
De kosten tot hier toe zijn een 230 euro, maar de kosten voor een eventuele operatie zijn nog niet gekend. We houden jullie zeker op de hoogte ..
Vele groetjes en tot de volgende nieuwsbrief.
Ria en Herman.
Dag allemaal,
Hier onze tweede nieuwsbrief uit Oeganda.
Vandaag, dinsdag, brachten we een onverwacht bezoek aan onze school.
Onderweg kochten we wat snoepjes om uit te delen aan Ria haar kleine vriendjes aldaar. Ook kochten we twee pakjes met koekjes ingeval we honger kregen en .. omdat dit een niet aangekondigd bezoek was .. we vermoeden dat er ook geen eten zou gemaakt zijn.
In Namutumba reden we direct naar de school om te vermijden dat hun tamtam onze komst zou aankondigen.
Bij aankomst was er geen activiteit, dus teleurgesteld vroegen we de aanwezige persoon om uitleg.
Hij haalde prompt enkele inschrijvingen boven en vertelde dat ze wachten om terug te starten tot er meer inschrijvingen zijn. We vroegen ook naar de resultaten van de vier leerlingen die wij in november computerles lieten volgen. Hij antwoorde, they doing well, maar met dat antwoord waren we helemaal niet tevreden. De rest moesten we aan de principal vragen maar die was not around.
De klaslokalen waren allen wel proper en voor de schermen en toetsenborden hadden ze stofhoezen gemaakt. Het plafond in het computerlokaal was verder dicht gemaakt. Het losse zwarte schoolbord, dat al enkele jaren dienst doet, is dringend aan vervanging toe.
Ondertussen arriveerden er andere bezoekers, een dame die we in het vliegtuig hadden leren kennen samen met enkele andere personen. Met die dame hadden we via mail een afspraak gemaakt. Zij bracht een Council mee van het Namutumba district.
Na een rondleiding in de twee gebouwen waren ze wel geïnteresseerd om mensen computerklas te laten volgen. Ook was er interesse voor de naailes maar dan wel in hun eigen taal en niet in het Engels.
Dit alles zou wel eens een keerpunt kunnen worden voor de school. Deze mensen zouden regelmatig studenten kunnen aanbrengen. Hiervoor hebben we later deze week enkele meetings met die mensen, de principal en de supervisor van de school, en moeten we terug naar de hoofdstad Kampala.
Voor de vrouwen van de omliggende hutten hadden we (nacht)japonnen bij, dus maakten we een wandeling van de school tot bij de hutten. Ria vertelde dat ze elk één stuk mochten kiezen, en maar moesten zeggen welk ze wilden. Dus Ria haalde één voor één die japonnen uit de zak, hield die even voor, maar zoals het bij dames steeds gaat, ook al zijn ze zeer arm, de keuze was moeilijk.
We brachten ook pannenlappen mee, Ria demonstreerde met hun kookpotten waarvoor die pannenlappen dienden, gehumeurd keken ze toe. Deze mensen verstaan zelfs geen Engels dus alles moet demonstratief uitgelegd worden.
Zo trokken we van hut tot hut. Bij de voorlaatste hut kwam een dame (met de japon al aan) ons achterna gelopen om haar zoontje laten zien. Een jongetje van zeven, zijn linker wijsvinger was zo opgezwollen, we vermoeden van een ontsteking, echt lelijk om aan te zien. Die vinger was dikker dan een aardappel en die zwelling liep al verder over zijn hand. Natuurlijk konden we dit niet zo laten, dat ventje moet al vreselijk hebben afgezien. Na wat overleg met Francis onze vriend en chauffeur besloten we dat dat ventje maar naar een hospitaal in de hoofdstad moest komen en gaven geld aan de mama om maandag naar Kampala te komen. We vroegen ook aan de mama hoe lang dit al bezig was ze vertelde van september vorig jaar .. onbegrijpelijk. Later vertelde onze begeleider dat de mensen hier op het platteland nog geloven dat, als er iemand ziek wordt of iets krijgt, dit steeds komt doordat de persoon in kwestie vervloekt is door iemand anders. Dus gaan ze steeds eerst naar een soort belezer-dokter en pas na langere tijd naar een echte dokter, als het al dan niet te laat is
Van de laatste hut ging het naar de bron die we vorig jaar hadden laten opkuisen. Deze was nog steeds proper, al vinden wij dat toch wel iemand zijn verantwoordelijkheid mag nemen dit ook zo te houden.
Voor de lagere school aan de overkant van de straat hadden we schoolmateriaal bij. Fardes, driehoeklatten, schriftjes en potloden, niet te gebruiken in onze school. Dit was trouwens het materiaal waarvoor we in de vlieghaven werden tegengehouden.
Dit alles werd officieel overhandigd aan de verantwoordelijke. We vroegen ook aan de leraar die onze vier studenten begeleide bij het volgen van de computerlessen, hoe zij het er vanaf gebracht hadden en wat de reactie was van de andere leerlingen van P7, het laatste studiejaar.
Trots wist hij te vertellen dat ze alle vier zelfs tot zaterdagen toe naar de school kwamen en ze de basis kennis nu hadden van zowel WORD, EXCEL en ACCES.
Alle vier gingen ze nu naar een secundaire school ergens rond Iganga, zon 45 km van Namutumba.
De lagere en secundaire scholen hier in Oeganda hebben zoals bij ons een jaarcyclus, startend in februari en eindigend eind november, om dan twee maand een schoolvakantie te hebben.
De Hogescholen en Universiteiten werken zoals bij ons, met vrije studies.
De (privé)technische scholen werken totaal anders. Daar gaat het steeds om een drie-maanden pakket. Na deze drie maanden kan je dan, mits betaling, eventueel een examen doen voor een certificaat voor wat je gevolgd hebt. Dit wordt dan afgenomen door mensen van het ministerie van onderwijs die hiervoor speciaal naar de school moeten komen.
Dit is dan ook de reden dat de school wacht om te starten met een pakket tot er genoeg inschrijvingen zijn.
Tot zover onze nieuwsbrief, in bijlage sturen we jullie een foto van Martin het jongetje uit Namutumba dat we graag willen helpen.
De volgende brief proberen we jullie nog door te sturen voordat we terug komen naar België
DAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAG.
Ria & Herman
Eerste nieuwsbrief uit Oeganda 2011
Hallo iedereen,
Ja, wij zitten terug in Oeganda . We kunnen het niet laten ons tweede home te bezoeken.
Sinds vrijdag jongstleden zijn we terug hier.
Onze bagage, twee valiezen, twee grote dozen en onze handbagage zijn goed aangekomen, samen 120 kilogram.
Alles met de vlucht is perfect verlopen alleen .. voor de eerste keer in al die jaren dat wij naar hier komen hebben we een doos van onze bagage aan de controle moeten openen.
30 Meter voor de uitgang, Ria was een dame de uitgang aan t aanwijzen, roept plots ene vanachter een stuk bureau, Whats in the boxes ????
Dië pippo van de controle vroeg wat we bij hadden .. wij natuurlijk .. gerief voor onze school . (een klein beetje gelogen want er zaten nog heel wat andere zaken in).
OPENMAKEN zei hij, wij dan weer, jamaar da gaat niet, je hebt daar een mes voor nodig en int vliegtuig mag je dat niet hebben, dus als jij een mes hebt .
OPENMAKEN zij hij weer, jamaar meneer dat gaat niet !!!! Anders maak ge die doos kapot!
Ria probeerde dan nog maar te sussen met wat fotos te laten zien van onze school maar hij bleef volharden. Dat was OK, maar toch moesten de dozen open.
