Tijdens het schrijven ijsbeer ik veel,
terwijl ik intussen hardoppraat.Voor een boek zoals dit lees ik enorm veel
vooraf, en dan probeer ik aan mezelf uit te leggen wat ik daarover verteld wil
krijgen, alsof ik voor een publiek sta. Zo ontstaat er een discours in mijn
hoofd, een manier van denken.Dat gaat blijkbaar
niet zonder wandelen.
Nina Weijers in gesprek met
Ann-Sofie Dekeyser
Ik heb heel lang gedacht dat ik een
oplichter was. Ik zat aan mijn bureau en zag de tijd passeren.Er waren dagen dat er niet meer dan één
alinea op papier verscheen, die ik de volgende dag weer kon weggooien.Of zelfs weken dat er nauwelijks iets uit
mijn vingers kwam.En dat terwijl ik
vrolijk aan de buitenwereld vertelde dat ik een boek aan het schrijven
was.Mensen stelden me heel logische
vragen: waarover gaat het, wat voor soort roman is het Ik had geen
antwoord.
( )
Ik haal veel voeling uit de wereld,
maar het echte werk, het schrijven zelf vereist een terugtrekking uit de
wereld.Als ik schrijf, leef ik
eigenlijk niet. Ik zit dan alleen in mijn eigen hoofd.Het tegenstrijdige is dat ik, net doordat ik
me terugtrek, mezelf juist heel zichtbaar maak.
( )
Ik had geen bouwplan, het boek is
organisch gegroeid. Als een plant die ineens die kant opging of daar een tak
kreeg. Schrijven is een inefficiënt vak. Toch zeker in de omslachtige manier
waarop ik dat doe.
( )
In de eindsprint voor het boek heb ik
tegen al mijn vrienden gezegd dat ze me twee weken niet zouden horen of
zien.Dat ik niets anders kon doen dan
schrijven.Dat werd een roes.Ik ging op in een vreemd ritme, leefde op Red
Bull, waardoor ik de hele tijd vreselijk rilde ik drink die dingen nooit
meer.Ik merkte dat het prettig voelde
om mezelffysiek uit te putten.
Karl Ove
Knausg°ard in gesprek met Maria Vlaar
Schrijven is afstand nemen en
ironiseren.Het is niet ik die
schrijft, maar ik die kijkt naar iemand die schrijft.Ik weet veel dat mijn hoofdpersonage, ikzelf
dus, niet weet.
( )
Schrijven is maken, vormgeven, tot de
essentie komen.Het reële leven
daarentegen is complex, vormloos..Dichotomie
is een simpele en krachtige vorm.Mijn persoonlijkheid
zit ook vol tegenstrijdigheden: ik ben verlegen, vol schaamte en tegelijk
extravert, kijk mij eens.Ik heb ook
aanleg voor manische depressiviteit. Dat onevenwicht dat maakt dat ik schrijf.
( )
Ik kan niet aan de lezer denken als ik
schrijf. Als ik probeer aan verwachtingen te voldoen, dan ben ik dood.
Herta Müller in gesprek met Guus Bauer
Ik knipte woorden uit mijn nieuwe
kleurrijke aanwinsten en legde ze op de tafel in mijn appartement.Maar daar verstoften ze langzaam.Daarom kocht ik een archiefkast met heel veel
laatjes en bracht ze daarin onder.Ik
maak er met lijm en schaar collages van op briefkaartformaat, gedichten zeg
maar.
( )
Dat is een essentie van mijn
schrijven.Rangschikken is het
belangrijkste dat we met taal doen.Mocht
ik ophouden met het schrijven van boeken, dan zal ik altijd blijven plakken en
knippen.De woorden zijn te mooi om te
negeren.
Stephen King in gesprek met
Elvin Post
Mijn verhalen zijn altijd koud wanneer
ik begin.Hoe goed het idee ook is, in
eerste instantie heb ik altijd het gevoel: deze keer gaat het me niet
lukken.Maar zodra ik de personages
beter leer kennen, wordt de wereld waarin het verhaal zich afspeelt, levensecht
voor me.
Lydia Davis in gesprek met
Gaea Schoeters
Op mijn desktop staan altijd een
heleboel onafgewerkte verhalen, die ik van tijd tot tijd weer opneem.Ik begin nooit te schrijven op een blanco
pagina, met het gevoel dat ik iets moet schrijven.In plaats daarvan schrijf ik de dingen gewoon
op als ze bij me opkomen, wat die gedachten ook zijn: een zin, een idee, een
stukje dialoog dat ik ergens gehoord heb of iets dat ik ergens gelezen
heb.Ik ben fanatieke notitienemer, en
ik heb allerlei notitieboekjes. Als iets wat ik heb opgeschreven het begin van
een verhaal zou kunnen zijn, werk ik er meteen aan door, zo gauw ik kan.Ik blijf schrijven tot er niets meer komt.
Dan hou ik ook meteen op. ( ) Door deze techniek, waarbij ik altijd aan veel
verhalen tegelijk werk, heb ik nooit het gevoel dat er niets te schrijven valt,
of dat ik geen inspiratie heb.( )
Ik geloof in de waarde van geduld: je
kunt verhalen niet overhaasten, je moet ze laten rijpen tot je het gevoel hebt
dat ze volledig af zijn, zelfs als dat een jaar, of zelfs een paar jaar duurt,
iets wat me soms overkomt. ( )
Het helpt als je schrijft met een
gevoel van plezier, een gevoel dat alles kan.En natuurlijk moet je altijd blijven schrijven, al zijn het notities in
een notitieboekje. ( )
Ik geloof dat het werkelijk van het
allerhoogste belang is de beste voorbeelden nauwgezet te bestuderen. Dat heb ik
altijd gedaan, en dat zou ik nog steeds doen telkens als ik iets nieuws
probeer.
Sandro Veronesi in gesprek met
Michaël Bellon
Een verhaal vertellen is energie aanwenden
om de lezer te dwingen zijn tijd voor jou te nemen.Aan het begin van een roman moet je heel veel
energie ontwikkelen omdat je ook erg ver moet raken.En dan nog zal je onderweg moeten
bijtanken.( )
Maar ik vertrouw erop dat dat bijtanken
lukt. Een crescendo naar het einde is
dan niet meer nodig. Te veel plot is een teken van de onzekerheid van de
auteur.
Howard Jacobson in gesprek met
Kathy Mathys
Als je je persoanges vrij spel geeft
en dat moet je doen dan doen ze uitspraken waarvoor de schrijver geen
verantwoordelijkheid draagt. Natuurlijk heb je auteurs die van hun romans
pamfletten maken.In dat geval vind ik
dat de schrijver wel verantwoordelijk is voor wat zijn personages beweren.
