Hartelijk dank aan iedereen die mijn blog leest en eventueel leuke reacties wil achterlaten. Mvg, Mya
Een zestal jaren geleden, heb ik een andere wereld leren kennen, de wereld van de insecten. Door mij te verdiepen in hun manier van leven heb ik geleerd ze te begrijpen, te respecteren en hun noodzakelijke rol in de natuur te erkennen.�
In de wereld zijn er miljoenen verschillende soorten aanwezig. Hun kort bestaan als volwassen insect is vooral gericht op de voortplanting om het voortbestaan van de soort te verzekeren. Ondertussen verrichten zij noodzakelijk werk in de natuur, zoals het bestuiven van bloemen, het opruimen van dood en rottend materiaal in de natuur. Sommigen slachtofferen zich als voedsel voor andere insecten of voor andere dieren zoals vogels.
Het is een harde wereld. In hun samenleving geldt de uitspraak "de ene zijn dood is de andere zijn brood" bijna letterlijk. Roofinsecten, insecten die andere insecten doden om zich te voeden en parasito�de insecten, die andere levende insecten, larven en rupsen gebruiken als voedsel voor hun eigen larven of rupsen houden het evenwicht tussen de soorten zo goed als mogelijk in stand.
Gruwelijke taferelen zijn schering en inslag in het milieu van de insecten maar met dien verstande dat zij instinctief handelen om hun plaats in de natuur te behouden en niet uit geldzucht of machtswellust die bij sommige wezens uit het mensdom de enige drijfveer is.�
Tijdens het observeren heb ik ook vastgesteld dat hun gemeenschap niet veel verschilt van de onze. Sommige bezitten een zachtaardig karakter zoals de zweefvliegen. Maar er zijn o.a. ook wreedaards, opportunisten en profiteurs. Velen hebben komisch talent en dat maakt het dan weer vermakelijk om ze gade te slaan. De slechtste karakters zijn de parasito�de specimen die hun slachtoffers de marteldood laten sterven.�
Ik heb ook een wereld van schoonheid ontdekt. Veel insecten zijn gezegend met schitterende kleuren. Andere zijn dan weer getooid met o.a. prachtige vleugels, kleurrijke ogen of met een lijf met een mooi patroon alsof het geschilderd of getekend is.
Met grote ongerustheid stel ik echter vast dat de diversiteit onder de insecten sterk is afgenomen. Exemplaren die ik vorige jaren nog kon fotograferen, zie ik de laatste tijd niet meer terug.�
Daarom doe ik een oproep aan iedereen om de gifspuit voor goed te verbannen en de tuinen insectenvriendelijk in te richten. Dat levert alleen maar voordelen op, minder onderhoud en afval en een tuin die krioelt van het leven, waar het heerlijk vertoeven is.
Ik kan het weten
15-09-2020
Maximiliaan, de sprinkhaan
Maximiliaan is een flink uit de kluiten gewassen kerel. Hij is prachtig van kop tot teen met een verleidelijke indringende blik en een gestroomlijnd lichaam en wat ook niet onbelangrijk is, schattige voetjes met een haakje waarmee hij zich heel goed kan vasthechten aan planten. Maximiliaan is een groene sabelsprinkhaan (Tettigonia viridissima) en meet met vleugels en al een goede 8 cm en is daarmee één van de grootste sprinkhanen in de Benelux. Kenmerkend is ook de bruine streep op de rug. Om fit en gezond te blijven, zorgt hij voor een gevarieerd dieet. Hij knaagt een beetje aan planten voor de vitamientjes, maar zijn hoofdmenu bestaat uit kleine insecten die hij met zijn sterke mannelijke kaken in mootjes hakt en daarmee maakt hij zich zeer nuttig in de natuur. Hij doet op tijd en stond ook aan sport, iets wat op een hink-stap-sprong gelijkt en geraakt hiermee max. 10 m ver. Maximiliaan valt met zijn groene kleur niet op tussen de struiken en het gebladerte, maar hij verraadt zich nogal dikwijls door zijn luid en schel geroep naar vrouwtjes. Dit geluid produceert Maximiliaan niet met stembanden, maar hij strijkt zijn voorvleugels over mekaar wat dit typisch geluid voortbrengt. Naar vrouwtjes toe is hij zeer galant. Hij maakt eerst kennis met het vrouwtje dat gelokt wordt door zijn muziek en daarna probeert hij haar te verleiden. Het vrouwtje maakt geen geluid en moet een lange legboor, waarmee ze eitjes afzet, meesleuren, vandaar de naam sabelsprinkhaan. Soms wordt deze legboor onterecht aanzien als een angel.