Wij nog wat moeilijk doen, vroeg hij of we een brief van de school bij hadden? Maar nee meneer .
We wisten zeker dat in die ene doos materiaal voor de school zat dus die doos maar op de desk gezet.
Herman die was ondertussen al naar het toilet gegaan . Ja dat kon hier nog lang gaan duren .
Tenslotte is die pippo er dan maar zelf aan begonnen met al die plakband die rond die doos zat los te peuteren.
Ondertussen had hij dan ook al een andere dame geroepen die ook al haar bagage moest openen.
Ja, nu was hij al met twee controles tegelijk bezig .. dat was al een pak moeilijker.
Alléé, uiteindelijk kreeg hij die doos open, met wat hulp van Ria.
Met wat gegraaf in de doos vond hij schriften, latten en allerhande andere zaken voor uit te delen in de school. Raar maar waar, bovenaan in die doos zat een paar Alstars voor Rian. Daarin hadden we doosjes met pompoen en paprika zaadjes zitten, Ria schoof die snel opzij zodat hij sneller aan het schoolgerief kon.
Moet je weten Andere doos zit vol nieuwe kleren en heeft helemaal niks te maken met onze school.
Terwijl hij met zijn beide handen in die doos zat, was die andere dame ook aan t zagen tegen hem waarom zij en zeker zij alles moest open maken. This is my job zij hij dan. Ik denk dat alles hem een beetje te veel werd en we mochten vertrekken .. hij heeft niet meer gevraagd naar die tweede doos. Dus wij, OEF, wegwezen hier. We hebben hier zeker wat blufpoker gespeeld. Voor allemaal nieuwe zaken kunnen ze ons taksen laten betalen, met het idee dat we het hier zouden verkopen.
Heel dat grapke koste ons bijna 40 minuten vertraging, en al die tijd moest onze driver staan wachten. Uiteindelijk ging het dan richting hotel.
En wat dacht je, ja in de kamer twee bedden eentje met een zachte matras en eentje met een stenen matras, wat bezielt die Oegandezen toch om zon harde matrassen te gebruiken, we gaan dat hier toch is vragen zenne. Heeft dat nu iets te maken dat zij gewoon zijn van te gaan slapen waar ze staan of liggen? Blijkbaar treffen wij het nooit met die matrassen .
Zaterdagmorgen zijn we ons gezinneke gaan opzoeken. Moet je weten, wij zijn hier voor hen totaal onverwacht, tenslotte eigenlijk voor iedereen. Dus het viel een beetje te verwachten dat ze niet thuis waren dan maar naar de mama van ons Roy. Daar vonden we Britje terug, samen met de broer en zus van Roy. Ze wisten ons te vertellen dat Roy en Thadius naar het platte land waren.
Geen nood .. wij naar de school van Rian. Met wat uitleg en vriendelijkheid kregen we gedaan dat Rian met ons mee mocht. Het weerzien was . niet te beschrijven.
Zij is dan heel de namiddag bij ons gebleven en s avonds laat zagen pas we Roy en Thadeus.
Zondag is het gezinneke heel de dag bij ons geweest, en ja, Ria heeft gewonnen, zij kon Britje als eerste oppakken Herman heeft nog geen succes.
Vandaag (maandag) zijn we vertrokken richting onze school. Onze stop-over is halverwege en morgen gaan we hen daar verrassen!
Groetjes van ons allen hier in Oeganda.
Ria & Herman
10 de en laatste verhaal.
Ja lieve mensen, het wordt inderdaad ons laatste verhaal van deze reis, natuurlijk hebben we honderden verhalen en anekdotes, soms grappige . of juist heel ingrijpende trieste verhalen, we hebben samen meer dan drieduizend fotos waar in we natuurlijk nog stevig moeten gaan selecteren voor onze volgende voordracht in maart voor de VAB VTB die zal doorgaan in De Markgraaf te Hove . Indien jullie hiervoor interesse hebben laten we jullie zeker de juiste datum nog weten.
In ons vorige verhaal verlieten we Uganda, om via Rwanda, Burundi alzo de Congolese grens te bereiken.
CONGO
Maandagmorgen geraakten we dan na 2 uur discuteren tussen Nicole en de plaatselijke machtshebbers, eindelijk over de grens van Kongo, ZONDER extra dollars te betalen. Het was ondertussen al stevig beginnen te regenen . Nicole moest van het ene kantoortje naar het andere .. dan moesten Herman en ik binnenkomen, en dan weer buiten gaan .. allé allé trés Congoléés allemaal .
Enfin, we mochten door .. het regende te hard voor de controleurs van de bagage, zodat die ons ook lieten doorgaan.
Bienvenue à Congo
Het straatbeeld was op slag heel anders nadat we de koord (grens) gepasseerd waren, een brede maar zéér slechte weg vol putten en stukken steen, hobbel hobbel hobbel, dit is nog niks .. zei ons Nicole, we moeten sebiet de rivier nog oversteken, en ik hoop maar dat dit gaat lukken , want met die regen wordt dit met het uur moeilijker. Wij maar rap zeven Weesgegroetjes en een Onze Vader . laat het ons lukken opgezegd, en effectief . het hielp .. Jammer, doodjammer dat ik hier geen fotos van heb, eens aan de overkant zag onze doorsteek er best wel indrukwekkend uit.
Nicole liet ons ( en passent ) een tentenkamp zien waar de militairen met hun families verblijven niet te geloven . In wat voor omstandigheden vele mensen moeten leven, we passeren ook een katoenfabriek waar vroeger duizenden mensen aan het werk konden, nu volledig vernield en platgeschoten tijdens de oorlog, het was wel eventjes slikken . Kongo, het gaf mij eerst een benauwd en eerlijk ook een beetje bang gevoel.
Uvira ligt aan het Tanganika-meer en is in feite niet meer dan een grote hoofdstraat, met evenwijdig twee andere straten, natuurlijk komen daar nog ontelbare kleine straten in uit. De volgende dagen gaan we regelmatig te voet op stap, iedereen kent hier Nicole natuurlijk, zij is dan ook de enige Muzungu ( blanke ) die hier normaal rondloopt.
Het nieuwtje dat er nu plots drie Muzungus rondliepen, was snel algemeen geweten, zo velen kwamen ons een hand geven, en het was zo klaar als een klontje Nicole haar tweelingzus was op bezoek, samen met haar broer. In het begin probeerden we nog uit te leggen dat we vriendinnen waren en geen zusters, maar we hebben het uiteindelijk maar gelaten, wij hadden er geen probleem mee hoor!!!!!!
Heel opvallend is hier toch dat alle mensen je begroeten, JAMBO ( hallo) klinkt het hier langs alle kanten, de vrouwen, de mannen en de kinderen, iedereen heeft wel een glimlach voor je klaar.
Natuurlijk, had iedereen ons gezien het beklemmende en beetje onveilige gevoel van die eerste dag was ik al snel kwijt. Nicole bracht ons naar de plaats waar zij werkte, haar taak bestaat erin om een organisatie mee uit te bouwen die hulp gaat bieden aan de meest gemarginaliseerde groepen ... ex kindsoldaten, vrouwen in moeilijke situaties, weeskinderen, albinos, en ouderen.
Daarnaast ondersteund ze 12 kindmoeders in een naaicursus, met het idee om deze kindmoeders na hun vorming te kunnen laten werken in een opgezet naaiatelier. We bezochten ook deze kindmoeders met hun kindjes, en echt waar, dit is een klein maar mooi project, terwijl de mama s hun cursus krijgen, een echte degelijke algemene vorming, worden de kleintjes bijgehouden. Het is fantastisch dat deze jonge moeders een echte kans krijgen om zelfstandig door het leven te kunnen.