Rachel Kushner in gesprek met
Kathy Mathys
De klassieke verteller in de derde
persoon, interesseert me momenteel niet zo. Ik hou me er liever van omdat ik
vrees dat de typische valkuilen die hij met zich meebrengt moeilijk te omzeilen
zijn.In het geval van een klassieke
verteller kijkt de lezer naar het personage niet door de ogen van het
personage.Ik vind dat de roman het
medium is dat de lezer in staat moet stellen om in iemands hoofd rond te
dwalen.Hoe bereik je dat?Niet door een personage te beschrijven aan de
hand van enkele karaktertrekken (lief, enthousiast, inventief) en enkele
uiterlijke eigenschappen (bruin haar, blauwe ogen).Een naam komt van buitenaf, eht komt niet
vanuit het personage.Daarom gebruik ik er
geen ook al wordt mijn verteller in alle kritieken Reno genoemd, naar de plek
waar ze vandaan komt.Het is een bijnaam
die ze krijgt van een and e personages maar die bijnaam vermeld ik slechts twee
keer.Er is nog een tweede reden waarom
ik haar een naam onthield.Ik wilde haar
stem laten klinken als een gedachtestroom.Ze komt uit een provinciale plek en landt in een grootstad die ze niet
vat, een plek waar kunstzinnigheid, op de meest donkere momenten, uit mondt in
wreedheid.Enkelwanneer je zo diep in het hoofd zit van
iemand kun je als lezer voelen hoe het was voor haar om daar te arriveren.
( )
De personages vormen een synthese van
mijn gedachten over de kunstscène in die tijd, ze zijn representatief voor wie
er toen werkzaam was.Sommige van de
cameos zijn wel gebaseerd op echte kunstenaars.
Ilja Leonard
Pfeijffer in
gesprek met Veerle Vanden Bosch
Een roman schrijven is evengoed te
vergelijken met emigreren.Het is een
soort reis.Dat heeft erg veel te maken
met de manier waarop ik schrijf.Ik
vertrek niet vanuit een uitgewerkt schema dat ik daarna ga invullen. Het groeit op een organische manier vanuit een
idee dat in eerste instantie redelijk vaag kan zijn.Daardoor is het voor mij ook een avontuur, en
ben ik op een gegeven moment heel benieuwd hoe het gaat aflopen.Een heel erg spannende, maar ook tijdrovende
en inefficiënte manier om een boek te lezen, is het zelf te schrijven.En als de laatste punt gezet is en alles
klopt, dan heb ik het uit.
Etgar Keret in gesprek met
MichaëlBellon
Schrijven heeft veel functies. Een
ervan is bijvoorbeeld datje vreemde gebeurtenissen die geen zin lijken te
hebben, toch van betekenis kan voorzien.Met toeval als uitleg kan ik namelijk moeilijk leven.Als iemand mij op straat plots in het gezicht
mept, dan wil ik daar meteen een verhaal over schrijven dat de reden en het
belang van dat vooral duidt.Verder is
het zo dat wij in ons leven heel eel van de dingen die we graag zouden doen,
toch maar laten.
( )
Maar verhalen zijn emotionele
laboratoria waarin je wel kan doen wat je wil zonder mensen te kwetsen.Door te schrijven kom je meer over jezelf te
weten. Dat is angstaanjagend maar ook heel uitnodigend, en ik wil er niet aan
weerstaan.
( )
Ik schrijf ook veel verhalen over
zelfmoord terwijl ik zelf nooit zelfmoord zou plegen.Telkens gaat het om existentiële momenten
waarop mensen zich afvragen :wil ik dit leven wel?
Als ik moet kiezen tussen een goede
roman van vijfhonderd bladzijden of een nog iets beter verhaal van twee
bladzijden, dan kies ik voor de twee bladzijden. Vertel gewon wat je wil
vertellen en stop dan. Als ik les geef, overkomt het me dat ik een onderwerp al
na twintig minuten helemaal heb behandeld.
Edward St Aubyn in gesprek met
Kathy Mathys
ik kan me vooral vinden in de woorden
van de dichter Shelley. To imagine what
we know, verbeelden wat we weten: dat is de essentie van literatuur, vond
hij. Ik wil vooral graven in mijn eigen
leven. I want to inscape, not escape. Totaal
nieuwe werelden scheppen, interesseert me niet.( )
Je zou denken dat het me opluchtte om
die boeken over mijn leven te schrijven, maar in eerste instantie voelde ik me
veel slechter dan voordien.
( )
Ik heb meteen gekozen voor de derde
persoon omdat het inderdaad wat afstand schept. ( )
Dat is de grote kracht van de roman: je
kunt dingen laten zien die je niet in een autobiografie kan tonen.Ik denk niet dat de lezer geïnteresseerd is
in een hysterisch is-verhaal vol zelfmedelijden.Ik ben me altijd heel sterk bewust geweest
van mijn verantwoordelijkheid tegenover de lezer.
( )
Maniakaal observeren, me andere stemmen
aanmeten bij gebrek aan eenstevige
identiteit: het zijn dingen die van pas komen als schrijver.Dat ik nu zo goed stemmingswisselingen bij
personages kan evoceren, stamt ook uit mijn kindertijd.
Tomi Ungerer in gesprek met
Hans Cottyn
Voortdurend je stijl veranderen helpt
niet om je naam te vestigen.Gelukkig
ben ik gedisciplineerd geweest.Je kunt
het lezen voorstellen als een driehoek.Eén hoek is enthousiasme, één discipline, en één pragmatiek. Iedereen
kreeg één talent, minstens één.Ik heb
er misschien te veel, en alleszins te veel ideeën.Dat is mijn probleem.Maar hard werk is veel belangrijker dan talent.
Jon Kalman
Stefànsson in
gesprek met Maria Vlaar
Ik ben bijna alles vergeten wat ik
geschreven heb. Ik schrijf in een droomtoestand en ben me nauwelijks bewust van
wat ik doe.Zodra ik begin te schrijven
gooi ik alle plannen die ik van tevoren maakte en alle personages die ik heb
bedacht overboord.Ik ga naar binnen,
binnenin mij ontstaat de taal. Het is een poëtische, intuïtieve manier van
schrijven. Onvoorspelbaar en onlogisch.
( )
Schrijvers hebben de taak om de mensen
te laten voelen dat er maar één tijd is, waar wij middenin zitten.De mens is vol herinneringen en gedachten aan
de toekomst en nooit alleen maar in het heden.Ik wil het verleden herinneren en naar het heden brengen.
Michael Cunningham
in
gesprek met Peter Jacobs
Ik geef les in creatief schrijven.
Wanneer ik mijn studenten uileg hoe ze een personage moeten ontwikkelen, hamer
ik erop dat ze moeten weten wat het wil.Zelfs al lijkt het personage het zelf niet te weten, toch moet de
schrijver het weten.Zonder verlangen is
er geen verhaal.Met mensen die niets
willen bouw je geen verhaal. Het hoeft geen groot verlangen te zijn.Madame Bovary wilde gewoon naar feestjes gaan
en toch werd ze een reus van een personage in de wereldliteratuur.Ons verlangen naar meer meer is wat ons
interessant maakt.