Een sprinkhaan kan wel bijten als ze in een benarde situatie terecht komt. Dus kijk nooit te dicht in zijn of haar ogen.
Het landelijke dorpje Tiegem is de poort naar de Vlaamse Ardennen. Een wandeling in Tiegem trekt de aandacht naar de ongeveer 141m boven de zeespiegel uitstekende getuigenheuvel, de Kluisberg, één van de overblijfsels in de Vlaamse Ardennen van een oud tertiair oppervlak. Het fraaie landschap heeft doorheen de eeuwen verschillende kunstenaars aangetrokken, die zich in Tiegem vestigden. Sinds mensenheugenis is het St. Arnolduspark bovenop Tiegemberg een pittoresk bedevaarts- , bezinnings- en recreatieoord. Het is één van de meest nostalgische plekken uit mijn kindertijd. Op zomerse dagen kwamen hier hele families, met of zonder picknick, ontspanning en vertier zoeken. Als kind vond ik het de plezantste speelplek van de wereld. In geen enkele speeltuin stonden er betere schommels. De glijbaan had geen treden, men moest de helling omhoog klauteren. Er was een bos waarin men kon klimmen en ravotten. Kunstmatige grotten, spelonken en rotsformaties deden mijn fantasie op hol slaan. In het park is er een natuurlijke bron die de 3 vijvers van water voorziet. De vijvers zijn met mekaar verbonden door middel van dammetjes waarover leuke bruggetjes in cement werden gebouwd. Aan het water uit de bron wordt tot op heden een heilzame werking toegeschreven. Er wordt verteld dat er hier in de 19de eeuw miraculeuze genezingen van wonden en oogziekten plaatsvonden. Als kind mocht ik hier mijn kruikje vullen. Maar wonderbaarlijke ervaringen ala #urbanus heb ik er niet opgedaan. Het bronwater moest ik, van mijn ouders, vooral goed aan mijn ogen wrijven. Het zou me beschermen tegen oogziekten. Ik betwijfel echter of dit verstandig was. Hoogwaarschijnlijk is en was het bronwater vervuild door de bemesting van de omliggende akkers en het gebruik van herbiciden of pesticiden.Vooraleer 's avonds terug huiswaarts te keren, werd steevast halt gehouden aan' 't Vossenhol', een café en tearoom, 'avant la lettre', met een speeltuin waarin er indrukwekkende speeltuigen stonden en van waaruit een prachtig panorama op de Leievallei zich voltrok.
Op de bijgevoegde foto's zie je de Scheldevallei en het Kluisbos op de Kluisberg.
Ik hou van de maand september en daar zijn een aantal redenen voor. Het licht wordt rustig en mild waardoor de kleuren in de natuur zachter en warmer worden. De zon verwarmt en koestert. De lucht is helder tenminste als er nergens ter wereld enorme branden woeden. De zon gaat vroeger slapen en de avonden worden weer knus en gezellig. En wat voor mij belangrijk is, ze slaapt ook langer zodat ik om een zonsopgang te fotograferen mijn nest niet hoef te verlaten op een voor mij onmenselijk uur.
De citroenpendelvlieg is een grote zweefvlieg. Ze is gemakkelijk te herkennen. Ze lijkt op een wesp en dat is maar goed ook. Want 'dat lijken op' is haar enige verdedigingsmiddel tegen vijanden. Ze kan dus noch bijten, noch steken, noch prikken. Bij zweefvliegen is het meestal gemakkelijk om het geslacht te bepalen. Bij de mannetjes staan de ogen tegen mekaar. Bij de vrouwtjes staan de ogen uit mekaar. De citroenpendelvlieg is een uitzondering. Bij zowel man en vrouw staan de ogen op dezelfde manier ingeplant op de kop. Deze zweefvliegen gaan graag op restaurant in tuinen. Momenteel zitten er enkele aan tafel in onze tuin. Het zijn gemakkelijke gasten. Met stuifmeel en nectar uit de bloemenkraampjes stillen ze zonder mopperen hun honger. Ik vind hen vooral leuk wanneer ze van het ene eettentje naar het andere vliegen, met naar achteren gestrekte achterpootjes. En daarmee moet ik het doen. Met het plezier ze gade te slaan, want betalen doen ze niet, de tafelschuimers!