Ook ons Roy, was zwanger van ons Rian toen ze 15 was, als zij dezelfde kansen had gekregen toen dan had ze er nu al véél beter en veel verder voor gestaan.
De partner van Nicole werkt voor de Nation UNI, deze zetten zich in om de vele vluchtelingen ( indien ze zelf willen ) terug naar hun eigen land te brengen. Deze mensen worden geregistreerd, en krijgen terug een stukje grond en huisvesting, men spreekt hier over 60 000 vluchtelingen uit Kongo en Burundi, het is een grote volksverhuizing die er dan plaatsvindt, telkens met een grote groep. Lameck vertelt ons de werking van dit hele gebeuren, héél indrukwekkend allemaal, wat zijn wij toch gelukkige mensen!!!!!!
Nicole rijdt met ons naar de haven van Uvira, het landschap is prachtig, de bergen aan de ene kant en aan de overkant van het Tanganika-meer kan je Burundi zien liggen. De weg is natuurlijk vol met putten en vele stukken rotsblokken, tot drie maal toe moeten we over een brug rijden, waarop je uw chauffeur serieus moet vertrouwen, het is gewoon een kwestie van mikken aldus Nicole .. volgens Herman zat ze langs zijne kant er toch niet veraf .. In het midden van de brug zie je de diepte naar je toelachen. Het stuur van de wagen staat rechts, EN ze rijden aan de rechtse kant hier in Kongo .. ( wagens met een stuur aan de linkerkant zijn hier niet te betalen ). Bij de vierde oversteek is er geen brug meer voor de autos, we stappen uit, het is te gek om nog verder te rijden, het is wel prachtig om al die kleurrijke mensen hier te zien, met op hun hoofd en op hun rug een ongelooflijke vracht, dapper stappen zij over het loopbruggetje naar de overkant.
We eten een paar keer in een plaatselijk restaurant, voor één bord met bruine bonen, één bord met een soort spinazie en één bord rijst plus twee chappatis en dit alles doorgespoeld met een glas verse yoghourt betalen we voor ons drieën 1800 FRANC CONGOLAIS = 1 en een halve euro , de volgende dag eten we zelfs nog iets goedkoper ..
Er zijn ook wel betere restaurantjes hoor, maar het lekkerste eten we toch bij Nicole thuis . We eten piepkleine visjes met kop en staart en al, deze zijn heel lekker klaargemaakt in een tomatensausje, samen met fufu ( een soort meel aangelend met water ) en rijst en een gekookte aardappel ECHT LEKKER in goed gezelschap en met een frisse pint kon deze avond niet meer stuk.
We logeren in het huis van Nicole en Lameck, we voelden ons hier vanaf de eerste minuut thuis.
We hadden een kamer met dubbel bed incluis muskietennet uiteraard, een aparte badkamer met een echt toilet. Er stond zelfs een ligbad in en daarin een kleine plastic kom om je te wassen, en een grote gele jerrycan MET WATER. .. er komt maar af en toe eens water uit de kraan, en dit gebeurt dan meestal s nachts aldus Nicole.
Om onze haren te wassen, kookten we eerst een potje met water .. enfin je zou het bijna romantisch kunnen noemen, zo gezellig met zen tweetjes in de badkamer om elkaar te helpen wassen, als dan ook nog plots de Courant uitvalt is het wel efkes !!!!!!!!!!!!!! Het is toch verbazend hoeveel je kan doen met enkele liters water, die je dan als laatste nog gebruikt om het toilet mee door te spoelen. Toen er ook de derde dag achtereen geen water uit de kraan was gekomen, en al de jerrycans in huis het niveau van droog hadden bereikt, werd er voor de volgende dag plan B voorgesteld, dat we naar de rivier zouden rijden om daar onze watervoorraad water terug op te doen. We lagen nog niet lang in bed, toen we het water in de toilet hoorden lopen, Yes, het water was er terug . Vanwaar dat water dan komt??????????? In alle geval alles werd terug gevuld, en we konden er weer voor een paar dagen tegen.
In ons oorspronkelijk reisprogramma, zouden we Kongo op zaterdag verlaten om dan ergens kort bij de vlieghaven in Burundi onze laatste nacht door te brengen, maar de weergoden beslisten er anders over, het was zo hard beginnen te regenen, zodanig dat het niet zou lukken om de rivier over te steken, dus ook onze laatste nacht van onze Afrika reis brachten we door in Kongo.
Ik hoor het jullie al zeggen . En als het morgen ook nog regent???????? Wel dan was daar nog altijd een plan B. We zouden dan tot aan de rivier rijden, en er zou volk genoeg zijn om dan onze bagage te voet over te brengen, om dan aan de andere kant van de rivier terug in een andere auto te laden die ons dan over de grens moest brengen om naar te vlieghaven te rijden.
Zondag geraakten we droog en veilig aan de overkant, Lameck bracht ons naar de vlieghaven, zonder Nicole, want die mag nog steeds de grens niet oversteken, normaal gezien had zij met ons mee naar België gevlogen, nu heeft zij haar ticket moeten verzetten, doordat haar paspoort al voor de derde maand op rij niet doorgegeven wordt in Kinsjasa. Zo kwam het dat wij als ALLEREERSTE om vier uur al in de vlieghaven waren voor de enige vlucht van die dag, onze vlucht was voorzien voor half negen, wat had je gedacht......... Yes we mochten nog niet door de controle, met als gevolg wij vier uur op een keiharde bank hebben moeten wachten met al onze bagage bij ons. We zijn om HALF ELF die avond opgestegen!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
Waarom nu toch zo vroeg in die vlieghaven ???? Wel, de grens tussen Burundi en Kongo wordt in het weekend s avonds om vijf uur gesloten, en Lameck moest dus nog terug naar Kongo
Kongo . je bent nu voor ons méér dan alleen maar de verhalen uit school van vroeger, nooit zullen beelden op televisie nog diezelfde betekenis hebben, nooit vergeten we al die mensen die de kracht uitstralen om te overleven. Dank aan Nicole en Lameck , om ons hiermee te confronteren.
Lieve mensen, aan jullie willen we allen dank u zeggen voor jullie belangstelling om ons te volgen, en vooral voor die vele mailtjes die we gekregen hebben.
MET ENIGE TROTS EN EEN WELGEMEENDE DANK AAN JULLIE ALLEMAAL KUNNEN WE NOG MET EEN FANTASTISCH BERICHT AFSLUITEN Wij zijn genomineerd voor de pluim!!!!!!!!
Vanaf zes december zal je kunnen stemmen via ATV televisie voor ons project ZEG HET VOORT ..
Er volgt hierover nog meer informatie.
Samen maken we het verschil OM VAN NIEMAND IEMAND TE MAKEN
Tunalabaagana TOT VOLGENDE KEER
Ps. Ons testpensioen super .. dit willen we zeker nog eens overdoen!!!!!!!
Ria en Herman na negen weken Afrika.
Ons verhaal gaat verder nummer negen
Zondag was het mij al opgevallen dat ons Rian niet was zoals anders, de deugnieterij en de glinstering in haar ogen was er niet meer, terug in Kampala had ze de hele weg geslapen .. we stuurden onze kinderen naar de dokter het bekende gevolg . Bloedtesten wezen uit dat ze Malaria had, hiervoor kreeg ze dadelijk een injectie en de nodige medicatie mee naar huis . Ook maandag moest ze nog drie maal een spuit krijgen, maar ze was s avonds al stukken beter, en de deugnieterij was er terug. Gelukkig had ze vier dagen verlof op school, dit is nog een laatste verlof voor de examens beginnen. Ze had wel schoolwerk mee naar huis gekregen, amaai echt niet simpel zene . Sommige vragen waarop zij géén antwoord wist,zijn wij zelf gaan opzoeken op het internet.