( ), om over een personage te kunnen
schrijven, moet ik het zo goed kennen dat het autobiografisch aanvoelt.( ) Je hoeft dus niet in een houthakkerskamp
gewerkt te hebben om erover te schrijven.Maar je kunt niet overtuigend schrijven over een emotie die je niet zelf
gevoeld hebt.Als je nooitverliefd bent geweest, schrijf dan niet over
liefde.
( )
Het is goed voor een romancier om met
een zekere dosis twijfel te leven, met het gevoel dat het beter kan. Zelfs een grote
roman van Tolstoj kan beter.
Toen ik Ecrire van Marguerite Duras uit
had, voelde ik een enorme honger, iets diep in mij dat zei: Schrijf!Maar ook de kans om het niet goed te doen
stak de kop op.Want hoe kun je nog iets
betekenen na wat zij heeft gedaan?Het
is een gevoel dat me nog heel vaak overvalt, als ik Ecrire herlees, of een
ander boek dat ik heel sterk of geslaagd vind.
( )
Aan de basis van het schrijverschap
ligt de zin om het uit te schreeuwen.Of
zoals Duras het zei: écrire, cest hurler dedans!
Herman Koch in gesprek met
Katrien Steyaert
Om goed te schrijven moet ik me prettig
voelen en dus probeer ik gezond te leven en fit wakker te worden.Bijna elke dag sta ik vroeg op, ik neem een
licht ontbijt, drink een kopje koffie, doorblader even de krant en wijd me dan
aan het schrijven. ( ) ik vind het ook wel goed als ik s middags een afspraak
heb, want dat stimuleert me om de uren ervoor toch anderhalve pagina op papier
te krijgen.
( )
Ik kan me natuurlijk voorstellen dat je
een soort sfeer wil creëren, maar die sfeer vind ik puur door te herlezen wat
ik de vorige dag heb geschreven en daarop verder te gaan. ( )
Als er een pagina niet goed voelt,
dwing ik mezelf om nog minstens een uur verder te werken. Die strengheid is
noodzakelijk, want de neiging om niet te schrijven is altijd sterker dan de
neiging om wel te schrijven.
( )
Ik heb liever dat ik eerst mijn blik
kan scherpzetten.Dat kan door een
geconcentreerd gesprek met iemand te voeren of een heel goede film te bekijken,
maar de beste methode vind ik nog altijd iets schrijven.
Eleanor Catton in gesprek met Kathy
Mathys
Voor mij is lezen een manier om andere
werelden te verkennen.Ik houd ervan om
me te verwonderen over het onbekende.
( )
Ik ben erg geïnteresseerd in de manier
waarop mensen zich uitdrukken.Een
personage als Lydia Wells ontleent haar autoriteit in de mannenwereld waarin ze
opereert aan de manier waarop ze spreekt. Ze is niet op haar mond gevallen, zit
altijd wel klaar met een oneliner. Ik vond het heerlijk om haar te schrijven,
ze is zoveel sneller dan ik. Ik kom pas na twee dagen met een geschikte
repliek.
( )
Je krijgt als lezer geen panoramisch
overzicht. Net als negentiende-eeuwse personages wanneer ik ze voor het eerst
opvoer.Ik vertel iets over hun
psychologie en hun uiterlijk. Dat moet bevreemdend zijn voor moderne
lezers.We zijn het niet gewend om door
anderen beschreven te worden, we schrijven vooral ons eigen verhaal.
( )
Peter Terrin in gesprek met
Toon Horsten
In het boek (Monte Carlo, nvdr) zit,
zonder dat het opvalt, een alwetende verteller die van het ene personage naar
het andere springt, en ook sprongen in tijd en ruimte maakt.Ik vond het heerlijk om te doen, ik moest me
niet beperken tot de gedachtewereld van één personage.
( )
Als schrijver droom je ervan dat er
naar je boeken wordt uitgekeken.
James Meek in gesprek met
Marc Reynebeau
Ik vind de waarheid belangrijk, maar
dat is niet noodzakelijk hetzelfde.Het
moet waarachtig zijn tegenover wat je zelf denkt over menselijk gedrag en de
mensen die je bent tegengekomen.Dat is
de moeilijkste vorm van research en geen enkele bibliotheek kan je daarbij
helpen.Wat ik me afvraag, is: geloof ik
het?Dat is het niet hetzelfde als: kan
ik geloven dat zoiets kan gebeuren?
( )
Ik rekende op nieuwsgierigheid van de
lezer.Die is erg moeilijk in te
schatten, want je moet de lezer intrigeren, niet afschrikken.Mijn ervaring als lezer is dat de
nieuwsgierigheid het altijd haalt op de verwarring, zolang je maar niet de
indruk krijgt dat je met opzet voor aap wordt gezet.Je moet het vertrouwen van de lezer winnen.
Paul Mennes in gesprek met
Jelle Van Riet
Het komt eropaan een boek te
construeren waarin je de motieven niet te zwaar aanzet, zodat het ook bij een
tweede lezing waardevol blijft. Maar je mag dat ook niet zo onderkoeld doen dat
het hermetisch wordt. Juist doseren is een moeilijke oefening.
Jess Walter in gesprek met
Kathy Mathys
Kundera verwoordde wat ik wilde
vertellen. Als romanschrijver kun je fragmenten uit levens vangen, flitsen,
meer niet. Aan de ene kant kun je als schrijver heel diep graven in een
mensenleven, aan de andere kant ontglippen die levens je.
( )
Ik plan mijn verhaal niet op voorhand,
weet niet waar ik zal uitkomen.Dus in
mijn leven gingen er, tijdens het schrijven, vijftien jaar voorbij maar ook in
de levens van mijn personages.Daardoor
is dit (Schitterende
ruïnes, nvdr) een boek geworden over de tijd, over
hoe die zich manifesteert in onze levens en over de ongrijpbaarheid van het nu.
Ali Smith in gesprek met
Kathy Mathys
Mijn boeken gaan niet over mij, maar
over de wereld van nu. Wat is er gaande?Hoe kan ik als schrijver een structuur geven aan de chaos die ons
omringt?Het is tegenwoordig voor iedereen
erg moeilijk om een onderscheid te maken tussen wat belangrijk is en wat
belangrijk lijkt.Ik geloof dat
schrijvers een morele verantwoordelijkheid hebben.
Herman Koch in gesprek met Jan
Desloover
Het hoeft geen vooropgezet iets te zijn
maar een roman, zoals een film of een toneelstuk, zoals een film of een
toneelstuk, is wel een ideaal podium om verschillende opvattingen te
presenteren zonder er een oordeel aan te verbinden.En ik houd er wel van om ook die meningen
waar ik het niet mee eens ben een goeie kans te geven, anders maak je een
karikatuur.
