Claire Castillon in gesprek met Katrien Steyaert

Toen ik Ecrire van Marguerite Duras uit had, voelde ik een enorme honger, iets diep in mij dat zei: Schrijf!  Maar ook de kans om het niet goed te doen stak de kop op.  Want hoe kun je nog iets betekenen na wat zij heeft gedaan?  Het is een gevoel dat me nog heel vaak overvalt, als ik Ecrire herlees, of een ander boek dat ik heel sterk of geslaagd vind.

(…)

Aan de basis van het schrijverschap ligt de zin om het uit te schreeuwen.  Of zoals Duras het zei: “écrire, c’est hurler dedans!”

Herman Koch in gesprek met Katrien Steyaert

Om goed te schrijven moet ik me prettig voelen en dus probeer ik gezond te leven en fit wakker te worden.  Bijna elke dag sta ik vroeg op, ik neem een licht ontbijt, drink een kopje koffie, doorblader even de krant en wijd me dan aan het schrijven. (…) ik vind het ook wel goed als ik ’s middags een afspraak heb, want dat stimuleert me om de uren ervoor toch anderhalve pagina op papier te krijgen.

(…)

Ik kan me natuurlijk voorstellen dat je een soort sfeer wil creëren, maar die sfeer vind ik puur door te herlezen wat ik de vorige dag heb geschreven en daarop verder te gaan. (…)

Als er een pagina niet goed voelt, dwing ik mezelf om nog minstens een uur verder te werken. Die strengheid is noodzakelijk, want de neiging om niet te schrijven is altijd sterker dan de neiging om wel te schrijven.

(…)

Ik heb liever dat ik eerst mijn blik kan scherpzetten.  Dat kan door een geconcentreerd gesprek met iemand te voeren of een heel goede film te bekijken, maar de beste methode vind ik nog altijd iets schrijven.

Eleanor Catton in gesprek met Kathy Mathys

Voor mij is lezen een manier om andere werelden te verkennen.  Ik houd ervan om me te verwonderen over het onbekende.

(…)

Ik ben erg geïnteresseerd in de manier waarop mensen zich uitdrukken.  Een personage als Lydia Wells ontleent haar autoriteit in de mannenwereld waarin ze opereert aan de manier waarop ze spreekt. Ze is niet op haar mond gevallen, zit altijd wel klaar met een oneliner. Ik vond het heerlijk om haar te schrijven, ze is zoveel sneller dan ik. Ik kom pas na twee dagen met een geschikte repliek.

(…)

Je krijgt als lezer geen panoramisch overzicht. Net als negentiende-eeuwse personages wanneer ik ze voor het eerst opvoer.  Ik vertel iets over hun psychologie en hun uiterlijk. Dat moet bevreemdend zijn voor moderne lezers.  We zijn het niet gewend om door anderen beschreven te worden, we schrijven vooral ons eigen verhaal.

(…)

Peter Terrin in gesprek met Toon Horsten

In het boek (Monte Carlo, nvdr) zit, zonder dat het opvalt, een alwetende verteller die van het ene personage naar het andere springt, en ook sprongen in tijd en ruimte maakt.  Ik vond het heerlijk om te doen, ik moest me niet beperken tot de gedachtewereld van één personage.

(…)

Als schrijver droom je ervan dat er naar je boeken wordt uitgekeken.

James Meek in gesprek met Marc Reynebeau

Ik vind de waarheid belangrijk, maar dat is niet noodzakelijk hetzelfde.  Het moet waarachtig zijn tegenover wat je zelf denkt over menselijk gedrag en de mensen die je bent tegengekomen.  Dat is de moeilijkste vorm van research en geen enkele bibliotheek kan je daarbij helpen.  Wat ik me afvraag, is: geloof ik het?  Dat is het niet hetzelfde als: kan ik geloven dat zoiets kan gebeuren?

(…)

Ik rekende op nieuwsgierigheid van de lezer.  Die is erg moeilijk in te schatten, want je moet de lezer intrigeren, niet afschrikken.  Mijn ervaring als lezer is dat de nieuwsgierigheid het altijd haalt op de verwarring, zolang je maar niet de indruk krijgt dat je met opzet voor aap wordt gezet.  Je moet het vertrouwen van de lezer winnen.

Paul Mennes in gesprek met Jelle Van Riet

Het komt eropaan een boek te construeren waarin je de motieven niet te zwaar aanzet, zodat het ook bij een tweede lezing waardevol blijft. Maar je mag dat ook niet zo onderkoeld doen dat het hermetisch wordt. Juist doseren is een moeilijke oefening.

Jess Walter in gesprek met Kathy Mathys

Kundera verwoordde wat ik wilde vertellen. Als romanschrijver kun je fragmenten uit levens vangen, flitsen, meer niet. Aan de ene kant kun je als schrijver heel diep graven in een mensenleven, aan de andere kant ontglippen die levens je.

(…)

Ik plan mijn verhaal niet op voorhand, weet niet waar ik zal uitkomen.  Dus in mijn leven gingen er, tijdens het schrijven, vijftien jaar voorbij maar ook in de levens van mijn personages.  Daardoor is dit (Schitterende ruïnes, nvdr) een boek geworden over de tijd, over hoe die zich manifesteert in onze levens en over de ongrijpbaarheid van het nu.