Dinsdag was het vijf jaar geleden dat onze kleine Nicolé gestorven is van Malaria, niet te geloven. Hier sterven nog dagelijks kinderen en volwassenen van Malaria, we zijn hier een paar keer getuige geweest van volwassenen die een zware aanval hadden, zelfs een man die op straat precies de stuipen kreeg, had een koortsaanval van deze ziekte. Als ze hier op tijd medicatie kunnen voor krijgen, kunnen de meeste zware aanvallen vermeden worden, maar het gekende probleem is geld natuurlijk .
Men heeft mij hier verteld, dat iedereen die wil, gratis medicatie kan krijgen voor aids . Hierover heb ik jullie reeds eerder verteld, nu zou al deze gratis medicatie gesponsord worden door Amerikanen . Kan er nu toch ook wereldwijd niets gedaan worden voor al die mensen die niet de middelen hebben om medicatie te kopen voor malaria!!! Een voorbeeld .. toen wij hier aankwamen had de mama van Roy dus zware malaria . Nog nooit van zo dichtbij zo erg gezien, voor zestigduizend Ugandese schilling (komt overeen met ongeveer 19 euro) kon de mama van ons Roy naar het ziekenhuis worden gebracht, daar geven ze die mensen dan een infuus .. is dat leeg, dan sturen ze die terug naar huis, en zo moeten ze afhankelijk van hoe erg het is, meerdere keren per dag terugkomen.
Na drie dagen was deze volledig hersteld, de medicatie voor ons kleine Britt kostte 12 euro, ook zij moest vier keer aan een infuus, bij ons Rian waren we er erg op tijd bij deze keer, vier injecties en 12 Euro en ze was weer kiplekker. Het (gemiddelde) loon van een Ugandees is 45 euro per maand, hiervan moeten ze dan de huur van hun ( kotteke ) betalen, 15 euro voor 1 kamer, en vanaf 3O euro heb je twee kamertjes, géén elektriciteit, geen water, geen toilet. Ze moeten ook zorgen dat er eten op de grond komt, ja sorry ik schrijf grond, want hier heeft praktisch niemand een tafel. Snap je als er dan iemand malaria heeft, dan is er geen geld voor medicatie.
WOENSDAG AVOND MOESTEN WE DAN AFSCHEID NEMEN VAN ONZE KINDEREN
Rian moest terug naar school, en ons Roy ging de volgende dag tomaten plukken in Massulita, en zou daar dan ook moeten overnachten.
We hebben er totaal géén idee van hoelang het zal duren vooraleer we elkaar terug zullen zien.
Toch laten we ze voor de eerste keer in al die jaren zelfstandig achter, en dit geeft een heel goed gevoel. We zijn er best trots op !!!!! Dit alles is voor een groot stuk te danken aan hun bezoek aan België . De meesten van jullie weten allicht nog wel dat zij hier op bezoek zijn geweest en met het geld ze op hun feestje hebben gekregen, hadden ze een zwangere koe gekocht ( Bella) ook 1 geit 1 kip en een varkentje, later hebben we dankzij enkele lieve sponsors nog enkele geiten bijgekocht.
Ze beseften maar al te goed, als ze hard zouden werken in Uganda, dat er ook een toekomst voor hen in het verschiet ligt. In April dit jaar hadden wij beslist dat we hun dan ook alle kansen wilden geven en investeerden in het aankopen van tomatenplanten. Ze begonnen 4 acres te bewerken, twee velden met tomatenplanten en twee velden met bonen.
Alle weken moeten ze dus naar Massulita gaan om het veld te bewerken en sinds de laatste vier weken zijn ze op het eerste veld, hun tomaten aan het plukken. Roy kookt in de week ook nog elke dag voor een 20, soms 30 tal personen en Thaddeus gaat ook elke dag werken voor Orange, een gsm maatschappij.
Bella, de koe heeft haar kalfje gekregen en deze werd door ons Rian VERONIKA gedoopt, een pracht van een kalfje . Hun dierenstal is al uitgegroeid tot zeven geiten, een koe en een kalfje, twee varkentjes, enkele kippen . Als ze nu zo goed blijven verder werken .. dan gaan ze er echt wel komen, en dit alles is dan weer het gevolg van hun bezoek in België.
Vrijdagmorgen vertrokken we dan met AL ONZE BAGAGE en met Francis onze vriend en chauffeur richting Congo.
De eerste dag reden we tot in MBARARA waar we rond drie uur aankwamen, snel aten we een kleine lunch, en checken we in, in het hotel waar dat we s avonds zouden gaan slapen .. we hadden een afspraak gemaakt met vrienden tussen twee en drie uur om hen een bezoek te brengen, hiervoor moesten we nog wel 1 uur en 15 min rijden, met nog wat verloren gereden te hebben was het inmiddels al half 5 toen we ter plaatse aankwamen, onze vriend had ons via telefoon wel door het laatste stukje doorgeloodst. GROOT was onze verbazing dat alleen de huismeid thuis was. Een half uur later kwam de vrouw van onze vriend er aan, met de twee kinderen Na wat gepraat bood zij ons eten aan, het was lekker maar alles was koud, ik vroeg beleefd of we toch niet op Elias moesten wachten met het eten, maar nee .. dat was helemaal niet nodig. Het werd al schemerdonker, en we moesten nog zolang rijden, toen vroeg ik resoluut of ze Elias niet kon vragen per telefoon hoelang hij nog zou wegblijven, toen bleek dat hij nog minstens drie tot vier uur zou onderweg zijn alvorens hij thuis kwam Dit was het moment om dadelijk te vertrekken, Edna de vrouw van Elias, stelde ons voor om ons tot aan de grote weg te begeleiden, zodat we deze keer niet verloren zouden rijden, en niet zouden moeten omkeren op van die smalle wegskes, waar zowel van voor als van achter een afgrond kwam piepen. Hieruit hebben we weer een lesje geleerd, volgende keer als ze ons willen zien zullen zij naar ons moeten komen en niet omgekeerd. Het was natuurlijk al stikdonker toen we in het hotel aankwamen, we hadden die dag zeven uur in de auto gezeten..
Zaterdag morgen zijn we om negen uur vertrokken richting Kigali in Rwanda, we reden precies door Zwitserland of Oostenrijk, de weg was heel goed berijdbaar en zeker niet druk, na anderhalf uur bereikten we grens met Rwanda, eerst uit checken uit het ons zo geliefde Uganda, daarna gaan aanschuiven voor onze visum te laten goedkeuren om Rwanda binnen te geraken, ook de papieren van de wagen werden hier grondig gecontroleerd. In Rwanda is het niet toegelaten om plastic zakjes mee het land binnen te brengen, en men had ons meerdere keren gewaarschuwd dat het 95 % kans is dat je je volledige bagage moet uitladen, en hiermede bedoelen ze dan alles uitladen!!!!!!!
Francis vertelde ons dat we gewoon rustig in de auto moesten gaan zitten, men kwam inderdaad om onze bagage te controleren, maar ONZE FRANCIS sprak deze mensen aan in het Rwandees en de controle beperkte zich tot het openen van enkele ritsen.
We mochten door!!!!!!!!!!!! De bareel werd opengedaan, hier moesten we van baanvak veranderen want men rijd hier aan de rechterkant zoals bij ons in België, het was wel effe wennen.