Deze roofvlieg is een harige langgerekte vlieg die jacht maakt op andere insecten. Ze kan zeer snel en behendig vliegen. Dat is nodig, want zoals alle roofvliegen vangt ze haar prooi in de vlucht. Vooraan de kop heeft ze een korte stevige priksnuit die dient om gif in de prooi te spuiten waarna deze onmiddellijk verlamt. Het gif zorgt er ook voor dat de inhoud van het insect vloeibaar wordt, zodat de roofvlieg deze inhoud gemakkelijk kan opzuigen. Deze roofvlieg heeft veelal een vaste uitkijkplek waar ze naar terugvliegt om haar prooi te consumeren. Het is op zo'n plek waar je ze gemakkelijk kan waarnemen. Mooi aan haar vind ik de ogen en de geringelde pootjes die ze in een leuke houding brengt wanneer ze haar jachtgebied overschouwt. De kans is groot dat ze ook jouw tuin in de gaten houdt.
De daderes was een gevaarlijk uitziende vrouw met ogen die flitsten als bliksemschichten. Ze droeg een grijze mantel met een fraai motief.
Toen het delict zich voordeed, zat ik gehurkt, met de fiets op de staander naast mij, geconcentreerd, in een grasberm te kijken naar een bloeiende plant waarvan ik ondertussen de naam te weten gekomen ben, maar op dat moment nog niet wist.
Er was zeker geen sprake van aanleiding gevend gedrag van mijnentwege. Niets leek dit rustig contact met de natuur te kunnen verstoren. Ik voelde mij zelfs geflatteerd toen een knappe met de moto rijdende jongeman even vóór de crime scene gestopt was om te vragen of het goed met me ging. Niettemin overvielen mij schuldgevoelens omdat ik de hulpvaardige jongeman en die zijn schaars tegenwoordig, onnodig, ongerust had gemaakt.
Plots kreeg ik een gewaarwording van lichte prikjes in mijn linkerhand, waaraan ik eerst geen aandacht schonk. In de natuur word ik wel meermaals geprikt, hetzij door brandnetels die mij uren met een branderig gevoel opzadelen, hetzij door distels die zo hard prikken dat ik een uitroep van pijn niet kan onderdrukken. En dan zijn er nog de insecten die mijn huid ontsieren met jeukende bobbels die ik vaak open kras door de kwelling. Een beet of prik waarna een infectie volgt, heb ik nog niet gekregen. Of toch, die ene steek van een wesp maar dat was een spijtig toeval.
Ondertussen bleef het irriterend gevoel maar duren zodat ik toch even een zijdelingse blik op mijn hand wierp en toen zag ik ze zitten: een grijs insect waarvan de ogen mij onmiddellijk aan een daas deden denken.
Vroeger zou ik ze in een reflex van mijn hand hebben geschud. Weliswaar heb ik ondertussen geleerd mijn koelbloedigheid te bewaren wanneer een plotse waarneming die tot een foto kan leiden, zich voordoet. Met één hand heb ik de instellingen van mijn camera kunnen veranderen, scherpstellen en de sluiterknop indrukken.
Na het maken van de foto heb ik de vrouwelijke daas (het zijn alleen de vrouwtjes die bijten omdat ze de eiwitten uit bloed nodig hebben voor de productie van eitjes) vlug van mijn hand verwijderd. Waar ze zat was enkel een heel klein rood puntje te zien. Nochtans, gelijk ik andere slachtoffers hoor vertellen, maken deze bloeddorstige insecten met hun vlijmscherpe tandjes lelijke wonden in de huid.
Oftewel is ze door mijn vel niet geraakt oftewel vond ze mijn bloed niet lekker. Het kan ook zijn dat ze sympathische gevoelens voor mij ontwikkelde aangezien ze toch een hele tijd is blijven zitten. Het komt nog voor dat criminelen iemand sparen vanwege een soort van genegenheid.
Wie weet wat er allemaal in de kop van zo'n insect omgaat. Hopelijk sta ik morgenochtend niet op met een opgezwollen hand of ben ik zelf geen vampier geworden, dacht ik, wat angstig.