( )
Ik merk wel dat het vaker lukt als ik
snel doorwerk, een beetje als een schilder die enkele streken zet.Schrijf ik vier lelijke zinnen, maar dan komt
er eentje die wel goed zit.En dan is
het vaak kwestie van die vier voorgaande gewoon weg te halen.
Michel Houellebecq
in
gesprek met Marijke Arijs
Een schrijver hoeft niet te streven
naar vormvernieuwing maar moet de vorm gebruiken als een evolutief element, dat
je nooit helemaal in de hand hebt.Het
ontstaan van nieuwe vormen is een natuurlijk proces.
Michael Cunningham
in
gesprek met Kathy Mathys
In een roman houdt de schrijver zich
bezig met personages, zo dacht ik.Hij
zet die zo genuanceerd mogelijk neer en probeert de lezer voeling te laten
krijgen met hen.Vroeger zou ik dus
iemand als George Bush geportretteerd hebben zonder een oordeel over hem te
vellen.
( )
Het probleem van mijn personages, en
eigenlijk van heel wat Amerikanen, is dat ze geloven dat ze kunnen
verwezenlijken wat ze maar willen.Ze
groeien op met zoveel dromen en wanneer die niet uitkomen, proberen ze het
ergens anders opnieuw.Veel Amerikanen
blijven in hart en nieren pioniers, ook al is de grote Amerikaanse droom allang
failliet.
Bret Easton Ellis in gesprek met Bas
Heijne
Een roman gaat over wat zich in ons
onderbewustzijn afspeelt.Schrijven is
voor mij niets anders dan je onderbewustzijn verkennen.Je wordt gegrepen door een onderwerp, iets
dat je niet meer loslaat.Daarom kan ik
nooit zo eerlijk zijn in een autobiografie als in een roman.
Jonathan Franzen in gesprek met
Michael Bellon
Als het boek genegeerd was geweest, zou
ik de kracht hebben gevonden om opnieuw te beginnen. Maar succes is
problematisch. Ik had plots alles wat ik wilde en meer, terwijl fictie bestaat
bij gratie van armoede materiële armoede, geestelijke, of esthetische.In dat opzicht is het gevaarlijk om ineens
alles in de schoot geworpen te krijgen.
Herman Koch in gesprek met
Gerlinde De Bruycker
Ik schrijf zon twee uur per dag, in de
ochtend.En dat is dan ook genoeg.Schrijven vergt bij mij een bepaald soort
concentratie die ik maar kort kan vasthouden.Ik werk wel heel efficiënt, gemiddeld twee paginas per ochtend. Voor
mij werkt schrijven het best als ik er niet te veel over moet nadenken.
( )
Als ik s morgens aan een hoofdstuk
begin, heb ik nog geen idee hoe dat zal eindigen.Niet alleen om het voor mezelf spannend te
houden, maar ook om de lezer te verrassen.Als de schrijver zelf niet precies weet waar het heengaat, dan zal zijn
lezer het ook niet weten.
( )
Erwin Mortier in gesprek met Filip
Rogiers
Voor mij is poëzie levengevend.Het is hetbad waarin de taal zichzelf altijd maar weer vernieuwt, oude
betekenissen afstoot en nieuwe aantrekt. Proza is gestolde taal, poëzie is wat
er vulkanisch kolkt onder die laag.Het
doorbreekt de verstarring die soms dreigt vanuit het proza, het viert het
vitalisme.Het is voor mij dan ook bij uitstek
iets feminiens.
Ilja Trojanow in gesprek met
Maria Vlaar
Ik zie literatuur als een heel goed
instrument om iets aan de kaak te stellen.Literatuur betrekt de lezer, ook al is die vooraf niet in het onderwerp
geïnteresseerd.
( )
Literatuur als puur esthetische
ervaring, daar heb ik niets mee.Dat is
als het luisteren naar een dichter in het Chinees: je kunt ervan genieten, het
klinkt prachtig, maar het beklijft niet.Het is geen diepgaande ervaring, maar een vorm van entertainment.Esthetiek zou niet meer dan een instrument
moeten zijn voor een beter begrip van de wereld.
Stefan Brijs in gesprek met
Jelle Van Riet
De geschiedenis is mijn schaakbord,
mijn personages de pionnen waarmee ik schuif en daarbinnen tast ik alle
mogelijke zetten af tot er maar één meer overblijft; de juiste!
( )
Ik heb mijn personages, laat scenarios
op hen los ( )
David Mitchell in een essay:
‘Waarom houden we van literatuur’ (De Standaard van 2 juni 2006)
Er zijn vijf clusters om te lezen (…):
Vervoering, Politiek, Bevrijding,
Metafoor en Schoonheid.
Elif Shafak in gesprek met
Michaël Bellon
Ik moet zeggen dat het einde van mijn
boeken ook voor mij een verrassing is.Eenzaamheid speelt een belangrijke rol in fictie.
(…)
Ik ben dat soort opschriften over het
storten van vuil beginnen te noteren, waardoor ik me een afvalverzamelaar begon
te voelen.Ik verzamelde iets waar
niemand naar omkeek. Op dezelfde manier verzamel ik verhalen en stukjes van
verhalen die verborgen liggen tussen het puin van de stad.
(…)
Daarom ga ik op zoek naar woorden om ze
in mijn boeken te gebruiken.Veel Turkse
lezers zijn verbaasd dat ik die ‘oude’ woorden nog gebruik, maar hoe kan een
woord nu oud zijn? Turkije is een interessante en dynamische samenleving, maar
ze is erg op de toekomst gericht en daardoor heeft ze weleens last van
geheugenverlies.
Jonathan Safran
Foer in
gesprek met Kathy Mathys
Ik ben geen sociaal-realistische
schrijver.Waar het mij vooral om gaat,
is het effect van mijn romans. Mijn boeken zijn heel evocatief en de respons
van de lezer is belangrijker dan de inhoud van de verhalen.Ik heb er dan ook niets op tegen om bepaalde
realistische elementen op te offeren om een bepaalde reactie uit te
lokken.Voor mij zijn verhalen die geen
emotionele respons teweegbrengen inferieur.Boeken die over raciale, culturele en nationale grenzen heen mensen
raken, zijn de enige die echt van belang zijn.
(…)
Fictieschrijvers moeten net gebruik
maken van de ongelooflijke vrijheid om in de huid van een ander te
kruipen.Ik vind dat die vrijheid net zo
goed geldt voor het schrijven over gruwelijkheden, of het nu gaat om de
Holocaust of om een terroristische aanslag.Schrijvers mogen die heikele onderwerpen nooit uit de weg gaan.