Rwanda wordt het land van de duizend heuvels genoemd. De natuur is hier adembenemend mooi, we rijden langs prachtige valleien op praktisch nieuw geasfalteerde wegen, was ons ook opviel ten overstaan van Uganda, dat alle velden bewerkt en beplant waren, de wegen zijn hier ook zo proper, nergens een vuiltje te bespeuren.
De discipline in het verkeer is opmerkelijk, geen kris kras door elkaar rijden van brommers en autos, we bereikten de hoofdstad Kigali in de vroege namiddag, na een zevental uur onderweg te zijn geweest. De laatste 50 km. was echter met véél bochten. In Kigali zijn we blijven slapen.
De volgende ochtend vertrokken we om 9 uur richting Bujumbura hoofdstad van Burundi, men had Francis verteld over een nieuwe weg van Kigali tot in Burundi, dit was dan ook héél ontspannend rijden, praktisch géén verkeer, en die natuur ZO PRACHTIG !!!!!! al na enkele uren bereikten we de grens van Rwanda met Burundi.
Hier verliep ook alles vlotjes, weliswaar moet je natuurlijk, het nodige geduld opbrengen, voila , Rwanda waren we al uit, nu nog een visum aanvragen voor Burundi .. we mogen niet klagen, het was niet snel maar het ging vooruit.
De grens werd opengedaan door middel van een stuk koord ..
De baan was nog steeds even mooi, maar hier werd deze baan méér gebruikt door voetgangers dan door autos, het was zondag, de mensen dragen hier veel knalkleuren, ORANJE is hier duidelijk de lievelingskleur, super mooi om te zien, het was wel weer een lange dag om te rijden, om vijf uur bereikten we uiteindelijk Bujumbura, na ontelbare eindeloze bochten in de weg.
Hier hadden we een heel lokaal hotelletje, normaal zou Nicole ons hier komen ophalen, om ons de volgende dag naar Kongo te brengen, maar die zit nog steeds zonder paspoort en mag Kongo niet uit!!!!! Nieuwe programma we moeten ons tot aan de grens laten brengen en Nicole, zal ons daar met auto staan opwachten, in niemandsland, om onze bagage over te laden.
Gelukkig , onze Francis, stond erop om ons naar de grens te brengen, hij kon het niet over zijn hart krijgen om ons in Bujumbura zomaar achter te laten ..
Maandag morgen bereiken we dan de grens Burundi - Kongo, Nicole staat ons effectief op te wachten Het weerzien was natuurlijk geweldig . Het land Burundi verlaten géén probleem, nu is het de moment om dag te zeggen tegen onze goede vriend Francis, afscheid nemen is toch altijd een beetje vervelend, maar we hadden niet veel tijd om te treuren de grens met KONGO!!!!!!!!!! het begon pijpenstelen te regenen, en is dat hier een grens????????
Voor Kongo hadden we al een visum, die we aangevraagd en gekregen hebben in de Kongolese Ambassade in Uganda. Maar volgens die mensen in hun kotteke telde die VISA NIET!!!!!!!! Deze moest eerst aangevraagd en goedgekeurd worden in Kinsjasa, meer dan duizend km. Verder.
Ons Nicole, kent natuurlijk al die mensen hier enfin om een héél lang verhaal een beetje in te korten, twee uur heeft héél die cirque geduurd, jammer dat we hier géén fotos van hebben kunnen en mogen maken .
Zonder Nicole WAS ONS DIT NOOIT GELUKT dit verhaal gaan we wel vertellen op een andere keer . Eindelijk mochten we de grens ((((((((( een koord))))))))))) oversteken. Al dadelijk was het hier helemaal anders SLECHTE wegen en een totaal ander volk, effe benauwend ..
Om Uvira te bereiken moesten we met de auto de rivier oversteken, Nicole vroeg ons een schietgebedje te doen, omdat het zo hard regende de laatste dag, en die rivier oversteken géén lolletje is Het is haar natuurlijk gelukt!!!!!!
Kongo niet te beschrijven, alle verhalen die men ons vroeger in de school vertelde kwamen weer te boven ..
Onze power is op DAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAG MET ONS IS ALLES OK dikke kus voor iedereen .
Achtste editie Uganda
Zaterdagmorgen 11 uur , Yes Yes, onze kinderen kwamen mooi op tijd aan in Iganga, zij hadden een rit van drie en een half uur achter de rug Wij hadden er voor gezorgd dat er een laat ontbijt voor hen klaarstond. Ik en Herman hadden s morgens, heel vroeg ons ontbijt gehad.
Het weerzien was fantastisch . We hadden ze twee en een halve week niet meer gezien, en de laatste keer dat we ons Brittje zagen was ze ziek ( weeral malaria )
Met ons Rian was het zelfs drie weken geleden, we vonden dat ze weer vermagerd was, maar alles was ok
Op de uitnodiging van de introductie stond er 12 uur als begin tijd. We kennen het hier al een beetje, een beetje later komen kan géén kwaad..
Dus wij pas om twaalf uur vertrokken , om dan ter plaatse te zijn om kwart voor één.
Daar aangekomen waren ze nog volop met de versieringen bezig, nog niemand had zijn feestkleren aan. Verdorie, hadden we ons weer laten bedotten ????????
Wij dan maar eerst naar onze school, want hiervan hadden onze kinderen nog nooit iets gezien, enkel fotos.
Rond twee uur .. onveranderde situatie in de place to be .. Wij met z,n allen onder een boom, uit de zon gaan zitten, gelukkig hadden we onderweg een volledig karton flesjes mineraal water gekocht .. Roy verdween even, en kwam terug met een paar tomaten, één avocado en twee borden met witte gekookte rijst. Als een volleerde huismoeder zorgde zij ervoor dat wij toch ieder wat droge rijst konden eten, want wij hadden ondertussen honger gekregen, we verdeelden dit eten onder acht ..
Om 5.30 u is uiteindelijk .. het spektakel begonnen.
Zo een introductie is eigenlijk een toneelstuk ( komedie ) die hier opgevoerd wordt tussen twee families. De familie van het meisje nodigt de familie van de jongen uit. Met véél lawaai en bla bla wordt dan de volledige familie van de jongen toegelaten op de familiegrond van het meisje.
Die genodigden, moeten dan eigenlijk het meisje uit de familie uitkopen. Voor dit alles een groot spektakel in het LUSOGA (plaatselijk dialect, nog erger dan Chinees )
Voor nog meer geld te krijgen had de familie een tante uit België laten overkomen ( IKKE DUS )
Ze hadden mij verdorie anderhalf uur in een snikhete auto verstopt, ik moest zo gezegd van de vlieghaven komen met de nodige bagage, daarvoor was ik al een uur in een bedrukt, vol zweet ruikend lokaal gedumpt, met allemaal tetterende vrouwen die amper iets tegen mij konden zeggen.
Nadat mijn deel van het toneelstuk was opgevoerd , mocht ik dan eindelijk bij Herman en de kinderen gaan zitten. Ondertussen was het al zeven uur voorbij en dus al stikdonker. .. Door het lange wachten , het vele lawaai en nog steeds niets gekregen om te drinken, was dit alles serieus op onze zenuwen beginnen te werken. En plots .. viel de stroom weg!!!!!!!! NOG DONKERDER .
Voor ons een geschenk uit de hemel, en ZONDER nog maar het koppel gezien te hebben, zijn we stilletjes verdwenen. De reactie hierop weten we nog niet, maar die zal allesbehalve positief zijn,
we waren trouwens eregasten, en men zou ons nog voorstellen als de weldoeners uit België
Hoe lang heel die cirque nog geduurd heeft weten we niet, maar dat lange wachten was er echt te veel aan !!!! zelfs onze kinderen waren het dik moe !!! Er was ons beloofd dat alles tussen zes en zeven uur gedaan zou zijn en ze wisten trouwens goed genoeg dat wij LIEFST VOOR HET DONKER terug in het hotel wilden zijn. Dit was voor ons, ons allerlaatste introductie .. nooit meer!!!!