Misschien had ik beter terug naar huis gereden om het wondje te ontsmetten. Maar uiteindelijk vond ik het niet nodig omdat de hand er normaal bleef uitzien. En inderdaad 's anderendaags bij het opstaan zag de hand er nog ok uit. Enkel wat lichte jeuk ergerde mij.
De ellende begon echter in de loop van de namiddag. Tegen de avond was mijn hand al serieus opgezwollen. De nacht werd een kwelling door de hevige jeuk, om de muren van op te lopen.
Gelukkig mocht ik de dag nadien bij de dokter langs gaan die geen infectie maar een allergie vaststelde. Tegelijkertijd heb ik mijn vaccinatie tegen tetanus vernieuwd. Een noodzakelijke vaccinatie voor wie veel in de natuur actief is.
Allé, om een eind te maken aan dit 3 dagen durende verhaal, ben ik van de ongemakken verlost geraakt met een doktersvisite, een zalfje, een doosje pillen en geduld. Geruststellend is dat ik nadien nooit of te nimmer de behoefte heb gevoeld om zelf iemand te bijten.
Het Kluisbos is gelegen op de flank van de 141m hoge Kluisberg, tot voor enkele jaren een pronkstuk in de Vlaamse Ardennen. Het bos, dat 300 ha groot is ligt in een reliëfrijk gebied met steile hellingen en diepe dalen. Het ligt pal op de taalgrens Vlaanderen-Wallonië en ligt voor 2/3 op het grondgebied Kluisbergen (Oost-Vlaanderen). Het was een waardevolle natuurparel met vooral beuken, essen en kastanjebomen. De prachtige vergezichten aan de rand van het bos, bezienswaardigheden en recreatiemogelijkheden maakten van deze plek een trekpleister voor jong en oud. Ik schrijf in de verleden tijd omdat deze parel de laatste jaren veel glans verloren heeft. Veel gezonde grote bomen, vooral prachtige beuken werden de laatste 2 jaar massaal gekapt. De gevelde bomen heb ik zieltogend zien liggen, op mekaar gestapeld en voorzien van een nummer. Het gruwelijke beeld van een 'holocaust' verscheen voor mijn ogen. Het is duidelijk dat hier meer aan de hand was dan louter 'natuurbeheer'. Nochtans blijven de medewerkers van het agentschap staalhard ontkennen dat de boomkap hen vooral om het geldgewin te doen is. Door het plaatsen van omheiningen, palen met draden en het gieten van kiezelstenen op de paden heeft het bos een zeer onnatuurlijke aanblik gekregen. In alle geval in zo'n bos wil ik niet meer op ontdekkingstocht gaan. Ik voel mij er niet meer met de natuur verbonden. De toekomst ziet er niet goed uit voor dit eens mysterieuze bos. Een groot deel en tevens het mooiste deel van het bos blijkt bouwgrond te zijn. Hierbij denk ik onmiddellijk aan Bellegembos in het Kortrijkse waar rijkelui het nog steeds gedaan krijgen om bomen te laten kappen om er hun statige villa neer te kunnen poten. Enkele jaren geleden heb ik in en rond het Kluisbos een avontuur beleefd dat mij altijd zal bijblijven. Een avontuur waarover ik graag vertel en dat voor mij een mooie herinnering betekent aan het bos waarin eigenlijk toen alreeds op bepaalde delen veel woningen stonden, maar in een toestand die ik nog kon aanvaarden. Voor een vrije dag had ik een wandeling uitgestippeld in en rond het Kluisbos. Het zou een tochtje worden van 4,6 km, niet lang maar toch serieus lastig door de soms steile hellingen. De wandeling, flirtend met de provinciegrens en taalgrens Oost-Vlaanderen-Henegouwen, was bewegwijzerd met oranje markeringen volgens de folder die ik bij mij had. Eerst moet ik een recht stuk wandelen door het bos. Het stuk lijkt langer dan het is omdat het steil naar het hoogste punt van het bos leidt (De Toren, 141 m boven de zeespiegel) en verder tot aan de Vierschaar, een plaats waar verschillende bospaden samenkomen en waar in de Middeleeuwen, rechtszittingen werden gehouden. Hier aangekomen moest ik rechtsaf, nog een stuk door het bos wandelen om dan op een smalle door het landschap slingerende weg uit te komen, waar ik terug naar rechts moest. Vanaf hier onthulden zich aan mijn linkerzijde de meest