Philippe Claudel in gesprek met
Marijke Arijs
Als schrijver ben ik in de eerste
plaats geïnteresseerd in de anderen.Mijn belangstelling gaat spontaan uit naar de lijdende mensheid, want de
gelukkige mensheid heeft mij niet nodig.Het is iets vanzelfsprekends voor mij om personages op te voeren die
getekend zijn door het leven, die getroffen zijn door een sterfgeval,
ballingschap, oorlog enzovoort.Misschien probeer ik op die manier ook mijn eigen angsten te bezweren:
ik ben doodsbang om weduwnaar te worden.
(…)
Ik weet van tevoren niet waar ik
naartoe wil.Meestal vertrek ik van een
beeld, een gevoel of een enkel woord.Deze keer had ik het beeld van een oude man voor ogen, die heel alleen
op een stoel zat te wachten met een kind in zijn armen.Meer niet.
(…)
Ik wil romans schrijven vanuit een
gedrevenheid, een noodzaak. Schrijven is voor mij van levensbelang. Ik denk dat
je die oprechtheid in mijn boeken proeft.Als het maakwerk is, dan voelt de lezer dat.
Annelies Verbeke in gesprek met
Tine Hens
Schrijven staat me toe op een
geconcentreerde, gebalde manier bezig te zijn met de brij in mijn hoofd.Als ik niet schrijf, blijft het gewoon
brij.Maar schrijven is ook
communicatie.Uiteindelijk wil je iets
meedelen, iets wat jij op dat moment belangrijk vindt.
(…)
Het is niet altijd eenvoudig om het
evenwicht te vinden tussen schrijven en leven.
(…)
Voor de literatuur gaan, is niets
anders dan een bedrijfsleider die leeft voor zijn zaak of iemand die zich
opoffert voor zijn gezin.Uiteindelijk
verkopen we allemaal onze ziel aan iets.Ik vind het alleen griezelig om alles op één paard in te zetten.Als het wegvalt, ben je ineens alles kwijt.
Saskia De Coster in gesprek met
Tine Hens
Schrijven is voor een groot stuk
spelen. Dictatortje spelen.Je perst
verschillende identiteiten bij elkaar en jij houdt de touwtjes in handen. Jij
bent de baas.Je moet dat ook zijn.Anders wordt het een versplinterd
geheel.Het gevolg is dat je tijdens het
schrijfproces voortdurend zwalpt tussen de complete euforie en de al even
complete wanhoop. (…)
Voorlezen is soms een goede graadmeter.
Terwijl ik achter een microfoon sta, wil ik met mijn potlood aan de slag om
zinnen te doorstrepen en te veranderen.Ik
lees in dit stadium ook hardop achter mijn computer.Het geeft een andere kijk.Je wordt voor een stuk de lezer, de derde
persoon.
(…)
De werkelijkheid is een grote bouwdoos
voor mij.Ik pik eruit wat ik kan
gebruiken.Dus naast parasiet ben ik ook
nog vampier.
Mario Vargas Llosa
in
gesprek met Ine Roox
De werkelijkheid is een vertrekpunt
voor mijn romans, er moet mij iets overkomen voor ik mijn pen ter hand neem en
begin te schrijven.Daarna voeg ik er
mijn verbeelding aan toe.Mijn politieke
mening verwoord ik in essays, artikels en vrije tribunes.
Michaïl Sjisjkin in gesprek met
Maria Vlaar
Eigenlijk verzin ik niets maar haal
alles uit de familieverhalen van mijn ouders, mijn vrouwen, mijn kinderen. (…)
Een boek is een eigen universum. Een
schrijver tilt de belangrijke dingen uit de tijd en brengt ze over naar een
andere waarachtige tijd.Waar de dood
niet bestaat.Dat kan alleen de
kunst.De lezer of de luisteraar, als
het om muziek gaat, wordt zelf ook een beetje onsterfelijk.
(…)
Ik probeer een nieuwe taal te scheppen,
die ingaat tegen de kamptaal, de gevangenistaal die vandaag de dag normaal is
in Rusland.Als een ark van Noach vaart
de taal van de literatuur daartegenin.
Joke Van Leeuwen in gesprek met
Katrien Steyaert
Concentratie is voor mij een vorm van
geluk.Soms voelt het als schrijver ook
letterlijk alsof je cadeautjes krijgt in je hoofd.Dan staat er plots iets op papier en denk je:
kijk nou eens!
Philip Claudel heeft een zwak
voor parfums (De Standaard)
Ieder werkwoord heeft een parfum. Ieder
woord roept in het geheugen een plek op met de bijbehorende geuren.En uit het verhaal dat langzaam maar zeker wordt
geweven, dat lukraak wordt gevlochten uit het alfabet en je herinneringen
ontstaat een rivier met vele zijarmen, van het leven dat we geleefd hebben, het
leven dat we gedroomd hebben en het leven dat nog komt. De taal mag af en toe
tekorschieten.In het leven wordt
eigenlijk nooit gesproken als in boeken of films.We zullen altijd verhalen nodig hebben.
Kennelijk zoeken we een rechtvaardiging van ons bestaan en de weerspiegelingen
ervan.Een kwestie van houden van het
leven, maar er niet genoeg aan hebben.Het feitelijke proces van het schrijven en filmen is voor mij het
belangrijkste. Het brengt diepte aan.
Ranson Riggs verzamelt
snapshots (De Standaard)
Vandaag heb ik dozen en dozen vol van
zulke snapshots.Ik verzamel ze. Vooral
de eindeloze variatie aan menselijke gezichten vind ik interessant.En de onbewaakte momenten, wanneer mensen
nietsvermoedend worden gefotografeerd.Dat voelt soms een beetje oncomfortabel, maar het is wel het eerlijkst.
(…)
Snapshots vertellen een tweede verhaal.Van een historische gebeurtenis krijgen we
vaak telkens dezelfde iconische beelden te zien.Als je daar dan eens een andere foto van
ziet, schudt dat alle clichés door elkaar. Daarom houd ik er zo van.Ik speel de rol va curator: in iets wat anderen
hebben genegeerd of zelfs weggegooid, vind ik nog iets moois.
Maarten Inghels luistert graag
naar muziek als hij schrijft (De Standaard)
Dat zweept mij op.Zeker tijdens het schrijven van
gedichten.Zonder nog echt naar de tekst
te luisteren, ga ik op in de flow van de woorden, in het ritme. Bij elk boek
zoek ik een beetje naar de juiste toon ofhet gepaste nummer
Koen Peeters in gesprek met
Marc Reynebeau
Ja, is er wel één waarheid?En hoe geconstrueerd is de waarheid
niet?Ik begin steeds meer te zien dat
de waarheid ontstaat in het gesprek.Misschien vinden mensen elkaar halfweg, dat zou al fantastisch zijn.