Onderweg van Namutumba naar Iganga, heb ik dan eten besteld voor ons gezelschap van acht. Gelukkig kenden we de menu van ons hotelletje van buiten, de meesten bestelden een grote tilapia die ze hier echt wel super lekker kunnen maken we hadden dus nog een pikdonkere rit van een uurtje voor de boeg, en uit ervaring weten we dat het meestal één uur en soms anderhalf uur duurt vooraleer er eten op tafel komt
YES , om half negen zaten we met zn allen na een warme douche met een groot bord vol lekker eten. We hadden nog een leuke avond alhoewel we moe waren van NIKS te doen Het was onze laatste avond hier . We kregen nog wel een ongelooflijke leuke verrassing vanwege de manager van het hotel ..
Eerst wil ik jullie nog vertellen dat we s morgens een groot papier hadden geschreven, om het volledige personeel te bedanken voor de goede service, de vriendelijkheid en hospitallity vanwege Ria en Herman uit België.
Dus die zaterdagavond kwam men ons vertellen normaal gezien als er gasten zolang blijven, organiseren we een Party ((((( een party voor ons twee ???? ))))), maar de manager was vergeten dat dit onze laatste avond was, en daarvoor ter compensatie biedt hij ons het diner aan dat we nu gaan krijgen .. JA WATTE .. EUH WE ZIJN WEL MET ACHT!!!!!!!!
En zowaar het waar is, wij hebben voor die avond NIETS moeten betalen.
WOW in Afrika iets gratis !!!!!!! Nu moet je weten dat dit het meest goedkope hotel is van onze hele reis, we betaalden hier 27 euro per nacht voor ons twee samen, ontbijt inbegrepen, we waren natuurlijk wel goede klanten (((((( lees .. Lieve klanten )))))), maar alles was hier naargelang, het eten is hier nog niet half zo duur als in Kampala
Het hotel heette MUM HOTEL ( voor eventuele geïnteresseerden )
HUN MOTTO IS:
Kom als een gast , en ga als een vriend !!!!
Een motto, dat klopt als een bus.
Zondag na het ontbijt vertrokken we dan terug richting Kampala, maar eens in Jinja aangekomen hadden we nog een verrassing voor onze kinderen, een boottochtje op de Nijl tot aan het begin van de bron van de Nijl dit feestje was bijna niet doorgegaan, men vroeg ons voor deze trip bijna het driedubbele van de prijs die we betaald hadden met Elke . JA MAAR DE PRIJZEN ZIJN OPGESLAGEN ? DE MAZOUT IS DUURDER GEWORDEN Enz .. Enz ik vroeg heel beleefd aan die man of ik er dan echt zo uitzag als een domme gans . Drie weken terug was het 30.000 U shilling en nu ineens 8O OOO , ik bedankte hem feestelijk, en wij terug met ons gevolg richting auto.
Komen we daar plots onze bootman van enkele weken terug tegen, hey mama how are you??????
We vertelden hem het probleem en .. een half uurtje later zaten we te genieten van ons tochtje op de NIJL voor de prijs van 30.000 U Shilling. We zijn daarna dan nog met zijn allen lekker gaan eten in Jinja, en daarna dan vertrokken naar Kampala. Het was een leuke dag geweest voor iedereen, en we kregen een warm welkom van het personeel in ons oude vertrouwde hotel.
Tot volgende keer
Speciaal aan al de collegas van Ria een heeeeeeeeeele dikke knuffel
GROETJES VAN Ria en Herman
Uganda zeven.
Dag lieve mensen allemaal .
Het is weer hoog tijd om eens iets van ons te laten horen we zijn er twee dagen even tussenuit geweest, (we hadden er eventjes nood aan, en ook moesten we dringend onze financiën spijzen).
Hier in Iganga is er namelijk géén Bank of Afrika, en onze voorraad MILJOENEN UGANDESE SHILLING WAS OP.
Elke avond computerwerk om de financiën netjes bij te houden behoort ook tot één van onze dagelijkse rituelen, gelukkig is dat Herman die alles tot in de puntjes bijhoud, en ikke die moet delibereren wat we in onze planning moeten schrappen om rond te komen, omdat er altijd wel iets extra bijkomt. Dit brengt dan ook wel soms stevige discussies met zich mee, die we steeds weer met elkaar moeten oplossen. WAAROM ZIJN WIJ TOCH GEEN RIJKE MENSEN????????????
Mensen , soms .. niet te doen. Enfin ons budget voor de school is op!!!!!! Er is nog wel voorzien dat we de Principal van de school vier maanden gaan betalen een 133 euro per maand, en ook voor twee maanden loon voor de computerteacher.
Daar we dit met een opdracht door gaan sturen elke maand vanuit België, kunnen we hier nog steeds voor héél dringende zaken , voorlopig van dit budget afpikken.
Men heeft ons namelijk laten weten van uit België dat er op zaterdag 20 november een avondconcert zal worden gegeven door de Koninklijke Harmonie Sint-Laureys van Hove in de Kerk, centrum Hove.
De opbrengst wordt verdeeld onder vijf goede doelen, waaronder onze school. ALVAST HARTELIJK DANK AAN DE KONINGKLIJKE HARMONIE Sint-Laureys VAN HOVE.
Kaarten zijn hiervoor nog steeds verkrijgbaar voor dit prachtige concert , inlichtingen zijn te verkrijgen bij ( info:www.harmoniehove.be)
Lieve mensen vanuit Uganda een warme oproep ALLEN DAARHEEN .. WIJ zullen er ook zijn, vers uit Uganda, je zult ons wel herkennen aan onze bruine snoeten.
Ok nu terug eventjes naar woensdag morgen jongstleden, wij hadden dus onszelf maandag en dinsdag vrij af gegeven, op zn Afrikaans Ria .. 1 dag , en Herman 1 dag, en door het feit dat we hier alles samendoen, hadden we dus twee dagen, komt daar nog bij dat we ons zondag in Jinja hadden laten droppen, ET VOILA , we hadden een weekendje.
We hebben genoten van de rust, de stilte en s avonds van het donder- en bliksemwerk.
Maandag zijn we dan naar Jinja stad gewandeld, waar we op zoek moesten naar een Kanzu ..
Een Kanzu is EEN KLEED !!!!!!! Een lang wit kleed tot op de grond, dat gedragen wordt door MANNEN. JAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAA, Herman moet op het introductiefeest zaterdag dus een KANZU AANDOEN! EN IKKE EEN GOMEZ. Dat is uiteraard een plaatselijke jurk, met van die hoge puntmouwen, ik heb mijn kleren laten maken hier door de schooljuffrouw, maar heb het model serieus westers aangepast. Géén mouwen.
We zullen jullie een foto toesturen hé . Als het op iets trekt natuurlijk.
Maar eerst terug naar woensdagmorgen toen we in de school aankwamen, was het net of we een slag in ons gezicht kregen . Ze hadden een vals plafond in de computerklas gestoken !!!!!!!! Niet volledig toe, want hun geld was op. HET WAS ALS VERRASSING BEDOELD.
Toen ze ons enkele weken geleden hier over vertelden was dat nog toekomstmuziek,
NEEEEEEEEE NATUURLIJK ZOUDEN ONZE PASGEVERFDE MUREN NIET BESCHADIGD WORDEN ..(§è!è§(((eéé(§§çé(§è!çàp))àç!è§(é(§è!çà)!!!!!!!!!!!!!!