Ali Smith in gesprek met Kathy Mathys

Mijn boeken gaan niet over mij, maar over de wereld van nu. Wat is er gaande?  Hoe kan ik als schrijver een structuur geven aan de chaos die ons omringt?  Het is tegenwoordig voor iedereen erg moeilijk om een onderscheid te maken tussen wat belangrijk is en wat belangrijk lijkt.  Ik geloof dat schrijvers een morele verantwoordelijkheid hebben.

Herman Koch in gesprek met Jan Desloover

Het hoeft geen vooropgezet iets te zijn maar een roman, zoals een film of een toneelstuk, zoals een film of een toneelstuk, is wel een ideaal podium om verschillende opvattingen te presenteren zonder er een oordeel aan te verbinden.  En ik houd er wel van om ook die meningen waar ik het niet mee eens ben een goeie kans te geven, anders maak je een karikatuur.

(…)

Ik merk wel dat het vaker lukt als ik snel doorwerk, een beetje als een schilder die enkele streken zet.  Schrijf ik vier lelijke zinnen, maar dan komt er eentje die wel goed zit.  En dan is het vaak kwestie van die vier voorgaande gewoon weg te halen.

Michel Houellebecq in gesprek met Marijke Arijs

Een schrijver hoeft niet te streven naar vormvernieuwing maar moet de vorm gebruiken als een evolutief element, dat je nooit helemaal in de hand hebt.  Het ontstaan van nieuwe vormen is een natuurlijk proces.

Michael Cunningham in gesprek met Kathy Mathys

In een roman houdt de schrijver zich bezig met personages, zo dacht ik.  Hij zet die zo genuanceerd mogelijk neer en probeert de lezer voeling te laten krijgen met hen.   Vroeger zou ik dus iemand als George Bush geportretteerd hebben zonder een oordeel over hem te vellen. 

(…)

Het probleem van mijn personages, en eigenlijk van heel wat Amerikanen, is dat ze geloven dat ze kunnen verwezenlijken wat ze maar willen.  Ze groeien op met zoveel dromen en wanneer die niet uitkomen, proberen ze het ergens anders opnieuw.  Veel Amerikanen blijven in hart en nieren pioniers, ook al is de grote Amerikaanse droom allang failliet.

Bret Easton Ellis in gesprek met Bas Heijne

Een roman gaat over wat zich in ons onderbewustzijn afspeelt.  Schrijven is voor mij niets anders dan je onderbewustzijn verkennen.  Je wordt gegrepen door een onderwerp, iets dat je niet meer loslaat.  Daarom kan ik nooit zo eerlijk zijn in een autobiografie als in een roman.

Jonathan Franzen in gesprek met Michael Bellon

Als het boek genegeerd was geweest, zou ik de kracht hebben gevonden om opnieuw te beginnen. Maar succes is problematisch. Ik had plots alles wat ik wilde en meer, terwijl fictie bestaat bij gratie van armoede – materiële armoede, geestelijke, of esthetische.  In dat opzicht is het gevaarlijk om ineens alles in de schoot geworpen te krijgen.

Herman Koch in gesprek met Gerlinde De Bruycker

Ik schrijf zo’n twee uur per dag, in de ochtend.  En dat is dan ook genoeg.  Schrijven vergt bij mij een bepaald soort concentratie die ik maar kort kan vasthouden.  Ik werk wel heel efficiënt, gemiddeld twee pagina’s per ochtend. Voor mij werkt schrijven het best als ik er niet te veel over moet nadenken.

(…)

Als ik ’s morgens aan een hoofdstuk begin, heb ik nog geen idee hoe dat zal eindigen.  Niet alleen om het voor mezelf spannend te houden, maar ook om de lezer te verrassen.  Als de schrijver zelf niet precies weet waar het heengaat, dan zal zijn lezer het ook niet weten.

(…)

Erwin Mortier in gesprek met Filip Rogiers

Voor mij is poëzie levengevend.  Het is het  bad waarin de taal zichzelf altijd maar weer vernieuwt, oude betekenissen afstoot en nieuwe aantrekt. Proza is gestolde taal, poëzie is wat er vulkanisch kolkt onder die laag.  Het doorbreekt de verstarring die soms dreigt vanuit het proza, het viert het vitalisme.  Het is voor mij dan ook bij uitstek iets feminiens.

Ilja Trojanow in gesprek met Maria Vlaar

Ik zie literatuur als een heel goed instrument om iets aan de kaak te stellen.  Literatuur betrekt de lezer, ook al is die vooraf niet in het onderwerp geïnteresseerd.

(…)

Literatuur als puur esthetische ervaring, daar heb ik niets mee.  Dat is als het luisteren naar een dichter in het Chinees: je kunt ervan genieten, het klinkt prachtig, maar het beklijft niet.  Het is geen diepgaande ervaring, maar een vorm van entertainment.  Esthetiek zou niet meer dan een instrument moeten zijn voor een beter begrip van de wereld.

Stefan Brijs in gesprek met Jelle Van Riet

De geschiedenis is mijn schaakbord, mijn personages de pionnen waarmee ik schuif en daarbinnen tast ik alle mogelijke zetten af tot er maar één meer overblijft; de juiste!

(…)

Ik heb mijn personages, laat scenario’s op hen los (…)