Paul Auster in gesprek met
Kathy Mathys
Wanneer ik schrijf, gebruik ik niet
enkel mijn mentale vermogens, ik doe dat met inzet van mijn hele lichaam.
(…)
Ik zie het boek als een mogelijk
antwoord op de vraag hoe het voelt om te leven in mijn lichaam.Dat was een bevrijdend uitgangspunt.
Joost
Vandecasteele in
gesprek met Joost Vandecasteele
We zijn al lang voorbij het debat of
schrijvers moeten bloggen of tweeten; de vraag is wat we te zeggen hebben in
dit landschap van informatie, entertainment en inhoud.Nu is het moment gekomen om het internet in
te palmen en nooit meer los te laten.
Bart Moeyaert in een lezing
Het potlood schrijft grijs, muisgrijs,
waardoor de indruk wordt gewekt dat zijn gebruiker dat ook is, terwijl wij met
potlood schrijft juist goed beseft dat hij al veel weet, maar ook veel nog
niet.Hij durft zichzelf te
herformuleren, niet één keer, maar voortdurend.Hij houdt van het zoeken naar de juiste lijn, en ervaart het potlood als
een verlengstuk van zijn hand. ( )
De Oostenrijkse schrijver Peter Stamm
geeft in ZEHN GEBOTE DES SCHREIBENS,
een klein vademecum van schrijvers voor schrijvers, opmerkelijke raad: het is
niet je stijl die je moet ontwikkelen, maar wel je persoonlijkheid.Wat er precies opmerkelijk aan die raad is,
wordt u meteen duidelijk als u Peter Stamm zou kennen. Hij is een erg fijn
mens. Er zouden wat meer mensen op hem mogen lijken.
Tim Krabbé in gesprek met
Maria Vlaar
Ik ben een schrijver. Ik wil gewoon een
verhaal vertellen. ( )
Alles kan in een roman, maar niets is
op dezelfde manier interessant als in de werkelijkheid.
Geoff Dyer in gesprek met
Johan Faes
Veel boeken zijn versies van vroegere
boeken.
Haruki Murakami in gesprek met
Auke Hulst
Het vraagstuk van namen heeft me lang
beziggehouden.In mijn eerste boeken
heben de personages geen namen in de traditionele zin.De verteller is atlijd een naamloze ik,
anderen heten J. of de Rat. Ik voelde me opgelaten bij het idee iemand een naam
te moeten geven.Alsof ik me de rol van
God wil aanmeten.Dat zegt, denk ik,
vooral iets over mijn verhouding tot mijn schrijverschap.Ik was schrijver, maar ik voelde me
ongemakkelijk bij dat idee.Niet dat ik
twijfelde over mijn vaardigheid, zeker niet. Ik twijfelde of ik mezelf wel schrijver kan
noemen.
( )
Ik heb geen enkele bewegwijzering.Het is reizen znder landkaart.Het enige wat ik nodig heb, is zelfvertrouwen
het geloof dat ik ooit, op een dag, het verhaal waaraan ik begin ook
daadwerkelijk zal kunnen beëindigen. Voordat ik die kracht in mezelf, begin ik
niet eens.
( )
Ik wil zelf veranderen tijdens het
schrijven van een boek.Als de reis
niets met me gedaan heeft, dan is de reis zinloos geweest.Mijn personages doorstaan de storm, maar ikzelf
en de lezer ook.Iedereen moet moet na
het verhaal ten goede veranderd zijn,hoe duister, zwaar en deprimerend het verhaal ook is.In die zin ben ik een moralist.
Delphine Lecompte in gesprek met
Hester van Hasselt
Een gedicht is heel vlug af. Soms schrijf
ik echte misbaksels, die gooi ik weg.Ik
begin liever iedere dag opnieuw dan dat ik in een gedicht ga zitten prutsen.
( )
Het is belangrijk om te blijven
schrijven, te oefenen, met woorden bezig te zijn.Ik voel nog altijd dat ik veel kan verbeteren.Ik verafschuw alles wat lief en sentimenteel
is.
( )
Op grammaticaal vlak ben ik onzeker, ik
zoek veel op. Ik ben bang om fouten te maken.Ik vind het Nederlands een moeilijke taal.Ik moet op de tippen van mijn tenen staan en
als ik er bijna ben, heb ik toch nog het gevoel dat iets me ontsnapt, dat het
niet vloeiend genoeg is.
Mohsin Hamid in gesprek met
Kathy Mathys
De vorm van de roman is de
architectuur, de structuur die het verhaal het meest tot zijn recht laat komen.
In Pakistan is het Soefi-gedicht het belangrijkste literaire genre. Vaak richt
de verteller in het gedicht zich tot de geliefde in de tweede persoon.Dat heeft me geïnspireerd. De jij-vorm past
in een roman die vragen stelt over het belang dat we toekennen aan het ik,
met name in de kapitalistische cultuur.
( )
Op zoek naar een houvast lezen we
romans om onszelfte verbeteren.
( )
Een naamloze stad en een naamloos
personage betrekt de lezer directer bij het verhaal.Geef ik een personage een naam, dan blijft de
lezer op afstand.Schrijf ik jouw
moeder stierf dan ontstaat er een veel intensere relatie met de lezer. Namen
zijn als merknamen, ze verhinderen ons om betekenis te leggen in het naamloze.
Ik wil de lezer een actieve rol geven.
( )
Als je een boek korter kunt maken, dan
moet je dat doen. Al mijn romans kun je in één leessessie beëindigen.Dat ze kort zijn, betekent niet dat ze
slechtsheel even aanwezig zijn in het
leven.
Ik ben altijd heel sceptisch wanneer
mensen boeken als vitaminen beschouwen, want dat zijn ze niet. ( )
Het gebruik van de alwetende verteller
bevrijdde me, want zo kon ik ronddwalen in welk deel van Londen ik maar
wilde.Het is een techniek die ideaal is
voor een uitgebreide cast. ( )
Ik probeer me bij elk personage in te
leven in hoe hij of zij zou denken, voelen.Lukt die inlevingsoefening niet, dan schrap ik het personage.
John Lanchester in gesprek met
Kathy Mathys
Ik ben altijd heel sceptisch wanneer
mensen boeken als vitaminen beschouwen, want dat zijn ze niet. ( )
Het gebruik van de alwetende verteller
bevrijdde me, want zo kon ik ronddwalen in welk deel van Londen ik maar
wilde.Het is een techniek die ideaal is
voor een uitgebreide cast. ( )
Ik probeer me bij elk personage in te
leven in hoe hij of zij zou denken, voelen.Lukt die inlevingsoefening niet, dan schrap ik het personage.
Amitav Ghosh in gesprek met
Kathy Mathys
Een verhaal is pas geslaagd als je kunt
meekijken door de ogen van een personage.