Zwaar teleurgesteld waren we op dat moment IK RAAK HIER GENE BORSTEL VERF MEER AAN----------- WE ZIJN ER VERDOMD EEN UUR GAAN BIJ ZITTEN . Kwam er nog bij dat we een stevige kast hadden laten maken om s avonds de computers veilig in te steken . die was ondertussen ook geleverd, ze valt bijna voorover ((((( de deuren zijn zwaarder dan de kast )))))
GEEEEEEEEEEEEN PROBLEEM Toch . We leggen die kast gewoon neer op zijne kant !!!!!!!! HERMAN ZIJN HAAR WAS AL GRIJS, maar geloof mij NU IS HET al HEEEEEEEEEEEEEEL GRIJS!!!!!
We zagen het effe allemaal niet meer zitten, normaal gezien ging Herman die dag onze nieuw gekochte scanner en printer uittesten, en zouden we ook de eerste voorbereidingen nemen om de dakgoot van het grote gebouw af te breken , het is nog de bedoeling dat we die helemaal terug gaan plaatsen, maar dan wel zodanig dat er wel REGENWATER IN DE REGENTON GAAT KOMEN!!!!!!
Onze fut was weg plots kwamen er de vier uitgekozen leerlingen van de lagere school aangestapt met hun leraar, ze hadden elk de gevraagde pasfotos bij, die ze hier nodig hebben voor de registratie,en met een smile die niet te beschrijven is bedankten ze ons in naam van hun ouders. Wij even samen met deze vier op de foto, en ja HIER IS HET TOCH UITEINDELIJK OM TE DOEN HE .
Herman , begon aan zijn geplande werk, en ik .. begon verf van de ruiten te verwijderen, om deze dan later te kunnen kuisen.
Toch zijn we die dag vroeger dan normaal naar huis gegaan, en s avonds konden we alles toch al weer véél beter relativeren, ondanks dat we anderhalf uur op ons eten hebben moeten wachten, en dat we plots in de pikdonker onder de douche stonden . maar na het lezen van enkele mailtjes en een gesprek met onze vrienden via skype, zijn we dan die avond op tijd in ons keiharde krakende bed gaan liggen .. dit zullen we toch nooit gewoon worden . Afrika.
Donderdag zijn we dan terug met véél goede moed naar Namutumba vertrokken, waar we die dag echt KEIHARD gewerkt hebben, de oude dakgoot is helemaal afgebroken en we zijn met ONGELOOFLIJKE VOORHISTORISCHE MIDDELEN TERUG AAN DE HEROPBOUW BEGONNEN. Het was weeral stevig pikdonker toen we terug in het hotel aankwamen.
Donker . wat is dat hier met het verkeer s nachts ??? De meesten rijden zonder lichten op hun wagen, komt daarbij nog dat de mensen hier precies als het donker wordt tot leven komen, en als ze dan al eens een lichte kleur van kleding zouden aandoen!! .. Kris kras tussen de wagens door de straat oversteken, met of zonder fiets, brommers die veeeeel te brede lading vervoeren, (zetels, bedden, planken, alléé noem maar op) ook al zonder licht . Dan heb je nog van die grote vrachtwagens en bussen die rijden als gekken. Zelfs koeien en geiten, kippen en schapen lopen hier nog op de straat, je moet al zeer goede ogen hebben om je hier in het verkeer te begeven.
Vandaag vrijdag was onze laatste werkdag in de school. We waren extra vroeg opgestaan want die dakgoot moest af geraken. We hadden ook extra hulp gevraagd, want met de middelen waarmee je hier moet werken neem onze tijd maar maal vijf, zes, en dan nog. Al de gaatjes moesten met zon handboor gemaakt worden, slechts één boortje in heel Namutumba, dus uitkijken dat dit niet brak . De st. Jozefzaag die blijkbaar bot was aan één kant, het was moeilijk om een plankske recht af te zagen. En dan .. geen nagels .. dus van die ouderwetse houtvijzen met slip, moesten één voor één met de hamer in het hout geklopt worden, bang dat elk moment de steel zou breken .. wat dan ook nog gebeurde Mensen toch, dit is echt 50 jaar terug in de tijd ..
We sakkeren dikwijls op die Afrikanen, dat ze traag werken en dat alles veel langer duurt maar als je zelf zo wat begint te karweien, begrijp je dat al veeeeeel beter.
De dakgoot is toch nog afgeraakt, het was al vier uur en we hadden zelfs nog even de tijd om bij onze African Daddy langs te gaan. Daar waren ze volop bezig met de voorbereidingen van de Introductie die morgen doorgaat. Vrouwen waren met een mes matoké (bananen) aant schillen. Ria moest van onze Daddy dit ook eens proberen, VERWONDERD dat nen Muzungu dit kon!! .. die denken hier nog altijd dat wij in België voor alles en nog wat een housegirl hebben
Dat schillen ging zelf vlot en rap, Ria had vanuit België haar aardappelmesje meegebracht, ongeloof, dat je met zon klein mesje zo snel kan schillen. Matoké schil je zoals aardappelen bij ons maar die bananen zijn wel vrij hard, en vuil handen dat je daar van krijgt. Ria moest haar handen wassen met paraffine, en goed wrijven met een plastiek zakje, maar wonder o wonder, haar handen werden terug clean.
Ondertussen stonden de mannen rond te draaien, ze hadden een tent gaan huren .. maar niemand durfde beginnen deze op te stellen. Moet je weten, ze verwachten morgen zon 300 gasten, dus wij dachten toch wel een tent met wat afmetingen.
Ja mensen, een partytent was het, vijf bij vijf meter . alléé alleen zon puntdak hé. Waar ze die 299 andere mensen gaan zetten ?????
Herman is dan maar begonnen met de buizen te sorteren, even de tent opengelegd, en heeft dan gedelegeerd hoe alles in elkaar paste.
Morgen, zaterdag zien we eindelijk, na een kleine drie weken, onze Afrikaanse kinderen terug. Namutumba ligt op een 180 Km van Kampala, waar ons Afrikaans gezinnetje woont, te ver om zo maar even langs te komen
Samen gaan we naar die Introductie en zondag keren we terug naar Kampala met zen allen.
Ons werk zit erop in de school, maandag 8 november starten de computer- en andere lessen.
Met een terugblik zijn we al bij al toch tevreden met ons gerealiseerd werk, het is gemakkelijker gezegd dan gedaan maar we hebben het gefikst.
Volgende week volgt er een verslag van komende dagen en met prettige fotos gespekt.
Groetjes aan iedereen.
Ria en Herman.
Uganda 6° episode
Hey dag allemaal . hier zijn we weer, sorry, vorige keer viel de stroom zo dikwijls uit dat het niet mogelijk was om nog meer te vertellen.
De voorbije week heeft het hier elke dag serieus geregend, lees maar gerust GEGOTEN en .. het onweer is naargelang, niet normaal voor deze tijd van het jaar zeggen ze hier . sommige avonden koelt het hier soms echt serieus af, je ziet de mensen dan met een dikke trui en sommigen zelfs met een DIKKE JAS, dit is dan de moment voor mij ( Ria ) om een dun vestje aan te doen.
Maar vandaag is het snikheet meer dan 30 graden, je moest mij hier nu zien zitten . Het is vandaag zaterdag, al vroeg zijn we weer naar de school vertrokken, en sinds een uurtje HEB IK GEDAAN MET SCHILDEREN!!!!!!!!!!!!!!!!!!! HET IS NU VIER UUR IN DE NAMIDDAG.