adembenemende vergezichten, met uitzicht, bij heldere lucht, op de Mont St. Aubert, de torens van Doornik, Kortrijk en Rijsel. Op een bepaald moment begon ik toch wat ongerust te worden want ik had nog geen enkel oranje merkteken gezien. Een vriendelijke meneer die in zijn voortuin stond, kon me geruststellen door een paadje aan te wijzen dat mij terug in het bos zou leiden. Maar dit paadje liep uit op een gesloten poort. Dus besloot ik terug te keren en de weg te vervolgen met de hoop iets verder terug in het bos te geraken. Dit bleek geen goede beslissing te zijn want ik realiseerde mij dat ik dieper Wallonië binnen aan het wandelen was. Dus er was maar één oplossing en dat was terugkeren naar de vriendelijke man. Ik wandelde wat heen en weer voor het huis van de man, maar durfde niet aanbellen. Gelukkig had hij mij gezien en riep hij mij naar binnen, waar het tot een aangename babbel kwam samen met zijn echtgenote. Binnenshuis werden enkele feiten opgehelderd. De oranje markeringen waren een tijdje geleden weggehaald en het zeer smalle paadje dat ik niet opgemerkt had als een wandelpad, lag naast de poort. Blijkbaar was ik niet de enige persoon die op deze plaats in moeilijkheden geraakt was, want zelfs in het pikdonker zijn er mensen die aanbellen, compleet in paniek, volledig het noorden kwijt, vertelde de meneer mij. Na het drinken van een glaasje water bood de meneer mij aan om mij met zijn auto terug naar de parking te brengen en dat bleek nog een heel eind rijden te zijn. Nadat ik de meneer uitvoerig bedankt had op de parking, bemerkte ik dat ik mijn tasje waarin al mijn spullen, zoals telefoon, sleutels, paspoort e.a. steken, niet meer rond mijn schouder droeg. Enkel mijn camera en cameratas had ik nog bij. Nu sloeg de schrik mij serieus om het hart. Daar stond ik dan alleen, compleet hulpeloos zonder papieren, telefoon en sleutels. Met lood in mijn schoenen begon ik dan maar aan de terugtocht en besloot ik onderweg te liften. Het hele stuk terug doen te voet kon ik niet meer aan en het paadje dat mij dichter bij het huis van de meneer zou brengen, vond ik uit paniek niet meer terug. Gelukkig werd ik opgepikt door een andere vriendelijke meneer die eerst doorgereden was, maar toch terugkeerde omdat hij aanvoelde dat dat madammeke, die daar aan de kant van de weg stond, compleet uit haar lood geslagen stond, met de duim omhoog, duidelijk hulp nodig had, zoals hij zelf zei. Na de nodige uitleg was meneer 2 onmiddellijk bereid om mij terug naar meneer 1 te rijden. Om de heren gemakkelijk uit mekaar te houden, heb ik ze een nummer gegeven. Iets kalmer maar toch nog niet volledig gerustgesteld, want in de auto van een vreemde stappen, is nu ook niet echt mijn ding, keek ik naar het mooie landschap . Spontaan ontstond er tussen de man en mij een mooie conversatie waarin de man vertelde over zijn overleden vrouw en de nieuwe liefde in zijn leven. 'Ik ken u nog maar enkele minuten en ik ben u al mijn leven aan het vertellen", zei hij. Weer aangekomen bij de verbouwereerde meneer 1, trok ik spierwit weg en begon mijn hart te bonzen tot in mijn keel, wanneer hij zei dat ik geen tasje bij mij had. Ik was er nochtans zeker van. Ik heb mijn tasje toch niet verloren op de parking bij het uitstappen, vreesde ik. Maar na nog een grondige inspectie van zijn auto, toverde hij het kleine zwarte sacocheke te voorschijn. Ik had het gewoon aan mijn voeten laten liggen, vergeten door de opwinding. Op dit moment kwamen de tranen in mijn ogen van blijdschap. Na uitbundig handgewuif van en naar de bewoners, heeft de geduldige wachtende meneer 2 mij terug naar mijn auto gebracht en gewacht tot ik mijn autodeur opende en veilig kon instappen. Met een stevig getoeter en gezwaai hebben we dan afscheid van mekaar genomen. Intens gelukkig ben ik tenslotte terug huiswaarts gekeerd en had ik mijn echtgenoot heel wat te vertellen.