Joost
Vandecasteele in
gesprek met Joël De Ceulaer
Ik zou het erg vinden als ik boeken zou
schrijven die mensen lezen omdat ze zo herkenbaar zijn.
Dan Brown in gesprek met
John Vervoort
Dat is wat schrijvers doen, de waarheid
via fictie vertellen.
Joost Zwagerman in de Standaard
der Letteren (17 januari 2014)
Stilte is zowat het enige dat ik als
schrijver nodig heb .In mijn hoofd is
het vaak een kakafonie van belang omdat ik alle romanpersonages hoor praten en
ik daaruit dialogen en zinnen probeer te distilleren.
Pierre Michon in gesprek met
Marijke Arijs
Terwijl ik schrijf, ben ik een ander
mens. Dan is het net of ik stemmenhoor.
( )
Ik schrijf korte teksten, die tot stand
komen in twee à drie weken.Onder het
schrijven is er een grote accumulatie van energie die zich ontlaadt. Eerst
wacht ik op dat elan dat me een paar weken aan het papier gekluisterd houdt. Dat verklaart ook waarom ik zo weinig schrijf,
hooguit één à twee maanden per jaar.
( )
En de personages die echt bestaan, zijn
eigenlijk evengoed verzonnen, want ik sjoemel met hun levensloop, voeg er
dingen aan toe.
Donna Tartt in gesprek met
Kathy Mathys
Ik heb een algemeen idee voor het
verhaal, maar sta altijd open voor nieuwe pistes want anders wordt het saai.
( )
Tien jaar lang heb ik naar het
schilderij van Fabritius gekeken, niet eventjes maar dagenlang.Ik dacht voortdurend aan dat doek. Voor mij
maakt dit denkwerk uit van het schrijfproces.Mijn boeken laten zich langzaam schrijven omdat ik heel nauwgezet
componeer.Ik schrijf ook altijd veel
meer dan wat ik publiceer.
( )
Wat me vooral interesseert als
schrijver is het invullen van de details.Plot interesseert me veel minder, ook vroeger was dat al zo. Je mag de
plot niet totaal verwaarlozen, natuurlijk.
Camilla Lackberg in gesprek met
Peter Vantyghem
Veel, véél lezen.En het beste nemen uit de boeken die je
bewondert. En doorwerken.Ik schrijf tot
tien paginas per dag. Bovendien ben ik ervan overtuigd dat je je boeken mag verkopen
via goede marketing.Maar je moet vanuit
het hart schrijven. Ik had niet gepland om over mijn depressie te schrijven,
het kwam er gewoon uit, en daarom was het echt.
(…) je moet geen gelaatsuitdrukkingen
beschrijven in boeken:hoe meer je
schrijft, hoe meer je verliest.En
slechte dialogen kunnen in een film fantastisch werken, maar te mooie dialogen,
die het goed doen in een roman, werken niet in een film.
Margaret Atwood in gesprek met
Kathy Mathys
Ik heb altijd een heel brede
leesinteresse gehad, van westerns tot Russische klassiekers.De tweedeling in hoge en lage cultuur vind ik
niet zinvol.Volgens mij hongeren mensen
naar verhalen en denken ze niet in termen van “hoog” en “laag”.
Henning Mankell in gesprek met
Peter Vantyghem
Een slecht boek is een boek dat muziek
mist: dan zit er geen goed ritme, geen tempo, geen goede melodie in.In alle goede kunst zit er een muzikaliteit.
(…)
Ik werk hard.Ik kies heel goed uit wat ik niet doe.Ik kijk nauwelijks televisie.En ik schrijf meestal twee dingen tegelijk. Eén ervan is de hoofdbezigheid.Tegelijk ben ik bezig met een tweede ding, in
de marge.
Jussi Adler-Olsen in gesprek met
John Vervoort
Als ik twee tips aan
aspirant-schrijvers mag geven: lees, lees, lees.En daarna: schrijf, schrijf, schrijf
(…)
Tegelijk ben ik ambitieus genoeg om
steeds beter te doen.Elke schrijver
hinkelt tussen vertrouwen en twijfel.
(…)
Goede fictie begint altijd met
geloofwaardige personages. Het zijn de personages die de lezer in een verhaal
trekken.Een non-fictieschrijver moet
zich aan de feiten houden.Ik heb de
absolute vrijheid.
Connie Palmen in gesprek met
Danielle Pinedo
Een goede roman is persoonlijk. Veel
auteurs creëren een ik-persoon die nauw verwant is met henzelf; Philip Roth,
Gerard Reve, Marguerite Duras. Door voor een autobiografische stijl te kiezen,
kun je alles wat je hebt, in je werk leggen.Dat betekent niet dat alles in een roman waar of beleefd is.Schrijvers selecteren, ontrafelen en maken
onverwachte, nieuwe verbintenissen.Je
mag er niet van uitgaan dat alles autobiografisch is aan een persoonlijke
roman.Maar lezers – ook recensenten –
verwarren dat.Ze ervaren een
persoonlijke stijl als intiem.En hoewel
ik in mijn werk graag de suggestie van intimiteit wek, gaat het om het
resultaat van een verkozen stijl.Ik
geef vorm als ik schrijf.En dus schep
ik afstand.Je kunt niet intiem zijn en
afstand scheppen tegelijk.
Ga wandelen, neem een bad, ga slapen,
bak een taart, teken, luister naar muziek, mediteer, doe
lichaamsoefeningen.Wat je ook doet,
blijf niet naar je probleem staren.Maar
bel niet naar iemand, ga niet naar een feestje, want dan vullen andermans
woorden het gat waar die van jou in moeten komen.Maak plaats voor jouw verloren woorden. Heb
geduld.
Ray Bradbury over writers
Block
Heb je een writers Block, dan kun je
die vanavond nog beëindigen door te stoppen waar je mee bezig was en over iets
anders te schrijven.Je koos het
verkeerde onderwerp.
A.S. Byatt in gesprek met
Kathy Mathys
Mijn korte verhalen bevatten flitsen
uit mijn eigen leven, veel meer dan mijn roman.Maar de waanzinnige populariteit van autobiografie dezer dagen
verbijstert me.Misschien heeft het wel
iets te maken met de dood van religie.Vroeger ging je naar de biecht of je bad om met jezelf in het reine te
komen.Mensen zagen zich toen door een
religieuze bril.Nu vertellen ze
zichzelf verhalen over hun eigen leven door te schrijven.
( )
Ik wil in een roman zoveel mogelijk
menselijk leven stoppen.
( )
Passie is de essentie.Ik vind kookkunst of borduurwerk evenwaardig
aan schilderkunst. De energie en passie die je in het werk stopt, de gretigheid
dat is van belang.Ik vind een leven
waarin je je niet kunt overgeven aan die passie, betekenisloos.