YES YES, Het nieuwe gebouw is dus volledig geschilderd van binnen ( klaslokaal en bureel) en ook de voorkant buiten (( de zijkant is niet bezet dus wordt ook niet geschilderd voorlopig)), vandaag heb ik de laatste keer de ramen geschilderd , en nu zit ik dus voor de school met mijn laptop met jullie wat te praten. Maar dit gaat niet lang duren want het is hier snikheet en de zon brand te hard, dus ik zal naar binnen moeten vluchten.
Herman is nog druk bezig, hij heeft vandaag de elektriciteit gelegd in het kantoortje en is nu bezig met de stabilisators voor de computers aan te sluiten. We werken hier voorlopig met een generator, want de kabels voor het openbaar net zijn nog steeds onderweg van CHINA het laatste geld voor deze kabels wordt pas betaald wanneer deze effectief geplaatst worden. Normaal gezien deze maand nog ( zeggen ze, maar geloven doen we dat niet! )
Het is de bedoeling, om vandaag eens op tijd te kunnen stoppen, wat meestal niet het geval is.
Met op tijd bedoel ik ten laatste om 17.00 uur hier te vertrekken om dan iets voor 18.00 in het hotel te zijn, zodat we nog voor de donker binnen zijn.
We zijn nu vandaag negen dagen achter elkaar in Namutumba aan het werken, we beginnen het wel te voelen, maar het resultaat is er aan te zien hoor.
WAT WE AL GEDAAN HEBBEN:
Gebouw opgeruimd ..primer op de muren gezet eerste kleur groen .. tweede kleur groen .. boord van andere kleur eerste laag . tweede laag elektriciteit gelegd ( Herman), Ria ramen geschilderd (niet zo simpel véél traliewerk), deze hebben ook drie lagen gekregen, ondertussen hebben we acht stevige degelijke computertafels laten maken (voor twee computers per tafel) en zestien stoeltjes.
Woensdag zijn ze dan de computers komen leveren en installeren. De afspraak was om 10 uur in de morgen , RARA .het was half vier in de namiddag als ze hier waren .ECHT WAAR!!!!!!
Het was dus al pikkedonker toen we nog naar huis moesten rijden. En vrijdag moeten ze nog terugkomen, want alles was er nog niet bij .. géén probleem voor ons , maar géén schilling extra!!!!!!
Normaal nemen we elke dag ons lunchpakket mee vanuit het hotel (een soort croque meneer, hoe schrijft ge dat ook weer ???) die we dan s middags koud op eten, maar omdat we dus vandaag drie mensen voor de computers zouden hebben, hadden we die morgen vers vlees, rijst en bonen gaan kopen , ook een tiental tomaten, paprika en ajuinen. Samen met aardappelen en Matoke
(bakbananen) zou dit méér dan genoeg zijn we vroegen dus s morgens om dit eten klaar te maken tegen 1 uur, wisten wij véél!!!!!!!!!
Onze African Daddy was die dag bij ons, om twee uur maakte ik (Ria) al van mijne tak dat ik honger had. Om half drie heb ik gewoon mijne borstel neergegooid en gezegd dat ik in staking ging als ik géén eten kreeg!!!!!! Ok het eten is klaar, kregen we te horen . ik met Herman efkes te voet naar het huis van de familie (12 min. stappen) het kon ons niet bommen of de rest volgde of niet .
Het eten was LEKKER .. het vlees was uitzonderlijk mals (kon ook niet anders, had UUUUUUUUUREN kunnen pruttelen). Ok !!!!!! eten op, wij al terug naar de school!!!!!!
De anderen waren nog aan het eten de mensen van de computers waren nog altijd niet aangekomen . 20 minuten later was het dan zover, om de een of andere reden ZE hebben altijd een uitleg klaar, Dit is AFRIKA .
Kwaad worden helpt hier ook niet, daar heb je alleen zelf maar problemen mee ( je moet toch terug je goede humeur proberen terug te krijgen) MAAR SOMS !!!!!!!!! tanden bijten.
Hoe Herman die elektriciteit klaar gekregen heeft ??????????? Het materiaal trekt hier op niks, made in China of toch zoiets, regelmatig hoorde ik hem sakkeren en vloeken . maar even daarna was hij weer lustig aan het meezingen met onze Afrikaanse muziek. Je houd het niet voor mogelijk, in één stopcontact drie verschillende schroeven, dus drie verschillende schroevendraaiers nodig !!!!!!! die er niet waren, ik geloof dat ze al die goedkope rommel in Afrika dumpen.
Het gereedschap waar hij dit alles mee heeft in elkaar gefikst! Niet te geloven, met een grote nagel en een pas gekochte hamer moest hij een gat door de muur slaan om een kabel door te krijgen, na vier slagen begeeft die hamer het al Pas s morgens gekocht!!!!!!!!! We zijn hem dan ook gaan terugbrengen en hebben een andere gekregen. Lag het nu aan die hamer of aan de kracht van Herman ?? of was het ook chinees materiaal ?? Er was één schroevendraaier, dus zag ik hem ook regelmatig met het piepkleine ding van zijn zakmes werken . In België zou hij er nog niet aan denken om met zulk gerief te beginnen en alles snel buiten gooien!
Maar dit noemen ze grenzen verleggen nietwaar!!!!!!!
Geloof ons maar, wij zijn rot verwend in België, op alle gebied, en met het materiaal dat ze hier verkopen, niet te verschieten dat hier alles veeeeeeeel langer duurt!
Vrijdag laatstleden hebben we OPENDEUR DAG gehouden, niet te veel van voorstellen hoor ..
Wij dus weer vroeg opgestaan en op tijd naar Namutumba. Daar aangekomen eerst al de computers terug geïnstalleerd. Ja ja, de computers waren uit het lokaal genomen omdat dit lokaal nog teveel zweet en er is te veel vocht. Twee computers waren niet op te starten .. geen probleem . de mensen van de computers kwamen toch langs.
Op de middag zijn we de weg overgestoken om in de primary school (lagere school) te gaan vertellen dat de twee beste leerlingen van het 7° leerjaar, gratis een cursus Computerles mocht komen volgen.
Een cadeau meer dan een maandloon hier !!!!! Euforie ten top. Zelf de teachers waren gelukkig.
Die waren zo curieus betreft het computerlokaal lieten gewoon hun leerlingen achter en kwamen met zen allen (11), directeur inbegrepen, dadelijk met ons mee om een kennismaking les te volgen.
Kan je dat voorstellen .. gewoon een school zonder leerkrachten!!!!
Nadat de voltallige klas P7 was komen kennismaken met een computer, voor de meesten iets Sciences fiction achtig, hadden we een interview (lees schriftelijk examen). Op de vijf simpele vragen was er slechts één jongen die alles juist had, mensen .. wat is dat niveau van onderwijs hier toch laag!!!
Na een telefoontje met België kwamen we overeen om vier leerlingen de kans te geven om hier computerles te volgen. Die 70 euro per leerling nemen we maar mee op in ons Budget.
Deze vier leerlingen, twee jongens en twee meisjes, zijn naar huis kunnen gaan met hun inschrijvingsbewijs, voor elk EEN MEER DAN EEN MAANDLOON! en een sleutel naar hun toekomst.
Na de middag zijn er nog gegadigden langs geweest, al bij al toch wel veel belangstelling. Zelfs op het moment dat we in de wagen wilden stappen nog twee geïnteresseerden, de computers waren toen al terug opgeborgen, pech voor hen, morgen terugkomen!!!!
Hierbij stoppen we voor deze keer, een vervolg is voor komende week.
Vele groetjes aan iedereen, bedankt om een mailtje terug te sturen.
Ons testpensioen is nu bijna voor 2/3 voorbij en het bevalt ons nog steeds!!!
Groetjes van Ria en Herman.