Boualem Sansal in een lezing op
Passa Porta Festival 2013
Op lange termijn, daar bestaat geen
twijfel over, wint de verbeelding altijd.Zij wint omdat de droom zand in de ogen strooit, afstompt en ten slotte
het denken stilzet en tenietdoet, terwijl de verbeelding je wakker maakt en
aanspoort, je kennis verrijkt.Alles wat
de verbeelding in de loop van honderdduizenden jaren in petto had, hebben de
mensen verwerkelijkt.Omdat ze zich er
een voorstelling van maakten, wilden ze het en omdat ze het wilden, deden ze
het: ze overschreden alle grenzen, .
Jan Derksen legde uit dat iedereen
risico loopt tot stilstand te komen als hij te weinig in het hier en nu leeft
en dat schrijvers meer risico lopen omdat ze altijd maar bezig zijn met de
toekomst,met het boek dat af moet.En Alice Flaherty gaf inzicht in wat er
breinmatig gebeurt. Ze legt uit dat het falen in het systeem zichtbaar en
aantoonbaar blijkt.Dat troost mij.
Marc Reynebeau in essay: âât Is fictie, schrik nietâ
Marc Reynebeau in essay: t Is
fictie, schrik niet
Want als de literaire fictie een
functie heeft, dan ligt ze, als het goed is, in de andere bredere, alternatieve
waarheden die ze over de wereld verbeeldt.Ze doet twijfelen en nuanceren, ze brengt de menselijke complexiteit en
paradoxen aan het licht, ze doorbreekt valse, zelfgenoegzame zekerheden.
het moet compact zijn, je mag het
niet te veel willen uitleggen. ( )
Discipline heb je nodig om elke dag achter je schrijftafel te gaan zitten. Je
kan ervan genieten natuurlijk, als je een stuk in de vingers hebt, of als je de
juiste woorden vindt. Als iets goed
lukt, dan ben je tevreden en blij, maar het is toch vooral hard werken.
( )
Ik schrijf gedichten toch vooral voor
mezelf. Het zijn niet echt gedichten met
een boodschap, bedoeld om de mensen iets bij te brengen. Dat zou al te vermetel zijn.
Een historische roman moet absoluut een
band met de actualiteit hebben, als ze goedgemaakt wil zijn.
( )
Ik zie geen wezenlijk verschil tussen
fictie en non-fictie.Fictie is afgeleid
van het Latijnse werkwoord voor vormgeven, net als fictie.Er kruipt evenveel verbeelding in het
vertellen van een waar gebeurd verhaal als in het vertellen van een verzonnen
verhaal.
( )
Feiten zijn over het algemeen niet
belangrijk.Het is de textuur die
belangrijk is.
( )
Niets is eenvoudig, zeker eenvoud
niet.Het bereiken van schijnbare eenvoud
is voor mij een doel.Maar je moet je
lezer ook voor een raadsel stellen, zodat hij zich de vraag stelt waarover dit
eigenlijk ging, of er iets in zit waar hij uit kan leren.
( )
Ik vecht voor de literatuur. Ik geloof
in de literatuur.Als er een land is
waarvoor ik ten oorlog zou willen trekken, dan is het voor verhalen
vertellen.Voor het idee dat je als
schrijver lezers in iemand anders zijn lijf of geest of tijd kunt laten wonen.Is dat roekeloos ouderwets?Ja.Maar het is goed zo.
Jussi Adler-Olsen over geloofwaardigheid en veel lezen
Jussi
Adler-Olsen in
gesprek met John Vervoort
Als ik twee tips aan
aspirant-schrijvers mag geven: lees, lees, lees.En daarna: schrijf, schrijf, schrijf
( )
Tegelijk ben ik ambitieus genoeg om
steeds beter te doen.Elke schrijver
hinkelt tussen vertrouwen en twijfel.
( )
Goede fictie begint altijd met
geloofwaardige personages. Het zijn de personages die de lezer in een verhaal
trekken.Een non-fictieschrijver moet
zich aan de feiten houden.Ik heb de
absolute vrijheid.
Bart Moeyaert over het potlood als verlengstuk van de hand
Bart Moeyaert in een lezing
Het potlood schrijft grijs, muisgrijs,
waardoor de indruk wordt gewekt dat zijn gebruiker dat ook is, terwijl wij met
potlood schrijft juist goed beseft dat hij al veel weet, maar ook veel nog
niet.Hij durft zichzelf te
herformuleren, niet één keer, maar voortdurend.Hij houdt van het zoeken naar de juiste lijn, en ervaart het potlood als
een verlengstuk van zijn hand. ( )
De Oostenrijkse schrijver Peter Stamm
geeft in ZEHN GEBOTE DES SCHREIBENS,
een klein vademecum van schrijvers voor schrijvers, opmerkelijke raad: het is
niet je stijl die je moet ontwikkelen, maar wel je persoonlijkheid.Wat er precies opmerkelijk aan die raad is,
wordt u meteen duidelijk als u Peter Stamm zou kennen. Hij is een erg fijn mens.
Er zouden wat meer mensen op hem mogen lijken.
het moet compact zijn, je mag het
niet te veel willen uitleggen.( )
Discipline heb je nodig om elke dag achter je schrijftafel te gaan zitten. Je
kan ervan genieten natuurlijk, als je een stuk in de vingers hebt, of als je de
juiste woorden vindt.Als iets goed
lukt, dan ben je tevreden en blij, maar het is toch vooral hard werken.
( )
Ik schrijf gedichten toch vooral voor
mezelf.Het zijn niet echt gedichten met
een boodschap, bedoeld om de mensen iets bij te brengen.Dat zou al te vermetel zijn.
Een slecht boek is een boek dat muziek
mist: dan zit er geen goed ritme, geen tempo, geen goede melodie in.In alle goede kunst zit er een muzikaliteit.
( )
Ik werk hard.Ik kies heel goed uit wat ik niet doe.Ik kijk nauwelijks televisie.En ik schrijf meestal twee dingen tegelijk.Eén ervan is de hoofdbezigheid.Tegelijk ben ik bezig met een tweede ding, in
de marge.
Joost Vandecasteele over de verovering van het internet
Joost
Vandecasteele in
gesprek met Joost Vandecasteele
We zijn al lang voorbij het debat of
schrijvers moeten bloggen of tweeten; de vraag is wat we te zeggen hebben in
dit landschap van informatie, entertainment en inhoud.Nu is het moment gekomen om het internet in
te palmen en nooit meer los te laten.
Marc Reynebeau over de nuancerende literaire fictie
Marc Reynebeau in essay: t Is
fictie, schrik niet
Want als de literaire fictie een
functie heeft, dan ligt ze, als het goed is, in de andere bredere, alternatieve
waarheden die ze over de wereld verbeeldt.Ze doet twijfelen en nuanceren, ze brengt de menselijke complexiteit en
paradoxen aan het licht, ze doorbreekt valse, zelfgenoegzame zekerheden.